Tarih. Sevgili Okuyucular,

Transkript

1 Sevgili Okuyucular, Acısıyla tatlısıyla 2018 yılını geride bıraktık Vakıf olarak her yıl daha büyük başarılara imza atmak, na daha fazlasını vermek istiyoruz. Bu yıl siz değerli dostlarımızın destekleriyle, eğitim kurumlarımızı başarı ile devam ettirdik, liselerimizden mezun olan öğrencilerimiz en iyi okullara, fakültelerimizden mezun öğrencilerimiz ise çeşitli kurumlara yerleşerek yüce milletimize hizmette bulunmaya aday bireyler oldular. Aralıksız 31 yıldır okurlarıyla buluşarak Türkiye nin en uzun soluklu tarih dergisi hüviyeti kazanan Tarih Kültür Dergisi ve 40 yıldır ndaki akademisyenlerin çalışmalarına kucak açan Araştırmaları Dergisi ile 15 yıl önce yayına başlayan Türkiye nin ilk e-dergilerinden Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler e-dergisi ni güçlendirerek devam ettirmenin gururunu yaşıyoruz. Gülçin Çandarlıoğlu hocamızın iki eserini, Bozkurt un Ejderha İle Dansı ve Gülçin Çandarlıoğlu nun Türkistan ı, okurlarla buluşturma fırsatı yaşadık. Ayrıca Azerbaycan Cumhuriyeti nin 100. Yılı münasebetiyle Mehmed Emin Resulzade nin, Bir Türk Milliyetçisinin Stalin le İhtilal Hatıraları adlı eserleri yayınlayarak gündeme taşımanın mutluluğunu tattık. 29 yıldır Süleymaniye Kürsüsü Konuşmaları adı altında yürüttüğümüz konferans dizimizde, alanlarında otorite olmuş pek çok hocamızı dinleyicilerimizle buluşturarak Türk tarihinin, Türk kültürünün, Türk siyasetinin ve nın meselelerini gündeme taşımaya devam ettik. akademisyenlerinin geniş katılım ile 16 yıldır gerçekleştirdiğimiz Uluslararası Tarih Kültür Dergisi Sosyal Bilimler Kongresi ni bu yıl Kazakistan-Çimkent te Miras Üniversitesi nin ev sahipliğinde gerçekleştirdik. Yine bu yıl Macaristan a, Moğolistan a, Kazakistan a ve Özbekistan a düzenlediğimiz kültür turlarıyla katılımcılarımız için nı bir hayal coğrafyası olmaktan çıkartıp onları gerçeklikle buluşturduk. İstikbalimiz olan gençlerimize, Sosyal Bilimler Akademisi adı altına düzenlediğimiz programda, alanında otorite olmuş hocalarımızdan ders alma imkânı sunduk. Pazar kahvaltılarında konferanslar verme, okuma grupları yürütme, eğitim amaçlı geziler, koro çalışmaları ve dil kursları düzenleme fırsatı sunarak geleceğe güçlenerek hazırlanmalarına ön ayak olduk. Daha pek çok faaliyet gerçekleştiren gençlerimiz, geleceğimize umut oldular. Vakfımızı kurmak suretiyle bizlere de milletimize hizmet etme imkânı veren, ömrünü milletine hizmete adamış olan Turan Yazgan hocamız tüm nda minnetle anılıyor. Bunun en son örneğini geçtiğimiz günlerde Gostivar da faaliyet bulunan Vizyon Üniversitesi bünyesinde açılan Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü ile yaşadık. Hocamızın öğrencilerinin böyle bir vefa örneği bizim için ayrı bir gurur kaynağı oldu. Siz kıymetli dostlarımızın destekleri ile milletimiz var olduğu sürece, milletimizin hizmetinde olacağımıza ve daha büyük başarılara imza atacağımıza inanıyorum. Yeni