BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ"

Ahmet Ağçay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Malzeme Çalışması : Çanak Çömlek Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Murat Türkteki Ders Planı ve Okuma Listesi I.Ders Bu dersin amacı arkeolojide prehistorik dönemler süresince karşılaştırmalı tarihlemenin oluşturulmasında en önemli bulgu olarak kabul edilen çanak çömleğin yeri ve öneminin anlaşılmasıdır. Bu bağlamda çanak çömleğin arkeoloji bilimi için ne ifade ettiği tartışılacaktır. Bununla birlikte pişmiş toprak öncesi kap yapımında kullanılan yöntemler ve pişmiş toprak çanak çömleğin ilk ortaya çıkışındaki nedenler ele alınacaktır. Anderson,A., 1984 Interpreting Pottery, Chapter 1 Why Study Pottery? : London. Cooper,E., 1978 Seramik ve Çömlekçilik (Çev.Ö.Bakırer). Remzi Kitabevi, İstanbul. Güner,G 1988 Anadolu da Yaşamakta olan İlkel Çömlekçilik. Akbank Kültür Yayınları, İstanbul. Orton,C-Tyers,P-A.Vince 1993 Pottery in Archaeology, Chapter 2 The Potential of Pottery as Archaeological Evidence Cambridge Pottery Analysis, A Sourcebook,Chapter 1 Pottery and Its History :3-26. The University of Chicago Press. Chicago&London.

Bu bağlamda çanak çömleğin arkeoloji bilimi için ne ifade ettiği tartışılacaktır.

2 Önerilen Okuma Listesi Amiran,R., 1965 Ceramic Ecology: The Beginnings of Pottery Making in the Near East, Ceramics and Man: Aldine Publishing Company, Chicago. Matson,F 1965 Ceramic Ecology: An Approach to the Study of the Early Cultures of the Near East, Ceramics and Man: Aldine Publishing Company, Chicago.., 1984 Change and Conservatism in Pottery-Producing Systems, The Many Dimensions of Pottery, Ceramics in archaeology and anthropology (yay.haz.van der Leeuw, S.E- A.C. Prichard): (Introduction, Pottery-Producing Systems-Summary: ). Universiteit van Amsterdam. II. Ders Çanak çömlek yapımının ilk aşaması sayılabilecek olan kilin elde edilmesi süreci, işlenmesi, zenginleştirilmesi gibi üretim öncesi bazı temel yöntemler ele alınacaktır. Burada katkı, astar ve açkı gibi yüzey işlemleri de anlatılacak ve tüm bu işlemlerin nasıl bir sürece işaret ettiği anlaşılmaya çalışılacaktır. Ökse,T., 1993 Önasya Arkeolojisi Seramik Terimleri. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. İstanbul. Özdoğan,M., 2002 Çanak Çömlek Teknolojisi, Arkeoatlas 1:98. Rice,P.M., 1987 Pottery Analysis:, Chapter 2, Clays:Their Origin and Definitions, The University of Chicago Press. Chicago&London.

., 1984 Change and Conservatism in Pottery-Producing Systems, The Many Dimensions of Pottery, Ceramics in archaeology and anthropology (yay.haz.van der Leeuw, S.E- A.C. Prichard):231-288 (Introduction, Pottery-Producing Systems-Summary:231-250).

3 Chapter 2-3, Fieldwork, The Production Seuquence :12-20.Washington. Chapter 4, Materials and their Preparation : Washington. Önerilen Okuma Listesi 1987 Pottery Analysis, A Sourcebook,Chapter 2 Clays: Their Origin and Definitions : The University of Chicago Press. Chicago&London. Rhodes,D., 1969 Clay and Glazes for the Potter, Clay : Krause Publications. III.Ders Çanak çömlek yapım teknikleri bu dersin konusunu oluşturur. İlk ortaya çıkışından itibaren ele alınmaya başlanacak bu konunun ilk aşaması el yapımı çanak çömleğin üretim teknikleridir. Bu kapsamda dünyanın çeşitli bölgelerinde yapılmış olan etnolojik çalışmalardan da örnekler kullanılarak, üretim sürecinin sosyal, ekonomik yansımalarını takip ederek prehistorik dönem ile karşılaştırmalar yapılması amaçlanmaktadır. (Bu bağlamda derste değişik tipte çanak çömlek örnekleri de gösterilecektir.) Chapter 5, Forming :58-73; Washington.

, 1969 Clay and Glazes for the Potter, Clay : 3-46. Krause Publications. III.Ders Çanak çömlek yapım teknikleri bu dersin konusunu oluşturur.

4 1987 Pottery Analysis, A Sourcebook,Chapter 3 Pottery Manufacturing Technology An Etnographic Overview: The University of Chicago Press. Chicago&London. IV. Ders Yapım teknikleri konusundaki ikinci aşama çark yapımı çanak çömleğin ele alınmasıdır. Burada ilk olarak çarkta yapılan çanak çömleğin teknolojik açıdan el yapımı çanak çömlekten ne gibi farklılıklar gösterdiği, çark tipleri, formlara yansımaları ve kültürel olarak çömlekçi çarkının ne anlama geldiği gibi konular üzerinde durulacaktır. (Çark yapımı çanak çömleklere ait örnekler gösterilecektir.) Frangipane, M., 2003 Çanak Çömleğin Seri Üretimi, Arkeoatlas 2: Chapter 5, Forming (Throwing) : Washington. V.Ders Çanak çömlek yapım teknikleri konusunun son aşamasını fırınlama ve zaman zaman boyama oluşturmaktadır. Burada prehistorik ve modern fırın örnekleri ve bezeme yöntemleri ile bezeme tipleri ele alınacaktır. Chapter 6, Firing : Washington.

