İslam İşbirliği 5 OIC Kasım 2017 Lü i Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı İSTANBUL ETKİNLİK RAPORU

Transkript

1 2017

2 th 5 OIC İslam İşbirliği Te ş k i l a t ı Kasım 2017 Lü i Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı İSTANBUL ETKİNLİK RAPORU

3 Tüm müslümanların helal ürün ve hizmetlere yönelik ih yaçlarının karşılanabilmesi, bu alanda güvenilir pla ormlar oluşturulabilmesi ve helal ser fika standartlarının tek bir merkez tara ndan belirlenmesi günümüzde önemli bir gereksinim olarak karşımıza çıkmaktadır. Helal care nin geliş rilmesi, yeni teknolojilerin tanı lması ve yeni pazarların ulaşılabilir kılınması amacıyla düzenlediğiniz zirvenin ve tüm paydaşları bir araya ge recek expo organizasyonun bu sektörde önemli gelişmelere vesile olacağına inanıyorum. Küresel helal pazarına yeni bir vizyon kazandıracak olan Dünya Helal Zirvesi nin ülkemizin caret ve finans merkezi İstanbul da gerçekleş rilmesi de bizler için büyük önem taşımaktadır. Dünya Helal Zirvesi İstanbul ve 5.İslam İşbirliği Teşkila Helal Expo nun düzenlenmesinde emeği geçenleri tebrik ediyor, tüm ka lımcıları en kalbi duygularımla selamlıyorum. RECEP TAYYIP ERDOGAN TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANI

4

5 72 ÜLKE ZİYARETÇİ 150 KATILIMCI 4.500sqm FUAR ALANI ETKİNLİK KÜNYESİ Fuar : 5. İİT Helal Expo Fuarı Z rve : Dünya Helal Z rves İstanbul İlk Düzenlend ğ Yıl : 2015 Düzenlenme Sıklığı : Her yıl Süre : 3 gün Mekan : Lütfi Kırdar Kongre ve Serg Sarayı Alan : 7000 m² Organ zatör : D scover Events B2B TOPLANTILARI 216 SATIN ALMA HEYETİ 110 KONUŞMACI 3500 DELEGE 19 OTURUM

6

7 Protokol Konuşmaları Ezanların, şiirlerin, şarkıların bizi biz yapan bütün değerlerin buluştuğu bu güzel İstanbul'da sizlerin buluşması sizleri de ağırlama bah yarlığına erişmiş olmaktan dolayı son derece mutluyum. Helal gibi mühim bir konuda çokça ih yaç duyduğumuz birlik ve dayanışma vesilesi ile bu zirvede buluşmayı son derece önemsiyorum. Birçok konuyu konuştuk birçok konuşmacı değerli konuşmacı da farklı bakış açıları ile bu konuyu tar şmaya aç veya gündeme ge rdi. Burada çıkarken T.C. Ekonomi Bakanı olarak helal nedir haram nedir helalle ilgili hassasiyetler kurallar standartlarla ilgili konuşacak değilim. Bu tamamen bilim insanlarının işi bu tamamen İslam kıhı İslam âlimlerin işi. Onlar temeli oluşturacaklar. Onlar kuraları koyacaklar. Onlar standartları daha doğrusu hassasiyetleri oluşturacaklar, teknik bölüm SMIIC bu standartları oluşturacak. Helal dediğimiz alan çok geniş bir alana gidebilir. İstediğiniz kadar genişletebilirsiniz. Gıdadan başlarsınız kozme k, ilaç, turizm, taşımacılık, seyahat, bankacılık, finans, sigortacılık gibi çok geniş bir alanı giyim, hazır giyim, çocuklarımızın ih yaçları ile ilgili bebek malzemeleri, tüke m malzemeleri ile ilgili birçok alanı helal kapsamına alabilirsiniz ama toplamda şuna bakıyoruz yaklaşık olarak 2 milyar müslüman ve yaklaşık olarak 4 trilyon dolar civarında bir hacimden bahsediyoruz. Biraz önce değerli konuşmacılar belir ler biz ne kadarına hükmediyoruz. 1.8 milyar müslüman 57 İslam İşbirliği Teşkila üyesi ülke helal tüke m mallarının ne kadarını üre yoruz. Üzülerek söyleyeyim ki %20sini yani kendi tüke ğimiz helal olmasını gereklilik olan bir şart olan ürünlerin %20sini biz üre yoruz. Peki, %100ünü üretebilir miyiz hayır. %50sini üretebilir miyiz belki o da hayır ama çok daha fazlasını üretebiliriz evet. Üretmekle ilgili belki kabiliyetlerimizi bir zaman veya bir süre meselesi, bir ekonomi meselesi, bir teknoloji meselesi, bir gelişim meselesi diyebiliriz ama bunları helal mi haram mı bunların helal standartlarını belirlemek bunlarla ilgili standardizasyonları oluşturmak bunlarla ilgili ölçüm değerlendirme sistemlerini kurmak bunlarla ilgili ser fikasyon işlerini yapmayı %100ünü yapabiliriz. Biraz önce değerli hocamın da söylediği gibi %100ünü yapmak zorundayız. Biz yapmak zorundayız başka biri değil. Bugün dünyanın birçok ülkesinde gayrimüslim olan birçok ülkede helalle ilgili akreditasyon kurumlarının olması helal belgesi ve ser fikasyonu yapılabilirliği olmasını kabul etmek mümkün değil. Bugün smiic var 57 İslam İşbirliği Teşkila ülkesi tara ndan kuruldu. Biraz önce değerli başkanım da söyledi 36 üye ülke var. Bu 36 üye ülkenin oluşturduğu çok uzun 4-5 yıllık bilim insanlarının İslam kıh âlimlerinin oluşturduğu helal standartları var helal hassasiyetleri var yazılı bir belgemiz var. İslam İşbirliği Teşkila üyesi bütün ülkelere söylüyorum 36 ülke üye oldu SMIIC'e diğer kardeşlerimiz de yaklaşık 20 ülkeye de SMIIC'e üye olmaya davet ediyorum. 57mizin de bir araya gelmesi lazım 57 İslam ülkesi SMIIC ça sı al nda buluşması lazım her kim ne diyecekse orada demesi lazım.. Biz, Türkiye olarak bu anlamda çok önemli bir adım a k. Helal Akreditasyon Kurumu'nu kurduk. Daha yeni, çiçeği burnunda. Daha yeni T.C. Parlamentosundan çık. Bu kurumu da en kısa sürede kuracağız bu yılsonundan önce böyle çok güçlü bir kurum inşallah hepinizin hizme nde olacak. 57 İslam ülkesinin tamamının hizme nde olacak. İslam İşbirliği Teşkila üyesi ülkeler de ilk defa böyle bir kurum kuruldu. Onun için biz bu kurum olacak yani hak olarak bundan sonra SMIIC de Türkiye'yi HAK temsil edecek teknik olarak orada bütün kabiliyetleri ile yer alacak gerekirse bütün kardeşlerimizin de emrinde olacak. Helal Expo ki adı da önemlidir bir fuar helal ürünlerin helal kurumların çok büyük bir şekilde bir meydan bulabileceği tanıtma ve tanı lma ile ilgili rsat bulabileceği bir pla orm olarak görüyorum. T.C. Ekonomi Bakanlığı olarak gelecek yıl dünyanın en önemli etkinliklerinden biri haline gelmesi ve bunun da en az 4 günlük bir fuar haline gelmesi için biz talibiz.. Emeği geçen arkadaşlarımızdan Allah razı olsun diyerek ve tabi ki Allah'ın selamı, rahme ve bereke üzerine olsun diyerek muhabbetle selamlıyorum. Nihat ZEYBEKCİ T.C.Ekonom Bakanı

8

9 Protokol Konuşmaları Öncelikle İslami Özel Sektörü Kalkındırma İşbirliği Teşkila adına çok teşekkür etmek is yorum. Aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkila ile çok önemli bir birliktelikte Dünya Helal Zirvesi'ni birlikte yapıyoruz ve tabi ki helal fuarını da birlikte gerçekleş riyoruz. Çok önemli konuları tar şacağız burada hep birlikte. Tüke cilerin farkındalığını ar rmaya çalışacağız. Özellikle hem tüke m hem de üre m boyutuna bakacağız helal ürünlerin. Tabi aynı zamanda T.C. hüküme ne çok teşekkür etmek is yorum gerçekten bu çok önemli organizasyonun ev sahipliğini yap lar bu güzel şehir İstanbul'da. Elimizde bak ğımız zaman küresel helal sektörünü yani burada İslami finansı bir kenara bırakırsak yaklaşık 1,3 trilyon ABD doları tutarlarına kadar çık ğını görüyoruz. Tabi ki zorluklar da var ve bu rakamların 2020 yılına kadar çok ciddi ar şlar sergileyeceği gösteriliyor. Tabi ki coğrafi anlamda bak ğımız zamanda ise biliyorsunuz özellikle müslüman çoğunluğunun olduğu ülkeler de var ve diğer pek çok ülkede İngiltere'de olsun ABD olsun Tayland, Filipinler olsun pek çok ülkede de yine tabi ki var. Biliyorsunuz helal kavramı da küresel ölçekte çok daha popüler. Yalnızca müslüman değil müslüman dışı dünya da bir kalite güvencesi olarak bir kalite unsuru olarak çok ciddi ön planda olduğunu görüyoruz.. Özellikle müslümanların daha baskın olduğu ekonomilerde bunun çok ciddi şekilde olduğunu görmekteyiz. Çok daha fazla talep var. Helal standartlaş rma bak ğımızda yıllar içerisinde tabi ki, geliş rmeler oldu. Özellikle İslam İşbirliği Teşkila arasında da akreditasyon anlamında henüz tam bir uzlaşı yok yani helal ser fika ya da ser fikasyon kurumlarının oluşturulması ile ilgili olarak ya da bir ürünün helal olmasına dair nasıl bir ser fikalandırma yapacak. Tabi ki burada düzenleyici çerçeveye de ih yaç var. Tanımlar ortaya konulmalı, standartlar kılavuzu, ilkeler belirlenmeli hem belgelendirme ser fikasyonu açısından hem dene m bunların her biri tabi ki teknik alanlar bu teknik alanlarda elbe e ki çok iyi gelişmeler gösterecek. Sanırım şunu da ifade etmekte fayda var, bak ğımız zaman hem yerel ölçekte hem bölgesel anlamda örneğin SMIIC de bunlardan bir tanesi çok ciddi çabaları var. Biliyorsunuz herkes tek bir merkez olsun is yor tek bir belgelendirme olsun tek bir standartlaşma olsun isteniyor yani tüm helal piyasası için çünkü bak ğımızda özellikle İslam İşbirliği Teşkila üyeleri için de geçerli olmasını is yoruz. Bu hem üre ciler hem tüke ciler için kolaylaş rıcı olacak elbe e. Ben inanıyorum ki helal ser fikalanmayı da kolaylaş racak bu süreç. Finansal kalkınma dediğimiz zaman bakıldığında yalnızca nihai ürünlere odaklanmak değil ama tüm değer zincirlerine yani bir şekilde yukarı akıştan başlayarak ar k finansmanın sağlanması üre minin gerçekleşmesi care n yapılması bunların hepsini bir bütün düşünmek gerekiyor yani pkı yeni üre m hatlarının oluşturulmasında olduğu gibi bu man kta hareket etmek gerekiyor. Bu zirve de rsat ve bunu rsat bilerek tüm taraflarımıza teşekkür ediyorum. Tüm oyunculara, tüm paydaşlara teşekkür ediyorum. Herkes çok somut uygulamaya geçilebilecek önerilerle geleceklerdir diye düşünüyorum. Dolayısı ile helal sektörünün tamamı kucaklanmış olacak. Dinlediğiniz için teşekkür ederim. Khaled Al-Aboodi İslam Kalkınma Bankası Özel Sektörü Geliş rme için İslami İşbirliği Kurumu CEO&Genel Müdür

10

11 Protokol Konuşmaları Sayın Nihat Zeybekci, değerli hanımefendiler, beyefendiler selamünaleyküm. Ben bugün sizlere H.E. Dr. Yousef bin Ahmad Al-Othaimeen'nin sunumunu takdim edeceğim çünkü kendisi bir kaç saat önce İstanbul'dan ayrılmak zorunda kaldı. Sizlere benden selamlarını iletmemi ve adına şu sunacağım mesajı okumamı istedi. Benim için bu kadar dostane bir ka lımcı kitlesine hitap edebilmek çok büyük bir rsa r ve bu rsa an is fade ederek Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a Türkiye Cumhuriye cumhurbaşkanı sıfa yla göstermiş oldukları himayeden dolayı teşekkürlerimi sunmak is yorum. Bu ayrıca fuarın da desteklenmiş olması kendi kişisel bir mesajıdır ve aslında bu iki önemli organizasyonun başarısı için ortaya konulmuş bir iradenin sonucudur. Aynı zamanda Türkiye Cumhuriye hüküme ne ve halkına bize göstermiş oldukları sıcak misafirperverlikten dolayı teşekkürlerimi iletmek is yorum. Bu rsa an is fade ile care n geliş rilmesi açısından da SMIIC tara ndan gösterilen irade ve Discover Events firmasına da göstermiş oldukları işbirliğinden ve bu cari organizasyonu başarıya kavuşturma açısından göstermiş oldukları katkılardan dolayı da tebriklerimi sunmak is yorum. Bu zirve gerçekten çok etkin bir şekilde SMIIC ICDT ve Discover Events şirke arasında yürütülmüş olan bir senelik yoğun çalışmanın sonucudur. Sektöre özel bir fuar ve 5. Kez gerçekleş riyoruz. Bu rastgele bir tercih değildir. Bu fuar da İslam İşbirliği Teşkila üyeleri arasında işbirliğinin ar rılması helal gıda ürünleri açısından teşkilat üyeleri arasından 153 milyar dolarlık bir pazarın geliş rilmesi bakımından da önem arz etmektedir. Bu da dünyadaki helal gıda care nin %65ine karşılık gelmektedir. Bütün bu işbirliği gayretlerine rağmen bu rakamlar hala eksik kaldığını düşünüyorum ve özellikle de İslam İşbirliği Teşkila 'nın üye dışı ülkelerden özellikle de birlikte ihraç yapıyor olmaları da çok önemli bir soruna işaret etmektedir. İslam İşbirliği Teşkila Üye devletleri arasında özellikle care n geliş rilmesi, caret finansmanı, care n kolaylaş rılması, stratejik ürünler, caret geliş rme ve caret müzakereleri bakımından bu alandaki işbirliğine bir kez daha vurgu yapmak is yoruz. Umuyorum ki özellikle fuar iş insanları için yeni yerleri keşfetmek ya rım ve caret açısından yeni rsatları yakalamak ve böylelikle de ya rımı helal sektörüne çekilmesi açısından da önemli olacak r. Böylelikle İslam dünyamızdaki ekonomik rsatları tar şmak bizim için önemli olacak r. Nihaye nde sizlere hem kamu hem özel sektör temsilcilerini bir şekilde helal zirvesine ve fuara katkı koymuş olan bütün taraflara ka lımcılara bu önemli organizasyonu başarılı bir şekilde gerçekleş rmek bakımından katkı koymuş herkese teşekkürlerimi ifade etmek is yorum. Son olarak da Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ı Türkiye Cumhuriye Cumhurbaşkanı sıfa yla göstermiş oldukları destekten aynı zamanda Türk halkına bu organizasyona vermiş oldukları kesin siz destekten dolayı teşekkürlerimi ifade etmek is yorum. Hamit Opeleryo İslam İş Birliği Teşkila Genel Sekreter Yardımcısı

12

13 Protokol Konuşmaları Sayın Ekonomi Bakanımız, Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hanımefendiler, beyefendiler Selamünaleyküm. Sayın bakanım, adıma ve İslam Fıkıh Akademisi adına çalışanlarına, üyelerine, üyeleri adına Sayın Cumhurbaşkanımıza selamlarımı iletmek isterim. Allah ondan razı olsun. Harcadığı çabalardan dolayı dolayı teşekkür ederim. Cumhurbaşkanımızın geniş bir vizyona sahip olduğunun göstergesidir bu harcadığı çabalar. Umarım ki Türkiye hep başarılı olur cumhurbaşkanımız hep başarılı olur. İslam Fıkıh Akademisi 1401 hicri takvimine göre 1981 yılında kuruldu. Bu kurum iç hat yapmak üzere kuruldu. Üzerinde uzlaşıya varılan kıhları ve iç hadı sunmak üzere kuranda da denildiği gibi, kurum bir kıh kaynağı olacak r. Kuranda dediği gibi dağılmak yerine belli bir kaynaktan tek bir kaynaktan böyle büyük konularda iç hat gerek ren konularda çözümler bulunması gerekiyor. Şifa ge recek çözümler bulunması gerekiyor. Helal konusu da ar k ekonomik alanda var olan bir konudur ve burada büyük bir role sahip r. Bunun için de bu konuyu düzenlemeye ve ortak kriterlerde ve standartlar belirlenmesine ih yaç vardır. Sayın ens tü başkanının da daha önce söylediği gibi. Belli bir konuyu ele almış k o konuda da bir İslam birliği olmasını dilemiş k helal konusunda bu kriterleri de belirlemek için de standartlar ve metroloji ens tüsünü kurduk ve görüyorum ki aslında birçok ülke tara ndan önem görmektedir, destek görmektedir. Bu ens tü aslında geniş bir çalışma alanına sahip ve ben görüyorum ki aslında kıh konularında bizlere de geri dönmektedirler ve bu alanda birçok buluşma birçok toplan da düzenlenmektedir. Bu konuda tabi ki helal konusunda hala standartlara ih yacımız vardır burada net bir şeyler belirlememiz gerekiyor bu konular hala ele alınmayı bekleyen konular. Gelecek ay da bir başka toplan düzenlenecek r. Suudi Arabistan Krallığında Medine'de sayın peygamberimizin şehrinde. Oradaki toplan da bir çok konu ele alınacak r bu konulardan biri de helal konusudur. Bu yüzden de ens tüden bu konuda çalışmalar yapmasını rica ediyoruz. Umarım bu tür bir toplan burada da düzenlensin bu büyük ülkede bu bereketli topraklarda sayın cumhurbaşkanımızın ka lımıyla. Hepinize başarılar diliyorum ve umuyorum ki Allah sizi daha büyük işlere vesile eder ve belirlenen hedeflere ulaşılır. Selamünaleyküm. Prof. Dr. Abdul Salam Daoud Al-ABBADI Islam Fıkıh Akademisi Genel Sekreteri (IIFA)

