VİYOLONSEL ÖĞRETİMİ METODU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "VİYOLONSEL ÖĞRETİMİ METODU"

Bilge Deliktaş
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Makamsal Ezgiler ve Okul Şarkılarıyla Desteklenmiş VİYOLONSEL ÖĞRETİMİ METODU 1-1- E. Erdem KAYA

Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü www.sada.org.

Erdem Kaya Yayımcı: Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Basım: Selçuk Üniversitesi Basımevi - Konya

2 Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Tüm Hakları Yazara Aittir ISBN: Kapak: Özcan Özkarakoç Burhan Şohoğlu Nota: E. Erdem Kaya Yayımcı: Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Basım: Selçuk Üniversitesi Basımevi - Konya Basım Tarihi: Ağustos, 2013 Genel Dağıtım: Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Adres Kozağaç Mahallesi, Arzuhal Sokak, No:9, Meram/KONYA Tel

3 Makamsal Ezgiler ve Okul Şarkılarıyla Desteklenmiş 3 VİYOLONSEL ÖĞRETİMİ METODU -1- E. Erdem KAYA Kızım Doğa ya

4 SUNUŞ Bu kitap, ülkemizdeki viyolonsel öğretimi sürecine ve yerli viyolonsel öğretimi dağarına katkı sağlamak amacı ile hazırlanmıştır. Özellikle, viyolonsel öğretimi sürecine yeni başlayan öğrencilerin faydalanacağını düşündüğüm bu kitapta, tonal ve tampere seslerle düzenlenmiş basit makamsal çalışmalar bir arada kullanılarak, hem evrensel viyolonsel öğretimi, hem de geleneksel ezgilerimizin seslendirilmesi hedeflenmiştir. Kitapta viyolonselin 1. konumdaki ses aralığı ve okul şarkılarının makamsal yapısı göz önüne alınarak, sadece Do Majör ve Hüseyni ses dizileri ile oluşturulmuş çalışmalara yer verilmiştir. 1. konumda hazırlanan teknik çalışmalardan sonra, o çalışmaya uygun çeşitli ezgiler, bir yandan kazandırılmak istenen davranışı pekiştirirken, diğer yandan da öğrenciyi müzik yapma sürecine hazırlamaktadır. Böylece öğrencinin teknik ve müzikal gelişiminin birbirine paralel bir süreç izlemesinin kolaylaşacağı düşünülmektedir. 4 Makamsal Ezgiler ve Okul Şarkılarıyla Desteklenmiş Viyolonsel Öğretimi Metodu 1 kitabının, çalgısı viyolonsel olan müzik öğretmenlerince içindeki okul şarkıları dağarcığı ile okullarda daha fazla kullanılacağı düşüncesindeyim. Bu yolla viyolonselin özellikle ilkokul ve ortaokul düzeyindeki çocuklar tarafından daha fazla tanınacağı umudunu taşımaktayım. Kitabın tasarım ve basım aşamasında desteğini hiç esirgemeyen Yrd.Doç.Dr. Özcan ÖZKARAKOÇ a, Öğr.Gör. Emre ÜSTÜN e, Arş.Gör. Fırat BAŞBUĞ a ve eşim Özge KAYA ya teşekkürü bir borç bilirim.

5 BÖLÜM -1- VİYOLONSEL VE TARİHÇESİ Viyolonsel, keman ailesi olarak da bilinen yaylı çalgılar ailesinin, kontrbastan sonra ikinci kalın ses aralığına ve büyüklüğe sahip olan, tenor bir çalgısıdır. Yani ses aralığı hem kalın hem de ince sesleri belli oranda seslendirmeye uygundur. Solo ve eşlik olarak kullanılan viyolonsel için bestecilerin sayısız eserleri mevcuttur. Çello olarak da bilinen viyolonselin, Viyola Da Gamba adlı çalgıdan geldiği kabul edilmekle birlikte, bu evrimin ne zaman olduğu net olarak bilinmemektedir. Ancak 17. Yüzyıl ortalarında violoncino ve sonrasında violoncello olarak isimlendirilen viyolonselin, önce İtalya sonra da Almanya ve Fransa da yaygınlaştığı bilinmektedir. Kesin olmamakla beraber tarihte, Gasparo De Salo nun, bugünkü dört telli kemanı ve viyolonseli, Magini ve Andrea Amati nin yardımı ile yaratan kişi olduğu da söylenir. Viyolonselin ilk örnekleri, bugünkü halinden biraz daha büyüktür. Gövde uzunluğu 73 ve 80 cm arasında çeşitlilik göstermiş, genellikle cm lik daha büyük modeller tercih edilmiştir. Viyolonsel, 17. yüzyılda hatırı sayılır ölçüde değişiklikler göstermiş, hatta 17. yüzyılın sonlarında ve 18. yüzyılın başlarında bazı viyolonsellerin ses hacmi yukarı doğru beşinci telin eklenmesiyle arttırılmıştır. Ancak 1710 da Antonio Stradivarius, viyolonselin boyunu küçülterek cm lik uzunluk üzerinde karar kılmış ve bu ölçüler o tarihten bu yana standart teşkil etmiştir. Günümüzde farklı kalıplarda ve ölçülerde yapılsa da, viyolonselin ölçüleri sadece birbirlerinden çok küçük farklılıklar göstermektedir. 5

6 VİYOLONSELİN YAPISI Viyolonsel, yukarıdan aşağıya doğru sap ve gövde olmak üzere iki ana parçadan oluşmaktadır. Sap bölümünde salyangoz, akort burguları ve abanoz klavye yer alırken, gövdede ön ve arka tabla, yan kasnaklar, f delikleri, köprü, can direği, kuyruk ve pik yer almaktadır. Akort kulakçıkları, kuyruk ve klavye için genellikle abanoz ağacı, gövde, yan kasnaklar ve sap için de genellikle akça ağaç tercih edilmektedir. Salyangoza bağlı akort burgularına gerilen Do-Sol-Re-La seslerine akortlu 4 adet tel, klavye boyunca uzanıp köprünün üzerinden gövdedeki kuyruğa bağlanmaktadır. Yaklaşık beş oktavlık ses aralığına sahip olan viyolonselin notasyonunda 4.çizgi fa anahtarı, 4.çizgi do anahtarı ve 2.çizgi sol anahtarı kullanılmaktadır. 6

Benzer belgeler

KEMAN IN YAPIMI ASLINDA KEMAN BİR REZONANS KUTUSUDUR. BİR KOL, DÖRT TEL VE TELLERİ TUTAN PARÇALARDAN MEYDANA GELMİŞ, BASİT YAPILI BİR ÇALGIDIR. YAYLI

KEMAN 8\F KEMAN IN YAPIMI ASLINDA KEMAN BİR REZONANS KUTUSUDUR. BİR KOL, DÖRT TEL VE TELLERİ TUTAN PARÇALARDAN MEYDANA GELMİŞ, BASİT YAPILI BİR ÇALGIDIR. YAYLI SAZLARIN KRALI SAYILAN BU HARİKULADE SESLİ