BURSA KÂĞIT ÜRETİM TESİSİ ( YON/YIL KAPASİTELİ)

Transkript

1 ALBAYRAK TURİZM SEYAHAT İNŞAAT TİC. A.Ş. BURSA KÂĞIT ÜRETİM TESİSİ ( YON/YIL KAPASİTELİ) ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME BAŞVURU DOSYASI BURSA İLİ, ORHANGAZİ İLÇESİ, ÖRNEKKÖY KÖYÜ MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD.ŞTİ. ANKARA 2013

2 Proje Sahibinin Adı Adresi Telefon ve Faks Numaraları ALBAYRAK TURİZM SEYAHAT İNŞAAT TİC. A.Ş. Yeşilköy Mahallesi Dünya Ticaret Merkezi EGS Blokları B3 Blok Kat:13/E Bakırköy-İSTANBUL Projenin Adı BURSA KAĞIT ÜRETİM TESİSİ ( TON/YIL KAPASİTELİ) Proje Bedeli Euro Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi (İli, İlçesi, Mevkii) Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları, Zonu Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Örnekköy Köyü Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM-6 Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Y= SAĞA X=YUKARI Y= SAĞA X=YUKARI , ,582 40, , , ,383 40, , , ,529 40, , , ,342 40, , , ,619 40, , , ,621 40, , , ,714 40, , , ,244 40, , , ,505 40, , , ,627 40, , , ,857 40, , , ,343 40, , , ,850 40, , , ,952 40, , , ,347 40, , , ,605 40, , , ,721 40, , , ,388 40, , , ,109 40, , , ,539 40, , , ,347 40, , , ,428 40, , , ,031 40, , , ,998 40, , , ,584 40, , , ,652 40, ,330694

3 697668, ,187 40, , , ,247 40, , , ,766 40, , , ,228 40, , , ,849 40, , , ,232 40, , , ,104 40, , , ,559 40, , , ,239 40, , , ,779 40, , , ,974 40, , , ,730 40, , , ,340 40, , , ,639 40, , , ,223 40, , , ,560 40, , , ,815 40, , , ,372 40, , , ,203 40, , , ,533 40, , , ,948 40, , , ,780 40, , , ,118 40, , , ,675 40, , , ,327 40, , , ,917 40, , , ,945 40, , , ,438 40, , , ,934 40, , Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) PTD/ÇED Raporu/Nihai ÇED Raporunu Hazırlayan Kuruluşun /Çalışma Grubunun Adı PTD/ÇED Raporu/Nihai ÇED Raporunu Hazırlayan Kuruluşun/Çalışma Grubunun Adresi, Telefon ve Faks Numaraları PTD/ÇED Raporu/Nihai ÇED Raporu Sunum Tarihi (Gün, Ay, Yıl) tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliği EK-I ÇED Uygulanacak Projeler Listesinde Madde 26 kapsamında değerlendirilmiştir. Madde 26 Orman ürünleri ve selüloz tesisleri. (c) Her çeşit kâğıt üretim tesisleri ( ton/yıl ve üzeri kapasiteli). MGS Proje Müşavirlik Mühendislik Ticaret Ltd. Şti. Şehit Cevdet Özdemir Mahallesi, (203) Sokak, No:1/7, Çankaya-ANKARA Tel: Faks: Ağustos 2013

