Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Transkript

1 Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

2 Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II

3 Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında, sistem analizi aşamasındaki ihtiyaç (gereksinim), süreç analizi detaylı olarak anlaşılması amaçlanmaktadır.

4 Giriş İhtiyaç analizi sonucunda sistem tasarımı aşaması ele alınmaktadır. Sistem tasarımının iki aşama halinde gerçekleştirilmektedir. Ön tasarım Detaylı tasarım

5 Sistem Tasarımı Aşamaları Aşama 1. Sistem ihtiyaçları Aşama 2. Sistem ve veri yapıları tanımı, modülleri belirleme, kısıtların tanımı Aşama 3. İnceleme Aşama 4. Modüllerin detaylı tanımı Aşama 5. İnceleme Aşama 6. Sistem tasarım raporları düzenleme

6 Ön Tasarım Bilişim sisteminin belirlenmiş hedef ve amaçlara ulaşmasındaki tanımları geliştirilmektedir. Bu şekilde, bilişim sisteminin fonksiyonları tanımlanır. Bilişim sistemi modüllere ayrılır. Veri yapıları oluşturulur. Modüller arabirimleri kurularak kısıtları belirlenir. Ön tasarım aşamasında düzenlenen rapor incelenerek kabul edilir veya tekrar düzenlenir.

7 Detaylı Tasarım Ön tasarımda oluşturulan modüllerin alt modüllere ayrılır ve detaylı olarak tanımlanır. Veri alanları, ara yüzleri ve raporları tasarlanır. Programlama için ayrıntılı planlar düzenlenir. Bu şekilde, tasarım raporu incelemeye sunulmaktadır.

8 Kabul ve Kontrol Bilişim sistemi, detaylı kabul raporu kabul edilinceye kadar programlama gerçekleştirilir. Bilişim sistemi geliştirme sürecinde her aşamada kontrol yapılabildiği gibi son aşamada da kabul kontrolü yapılmaktadır. Bu sistemin planlamasında sistem kontrol planı ve son aşamada da test planı düzenlenmektedir.

9 Bilişim Sistemi Test Bilişim sisteminde ilk olarak her modülün ve bir bütün halinde sistemin testi gerçekleştirilir. Test sonrasında kabulü ile tanımlanmaktadır. Bilişim sisteminde kullanıcılar tarafından bulunan hataları sistemin anlaşılması hatasıdır.

10 Genel Tasarım Bilişim sistemin alt yapısını belirleme ve sistem mimarisinin oluşturulmasını kapsar. Sistem analizinde belirlenen sistem ihtiyaçları girdi olarak alınmaktadır.

11 Bilişim Sistemi Altyapısını Belirleme Bilişim sistemi için ihtiyaç duyulan donanım, yazılım ve ağ teknolojilerinin belirlenmesiyle başlanır. Mevcut durum veya yeni geliştirme süreci için farklılıklar gösterir.

12 Bilgisayar Donanımı ve Yazılımı Bilişim sistemine özgü altyapının oluşturulmasında çözüme en uygun alt yapı aşağıdaki adımlarda gerçekleştirilir. Adım 1. Mevcut donanım ve yazılımları belirleme Adım 2. İş yükleri tahmini hesaplama Adım 3. Donanımı ve yazılımı değerlendirme Adım 4. Firma belirleme Adım 5. Mali satın alma türü belirleme

13 Mevcut ve Önerilen Bilişim Sistemi Karşılaştırma Bilişim sistemi karşılaştırma sürecinde aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilir. İş Yöntem Personel Maliyet / Saat Ne zaman / Nasıl Gerekli Çalışma Zamanı Gerekli Bilgisayar Zamanı

14 Donanım Değerlendirme Bilgisayar fiziksel birimleri değerlendirme üst yönetim, kullanıcı ve sistem analizine yapan kişiye bağlıdır. Bilişim sistemi için gerekli fiziksel birimi belirleme, bu fiziksel birimden tam kapasitesi yararlanma, değerlendirme üst yöneticilere bağlıdır. Örneğin; Bilişim sistemi kapasitesi Merkezi işlem birimi atıl zamanı Önerilen sabit ve depolama, yedekleme belleği büyüklüğüdür.