yılın na huzur ve mutluluk getirmesi dileğiyle, Tanrı Türk ü Korusun Közhan Yazgan Yeni yılda bütün iki yüz elli milyonluk Türk milletine mutluluk, refah ve sağlık diliyoruz. İstiyoruz ki, nın her yerindeki Türk topluluklarını Türkler idare etsin. Türk coğrafyasının bütün iktisadi kaynaklarını Türkler kendileri için kullansınlar. Türk kültürü kökünden koparılmadan geliştirilsin. Türk dili kayıtsız şartsız tek eğitim dili olarak şerefli yerini alsın ve Türkçe bütün Türk Dünyası nın ortak edebî dili olarak gelişsin. Her dilin olduğu gibi Türkçe nin de tek alfabesi olsun, bütün Türkler arasında resmen kabul görsün. Çocuklarımız tarih şuuruna sahip olsun ve devlet, bayrak, vatan, dil, din gibi mukaddes değerlerimizin şaşmaz ve yılmaz bekçisi olsun. Tanrı Türk ü Korusun Turan Yazgan Şehzadebaşı, 25 Aralık 2001

2 Dr. Darren Byler Uygur Evleri de Çin İşgali Atında 04 Nurtay Lahanulı Doğu Türkistan da Tutuklanan Kazakistan Vatandaşları M. Metin Karaörs Doğu Türkistan Türkleri ve Çinliler Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Akış Ayda Bir Söyleşi Kendi Vatanımda, Medeniyetimle, Dinimle, Dilimle Özgür Yaşamak İstiyorum! 20 Mustafa Kadir Atasoy Türk Almanların Eski Tarihine Dair Yasin Cemal Galata Bağdat Türk Şehitliği Genç Osman Türbesi Dr. İlhan Akbulut Emanetleri ve Mirasıyla Süleymaniye Kütüphanesi 34

3 Burak Tut Ayda Bir Spor Türk Tarihinin İlk Derbisi: Lahanacılar-Bamyacılar Minehanım T. Nuriyeva Unutulan Tarih / Değiştirilen Adlar: 75 Rusya nın Sınır Kalesi Altınorda Yadigarı Yam Yamburg Kingisepp Mehmet Kürşad Yavan 20 Yanvar Azerbaycan ın Kara Günü 44 Recep Dikici Ahıskalı Türk Âlim Abdullah Ziyâeddin Efendi ve Eserleri Ayşegül Demirhan Erdemir Türk Tıp Tarihinde Lavanta ve Limonun Yeri ve Yorumlamalar Müjgan Ergil Güneşin Çocukları ndan Andların Dokumacıları na İnkalar Peru-Boliyva Gezisi İzlenimleri -3- Cilt: 65 Sayı: 385 Kurucu Başkan Turan Yazgan Sahibi Araştırmaları Vakfı adına Közhan Yazgan Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Saadet Pınar Yıldırım Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Töre Yıldırım Düzeltmen Mehmet Kanlı Kapak Fotoğrafı Uygur Evleri Çin İşgali Altında Güncel Fotoğraflar M. Kemal Sallı Samet Çolban Görsel Tasarım Hayri Güntek 56 Teknik Yönetim ve Tasarım Emel Gökay Tasarım - Fotoğraf İşleme Gökhan Kaya İdare Merkezi Araştırmaları Vakfı Kemalpaşa Mah. Bukalidede Sok. Nu: 4 Saraçhane PK: Fatih - İstanbul (0212) yayin@turan.org Basıldığı Yer Şenyıldız Matbaacılık Gümüşsuyu Cad. Işık San. Sit. C Blok No: 19/102 Topkapı İstanbul Telefon: (0212) Matbaa Sertifika No: Fiyatı: 15 TL Abonelik Bedeli Yurtiçi: 150 TL Öğrenciler için : 120 TL Yurtdışı: 85 USD Banka Hesap Numaraları Vakıfbank İstanbul Fatih Şb: TR İş Bankası İstanbul Aksaray Şb: TR Posta Çeki Hesap Numarası İstanbul Aksaray PTT Şubesi Nolu Hesap TDAV Vakfımızdan Haberler Tarih Kültür Dergisi Araştırmaları Vakfı nın Aylık Süreli Yayın Organıdır. Milli Eğitim Bakanlığı Talim - Terbiye Kurulu nca eğitim ve öğretim açısından öğretmenlere tavsiye edilmiştir. (8 Mart 1995 tarih ve B.08.0.TTK /611.7/0946 nolu karar)