4 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... i TABLOLAR DİZİNİ... iii ŞEKİLLER DİZİ... iii FOTOĞRAFLAR DİZİ... iii EKLER DİZİNİ... iv KISALTMALAR... v BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 I.1 Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği... 1 I.1.1 Yatırımın konusu ve tanımı... 1 I.1.2 Yatırımın Ömrü... 2 I.1.3 Yatırımın hizmet maksatları, önem ve gerekliliği... 2 I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması... 3 I.2.1 Projenin fiziksel özellikleri... 3 I.2.2 Kullanılacak arazinin özellikleri... 6 I.3 Önerilen projeden kaynaklanabilecek önemli çevresel etkilerin genel olarak açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri... 6 I.3.1 İnşaat aşaması... 6 I.3.2 İşletme aşaması... 8 I.4 Yatırımcı tarafından araştırılan ana alternatiflerin bir özeti ve seçilen yerin seçiliş nedenlerinin belirtilmesi I.4.1 Yer Seçimi I.4.2 Teknoloji BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU (Proje yeri ve alternatif alanların mevkii, koordinatları, yeri tanıtıcı bilgiler) II.1 Projenin Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler II.1.1 Projenin yeri ve alternatif alanların mevkii II.1.2 Tesis alanına yakın yerleşimler II.1.3 Tesis alanına ulaşım II.1.4 Tesisin çevresindeki sanayi kuruluşları II.1.5 Tesis alanının imar planındaki yeri II.1.6 Projenin koordinatları II.1.7 Tesis alanına ait görüntüler BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ (Önerilen proje nedeniyle kirlenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, (atmosferik koşullar) iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve yukarıdaki faktörlerin birbiri arasındaki ilişkileri de içerecek şekilde açıklanması) III.1 Nüfus III.2 Flora ve Fauna III.3 Jeolojik Özellikler III.3.1 Bölgesel jeoloji III.3.2 Tektonik yapı III.3.3 Kıvrımlar III.3.4 Tesis alanının jeolojisi i

5 III.4 Hidrojeolojik ve Hidrolojik Özellikler III.4.1 Hidrojeolojik özellikler III.4.2 Hidrolojik özellikler III.4.3 Jeotermal özellikler III.5 Doğal Afet Durumu III.5.1 Heyelanlar III.5.2 Kaya düşmesi III.5.3 Su baskını III.5.4 Çığ tehlikesi III.5.5 Deprem durumu III.6 Meteorolojik ve İklimsel Özellikler III.7 Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri III.8 Mülkiyet Durumu III.9 Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri III.10 Proje Alanının Hassasiyet Derecesi BÖLÜM IV. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER IV.1 Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı (Bu Tanım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici Ve Olumlu Olumsuz Etkileri İçermelidir) IV.1.1 Proje için kullanılacak alan IV.1.2 Doğal kaynakların kullanımı IV.1.3 Kirleticilerin miktarı (atmosferik şartlar ile kirleticilerin etkileşimi) çevreye rahatsızlık verebilecek olası sorunların açıklanması ve atıkların minimizasyonu) IV.2 Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı IV.3 Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı IV.3.1 Katı atıklar IV.3.2 Atıksu IV.3.3 Tehlikeli atıklar IV.3.4 Atık yağlar IV.3.5 Atık pil ve akümülatörler IV.3.6 Ömrünün tamamlamış lastikler IV.3.7 Gaz emisyonu IV.3.8 Toz emisyonu IV.3.9 Gürültü IV.3.10 Diğer BÖLÜM V. HALKIN KATILIMI V.1 Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler V.2 Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar V.3 Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler BÖLÜM VI. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ NOTLAR VE KAYNAKLAR ii

6 TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1 Tesis Alanına Ait Koordinatlar...14 Tablo 2 Adrese Dayalı Nüfus Sayımı Sonuçları (2012 Yılı)...18 Tablo 3 Bursa İli Yeraltı Suyu Potansiyeli...25 Tablo 4 Bursa İli nin Yüzeysel Su Kaynakları...26 Tablo 5 Bursa İli nin Genel Arazi Dağılımı...29 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1 Tesise Ait İş Akım Şeması...3 Şekil 2 Tesis Alanı ve Yakın Çevresine Ait Arazi Varlığı Haritası...6 Şekil 3 Yer Bulduru Haritası...12 Şekil 4 Tesis Alanına Ait Uydu Görüntüsü...13 Şekil 5 Tesis Alanı Yakınındaki Sanayi Tesislerini Gösteren Uydu Görüntüsü...14 Şekil 6 Davis in Grid Sistemi...18 Şekil 7 Türkiye Fitocoğrafik Bölgeleri Haritası...19 Şekil 8 Tesis Alanının Yer Aldığı Bursa İli Genel Jeoloji Haritası...22 Şekil 9 Bursa İli Stratigrafik Sütün Kesiti...23 Şekil 10 Tesis Alanını Gösterir Jeoloji Haritası...25 Şekil 11 Bursa İli Deprem Haritası...28 FOTOĞRAFLAR DİZİNİ Fotoğraf 1 Kağıt Üretim Tesisi Fotoğraf 2 Kağıt Üretim Tesisi Fotoğraf 3 Sevk Edilmeye Hazır Hale Gelen Kağıt...5 Fotoğraf 4 Tesis Alanına Ait Görüntü Fotoğraf 5 Tesis Alanına Ait Görüntü Fotoğraf 6 Tesis Alanına Ait Görüntü Fotoğraf 7 Tesis Alanına Ait Görüntü iii