14

15 Protokol Konuşmaları Sayın bakanım, çok değerli yabancı temsilciler, değerli misafirler konuşmama başlamadan önce yüce Allah'ın selamı, rahme, bereke üzerinize olsun diyor hepinize bu güzel etkinliğe hoşgeldiniz diyorum. Sayın ka lımcılar, sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde İslami Ticare Geliş rme Merkezi ve SMIIC işbirliğinde Discover Events'in organize e ği 5. İslam İşbirliği Teşkila Helal Fuarı ve Dünya Helal Zirvesi bütün İslam alemine hayırlı olsun. Emeği geçen özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız ve Türkiye Cumhuriye hüküme ne vermiş oldukları destekten dolayı SMIIC yöne m kurulu başkanı olarak teşekkür etmek isterim. Değerli konuklar, güvenilir helal ürün ve hizmetlerin ortak standart bir tanımın olması ve müslümanlar tara ndan kabul görmüş kurum ya da kuruluşlarca ortak standartlara uygun olarak arz edilmesi uzun süre İslam dünyasının ortak beklen si olmuştur. Dünya genelinde bilinen helal belgelendirme üzerine faaliyetlerini sürdüren 400'ün üzerinde kuruluş temelde aynı man k silsilesi ile oluşturulmuş birçok standart ve benzeri dokümanların bulunması son kullanıcılar ile üre m yapan kuruluşlarda bir güven sorunu oluşturmuş ve helal konusunda ortak bir paydada birleşilmesi gerekliliği ortaya çıkmış r. Bu çerçevede İslam ülkelerinin tek bir ça al nda toplanarak ortak standartları kabul edebilmesi için uygun bir pla orm olarak İslam İşbirliği Teşkila na bağlı SMIIC Türkiye Cumhuriye nin ev sahipliğinde İstanbul'da kurulmuştur yılında 13 ülke ile yoluna başlayan SMIIC bugün 36 üye ülke ile özellikle İslam ülkelerinin başta helal konusu olmak üzere ih yaç duyduğu ortak standartlar oluşturma çalışmalarını metroloji ve akreditasyon alanındaki diğer faaliyetlerini sürdürmektedir. İslam ülkeleri arasında ortak standartları olarak kullanımı hedeflenen SMIIC standartları yaygın olarak kullanılmakta ve birçok ülkede helal standartların temelini oluşturmaktadır. Ülkemiz SMIIC standartları ile uyumlaş rmış olduğu TS OIC/SMIIC standartları dışında hiç bir helal standardını uygulamayı kabul etmemektedir ve bu standartları uygulamada diğer ülkelere örnek teşkil edecek şekilde kurumlarını yapılandırmaktadır. Bu konuda yakında ak f olarak faaliyete geçecek olan Ekonomi Bakanlığı ile ilgili kuruluş olarak kurulan Helal Akreditasyon Kurumu iyi bir örnek teşkil etmektedir. Sayın bakanımıza HAK kurulması konusundaki heyecanı ve çalışmaları için burada teşekkür etmek is yoruz. Bu etkinliğimizin İslam ülkeleri arasındaki helal care n kolaylaş rılması ve büyümesi, İslam ülkelerinin helal ürün ve hizme e ortak bir paydada bir araya gelmesine katkıda sağlayacağından ve bu katkıya emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum. Hepinizi onların bu emeği karşısında sevgi ve saygıyla selamlarken, onlara bir kez daha teşekkürlerimi arz etmek is yorum. Sebahi n Korkmaz TSE Başkanı

16

17 Protokol Konuşmaları Sayın bakanımız, değerli konuklarımız, genel sekreter yardımcıları, bayanlar ve baylar hepinize selam olsun. Öncelikle sizlere saygılarımı ifade etmek is yorum ve bununla birlikte de organizasyonun gerçekleş ren tüm taraflara Türkiye Cumhuriye kurumlarına ve Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a himayelerinden ötürü teşekkür etmek is yorum aynı zamanda 5. Expo fuarının düzenlenmesi için de teşekkür etmek is yorum. Özellikle de ortağımız Sayın Emre Ete'ye Yunus Ete'ye çok teşekkürlerimi sunmak is yorum. Aynı zamanda bununla birlikte SMIIC'in başkanına da teşekkür etmek is yorum. Biliyorsunuz ki helal fuarının 5.sini yapıyoruz. Bu Dünya Helal Zirvesi ile el ele gerçekleşiyor. bu türden bir uzman fuarın düzenlenmesinin amacı nedir. Bunun tabi ki ilk nedeni şu şekilde, caret anlamda iş yapma anlamında helal sektöründe çok büyük bir potansiyel var. Tüm alt sektörler ile birlikte helal gıdadan başlayarak işte kozme k, ilaç ve İslam dostu turizm vs. gibi pek çok alanda işbirliği rsatları var. O nedenle de iş imkânlarını geliş rmek ve taraflar arasında birebir toplan ları yapabilmek açısından çok önemli bir imkân olduğunu düşünüyorum. Sizin de bildiğiniz gibi Türkiye Cumhuriye ile İslam İşbirliği Teşkila üyeleri arasındaki işbirliği çok önemli. Çok hızlı bir şekilde büyüyen işbirliğinden bahsediyoruz. Son 10 yıldır özellikle çok hızlandı bu işbirliği. O nedenle bunun ardından başta tabi ki İslam İşbirliği Teşkila üyeleri ile de bu türden işbirliğini hızlandırmayı çok önemsiyoruz. Sadece helal gıda alanında da 1 trilyon dolar boyutunda bir kapasite var ve %25'e kadar anca bu kapasiteden faydalanılabilir. %80 dediğimiz zaman İslam İşbirliği Teşkila dışındaki ülkeler tara ndan sağlanıyor. Mesela Yeni Zelanda özellikle kırmızı e e yer alıyor. Avusturalya tavuk e ve brezilya da aynı şekilde ve kanda da et tedariği sağlayan ülkeler aynı zamanda buğday vs. gibi tahıllar açısından da başka ülkelerden bahsediyoruz. O yüzden bir şekilde bu rsa yakalayarak potansiyelimizi kullanmak açısından bir şeyler yapmalıyız. Sizin de bildiğiniz gibi Türkiye özellikle İslam İşbirliği Teşkila açısından çok önemli bir ülke. Tekrar Türkiye'ye döndüm çünkü bu toplan yı İstanbul'da gerçekleş rmekteyiz. O bağlamda belki Türkiye başka ülkelerin becerilerini kolaylaş rmak teknik destek sağlamak acısından önemli olabilir. Örneğin, mezbaha sorunları olan ülkeler için Türkiye önayak olabilir. Aynı zamanda Türkiye'nin bir takım araçları ihraç edebileceğinizi. Araş rma geliş rme konusunda katkı koyabileceğini görüyoruz. Bildiğiniz gibi Türkiye-TunusMalezya ana ortaklarımız bu açıdan fakat özellikle bu öncü ülkelerin başka ülkelerle mesela Fas'la birlikte Afrika'ya teknoloji götürebileceklerini düşünebiliriz. Sözlerimi bu şekilde sonlandırırken bu organizasyonun bu sektördeki işbirliklerini ar rmak açısından rsat olabileceği dileklerimi sunarak bir de bu alanda tabi ki İslam İşbirliği Teşkila 'nın da öneminin ar rabileceğini umut ediyorum. Son olarak da ev sahibi ülkemize Türkiye Cumhuriye ne ve fuarı organize etmemizdeki ortağımıza çok teşekkür etmek is yoruz. İki organizasyonu birlikte başarılı çok başarı ile gerçekleş receğimize inanıyoruz. Teşekkürler. EL HASSAN RIZANİ İslam Ticare Geliş rme Merkezi (ICDT) Genel Direktörü

18

19 Protokol Konuşmaları Sayın bakanım, milletvekillerim, bakan yardımcılarım, belediye başkanlarım kurum ve STK başkanlarım ve tüm değerli misafirler. Allah'ın selamı rahme ve bereke üzerinize olsun. Dünyanın dört bir yanından yaşam tarzı olarak helal diyen sesimize cevap vererek bizzat aramıza ka lan 50 den fazla ülkenin temsilci ve ka lımcılarına ve hepinize hoşgeldin diyorum. Sayın Cumhurbaşkanımızın yüksek himayelerinde gerçekleşen bu fuar ve zirvenin doğmasında ve büyümesinde bir evlat ye ş rircesine zlikle ilgi gösteren ve sahip çıkan herkese İslami hassasiyetlere saygı duyup destek olan tüm dostlarımıza teşekkür ediyorum. Bu vesile ile dünya helal zirvesinin beşinci İslam İşbirliği Teşkila helal fuarı ile düşlenmesini sağlayan ve her türlü katkıda bulunan İslam ülkeleri standartlar ve Metroloji Ens tüsü (SMIIC) ile İslami Ticare Geliş rme Merkezi (ICDT)' ye çok teşekkür ederiz. Sayın bakanım ve değerli misafirler sizlerin emane olan dünya helal zirvesini ömrümüz ye ğince tüm Müslümanların ortak bir galide buluşmasına hizmet etmek adına her yıl bir adım daha öteye taşıyacağız. Helal bakışa olan ih yacını helal gıdanın aslında helal lezzet olduğunu yani helali sıhhat saffet, iffet ve izzet olduğunu helalin olduğu her yerde emeğin alın terinin var olduğunu hep birlikte tüm dünyada temsile devam edeceğiz. Bu kapsamda annelerimizin ak sütünü bizlere helal etmeleri için başta Arakan ve Halep olmak üzere zulmün var olduğu her yere helal i razımızı her rsa a dile ge receğiz. 15 Temmuzda olduğu gibi helal olan haklarımızı muhafaza ve müdafaa etmeye çalışmaya bize mescit kılınmış bize her metrekaresi helal olan yeryüzünde doğrunun ve doğruluğun yanında yer almaya devam edeceğiz. Bu kapsamda dünya beşten büyüktür diyerek helal perspek fi vizyonu ve kapsayıcılığı ile tüm dünyada insanlığa hakkı, haklılığı, hakkaniye anlatmamıza yaşamımıza ve yaşatmamıza imkân tanıyan başta Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve siz kıymetli hazirun şahsında tüm Müslümanlara teşekkürü borç bilir, saygılarımı arz ederim. Emre ETE Dünya Helal Z rves Konsey Üyes

20

21 5.İİT HELAL EXPO 2017 HELAL EXPO FUARI 5.İİT HELAL EXPO 2017 KATILIMCI PROFİLİ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ İslam F nans F rmaları Helal Gıda ve İçecek F rmaları İslam Tur zm F rmaları ve Tur Operatörler Hac ve Umre F rmaları İslam Tekst l F rmaları Helal Med kal F rmaları Helal Kozmet k F rmaları Helal Ambalaj ve Paketleme F rmaları Helal Perakende F rmaları Helal Loj st k firmaları Kasım 2017 tar hler arasında, T caret Gel şt rme ve İslam Merkez (ICDT),İslam Ülkeler Standartları ve Metroloj Enst tüsü (SMIIC) ve D scover Events şb rl ğ le T.C. Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayy p ERDOĞAN'ın yüksek h mayeler nde; 5. İ s l a m İ ş b r l ğ Te ş k l a t ı ( İ İ T ) H e l a l Fu a r ı n ı gerçekleşt rmen n gururunu yaşıyoruz. Helal gıda, finans, tur zm, tekst l, tıp, k mya ve kozmet k g b b rçok sektör ve sektör tems lc s n çer s ne alan İİT Helal Expo, katılımcı firmalara amaçladıkları t car beklent ler sağlamak ç n en uygun ortamı oluşturmuştur. Dünya genel nde pazarlama ve tanıtım çalışmaları akt f olarak yapılmış fuara Türk ye, OIC üye ülkeler ve sektörle lg l d ğer dünya ülkeler nden 150 y aşkın firma ve markanın katılımı gerçekleşm şt r. Bulunduğu bölge t bar le merkez ve global b r konumu olan İstanbul'da düzenlenen fuar, helal üret m ve tüket m yapan tüm ülkeler ç n çek c ve caz p b r platform olmuştur. İslam Dünyasından öneml s mler n ve uzmanların katıldığı Dünya Helal Z rves İstanbul 2017 le eş zamanlı gerçekleşen bu dev organ zasyon, 57 s OIC üyes 72 y aşkın z yaretç, katılımcı ve delegey aynı çatı altında ağırlamıştır. Tüm dünyadan uzmanları ve sektör tems lc ler n b r araya get ren, helal sektörü çer s ndek hedef k tle, potans yel alıcılar, ekos stemde akt f rol oynayan kurumlar ve kuruluşları b r araya get rerek helal t caret ne katkı sağlayan,helal finans, tur zm, gıda, tekst l g b başlıca konularda tüm dünyada farkındalığı arttırılması hede eyen bu öneml organ zasyona katılımlarınız ç n teşekkür eder z.

22

23 WORLD HALAL SUMMIT 2017 Dünya Helal Z rves 2017 *Helal Endüstrisi'ni Anlama : Helal Endüstrisi'nde Standardizasyon, Akreditasyon ve Belgelendirme * NanogenTeknoloji * Helal Ticaret ve Pazar: Stratejiler * Günlük Haya a Helal * Turizm ve İlgili Konular * Kozme k ve Yeni Bilimsel Yöntemler * Küresel Gelişme ve İslami Mikrofinansın Gelecek Potansiyeli * İslami Mikrofinansın Qarz-e-Hassan Modeli * Flourish Islamic Microfinance Industry * Etkinin Kanıtları İslami Mikrofinans ile Finansal Kapsama * Helal Bilincinde STK'ların Önemi * Helal Konularında Türk ve Hırvat İş Toplan sı * Helal Endüstrisi ve İlgili Alanlarda Girişimcilik * Güvenilir Ürüne Giden Yol * İslami Tarım ve Köysel Finans * Mikro Takaful, Waqf, Zekat- İslami Mikrofinansın Destekleyici Unsurlar

24

25 OTURUM A1:Helal Endüstrisi'ni Anlama :Helal Endüstrisi'nde Standardizasyon,Akreditasyon ve Belgelendirme Müftü Muhammad Najeeb Khan Abdul Jamel Mohamed Jinna Başkan, HARC Şeri Komite ve Lider Kurumların Şeri Danışmanı Başkan, HARC Şeri Komite ve Lider Kurumların Şeri Danışmanı Dr. Abdulqahir Qamar İbrahim Olgun Uluslararası İslami Fıkıh Akademisi Fetva Departmanı Direktörü Başkan,Helal Avusturya Yasin Zülfikaroğlu İslam Ülkeleri Standartları ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) Zafer Soylu Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü, Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı

26

27 OTURUM A2:Helal Endüstrisi'ni Anlama :Helal Endüstrisi'nde Standardizasyon,Akreditasyon ve Belgelendirme Mufti Muhammad Najeeb Khan Abdul Jamel Mohamed Jinna Başkan, HARC Şeri Komite ve Lider Kurumların Şeri Danışmanı Dr. Zenaida P. Hadji Raof LAIDAN Bölgesel Direktör, DOST XII Tuğba Daysaloğlu TSE Sheikh Thaifer Najjar Başkan, Dünya Helal Konseyi (WHC) Başkan, HARC Şeri Komite ve Lider Kurumların Şeri Danışmanı Dinar Sadykov Rusya Helal Sertifikalandırma Merkezi

28

29 OTURUM A3:Helal Endüstrisi'ni Anlama :Helal Endüstrisi'nde Standardizasyon,Akreditasyon ve Belgelendirme Moulana Muhammad Saeed Navlakhi SANHA Dr. Muhammad M. Khan Helal Avustralya Kasinee Katelakha Dr. Shafiq Ara Shirin Helal Bilim Merkezi, Chulalongkorn Üniversitesi Helal Avustralya Naeem Shahid Pakistan Helal Kurumu, Başkan Muhammad Afaq Shamsi Başkan Vekili, Helal Farkındalık ve Araştırma Konseyi

30

31 OTURUM B1: Helal Ticaret ve Pazar: Stratejiler-1 Kasinee Katelakha Dr. Sawsan Haider Khries Helal Bilim Merkezi, Chulalongkorn Üniversitesi Genel Sekreter, Arab Turizm Uzmanları Birliği Tayeb Habib EU Halal Shoukat Parvez, Endüstriyel ve İş Danışma Şirketi Dr. Asad Sajjad CEO, Uluslararası Helal Merkezi/Helal Kalkınma Konsey

32

33 OTURUM B2: Helal Ticaret ve Pazar: Stratejiler-2 Bilge IŞIKLAR Başkan, SMIIC TC2 Mughees Shaukat Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Yüksekokulu Muhammad Afaq Shamsi Başkan Vekili, Helal Farkındalık ve Araştırma Konseyi Müftü Muhammad Zubair Usmani Başkan, HARC Yrd.Doç.Dr. Baharom Abdul Hamid Uluslararası İslami Finans Eğitim Merkezi, (INCEIF) Muhammed Hussain Shojaee AliAbadi Laboratuar Müdürü, Faroogh Yaşam Bilimleri Araştırma Laboratuarı

34

35 OTURUM C: Günlük Hayatta Bilim,Sağlık ve Helal Muhammed Hussain Shojaee Laboratuar Müdürü, Faroogh Yaşam Bilimleri Araştırma Laboratuarı Dr. Mohammed Ali Sheikh Wace İlaç Bilgi Uzmanı Prof. Dr. Fatih Gültekin Helal ve Sağlıklı Gıda Platformu Dr. Adel Sabir Başkan, Avrupa Helal Kalkınma Ajansı (EHDA) Dr Faridah Hj Hassan Direktör, MARA Üniversitesi

36

37 OTURUM D1: Yeni Fırsatlar ve Zorluklar Anna Maria Tiozzo Başkan, Dünya Helal Kalkınma Desliana Nur Direktör,Endonezya Helal Ürünler Vakfı Dr. Ömer Akgün Tekin Murat Sayın Süleyman Demirel Üniversitesi Yüksek Kimyager Dr. Barbara Ruiz Bejaranao IR Direktörü, İspanya Halal Enstitüsü Direktörü Aldin Dugonjic CEO, Hırvatistan Helal Kalite Sertifikasyon Merkezi

38

39 OTURUM D2: Kozmetik ve Yeni Bilimsel Yöntemler Dr. Adel Sabir Dr. Sayed İbrahim Başkan, Avrupa Helal Kalkınma Ajansı (EHDA) Health And Natural Beauty USA Corp, CEO Anna Maria Tiozzo Prof. Dr. Sibel Silici Başkan, Dünya Helal Kalkınma Erciyes Üniversitesi,Ziraat Fakültesi Mufti Zeeshan Abdul Aziz Direktör, Uluslararası Helal Belgelendirme (Pvt) Ltd Bilge IŞIKLAR Başkan, SMIIC TC2

40

41 Dünya Helal Zirvesi 7. Global İslami Mikrofinans Forumu Dr. Yousuf Junaid M. Zubair Mughal Pakistan İstanbul Başkonsolosu CEO, AlHuda CIBE Ali Kurt Islam Dünyası STK'lar Birliği Genel Sekreteri UNIW Khaled Al-Abood Genel Müdürü,CEO,ICD İHSAN ÖVÜT Genel Sekreter, SMIIC

