(ENGELLİLERE YÖNELİK FAALİYETLER)

Transkript

1 (ENGELLİLERE YÖNELİK FAALİYETLER)

2

3 Rektör Mesajı Engellilik, bizim elimizde olan bir şey değildir. Önemli olan değişik engellilik durumu olan arkadaşlarımızın hayata tutunmaları; büyük bir azimle, gayretle ve çoğu zaman engelsiz olarak tanımlanan kişilerden çok daha fazla ailelerine, milletimize ve insanlığa katkı sunmalarıdır. Zaten engellilik durumu olan arkadaşlarımızın da böyle bir mazeretin arkasına sığınmadığını görüyorum. Sizler hayata dört elle tutunuyor, kişisel gelişiminiz konusunda her türlü özverili çabayı gösteriyor ve topluma katkı sunuyorsunuz. Önemli olan fiziki bakımdan engelli olmak değil; sevgide, merhamette, adalette engelli olmamaktır. Üniversite yönetimi olarak bizlere düşen görev de sıkıntıların giderilmesi için her türlü imkânı ve alt yapıyı sunmaktır. Bu konuda üniversitemizde yapılmış olan çalışmaları var ve bizlerin birinci önceliği var olan eksiklikleri gidermektir. Sizlerle sürekli iletişim halinde olacağım. Bana ulaşmanız konusunda hiçbir engeliniz olmayacak. Hayatı hep birlikte güzelleştireceğiz. Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ REKTÖR

4

5 İÇİNDEKİLER Engelsiz MCBÜ... 1 Hedef Kitlemiz... 2 Görevlerimiz... 6 Organizasyon... 8 Hizmetlerimiz Kısmı Zamanlı Öğrenci Olarak Çalışma İmkânı Ücretsiz Yemek İmkânı Sağlık Hizmetleri Kütüphane Hizmetleri Ulaşılabilirlik Nasıl Faydalanırız? Engelli Öğrencilerin Sorumlulukları Öğretim Elemanlarının Sorumlulukları Kapsayıcı Öğretim ve Değerlendirme* Asperger Sendromu Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (Hiperkinetik Bozukluk) Görme Yetersizliği Hareket Güçlüğü İşitme Yetersizliği Özel Öğrenme Güçlüğü Diğer Engelleyici Durumlar ENGELLİLERE YÖNELİK YAPILAN FAALİYETLER ( ) TÜRKİYE ENGELSİZ BİLİŞİM PLATFORMU FAALİYET ÖRNEKLERİ İletişim... 1

6

7 Engelsiz MCBÜ Engelsiz bir üniversite için el ele MCBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü (MCBÜ EDKK) olarak misyonumuz, Manisa Celal Bayar Üniversitesi engelli öğrencilerinin, engelli personelinin ve hizmet alan engelli kesimin üniversitedeki olanaklara ve hizmetlere eşit erişimlerini sağlamaktır. Bu birimin temel amacı Manisa Celal Bayar Üniversitesi nde okuyan tüm engelli öğrenciler ve engelli üniversite personeline; çalışma, eğitim, sosyal ve kültürel alanda destek olmak ve tüm engellerin aşıldığı öncü bir üniversite oluşturulmasına katkı sağlamaktır. 1

8 Hedef Kitlemiz ENGELSİZ MCBÜ HEDEF KİTLESİ MCBÜ Engelli Öğrencileri MCBÜ Engelli Personel Hizmet Verilen Engelli Kesim Toplumsal Sorumluluk Hasta ve Yakınları ÖSYM / AÖF ve Diğer Sınavlar 2

9 ENGELLİ ÖĞRENCİ VE PERSONEL SAYILARI ENGELLİ ÖĞRENCİ MEVCUDU (Engel Gruplarına Göre Yüzde) Zihinsel 4% Ruhsal ve Duygusal 4% Sınıflanmayan 9% Dil ve Konuşma 2% Öğrenme Güçlüğü 1% Ortopedik 28% İşitme 13% Görme 15% Süreğen Hastalıklar 24% Engel Durumuna Göre Öğrenci Sayıları ENGEL DURUMU Öğrenci Sayısı Ortopedik 22 Süreğen Hastalıklar 19 Görme 12 İşitme 10 Sınıflanmayan 7 Ruhsal ve Duygusal 3 Zihinsel 3 Dil ve Konuşma 2 Öğrenme Güçlüğü 1 Toplam 79 3

10 Engelli Öğrencilerin Okullara Göre Dağılımı AKADEMİK BİRİM Öğrenci Sayısı TURGUTLU MESLEK YÜKSEKOKULU 13 AHMETLİ MESLEK YÜKSEKOKULU 11 FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ 7 İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ 7 MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ 7 SALİHLİ MESLEK YÜKSEKOKULU 7 KIRKAĞAÇ MESLEK YÜKSEKOKULU 6 ALAŞEHİR MESLEK YÜKSEKOKULU 5 SOMA MESLEK YÜKSEKOKULU 4 SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ 3 EĞİTİM FAKÜLTESİ 2 GÖRDES MESLEK YÜKSEKOKULU 2 DEMİRCİ MESLEK YÜKSEKOKULU 1 MANİSA MESLEK YÜKSEKOKULU 1 SAĞLIK YÜKSEKOKULU 1 SARIGÖL MESLEK YÜKSEKOKULU 1 UYGULAMALI BİLİMLER YÜKSEKOKULU 1 TOPLAM 79 4

11 ENGELLİ PERSONEL DURUMU (32 Kişi Eğitim Durumlarına Göre) Diğer 7 Lisans; 13 Ortaöğretim; 12 Önlisans; 6 Lisans Önlisans Ortaöğretim 5 İlöğretim

12 Görevlerimiz Genel olarak birimimizin amacının, üniversitemizde yükseköğrenim gören engelli öğrencilerin, engelli personelin ve hizmet alan engelli kesimin, üniversitemiz hizmet ve faaliyetlerinden eşit şartlarda yararlanmalarını sağlamak, öğrenim hayatlarını kolaylaştırabilmek için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler yapmak olduğu ifade edilebilir. Birimimizin görevleri Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği çerçevesinde şu şekilde sıralanabilir; a) Yükseköğretim programlarına kaydı yapılan engelli öğrencilerin öğrenimlerini sürdürdükleri sırada eğitim, öğretim, burs, idari, fiziksel, barınma, sosyal ve benzeri alanlarla ilgili ihtiyaçlarını tespit etmek ve bu ihtiyaçların karşılanabilmesi için alınması gereken önlemleri belirlemek ve ortadan kaldırmak üzere çözüm önerileri sunmak, gerekli düzenlemeleri üniversitede bulunan diğer birimler veya daire başkanlıkları ile eşgüdüm içerisinde yapmak. b) Üniversite öğrencilerinin akademik, fiziksel ve engelli sosyal yaşamlarını engellemeyecek biçimde öğretim programlarını düzenlemek için engelli öğrencinin devam ettiği eğitim ortamının uygunlaştırılması, engellilere yönelik araç gereç temini, özel ders materyallerinin hazırlanması, engellilere uygun eğitim, araştırma ve barındırma ortamlarının düzenlenmesi konularında çalışmalar yapmak. c) Yükseköğrenim düzeyindeki öğrenci ve öğretim elemanlarına yönelik yayın faaliyetlerinde bulunmak, öğretim elemanlarına engellilik ile bunun getirdiği sınırlılıkları ve yapılması gereken düzenlemeleri anlatan ve bilgi veren doküman hazırlamak, bilinç düzeyini arttırmak, ilgililere danışmanlık hizmeti vermek, gerektiği durumlarda hizmet içi eğitim sağlamak. ç) Engellilik alanında bilinç ve duyarlılık düzeyini artırmak için program ve projeler geliştirmek, seminer, konferans ve benzeri faaliyetler düzenlemek. d) Birimin çalışma programını hazırlamak, yürütmek, faaliyetler için gerekli bütçe ihtiyaçlarını belirlemek ve yıllık faaliyet raporunu hazırlayıp bağlı bulunduğu rektör yardımcısına sunmak. e) Yükseköğretim kurumları engelli öğrenci birimlerinin görev ve faaliyet alanına giren konularda konunun taraflarına yönelik yayın, doküman ve bilgilerin yer aldığı, üniversitelerde okuyan engelli öğrencilerin sorunlarını ve isteklerini dile getirmelerine olanak sağlayan, ilgili birimle iletişimine de imkân veren bir internet sitesi oluşturmak. f) Alınan kararların ve belirlenen stratejilerin uygulanmasını denetlemek. g) Maddi güçlüğü bulunan engelli öğrencilerin yardımcı araç gereçlerinin ücretsiz temini yönünde çalışmalarda bulunmak. 6

13 ğ) Bütün öğrencilerin adil ve doğru bir şekilde ölçme ve değerlendirmeye tabi tutulması, fırsat eşitliğini sağlamak ve eğitim sürecini engelli öğrenciler için de anlamlı hale getirmek için engelli öğrenciye sınavlarla ilgili süre, mekân, materyal, refakatçi okuyucu sağlamak ve engelin doğasından kaynaklanan farklılıklara göre alınacak gerekli tedbirleri almak, düzenlemeleri yapmak. h) İstihdam olanakları ve mesleklere ilişkin bilgilendirme yapan bilgilendirici kitaplar hazırlanması konusunda çalışmalar yapılmasını ve bunların engelli öğrencilere ulaştırılmasını sağlayacak tedbirler almak. ı) Yükseköğretim programlarını kazanan engelli öğrencileri kayıt sırasında tespit etmek. i) Üniversite yerleşkesinin ve yerleşkede bulunan yapılar ile açık alanların engelli öğrenciler için ulaşılabilir olmasını sağlamak. 7