15 Yazılım Değerlendirme Sistem analizi sonucunda satıcılarla karşılaşılmaktadır. Bilişim sistemi için gerekli yazılım kriterleri aşağıdaki değerlendirme kriterleri alınmalıdır. Yazılım performansı etkinliği Yazılım performansı verimliliği Yazılım kullanım kolaylığı Yazılım esnekliği Yazılımı Belgelendirme Yazılımın üretici desteği

16 Satıcı Değerlendirme Yazılım satıcıları değerlendirmede en önemli faktör satıcının kullanıcıya sunmuş olduğu hizmetlerdir. Aşağıda sırasıyla sunulmaktadır. Donanım desteği Yazılım desteği Yazılım kurulumu ve eğitimi Yazılım bakım

17 Donanım Edinme Yöntemlerini Karşılaştırma Bilişim sistemi için gerekli olan fiziksel birimleri edinme için satın alma yerine leasing yapılabilir ve kiralama yapılabilir. Satın alma Leasing Kiralama

18 Tasarım Özellikleri Ön tasarım özellikleri; bilişim sisteminin genel özelliklerini ve ilişkilerini gösterir. Mimari tasarım özellikleri; bilişim sistemi yapısı ve kuruluşudur. Detaylı tasarım özellikleri; modüller içerisindeki kontrol akışı, veri gösterimi ve algoritma adımlarının detaylarını içermektedir.

19 Hiyerarşik Girdi-Süreç-Çıktı Diyagramı HGSÇP diyagramında standartlandırılan görsel bir yöntemde bilişim sisteminin fonksiyonları anlaşılmaktadır. Bu diyagram üç temel diyagramdan oluşmaktadır. Görsel İçerik Tablosu Genel Girdi Süreç Çıktı Diyagramı Detaylı Girdi Süreç Çıktı Diyagramı

20 Detaylı Tasarım Bilişim sisteminin tasarımında ilk adım çıktıların belirlenmesidir. Bu şekilde, girdi verilerinin ve depolama, arşivleme ortamı, veritabanı ihtiyaçları ortaya konmaktadır. Detaylı tasarımda sırasıyla aşağıdaki adımlar izlenmektedir. Çıktı tasarımı Girdi tasarımı Veri tabanı tasarımı Program tasarımı Ara birim tasarım

21 Çıktı Tasarımı Amaçları Amaca uygunluk Etkin çıktı yönetimi Anlamsal olma Zamanında temin Uygun dağıtımı Uygun sayıda olma

22 Girdi Tasarımı Amaçları Etkinlik Kolay kullanım Doğruluk Basitlik Uyumlu olma Arayüz görünümü

23 Veri Yapısı Tasarımı Verinin kolayca erişilebilir yada kullanabilir olması Veri doğruluğu, uyumlu olması ve bütünlüğünün olması Veri güncelleştirmenin etkin yapılması Bilgi amaca uygun ve etkin gerçekleştirilmesi

24 Veri Yapısı Tasarımı Amaçları Kullanışlı veri Etkin veri depolama Veri bütünlüğü Etkin güncelleme Anlamlı bilgi alma

25 Arabirim Tasarımı Kullanıcı ihtiyaçlarına uygun olarak bilişim sistemi erişmelerini sağlama Bilişim sistemi hataları azaltma, veri giriş hızını arttırma Kullanıcı görüşlerini alma Bilişim sisteminin ergonomik olması

26 Arabirim Tasarımını Etkileyen Faktörleri Etkinlik Çekicilik Kullanıcıya önem verme Verimlilik

27 Kaynakça 1. Arthur M. Langer, Analysis and Design of Information Systems, Third Edition, Springer., Simha R. Magal, Jeffrey Word, Essentials of Business Processes and Information Systems, John Wiley & Sons, Kenneth E. Kendall and Julie E. Kendall,, Systems Analysis and Design, 8th Edition), Prentice Hall College Div., Kalıpsız O., Buharalı A., Biricik G., Bilgisayar Bilimlerinde Sisten Analizi ve Tasarımı,Papatya Yayıncılık, 2006.