7 EKLER DİZİNİ EK 1 Topografik Harita ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBU BİLGİLERİ iv

8 KISALTMALAR % Yüzde AB Avrupa Birliği ABD Amerika Birleşik Devletleri B Batı ÇED Çevresel Etki Değerlendirmesi ÇGDYY Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği D Doğu FAO Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Ha Hektar hm 3 Hektometreküp KAF Kuzey Anadolu Fayı km Kilometre m 2 Metrekare MW Megawatt o C Santrigrat Derece TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu vb. Ve bunun gibi v

9 BÖLÜM 1 PROJENİN TANIMI VE GAYESİ

10 BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I.1 Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği I.1.1 Yatırımın konusu ve tanımı Günümüzde teknolojinin her geçen gün gelişmesiyle azalacağı düşünülen kâğıt tüketimi, bunun tam tersine teknolojinin gelişmesiyle artmaktadır. Dünya da kâğıt tüketimine olan gereksinimin giderek artması, çevre kirliliği ve enerji maliyetlerinin artması, kâğıt üreticilerinin kullanılmış kâğıt kaynağına yönelmesini zorunlu kılmıştır. Bu itibarla, Albayrak Turizm Seyahat İnşaat Tic. A.Ş. tarafından Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Örnekköy Köyü sınırlarında, m 2 lik bir alanda, ton/yıl kapasiteli kâğıt üretimi yapacak bir tesisin hayata geçirilmesi planlanmaktadır. Yapılması planlanan tesiste, söz konusu üretimin gerçekleştirilebilmesi için hammadde olarak %75 civarında da matbaa atıkları ile eski gazeteler ile yan ürün olarak %25 civarından selüloz kullanılacaktır. Böylece hammadde olarak kendi başına değer taşımayan atık kâğıtlar bahse konu tesiste değerlendirilerek ülke ekonomisine de katkıda bulunulacaktır. Tesiste kullanılacak olan atık kâğıtlar, Türkiye genelinde tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uyarınca lisans almış tesislerden temin edilecektir. Buna ilaveten, tesisin buhar ve elektrik ihtiyacının bir kısmını karşılamak üzere 27 MW gücünde bir doğal gaz kojenerasyon tesisi kurulması da planlanmaktadır. Tesisteki üretim hidropulper adı verilen bantlara balyalar halinde gelen hammaddenin yüklenmesi ve burada hamur haline getirilmesi ile başlamaktadır. Pulper devamlı surette çalışan bir ünitedir. Dolayısıyla bu üniteye bir yandan kâğıt beslemesi yapılırken diğer yandan da hamur, diğer depolara doldurulmak üzere eleklerden geçirilmektedir. Kâğıt hamuru ilk elekten geçtikten sonra içerisindeki yabancı maddelerden (metal, taş, plastik, naylon vb.) arındırılmak üzere temizlenmektedir. Kâğıt hamuru, içerisindeki yabancı maddelerden arındırıldıktan sonra elyafların daha iyi açılması ve düğümlerin ortadan kaldırılması için saçaklama ünitesine, buradan da, kağıt hamuru içerisinde olabilecek yapışkan malzemelerin elimine edileceği başka bir üniteye alınmaktadır. İçerisindeki tüm yabancı maddelerden arındırılan kâğıt, mürekkebinin giderilmesi için mürekkep giderme ünitesine alınmaktadır. Mürekkep giderme ünitesinde kullanılan bir takım kimyasal maddeler yardımıyla kâğıt hamuru beyazlaştırılmaktadır. Beyaz hale gelen kâğıt hamuru, ana hamur deposuna alınmakta ve burada içerisine su eklenmek suretiyle yoğunluğu arttırılmaktadır (%99 su+%1elyaf ve diğer katı maddeler). Kâğıt, kâğıt makinesindeki elekler sayesinde safiha 1 haline getirilmektedir. Hamur, hamur kasası vasıtasıyla elek üzerine aktarılır. Eleğin alt tarafında vakum kasaları marifetiyle hamur içerisindeki suyun %20 si elekten süzülmekte, böylece eleğin üzerinde %20 si elyaf, %80 i su olan yaş bir kâğıt tabakası oluşmaktadır. %80 oranında su içeren safiha, su oranı %55 olacak şekilde baskı makinelerinden geçirilmektedir. %45 kuru içeriğe sahip hale getirilen kâğıt, buradan kurutma ünitesine alınmakta ve kurutulmakta, aynı zamanda kâğıt yüzeyi nişasta ile kaplanmak suretiyle de pürüzsüz hale getirilmektedir. Pürüzsüz hale getirilen kâğıtlar, buradan büyük bobin kesme ünitelerine geçirilerek kâğıt borulara sarılmakta, ebatlanıp paketlenerek sevk edilmeye hazır hale gelmektedir. 1 Safiha:Yassı ve düz tabaka, levha 1