14 Organizasyon Manisa Celal Bayar Üniversitesi Engelliler Danışma ve Koordinasyon Komisyonu Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bilal-i Habeş GÜMÜŞ başkanlığında Engelli Öğrenci Komisyonu kurulmuştur. Bu komisyon yılda en az iki defa toplanarak Engelsiz Manisa Celal Bayar Üniversitesi çalışmalarını organize etmekte ve gerekli tüm önlemleri almaktadır. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Engelliler Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörlüğü ne bağlı olarak kurulmuştur. Bu birimin temel amacı Manisa Celal Bayar Üniversitesi nde okuyan tüm engelli öğrencilere ve hizmet alan diğer kesime eğitim, sosyal ve kültürel alanda destek olmak ve tüm engellerin aşıldığı öncü bir üniversite oluşturulmasına katkı sağlamaktır. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Birim Sorumluları ve Engelli Öğrenci Toplulukları Manisa Celal Bayar Üniversitesi nde okuyan tüm engelli öğrencilerimizin hizmetlerimizden daha iyi yararlanabilmesi, sorunlarını bizlere ulaştırabilmeleri amacıyla tüm akademik birimlerde Birim Sorumluları ve Engelli Öğrenci Temsilcileri belirlenmiştir. 8

15 ENGELSİZ MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ REKTÖR YARDIMCISI Prof. Dr. Bilal-i Habeş GÜMÜŞ MCBÜ ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON KOMİSYONU ENGELLİLER DANIŞMA KOORDİNASYON KOORDİNATÖRLÜĞÜ Birim Sorumluları Öğrenci Toplulukları 9

16 Hizmetlerimiz Kısmı Zamanlı Öğrenci Olarak Çalışma İmkânı Manisa Celal Bayar Üniversitesi nde okumakta olan engelli öğrencilerimiz istedikleri takdirde kısmi zamanlı öğrenci statüsünde ücret karşılığında çalışarak öğrenimlerini daha rahat bir şekilde devam ettirebilmektedir. Ücretsiz Yemek İmkânı Manisa Celal Bayar Üniversitesi nde okumakta olan engelli öğrencilerimiz talep etmeleri durumunda kendilerine ücretsiz yemek hizmeti sağlanmaktadır. Bu hizmetlerden akademik birimlerimizdeki öğrenci yemekhanelerinde yararlanabilmektedirler. Sağlık Hizmetleri Manisa Celal Bayar Üniversitesi nde okumakta olan engelli öğrencilerimiz, üniversite hastanemizin tüm olanaklarından engelsiz bir şekilde yararlanabilirler. Bunun için tek yapmamız gereken hastanemizde sizlere ayrılmış hasta kayıt masalarına başvurmanızdır. 10

17 Kütüphane Hizmetleri Manisa Celal Bayar Üniversitesi olarak, başta engelli öğrencilerimiz ve engelli personelimiz olmak üzere herkesin üniversitedeki olanaklara ve hizmetlere eşit erişimlerini sağlamak için çalışmaktayız. Hiç şüphesiz ki, engelsiz bir üniversite olabilmenin en önemli adımlarından biri de öğrencilerimizin bilgiye erişiminin sağlanmasıdır. Bu amaçla Manisa Celal Bayar Üniversitesinde okumakta olan engelli öğrencilerimizin kütüphane hizmetinden daha iyi yararlanabilmesi için Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı bünyesinde EBES (Engelsiz Bilgi Erişim Servisi) çalışmaları yürütülmektedir. Enstitülerimizin yeni binalarına taşınmasıyla birlikte, üniversitemiz kütüphanesinde yapılacak iyileştirme çalışmalarıyla birlikte bu imkanlar daha da geliştirilecektir. lk olarak, görme engelli öğrencilerimizin bilgiye daha kolay erişebilmesi için 2014 yılı sonunda, Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji Laboratuvarı (GETEM) ile kurumsal işbirliği yapılarak, görme engelli personel ve öğrencilerimizin kütüphanecilik hizmetlerinden faydalanması sağlanmıştır. Kütüphanede bulunan yayınlar ağırlıklı bir şekilde Türkçe ve İngilizce den oluşmaktadır. Kütüphanede hikâye-roman-şiir türü kitapların yanı sıra, Türkiye üniversitelerinde okutulmakta olan ders malzemesi (kitap-makale-ders notu) ile kimi ders ve konferansların kayıtları ve bilimsel makale-kitap bulunmaktadır. GETEM bu kapsamda 15 binden fazla yayını barındırmaktadır. 3 Aralık 2016 de Dünya Engelliler Günü dolayısıyla üniversitemiz engelsiz üniversite olma yolunda önemli bir adım daha atmıştır. 3 Aralık 2016 tarihinden itibaren EBES (Engelsiz Bilgi Erişim Servisi) bünyesinde üniversitemiz Basımevi Müdürlüğünde basılan kitap, ders notu, dergi ve benzeri üniversitemiz yayınları dijital olarak engelli öğrenci ve personelimizin hizmetine sunulmuştur. Engelli öğrenci ve personelimiz üniversitemiz Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı na başvurarak bu hizmetten yararlanabilmektedir. ( 11

18 Ulaşılabilirlik Manisa Celal Bayar Üniversitesinde okumakta olan engelli öğrencilerimizin öğrencilikleri süresince üniversitemizin tüm birimlerine engelsiz bir şekilde ulaşabilmesi amacıyla çalışmalar yapılmış, yapılmaya da devam etmektir Bu kapsamda: a) Engelsiz tuvaletler b) Rampalar c) Asansör d) Engelli otoparkı 12

19 e) Gerekli kabartma uyarı levhalar Nasıl Faydalanırız? 13

20 Engelli öğrencilerimizin bu hizmetlerden faydalanabilmeleri için yapmaları gereken tek şey aşağıdaki temsilcilerimizle bizzat, telefon veya e-postayla irtibata geçmektir. Engelsiz CBÜ sorumlumuz size yardımcı olacaktır. Unutmayınız ki, tüm bu birim ve görevlilerimizin tek amacı sizlerin daha rahat koşullarda öğrenim görebilmenizi sağlamaktadır. a) MCBÜ Engelli Öğrenci Birimine telefon ya da e-posta aracılığıyla ulaşabilirsiniz. b) Tüm akademik birimlerimizdeki Engelli Öğrenci temsilcimizle görüşebilirsiniz. c) Tüm akademik birimlerimizdeki Engelli Öğrenci sorumlunuzla görüşebilirsiniz. Not: Engelli öğrencilerimizin ilk kayıtlarından sonra engel durumlarını gösteren raporlarını doğrudan veya birimlerin öğrenci işleri aracılığıyla MCBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü ne ulaştırmaları gerekmektedir. Bu işlemden sonra kendilerinden farklı bir hizmet amacıyla engel durumunu gösteren rapor istenmeyecektir. Engelli Öğrencilerin Sorumlulukları Engelli öğrencilerin sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir: Akademik uyarlamaya ihtiyaç duyduklarını belgelemek için, resmi kurumlardan alınmış, mevcut engel durumlarını gösteren bir raporu eğitim aldığı akademik birimin öğrenci işlerine teslim etmek. Her dönem başında, kayıtlı oldukları derslerin öğretim elemanlarıyla iletişim kurmak, kendi durumları ve ihtiyaçları hakkında öğretim elemanlarına bilgi vermek. Her dönem başında, aldıkları dersleri gereksinim duyabilecekleri uyarlamalar doğrultusunda incelemek ve öğretim elemanları ve öğrenci işlerine gerekli uyarlamalar hakkında bilgi vermek. 14

21 Öğretim Elemanlarının Sorumlulukları Öğretim elemanları, yasal düzenlemelere uygun davranma (örn. YÖK Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği) ve engelli öğrenciler için makul uyarlamaları uygulama sorumluluğunu taşır. Öğretim elemanlarının diğer sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir: Ders izlencelerine Engel durumunuzdan ötürü herhangi bir akademik uyarlamaya ihtiyaç duyuyorsanız lütfen benimle iletişime geçiniz ifadesini eklemek. Dersi takip etmekte herhangi bir sorun yaşanıp yaşanmadığını tespit etmek üzere öğrencileri gözlemlemek. Eğer bir öğrencinin desteğe ihtiyacı varsa, öğrenciyle özel olarak iletişime geçmek ve öğrenciyi MCBÜ EDKK ye yönlendirmek. Öğrencinin engel durumu ve makul uyarlamalar hakkında bilgi almak için Öğretim Elemanı Kılavuzunu ve MCBÜ EDKK web sayfasını takip etmek. MCBÜ EDKK tarafından öğrenci aracılığıyla gönderilen akademik uyarlama mektubunu incelemek, imzalamak ve mektupta önerilen uyarlamaları yerine getirmek. Makul uyarlamalara ilişkin daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulduğunda MCBÜ EDKK ile iletişime geçmek. Makul uyarlamaların etkililiğini değerlendirmek için öğrencinin durumunu takip etmek. Öğrencinin mahremiyetine saygı duymak ve engeline ilişkin bilgileri gizli tutmak. 15

