Biyoloji = Canlı Bilimi. Biyoloji iki ana bölümden oluşur:

Transkript

1 BİYOLOJİNİN ALT BİLİM DALLARI Biyoloji; Latincede canlı anlamına gelen bio ve bilim anlamına gelen logos kelimesinden oluşur. 1 Biyoloji = Canlı Bilimi Biyoloji tüm canlıların yapı, davranış ve fonksiyonlarını bilimsel yöntemlerle açıklamaya çalışan bir bilim dalıdır. Biyoloji iki ana bölümden oluşur: 1- Botanik: Bitkiler alemini inceler. 2- Zooloji: Hayvanlar alemini inceler. biyolojinin alt bilim dalları

2 Biyolojinin Alt Bilim Dalları Sitoloji: Hücrelerin yapı, şekil ve görevlerini inceler. Ayrıca hücre içindeki organellerin yapı ve görevlerini inceler. 2 Histoloji: Dokuları inceler. Moleküler Biyoloji: Hücrelerin moleküler düzeydeki yapısal özelliklerini inceler. Özellikle nükleik asitler, proteinler, karbonhidratlar ve lipit gibi moleküllerin hücre içerisindeki işlevlerini araştırır. Biyoteknoloji: Canlıların çeşitli özelliklerini, günlük yaşantıda kullanılmalarını, gen alışverişlerini teknoloji ve mühendislik bilgilerini kullanarak inceler. Genetik (Kalıtım bilimi): Canlıların gen yapılarını, kalıtsal özelliklerini ve genlerin kuşaklar arası aktarımı ile Bunların canlı üzerindeki etkilerini inceler. Günümüzde ortaya çıkan ekolojik problemler, bu bilim dalının önemini arttırmıştır.

3 Embriyoloji:Canlıda döllenmiş yumurtadan itibaren meydana gelen gelişme ve farklılaşmaları inceler. 3 Morfoloji: Canlıların dış görünüşünü ve genel yapısal özelliklerini inceler. Anatomi: Hücre doku ve organların yapısını inceleyen bilim dalıdır.- Fizyoloji: Hücre doku ve organların işleyişini inceleyen bilim dalıdır. Evrim: Canlıların oluşumunu, değişimini, yeni canlıların nasıl oluştuğunu ve bunların kökenini araştırır. Ekoloji (çevre bilimi): Canlıların yaşadıkları ortamlarda çevreleriyle ve birbirleriyle etkileşimlerini inceler. SİSTEMATİK (TAKSONOMİ): Canlı organizmaları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandıran bilim dalıdır. Tabiattaki çeşitliliği daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Her bitki ve hayvan türünün, dünyanın her yerinde aynı bilimsel adla tanınmasını sağlar.

4 BİYOKİMYA: Canlı organizmaların kimyasal yapısını inceleyen bilim dalıdır. Hem kimya hem de biyoloji bilgisine dayanır. Biyokimyasal yöntemler, idrar ve kan tahlili gibi uygulamalarda da kullanılmaktadır. Bazı hastalıkların tanısında biyokimyadan yararlanılır. 4 MİKROBİYOLOJİ: Gözle göremediğimiz mikroskobik canlıların (mikroorganizmaların) beslenme, üreme vb. canlılık özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. UZAY BİYOLOJİSİ: Canlıların uzaydaki koşullarda karşılaştıkları yeni durumları, bu durumların canlı üzerindeki olumlu ya da olumsuz etkilerini,araştıran bilim dalıdır. PARAZİTOLOJİ: Asalak (parazit) olarak yaşayan canlıların yapı ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. PALEONTOLOJİ: Jeolojik devirlerde yaşamış canlıların fosillerini inceler.

5 PATALOJİ: Canlılardaki bozukluk ve anormallikleri inceler. 5 BAKTERİOLOJİ: Bakterileri inceler. VİROLOJİ: Virüsleri inceler. PROTOZOOLOJİ: T ek hücrelileri inceler. İHTİYOLOJİ: Balıkları inceler. MAMMALOJİ: Memelileri inceler. ORNİTOLOJİ: Kuşları inceler. ENTOMOLOJİ: Böcekleri inceler.

6 Biyolojinin güncel çalışma alanları ve kariyer alanları 6 a. Moleküler Biyoloji ve Genetik: Yaşayan ya da yaşamı sona ermiş olan tüm organizmaların moleküler düzeyde yapılarını, işlevlerini ve bunların birbiriyle ve çevreyle olan ilişkilerini inceler. Bu alanda çalışmalar yapan bireyler gen teknolojilerini kullanarak çok farklı çalışmalar ortaya koyabilmektedir.

7 b. Doğa Tarihi: Doğa tarihi; zooloji, paleontoloji, jeobiyoloji gibi birçok bilim dalını içeren çok disiplinli bir çalışma alanıdır. 7 Doğa tarihi, biyolojinin diğer çalışma alanlarından farklı olarak, bilimsel dergilerin yanında yazılı ve görsel medyada da yer bulmaktadır. Bu alanda çalışan insanlar doğa tarihçisi veya doğa bilimcisi olarak isimlendirilir. Bilinen en ünlü doğa tarihçilerinden olan David Attenborough, çalışmalarını belgesel ve televizyon dizileri hâline getirerek tüm dünyada yayınlamıştır.

8 c. Deniz Biyolojisi: 8 Deniz biyolojisi; deniz, okyanus ve diğer sulardaki canlıları inceleyen bir alandır. Deniz biyoloğu deyince çoğumuzun aklına yunus eğitmenleri, dalgıçlar gelebilir. Ancak deniz biyologları daha sistematik bir şekilde sucul organizmalarla çalışan, onları gözlemleyen ve koruyan insanlar olarak tanımlanabilir. Sucul organizmalar bize çoğunlukla balıkları hatırlatır ancak su altı bitki, hayvan ve mikroorganizmalar açısından oldukça farklı türleri barındıran bir alandır. Deniz biyologları su altı canlılarını biyolojik sınıflandırmadan çok yaşadıkları çevreye göre gruplandırıp haritalandırırlar.

9 d. Kriminal Biyoloji: 9 Gönderilen numune lif mi? kıl mı? Kıl ise insana mı hayvana mı ait? Kılın kök, gövde, uç ve renk yapıları mikroskobik karşılaştırma için uygun mu? Bu gibi sorular çoğunlukla kriminal biyologların cevap aradığı sorulardır. Kriminal biyologlar, suç teşkil eden adli olayları aydınlığa kavuşturacak kan, tükürük, ter, idrar, kıl, tırnak, deri, kemik ve diş gibi biyolojik deliller üzerinden bilimsel analizlerle suçlunun yakalanması konusunda polise yön vererek adaletin sağlanmasına yardımcı olmaktadırlar.

10 e. Doğa Koruma Uzmanlığı: Biyolojik çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla araştırmalar yapan, konu ile ilişkili sorunlara çözümler üretmeye çalışan bilim dalıdır. İklim değişikliklerinin etkileri ve biyo çeşitliliğin korunmasına yönelik çalışmalar ile toplumu bilinçlendirir. Çevre sorunlarına çözüm bulmak amacıyla İnsanlara anlatılmasına yardımcı olur. Biyoremediasyon: Su, hava ve topraktaki kirleticilerin Mikroorganizma ve bitki gibi canlılar yoluyla zararsız bileşiklere dönüştürülmesi işlemi