4 Vakfımızdan Haberler Gençlik Kolları Gençlerinin Buluşma Adresi Araştırmaları Gençlik Kolları nın düzenlediği kültürel geziler kaldığı yerden devam ediyor. Gezimizin bu seferki adresi Ankara oldu. Ankara da sabah saatlerinde gerçekleştirdiğimiz Anıtkabir ziyaretinde Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk ü andıktan sonra 1. ve 2. Meclis ziyaret edildi, çeşitli müzeler gezildi. Şehri tanıma fırsatı yakalayan arkadaşlarımız aynı zamanda yaklaşan finaller öncesi moral buldu. Gençlik Kahvaltılarımızda, onur konuğu olarak aramızda bulunan Yavuz Bülent Bakiler ile birlikte Karabağ meselesini tarihi ve sosyal boyutlarıyla Gençlik Kolları üyeleriyle ele aldık. TDAV Gençlik Kolları Edebiyat Kolu nun düzenlediği Edebiyat Okumaları bu ay Ölüm Hükmü ve Nurten Ertul un Elveda Kapadokya adlı romanlarını tahlil etti. Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsüsü Konuşmaları 1989 dan Beri nın Bilim, Sanat ve Düşünce İnsanlarını Halkla Buluşturuyoruz. Sosyal Bilimler Akademisi 21 Aralık 2018 günü gerçekleştirdiğimiz dersle sona erdi. Son modülde bizimle olan Dr. Özgün Sayın, Av. Batuhan Pınar, Mehmet Akif Okur, Dr. Öğr. Üyesi Alihan Limoncuoğlu ve Mehmet Töre Yıldırım a katkılarından dolayı çok teşekkür ederiz. 1 Aralık 2018 tarihinde Süleymaniye Kürsüsü nde Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Süleyman Doğan ı misafir ettik. Doğan ın Yesevi nin eserleri, bakış açısı ve hizmetlerini ele aldığı Hoca Ahmet Yesevi nin Ahlâk ve Eğitim Metodu adlı konferansımızı yukarıdaki kodu okutarak izleyebilirsiniz. Gelirleri vakfımıza bırakılan Üstte Mavi Gök Çökmedikçe romanının yazarı Mahmut Yıldırım ve Eğitim Kültür Müdürümüz Metin Köse yi, 8 Aralık günü Süleymaniye Kürsüsü nde ağırladık. Roman çerçevesinde Türk birliği vizyonunun tartışıldığı Üstte Gök Çökmedikçe /Türk Birliği Ülküsünde Mekân Dinamiği adlı konferansımızı yukarıdaki kodu okutarak izleyebilirsiniz. Yeditepe Üniversitesi öğretim üyesi Mehmet Bayraktar la 15 Aralık 2018 Cumartesi günü Türk Adının Oluşumu, Tarihi ve Anlamı adlı konferansta bir araya geldik. Türk adının oluşumuna ilişkin farklı ve çok tartışılan düşüncelerini paylaştığı konferansı yukarıdaki kodu okutarak izleyebilirsiniz. 22 Aralık Cumartesi günü Süleymaniye Kürsüsü nde Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Ahmet Taşağıl ı misafir ettik. Güncel çalışması olan Türklerde yönetici ve halk ilişkisini tartıştığı Eski Türklerde Kağan ve Millet adlı konferansımızı yukarıdaki kodu okutarak izleyebilirsiniz. 61

