Ülkemizde ve Diğer Ülkelerde Balık Çiftliklerinin Su Kalitesi Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Doç.Dr.Güzel YÜCEL GIER

Transkript

1 Ülkemizde ve Diğer Ülkelerde Balık Çiftliklerinin Su Kalitesi Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi Doç.Dr.Güzel YÜCEL GIER Ulusal Su ve Sağlık Kongresi. Antalya Ekim 2015

2 Ton Ton Kültür Balıkçılığı ile Deniz Avcılığı miktarının karşılaştırılması Son 20 yılın Toplam Kültür Balığı Üretimi (ton/yıl) Son 20 Yılın Toplam Deniz Avcılığı Miktarı (ton/yıl)

3 Ton Kültür Balıkçılığı ile Deniz Avcılığı miktarının karşılaştırılması Kültür Balığı ve Deniz Balığı Avcılığı (Ton/yıl) Yıl kültür Avcılık

4 Türkiye Denizlerinde Yetiştiriciliğinin Türlere göre Dağılımı 4

5 Ege Denizi nde Balık Çiftlik Alanları (CIS)

6 Yer seçiminde ve izlenmesi Fiziksel Parametreler Sıcaklık Rüzgar & Akıntı hızı & yönü Batimetri Tane Boyu Oşinografik verilerin değerlendirilme si Hidrodinamik Model Biyolojik Parametreler Fitoplankton biyokütle & çeşitlilik Bentik Komunitelerin Biyokütlesi & çeşitlilik Posidonia Oceanica Kimyasal Parametreler Organik karbon Askıda Katı Madde Azot Fosfat Klorofil-a Çözülmüş Oksijen Bulanıklık Taşıma Kapasitesi modelleri ve İndeksler

7 Çevreyi en çok etkileyen hususlar : Balık yemi tüketilmekte ancak yemin bir kısmı su kolonu içinde kaybolarak çoğu zaman dibe çökmektedir. Ayrıca balık dışkıları da dipte birikebilir. Balık yemi Ortamdaki bakteriler faal bir şekilde organik maddeleri kullanırlar.. Sedimentteki oksijen tükenir ve anoksik şartlar sedimentteki faunayı yok edebilirler.

8 1 ton balık üretiminde besin elementleri bütçesi (Islam, 2005) 2500 kg Yem (FCR 2.5) (35.0 kg P, kg N) Balık Kafesi (P=10 kg, N=30 kg) Balık 1000 kg N= kg 60% N Çözünmüş 70% Partikül P = 25 kg 30% P çözünmüş 40% N partikül Sediment-Benthos

9 Besin Elementleri Dengesi 30 m Increased nutrients Feed and faeces October 2007 WAS Istanbul - Competing Claims

10 Ötrofikasyon Göl, nehir ve kıyısal alanlar OLİGOTROFİK Berrak su Yüksek oksijen düzeyi Balık üretimi için uygun su kalitesi Su berraklığı düşük, Düşük oksijen düzeyi Diğer kullanıcılar için uygun değil Balık yetiştiriciliği için uygun değil ÖTROFİK Anoksik sediment

11 Özümseme Kapasitesi. Ekolojik değişimin kabul edilemez sınırına erişmeden, üretilen balık miktarıdır. Bu su kolonunun özümseme kapasitesi ile ilintilidir.

12 Sedimentte oluşan etkiler (Pearson-Rosenberg 1978) Fırsatçı türler Geciş zonu Çeşitlilik Biyokütle Bolluk Tamamen kirlenmiş alan Kirlenmiş alan Geçiş Zonu Normal zon

13 Türkiye de Yasal Süreç Yasal Düzenlemeler İzin -Ruhsat Ön izin Proje Önerisi ÇED Proje Onayı İzlemeler Su Kalitesi Sediment Balık Sağlığı Çiftlik Kayıtları

14 Güllük Körfezi nde Yetiştiriciliğe İzin Verilen Alanlar Güllük Körfezinde Bütünleşik Kıyı Yönetimine Yönelik CIS ile Deniz Ve Kıyı Kullanım Alanlarının Belirlenmesi,, BAP,2011.