22 Kapsayıcı Öğretim ve Değerlendirme* Genel İpuçları Her engelleyici durum diğer kişiler için görünür olmayabilir: Örneğin; işitme güçlüğü olan bir kişi, işitme cihazı kullanmıyorsa bu kişinin durumu diğerleri açısından görünür değildir. Ayrıca, kronik sağlık durumları kişi üzerinde engelleyici etkilere sahip olabilir ve kişi paylaşmadığı sürece durumunun farkına varılmayabilir. Görünür olmayan bir diğer durum da öğrenme güçlüğü olabilir. Dolayısıyla, engelleyici durumunu sizinle paylaşan öğrenciye sanki sizi kandırıyormuş gibi davranmamalısınız. Bu gibi durumlarda, öğrenciden daha detaylı bilgi talebinde bulunabilir ya da ilgili birimden öğrencinin durumuna ilişkin bilgi edinebilirsiniz. İki kişi aynı tanıyı almış olsa da, engelleyici durumlar her ikisi için de aynı olmayabilir: Engelli bireyler aynı ya da benzer tanılara sahip olabilir; ancak bu durum, ilgili kişilerin aynı stratejileri kullandığı ya da aynı yetilere sahip olduğu anlamına gelmez. Örneğin; görme engelli iki öğrenciden biri Braille aracılığıyla okumayı tercih ederken, diğeri işitsel materyaller kullanmayı tercih edebilir ya da mevcut görme durumuna ilişkin yetileri farklılık gösterebilir. Sonuç olarak, engelli kişiler arasında daima bireysel farklılıklar bulunmaktadır. Bir kişinin yetilerine ve kapasitesine, kişinin engel durumunu düşünerek karar vermeyiniz: Makul akademik uyarlamalar aracılığıyla engelli öğrenciler alanlarında başarılı olabilirler. Bu kişi yapamaz şeklinde düşünmek yerine, Bu kişi nasıl yapabilir? diye düşününüz ve Öğrenci akranlarıyla eşit olabilmek için ne gibi değişik çözümlere ihtiyaç duymaktadır? sorusuna odaklanınız. Engelli öğrencilerinize, alternatifler bulmak için, deneme ve işbirliği yapma fırsatı veriniz. Bir kişi birden fazla engele sahip olabilir: Hem işitme hem de görme yetersizliği olan bir kişinin durumunda olduğu gibi, bir kişinin birden fazla engele sahip olması olağan dışı bir durum değildir. Eğer durum bu şekildeyse; uyarlamalar, öğrencinin her bir engel durumu gözetilerek düzenlenmelidir. Engeller yalnızca fiziksel değildir: Önyargılı ve kalıplaşmış tutumlar, engelli öğrencileri yaşama tam katılımdan alıkoymaktadır. Acıma gibi yaygın kalıplaşmış tutumlara ek olarak, engelli bir öğrencinin bölümünde ya da herhangi bir derste başarılı olup olamayacağına dair önyargılı tutumlar akademik ortamlarda gözlemlenmektedir. Bu tutumla, öğrencilerin yeterlilik hissini azaltıcı etkiye sahiptir. Daha önce de belirtildiği gibi, makul uyarlamalar aracılığıyla engelli öğrenciler alanlarında başarılı olabilirler. 16

23 Asperger Sendromu Asperger sendromu, ICD-10 Zihinsel ve Davranışsal Bozuklukların Sınıflandırılmasında yaygın gelişimsel bozukluk grubu içinde psikolojik gelişim bozuklukları altında tanımlanmıştır (World Health Organization,1992). Yaygın gelişimsel bozukluk karşılıklı sosyal ilişkilerde ve iletişim örüntüsünde niteliksel anormallikler ve kısıtlı, stereotipik, tekrarlayan aktiviteler ve ilgiler özellikleriyle tanımlanmıştır (s.203). Çocukluk otizmi ve atipik otizmle benzerlikler gösteren Asperger sendromu, bu bozukluklardan bilişsel gelişim ve dil gelişiminde gerilik yaratmaması yönünden farklıdır. Bilişsel gelişimde bir gecikme veya gerilik olmadığı için Asperger sendromu olan birçok birey normal aralıkta genel zekaya sahiptir ancak bir şekilde diğer normal zeka aralığında olan diğer insanlara göre daha yeteneksiz görülürler. Nasıl Desteklemeli? Sınavlar Ayrı bir derslikte sınav almasını sağlayınız. Öğrencinin sınavla ilgili herhangi bir güncellemeyi alabildiğinden ve diğer öğrenciler gibi soru sorabildiğinden emin olunuz. Ek süre veriniz. Bilgisayar kullanımına izin veriniz. Dikkat dağıtıcı unsurları olabildiğince azaltınız. Belirsiz bir dil kullanmayınız. Açık uçlu soruları küçük parçalara bölünüz. Adım adım yönergeler, anlaşılır, yönlendirici ve yapıcı geribildirimler veriniz. Dersler Soyut bir dil ve mecaz kullanmaktan olabildiğince kaçınınız. Yalın ve açık bir dil kullanınız. Ek açıklama yapmanız ve yeniden ifade etmeniz gerekebilir. Mümkün olabildiğince yazılı bilgi sağlayınız. Şakalar konusunda dikkatli olunuz. Öğrenci şaka ve gerçeği ayırt edemeyebilir. Ödevler ve Sınıf İçi Çalışmalar Grup çalışmaları Asperger sendromu olan öğrenciler için oldukça zorlayıcı olabilir. Bu nedenle grup çalışmasına alternatifler bulabilir ya da öğrenciyi tanıdık olduğu, bildiği bir gruba dahil edebilirsiniz. Ayrıca, gruptaki öğrencilere belirli görevlerin dağıtılması grup sürecini kolaylaştıracaktır. Geribildirim verirken dikkatli olunuz ve ne beklediğinizi örneklerle anlatınız. Öğrencinin sınıf değişikliği gibi, normal programında olabilecek herhangi bir değişikliğin farkında olduğundan emin olunuz. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (Hiperkinetik Bozukluk) Ruhsal ve Davranışsal Bozuklukların Sınıflandırılması ICD-10 da da belirtildiği üzere Hiperkinetik bozukluklar erken gelişimsel dönemde ortaya çıkarlar (genellikle yaşamın ilk 5 yılında). Bu bozuklukların başlıca özellikleri bilişsel düzeyde katılım gerektiren etkinliklerde sebat göstermemenin yanı sıra dağınık, iyi düzenlenmemiş, ya da yoğun bir etkinliği tamamlamama ve hatta hiçbir etkinliği tamamlamaksızın bir diğerine yönelme eğilimidir. Bu sorunlar genellikle okul yılları boyunca ve hatta yetişkinlik döneminde da devam eder; ancak, bu durumdan etkilenen birey etkinlik ve dikkat açısından aşamalı bir ilerleme gösterebilir (World Health Organization, 1992, s.206). Bu durumdan etkilenen öğrenciler şunları deneyimleyebilirler: Görevleri ve ödevleri 17

24 zamanında bitirmede zorluk, düşünceyi bir noktada toplamada yetersizlik (konsantre olamama), hareketlilik sebebiyle eksik bilgi edinme ya da odağı kaybetme, zaman planlamasında zorluk, kolayca dikkatinin dağılabilir olması ve sırasının kendisine gelmesini beklemede zorluk (Kennedy ve ark., 2008). Nasıl Desteklemeli? Sınavlar Aynı bir derslikte sınav almasını sağlayınız. Öğrencinin sınavla ilgili herhangi bir güncellemeyi alabildiğinden ve diğer öğrenciler gibi soru sorabildiğinden emin olunuz. Ek süre veriniz. Bilgisayar kullanımına izin veriniz. Uygun olduğu durumda, hesap makinesi kullanımına izin verebilirsiniz. Dikkat dağıtıcı unsurları olabildiğince engelleyiniz. Çoktan seçmeli sorular yerine kısa cevaplı sınavlar gibi alternatif sınav formatlarına ihtiyaç duyulabilir. Dersler Birden çok duyuya hitap eden bir öğretim stili kullanınız. Ses tonunuzu ve konuşma hızınızı çeşitlendiriniz. Sıklıkla göz kontağı kurunuz. Önemli bilgileri vurgulayınız. Ödevler ve Sınıf İçi Çalışmalar Uygulanabilir olduğu durumda, uzun dönemli projeler yerine sık ve kısa dönemli ödevler veriniz. Görme Yetersizliği Dünya Sağlık Örgütü ne göre (World Health Organization, 2012a), bir kişi hafif, orta ve ağır düzeyde görme yetersizliğine sahip olabilir ya da kör olabilir. Bir kişinin mevcut görme yeti düzeyi ile neler yapabileceği kişiden kişiye değişebilir. Bir diğer değişle, bu öğrenciler, yerleşkede mobilite/hareketlilik, basılı ya da diğer görsel materyallere erişim, slaytlardaki ya da tahtadaki yazılı notlara erişim, not alma, şekil, resim ve tablo gibi görsel araçların kullanıldığı dersleri anlama, okuma, uzağı ya da yakını görme, karanlıkta ya da aydınlıkta görme gibi konularda zorluklar yaşayabilirler (Kennedy ve ark., 2008). Nasıl desteklemeli? Aşağıdaki uyarlamalar Kennedy ve arkadaşları (2008) tarafından önerilmiştir. Sınavlar Büyük punto, okuyucu, kaydedici, bilgisayar, Braille, ekran okuyucu ve büyütücü gibi 18