42

43 Küresel Gelişme ve İslami Mikrofinansın Gelecek Potansiyeli Dr. Ajaz Ahmed Khan Dr. Shaid A. Zia Kıdemli Mikrofinans Danışmanı Müdür - Term Finance Mabroor Mahmood Müdür - Term Finance Zayad Helmi Tawfiq Al Refai CEO ve Yönetim Kurulu Üyesi PERVEZ NASIM Ansar Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü

44

45 İslami Mikrofinansın Qarz-e-Hassan Modeli Abdul Jamel Mohamed Jinna Başkan, HARC Şeri Komite ve Lider Kurumların Şeri Danışmanı Dr. Shahid A. Zia Direktör,Akhuwat Abubakr Siddique Ana Koordinatör, Akhuwat Dr. Ajaz Ahmed Khan Kıdemli Mikrofinans Danışmanı,CARE International

46

47 İslami Mikrofinans Endüstrisini Geliştirmek İçin Fon Kaynakları Pervez Nasim Başkan ve CEO,Ansar Mamode Raffick Nabee Mohomed Direktör,Al Barakah Mohammad Al Mohammad Albaha CEO, Hayat Mikrofinans Fonu Vehap Kola KOBİ ve Girişimcilik Danışmanı Mabroor Mahmood Müdür - Term Finance

48

49 İslami Mikrofinans ve Finansal Kapsama Vehbi Zeqiri Müdür, Start İslami Mikrofinans Kurumu Abderrazek Louati Başkan,Thyna Danışma Hizmetleri Zafar Iqbal Yönetici müdür, STK Dünya Vakfı Mohamed Jinna Başkan Zayad Helmi Taw q Al Refai CEO ve Yönetim Kurulu Üyesi, İslami Mikrofinans için Ethmar

50

51 İslami Tarım ve Köysel Finans Monowar Hussain Badrudduza Başkan, AJAD Nab l Ghalleb Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO,Zitouna Tamkeen Aijaz Ali Khuwaja Gelişim Danışmanı /CSR Lead Founder/ Genel Sekreter, Sindh Social Scientists Forum (SSSF) Lito Villanueva Genel müdür,fintq Vehbi Zeqiri Yönetici Direktör,START

52

53 Mikro Takaful, Waqf, Zekat - İslami Mikrofinansın Destekleyici Unsurlar Richard Chignell Kurucu ve Başkan, WAQF World Growth Foundation Osman Aurakza Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanı, Bank Al Jazira Amiirah Nabee Mohomed Doktora Öğrencisi, İstanbul Üniversitesi Nabil Ghalleb Başkan ve CEO, Zitouna Tamkeen

54

55 Helal Bilincinde STK ların Önemi Şeref Oğuz Ramazan Bingöl Sabah Gazetesi Yazar/Ekonomi Müdürü, Sabah Başkan,TÜRES Av. Arzu Akalın Prof. Dr. Ahmet Akgündüz Yönetim Kurulu Başkanı,TÜRGEV Rektör, Rotterdam İslam Üniversitesi ( IUR) Halim Aydın Gıda, Tarım ve Hayvancılık Kurulu Başkanı Abdülkadir Erbalcı Yönetim Kurulu Üyesi, DERSİAD

56

57 Helal Konularında Türk ve Hırvat İş Toplantısı İbrahim Acar Zuraimi Bin Jumaat Ekonomi Müdürü, Yeni Şafak CEO,Doğru ve İyi Yönetim Şirketi Aldin Dugonjic CEO, Helal Kalite Sertifikasyon Merkezi Betül Hıdıroğlu Kimya Mühendisi, Türk Standartları Enstitüsü(TSE) Dr. Manzoor H. Chaudry Tarım Bakanlığı, ABD Tarım Bölümü Sekreteri

58

59 Helal Endüstrisi ve İlgili Alanlarda Girişimcilik Kerem Alkin Sertip Akşahin MOBILSIAD Yönetim Kurulu Başkanı MÜSIAD Hizmetler Sektör Kurulu Başkanı Demet Sabancı Fatih Akbulut TİKAD Konsey Başkanı Başkan, Türk -Afrika İşadamları Derneği (TABA) Edib Smolo Saray İslami Finans Danışmanlık Doç Dr. Osman Kurtkan Kapıcıoğlu Dr. İbrahim Sayed CEO, Sağlık ve Doğal Güzellik Şirketi Hüseyin Pamukçu Genel Sekreter, TÜMSİAD Araştırma Analisti, Kastamonu Üniversitesi

60

61 Güvenilir Ürüne Giden Yol Celal Toprak Serpin Alpaslan Ekonomi Gazetecileri Derneği Başkanı Yeni Birlik Gazetesi Ekonomi Yazarı Yaşar Sekizkardeş Hüseyin Bozdağ Sektörel Kurul Başkanı, MÜSİAD Kurucu Başkan, Yemek Sanayicileri Derneği Tevfik Dinçer İstanbul Ticaret Odası Gıda Komitesi Çetin Ünsalan KRT- EGD Yönetim Kurulu Üyesi

62

63 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; SALON 1 Oturum A - A1: Helal Endüstr s 'n Anlama: Helal Endüstr s 'nde Standard zasyon, Akred tasyon ve Belgelend rme Moderatör: Müftü Muhammad Najeeb Khan, Başkan, HARC Şer Kom te ve L der Kurumların Şer Danışmanı, Pak stan" Öneml olanın Helal kavramında nasıl b rleş leceğ olduğunu, herhang paydaşı atlamamız durumunda sonradan engel teşk l edeb leceğ n b ld rm şt r. B rl kte çalışmak gerekt ğ n, Helal kavramının farkındalığına önem vermem z n elzem olduğunu bel rtm şt r. Her alanda tamamen uzlaşmanın her zaman mümkün olamayab leceğ n ancak asgar müştereklerde buluşmanın da öneml olduğunu vurgulamıştır. Konuşmacılar: - Dr. Abdulqah r Qamar, Fetva Departmanı D rektörü, Uluslararası İslam Fıkıh Akadem s, Helal Üzer nde Meşrut yet Kontrolü, "Suud Arab stan" Helal konsept n n artık b l n r olduğunu, gayr müsl mler n dah tem z ve sağlıklı ürünler oldukları ç n helal ürün tüketmek sted ğ n bel rtm şt r. Helal n şer at çerçeves nde yürütülmes ve duruma t car bakılmaması gerekt ğ n d le get rm şt r. D n gözet m mekan zması olmaması durumunda helal n dame ett r lemeyeceğ n fade etm şt r. Al Araf Sures 157. ayettek y ve tem z şeyler n helal, saf olmayan ve kötü şeyler n haram kılındığı le lg l bölümünü katılımcılar le paylaşmıştır. Helal sektörü üzer ndek d n gözet m n kurumsal olması gerekt ğ n, bu alanda ulusal ve yerel h zmet ver lmes gerekt ğ n bel rtm şt r. Helal ürünler n üret m n n ve pazarlanmasının uygun olması ç n uzmanlığı olan kurumların varlığının da elzem olduğunu vurgulamıştır. Helal konusunda 3 t p gözet m mekan zmasının olduğunu lk n n k ş sel d n gözet m olduğunu ve k ş ler n sözle ve hareketle haramlardan kaçınması ve kuralları gözetmes şekl nde uygulanab leceğ n bel rtm şt r. İk nc gözet m n toplumsal d n gözet m olduğunu d n ve sosyal sorumluluk kapsamında haram ürünler almamak veya sosyal medya üzer nden duyurmak yolu le gerçekleşt r leb leceğ n fade etm şt r. Bu gözet m n hep m z n sorumluluğunda olduğunu, satın alma gücümüzü de kullanmamız gerekt ğ n bel rtm şt r. Üçüncü gözet m n devlet d n gözet m olduğunu, akred tasyon ve sert fika kurulları vasıtası le yapıldığını d le get rm şt r. Sonuç olarak helal endüstr s üzer ndek gözet m n hep m z n sorumluluğunda olduğunu, bunu ster nanç gücümüzle ster radem zle sterse satın alma gücümüzle yöneteb leceğ m z fade etm şt r. Bu yollarla kend m z n ve gelecek nes ller m z n Allah'ın b ze önerd ğ şekl yle helal gıdalar le beslenmes n sağlayab leceğ m z bel rtm şt r. -Yas n Zülfikaroğlu, İslam Ülkeler Standartları ve Metroloj Enst tüsü Genel Sekreter (SMIIC), "Türk ye" SMIIC' n 2010 yılında İslam İşb rl ğ Teşk latı ülkeler nden katılan üyelerce kurulduğunu, hükümetler arası b r kurum olduğunu, merkez n n İstanbul olduğunu ve şu anda 36 üyes n n olduğunu bel rtm şt r. Kurumun ana hede er arasında standartların hazırlanması, metroloj ve standard zasyon alanlarında yeknesaklığın sağlanması g b öneml hede er n yer aldığı vurgulanmıştır. Standartların kurum tarafından oluşturulan tekn k kom telerde çıkartıldığını ve üye ülkeler n görüşler n n bu standartlara yansıtıldığını fade etm şt r. Bu noktada tüm paydaşların katkısının ve uzlaşı ortamının önem arz ett ğ vurgulanmıştır. Her standart çalışmasının b r proje olarak ele alındığını bel rtm şt r. Bu güne kadar toplam 15 kom te oluşturulduğunu ve 4 standart çalışmasının tamamlanarak yayınlandığı fade ed lm şt r. Helal gıda, helal sert fikasyon ve akred tasyon kurumu le lg l standartların 3 temel standart olarak kabul gördüğü bel rt lm şt r. Standartların temel n n şer at olduğunu ve bu standartların fıkıh belges olmadığı vurgulanmıştır. SMIIC' n ortak b r platform olduğu, İslam Dünyası ve lg l tara ar ç n ortak standartlar çıkardığı bel rt lm şt r.

64 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; Konuşmacılar: - Zafer Soylu, Ürün Güvenl ğ ve Denet m Genel Müdürü, Türk ye Cumhur yet Ekonom Bakanlığı, "Türk ye Helal kavramının tem z, tüket leb l r, sağlıklı ve güvenl n tel klere ha z olduğunu ve uluslararası t caret şek llend ren b r olguya dönüşmeye başladığını aktarmıştır. Gıda, kozmet k, ulaşım, tur zm g b farklı sektörlerde yer alan helal ekonom s n n 3,9 tr lyon dolar büyüklüğe ulaştığını bel rtm şt r. Bu tutarın ç nde helal gıdanın 1,2 tr lyon dolar büyüklüğe ulaştığı vurgulanmıştır. Helal sert fika pazarının da 6 m lyar dolar büyüklükte olduğunu ve %90'ının gayr müsl m değerlend rme kurumlarının kontrolünde yer aldığı fade ed lm şt r. Helal sert fikasyon pazarında etk n ve kural koyucu olmamız gerekt ğ n ve SMIIC' n bu konuda öneml olduğu vurgulanmıştır. Helal belgelend rmede gec kme, ortak hareket edememe problemler nden bahsed lm şt r. Helal Akred tasyon Kurumu'nun (HAK) kurulduğunu ve faal yetler ne başlayacağını bel rtm ş olup kurumun görevler arasında akred tasyon ve karşılıklı tanıma anlaşmaları g b yükümlülükler n yer aldığını bel rtm şt r. Kurumun tüm dünyanın mutabık kaldığı b r akred tasyon kurumu olarak tasarlandığını, dar ve mal özerkl ğe ha z olduğu bel rt lm şt r. Helal belgelend rme alanının münhasıran Müslümanlara a t olduğu görüşünün altı ç z lm şt r. - Abdul Jamel Mohamed J nna, Kurucu Başkan, Dünya Helal Günü, S ngapur Helal belgelend rme kurumlarının karmaşık b r yapıda olduklarını ancak b r şek lde çalıştıklarını ve her ülkede b r şek lde standartların mevcut olduğunu fade etm şt r. Değ şen olgunun teknoloj olduğunu d n kurallarının aynı kaldığını ancak fetvaya karşı fetva ver lmes n n şler zorlaştırab ld ğ bel rt lm şt r. İlkeler n değ şt r lmemes gerekt ğ ne örneğ n Orta Asya ülkeler nde at et n n helal olduğu yönündek fetvalara d kkat çekm şt r. Öner olarak SMIIC g b tek b r standart kurumu olmasının faydalı olacağı vurgulanmış aynı zamanda helal sektörünün d j tal altyapıya da sah p olması gerekt ğ bel rt lm şt r. Teknoloj ve şer atın mutlaka b r araya gelmes gerekt ğ bel rt lm ş ve helal kavramı etrafından İslam âlem n n b rleşmes gerekt ğ vurgulanmıştır. - İbrah m Olgun, Başkan, Helal Avusturya, Avusturya'da Helal Standard zasyon ve Sert fika Çalışmaları," Avusturya " Avusturya d yanet şler başkanı olan İbrah m Olgun Avusturya'da nüfusun %8' n n Müslüman olduğunu, 700 b n Müslüman ve 350 cam olduğunu bel rtm şt r yılında Avusturya D yanet İşler Başkanlığı'nın kurulduğunu ve Avusturya'da İslam'ın resm b r d n olarak tanındığını fade etm şt r. Avusturya'dan b rçok İslam ülkes n n kurbanlık hayvan aldığını b ld rm şt r. Avusturya İslam B lg, Dokümantasyon ve Sert fikasyon Kurumu'nun (IIDC) Başkanlık tarafından tanınmadığını b ld rm şt r. Helal sert fikasında tekell k olmadığı ve özel ş rketler nde sert fika verd ğ bel rt lm şt r yılında Avusturya t caret odası ve Avusturya standartları enst tüsünün de helal standardı get rd ğ n ancak Başkanlığın tanımadığını fade etm şt r. Avusturya'da şoklu kes m mecbur yet bulunduğunu, 2015 yılı İslam yasası le şoklama olmadan kes m yetk s n n resm d n kuruluşlara ver ld ğ n bel rtm şt r. Başkanlık olarak SMIIC' n üyes olmak sted kler n bel rtm şt r.

65 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; Oturum A2:Helal Endüstr s 'n Anlama: Helal Endüstr s 'nde Standard zasyon, Akred tasyon ve Belgelend rme Moderatör: - Abdul Jamel Mohamed J nna, Kurucu Başkan, Dünya Helal Günü, S ngapur Konuşmacılar: - Dr. Zena da P. Hadj Raof LAIDAN, Bölgesel D rektör, DOST XII, İslam olmayan b r ülkede OIC-SMIIC Standartlarını Uygulamak: F l p nler Deney m, F l p nler B l m ve teknoloj n n ekonom k kalkınmanın öncüsü olduğunu, kend s n n de b l m ve teknoloj bakanlığında b l m ve teknoloj pol t kaları alanında çalıştığını bel rtm şt r. Helal sektöründe 2003 yılında F l p n b l m ve teknoloj programı kapsamında helal endüstr alanında çalışmalar yapıldığını fade etm şt r. Bu alanda desteklerde verd kler n ve helal Ar-Ge'y araştırdıklarını vurgulamıştır. Helal endüstr s n n gel şt r lmes ne yönel k destek programından bahsetm ş ve helal laboratuvarı le helal sağlık merkez kurduklarını bel rtm şt r. Destek oldukları firmaların helal standartlarına uymak zorunda olduğunu ve çoğunlukla KOBİ'ler destekled kler n vurgulamıştır. Helal b l m merkez kurulmasının bu yılsonunda tamamlanacağını b ld rm şt r. SMIIC standartlarını kullandıklarını ve SMIIC kapsamında oryantasyonlarının devam ett ğ n bel rtm şt r. -Tuğba Daysaloğlu, Türk Standartları Enst tüsü, Türk ye ve TSE'dek Helal Belgelend rme Faal yetler, Helal Belgelend rmede Standard zasyon ve Akred tasyon B rl ğ n n Önem, Türk ye Helal belgelend rmen n gönüllülük esasına göre ver ld ğ n ve helal anlamında b rçok s v l toplum kuruluşunun görev yaptığını bel rtm şt r. Türk Standartları Enst tüsü'nün (TSE) Türk ye'de helal belges veren tek kurum olduğunu ve bu alanda D yanet İşler Başkanlığı le ortak çalıştıklarını b ld rm şt r. Helal gıda, kozmet k, tem zl k ürünler g b sert fikalarının olduğunu bel rtm şt r. Bugüne kadar 20 farklı ürün grubunda 210 ş rkete toplamda 435 sert fika verd kler n b ld rm şt r. Sert fikasyon değerlend rme sürec nde firma başvurusu, resm belge kontrolü ve denet mler sonucunda helal belges verd kler n ve denet mler n İSO ve SMIIC standartlarına göre yapıldığını açıklamıştır. Helal dokümantasyonun lk olarak Malezya'da 1970 yılında görüldüğünü bel rtm şt r. Günümüzde tüm dünyada bu alanda oldukça parçalı b r yapının olduğunu ve çok farklı s stem, logo, usul ve sert fikasyon s stemler n n mevcut olduğunu bel rtm şt r. - Şeyh Tha fer Najjar, Başkan, Dünya Helal Konsey (WHC), Helal n İslam Dünyası'na Etk s, Güney Afr ka Ümmet olarak b zden uygun olan gıdaları tüketmem z stend ğ n ve d n n b r yaşam tarzı olduğunu fade etm şt r. Kur'an'ın b ze rehber olduğunu, Allah'ın b ze b r şey şart koştuğu zaman ona uymak zorunda olduğumuzu çünkü b z m ç n hayırlı olanı b lemeyeb leceğ m z bel rtm şt r. B ze tavs ye ed len şeyler n y şeyler olduğunu ve helal n b ze get receğ faydalar arasında ruhsal anlamda da y olmamızı sağlamasının da sayılab leceğ vurgulanmıştır. Küçük b r m ktar haram yed ğ m zde dah badet n de 40 gün kabul ed lmeyeceğ n n de r vayet ed ld ğ bu yüzden badet hayatının da helal tüket m le alakalı olduğu bel rt lm şt r. B rl kte, beraber çalışmanın önem ne kend s de d kkat çekm ş olup, Kur'an en y s olduğunu, en y ye yönlend rd ğ n ve onda b rleşmem z gerekt ğ n fade etm şt r. Ümmet olarak aynı fik rler de paylaşmamız gerekt ğ n, bundan ayrı kalırsak parçalanacağımızı hatta savaşır duruma geleceğ m z hatırlatmıştır. B rb r m ze saygılı olmamız gerekt ğ n ve bunun da başarı get receğ n bel rtm şt r. Şu an İslam dünyasının nüfus olarak h ç olmadığı kadar kalabalıktır olduğunu ancak aynı zamanda h ç olmadığı kadar güçsüz olduğunu d le get rm ş olup bu durumu sorgulamamız ve dersler çıkartmamız gerekt ğ n fade etm şt r. Bu manada da şb rl ğ yapmamız gerekt ğ n ve bu durumda zafer elde edeb leceğ m z müjdelem şt r.