5 Uluslararası Kantörö Şaripoviç Toktomamatov Üniversitesi Kırgız-Türk Turan Yazgan Sosyal Bilimler Ensitüsü Yeni yıl vesilesiyle Celalabad da bulunan Çocuk Yetiştirme Yurdu nda kalan öğrencilere yönelik eğlence programı tertiplendi. Öğrencileri kaldıkları yurtta ziyaret eden öğretim üyeleri ve öğrencilerimiz ziyaretin ardından yapılan tiyatro gösterileri ve mini konserle, kimsesiz çocuklara mutluluk vermeye çalıştılar. Program sonunda her çocuklarımıza hediyeler sunuldu. Öğrencilerimize Türkiye yi tanıtmak ve meslek hayatına hazırlamak için son altı yıldır uygulamaya koyduğumuz Türkiye de Staj Programı hakkında bilgilendirme toplantısı yapıldı. Yaz döneminde, seçilen başarılı öğrencilerimizi Antalya ve İzmir deki turizm işletmelerine staja göndererek onlara bilgi ve beceri kazandıran enstitümüz, bu bağlamda Türkiye deki partner turizm işletmelerinin müdürlerini ağırladı. nın bilge yazarı Cengiz Aytmatov un doğumunun 90. yıldönümü vesilesiyle Kırgız-Türk Meslek Yüksekokulu ve Kırgız-Türk Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü öğrencileri tarafından anma programı gerçekleştirildi. Cengiz Aytmatov un eserlerinden derlenen tiyatro gösterileri, şarkılar ve şiirlerle süslenen anma programına Celalabad ın diğer eğitim kurumlarından da öğretmenler ve öğrenciler katıldı. Celalabad ın Suzak ilçesine bağlı ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören gençler, enstitümüz ve meslek yüksekokulumuzu ziyaret ettiler. Enstitü müdürümüz tarafından karşılanan 150 öğrenciye faaliyetlerimiz ve kurumumuz hakkında bilgi verilerek tanıtımımız yapıldı. Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Bakü İşletme Fakültesi 5 Aralık 2018 tarihinde TUDİFAK ta Polis Haftası gerçekleştirildi. Her yıl olduğu gibi bu yıl da, Azerbaycan İçişleri Bakanlığı ile yürüttüğümüz ortak çalışmayla, ilgili polis müdürleri fakültemizi ziyaret ederek öğrencilerimize toplumsal normlar ve ihmalkarlııkların toplumsal maliyeti hakkında bilgi verdi. 62

6 11 Aralık 2018 günü TÜDİFAK öğretim üyeleri ve öğrencilerin katlımıyla Azerbaycanın Ümum Lideri Haydar Aliyev i anma merasimi gerçekleştirildi. Açılış konuşmasını yapan fakültemizin öğretim üyesi Neriman Hanahmedov, Haydar Aliyev in Azerbaycan ve Türkiye arasındaki yaptığı çalışmalarından bahsetti. Daha sonra Öğrenci Derneği Başkanı Geray Zeynallı, Haydar Aliyev in gençlere yönelik siyaseti hakkında konuştu. 6 Aralık 2018 tarihinde TÜDİFAK Turizm Bölüm öğrencileri Kafkas Bakü City Otel e ziyarette bulundular. Turizm bölüm öğrencileri Azerbaycan da turizmin gelişimi ve aynı zamanda turizm işletmelerinin ne şekilde gelişeceği ve eksikler hakkında bilgi aldıktan sonra otelin çeşitli departmanlarının işleyişini gördüler. Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi 1990 Yılından Beri Verdiği Eğitimle Bakü nün En Çok Tercih Edilen Lisesinden Haberler Azerbaycan ın önemli kurumlarından biri olan Asan Hizmet kuruluşu ile işbirliği yaparak öğrencilerimiz arasında Askere Mektup programı başlattık. Yoğun ilgi gören programımız devam ediyor. Petek İçtimai Birliği ve TİKA nın ortaklaşa düzenlediği Değerlerimiz: Servetimiz ve Geleceğimizdir konulu etkinliğe biz de katıldık. Bu etkinlikte öğrencilerimize rehberlik eden Aysel Manafova ve Servin Alizade Hocalarımıza teşekkür ederiz. 