25 alternatif sınav formları veriniz. Görme yetersizliği olan öğrencinin sınavı için bir okuyucu ya da kaydedici görevlendirildiyse, bu kişinin görevi yerine getirebilecek niteliğe sahip olduğundan emin olunuz. Bu, ilgili alana ilişkin yeterliliği olan bir kişinin görevlendirilmesi anlamına gelmektedir. Örneğin; psikoloji bölümünden bir kişi matematik sınavını okuyamayabilir. İyi düzeyde İngilizce bilen ve telaffuz ile ilgili herhangi sorunu olmayan bir okuyucu ya da kaydedici görevlendiriniz. Öğrencinin aynı bir derslikte sınav almasını sağlayınız, öğrencinin sınavla ilgili herhangi bir güncellemeyi alabildiğinden ve diğer öğrenciler gibi soru sorabildiğinden emin olunuz. Ek süre veriniz. Uzun sınavlar için, okuma ve kaydetme işlemlerini yaparken yer değiştirebilmeleri için birden fazla kişi görevlendiriniz. Konuyu öğrenciye öğrettiğinizden emin olduğunuz sürece, grafik, şema ve şekil içeren sorulardan onu muaf tutmayınız. Sınavlarda grafik, şema ve şekil içeren sorular sormak yerine öğrencinin aynı konuya ilişkin bilgilerini alternatif sorularla değerlendiriniz. Eğer uygunsa, öğrencinin bu sorulara sözel olarak cevap vermesini isteyiniz. Eğer uygunsa, hem sınavlar hem de ders anlatımları için dokunsal şema, grafik ve şekiller hazırlayınız. Dersler Materyalleri erişilebilir bir formata çevirmek zaman alacağı için dönem öncesinde öğrenciye öncelikli bir okuma listesi veriniz. Erişilebilir izlence ve broşürler sağlayınız. Öğrenci ile ders notlarını ve PowerPoint sunumlarını ders öncesinde erişilebilir bir formatta paylaşınız. Ders anlatırken resimleri, şemaları, grafikleri ve şekilleri tanımlayınız. Ders anlatırken konu ile ilgili Bu, şununla etkileşim içindedir şeklinde bir ifade yerine Yaş, depresyon puanları ile etkileşim içindedir şeklinde bir ifade kullanınız. Ders öncesinde öğrenci ile ders notlarınızı paylaşmadıysanız, tahtaya her yazdığınızı sözlü olarak da aktarınız. 19

26 Ders yeri değişiklikleri ve ödev teslim tarihleri hakkında öğrencinin bilgi sahibi olduğundan emin olunuz. Eğer öğrenci parmak kaldırıyorsa, ismini söyleyerek öğrenciye söz veriniz ya da grup içerisinde öğrenciye bir şey sormak istediğinizde öğrencinin ismini söyleyiniz. Sınıf içi etkinlikleri tamamlayabilmek için öğrenci daha fazla zamana ihtiyaç duyabilir. Öğrenciye ek süre veriniz, ders anlatımı sırasında destek sağlayınız ya da öğrencinin iş yükünü azaltınız. Öğrenciler ders anlatımlarını kaydedebilirler. Öğretim elemanı, öğrencinin ilgili kayıtları üçüncü şahıslarla paylaşmayacağına dair bir anlaşma yapabilir. Öğrenci ile yapılacak ses kaydı taahhütnamesine ilişkin daha fazla bilgi almak için Ek H ye bakınız ya da CBÜ EDKK ile iletişime geçiniz. Öğrenci not tutucu desteğine ihtiyaç duyabilir. Ödevler ve Sınıf içi Çalışmalar Materyalleri okuma ve erişilebilir bir formata çevirme ek süre gerektirdiği için, görme yetersizliği olan öğrencilere ödevleri tamamlayabilmeleri için ek süre veriniz. Öğrenci kütüphane araştırması için desteğe ihtiyaç duyabilir. Öğrenci ödevin sayfa düzeni konusunda desteğe ihtiyaç duyabilir. Sayfa düzeni nedeniyle not kırılmamalıdır. Ödevlere geribildirim verirken, çalışmasının basılı formatı üzerinde değil elektronik format üzerinde geribildirim vermek gibi erişilebilir yöntemler kullanınız. Hareket Güçlüğü Hareket güçlüğü çeşitli şekillerde ve farklı nedenlerle olabilir. Hareket güçlüğü bazen doğuştan, bazen de doğum sonrasında oluşabilir. Bazı hareket güçlükleri durağan, bazıları da ilerleyen bir türde olabilir. Hareket güçlüğü, serebral palsi, multipl skleroz, kas distrofisi, spina bifida, hidrosefali, eklem iltihabı, omurilik yaralanması ve ampütasyon gibi durumları içerir; ancak bu durumlarla sınırlı kalmamaktadır (Kennedy ve ark., 2008). Hareket güçlüğü olan öğrenciler çevresel ve tutumsal engeller dolayısıyla zorluk yaşayabilirler (Kennedy ve 20

27 ark., 2008). Not tutma, dersliğe, sınav salonuna, kütüphaneye ya da herhangi bir mekâna ulaşma, vücut duruşunu koruma ve belirli bir süre boyunca aynı pozisyonda kalma gibi durumlarda zorluk yaşayabilir, kronik ağrı çekebilirler. Bazı durumlarda da öğrenciler sözlü iletişim kurma konusunda sıkıntı yaşayabilirler. Nasıl Desteklemeli? Sınavlar Uygun mobilyaların bulunduğu erişilebilir sınav salonları seçiniz. Bilgisayar kullanımına izin veriniz. Ek süre veriniz. Öğrencinin aynı bir derslikte sınav almasını sağlayınız. Öğrencinin sınavla ilgili herhangi bir güncellemeyi alabildiğinden ve diğer öğrenciler gibi soru sorabildiğinden emin olunuz. Gerekli olduğu durumlarda, iyi düzeyde İngilizce bilen ve telaffuzla ilgili herhangi bir sorunu olmayan bir okuyucu ya da kaydedici görevlendiriniz. Yardımcı bilgisayar teknolojisi kullanımına izin veriniz. Sınavın içeriği ve formatına ilişkin makul uyarlamalar yapınız. Dinlenme molaları veriniz. Dersler Ders öncesinde öğrenci ile ders notlarınızı paylaşınız. Öğrenci not tutucu desteğine ihtiyaç duyabilir. Uygun mobilyalı, erişilebilir derslikler seçiniz. Ödevler ve Sınıf içi Çalışmalar Ödev, saha çalışması ya da kütüphane araştırması gerektiriyorsa, ek süre veriniz. Tartışma grupları, gözlem etkinlikleri, staj, geribildirim ve süpervizyon oturumları gibi etkinlikler için erişilebilir alanlar ve etkinlik yerleri seçiniz. Ödevin ya da sınıf içi çalışmasının içeriği ve formatına ilişkin makul uyarlamalar yapınız. İşitme Yetersizliği Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization, 2012b), işitme yetersizliğini ve sağırlığı şu şekilde tanımlamaktadır: İşitme yetersizliği, normal duyma yetisi olan bir kişi kadar iyi işitememe durumudur. İşitme yetersizliği olan kişiler işitmede zorluk yaşayabilir ya da sağır olabilirler. Eğer bir kişi tamamen işitemiyorsa, bu durum sağırlık olarak tanımlanmaktadır. 21

28 (para.1). Sağır ya da işitme yetersizliği olan kişiler işitme cihazı kullanabilir ancak işlevsel bir işitmeye sahip olmayabilirler. Bazı işitme engelliler endüksiyon halkası gibi teknolojik cihazların kullanımıyla belirli koşullar altında işitebilirler; kimileri işaret dilini, dudak okumayı kullanabilir, kimileri de sözlü iletişim kurabilirler. Dolayısıyla, sağır olan ya da işitme yetersizliği olan kişiler mevcut işitme düzeyleri ve kullandıkları iletişim yöntemi açısından çeşitlilik gösterirler. İşitme yetersizliği yaşayan ya da sağır olan öğrenciler aynı anda birden fazla uyarıcıyla ilgilenemezler; örneğin, bir öğrenci eşzamanlı olarak hem dersi anlatan kişiye hem de görsel uyarıcıya odaklanamayabilir (Kennedy ve ark., 2008). Ek olarak bu öğrenciler, grup tartışmalarında söz sırasının kimde olduğunu fark edemeyebilirler. Nasıl Desteklemeli? Sınavlar Öğrencinin anlayabilmesi ve kendisini ifade edebilmesi için ek süre veriniz. İhtiyaç olduğunda açıklamalar yapınız, belirsiz ve kafa karıştırıcı bir dil kullanmaktan kaçınınız. Gerekli teknolojik olanaklara sahip olan öğrenme ortamları seçiniz. Bilgisayar kullanımına izin veriniz. Sınav gözetmenini, öğrencinin sözlü yönergeleri kaçırabileceği konusunda bilgilendiriniz. Yazılı sınav yapmak mümkün değilse, işaret dilinde sunum yapmak gibi alternatif yöntemleri göz önüne alınız. Eğer uygunsa, sınav gözetmeni ile iletişim kurmak ve sınavı işaret diline çevirmek için bütün sınavlarda bir işaret dili çevirmeni bulundurulmalıdır. Ufak farkları işaret diline çevirmek zor olduğu için çoktan seçmeli sınavlar sorunlu olabilir ve bu durumda alternatif değerlendirme yöntemleri düşünülmelidir. Dersler Her dersin başlangıcında dersin ana hatlarını ve yeni kelimeleri veriniz. Ders anlatımı öncesinde ders notlarınızı öğrenci ile paylaşınız. Öğrencinin sizi ve sınıf arkadaşlarını kolay ve net bir şekilde görebildiğinden emin olunuz. Yüzünüzün iyi aydınlatılmış olduğundan, dudak hareketlerinizin anlaşılır olduğundan ve karanlıkta olmadığınızdan emin olunuz. 22