11 I.1.2 Yatırımın Ömrü Yapılan fizibilite çalışmalarına göre; planlanan tesisin ekonomik ömrü 30 yıl olarak öngörülmekte olup, o günün koşullarına göre Yatırımcı Firma tarafından modernizasyon çalışmaları yapılmak suretiyle işletmenin ömrünün uzatılması planlanmaktadır. I.1.3 Yatırımın hizmet maksatları, önem ve gerekliliği Dünyada kâğıt sektörü 2009 yılı verilerine göre; dünya kâğıt ve karton üretimi 370,7 milyon ton civarındadır. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) istatistiklerine göre; dünyada kâğıt ve kartonun %41,7 si Asya da, %27,4 si Avrupa da, %22,8 i Kuzey Amerika da üretilmektedir. Dünya kâğıt-karton üretiminden ülkelerin aldığı paya bakıldığında ise; 2009 yılında dünyanın en büyük kâğıt-karton üreticisinin Çin Halk Cumhuriyeti olduğu görülmektedir. Dünya kâğıt ve selüloz üretiminde lider konumda olan Çin Halk Cumhuriyeti, dünya üretiminin yaklaşık %24 ünü yapmaktadır. İkinci sırada 71,6 milyon ton ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) yer almaktadır. ABD yi sırasıyla; 26,3 milyon ton ile Japonya, 20,9 milyon tonla Almanya, 12,8 milyon tonla Kanada, 10,9 milyon tonla İsveç, 10,6 milyon tonla Finlandiya ve 10,5 milyon tonla Güney Kore takip etmektedir. Türkiye ise 2,5 milyon tonluk kâğıt-karton üretimi ile dünyanın 25. büyük kâğıt-karton üreticisidir. Dünya da milyonlarca insan, çevre bilinciyle, kâğıt ürünlerinin dönüşümü için çaba göstermektedir. Kâğıt dönüşüm oranı 2009 yılında ABD de %63,4, Avrupa da ise %72,2 olarak gerçekleşmiştir. Kâğıt ve karton talebindeki artış Asya ya doğru yönlenmektedir. Asya, global tüketimin %40 ını oluşturmaktadır. FAO nun tahminlerine göre yıllarını kapsayan süreçte dünya kâğıt ve karton tüketimi yıllık %3 oranında artacaktır. Türkiye ise 5,4 milyon ton ile dünya sıralamasında 16. kâğıt-karton tüketicisi olarak yerini almıştır. Türkiye de kişi başına 68,6 kg kâğıt-karton tüketimi yapılmaktadır 2. Türkiye de kağıt sektörü Ekonomik büyümeye son derece duyarlı olan kâğıt sektörü son yıllarda dinamik bir yapı kazanmıştır. Özel sektör idaresindeki kuruluşların önemli bir bölümünde modernizasyon, kapasite arttırma ve iyileştirme yatırımlarının son yıllarda artmasıyla üretimde önemli artışlar yaşanmaktadır. Türkiye kağıt/karton üretim ve tüketim marjını ekonomik kriz dönemleri hariç her yıl düzenli olarak arttırsa da dünya marjlarına ulaşmayı henüz başaramamıştır. Ülkemizde kâğıt sektörü diğer sektörlerde olduğu gibi maliyet ve fiyat bakımından Avrupa ve Uzak Doğu ülkelerinden oldukça yüksek girdilere sahiptir. Global kâğıt piyasalarında sadece yüksek kapasiteli ve yeni teknolojili kâğıt üreticilerinin rekabet gücünü koruyabildiği günümüzde, Türk kâğıt sektörünü koşulları sert bir rekabet beklemektedir. Kâğıt sanayinin ve kâğıt sanayini girdi bakımından besleyen sanayi kollarının, AB ülkelerindeki eşdeğer sanayilerle maliyet yönünden rekabet edebilir düzeye getirilmeleri şarttır. Kâğıt sektörü için önem arz eden konulardan biri de atık kâğıttır. Türkiye atık kâğıt konusunda sahip olduğu potansiyeli değerlendirememektedir. AB'ye uyum çalışmaları çerçevesinde kâğıt-karton sektöründe geri kazanılan kâğıt miktarının artırılması büyük önem taşımaktadır. 2 Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri, Kağıt-Karton Sektör Raporu,