66 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; Konuşmacılar: - Müftü Muhammad Najeeb Khan, Başkan, HARC Şer at Kom tes ve Şer at Kurumlar L derl ğ Danışmanı, Şer at Gıda Malzemeler Kavramı, Pak stan Pak stan Şer at Kom tes olarak bes n çer kler le lg l çeş tl kılavuzlarının olduğunu bel rtm şt r. Jelat n n İslam üret m konusunun öneml olduğunu, jelat n n elde ed ld ğ hayvanın da helal olması gerekt ğ n vurgulamıştır. Örneğ n hayvanın helal olması ç n kanının akmasının gerekt ğ bel rt lm şt r. Kur'an da ve sünnette de haramların açıkça bel rt ld ğ fade ed lm şt r. Haram olan hayvanlara l şk n örnekler ver lm ş ve helal kes m şartları da ayrıntılı şek lde anlatılmıştır. Den z hayvanlarında da helall k noktasında farklı uygulamalar olduğu bel rt lm şt r. Etç l olan hayvanların et n n haram olduğu bel rt lm şt r. Sağlığa zararlı ve zeh rl çecekler n haram olduğu, alkol çer ğ ve suyun sa ığını bozan şeyler n haram olduğu bel rt lm şt r. Kend jelat n m z üretmem z gerekt ğ, bu ürünün çoğunlukla Avrupa ülkeler nden geld ğ b ld r lm şt r. İç leb l r b r alkol oranının bel rlenmes gerekt ğ de bel rt lm ş olup katkı maddeler n n çer kler n n de helal kaynaklardan elde ed lmes gerekt ğ fade ed lm şt r. -D nar Sadykov, Rusya Helal Sert fikalandırma Merkez, Helal Standartlarının Çokluluğunun ve Çeş tl l ğ n n Get rd ğ Sorunlar ve Çözüm Yolları, Tatar stan, Rusya Federasyonu B r gün Türk ye'n n helal merkez hal ne geleb leceğ n ve Türkçe öğrenme zamanının geld ğ n bel rtm şt r. Bütün dünyadak üret m n %20's n n helal üret m olduğunu fade etm şt r. Malezya ve Endonezya g b ülkeler n akred tasyon şlemler ne erken başladığı ç n bu konuda b r k mler n n olduğunu b ld rm şt r. Orta Doğu ülkeler n n se geçm şte bu konuya yabancı olduklarını ancak onların da bu konuda uyanmaya başladıklarını bel rtm şt r. B l mdek gel şmeler ve araştırmalar sayes nde helal b ld kler m z n haram, haram b ld kler m z n de helal olduğu durumların ortaya çıktığını fade etm şt r. Uluslararası t carette bu konuda neler n yapılması gerekt ğ ve nasıl sert fikaların kabul ed lmes gerekt ğ n n tartışılmasını, b rçok farklı et ket n varlığının söz konusu olduğunu fade etm şt r. Gayr müsl mler nde denet m ve sert fika vermekte olduğunu, bazen beyanların standart g b ver ld ğ durumların da mevcut olduğunu bel rtm şt r. Rusya'da da gayr müsl mler n h jyen ve kal te neden yle helal ürünler terc h ett ğ n b ld rm şt r. Sert fikalar ç n ver tabanı olmasının öneml olduğunu, sert fika veren kurumlarda çalışanların aynı eğ t mler alması gerekt ğ n vurgulamıştır. SMIIC' n bu konuda çalışmalar yapab leceğ n fade etm ş ve bütün ülkeler n kabul ett ğ b r akred tasyon kurumunun olması gerekt ğ n bel rtm şt r. Oturum A3:Helal Endüstr s 'n Anlama: Helal Endüstr s 'nde Standard zasyon, Akred tasyon ve Belgelend rme Moderatör: - Moulana Muhammad Saeed Navlakh, Güney Afr ka M ll Helal Otor tes (SANHA) Konuşmacılar: - Moulana Muhammad Saeed Navlakh, Güney Afr ka M ll Helal Otor tes (SANHA) Gıda teknoloj ler nde öneml gel şmeler söz konusu olduğunu, GDO'lu ürünler n gıda güvenl ğ meseles n ortaya çıkardığını bel rtm şt r. Bu noktada standard zasyon ve akred tasyonun daha da öneml hale geld ğ n fade etm şt r. Nestle'n n 5 m lyar dolar helal gıda satışının olduğunu b ld rm şt r. Bu konuda çeş tl ülkelerde standartlar olduğu ancak evrensel standartların olmadığı bel rt lm şt r. Bu farklılıkların da t caret engel teşk l edeb lmekte olduğuna d kkat çek lm şt r. Devlet ya da devlet dışı standart ve sert fika kurumlarının mevcut olduğu ve bu yapının da çok çeş tl ve dağınık olduğu bel rt lm şt r.

67 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; Akred tasyonun genel tanımının yetk nl ğ n ölçülmes nden sonra belge ver lmes olarak özetleneb leceğ fade ed lm şt r. Akred tasyonun faydaları olarak ürünün kabul görmes, kred b l tes, rak plere göre avantaj sağlaması sayılmıştır. Akred tasyon kurumlarının b rb rler le let ş m kurması ve şb rl ğ yapmasının öneml olduğunu bel rtm şt r. Uluslararası helal standartları ve yönet m s stem kurulması gerekt ğ n n ve akred tasyonun bas tleşt r p tekleşt r lmes n n öneml olduğunun altı ç z lm şt r. Bu alanda yetk n n k mde olması gerekt ğ ne yönel k SMIIC' n b r adım öne çıktığını b ld rm şt r. Müslümanların el ele tutuşması gerekt ğ n ve b rl kte hareket ederlerse başarıya ulaşacaklarını bel rtm şt r. - Kas nee Katelakha, Helal B l m Merkez, Chulalongkorn Ün vers tes, "Tayland" Kas nee Katelakha dünyadak tek helal b l m merkez nden geld ğ n bel rtm şt r. M syonlarının d n le yen l kç teknoloj ler b r araya get rmek olduğunu b ld rm şt r. Tayland'ın helal tarım bazlı ürünlerde lk 5 ülke arasında yer aldığını bel rtm şt r. Tayland'ın %7's n n Müslüman olduğunu, helal sert fikasında b l msel ve d n açıdan değerlend rmeler yaptıklarını bel rtm şt r. D n temel ulemanın oluşturduğunu, b l msel anlamda da b l m merkezler ndek araştırmacıların çalıştığını bel rtm şt r. Tayland helal standard zasyonuna yönel k b lg lend rme yapılmıştır. Helal le lg l ver yönet m s stem kurduklarını, bulut s stemde herkes n ulaşab ld ğ b r s stem kurduklarını bel rtm şt r. Ayrıca helal çer k s stem kurduklarını ve bu konuda ürünler kategor ze ett kler n fade etm şt r. - Naeem Shah d, CEO, Pak stan Helal Kurumu Başkanı, Helal: B r Yaşam Tarzı, SMIIC' Tanımlama, Pak stan Helal n gıdadan kozmet ğe tur zmden taşımacılığa ve g y me kadar tüm alanlarda yer aldığı ve arandığı ç n b r yaşam tarzı olarak ortaya çıktığını bel rt lm şt r. Helal gıda konusunda SMIIC' n gerekl adımları attığını, helal kozmet k ç n tekn k kom ten n kurulduğunu, helal tekst lde de hayvan der ler n n çok kullanıldığını ve standartlaşmaya ht yaç olduğunu ve bu alanda da b r tekn k kom te kurulduğu bel rt lm şt r. H zmet sektöründe, tur zmde, yol güvenl ğ, helal loj st k, helal tedar k z nc r konularında da ayrıca tekn k kom teler n kurulduğu bel rt lm şt r. - Muhammad Afaq Shams, Başkan Vek l, Helal Farkındalık & Araştırma Konsey, SMIIC L derl k Rolü ç n Ortak Çözüm, "Pak stan" Helal kılavuzları ve küresel uygulaması ç n görüş b rl ğ sağlanması gerekt ğ vurgulanmıştır. İslam İşb rl ğ Teşk latı üyeler n n görüş b rl ğ ne ht yaç duyulduğunu fade etm şt r. Helal ç n bel rl b r logonun bel rlen p bunun kullanılmasının öneml olduğunu, tek b r logo ve tek b r standarda ht yaç duyduğumuzu bel rtm şt r. SMIIC aracılığı le yapılacak şb rl ğ le bu ht yacın g der leb leceğ vurgulanmıştır. Önümüzdek 3 ay ç nde helal standartlarına ve helal logosuna yönel k öner ler n beklend ğ n b ld rm şt r. - Dr. Muhammad M. Khan & Dr. Shafiq Ara Sh r n, Helal Avustralya, Avustralya'da Helal Markalaşma İmajı ve Doğu le Batı'da Müslümanların sah p olduğu şletmeler nasıl güçlend receğ z? Avustralya Karar verme süreçler le müşter davranışları hakkında b lg lend rme yapılmıştır. Müslüman olmayan b r ülkede Müslüman olarak yaşamanın zorluklarından bahsetm şt r. Helal gıda seç m n etk leyen faktörler le lg l b r çalışmada markaya olan güven n öneml olduğu fade ed lm şt r. Başka b r çalışmada se helal belges olan ürünler n daha çok satıldığına yönel k bulgular olduğu b ld r lm şt r. Avustralya'da helal et ket ne yönel k tepk lerden ve genel olumsuzluklardan bahsed lm şt r. Bu konuda boykotların yapıldığı bel rt lm şt r. Helal ürünler n satışı le terör zm n finanse ed ld ğ n bel rten senatörler n dah olduğu b ld r lm şt r. Sert fika ücretler n n İslam verg lend rme olarak değerlend r ld ğ n ve yanlış anlaşıldığını bel rtm şlerd r.

68 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; SALON 2 Nanoteknoloj Sunumu- NanoGen Teknoloj s Endüstr n n hızla gel şmes ve nüfusun hızlı artması, tatlı su kaynaklarının azalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle dünyanın bütün bölgeler nde çme, kullanma ve tarımsal su ht yacı g derek artmaktadır. Neh r, göl veya kuyu suyu g b tatlı su kaynaklarının olmadığı bölgelerde en çok kullanılan su kaynağı den zlerd r. Den z suyu membranlarının yaygın olarak kullanılması, tek başına yeterl olmadığı ortaya çıkan c dd sorunlardan anlaşılmıştır. Den z suyundan çme suyu üret lmes nde kullanılan teknoloj ler n başında NanoGen Teknoloj s gelmekted r. Kuvvetl b r manyet k alanda su moleküller kend etrafında döndürülür. Bu sırada ortamda bulunan gaz nano-kabarcık hal ne dönüşür. Bu s stem nano-kabarcık üreten b r jeneratör g b çalıştığı ç n NanoGen Teknoloj s adı ver lm şt r. Bu teknoloj n n aynı zamanda havuz suyu, göl ve gölet h jyen, tarımsal sulama, balık üret m n ve yangınla mücadele g b çok gen ş b r yelpazede kullanıldığı aktarılmıştır. 2. Gün SALON 1 Oturum B1: Helal T caret ve Pazar: Stratej ler-1 -Tayeb Hab b, EU HALAL Helal b lg tabanı (helal onl ne kütüphane) oluşturmanın helal ürün üret m ve helal konusunda b lg paylaşımı ç n çok faydalı olacağını ve helal konusunda yapılan akadem k çalışmaları da teşv k edeceğ n d le get rm şt r. -Dr. Shoukat Parvez, Endüstr yel ve İş Danışma Merkez Helal endüstr s n n sadece gıda sektörü le sınırlı kalmadığını ve laç, kozmet k, finans, tur zm g b d ğer sektörlere doğru da gen şled ğ n söyleyerek büyüyen helal endüstr s n n ortaya çıkardığı ekonom k fırsatları değerlend rm şt r. Büyüyen helal endüstr s ndek pazar potans yel nden müslüman ülkeler n faydalanab lmes ç n devletler n çeş tl teşv kler sunması gerekt ğ fade ed lm şt r. Helal ürün hracı yapan firmalara yönel k thalat ve hracat verg ler n n düşürülmes, helal ürün üretmek steyen müslüman yatırımcıların müslüman olmayan ülkelerdek yatırımlarının ve g r ş mler n n finansal olarak desteklenmes, helal ürün parklarının kurulması g b teşv kler n kamu otor teler tarafından sağlanması gerekt d le get r lm şt r. Bununla b rl kte, slam finans sektörü helal ürün üret c ler ne daha fazla yardımcı olunması gerekt ğ bel rt lm şt r. Son olarak, uluslararası helal standardlarının b r an evvel gel şt r l p ürünler n helall ğ n denetleyecek b l msel ve teknoloj k alt yapının İslam İşb rl ğ Örgütü üye ülkeler tarafından kurulması gerekt ğ vurgulanmıştır. -Dr. Assad Sajjad, CEO, Uluslararası Helal Merkez Dünya helal pazarının günden güne büyüdüğünü ve bütün helal ürünler pazarının (gıda, kozmet k, tekst l, tur zm, finans vb.) yaklaşık 3 tr lyon dolar büyüklüğe sah p olduğunu bel rterek helal ekonom s ne yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Gel şen küresel helal pazarı ülkelere büyük ekonom k ve t car fırsatlar sunmakta olduğu bel rt l p ancak bu ekonom k ve t car fırsatlardan müslüman ülkeler yeter kadar faydalanamadığı fade ed lm şt r. En büyük 10 helal ürün üret c s n n müslüman olmayan ülkelerde yer aldığını vurgulanarak bu üret c ler n helal pazarının yaklaşık %80' n el nde tuttuğu fade ed lm şt r. Helal ürünler n büyük bölümünün de müslüman ülkelerde tüket ld ğ bel rt lerek müslüman olmayan ülkeler n helal ürün üret c s ve müslüman ülkeler n büyük ölçüde sadece helal ürün tüket c s durumunda olmasının en büyük üç sebeb n şöyle sıralanmıştır: Müslüman ülkelerde, helal ürün üreten küresel markalar yaratma hususunda b l nç ve mot vasyon eks kl ğ, ekonom k potans yel yüksek olan ürünler n tesp t ed l p helal olarak üret lememes ve helal ürün sert fikasyonuna yeterl önem n ver lmemes.

69 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; -Dr. Sawsan Khre s, Genel Sekreter, Arab Tur zm Uzmanları B rl ğ Helal tur zm pazarının son yıllarda vme kazandığını ancak helal tur zm konusunda araştırmaların sten len sev yede olmadığını d le get rm şt r yılında müslüman tur stler n 121 m lyar dolar harcadığını fade ederek Suud Arab stan ve Ürdün'ün şb rl ğ yle helal tur zm stratej s oluşturma çalışmalarını değerlend rm şt r: Ürdün'de helal tur zm konusunda paydaşlarda yeterl farkındalık olmadığı ve helal tur zm ç n planlama yapılmadığı görülmekted r. Bununla b rl kte, müslümanların lg s n çekeb lecek yerler çeş tl nedenlerle z yarete kapatılmıştır. Suud Arab stan'da helal tur zm yen değ ld r fakat helal tur zm sektörü devletten yeterl destek görmemekted r ve bu durum sektördek firmaların rekabette zamanla rak pler n n ger s nde kalmasına neden olacaktır. Oturum B2: Helal T caret ve Pazar: Stratej ler-2 Mughees Shaukat, Bankacılık ve F nansal Araştırmalar Yüksekokulu Helal sektöründe İslam finansın yer n değerlend rerek dünyada 2012 yılında 2,3 tr lyon dolarlık helal t caret gerçekleşt ğ n fade etm şt r. Dünyadak müslüman nüfusun artması, müslüman ülkeler n ekonom s n n gel şmes le helal pazarının her yıl büyümekte olduğu bel rt l p büyüyen helal endüstr s nde ürünler n helal olarak üret lmes ne odaklanılıp bu ürünler n nasıl finanse ed ld ğ le pek lg len lmed ğ d le get r lm şt r. Ancak, b r ürünün tamamen helal olarak üret leb lmes ç n onun finansmanının da İslam yet'e uygun olması gerekt ğ vurgulanmıştır. Müslümanların, bugün, helal yemeye önem ver rken helal finansal ürün kullanma konusunda yeterl farkındalığa sah p olmadığı bel rt lm şt r. Helal pazarının %80' n müslüman olmayan ülkeler n kontrol ett ğ n ve bu üret c ler n İslam finansı kullanmadıkları d le get r lm şt r. İslam finans kuruluşları helal yatırım ararken, helal ürün üret c ler n n yeterl sermayeye sah p olmadığı fade ed lerek bu problemler g dermek ve tam anlamıyla helal ürün üretmek üzere İslam finans kuruluşlarının helal ürün üret c KOBİ'lere fon sağlaması gerekt ğ d le get r lm şt r. Bu sayede tam anlamıyla helal ekonom s ne geç ş sağlanmış olacağı fade ed lm şt r. Muft Muhammad Zuba r Usman, Başkan, Helal ürün endüstr s n n en büyük problem n n helal standardları arasındak farklılıklar olduğunu bel rterek helal standardı konusunda Pak stan'dak gel şmeler ve çözüm öner ler n sunmuştur: Pak stan'da ulema ve akadem syenler n b raraya gelerek helal standardları oluşturmuştur ve bu standardlar çeş tl d llere çevr lm şt r. Dünyadak helal standardları problem n n de çözümünü benzer yolla bulmak mümkündür. İslam İşb rl ğ Örgütü ülkeler nden çeş tl görüşte ulemalar ve b l m adamları b r masa etrafında toplanarak temel standardları oluşturmalıdır. Bunun akab nde, sert fikasyon ve akred tasyon kr terler müslüman ülkeler tarafından ortaklaşa bel rlenerek dünyada tek helal logosu oluşturulab l r. Dr. Baharom Abdul Ham d, Uluslararası İslam F nans Eğ t m Merkez (INCEIF) Helal sektöründe İslam finansın yer n değerlend rerek büyüyen helal endüstr s nde ürünler n helal olarak üret lmes ne odaklanılıp bu ürünler n nasıl finanse ed ld ğ le pek lg len lmed ğ n fade etm şt r. Ancak, b r ürünün tamamen helal olarak üret leb lmes ç n onun finansmanının da İslam yet'e uygun olması gerekt ğ vurgulanmıştır. Müslümanların, bugün, helal yemeye önem ver rken helal finansal ürün kullanma konusunda yeterl farkındalığa sah p olmadığı bel rt lm şt r. Helal gıda sektörünün 2015 yılı büyüklüğünün 1,9 tr lyon dolar olduğunun tahm n ed ld ğ söylenerek aynı yıl, İslam finans sektörünün büyüklüğünün 2 tr lyon dolar olduğu fade ed lm şt r. İslam finans ve helal gıda sektörü eşleşt r lerek ürünler n ve yatırımların tam anlamıyla helal olmasının sağlanab l ceğ d le get r lm şt r. Helal ekos stem n oluşturmak ç n İslam finansı helal endüstr s n n öneml b r parçası hal ne get rmen n önem ne vurgu yapılmıştır. Mohammad Hosse n Shojaee Al Abad, Laboratuar Müdürü, Faroogh Yaşam B l mler Araştırma Laboratuarı Helal ürünlerde yapılan tağş şler (h leler ) anlatarak bu konuda çözüm öner ler n d le get rm şt r: Helal ürünlerde yapılan h leler o kadar büyük k, bu h le ve tağş ş ürünün helall ğ n bozmaktadır ve müslümanlar aldatılmaktadır. Bu aldatmacanın önüne geçmek ç n b l m adamları ve ulema b r araya gelerek helal gıdalara ve çer kler ne l şk n net tanımlar yapmalıdır. Daha sonra, helal ürünler n güven l rl ğ n test edecek laboratuvarlar açılarak devlet tarafından denet m mekan zmaları gel şt r lmel d r. Bu laboratuvarlarda helal sayılan ürünler devlet tarafından rut n ve rut n olmayan kontroller le denetlenmel d r.