29 Ders sırasında, grupla yüz yüze olunuz ve göz kontağınızı koruyunuz. Ek görsel ipuçları sağlayabilmek için jest ve mimikler kullanınız. Konuşurken, öncelikli olarak işitme yetersizliği olan öğrencinin dikkatini kazanınız. Makul bir hızda, net ve doğal bir şekilde konuşunuz. İhtiyaç varsa, aynı şeyleri tekrar etmek yerine farklı kelimelerle yeniden özetleyiniz ve konuşurken tamamlanmış cümleler kullanınız. İşitme cihazı kullananlar için arka plan gürültüsünü azaltınız. Dudak okumak oldukça yorucu olduğu için düzenli aralar veriniz. Alt yazılı videolar kullanınız ve derste kullanılan herhangi bir işitsel materyalin yazılı bir özetini veriniz. Sınav tarihleri, derslik değişiklikleri gibi önemli bilgileri görsel bir şekilde anlatınız. Soru ve yorumlan özetleyerek öğrencinin sınıf içi tartışmalara katılımını azami seviyeye çıkarınız. Öğrenci destekleyici bir teknoloji kullanıyorsa, öğrenci ile işbirliği yapınız. Öğrenci sizden mikrofon kullanmanızı isteyebilir. Öğrenci not tutucu desteğine ihtiyaç duyabilir. Ödevler ve Sınıf İçi Çalışmalar Öğrenciye ek süre veriniz. Öğrenciyi küçük gruplara yerleştiriniz. Grubun, işitme yetersizliği olan öğrencinin tartışmalara katılımını arttırmaya dikkat ettiğinden emin olunuz. Özel Öğrenme Güçlüğü Bu gruptaki engellerin nörolojik kaynaklı olduğu varsayılır ve bu engel durumu bilgi ve becerilerin edinimini, depolanmasını, organizasyonunu ve kullanımını kısıtlar. Özel öğrenme güçlüğü, en az normal ya da normalin üstünde zihinsel işlevsellikle birlikte şu alanlardaki eksikliklerde gözlemlenir: İşitsel ve görsel işleme, bilgi işleme hızı, soyut ve genel akıl yürütme, bellek (uzun süreli, kısa süreli, görsel, işitsel), konuşma ve yazılı dil becerileri, okuma, çözümleme ve kavrama becerileri, matematiksel işlem becerileri ve kelime problemleri, görsel mekânsal beceriler, ince ve kaba motor becerileri ve yürütücü işlevler 23

30 (problem çözme ve organizasyon) (University of Illinois, tarihsiz, b). Disleksi, gelişimsel koordinasyon bozukluğu, dispraksi ve diskalkuli özel öğrenme güçlüğü örneklerindendir. Nasıl desteklemeli? Aşağıdaki uyarlamalar Kennedy ve arkadaşları (2008) tarafından önerilmiştir. Sınavlar Ek süre veriniz. Bilgisayar kullanımına izin veriniz. Öğrencinin ayrı bir derslikte sınav almasını sağlayınız. Öğrencinin sınavla ilgili herhangi bir güncellemeyi alabildiğinden ve diğer öğrenciler gibi soru sorabildiğinden emin olunuz. Uygun olduğu durumlarda hesap makinası kullanımına izin verebilirsiniz. Dikkat dağıtıcı unsurları olabildiğince engelleyiniz. Uygun olduğu durumlarda iyi düzeyde İngilizce bilen ve telaffuz ile ilgili herhangi bir sorunu olmayan bir okuyucu ya da kaydedici görevlendiriniz. Alternatif çıktı formatları sağlayınız. Dersler Öğrenciler ders anlatımlarını kaydedebilirler. Öğretim elemanı, öğrencinin, ilgili kayıtları üçüncü şahıslarla paylaşmamasına yönelik olarak bir anlaşma yapabilir. Öğrenci ile yapılacak ses kaydı taahhütnamesine ilişkin daha fazla bilgi almak için Ek H ye bakınız ya da CBÜ EDKK ile iletişime geçiniz. Öğrenci not tutucu desteğine ihtiyaç duyabilir. El yazısı ile hazırlanmış metinler yerine basılmış/çıktısı alınmış metinler kullanınız. Kısa ve açık bir yazım biçimi kullanınız. PowerPoint slaytlarında desenli arka fon kullanmayınız. Times New Roman gibi bir yazı tipi kullanmak yerine Arial ya da Comic Şans gibi açık/anlaşılabilir bir yazı tipi kullanınız. Çok çeşitli yazı tipi kullanmayınız. Paragraflar, başlıklar ve alt başlıklar, madde işaretleri ve numaralı listeler kullanınız. İtalik ya da altı çizilmiş metinler yerine kalın yazı tipi ile metni-belirginleştiriniz. Kırmızı ya da yeşil mürekkep kullanmayınız. Metne ek olarak akış şemaları, şemalar ve grafikler gibi alternatif yöntemlerle bilgiyi 24

31 sununuz. Olabilirse işitsel ya da elektronik metinler sağlayınız. Erken planlama ve okumayı kolaylaştırmak için okuma listesini öğrencilerinize önceden veriniz. Okuma listesindeki en önemli kitapları belirtiniz ve öğrencileri okumalardaki anahtar noktalara yönlendiriniz. Yeni bir konuyu anlatırken konuyu genel olarak tanıtınız. Her dersin sonunda anahtar noktaların, yeni kelimelerin ve terimlerin (terminolojinin) üzerinden geçerek bir özet yapınız. Ödevler ve Sınıf İçi Çalışmalar Yazılı çalışmayı düzeltme konusunda destek sağlayınız. Ödevleri notlandırırken sayfa düzeni yerine, fikirlere ve organizasyona önem veriniz. Ek süre veriniz. Diğer Engelleyici Durumlar Diyabet, kanser gibi süreğen hastalıkların ve şizofreni, bipolar affektif bozukluk gibi psikiyatrik durumların, öğrencilerin akademik yaşamları üzerinde engelleyici etkileri olabilir. Bu durumdaki öğrencilere destek olabilmek için kapsayıcı öğretim ve değerlendirme yöntemlerini gözden geçiriniz ve CBÜ Engelliler Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü'ne danışınız. 25

32 ENGELLİLERE YÖNELİK YAPILAN FAALİYETLER ( ) Genel olarak birimimizin amacının, üniversitemizde yükseköğrenim gören engelli öğrencilerin, engelli personelin ve hizmet alan engelli kesimin, üniversitemiz hizmet ve faaliyetlerinden eşit şartlarda yararlanmalarını sağlamak, öğrenim hayatlarını kolaylaştırabilmek için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler yapmak olduğu ifade edilebilir. Bu amaç doğrultusunda engellilerle ilgili gerçekleştirilen faaliyetler: - Ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik çalışmaları - Farkındalık çalışmaları - Kaynaştırma çalışmaları - Diğer kurumlarla işbirliği çalışmaları başlıklarında özetlenebilir. Bu kapsamda gerçekleştirilen bazı faaliyetler: - 3 Aralık 2016 tarihinden itibaren EBES (Engelsiz Bilgi Erişim Servisi) bünyesinde, Üniversitemiz Basımevi Müdürlüğünde basılan kitap, ders notu, dergi ve benzeri yayınlarımız dijital olarak engelli öğrenci ve personelimizin hizmetine sunulmuştur. - KKTC de Yakın Doğu Üniversitesi İşbirliği ile 4. Engelsiz Bilişim Günleri Düzenlenmiştir. - Zihinsel engelli çocuklarımızın anneleri ile birlikte spor yapmalarını sağlamak için Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Bilal Gümüş tarafından hazırlanan ve BAP projesi olarak hayata geçirilen "Herkese Hareket Lâzım" projesinde aktiviteler başlamıştır. - Üniversite tanıtım filmi işaret dilinde ve alt yazılı olarak hazırlanmıştır. - Üniversite Marşı, işaret dilinde klip olarak çekilmiştir. - İşaret dili konusunda farkındalık sağlamak amacıyla üniversite personel ve öğrencilerinin rol aldığı "İşaret Dilini Öğreniyoruz" kısa film çalışması yapılmıştır. Bu filmde üniversite rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ'de yer almıştır. - Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ, Manisa'daki engelli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile bir araya gelmiş ve işbirliği için gerekli adımı atmıştır. - Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ özel günlerde, üniversitemizdeki engelli personelimizle ve öğrencilerimizle bir araya gelerek sorunlarını ve önerilerini dinlemektedir. - Kırkağaç Meslek Yüksekokulu'nda "Engelli Sorunları" konulu panel ve "Engelsiz Sinema" etkinliği gerçekleştirilmiştir. - "Son Mektup" filmi görme engeli olanlar için sesli betimleme, işitme engeli olanlar içinse işaret dili ve ayrıntılı altyazı ile tüm üniversitelerle eş zamanlı olarak gösterildi - Sağlık Yüksekokulu ve Beden Eğitimi YO'da seçmeli olarak İşaret Dili dersi başlatılmıştır. - Zihinsel engelli ve otizm grubu çocuklar ile, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü nedeniyle Üniversitemiz Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Başkanlığı ve 26