Burada ilk olarak çarkta yapılan çanak çömleğin teknolojik açıdan el yapımı çanak çömlekten ne gibi farklılıklar gösterdiği, çark tipleri, formlara yansımaları ve kültürel olarak çömlekçi çarkının ne

5 VI. Ders Çanak çömleğin sınıflandırılması ve üzerinde yapılabilecek tarihleme ve analiz yöntemleri bu dersin konusunu oluşturmaktadır. Burada uygulanan yöntemler nelerdir ve doğruluk ya da hata payı nedir gibi sorulara yanıt aranmaya çalışılacaktır. Bu kapsamda ödev olarak dağıtılmış konular öğrenciler tarafından sunulacaktır. Matson,F., 1995 Potters and Pottery in the Ancient Near East, Civilizations of the Ancient Near East (yay.haz. Sasson,J): Volume 3. Charles Scribner s Sons. New York. Orton,C-Tyers,P-A.Vince 1993 Pottery in Archaeology, Chapter 6 Classification of Form and Decoration, Cambridge. Orton,C-Tyers,P-A.Vince 1993 Pottery in Archaeology, Chapter 5 Fabric Analysis, Cambridge. Önerilen Okuma Listesi 1987 Pottery Analysis, A Sourcebook,Part 4 Characterization Studies of Pottery : The University of Chicago Press. Chicago&London. Riley,J., 1984 Pottery Analysis and the Reconstruction of Ancient Exchange Systems, The Many Dimensions of Pottery, Ceramics in archaeology and anthropology (yay.haz.van der Leeuw,S.E- A.C. Prichard): Universiteit van Amsterdam.

Matson,F., 1995 Potters and Pottery in the Ancient Near East, Civilizations of the Ancient Near East (yay.haz. Sasson,J):1553-1565. Volume 3. Charles Scribner s Sons. New York. Orton,C-Tyers,P-A.

6 VII. Ders Çanak çömlek terminolojisi, formların isimlendirilmesi, dönemlere ve bölgelere göre genel form çeşitlerinin saptanması bu dersin kapsamı içerisindedir. Ayrıca yine bu derste Anadolu da halihazırda devam etmekte olan geleneksel çanak çömlek üretimi ele alınacaktır. Güner,G 1988 Anadolu da Yaşamakta olan İlkel Çömlekçilik. Akbank Kültür Yayınları, İstanbul. Ökse,T., 1993 Önasya Arkeolojisi Seramik Terimleri. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. İstanbul. Özen, A.T., 2001 Geleneksel Çömlek Sanatı. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Halk Bilim Enstitüsü. VIII. Ders Ders kapsamında Bilecik İli Pazaryeri İlçesi ndeki çömlekçi köyü Kınık a inceleme gezisi düzenlenecektir. Bu gezi sırasında bir çömlekçi atölyesi ziyaret edilecek ve çanak çömlek yapımının belli başlı aşamaları hakkında çömlekçi ustasıyla birlikte çalışılacaktır. IX.Ders Bu derste Arkeoloji bölümünde bulunan etütlük nitelikteki çanak çömlek üzerinde tarif çalışmaları yapılacaktır. Her öğrencinin pek çok farklı örneği görerek, arkeolojik terminolojiye uygun bir biçimde tarif yapabilmesi amaçlanmaktadır. Ökse,T., 1993 Önasya Arkeolojisi Seramik Terimleri. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. İstanbul.

Akbank Kültür Yayınları, İstanbul. Ökse,T., 1993 Önasya Arkeolojisi Seramik Terimleri. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. İstanbul. Özen, A.T., 2001 Geleneksel Çömlek Sanatı.

7 X.Ders Çanak çömlek tarifi ve katalog yazımı konusunda örnekler üzerindeki çalışmalara devam edilecektir. XI.Ders Çanak çömlek tarifi ve katalog yazımı konusunda örnekler üzerindeki çalışmalara devam edilecektir. XII.Ders Çanak çömlek tarifi ve katalog yazımı konusunda örnekler üzerindeki çalışmalara devam edilecektir. XIII. Ders Pişmiş toprak eserler bu dersin konusunu oluşturur. Hammaddesi kil olan tüm pişmiş toprak eserlere ait örnekler görsel malzeme üzerinden değerlendirilecektir. XIV. Ders Çanak çömlek üzerine yoğunlaşan tüm bu derslere ait edinilen birikim çerçevesinde özellikle Prehistorik dönemler açısından çanak çömleğin hangi açıdan önem taşıdığı ve nasıl değerlendirilmesi gerektiği konusunun tartışılması malzeme çalışması dersinin son aşamasıdır. Not: Derslerle ilgili yabancı dildeki yayınlar bölümümüzden temin edilebilir ve görsel malzemeye üniversitemiz ftp sunucusundan ulaşılabilir.

Ders Çanak çömlek tarifi ve katalog yazımı konusunda örnekler üzerindeki çalışmalara devam edilecektir. XIII. Ders Pişmiş toprak eserler bu dersin konusunu oluşturur.

Benzer belgeler

-Anadolu nun Tarihi Coğrafyası, W.M. Ramsay, MEB, İstanbul, 1960. -Tarihöncesi İnsan, R.J.Braidwood, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul,1990.

-Anadolu nun Tarihi Coğrafyası, W.M. Ramsay, MEB, İstanbul, 1960. -Tarihöncesi İnsan, R.J.Braidwood, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul,1990. Ders İçerikleri 1. SINIF DERSLERİ Arkeoloji ye Giriş Arkeoloji Programının zamansal ve coğrafi sınırlarının belli bir perspektif içerisinde incelenmesi; Protohistorik Çağ da (MÖ 7000-500) Anadolu ve Irak