12 Kâğıt sanayinin ikinci en büyük girdisini kaolin, kalsiyum karbonat gibi dolgu maddeleri oluşturmaktadır. Ülkemizde bu gibi maddelerin özellikle kaolinin, birkaç firma dışında kaliteli üretimleri olmadığı gibi yeterli üretimleri de yoktur. AB ve diğer Avrupa ülkelerinde kâğıt maliyetini düşürmek ve aynı zamanda kaliteyi iyileştirmek için artan oranlarda dolgu maddesi kullanılmaktadır (Kâğıt-Karton Sektör Raporu, 2011). Ülkemiz kâğıt sanayinin ithalatının azaltılıp, ihracatının arttırılarak uluslararası alanda hak ettiği yere kavuşmasını sağlamak için, bu alanda yatırımlara ihtiyacı bulunmaktadır. Planlanan tesiste atık kâğıtlar tekrar hammadde olarak kullanılacağından ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlanacaktır. Ayrıca, yatırımın yapılacağı yörede istihdam ve gelişme sağlanacağından, tesisin bulunduğu yörenin yerel yönetimlerine kaynak girdisi de sağlanmış olacaktır. I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması I.2.1 Projenin fiziksel özellikleri Genel olarak kâğıt imalatı 3 aşamada gerçekleştirilmektedir. Hamur hazırlama bölümünde atık kâğıtlar ve selüloz pulperlerde açıldıktan sonra, 3 kat üzerinden temizlik ve öğütme cihazlarından geçirilerek 2.kısım alan kâğıt makinesinde toplanır. Burada safiha teşekkül ettirildikten sonra preslerde suyu alınır, kurutma partisinde kurutulur ve perdah silindirinde üst yüzü parlatılarak, pürüzsüz hale getirilir. Makine içindeki kuşe bölümünde kuşe (sıvama) işlemi yapılır, infraruj ve kurutma kanallarında kurutulur. 3.aşamada ise imal edilen kuşe kağıt-karton, müşteri talebine göre makas veya bobin makinesinde kesilir. Kalite kontrolünden sonra otomatik paketleme makinesinde ambalajlanarak piyasaya arz edilir (Bkz. Şekil 1, Fotoğraf 1 ve Fotoğraf 2). Şekil 1 Tesise Ait İş Akım Şeması 3