15 CIS ile Güllük Körfezi nde TRIX indeksinin gösterilmesi TRIX Indeksi TRIX < 4 Özellikleri Ötrofikasyon riski yok 4 TRIX 6 Yüksek ötrofikasyon riski TRIX > 6 Ötrofikasyon TRIX = [log (Chl-a *ad %O *DIN x TP) (- 1.5)] / 1.2 (Yucel-Gier ve diğ., 2013). 15

16 Balık Çiftliklerinin İzleme Yönetmeliği (ÇOB, ) Parameter Water Sampling number/times Sediment Sıcaklık x Sechi disk x ph Tuzluluk Çözünmüş Oksijen Toplam Azot x x x x 5 sampling stations + 1 reference 5 sampling stations +1 reference point Fosfat Chl-a Toplam Organik Madde x x 3 depths levels 2defa/year x Beggiato Bakteri x Bentik canlılar x

17 Yetiştiriciliğe İzin Verilen Alanların İzleme Stratejisi FAO-GFCM- guidelines for establishment of Allocated Zones for Aquaculture (AZA) in the Mediterranean countries. In press.

18 Çiftlik Etki İzin Verilen Alan Nedir? Ekosistemin sağladığı temel çevresel hizmetlerin geri dönüşülemez hale gelmeden yetiştiriciliğe izin verilen alanın dibi veya su kütlesidir. Bu parametrelere Çevre Kalite Standartları denmektedir. CEIA FAO WGSC SHoCMed Workshop on the definition and environmental monitoring within Allowable Zone of Effect (AZE) of aquaculture activities within the Mediterranean countries, Malaga 2011

19 Çevre Kalite Standartları ENVIRONMENTAL VARIABLE CONSIDERING USEFUL % THRESHOLD GIVEN SAFE CRITICAL COST EQS INFO Dissolved oxygen (mg l -1 ) 82% L High High Redox potential (mv) 74% L High High Litter in surrounding area 89% L IR High % of silt clay in sediment 86% 6 70% 85% L Mod High Total organic matter (%): 79% 7 4.0% 10.0% L High High Gas bubbles 79% L IR High Total nitrogen 68% % 0.25% L High Mod Total organic carbon (%) 79% 9 1.5% 2.5% M High High Total phosphorus 61% % 0.18% L Mod Mod Capitellids biomass (%) 71% 7 28% 50% M High Mod Turbidity (m) 61% L Mod Mod Litter far from the area 54% L IR Mod Grain size sedim. structure 71% L None Mod Chlorophyll a (μg l -1 ) 57% L Mod Mod Beggiatoa 63% diverse L IR Mod Macrofaunal biomass (g m -2 ) 71% M Mod Mod Sulphide (%) 57% L None Mod Number of species 71% H Mod Mod AMBI (Marine Biotic Index) 71% H Mod Mod Shannon Diversity (bits) 71% H Mod Mod Total sulphur (mg g -1 ) 43% L None L Total carbon (%) 32% L None L Summary of the Delphi exercise results. Additionally cost levels (L: low, M: medium, H: high), confidence on EQS and on information provided by the indicator (FAO-WGSC, Malaga 2011)

20 DEPOMOD / MERAMOD / TROPOMOD models Yem ve dışkıdan kaynaklanan bentik etkinin ayak izinin tahmini

21 MERAMOD PROGRAMI

22 370 ton/yıl Üretim Yapan Balık Çiftliğinde Akıntının 10 cm/s olduğu Durumda Çökeltinin ve Karbonun Dağılımı

23 1800 ton/yıl Üretim Yapan Balık Çiftliğinde Akıntının 10 cm/s olduğu Durumda Çökeltinin ve Karbonun Dağılımı

24 Bütünleşik Kıyı Yönetimi ve su izleme stratejisi Biodeposits = organic matter

25 Sonuç Çevre Etki Değerlendirmelerin İzleme Stratejisi ile birlikte ele alınması gereklidir. Çiftlik kurulmadan elde edilen başlangıç verilerin daha sonra izleme değerleri ile karşılaştırılması özellikle kümülatif etkinin engellenmesinde göz ününe alınması, Su kolonundaki değerlerin (örneğin: TRIX index) gibi diğer kıyı kullanıcıları etkilerinin ölçülmesinde de kullanılması, İzleme sonuçlarının kıyı kullanıcıları ile paylaşılması, İzleme sonuçlarının akuakültür alanlarının yönetiminde kullanılması.örneğin:üretimin azaltılması, çoğaltılması, yem kullanımının etkin hale getirilmesi gibi.

26 Teşekkürler