33 Yunusemre Belediyesi Engelli Meclisi işbirliği ile düzenlenen etkinlikte, mesir kokulu mumlar yapılmıştır. - Celal Bayar Üniversitesi'nin koordinasyon ve sekretaryasında Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu, 2011 yılında başlatılan Engelsiz Bilişim çalışmaları ile, başta kamu kurumları olmak üzere kurumlar arası işbirliğinin gelişmesi ve farkındalık sağlanmasına çalışmaktadır. Bu amaçla gerçekleştirilen faaliyetler: Uluslararası Engelsiz Bilişim Kongreleri, Engelsiz Bilişim Ödülleri, farklı organizasyon ve illerde Engelsiz Bilişim Toplantıları, Eğitim Seminerleri, web sayfası ve sosyal medya aracılığıyla farkındalık sağlayıcı ve bilgilendirici faaliyetler, hazırlanan raporlarla ilgili kurumların çalışmalarına katkı, gönüllü ekip tarafından teknoloji ve hizmetlerin yaygınlaşması ve örnek olması maksadıyla Ar-Ge faaliyetleri ve danışmanlık hizmetleri gerçekleştirilmektedir. Platform,Türkiye genelinde konuyla ilgili başta devlet kurumları olmak üzere, üniversiteler, bilişim veya engelli alanında faaliyet gösteren STK lar, özel sektör ve bireysel anlamda bir çok kurum ve kişinin desteğini alarak çalışmalarına devam etmektedir yılında CBU Ev sahipliğinde Uluslararası Engelsiz Bilişim Kongresi gerçekleştirilmiştir. - CBÜ BESYO' dan "Sporla Engelleri Aşıyoruz" etkinliği yapılmıştır. - Üniversitemiz Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimi tarafından Türkiye Spina Bifida Derneği dayanışma toplantısı gerçekleştirilmiştir. - "Manisa'da Engellilere Yönelik Faaliyetler" konulu panel düzenlenmiştir. - Birimimize ulaşan engelli öğrencilerin sorunlarının çözülmesi için akademik birimlerle işbirliği halinde çalışmalar yapılmıştır yılı dönem başlangıçlarında, üniversitemizdeki akademik ve idari personelimizin, engelli öğrencilere yönelik daha iyi hizmet verebilmeleri, derslerin ve sınavların uygun koşullarda gerçekleşmesini sağlamak amacıyla Akademik Birimler Kılavuzu hatırlatılmıştır. - EBES (Engelsiz Bilgi Erişim Servisi) bünyesinde, Üniversitemiz Basımevi Müdürlüğünde basılan kitap, ders notu, dergi ve benzeri yayınlarımız dijital olarak engelli öğrenci ve personelimizin hizmetine sunulmasıyla ilgili çalışmalar devam ettirilmiştir. - Zihinsel engelli çocuklarımızın anneleri ile birlikte spor yapmalarını sağlamak için Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Bilal Gümüş tarafından hazırlanan ve BAP projesi olarak hayata geçirilen "Herkese Hareket Lâzım" projesinde aktiviteler 2017 yılında tamamlanmıştır.. - Üniversitemizin yeni tanıtım filmi; görme engelliler için sesli betimlemeli, işitme engelliler için işaret dilinde ve alt yazılı olarak hazırlandı. - Manisa Celal Bayar Üniversitesi'nin koordinasyon ve sekretaryasında Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından bu yıl dördüncüsü düzenlenen "Türkiye Engelsiz Bilişim Ödülleri 2017"; kamu hizmet, özel sektör, belediye, medya, eğitim, web sayfası, sosyal sorumluluk ve öğrenci projesi kategorilerinde verildi. "Engelsiz Bilişim" konusunda engellilerle ilgili ya da engelliler için bir fayda yaratan projelerin ve 27

34 girişimlerin ödüllendirildiği törenin organizasyonu Maltepe Üniversitesi, Üniversitemiz ve Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından yapıldı. - Manisa Celal Bayar Üniversitesi nin sekretaryasını yürüttüğü Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından 30 Kasım- 3 Aralık 2017 tarihlerinde Engelsiz Yaşam Fuarı bünyesinde Engelsiz Bilişim Günleri düzenlendi. - Üniversitemizin de düzenleyicileri arasında bulunduğu "5'inci Engelsiz Bilişim Günleri", 19 Aralık 2017 tarihinde Yakın Doğu Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirildi Eylül 2018 tarihlerinde BİLTEVT 18: Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım Konulu, Uluslararası Engelsiz Bilişim Kongresi ve Engelsiz Bilişim 2018 Ödülleri düzenlenmiştir. 28

35 TÜRKİYE ENGELSİZ BİLİŞİM PLATFORMU Toplam 50 maddeden oluşan ve taraf olan devletlere, engellilere karşı ayrımcılığı ortadan kaldırmak ve onların yaşam standartlarını yükseltmek gibi yükümlülükler getiren BM Engelli Hakları sözleşmesinde: Fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel çevreye, sağlık ve eğitim hizmetlerine, bilgiye ve iletişime erişimin engellilerin tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerden tam yararlanmasını sağlamadaki öneminin kabul edileceği maddesi yer almaktadır. Bu kapsamda en önemli unsurlardan birisi de hiç şüphesiz ki internet ve bilişim teknolojileridir. Bilişim teknolojileri ve internet, günümüz insanının, bilgi ve iletişim ihtiyaçlarına, daha kolay, daha hızlı ve daha ekonomik çözümler bulabilmesini sağlamaktadır. Bu sayede engelli bireylerin sosyo-kültürel hayata, eğitime ve ekonomik hayata katılabilmeleri mümkün olabilmektedir. Mevcut bilişim teknolojileri ve hizmetlerinden engelli kişilerin de yararlanabilmesi ve bilişimle engellerin kaldırılması için, verilen hizmetlerde bazı düzenlemeler yapılması, yeni bilişim teknolojileri geliştirilmesi ve yaygınlaşması gerekmektedir. Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu, 2011 yılında başlatılan Engelsiz Bilişim çalışmaları ile, başta kamu kurumları olmak üzere kurumlar arası işbirliğinin gelişmesi ve farkındalık sağlanmasına çalışmaktadır. Bu amaçla gerçekleştirilen faaliyetler: Uluslararası Engelsiz Bilişim Kongreleri, Engelsiz Bilişim Ödülleri, farklı organizasyon ve illerde Engelsiz Bilişim Toplantıları, Eğitim Seminerleri, web sayfası ve sosyal medya aracılığıyla farkındalık sağlayıcı ve bilgilendirici faaliyetler, hazırlanan raporlarla ilgili kurumların çalışmalarına katkı, gönüllü ekip tarafından teknoloji ve hizmetlerin yaygınlaşması ve örnek olması maksadıyla Ar-Ge faaliyetleri ve danışmanlık hizmetleri gerçekleştirilmektedir. Platform,Türkiye genelinde konuyla ilgili başta devlet kurumları olmak üzere, üniversiteler, bilişim veya engelli alanında faaliyet gösteren STK lar, özel sektör ve bireysel anlamda bir çok kurum ve kişinin desteğini alarak çalışmalarına devam etmektedir. Sizlerde bu platformun bir parçası olabilir ve Engelsiz Bir Türkiye, Engelsiz Bir Dünya için, bilişimle engelleri kaldırmaya katkı sağlayabilirsiniz. Platform Kuruluş Aşaması: Mayıs 2011 tarihlerinde Celal Bayar Üniversitesi, Başbakanlık Özürlüler İdaresi Daire Başkanlığı, Dünya Engelliler Vakfı, Teknoloji Bilgilendirme Platformu, Tüm İnternet Evleri Derneği TİEV ve Manisa Bilişim in işbirliği ile düzenlenen Engelsiz Bilişim 2011 Sempozyumu, Haziran 2011 de Dünya Engelliler Vakfı ev sahipliğiyle İstanbul da düzenlenen 1.Engelsiz Bilişim Toplantısı ve Ağustos 2011 de TTNET ev sahipliğiyle İstanbul da düzenlenen 2. Engelsiz Bilişim Toplantısı sonrasında Türkiye Engelsiz Bilişim 29

36 Platformu nun kuruluş çalışmalarına başlanması kararı alınmıştır. Kuruluş aşamasında olan platformun sekreteryası Celal Bayar Üniversitesi tarafından yürütülmektedir. AMAÇLARIMIZ FARKINDALIK YARATMAK SİNERJİ YARATMAK Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı nca yürütülen ulusal veri tabanına destek olmak. Başarılı bölgesel projeleri ulusal düzeye taşınması için desteklemek Yerli girişimcilerin teşvik edilerek hizmetlerin daha ekonomik hale gelmesini sağlamak Türkiye genelinde uzaktan eğitim çalışmaları ve sertifikasyon uygulamaları yapılması Türkiye de web erişilebilirliği sorunun çözümüne katkı sağlamak Çalışma ve izleme komisyonları oluşturmak 30