70 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM C: Günlük Hayatta B l m, Sağlık ve Helal -Dr. Muhammed Al Alshe k, İlaç B lg Uzmanı B yofarmasöt k laçların helall ğ n n şüphel olduğunu ve helal b yofarmasöt k laçlar gel şt r leb lmes nın önünde bulunan çeş tl zorlukları d le get rm şt r: Ÿ B yofarmasöt k laçlarda nsan parçaları kullanılması: İlaçlarda nsana a t parçaların kullanılmasının helall ğ tartışmalıdır, bu yüzden bu laçlarda şüpheye yer bırakmamak ç n nsan parçaları kullanılmamalı, tamamen helal materyallar le laçlar gel şt r lmel d r. Ÿ İlaçlarda kullanılan maddeler n helal yollardan elde ed lmemes : Örneğ n; hayvansal b r madden n helal olab lmes ç n, hayvan kes m n n helal olması gerek r. Ÿ Sektörde kabul ed lm ş tanımlar ve standarlarının bulunmaması Ÿ Helal sektöründek araştırmaların yeters z olması -Dr. Mohammed Rapon ng Sulong, Dekan Yardımcısı, Selangor Ün vers tes Gıda üret m nde çok çeş tl enz mler kullanıldığı ve bu enz mler n c dd b r m ktarının domuzlardan elde ed ld ğ n d le get rerek helal gıda üret m hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. Gıda üret m nde kullanılan enz mler n büyük çoğunluğunun domuzlardan elde ed ld ğ vurgulanıp bu durumun helal gıda üret lmes n n önünde b r engel teşk l ett ğ bel rt lm şt r. Bu probleme çözüm üretmek ç n domuz tabanlı enz mlere alternat f olarak yüksek ısı dereceler ne dayanıklı bakter ler üret leb ld ğ n ve bu bakter ler n enz mlerle aynı görevler gördüğü fade ed lm şt r. Bu yen üret len bakter ler n enz mlere kame olarak kullanılmasının tam anlamıyla helal gıdaya ulaşmak ç n k lometre taşı olduğu bel rt lm şt r. -Dr. Fat h Gültek n, Helal ve Sağlıklı Gıda Platformu Gıda katkı maddeler n n şlev n, faydalarını ve zararlarını anlatarak gıda katkı maddeler n n helall ğ hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. Gıda katkı maddeler n n helall ğ n n tartışmalı olduğu vurgulanarak bu konuda henüz net yargılara varılamadığı bel rt lm şt r. Gıda katkı maddeler ne l şk n kabul gören genel kanıyı açıklanmıştır: Domuz tabanlı veya alkollü etken maddelere sah p gıda katkı maddeler ürünler n helall ğ n tehl ye atmaktadır. Ek olarak, bazı gıda katkı maddeler çeş tl kalp damar hastalıklarına sebep olab lmekted r. İnsan sağlığına zarar veren ürünler haram kabul ed ld ğ nden, çeş tl sağlık problemler ne sebep olan gıda katkı maddeler de helal sayılmamalıdır. -Dr. Adel Abdul-Qad r Sab r, Başkan, Avrupa Helal Kalkınma Ajansı (EHDA) Helal ürün standardlarının genel olarak Kur'an ve Sünnet olduğunu söyleyerek ürünler n helall ğ hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. Helal ürün sert fikasyonunun müslüman olmayanlar tarafından yapılmasının ürünün helall ğ n tehl keye attığı, çünkü; sert fikasyonu yapanların Kur'an ve Sünnet rehber olarak seçt ğ hususunda büyük tereddütler bulunduğu fade ed lm şt r. Bu soruna çözüm bulmak ve gıdaların gerçekten helal olduğundan em n olmak adına; müslümanlar tarafından helal parametreler ve standardlarının gel şt r lmes, ürünler n müslümanlar tarafından test ed lmes ve helal ürünler n sert fikasyonlarının müslümanlar tarafından yapılmasının gerekl l ğ ne vurgu yapılmıştır. -Prof. Dr. Far dah Hj Hassan, D rektör, MARA Ün vers tes Küresel helal pazarının büyüdüğünü, büyüyen helal pazarının get rd ğ fırsatları ve ortaya çıkardığı problemler, ülkeler n küresel helal pazarından aldığı payları değerlend rm şt r. Helal ürünler n pazarlanmasında k büyük engelle karşılaşıldığı bel rt lm şt r: B r nc s, güven l r, küresel markalar yaratılamaması; k nc s se helal ürün konusunda eğ t lm ş, b l nçl tüket c n n yeterl olmamasıdır. Buna karşın, helal logosunun kullanılarak müslüman müşter ler n kazanılab lmes, dünyada artan müslüman nüfusu, gel şmekte olan müslüman ülke ekonom ler, helal sektörünün gıda dışında d ğer sektörlerde de pazarını büyütmes g b faktörler n helal sektörünün yatırımcılara sunduğu fırsatlar olduğu fade ed lm şt r. Helal sektörünün sorunlarını g der p ortaya çıkan fırsatları değerlend rmek üzere helal ürünler n konferans, fuar vb. etk nl kler le tanıtımlarının yapılması, markalaşmanın teşv k ed lmes, helal ürün loj st k h zmetler n n gel şt r lmes ve p yasanın otor teler tarafından regüle ed lmes gerekt ğ d le get r lm şt r.

71 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM D1: Yen Fırsatlar ve Zorluklar -Ömer Akgün Tek n, Süleyman Dem rel Ün vers tes Türk ye'de helal otelc l kte karşılaşılan problemler anlatarak bu problemlere yönel k gel şt r leb lecek çözüm öner ler n değerlend rm şt r: Bugün ülkem zde helal otelc l kte karşılaşılan sorunlar şunlardır: Ÿ Helal oteller n n müşter ler n n çoğunun yerl tur st olması Ÿ Helal oteller nde srafın fazla olması Ÿ Müşter ler arasında muhafazakarlık dereces n n farklı olmasından kaynaklanan kültürel çatışmalar Ÿ Oteller n yazın dolu, kışın tamamen boş olması Ÿ Helal tur zm n, mevzuatta yer olmaması Ÿ Helal tur zm le lg l ver üreten kaynakların bulunmaması Ÿ Helal tur zm sektöründe standardatların ve denet mler n olmaması Bu sorunlara yönel k çözüm öner ler olarak aşağıdak hususlar değerlend r leb l r: Ÿ Yurtdışındak müslümanlara yönel k tanıtıcı tur zm etk nl kler düzenlenmes Ÿ Helal otellerde pors yonların küçültülmes Ÿ Farklı gruplara yönel k farklı ürün ve h zmetler gel şt r lmes Ÿ Sektöre g r ş ç n düzenlemeler ve kontrol- z n mekan zmaları gel şt r lmes Ÿ Mevzuatta düzenlemeye g d lmes -Dr. Barbara R. Bejanano, IR D rektörü, Ispanya Helal Enst tüsü Helal (tur zm) ürün sert fikasyonuna ve helal ürün tüket c ler ne yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Helal ürün standard zasyonunun mecbur olduğu ve helal sert fikasyonunun, ürünün gerçekten helal olduğunu tem n etmek ç n gerekt ğ fade ed lm şt r. Çünkü; hang ürünler n helal olduğunun tüket c lerce tesp t ed lmes n n olanaksız olduğu bel rt lm şt r. Ek olarak; tüket c n n helal ürün konusundak b l nç sev yes n n de çeş tl akt v teler le yükselt lmes gerekt ğ fade ed lm şt r. Özetlemek gerek rse; helal ürün standardlarının koyulması ve bu standardların yaygınlaştırılması, helal ürün sert fikasyonunun yapılması ve tüket c n n b l nçlend r lmes le helal ekos stem n n gel şt r lmes gerekt ğ d le get r lm şt r. -Ald n Dugonj c, Ceo, Hırvat stan Helal Kal te Sert fikasyonu Merkez Sağlık tur zm ve helal tur zme yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Sağlık tur zm pazarının 50 m lyar dolarlık büyüklüğe sah p olduğunun tahm n ed ld ğ ve bu pazarın her yıl yaklaşık olarak %25 oranında büyüdüğü fade ed lm şt r. Sadece körfez ülkeler n n, yılda 20 m lyar dolarlık sağlık tur zm harcaması yaptığı, bununla b rl kte, helal tur zm n toplam tur zm sektörünün %12's kadar büyüklüğe sah p olduğu ve her yıl vmelenerek büyüdüğü bel rt lm şt r. Bu bağlamda, sağlık tur zm n n helal tur zm n b r parçası olarak görülmes n n, ver lerle ortaya koyulan büyük pazar potans yel n n proakt f davranılarak gel şt r lecek stratej lerle ülkeler tarafından fırsata çev r lmes n n önem ne vurgu yapılmıştır.

72 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM D1: Yen Fırsatlar ve Zorluklar -Desl ana Nur, D rektör, Endonezya Helal Ürünler Vakfı İslam yet'e uygun hastane ht yacı ve helal sağlık tur zm ne yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Dünyadak müslüman nüfusunun her yıl arttığı ve 2030 yılına gel nd ğ nde, 2,6 m lyarlık nüfusu le, müslümanların dünyanın %26,4'ünü oluşturacağı bel rt lm şt r. Bununla b rl kte helal yaşam tarzına olan lg n n günden güne arttığı vurgulanmıştır. Örneğ n; helal gıda ve yaşam st l sektörünün 2021 yılında 3 tr lyon dolarlık büyüklüğe ulaşacağının tahm n ed ld ğ fade ed lm şt r. Gelecekte, artan müslüman nüfus le b rl kte sağlık harcamalarının artacağı ve müslüman nüfusun helal yaşama artan lg s yle beraber, helal sağlık h zmetler ne yönel k taleb n de yakın gelecekte hızla artacağını tahm n etmen n zor olmadığı d le get r lm şt r. Bu yüzden, müslümanlara helal sağlık h zmetler sağlamak üzere ş md den sektörün standardları bel rlenerek helal hastaneler oluşturulmaya başlanmasının öneml olduğu vurgulanmıştır. -Murat Sayın, Yüksek K myager Helal konsept ne, helal tur zme ve helal gıdaya yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Helal demen n tem z, saf, sağlıklı ve İslam d n ne uygun demek olduğu, bu tanımın gösterd ğ üzere, helal n b r yaşam tarzı olduğu ve bütün sektörler kapsadığı fade ed lm şt r. Ancak helal tur zm n ve helal gıda sektörler n n d ğer sektörler arasında ön plana çıktığı bel rt lm şt r. Sadece hac tur zm b le helal tur zm n taşıdığı büyük potans yel gösterd ğ, bununla b rl kte, müslümanların seyahat ederken helal gıdaya da ht yaç duyduğu d le get r lm şt r. Seyahat süres nce, uygun fiyatlı helal gıdaya kolay ulaşım taleb n n helal gıda sektörünü fırsat sektörüne çev rd ğ vurgulanmıştır. Helal tur zm ve helal gıda sektörler ndek fırsatları değerlend rmek üzere gıda araştırmalarının yoğunlaştırılması, helal tur zm denetleme s stem n n gel şt r lmes, yetk n personel gel şt r lmes ç n eğ t m programlarının düzenlenmes ve regülasyonların gel şt r lmes gerekt ğ fade ed lm şt r. OTURUM D2: Kozmet k ve Yen B l msel Yöntemler Muft Zeeshan Abdul Az z, D rektör,uluslararası Helal Belgelend rme,pakstan Helal kozmet k sektörünün büyük b r fırsat alanı olduğunu fade ederek sektöre l şk n değerlend rmelerde bulunmuştur. Küresel kozmet k p yasasının hacm n n 2015 yılında 16,32 m lyar dolar olarak gerçekleşt ğ ve pazar hacm n n her yıl büyüdüğü fade ed lm şt r. Büyük potans yel vaadeden helal kozmet k sektöründe, ürünler üreteb lmek ç n öncel kle ürünün çer ğ nde bulunan malzemeler n helal ve İslam'a uygun olduğunun şüpheye yer bırakmayacak şek lde garant altına alınması gerekt ğ bel rt lm şt r. Helal kozmet k ürünler n helall ğ nden em n olmak ç n sektöre yönel k standardlar gel şt r lmes ve bu standardlar çerçeves nde denet m mekan zmalarının oluşturulması gerekt ğ vurgulanmıştır. Malezya'da helal kozmet k ürünler ç n standardlar gel şt r ld ğ ve Malezya örneğ nden yola çıkarak bu standardların yaygınlaştırılab leceğ d le get r lm şt r. Annamar a A sha T ozzo, Başkan, Dünya Helal Kalkınma,İtalya Helal kozmet k ürünler n n üret lmes üzer ne değerlend rmelerde bulunmuştur: Kozmet k ürünler n n helal olarak üret leb lmes n n veya helal olduğundan em n olunmasının çok zor olduğu bel rt lm şt r. Kozmet k ürünler n n çer s nde b nlerce farklı madden n bulunduğu ve bu maddeler n hang s n n helal olduğunun tesp t ed lmes n n hem mal yetl hem de güç olduğu fade ed lm şt r. Bu yüzden helal kozmet k ürünler n n sert fikasyonunun çok zor olduğu d le get r lm şt r.

73 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; B lge Işıklar, Başkan,SMIIC TC 2 Helal Uygunluk Değerlend rme S stemler nden bahsederek bu s stemler n şley ş hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. Tar hsel olarak öncel kle üret c ler n uyması gereken standardların koyulduğu ancak zamanla üret c ler n heps n m bu standardlara uymadığı bel rt lm şt r. Bu yüzden uygunluk değerlend rmes yapan denetley c organ zasyonların oluşturulduğu ve daha sonra, uygunluk değerlend rmes yapanların yeterl l kler n n sorgulandığı ve bu denetley c ler akred te edecek akred tasyon kurumlarının oluşturulduğu fade ed lm şt r. Gel şen uluslararası t caretle b rl kte, ülkeler nde akred te olan denetley c kuruluşların verd ğ sert fikaların d ğer ülkelerde de tanınması hususunun gündeme geld ğ bel rt lm şt r. Bu yüzden, ülkelerdek akred tasyon kurumlarının b r araya gelerek b rb rler n n sert fikasyonunu tanıyacak bölgesel veya uluslararası akred tasyon ve sert fikasyon s stem oluşturduğu fade ed lm şt r. Helal ürünler ç n henüz denet m ve standardların ulusal sev yede kaldığı ve standardları ve sert fikasyonu uluslararası sev yede gerçekleşt reb lmen n helal endüstr s n n karşılaştığı en büyük problemlerden b r olduğu vurgulanmıştır. Dr. Sayed İbrah m, Healty and Natural Beauty USA Corp. CEO K ş sel kozmet k ürünler n n helal sert fikasyonu hususunda b lg lend rme yaparak değerlend rmelerde bulunmuştur. Geçm şte, k ş sel kozmet k ürünler n n helalleşt r lmes n n çok pahalı ve zor olacağı düşünülürken, kend firmalarında d ş macunu ve benzer ürünler helal olarak gel şt rd kler n fade etm şt r. K ş sel kozmet k ürünler n n helal olarak gel şt r lmes nde ş md ye kadar öneml aşamalar kaydett kler n vurgulayarak gel şt rd kler ürünlere l şk n örnekler verm şt r: Gel şt rd ğ m z d ş macunu doğal, zararsız, helald r ve sadece müslümanlara değ l mülüman olmayanlara da h tap etmekted r. Bu çabalarımız göster yor k, helal kozmet k ürünler üret leb l r ve sektörde standardlar bel rlenerek ürünler n sert fikasyonu uluslararası sev yede gerçekleşt r leb l r. Prof. Dr. S bel S l c, Erc yes Ün vers tes, Z raat Fakültes Bal arısı ürünler n n İslam'dak yer konulu sunumunda, Propol s' n (arıların b tk lerden ürett ğ ve kovan ç tem zl kte ve kovanın yalıtımında kullandıkları b r madde) pek çok endüstr de kullanıldığı, ve helal kozmet k üret m nde de kullanılab leceğ n ve pek çok sektördek çeş tl ürünler n helal olarak gel şt r lmes ne büyük katkı sağlayacağını fade etm şt r. SALON 2-7. Global İslam M krofinans Forumu OTURUM - I: Açılış Oturumu Kuran T lavet Hoşgeld n z Konuşması Dr. Amjad Saq b, Akhuwat D rektörü Kalp rahatsızlığı neden le katılamamış olup konuşma kaydı gönderm şt r. Bu konuşmada Akhuwat'ı tanıtmış olup kurmunun dünyanın en büyük İslam m krofinans kurumlarından b r olduğunu, 500 m lyon dolar fa zs z kred verd kler n, %99,9'luk ger kazanım oranı bulunduğunu bel rtm şt r. Önümüzdek yıl bu forumun Londra'da yapılacağını b ld rm şt r. Onur Konukları: - Yousuf Juna d, Pak stan İstanbul Başkonsolosu İslam dünyasının yoksulluk le mücadele ett ğ n bel rtm şt r. Modern bankacılık s stem n n ve fa z s stem n n çatlaklar göstermeye başladığını, bunun başlıca sebeb n n se bu s stem n Allah'ın em rler ne uygun olmaması olduğunu fade etm şt r. Yen b r s steme geçmem z gerekt ğ n ve fa zs z b r s steme geç ş n zamanının geld ğ n vurgulamıştır. İnsanlara dokunduğumuz zaman nsanları değ şt r leb leceğ m z, bu noktada da m kro finansın öneml olduğunu bel rtm şt r.