13 Fotoğraf 1 Kağıt Üretim Tesisi-1 Fotoğraf 2 Kağıt Üretim Tesisi-2 Hamur Hazırlama: Hammadde beslemesinde ana amaç, üretim tonajına uygun miktarda ham maddeyi pulpere aktarabilmektir. Hamur hazırlama ünitesindeki konveyörler, hammaddeyi pulpere göndermektir. Konveyör metal parçalardan yapılmış sonsuz olarak bağlanmış bir palet grubudur. Zincir ile tahrik edilmektedir. Konveyörün hızı pulpere kâğıdı besleyebilmesi için ayarlanmıştır. Pulperler, kullanılmış kâğıdı sulu ortamda tekrar kâğıt hamuru haline getirmek için yapılmış özel bıçakları olan karıştırıcılardır. Pulperlerde elyaf açmanın amacı kuru olan elyaf kümelerini ıslatarak ve parçalayarak, elyafı tanelerine ayırmak ve onları pompalarla basılabilecek hale getirmektir. Böylece, elde edilen elyaf süspansiyonu kolayca eleklerde ve siklonlarda temizlenebilir. Pulperlerin hamurlaştırma yanında diğer bir görevi kullanılmış kâğıttaki kirliliklerin büyük bir kısmını prosese sokmadan sistemden uzaklaştırmaktır. Pulperin içinde bir bıçak ve altında süzgeç delikleri bulunmaktadır. Bu haliyle pulper kullanılmış kâğıdı parçalar ve alttaki süzgeçlerden geçebilecek büyüklüğe getirir. Parçalanamayan kullanılmış kâğıt alt süzgeçten geçemeyeceğinden parçalanıncaya kadar pulper içinde kalır. Pulper içine atılan kullanılmış kâğıdın içinde yabancı maddeler bulunur. Kullanılmış kâğıt pulper içinde hamur hale getirilir. Elek Partisi: Sabit kısımdan alınan sulandırılmış hamur süspansiyonu, hamur kasası adı verilen kapalı, basınçlı, seviye kontrollü sistem içerisinde hem karışım hem de bölgesel ayarlarla kağıt makinesine uygulanabilir hale getirilir. Özellikle kağıt gramajı, hamur kasası bünyesinde bölgesel ayarlarla ya da son zamanlarda geliştirilen kesafet düzenleme sistemleri ile oldukça hassas seviyelerde ayarlanır. Hamur kasasından çıkan ve en az %99 u su olan hamur süspansiyonu elek üzerine dökülür. Formasyon eleği olarak tanımlanan, 4