37 ÖDÜLLER Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından verilen Engelsiz Bilişim Jüri Özel Ödülünü 2015 yılında Manisa Celal Bayar Üniversitesi almıştır. Türkiye Bilişim Derneği (TBD) tarafından organizasyonu yapılan ve bilişime taraf tüm kesimlerin yer aldığı "Bilişim 2017" ve "TBD 34. Ulusal Bilişim Kurultayı" 20-21Aralık 2017 tarihlerinde Sheraton Ankara Hotel & Convention Centre'da, "Bilişimle-Gelişim: Türkiye'de Dijital Dönüşüm" ana temasıyla gerçekleştirildi. 31

38 Üniversitemiz Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özhan KALAÇ "Engelsiz Bilişim" çalışmaları ile de Yaşam Boyu Hizmet ve Eğitim Kategorisi'nde iki ödüle birden layık görüldü. FAALİYET ÖRNEKLERİ Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ, Manisa'daki engelli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile bir araya geldi Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ, 19 Kasım 2015 tarihinde Manisa Büyükşehir, Yunusemre ve Şehzadeler Belediyeleri Kent Konseyi Engelli Meclisi Başkanları ve engelli sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile bir araya geldi. Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Bilal GÜMÜŞ'ün de yer aldığı toplantıda konuşan Prof. ÇELEBİ, engelli sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini üniversitemizde ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduğunu dile getirerek, "Engelliler konusunda üniversite olarak son derece hassasız. Engelsiz bir üniversite olmak yolunda çalışmalarımız hızla devam ediyor. Bu çalışmaları yaparken başta engelli öğrencilerimiz olmak üzere, engelli personelimizin ve üniversitemizden hizmet alan tüm engelli vatandaşlarımızın üniversitedeki imkânlara ve hizmetlere eşit erişimlerini sağlamak en büyük hedefimiz. Engellilere yönelik çalışmalarda kurumlar arası işbirliğine de büyük önem veriyoruz. Manisa'da bu yönde çalışan tüm kurum ve derneklere her türlü bilimsel desteği vermeye hazırız. Özellikle Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezimiz vasıtasıyla proje yazma konusunda gerekli desteği verebiliriz" diye konuştu. 32

39 CBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü Bilgilendirme Toplantısı gerçekleştirildi CBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü tarafından, 6 Mart 2015 tarihinde CBÜ Sinema Salonu'nda "Bilgilendirme Toplantısı" gerçekleştirildi. Toplantıya, üniversitemiz akademik birimleri tarafından görevlendirilmiş olan akademik birim sorumluları ve engelli öğrenci temsilcileri katıldı. Toplantıda, CBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimi Koordinatörü Öğr. Gör. Mustafa Özhan KALAÇ tarafından katılımcılara birim yapılanması ve faaliyetleri hakkında bilgilendirmede bulunuldu; akademik birim sorumlularının ve öğrenci temsilcilerinin görüş ve önerileri alındı. Etkinlikte ayrıca, öğrenci temsilcileri kendi aralarında bir toplantı düzenledi. Toplantıda, Sağlık Yüksekokulu temsilcisi Ayşe DEMİRHAN tarafından, planlanan faaliyetler hakkında bilgiler verildi. Bu toplantıda öğrencilerin birbirleriyle tanışmaları ve gerçekleştirmeyi düşündükleri faaliyetleri paylaşmaları sağlandı ve "Engelsiz CBÜ Öğrenci Topluluğu" kurulması için ilk adımlar atıldı. 33

40 Kırkağaç Meslek Yüksekokulu'nda "Engelli Sorunları" konulu panel ve "Engelsiz Sinema" etkinliği gerçekleştirildi Kırkağaç Meslek Yüksekokulu'nda 23 Aralık 2014 tarihinde "Engelli Sorunları" konulu panel ve "Engelsiz Sinema" etkinliği gerçekleştirildi. Etkinlikler, Kırkağaç Meslek Yüksekokulu ev sahipliğinde CBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimi, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Manisa İl Müdürlüğü, Manisa Kent Konseyi ve Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu işbirliğiyle düzenlendi. Panele Kırkağaç Kaymakamı Ali SIRMALI, Kırkağaç Belediye Başkan Yardımcıları Osman ÇELİKEL ve Ahmet GÜRPINAR, Manisa Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü Murat KONAN, Kırkağaç İlçe Emniyet Müdürü Mithat UYSAL, Manisa Kent Konseyi Başkanı İsmail ÖNAY, Manisa Büyükşehir Belediyesi Soma Koordinatörü Salih Oğuz BELGÜL, Manisa Büyükşehir Belediyesi MASKİ Kırkağaç Sorumlusu Mustafa TIPIRTIN, Kırkağaç MYO Müdürü Yrd. Doç. Hakan ARACI, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü Mustafa Özhan KALAÇ, Kırkağaç Meslek Yüksekokulu akademik ve idari personeliyle öğrenciler katıldı. Oturum Başkanlığını Kırkağaç Meslek Yüksekokulu Müdürü Yrd. Doç. Dr. Hakan ARACI'nın yaptığı panelde, Manisa Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü Murat KONAN "Engelli Hakları", Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu Koordinatörü ve CBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Birim Sorumlusu Mustafa Özhan KALAÇ "Engelsiz Bilişim", Manisa Kent Konseyi Engelli Meclisi Yürütme Kurulu Üyesi Öznur Karaağaç ise "Engelli Sorunları" konularında konuştular. Konuşmacıların teşekkür belgeleri Kırkağaç Kaymakamı Ali SIRMALI tarafından takdim edildi. Manisa Kent Konseyi Başkanı İsmail ÖNAY da etkinliğin gerçekleşmesine katkı sağlayan Kırkağaç Meslek Yüksekokulu öğrencilerine teşekkür belgelerini verdi. "Engelsiz Sinema" etkinliğinde ise, MORSENDER: Moroğlu Engelsiz Sinema Kültür ve Sanat Derneği'nin katkılarıyla, Çağan IRMAK'ın "Tamam mıyız?" adlı filmi görme engelliler için sesli betimlemeli, işitme engelliler için işaret dilinde ve alt yazılı olarak gösterildi. 34

41 Zihinsel engelli çocuklarımızın anneleri ile birlikte spor yapmalarını sağlamak için hayata geçirilen "Herkese Hareket Lâzım" projesinde aktiviteler başladı Zihinsel engelli çocuklarımızın anneleri ile birlikte spor yapmalarını sağlamak için Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Bilal Gümüş tarafından hazırlanan ve BAP projesi olarak hayata geçirilen "Herkese Hareket Lâzım" projesinde aktiviteler başladı. Eğitmenler Özge Göbel ve Müge Göbel eşliğinde çeşitli spor aktiviteleri yapan çocuklar ve anneleri oldukça eğlenceli vakit geçirdiler. Üniversitemiz gönüllü öğrencilerinin de katkı sağladığı etkinlikler, her hafta Perşembe günü düzenli olarak devam edecek. Etkinlikten yararlanmak isteyen 5-10 yaş arası zihinsel engelli çocuklarımız ve anneleri, proje ekibiyle irtibata geçmesi halinde bu hizmetten ücretsiz olarak yararlanabilecekler. 35

42 Üniversitemiz Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimi tarafından hazırlanan, Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ, akademik ve idari personelimiz ile öğrencilerimizin rol aldığı "İşaret Dilini Öğreniyorum" adlı filmin ilk gösterimi yapıldı. 14 Mayıs 2015 tarihinde CBÜ Sinema Salonu'nda gerçekleştirilen gösterime Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ, Manisa Sağlık Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ali KİLİMCİOĞLU, personelimiz ve öğrencilerimiz katıldı. Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ, film gösteriminde yaptığı konuşmada, üniversite olarak engelli vatandaşlarımızın durumlarına karşı son derece duyarlı olduklarını dile getirerek, "Onlar bizim için çok değerli ve önemli. Biz başta üniversitemizdeki engelli öğrencilerimiz ve personelimiz olmak üzere, tüm engelli vatandaşlarımızın sorunları ile ilgileniyor, çözümü konusunda ne yapılması gerekiyorsa özveriyle ve gayretle çalışıyoruz. Önemli olan engellilik durumunu olduğu gibi kabul edip çaresizlik üretmek değil, bunun üstesinden gelebilmek için gereken mücadeleyi vermektir. Tabii ki bu mücadeleyi tek başlarına vermeleri mümkün değil. Bizlerin tüm toplum olarak onların durumlarına duyarlı olmamız ve sıkıntılarını paylaşmamız gerekiyor. Biz üniversite olarak bu duruma hassasız. Üniversitemizde Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimi'nin başındaki Özhan KALAÇ'ın da nasıl özveriyle çalıştığını görüyorum. Onun bu birimin başında olması hem üniversitemizdeki, hem de Manisa'daki diğer engelli vatandaşlarımız için büyük bir şanstır. Kendisi her yere yetişmeye çalışıyor ve bu konuda övgüyü hak ediyor. Kendisine ayrıca sizler adına da teşekkür ediyorum. 'İşaret Dilini Öğreniyorum' adlı film çok güzel bir proje. Son sahnesinin çekimlerini Rektörlükte yaptık. Bu çabaların artarak devem etmesini diliyorum. Bizler inşallah engelli ve engelsiz tüm 36