74 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; - Al Kurt, Islam Dünyası STK'lar B rl ğ Genel Sekreter - UNIW Türk ye'n n 6 m lyar dolarlık nsan yardımı le en çok yardım yapan 2. Ülke olduğunu, k ş başına düşen yardım olarak se 1. Ülke olduğunu b ld rm şt r. Türk ye'n n 5 m lyon mültec ye ev sah pl ğ yaptığını ve Sur ye'ye toplamda 25 m lyar dolara yakın nsan yardım yaptığını bel rtm şt r. Bunlara rağmen m krofinansın ülkem zde çok da b l nmed ğ n, nsanlara balık kram etmek yer ne balık tutmayı öğretmen n de öneml olduğunu, bu açıdan da m krofinans meseles n n önem arz ett ğ n bel rtm şt r. - M. Zuba r Mughal CEO, AlHuda CIBE, "Pak stan" İslam m krofinans konferansını düzenl olarak gerçekleşt rd kler n, İslam m krofinansa odaklanan çok fazla kuruluş olmadığını bel rtm şt r. İslam m krofinansın toplam İslam finans sektöründe ancak %1'l k b r pay aldığını b ld rm şt r. Dünya Bankası ver ler ne göre yoksulluğun %40'ının Müslüman toplumlarında olduğunu ve Müslüman toplumlarda finansa ulaşımda zorluk yaşandığını fade etm şt r. İslam dünyasını yoksulluktan kurtarmak ç n m krofinansın önem arz ett ğ n, m krofinansın yalnızca Müslümanlara değ l Müslüman olmayanlar ç n de fayda sağladığını bel rtm şt r. - Khaled Al Abood - CEO- Özel Sektörün Gel şmes ç n İslam İşb rl ğ -ICD ICD olarak m krofinans çalışmalarına yen başladıklarını, m krofinans kurumlarına müşav rl k yaptıklarını ayrıca d ğer kurumların da İslam m krofinansa geç şler ne yardımcı olduklarını bel rtm şt r. Müslüman olmayan ülkelerde de bu faal yetler n n yaymayı planladıklarını fade etm şt r. - İhsan Övüt- SMIIC Genel Sekreter Yoksulların %75' n n finans s stem n n dışında kaldığını, bu doğrultuda yoksullara ulaşmak ç n m krofinansın da öneml b r g r ş m olduğu bel rt lm şt r. Fa z n İslam'da yasak olduğu ç n bu uygulamaların modern bankacılıktan ayrıştığını ve İslam Bankacılığın şer at prens b üzer ne durduğunu fade etm şt r. İslam finansın dünyada yüksel şte olduğuna ve 500'den fazla İslam m krofinans çalışması yapıldığına l şk n b lg lend rmede bulunmuştur. OTURUM - II: Küresel Gel şme ve İslam M krofinansın Gelecek Potans yel Moderatör: - Pervez Nas m, Yönet m Kurulu Başkanı ve CEO, Ansar F nanc al & Development Corporat on, "Kanada Konuşmacılar: - Dr. Ajaz Ahmed Khan, Kıdeml M krofinans Danışmanı, CARE Internat onal, Pak stan'da M krofinansın Etk s, "B rleş k Krallık" İslam m krofinansa er ş m n yoksulluğu azaltıp azaltmadığı konusunda kanıtların öneml olduğunu ve m krofinansın nsanların hayatını otomat k b r şek lde y leşt receğ n kabul edemeyeceğ m z bel rtm şt r. 3 sene önce yaptıkları araştırmada m krofinansa er ş m n yoksul nsanların hayatını y leşt rmes noktasındak etk s n araştırdıklarını fade etm şt r. Pak stan'da yaptıkları Akhuwat le lg l araştırmada Akhuwat müşter ler n n yoksul olduklarını ve %95' n n başka kred s olmadığını bel rtm şt r. Bu müşter lerde 2 sene çer s nde öneml poz t f ekonom k değ ş mler olduğunu, yoksulluk açısından da müşter ler n %55' n n refahının arttığını, faydaların daha çok kadınların aldığı desteklerde gözlemlend ğ bel rt lm şt r. Bu çalışma le sonuç olarak Akhuwat'ın yoksul nsanlar ç n faydalı olduğunun kanıtlarla göster ld ğ n fade etm şt r. İslam m krofinans kuruluşlarının etk y ölçmes gerekt ğ n ve buna l şk n kanıtları elde etmes n n elzem olduğunu vurgulamıştır. Sosyal performans yönet m ve yoksulluk olasılık endeks g b ölçümlerle kanıtları elde etmen n öneml olduğu, bu durumda yatırımcılarında güvenler n n artacağı bel rt lm şt r.

75 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; - Mabroor Mahmood, Müdür - Term F nance, Özel Sektörün Gel şmes ç n İslam İşb rl ğ (ICD), BINIOG SATHI Yen Nes l Bankacılık Model, "Suud Arab stan" Yen m krofinans model BINIOG SATHI'y tanıtmıştır. Bu model le kred temerrüttü problem n çözmeye çalıştıklarını, bu nedenle zekât ve y l k enstrümanlarını s steme dâh l ett kler n bel rtm şt r. Şer at kapsamında zekât ödeneb len k ş ler arasında borçluların da olduğunu bu nedenle s stem n şer at le tam uyumlu olduğunu bel rtm şt r. Zekât ve y l k fonunun temerrüt durumunda müşter ler n ödeyemed kler borcu m krofinans bankasına öded ğ n bel rtm şt r. Zekâtın kötüye kullanılmaması ve su st maller önlemek adına gerekl denet mler ve kontroller yaptıklarını fade etm şt r. - Zayad Helm Tawfiq Al Refa, CEO ve Yönet m Kurulu Üyes, İslam M krofinans ç n Ethmar, İslam M krofinans İş Model / F ntech Dünyada 2 m lyar yoksul olduğunu, finansal s steme ulaşamayan 1,6 m lyar nsanın se cep telefonuna sah p olduğunu ve bu durumu değerlend rmey hede ed kler n bel rtm şt r. İslam m krofinansın mal yetl olab ld ğ n, bu mal yet azaltmak adına teknoloj kullanmayı düşündükler n ve teknoloj vasıtası le bu nsanlara ulaşab lecekler n bel rtm şt r. F ntech olarak gel şt rd kler ş modeller kapsamında teknoloj kullanarak mob l şube ve mob l uygulamalarla yoksul ancak cep telefonu olan nsanlara ulaşab ld kler n letm şt r. E-cüzdan le ger ödeme de yapılab ld ğ n, kâğıtsız ve dokümansız arş vleme s stemler kullandıklarını fade etm şt r. İşletme mal yetler n n finans kuruluşlarında yüksek olduğunu, teknoloj kullanımı durumunda bu masra arın oldukça azaltılab ld ğ n bel rtm ş olup Ürdün'de bu şek lde teknoloj n n de yardımı le nüfusun %50's ne ulaşab ld kler n b ld rm şt r. -Sn. Bassem Khanfar, M kro F nans Danışmanı, Özel Sektörün Gel şmes ç n İslam İşb rl ğ (ICD), İslam M krofinans Tanıtımında ICD G r ş m, "Suud Arab stan" Özel Sektörün Gel şmes ç n İslam İşb rl ğ 'n n 2000 yılında kurulduğunu bel rtm ş olup kurumun amaçları, v zyon ve m syonu hakkında b lg lend rme yapmıştır. İslam m krofinansın İslam finansın ancak %1' n oluşturduğunu, 300 c varı İslam m krofinans kurumu olduğunu ve bu kurumların daha çok Doğu Asya ve Pas fikte yoğunlaştığını fade etm şt r. Özel Sektörün Gel şmes ç n İslam İşb rl ğ 'n n bu konuda çalışmalarına yen başladığını vurgulamıştır. Müslüman olmayan ülkelerde de azınlık Müslüman nüfus varsa çalışmalarında o ülkeler de hede ed kler n bel rtm şt r. İslam finansta şletme mal yetler n n yüksekl ğ, fon yeters zl ğ, ş model sürdürüleb l rl ğ ve kapas te gel şt rme g b zorluklar yaşandığını bel rtm ş olup bu noktadak stratej ler n anlatmıştır. OTURUM III: İslam M krofinansın Qarz-e-Hassan Model Konuşmacılar: - Dr. Amjad Saq b, Kurucu ve Yönet m Kurulu Başkanı, Akhuwat, "Pak stan Kend s toplantıya katılamamış olup ses kaydı gönderm şt r. Katılımcılara katılımları ç n teşekkür etm şt r. 2 m lyar nsanın finansal er ş me sah p olmadığını ve İslam m krofinansın bu anlamda değerl olduğunu fade etm şt r. - Dr. Sha d A. Z a, D rektör, "Pak stan" Akhuwat 2001 yılında 100 dolar le şe başlayan Akhuwat'ın şu an dünyanın en büyük İslam m krofinans kurumu noktasına geld ğ n ve Harvard ve Cambr dge Ün vers teler nde vaka anal z olarak çalışıldığını bel rtm şt r. Kurumun merkez n n Pak stan'da yer aldığını ve dünyaya yayıldığını fade etm şt r. Ortalama 2000 dolar c varı fa zs z kred verd kler n, kred y alan k ş n n öneml olduğunu, kred verme amacının g r ş mc yaratmak olduğunu ve sadece para vermek ç n para vermed kler n bel rtm şt r. Su st mallere yönel k zleme ve denetleme süreçler n n de bulunduğunu b ld rm şt r. Yalnızca para ç n değ l dava ç n çalışan çalışanlarının olduğunu ve gönülden katkı verd kler n fade etm şt r. Kurumlarında d s pl n ve hesap ver leb l rl ğ n de öneml olduğunu bel rtm şt r. Ürünler n n temel olarak nsanlara balık vermek yer ne balık tutmayı öğretmek kapsamında tasarlandığını hatta gerek rse nsanlara eğ t m verd kler n vurgulamıştır. Geçm şte kred alanların bugün bağışçı hal ne geld ğ n ve kred den faydalanan nsanların artık kred ht yacı kalmadığını söylem şt r. Yönet m kurulunun harcamalarını kend ler n n finanse ett ğ n ve kurumdan para almadıklarını da notlarına eklem şt r.

76 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; -Mohamed J nna, Başkan, Un ted World Halal Development, Vakıf İslam Sosyal G r ş mc l k ç n Fonlama Aracı Mohamed J nna küçük b r köy olan ve kend s n n de doğduğu H nd stan'dak Koon medu köyünde yaptıkları faal yetler anlatmıştır. Bu köyde balıkçılara ve ç ftç lere 100 dolar g b küçük fa zs z kred ler vererek nsanların hayatını y leşt rd kler n b ld rm şt r. Bu köylüler n önceden tefec lerden para bulab ld ğ n ve 200 dolar alıp 2000 dolar ödemek zorunda kaldıklarını bu durumdan ötürü nt har dah ett kler n fade etm şt r. Evlenme, ç ftç l k ve konut kred ler verd kler n ve 100 dolar g b cüz b r m ktar le nsan hayatını muazzam b r şek lde değ şt rd kler n bel rtm şt r. Ç ftç ler n aldıkları bu fa zs z kred ler le helal ürünler ürett kler n vurgulamıştır. Köyün %100 fa zs z kred le kalkındığını ve artık köyde kred ht yacı kalmadığı ç n başka köyde faal yetler ne devam edecekler n bel rtm şt r. M krofinansın kullanılması durumunda yoksulluğun yok ed leb leceğ n ve onu yeneb leceğ m z düşündüğünü b ld rerek sunumuna son verm şt r. - Abubakr S dd que, Koord natör, "Pak stan" Akhuwat Fa zs z Tarım e-kred S stem Pak stan ekonom s n n tarıma dayalı olduğunu, bu anlamda yen b r n s yat f gel şt rd kler n bel rtm şt r. Tarım kred s havuzunun 1 m lyar dolar büyüklüğüne ulaştığını ve 5 yıllık sürede 42 b n ç ftç ye destek sağladıklarını, bu konuda da hükümet kna ett kler n fade etm şt r. Bu s stem n önces nde yalnızca fa zl kred veren geleneksel bankaların var olduğunu ve yalnızca toprak sah pler n n kred lerden faydalandıklarını fade etm şt r. Kend s stemler le toprak k racılarının da kred ye er ş m mkânına kavuştuğunu vurgulamıştır. Kred ler ç n sosyal tem nat sted kler n, operasyonlarında teknoloj kullandıklarını ve mob l şlemler le şlemler n yaptıklarını b ld rm şt r. Ç ftç lere pazar ve ekonom le lg l b lg ler de bu mob l platformlarda sağladıklarını letm şt r. Ç ftç ler n kred ler ger ödemeyeceğ ne l şk n kaygılar olduğunu ancak %100 ger dönüş sağladıklarını bel rtm şt r. OTURUM - IV: Güç Masası - Panel Tartışması: İslam M krofinans Endüstr s n Gel şt rmek ç n Fon Kaynakları Konuşmacılar: - Pervez Nas m, Yönet m Kurulu Başkanı ve CEO, Ansar F nanc al & Development Corporat on, İslam F nans, "Kanada" Ansar hous ng Müslüman ve et k ş adamları ç n kar maks m zasyonunun ş yapmanın en öneml boyutu olmaması gerekt ğ n, hayır ve sosyal sorumluluk açılarından da kaygılarının olmasının gerekt ğ n bel rtm şt r. Kanada'da fa zs z konut almak ç n kurdukları küçük toplulukla şe başladıklarını ve bu kapsamda b r kooperat f kurduklarını böylece nsanlara fa zs z konut satın alab lmeler ç n yardımcı olmaya çalıştıklarını b ld rm şt r. Aynı anda verg, şer at ve kooperat f kanunlarının heps ne uymak zorunda kaldıklarını ve heps ne de uyumlu b r s stem kurduklarını vurgulamıştır. Mushar kah s stem n ben msed kler n böylece ev almak ç n 20 yıla kadar ulaşan vadede nsanları ev sah b yaptıkları b r s stem kurduklarını anlatmıştır. Çok çeş tl yatırımcılarının bulunduğunu, yatırımcıların da kar payı le fayda elde ett kler n bel rtm şt r. 75 dolar üyel k bedel ve ayda 50 dolar pay alımı le yatırım yapılab ld ğ n fade etm şt r. Ev alımında kooperat fin nak t para le ev satın aldığını ve lk süreçte ev n kooperat fe a t olduğunu bel rtm ş olup ev alanların kooperat fe k ra öded kler n ve bu k ş ler n payları arttıkça k ralarının da azaldığını b ld rm şt r. Borç b tt ğ nde de ev n tapusunun ev alan k ş ye geçt ğ n, bu güne kadar 870' n üzer nde ev satın alımına aracı olduklarını, 66 m lyon dolar h sse sattıklarını ve 4600 üyeler n n bulunduğunu bel rtm şt r. Ev kred ler dışında Murabaha ve Ijarah yöntemler le de leas ng ve taks tl alım h zmetler de verd kler n fade etm şt r yılında yaptıkları halka arzda 14,6 m lyon dolarlık satış yaptıklarını, Kanada borsasında da şlem gördükler n ve Kanada'da borsada kayıtlı şer ata uygun lk firma olduklarını vurgulamıştır.

77 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; - Mamode Raff ck Nabee Mohomed, Kurucu ve Genel Sekreter, Al Barakah Çok Amaçlı Kooperat f Topluluk B rl ğ Ltd. Toplumun İht yaçlarını Karşılamak ç n İslam M krofinans Kooperat er,"maur t us" M krofinansın çeş tl nedenlerden dolayı bel rl b r düzey n altında gel re sah p olan k ş lere yapılacak yardımlar ve bağışlar yer ne; bankalar, s v l toplum kuruluşları (STK), kred kooperat er ve d ğer resm mal s stem öğeler aracılığı le onların ht yaçlarını karşılayacak, onları üret me sevk edecek düşük meblağdak kred ler n kullandırılması; böylel kle b r taraftan bu k ş ler n mevcut refah sev yeler n n arttırılması, d ğer taraftan se dolaylı olarak çok küçük değerler n de üret m sürec nde kullanılması le k ş başına düşen m ll gel r n ve büyüme oranının yükselt lmes amacına h zmet eden ekonom k b r s stem olarak tanımlanmıştır. Konvans yonel m krofinans modeller olan grameen, v llage bank, self-help grup model ve kred b rl ğ modeller hakkında kısa b lg lend rme yapılmış ve bu s stemler n İslam ç n uygun olmadıkları fade ed lm şt r. İslam m krofinans se yoksullara şer ata uygun finansal h zmet sağlandığını bu kapsamda b r nc l amacı yoksulluğu g der p nsanlara ekonom k bağımsızlığını kazandırmak olan b r s stem tasarlandığını bel rtm şt r. Gel r n ve zeng nl ğ n adaletl dağılımı ve finansal s stemdek demokrat kleşme de amaçlar arasında yer aldığı fade ed lm şt r. İslam m krofinansın modeller anlatılmıştır. İslam finans kooperat fin seçmeler n n sebepler olarak; Ÿ Şer at açısından daha az regülasyon bulunması Ÿ Daha demokrat k b r yapısının olması Ÿ İslam et k değerlere ha z nsan merkezl b r yapı olması Ÿ Ortak bağ ve kardeşl k temell olması Ÿ İş sah pl ğ n n yayılımı ve zeng nl ğ n tabana yayılımını sağlaması Ÿ Yoksullara finansal kapsayıcılık sağlanması g b sebepler sıralanmıştır. Maur t us'da İslam'ın hayatın her alanında görülmekte olduğunu ve finans alanında da 1998'de kooperat f olarak faal yetler ne başladıklarını bel rtm şt r. Murabadah s stem le hac tasarruf hesabı h zmet de sunduklarını, musharakah bazlı olarak da yatırım mkânı sağlandığını fade etm şt r. İler de de zekât fonu ve helal tur zm g b projeler yapmak ç n planlarının bulunduğunu b ld rm şt r. - Mohammad Al Mohammad Albaha, CEO, Hayat M krofinans Fonu, M krofinans- Kr zler süres nce ve sonrasında en y toparlanma araçlarından b r - hayatmfi.org Sur ye'dek yoksul sayısının 2010'dan bu yana k katına çıktığını ve savaş durumundan dolayı m lyonlarca Sur yel n n bu sebeple komşu ülkelere ve d ğer ülkelere sığındığını bel rtm şt r. 5.3 m lyon Sur yel mültec olduğunu ve 7 m lyon k ş n n ülke ç nde yer değ şt rd ğ anlatılmıştır. Mültec nsanların yardıma bağımlı ve kend şler n yapamaz olduklarını bu sebeple Hayat fonunun Sur ye ç nde ve dışında yer alan Sur yel ler n bozulan şler n yen den kurmaları ve Sur yel nsanların ekonom k durumlarının düzelmes adına kurulduğunu bel rtm şt r. M krofinansın kr zler süres nce ve sonrasında en y toparlanma araçlarından b r olduğunu vurgulamıştır. Hayat fonu projes ne 12 personel ve b rkaç bağışçı le başladıklarını, 3 yıl süres nce %98 n üzer nde ger dönüş sağlandığı bel rt lm şt r.