7. Sınıf öğrencilerimiz, Etnografya ve Arkeoloji Müzesini ziyaret ettiler. Çocuklarımıza rehberlik eden Müşfik Alizade ve Elmar Hasanov hocalarımıza teşekkür ederiz. Nesimi Polis Merkezinden gelen görevliler zararlı maddeler ve trafik kuralları hakkında öğrencilerimizi bilgilendirdiler. Haydar Aliyev i vefatının 15. yılı dolayısıyla lisemizde bir tören düzenledik. Anma törenine Araştırmaları Vakfı Genel Başkanı, öğretmenlerimiz, öğrencilerimiz ve velilerimiz katıldı. Anma töreni sonunda vakıf başkanımız Közhan Yazgan Ulu önder Haydar Aliyev in Fahri Hiyabandaki anıt mezarını ziyaret etti. 63

7 2-A öğrencilerimiz sınıf öğretmenleri Fatih Aşan ile birlikte, Delta Group C.O. LLC ekmek fabrikasını ziyaret ederek, ekmek yapımını izlediler. Fabrikadaki ustalardan ekmek yapımını öğrenen öğrencilerimiz, imalatı yapılan ekmek, poğaça, simit ve pastalarında tadına baktılar. Bu ziyarette öğrencilerimiz, buğdayın un haline, oradan da ekmek haline sürüp gelen hikayesini ve ekmeğin israf edilmemesi gerektiğini öğrendiler. 7 Aralık 2018 Cumartesi Günü gerçekleştirdiğimiz söyleşinin konuğu, Prof. Nesiban Yagublu idi. Yagublu bizlere Kafkas İslam Ordusu nu anlattı. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Kafkas İslam Ordusu konusunda en önemli isimlerden biri olan Yagublu nun konferansına Rais Resulzade ve seçkin bir dinleyici topluluğu katıldı. Hocamıza ve katılımcılara teşekkür ederiz. Öğretim görevlileri Neriman Hanahmedov, Oktay Guliyev ve Ziyadhan Hasanov tarafından, 10. ve 11. sınıf öğrencilerine Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi ve İktisat Fakültesi nin tanıtımı yaptılar. Mezarışerif Reşad Anadolu Lisesi 2017 Yılında Afganistan da Eğitim-Öğretime Başlayan Lisemizden Haberler 18 Kasım 2018 tarihinde yöneticiliğini yine 9. sınıf öğrencilerimizden Hasib Nuri nin yaptığı; öğretmenlerimiz Asude Aziz, Mirveyis Muhammedi ve Necibullah Haşimi nin katılımıyla Barış konulu bir panel düzenlendi. Barış ın anlam, önemi, ve uygulamaları, en fazla ihtiyaç hissedilen coğrafya olarak Afganistan ve Dünya barışın gelmesi ve korunması hususunda nelerin yapılabileceği, gençlere ne gibi görevler düştüğü anlatılan panelin sonunda katılanlara sertifika takdim edilmiştir. Aralık ayı içerisinde ilkokul sınıflarımızda, öğrencilerimizin ve ailelerimizin yerli mallarını kullanmalarını teşvik etmek amacıyla Yerli Malı Haftası düzenledik. 21 Kasım 2018 tarihinde okulumuzda Peygamberimizin doğumu münasebetiyle bir mevlid programı düzenlenmiştir. Günün anlam ve önemi üzerine yapılan konuşmalarla birlikte, okunan şiirler ve ilahiler de programa renk katmıştır. Özellikle okulumuzun beşinci sınıf öğrencilerinden Mesude Ahmetkul un okuduğu Türkçe ilahi büyük ilgi görmüştür. Afganistan da eğitim döneminin sona ermesiyle Türkçe öğretmenlerimiz Kenan Yavan ve Selahattin Çamsoy Vakfımızı ziyaret ederek bölgeden güncel bilgiler verdiler. 64