43 bireyleriyle sevgi ve saygıyla bir arada yaşayan bir toplumu hep beraber inşa ederiz" diye konuştu. İşaret Dilini Öğreniyorum" adlı film, engelli bir öğrencinin rüyasında üniversitede kimseyle iletişim kuramadığını ve yardım alamadığını gördükten sonra, uyandığında durumun tam tersi olduğunu ve Celal Bayar Üniversitesi'ndeki öğretim üyesi, personel ve öğrenci arkadaşlarının işaret dilini bildiğini ve ona her konuda yardımcı olduğunu görmesini anlatıyordu ve oldukça duygusal anlar yaşanmasına neden oldu. Program, yönetmen Salim AYDIN, senarist Arzu KARADAL, uygulayıcı yapımcı M. Özhan KALAÇ, görüntü yönetmeni Anıl Onur DEMİR, kameraman Kadir YILDIZ ve flycam desteği veren Nevzat DEMİR ile filmde rol alan Celal Bayar Üniversitesi personeli ve öğrencilerine teşekkür belgelerinin takdim edilmesi ile sona erdi. CBÜ Engelli Danışma ve Koordinasyon Birimi tarafından, gönüllü öğrencilerden oluşan 20 kişilik bir ekiple "Engelsiz CBÜ" konulu bir kısa film çekildi. Kısa filmin final sahnesi, 27 Nisan 2015 tarihinde Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ'nin de katılımıyla gerçekleştirildi. Final sahnesinde işaret diliyle "İşaret dilini öğreniyorum" diyen Prof. ÇELEBİ, " Celal Bayar Üniversitesi olarak engelsiz bir üniversite olmak için yoğun çaba sarf ediyor ve birçok çalışma gerçekleştiriyoruz. Üniversite tanıtım filmi ve üniversite marşımızın işaret diliyle hazırlanmasının ardından "Engelsiz CBÜ" konulu bir kısa filmin çekimlerini de gerçekleştirdik. Çekimlerde öğrencilerimiz ve personelimiz yer aldı. Film ilk olarak, Mayıs tarihlerindeki Engelliler Haftası'nda yayınlanacak. Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum" diye konuştu. 37

44 Engelsiz bir üniversite olmak için yoğun çaba sarf edilen Manisa Celal Bayar Üniversitesinde önemli bir çalışma daha gerçekleştirildi. Üniversitemizin yeni tanıtım filmi; görme engelliler için sesli betimlemeli, işitme engelliler için işaret dilinde ve alt yazılı olarak hazırlandı. Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal Çelebi, "Üniversitemiz marşının işaret diliyle hazırlanmasının ardından, "Engelsiz MCBÜ" konulu bir kısa film hazırlamış ve yayınlanmıştık. Ayrıca, üniversitemizde "İşaret Dili Eğitimi"ni seçmeli ders olarak vermeye başlamıştık. Yeni tanıtım filmimizi de görme engelliler için sesli betimlemeli, işitme engelliler için işaret dilinde ve alt yazılı olarak hazırlayarak, bu konudaki hassasiyetimizi bir kez daha ortaya koyduk" dedi. 38

45 Üniversitemiz Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi'nden "Engelsiz Manisa Ormanı" Üniversitemiz Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi ve Toplum Gönüllüleri Topluluğu, Yunusemre Kent Konseyi Engelli Meclisi tarafından gerçekleştirilen "Engelsiz Manisa Ormanı" fidan dikimine katıldı. 30 Mart 2016 tarihinde Yağcılar köyünde yapılan etkinlikte, Üniversitemiz Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi personeli ile Toplum Gönüllüleri Topluluğu öğrencileri, bir engelli öğrencimiz ile "ağaç kardeşi" oldu ve "Engelsiz Manisa" balonlarını ağaç kardeşiyle diktiği fidanla birlikte bağladı. Üniversitemiz Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi Koordinatörü Mustafa Özhan Kalaç, "Amacımız; ağaç kardeşlerimizi doğum günlerinde, bayramlarda 39

46 aramak; kutlamak ve ziyaret etmektir. Böylece engelsiz yaşamın köprüleri olacağız. Yalnızlıklarına dokunmuş olacağız. Birlikte yaşama kültürüne bir adım atılmış olacak" diye konuştu. Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal Çelebi "3 Aralık Dünya Engelliler Günü" dolayısıyla engelli personelimiz ve öğrencilerimizle bir araya geldi Rektörümüz Prof. Dr. A. Kemal Çelebi, "3 Aralık Dünya Engelliler Günü" nedeniyle, üniversitemizde görev yapan engelli personelimiz ve öğrencilerimizle bir araya geldi. 2 Aralık'ta gerçekleştirilen toplantıda konuşan Prof. Çelebi, "Her Dünya Engelliler Günü'nde üniversitemizde görev yapan engelli personelimizle bir araya geliyoruz. Ancak keşke sıkıntıları, problemleri olan arkadaşlarımızla her zaman birlikte olabilsek ve özel olarak bu günlere ihtiyaç olmasa. Ancak biz üniversite olarak hakikaten, hem engelli personelimize hem engelli öğrencilerimize hem de hizmet 40

47 sunduğumuz engelli kardeşlerimize karşı duyarlılığımızı yılın tamamına yaymaya çalışıyoruz. Sizleri senede bir kere hatırladığımızı zannetmeyin. Her zaman hatırlıyoruz, düşünüyoruz" dedi. Prof. Çelebi, "Önemli olan iyi insan olabilmeyi başarabilmek." Engelli sözcüğünü de anlamakta zorlandığını ifade eden Prof. Çelebi, "Her insanın hayatında kendini ifade etmesi noktasında sahip olduğu bir potansiyel var. Bazılarında bu potansiyel fazla, bazılarında az. Kendini gerçekleştirme, ifade etme, hayatta istediklerini yapabilme, başarabilme noktasında her insanda belli ölçüde eksiklikler, kusurlar var. Aslolan sahip olduğumuz bu imkanı, bu potansiyeli sonuna kadar değerlendirebilmek, kullanabilmek ve kendimizi tam olarak ifade edebilmek" diye konuştu. İnsanın önce kendisine, sonra diğer insanlara faydalı olması gerektiğinin altını çizen Çelebi, "Önemli olan iyi insan olabilmeyi başarabilmek. Bazı insanlar engelsiz gibi gözüküyor ama iyi insan olmayı başaramamış, aslında bu durum çok daha büyük bir engellilik durumu. İyi insan olmayı başaramamak veya kendisine verilmiş, bahşedilmiş olan yetenekleri değerlendirememek ciddi bir sorun. Sahip olduğumuz yetenekler veya engellilik durumu bizim elimizde olan şeyler değil. Önemli olan, hayata sıkı sıkıya tutunarak, faydalı bir insan olarak kendimizi ifade edebilmemiz. Tabii bunun için de toplumun ve devletin bu imkanları sağlaması gerekiyor. Biz üniversitemizde bunları yapmaya çalışıyoruz. Bu çerçevede üniversitemiz tanıtım CD'sini işaret dilinde hazırladık. Fiziki mekân, yani ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik noktasındaki eksikliklerimizi tamamlamak için ciddi gayretlerimiz var. Bazı sıkıntıların olduğunu biliyorum. İnşallah onları da en kısa zamanda tamamlayacağız. Bunun dışında engelli kardeşlerimiz için farkındalığı artırmak amacıyla yaptığımız etkinliklerimiz var. Ben burada tüm engelli derneklerini topladım. Hep birlikte konuştuk, tartıştık ve ortak projeler geliştirdik. Sekretaryasını yürüttüğümüz Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu'nun çalışmaları var. Üniversitemizde "Engelsiz Bilişim Sempozyumu" düzenledik. Zihinsel engelli ve otizm grubundaki engelli kardeşlerimiz ile ilgili projemiz oldu. Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Bilal Gümüş'ün yürütücülüğünde hem engelli kardeşlerimiz, hem aileleri birlikte spor yapma imkânı buluyor. EBES (Engelsiz Bilgi Erişim Servisi) başlıyor Üniversite içinde engelli arkadaşlarımıza dönük bir birimimiz var. Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Bilal Gümüş'ün sorumluluğunda ve Öğr. Gör. Özhan Kalaç koordinatörlüğünde güzel çalışmalar yapılıyor. Dünya Engelliler Günü dolayısıyla üniversitemizde önemli bir adım daha atıldı. 3 Aralık 2016 tarihinden itibaren EBES (Engelsiz Bilgi Erişim Servisi) bünyesinde, Üniversitemiz Basımevi Müdürlüğünde basılan kitap, ders notu, dergi ve benzeri yayınlarımız dijital olarak engelli öğrenci ve personelimizin hizmetine sunuldu. Engelli öğrenci ve personelimiz, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığına başvurarak bu hizmetten yararlanabilecek. Sizleri seviyoruz, inşallah hayat sizin için daha güzel, daha kolay, daha mutlu hale gelir. Bu hayatı birlikte güzelleştirmek, birlikte daha mutlu hale getirmek için birbirimizi anlamak, değer vermek, birbirimizin yardımına koşmak, ilgi göstermek durumundayız. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü bize bunu hatırlatıyor, kutlu olsun. Bu kapı sizlere her zaman açık" dedi. 41

48 42

49 43

50 44

51 45

52 46

53 47

54 48

55 49

56 50

57 51

58 52

59 53

60 54

61 55

62 56

63 57

64 58

65 59

66 60

67 61

68 ENGELSİZ MCBÜ İletişim Adres Manisa Celal Bayar Üniversitesi Engelli Danışma ve Koordinasyon Koordinatörlüğü MCBU Rektörlük Binası Yunusemre/Muradiye/MANİSA Tel 0 (236) Faks 0 (236) E-posta engelli@cbu.edu.tr Web / engelsizmcbu