78 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM V: Etk n n Kanıtları İslam M krofinans le F nansal Kapsama Konuşmacılar: - Vehb Zeq r, Yönet c Müdür, START İslam M krofinans Enst tüsü, Avrupa Bağlamında İslam M krofinans Zorlukları ve Fırsatları "Kosova Cumhur yet " Paraya herkes n ht yacı olduğunu ancak sosyal b r etk yaratacak fonlamanın öneml olduğunu bel rtm şt r. Fonlayıcılar, müşter ler ve m krofinans kurumları arasındak dengen n kr t k olduğunu fade etm şt r. Sürdürüleb l rl k noktasının m krofinans özel nde daha da öneml olduğunu vurgulamıştır. Kosova'da Start'ın 2002 yılında kurulduğunu, Qard hasan ve murabaha yöntemler n kullandıklarını, adette toplam 25 m lyon Euro kred verd kler n bel rtm şt r. Kosova'dak lk İslam finansal kurum olduklarını ve aynı zamanda mükemmel yet merkez olarak da kullanılmakta olduklarını bel rtm şt r. P yasadak en ucuz tekl er verd kler n, ölüm durumunda lg l k ş n n borçlarının Allah adına s l nd ğ n ve bu yönüyle sosyal olduklarını bel rtm şt r. Start akadem s kurduklarını ve geleceğe yönel k de bu şek lde yatırım yaptıklarını b ld rm şt r. - Zafar Iqbal, Yönet c D rektör, STK Dünya Vakfı, Pak stan Barkat Programı, Mudabarah ç n b r örnek, "Pak stan" 2012 yılında programı başlattıklarını, yoksulluğu azaltmak adına et k b r program tasarladıklarını, ç ftç lere kred vermed kler n onları kend ler ne ortak yaptıklarını fade etm şt r. Fak r nsanlara büyük ve küçükbaş hayvan verd kler n bu kapsamda kend ler le anlaşma mzaladıklarını, bu hayvanların satımı sonrasında da elde ed len kar ya da zararın paylaşıldığını bel rtm şt r. Bunun yanı sıra bu nsanlara eğ t m ve sosyal destekler n de sağlandığını vurgulamıştır. Hayvan olarak nek, keç veya boğa verd kler n, bu hayvanları 1 ya da 2 yıllığına verd kler n ve satımdan sonra da elde ed len karı paylaştıklarını bel rtm şt r. 5 a ley aşmayan topluluklara bu hayvanları verd kler n ve k ş lere vermed kler n, ara z yaretler ve zlemeler le denet mler gerçekleşt rd kler n fade etm şt r. Mudarabah yöntem n kullandıklarını ve şer at l sansı aldıklarını bel rtm ş olup bu model n sürdürüleb l r olduğunu, doğa ve nsan değerlere uygun, karlı ve sosyal b r program olduğunu vurgulamıştır. SESRIC yayınında etk değerlend rmes yaptıklarını ve mevcut gel şt rd kler s stem n her yerde kullanılab l r b r s stem olduğunun kanıtlandığını b ld rm şt r. Proje ortakları olarak Den z Fener ve TİKA'nın yer aldığını ve hayvanların bu kurumlar tarafından sağlandığını bel rtm ş olup bu kurumlara teşekkür etm şt r. -Az zul Hoque TMSS TIMF İslam M krofinans Bangladeş İslam d n n n ve m krofinansın karşılıklı sosyal yönler olan kurumlar olduğunu ve İslam dünyasında finansal s steme er ş m n sınırlı olduğunu fade etm şt r. R sk n paylaşıldığı, fa z n olmadığı, şer ata uygun, tem natsız ve ger kazanım oranı yüksek b r s stem tasarladıklarını bel rtm şt r. Varlığa dayalı finansman le %99 ger dönüş oranı yakaladıklarını, tüm h zmetler n n şer ata uygunluğunun sağlandığını, aşırı yoksullara h zmet ett kler n b ld rm şt r. Musharaka ve mudarabanın bu alandak en caz p yöntemler olduğunu ve bu yöntemler kullandıklarını fade etm şt r. Yaşadıkları en öneml güçlükler olarak şlem mal yetler n n yüksekl ğ n ve finans kaynağının kısıtlı olmasını sıralamıştır.

79 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; 3. Gün SALON 1 OTURUM 1: Helal B l nc nde STK'ların Önem -Hal m Aydın, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Kurulu Başkanı GDO'lu ürünler n helall ğ hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. B tk ler n genet ğ le oynanması, b tk ler arası genler n, embr yoların transfer ed lmes n n ürünün helall ğ ne zarar verd ğ ve ürünü d n açıdan şüphel hale get rd ğ fade ed lm şt r. D yanet İşler Başkanlığı le akadem syenler n bu konuyu çeş tl platformlarda tartışarak GDO'lu ürünler n d n açıdan şüphel olduğu sonucuna vardıkları bel rt lm şt r. Çünkü gen transfer nde nsan sağlığına zararlı ve kanserojen bakter ler kullanıldığı, gen transfer n n b r anlamda doğal düzene müdahele etmek anlamına gel p sınırları zorladığı ve sınırların zorlanmasının Allah tarafından yasaklandığı d le get r lm şt r -Abdülkad r Erbalcı, Yönet m Kurulu Üyes, DERSİAD Dünya Erdeml Sanay c ve İş Adamları Derneğ (DERSİAD) yönet m kurulu üyes olan Erbalcı, DERSİAD'ın kuruluş sebeb n ve kuruluş sürec n anlatmıştır. DERSİAD'ın m syonu ve v zyonundan bahsed lerek t car ve et k değerlere sah p çıkmanın en öneml hede er nden b r olduğu d le get r lm şt r. -Prof. Dr.Ahmet Akgündüz, Rektör, Rotterdam İslam Ün vers tes Helal b r yaşam ç n tav z ver lmemes gereken hususları/prens pler aşağıda sıralamıştır: Ÿ D nden tav z ver lmemel d r Ÿ A le değer korunmalıdır Ÿ İnsan canı kutsaldır ve korunmalıdır Ÿ B l nçl kalınmalıdır Ÿ Vatan korunmalıdır -Nefise Betül Hıdıroğlu, K mya Mühend s,tse Türk ye'de, Avrupa'da ve dünyada helal standard zasyonunun gel ş m yle lg l b lg lend rme ve değerlend rmelerde bulunmuştur. Helal standardların başlangıcının Cape Town'da 1945 yılında oluşturulan helal beslenme kurallarına dayandığı fade ed lm şt r yılına gel nd ğ nde SMIIC' n kurularak 36 üye tarafından kabul ed len helal standardlarının yayınlandığı bel rt lm şt r yılından bu yana ülkeler n de kend ç nde helal standardlarını oluşturdukları fade ed lm şt r. Dünya genel nde kabul görecek helal standardları oluşturmak ç n dünya ülkeler n n katılımıyla kom te oluşturulduğu ancak kom ten n çalışmalarının sonuç vermed ğ ve uluslararası helal standardlarının oluşturulamadığı d le get r lm şt r. Uluslararası helal standardlarının oluşturulması ç n SMIIC ülkeler tarafından helal standardları, sert fikasyon ve akred tasyon standardları konularak bu kr terler n hayata geç r lmes n n desteklenmes gerekt ğ vurgulanmıştır. -Hüsey n Bozdağ, Kurucu Başkan, Yemek Sanay c ler Derneğ Sağlıklı Gıda Platformunun kuruluşunu anlatarak güven l r gıda hususunda bu platformun büyük faydalar sağladığını d le get r p helal gıda hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. Dünya'da artan nüfus ve helal yaşama olan lg n n artmasıyla helal gıda sektörünün yatırımcılar ç n caz bel b r sektör hal ne geld ğ, Türk ye'n n de bu sektörün potans yel n n olduğu bel rt lm şt r. Bu sektör ç n en öneml hususun helal ürünler n sert fikasyonu olduğu ve. Türk ye'de helal akred tasyon belges ne yönel k yen b r yasa çıktığı d le get r lm şt r. Bu yasanın altı doldurularak helal akred tasyon kurumu kurulması planlandığı ve bu sayede, üret len helal ürünler n sert fikasyonu yapılarak bütün dünyaya hraç ed lmes n n önünün açılacağı fade ed lm şt r.

80 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM 2: Helal Konularında Türk ve Hırvat İş Toplantısı -Ald n Dugonj c, CEO, Helal Kal TE Sert fikasyon Merkez,Hırvat stan Sağlık tur zm ve helal tur zme yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Sağlık tur zm pazarının 50 m lyar dolarlık büyüklüğe sah p olduğunun tahm n ed ld ğ ve bu pazarın her yıl yaklaşık olarak %25 oranında büyüdüğü fade ed lm şt r. Sadece körfez ülkeler n n, yılda 20 m lyar dolarlık sağlık tur zm harcaması yaptığı, bununla b rl kte, helal tur zm n toplam tur zm sektörünün %12's kadar büyüklüğe sah p olduğu ve her yıl vmelenerek büyüdüğü bel rt lm şt r. Bu bağlamda, sağlık tur zm n n helal tur zm n b r parçası olarak görülmes n n, ver lerle ortaya koyulan büyük pazar potans yel n n proakt f davranılarak gel şt r lecek stratej lerle ülkeler tarafından fırsata çev r lmes n n önem ne vurgu yapılmıştır. -Dr. Manzoor H. Chaudry, Tarım Bakanlığı,ABD Tarım Bölümü Sekreter Gıda güvenl ğ ne yönel k b lg lend rme ve değerlend rmelerde bulunmuştur. Gıda güvenl ğ n n helal gıda ç n kr t k b r husus olduğu, gıdanın güvenl olduğundan em n olmak ç n çeş tl standardlar gel şt r ld ğ fade ed lm şt r. Gıdanın san tasyon performans standardlarına uygunluğu, tehl ke anal z ve kr t k noktalarının kontrolünün yapılmasının güven l r gıdayı tem n etmek ç n olduğu ve gerekl testler n yapılarak gıdanın b yoloj k, k myasal ve fiz ksel olarak zararsız olduğunun tesp t ed lmes n n gıda güvenl ğ n n sağlanmasının ç n zorunlu olduğu d le get r lm şt r. -Zura m B n Juamat, CEO, Doğru ve İy Yönet m Ş rket Tem z, saf, güven l r ve helal gıda tanımlarına değ nerek S ngapur tabanlı Hub Internat onal Pte Ltd. ş rket n n faal yetler n anlatmıştır. S ngapur, Malezya, Tayland, Endonezya, Japonya ve Ç n g b Asya ülkeler ç n helal gıda üret m ve dağıtımı yapan ş rket n felsefes n n dürüstlük ve müşter ler n güven n kazanmak olduğu fade ed lm şt r. Bunun yanısıra, dünya helal ekos stem n nşa etmek üzere h zmet ağı ve şb rl kler n n her geçen gün artırıldığı vurgulanmıştır. Bununla b rl kte, hem daha güven l r ürünler üretmek hem de helal ürün çeş tl l ğ n artırmak ç n ar-ge ve yen l k faal yetler n n devam ett ğ bel rt lm şt r. Bu kadar farklı ülkeye yönel k helal üret m yapab lmen n arkasında Ar-Ge ve yen l k faal yetler le b rl kte çoğu ülken n helal standardlarına uygun ürün gel şt reb lme kapas tes olduğu d le get r lm şt r. OTURUM 3: Helal Endüstr s ve İlg l Alanlarda G r ş mc l k Demet Sabancı, TİKAD Başkanı Kadın g r ş mc l ğ konusunda değerlend rmelerde bulunmuştur. Kadınların sosyal ve ekonom k hayatta daha fazla yer alması le toplum refahının artacağı, gel r eş ts zl ğ n n azalacağı ve sosyal adalet n gel şeceğ fade ed lm şt r. Kadının ekonom k hayatta daha fazla yer alması ç n yasal ve kültürel olanakların gel şt r lmes gerekt ğ vurgulanmıştır. Ülkem zde kadın g r ş mc l ğ konusunda c dd potans yel n olduğu, bu coğrafyadak nsanların r sk alma, cesaret ve baskı altında çalışma g b yetenekler n n neredeyse doğuştan geld ğ, bu yetenekler n finansal ve kültürel olarak desteklenmes le ülkem z n kadın g r ş mc l kte daha y b r sev yeye geleceğ ve büyük b r nsan kaynağının da ekonom ye kazandırılmış olacağı bel rt lm şt r. Ed b Smolo, Saray İslam F nans Danışmanlık Merkez İslam finansın karakter st ğ hususunda değerlend rmelerde bulunmuştur. İslam finansın, fa zden, bel rs zl kten, kumardan, sömürüden uzak g r ş mc -yatırımcı dostu, ahlak ve et k değerlere sah p ve kardeşl k hukukuna dayanan b r s stem olduğu bel rt lm şt r. Ancak İslam finansın bu tanımının sadece kağıt üzer nde kaldığı, gerçekte ve uygulamada se bu kadar masum b r İslam finans s stem görmen n mümkün olmadığı fade ed lm şt r. İslam finansın ve helal endüstr s n n büyümeye c dd katkı sağlayacağı ve büyük potans yel olduğunun söylend ğ ancak henüz dünya finansal s stem n n yalnızca %1' n n İslam finans tarafından kontrol ed ld ğ d le get r lm şt r. Dünya nüfusunun %20's n müslümanların oluşturduğu ancak dünya pastasından müslümanların aldığı payın sadece % 1 olduğu fade ed lm şt r. Bahsed len potans yele ulaşmak ç n gerçekç olunması gerekt ğ ve yen fik rler ve adımlarla tekrardan çalışmaya başlamanın ş md tam zamanı olduğu vurgulanmıştır.

81 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; -Sert p Akşah n, Müs ad H zmetler Sektör Kurulu Başkanı Dünyada müslüman nüfusun sürekl arttığını, artan nüfusun gel r sev yes n n yükseld ğ n, buna bağlı olarak helal tur zm pazarının büyüdüğünü fade ederek helal tur zme yönel k değerlend rmelerde bulunmuştur. Büyük potans yele sah p olan helal tur zm pastasından Türk ye'n n yeterl payı alab lmes ç n helal tur zme yönel k planlamaların yapılması ve stratej ler n oluşturulması, helal tur zm standard ve kr terler n n netleşt r lmes ve bu kr terlere göre kamu otor teler n n yeterl denet mler yapması gerekl l ğ ne vurgu yapılmıştır. -Fat h Akbulut, TABA Başkan, Türk - Afr ka İşadamları Derneğ Türk ye Afr ka İş Adamları Derneğ n n amacını ve faal yetler n anlatarak Afr ka'dak ekonom k fırsatlara l şk n değerlend rmelerde bulunmuştur. Afr ka'da tarım alanında büyük fırsatlar bulunduğu, tarım üret m ne uygun toprak ve kl m şartlarına rağmen, z raa b lg eks kl ğ neden yle yeterl m ktarda tarım ürünü gel şt r lemed ğ fade ed lm şt r. İnşaat sektörü ç n de benzer durumun geçerl olduğu, nşaat malzemes üretmeye uygun hammade bulunurken, nşaat sektörüne l şk n b lg eks kl ğ neden yle nşaat malzemeler üret m ne ket vurulduğu bel rt lm şt r. Türk ye'de torbası 70 dolar olan ç mentonun Afr ka'da 400 dolara satıldığı fade ed lm şt r. Yeraltı kaynakları açısından da Afr ka'nın zeng n b r bölge olduğu ve ünya altın rezerv n n %40'ı, plat n rezerv n n %78', kobalt rezerv n n %61' n n Afr ka'da bulunduğu bel rt lm şt r. Dolayısıyla dünyada var olanları Afr ka'ya sunab lecek ve Afr ka'dak kaynakları dünyaya aktarab lecek g r ş mc ler ç n Afr ka'da büyük fırsatlar bulunduğu d le get r lm şt r. -Doç. Dr. Osman Kurtkan Kapıcıoğlu, Tüms ad Genel Sekreter Helal gıda ve helal endüstr s ne yönel k Tüm Sanay c ve İş Adamları Derneğ n n (TÜMSİAD) g r ş mler n ve faal yetler n d le get rm şt r. Helal sektörünün büyük potans yel taşımasına rağmen bu potans yel n açığa çıkarılması ç n büyük mesafeler n kat ed lmes gerekt ğ örneklerle açıklanmıştır: Örneğ n; İslam finans ve katılım bankacılığı konusunda maalesef sten len lerleme kayded lemed ğ, İslam finansda lerleme kaydetmeden helal endüstr s n gel şt reb lmen n mümkün olmadığı, bu anlamda, İslam finans konusunda farkındalığın önümüzdek yıllarda artırılması ve s stem n eks kler n n g der lmes gerekt ğ fade ed lm şt r. İslam finansın yaygınlaştırılab lmes ç n TÜMSİAD'ın g r ş mc lere her türlü desteğ vermeye hazır olduğu d le get r lm şt r. -Hüsey n Pamukçu, Kastamonu Ün vers tes Helal tur zm pazarının gel şmes ne etk eden etkenler anlatarak neden helal tur zm pazarında yer almamız gerekt ğ n açıklamıştır. Dünyada müslüman nüfusunun arttığı, gel şen orta sınıf le b rl kte müslümanların harcanab l r gel rler n n yükseld ğ fade ed lm şt r. Artan genç müslüman nüfus, seyahat b lg s ne artan er ş m olanakları, ramazan seyahatler ve müslümanların artan ş seyahatler n n dünya helal tur zm pazarını büyüterek bu pazarı yatırımcılar ç n caz bel hale get rd ğ vurgulanmıştır. Helal tur zm standardların (helal gıda, havuz, spa g b alanlarda bay-bayan ayrımı, ramazanda ftar ve sahur mkanları, otelde alkol satışı bulunmaması vb.) gel şt r lmes, helal tur zm altyapısının y leşt r lmes ve bu sektöre yönel k teşv kler n hayata geç r lmes yle helal tur zm n ülkem z n en çok tur st çeken tur zm türler nden b r olab leceğ d le get r lm şt r.

82 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM IV: Güven l r Ürüne G den Yol Tevfik D nçer, İstanbul T caret Odası Gıda Kom tes Bakl yat ve hububat sektöründe yatırımcı olduğunu d le get rerek bu sektöre l şk n değerlend rmelerde bulunmuştur. Ülkem zde yet şt r len bakl yat ve hububat ürünler n n daha daha az k myasal kullanılarak ve tohumların genet ğ yle oynanmadan üret ld ğ ve bu durumun ürünler m z n daha lezzetl ve güven l r olmasını sağlamakla beraber helal gıda üret m ne de katkıda bulunduğu fade ed lm şt r. Serp n Alparslan, Yen B rl k Gazetes Ekonom Yazarı Güven l r ürün üret m ne l şk n değerlend rmelerde bulunmuştur. Güven l r ürüne g den yolun ürünler n sert fikasyonundan geçt ğ, 2010 yılında kurulan SMIIC' n güven l r gıda üret m ç n sert fikasyonun gel şt r lmes hususunda en uygun platformdur olduğu vurgulanmıştır. Güven l r ve helal ürünler n sert fikasyonunun müslümanlar tarafından yapılmasını sağlayacak olmasının SMIIC' n önem n gösterd ğ fade ed lm şt r. Yaşar Sek zkardeş, Sektörel Kurul Başkanı, MÜSİAD Müstak l Sanay c ve İş Adamları Derneğ (MÜSİAD) çatısı altında bulunan Gıda Tarım ve Hayvancılık Sektör Kurulu tarafından hazırlanan Sağlıklı Gıda Üret m ve Tüket m Projes hakkında b lg lend rmelerde ve değerlend rmelerde bulunmuştur. Bu projen n amacı, üret c firmalara lave mal yük get rmeden tüket c taleb n n yansıması le teşv k ed lerek son ürün Üret m Uygunluk Anal zler 'n n yapılmasıdır. Bu projedek tüket c ler ç n kazanım, üret m anında bulunan olası olumsuzlukların ürünün tüket c ye ulaşmadan engellenmes d r. Bununla b rl kte, üret c olası ş kayet vb. durumlarda, yapılacak resm denet m anal zler nden önceden üret m uygunluk anal z yaptırdığından sağlık parametreler yönünden kend n güvende h ssedecekt r. Bu projen n hayata geçmes ç n mevzuatsal düzenlemeler n yanında laboratuvar s stemler nde de gel şt rmelere ht yaç duyulmaktadır. SALON 2-7. Global İslam M krofinans Forumu Tekn k Oturum VI: İslam Tarım ve Köysel F nans Konuşmacılar: - Monowar Hussa n Badrudduza, Başkan, Assembly For Just ce And Development (AJAD), Yoksulluğun G der lmes nde İslam M kro F nansın Rolü, "B rleş k Krallık" M krofinansın amaç ve hedefin n dezavantajlı yoksul nsanların yoksulluğunu g dermek olduğunu bel rtm şt r. İslam m krofinans kurumlarında halen bürokras n n çok olduğunu ve hantal b r yapıda olduklarını b ld rm şt r. İslam finansal h zmetler endüstr s her ne kadar lerlem ş olsa da henüz İslam m krofinans h zmetler n n çok gel şm ş olmadığını vurgulamış olup y ne de yıllık %15'l k b r oranda büyümekte olmasının gelecek adına umut vadett ğ n bel rtm şt r. Uluslararası kalkınma uzmanlarının, yatırımcıları ve uluslararası kalkınma ajanslarını yoksulluğun ortadan kaldırılması ç n İslam M kro F nans Kurumları oluşturmaları yönünde tavs ye verd kler n vurgulamıştır. Gerçekten ht yacı olan nsanlara ulaşmakta zorluk yaşadıklarını, bu katı s stem n daha da yönet leb l r hale get r lmes ve daha çok ve yoksul nsanlara ulaşmaya çalışmamız gerekt ğ n bel rtm şt r.

83 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; - Nab l Ghalleb, Yönet m Kurulu Başkanı ve CEO, Z touna Tamkeen,"Tunus" Z touna Tamkeen' n Tunus'tak lk ve tek İslam m krofinans kurumu olduğunu, ortakları arasında Tunus'un en büyük bankasının, İslam Kalkınma Bankası'nın ve bazı hold ngler n bulunduğunu b ld rm şt r hede er n n 400 m lyon d nar finansman, 40 şube ve müşter olarak bel rlend ğ n fade etm şt r. Ekonom k güçlend rmen n tanımı olarak dünya bankasının tanımı olan yoksul nsanların varlık ve yetenekler n n, hayatlarını etk leyeb lecek sorumlu kurumlara katılma, müzakere etme, onları etk leme, kontrol etme ve bunlara sah p olma özell kler n gen şlet lmes şekl nde aktarmıştır. Yoksulları b r nc l ş ortağı olarak gördükler n ve onları ekonom k olarak güçlend rmen n İlk ve en öneml hede er n n olduğunu fade etm şt r. Hl b El Kh r projes nde 2500 küçük çaplı hayvan yet şt r c ler ne destek verd kler n, sütü alacak firma le de anlaşma yaptıklarını ve böylece hem firmaya hem de yoksul nsanlara yardımcı olduklarını vurgulamıştır. Mob l şubeler olduğunu, bu şek lde her yere ve herkese ulaşab ld kler n, d j talleşme adına da öneml adımlar attıklarını bel rtm şt r. - A jaz Al Khuwaja, Gel ş m Danışmanı /CSR Lead Founder/Genel Sekreter, S ndh Soc al Sc ent sts Forum (SSSF), İslam Köy F nansmanı ve Kadınların Geç m Akt v teler ndek Rolü, "Pak stan" Pak stan'da kadınların b rçok ayrıcalıktan mahrum kaldığını ve fırsata er şme noktasında sorun yaşadıklarını bel rtm şt r. Kırsal kes mden şehre göçün Pak stan'da da yoğun olduğunu, erkekler n şehre g tt kler n ancak kadınların kırsalda kalmaya devam ett ğ n fade etm şt r. Bu nedenle kadınların tarım sektöründe yoğun ve baskın b r şek lde çalışmakta olduğunu b ld rm şt r. Kadınların tarım teknoloj lerde b lg ler n n az olduğunu, gebel k dönemler nde sorun yaşadıklarını ve b rçok hastalıklardan mustar p olduklarını bel rtm şt r. Bu sebeplerden ötürü İslam m krofinans le kırsal kes mdek kadınlara ulaşarak onların sorunlarına çözüm sağlamaya çalıştıklarını fade etm şt r. Bu kapsamda araz reformu, tapu sah pl ğ, m kro finans kred ler, kadın grupları kurulması ve kadınların tarım teknoloj ler üzer nde eğ t m alması g b çözümler le yoksulluğu azaltmayı hede ed kler n anlatmıştır. - L to V llanueva, Yönet c Müdür ve COO, FINTQnolog es Corp. PLDT F rması, F l p nler Malaw 'de terör saldırıları olduğunu ve bölgen n oldukça zarar gördüğünü bu sebeple nsanların oldukça yoksullaştığı bel rt lm şt r. Bu noktada bu bölgede kalkınmayı sağlamak ç n İslam m krofinansın faydalı olacağını düşündükler n bel rtm şt r. F l p n nüfusunun yaklaşık 100 m lyon olduğunu ve bunun %5,6'sının Müslüman olduğunu, Müslümanların genelde fak r bölgelerde yaşamakta olduğunu b ld rm şt r. Müslümanlara yönel k bankacılık faal yetler n n sınırlı olduğunu, İslam finansman olanağının bulunmadığını, bu konuda b r kanun altyapının da olmadığını ve bunun kurulmasının öneml olduğunu vurgulamıştır. İslam m krofinansın d j tal alanda kullanımı ve yayılımı le hızlı b r gel ş m n n planlandığı bel rt lm şt r. Ekonom k büyüme, kalkınma ve barış ç n İslam m krofinansın kr t k olduğu bel rt lm şt r.

84 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 TÜBİTAK RAPORU; OTURUM - VII: M kro Takaful, Waqf, Zekat- İslam M krofinansın Destekley c Unsurlar Konuşmacılar: -Sn. R chard Ch gnell, Kurucu ve Yönet c Başkan, WAQF World Growth Foundat on, Yen l kç Sürdürüleb l r İslam M krofinans ç n Vakıf "Malezya" Günümüzde vakı arda şeffa ık ve profesyonel yönet m n oldukça önem kazandığı vurgulanmıştır. WAQF World Growth Foundat on ana omurgasını nak t vakı ar, profesyonell k, F ntech ve danışmanlığın oluşturduğu fade ed lm şt r. Vakı arda sürdürüleb l rl ğ n çok kr t k olduğu vurgulanmıştır. K l t modeller arasında nak t vakıf model n n olduğunu, bu nak t vakı arın yatırımlar le değerlend r ld ğ ve elde ed len kar le faal yetler n yapıldığı bel rt lm şt r. İslam sosyal g r ş mc l k le de bu nak t vakı arın değerlend r leb ld ğ let lm şt r. Bu noktada m krofinans le b r bağlantı kurulmuştur. Qard Hassan model n n bu noktada kullanıldığı bel rt lm şt r. Yürüttükler projelere l şk n aşağıdak b lg lend rmelerde bulunmuştur: Ÿ Japonya'da İslam okulunu destekled kler n, Ÿ Yen Zelanda da fa zs z t caret s ml platform yürüttükler n, Ÿ Bruney'de çocuklara yönel k İslam eğ t mler düzenled kler n, Ÿ Malezya'da modern İslam ps koloj alanında projeler yürüttükler n, Ÿ Kırgız stan ve Somal 'de sosyal g r ş mc l k alanında kadın g r ş mc l ğ alanında çalışmalar yaptıklarını, Ÿ Senegal'de Kur'an Okulu projes yürüttükler n, Ÿ İng ltere'de göçmenlere yönel k eğ t m programları ve kadınlara yönel k g r ş mc l k çalışmaları yaptıklarını fade etm şt r. - Am rah Nabee Mohomed, İstanbul Ün vers tes Doktora Öğrenc s, Vakıf Bazlı K ş sel F nansman Aracılığı le Sosyo-Ekonom k Gel ş m ç n Nak t Vakfın Çağdaş Canlandırma Am rah Nabee Mohomed bu çalışmanın kend master tez nde geçen b r çalışma olduğunu ve tez nde Prof. Dr. Monzer Kahf'ın da öneml katkılarının olduğunu bel rtm şt r. İslam tar h n n erken dönemler nden ber vakı arın var olduğunu, sürekl l ğ n vakı ar açısından çok öneml olduğunu bel rtm şt r. İlk nak t vakı ardan b r n n Osmanlı dönem nde Fas'ta faal yetler n yürüten b r vakıf olduğu fade ed lm şt r. M krofinans alanında nak t ht yacı olduğu ve sadaka, zekat, evkaf veya qard g b kar amacı gütmeyen kaynakların bu alanda kullanılab leceğ, ya da vakı ardan elde ed len gel rler le fonlama yapılab leceğ bel rt lm şt r. Nak t vakı arın bu noktada İslam m krofinansın fonlamada öneml kaynaklardan b r tanes olarak öne çıktığı vurgulanmıştır. TÜBİTAK a katkı ve destekler nden dolayı teşekkür eder z.

85 DÜNYA HELAL ZİRVESİ 2017 İSTANBUL DEKLARASYONU; İlgili sektörlerdeki önde gelen kuruluşlar tara ndan desteklenen "Halal: Yaşam Tarzı" temasıyla, 2017 Dünya Helal Zirvesi (WHS) 2017 forumları ve oturumlarında konuşmacılar "Helal Ticaret ve Pazar Stratejileri", "Günlük Haya a Bilim, Sağlık ve Helal" ve "İslami Mikrofinansın Küresel Gelişimi ve Gelecek Potansiyeli" konularına odaklandılar. Konuşmacılar, ka lımcılar, organizatörler ve diğer ilgili tarafların değerli katkıları göz önüne alındığında; WHS Organizasyon Komitesi olarak, burada beyan ederiz ki, 1. İslam Ülkeleri Standartları ve Metroloji Ens tüsü (SMIIC) tara ndan Uluslararası İslam Fıh Akademisi (IIFA) ile işbirliği içinde ve mevcut İKT / SMIIC Helal Standartlarının İKT ve İKT dışı ülkelerden kuruluşlar tara ndan uygulanması çerçevesinde yeni ortak helal standartları yayınlamak için birlikte çalışmaya yürekten teşvik eder 2. Hepimizin iat olduğu, benimsediği Helal Endüstrisi ve sunduğu hizmetler Hükümetlerimize duyduğumuz sorumluluk gibi benimsememiz gereken dini sosyal sorumluluğumuzdur ve dini göze min önemine vurgu yapar 3. enzimler ve gıda katkı maddeleri vb. modern üre m yöntemlerinin ve ürünlerinin ileri teknolojilerle artan karmaşıklığını dikkate alarak, helal ürünlerin üre minde yeniliği teşvik eder Helal konusunun tüm hükümetlerin yanı sıra tüm Müslüman bireylerin meselesi olduğunu vurgular, 5. Tüm helal ser fikasyon ve akreditasyonun yetkili ve standartlaş rılmış organlar tara ndan yapılmasını tavsiye eder, 6. Gayrimüslim ülkelerdeki Müslüman toplum örgütlerinin helal sektörünü dini perspek en korumak ve geliş rmek için çabalarını memnuniyetle karşılar, 7. İslami mikrofinansa ilişkin mevcut girişimleri ve stratejileri destekler, 8. Helal konusunun herhangi bir amaç için kötüye kullanılması girişimini kınar, 9. Helal pazarının olasılıklarını ve geleceğin gelişimini daha iyi anlamak için eği mi destekler, 10. Siyasi temsilcilere, dini yetkililere, üre cilere, hizmet sağlayıcılara, bilimsel ve akademik topluluklara, helal ser fikasyon kuruluşlarına, kurum akreditasyonuna, standardizasyon ve finans kurumlarına, caret ve turizm odalarına bu bildiriyi önerir. 24 Kasım 2017, İstanbul

86

87 VIP ÖĞLE YEMEĞİ GALA YEMEĞİ

88

89 5thOIC İslam İşbirliği Te ş k i l a t ı 2017 Ana Sponsor Plat n Sponsor Gold Sponsor S lver Sponsor Tüm Sponsorlarımızı ve Partnerlerimize Teşekkür Ederiz.

90 37 Görsel Yayın Reklam Eşdeğeri

91 TV YANSIMALARIMIZ Yayın Tarihi :40: :02: :19: :11: :10: :32: :29: :13: :37: :25: :27: :29: :31: :34: :15: :18: :07: :45: :15: :25: :28: :19: :22: :34: : : : : : : : : : : : : :37 Medya Adı Döküman Başlığı Program Adı KANAL 24 HELAL GIDA KONGRESİ DÜZENLENECEK UYANDIRMA SERVİSİ ÜLKE TV HABER MANŞETLERİ SELDA ATALAY İLE ERKEN GÜNDEM NTV GAZETE MANŞETLERİ GÜNE BAŞLARKEN HALK TV GAZETE MANŞETLERİ GÜNE BAŞLARKEN TV NET DÜNYA HELAL ZİRVESİ PARA POLİTİK TV NET DÜNYA HELAL ZİRVESİ HABER A HABER DÜNYA HELAL ZİRVESİ İSTANBUL'DA İŞİN SIRRI TV NET DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ GÜNDÜZ TRT DİYANET 5.İİT HELAL FUARI VE DÜNYA HELAL ZİRVESİ DİYANET HABER TRT1 HELAL GIDA ZİRVESİ ANA HABER TV NET DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ AKŞAM ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ ANA HABER ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ ANA HABER TV NET DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ HABERLER TRT HABER HELAL GIDA ZİRVESİ HABERLER ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ HABERLER ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ HABERLER ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ ERKEN GÜNDEM ULUSAL KANAL GAZETE HABERLERİ GÜNAYDIN TÜRKİYE TV NET DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ YENİ BİR GÜN ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ ERKEN GÜNDEM TV NET DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ PARA POLİTİK ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ ÜLKEDE BU SABAH ÜLKE TV DÜNYA HELAL ZİRVESİ ÖĞLE AJANSI BLOOMBERG HTKONUK: DISCOVER EVENTS YÖNETİM KURULU BAŞKANI YUNUS ETE ANA HABER KANAL 24 KONUK: TÜMSİAD GENEL BAŞKANI YAŞAR DOĞAN VE DÜNYA HELAL ZİRVESİ KONSEYİ BAŞKANI YUNUS ETE 24 E KANAL 24 HELAL EKONOMİ DOĞRUSU NE KANAL 24 DÜNYA HELAL ZİRVESİ KONSEYİ BAŞKANI YUNUS ETE AÇIKLAMADA BULUNDU DOĞRUSU NE KANAL 24 DÜNYA HELAL ZİRVESİ KONSEYİ BAŞKANI YUNUS ETE'NİN AÇIKLAMALARI DOĞRUSU NE KANAL 24 KONUK: DÜNYA HELAL ZİRVESİ KONSEYİ BAŞKANI YUNUS ETE SORUYORUM KANAL 24 KONUK: DÜNYA HELAL ZİRVESİ KONSEYİ BAŞKANI YUNUS ETE DOĞRUSU NE KANAL 24 YUNUS ETE AÇIKLAMADA BULUNDU DOĞRUSU NE KANAL 24 HER ŞEY HELAL OLSUN DİYE MODERATÖR GÜNÜN İÇİNDEN KANAL 24 HELAL GIDA KONGRESİ DÜZENLENECEK UYANDIRMA SERVİSİ TV NET KONUK: DÜNYA HELAL KONSEYİ BAŞKANI YUNUS ETE TVNET HABER TRT HABER EKONOMİ DÜNYASI'NDAN HABERLER EKONOMİ 7/24 HABERTURK 5. İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI HELAL EXPO FUARI GÜN BAŞLIYOR

92

93 TV YANSIMALARIMIZ Yayın Tarihi :40: :02: :19: :11: :10: :32: :29: :13: :37: :25: :27: :29: :31: :34: :15: :18: :07: :45: :15: :25: :28: :19: :22: :34:28 Medya Adı KANAL 24 ÜLKE TV NTV HALK TV TV NET TV NET A HABER TV NET TRT DİYANET TRT1 TV NET ÜLKE TV ÜLKE TV TV NET TRT HABER ÜLKE TV ÜLKE TV ÜLKE TV ULUSAL KANAL TV NET ÜLKE TV TV NET ÜLKE TV ÜLKE TV Döküman Başlığı HELAL GIDA KONGRESİ DÜZENLENECEK HABER MANŞETLERİ GAZETE MANŞETLERİ GAZETE MANŞETLERİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ İSTANBUL'DA DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ 5.İİT HELAL FUARI VE DÜNYA HELAL ZİRVESİ HELAL GIDA ZİRVESİ DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ HELAL GIDA ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ GAZETE HABERLERİ DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL GIDA ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ DÜNYA HELAL ZİRVESİ Program Adı UYANDIRMA SERVİSİ SELDA ATALAY İLE ERKEN GÜNDEM GÜNE BAŞLARKEN GÜNE BAŞLARKEN PARA POLİTİK HABER İŞİN SIRRI GÜNDÜZ DİYANET HABER ANA HABER AKŞAM ANA HABER ANA HABER HABERLER HABERLER HABERLER HABERLER ERKEN GÜNDEM GÜNAYDIN TÜRKİYE YENİ BİR GÜN ERKEN GÜNDEM PARA POLİTİK ÜLKEDE BU SABAH ÖĞLE AJANSI

94 87 Yazılı Basın Erişim Reklam Eşdeğeri

95 Basın Yansımaları

96

97 Basın Yansımaları

98

99 Basın Yansımaları

100

101 İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ne Katkı ve destekler nden dolayı teşekkür eder z. POSTER ÜSTGEÇİT BİLLBOARD 5.İİT HELAL EXPO 2017 DÜNYA HELAL ZİRVESİ İSTANBUL İlçede Adet 10 Lokasyonda m² Adet

102

103