14 üretim tipi ve makine kapasitesine göre boyutları farklılık gösteren bu elek sürekli hareket halinde olup, hamur içerisindeki suyun ayrıştırılmasında ilk görevi üstlenir. Üzerinde yer alan formasyon kasası, hidrofoiller, vakufoiller, vakum kasaları ve diğer süzmeye yardımcı elemanlarla, safiha kuru maddesinin çıkışta %20 seviyelerine kadar yükseltilmesini sağlar. Pres Partisi: Pres partisi, elekten alınan yeni oluşmuş safihanın kuru madde oranını artırmak, yani safiha bünyesinde bulunan suyu ayrıştırmak için oluşturulmuş geniş ve düzgün yüzeyli silindirlerden oluşan kısımdır. Makine tipi ve ürün cinsine bağlı olarak iki ya da daha fazla kombinasyondan oluşmaktadır. Pres silindirleri arasından sonsuz döngüde keçe hareket ettirilir. Pres keçeleri, safiha transferi ile birlikte safihadan pres baskıları yardımıyla ayrıştırılan suyu kendi bünyelerine alırlar. Böylece, ayarlanabilen baskı yardımıyla, pres çıkışlarında %45 kuru maddelere, bazı tip makinelerde ise daha fazla kuru madde oranlarına ulaşılır. Aynı zamanda, pres baskıları yardımıyla safiha yüzey düzgünlüğü de kontrol edilir. Kurutma Partisi: Kurutma bölümü, gruplar halindeki birçok silindirden oluşmaktadır. Bu silindirler arasından geçirilen safihanın bünyesindeki su, silindir yüzeylerindeki yüksek sıcaklık yardımıyla safihadan uzaklaştırılır. Ayrıca, kağıt bünyesindeki tutkal, sıcak silindirler arasından geçerken erimekte ve kağıda tutunmaktadır. Tutkallama adı verilen bu yöntemle kağıdın su emme özelliği istenen seviyelerde tutulur. Kurutma partileri, ön kurutma ve son kurutma olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Ön kurutma sonrasında kurutulan kağıt üzerine, tutkal pres olarak tanımlanan sistem yardımıyla nişasta ve/veya kuşe boyası ya da benzer yüzey sıvama maddeleri uygulanır. Perdah Partisi: Kurutma partisinden çıkan kâğıdın yüzeylerinde bazı düzensizlikler vardır. Bu düzensizlikler; baskı, yazı ve ambalaj gibi bazı kullanım yerleri için bir kusur oluşturmaktadır. Perdah partisinde kâğıdın yüzeyini sonradan düzgünleştiren bir işlem uygulanmaktadır. Kuşe Tesisi: Perdah partisinden sonra kâğıdın basınç altında ağır metal silindirler veya yumuşak kaplamalı silindirler arasından geçirilerek pürüzsüz hale getirilmesi işleminin gerçekleştirildiği ünitedir. Bobin Kesme ve Ambalaj: Kuruyan kâğıt safihaları rulolar halinde tamponlara sarılır. Tamponlarda bobin kesme makinelerinde istenilen ebatlarda kesilerek bobin haline dönüştürülür. Bobinler ambalajlanarak satışa hazır hale getirilir. Ebat Kesimi ve Ambalaj: Bobin kesme ünitesinden sonra kâğıtlar, talebe göre ebatlarına göre kesildikten sonra ambalajlanarak, satışa hazır hale getirilmektedir (Bkz. Fotoğraf 3). Fotoğraf 3 Sevk Edilmeye Hazır Hale Gelen Kağıt 5

15 I.2.2 Kullanılacak arazinin özellikleri Planlanan tesis m 2 lik alan üzerinde kurulacaktır. Tesis alanı, Şekil 2 de sunulan arazi varlığı haritasından da görülebileceği üzere III.sınıf tarım arazilerinden oluşmaktadır. Tesis alanını gösterir 1/ ölçekli Topografik Harita Ek 1 de sunulmuştur. Şekil 2 Tesis Alanı ve Yakın Çevresine Ait Arazi Varlığı Haritası Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Örnekköy Köyü sınırlarında yapılması planlanan söz konusu tesisin iş akım şeması Şekil 1 de sunulmaktadır. I.3 Önerilen projeden kaynaklanabilecek önemli çevresel etkilerin genel olarak açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri I.3.1 İnşaat aşaması Yapılması planlanan tesisin inşaat aşamasında; Hafriyat ve inşaat atıkları, Evsel nitelikli katı atık, Evsel nitelikli sıvı atık, Tehlikeli atık, Atık yağlar, Bitkisel atık yağlar, Atık pil ve akümülatörler, Tıbbi atıklar, Ömrünü tamamlamış lastikler, Gaz emisyonları, Toz emisyonları, Gürültü, oluşması muhtemeldir. 6

16 Hafriyat ve inşaat atıkları: Tesisin inşaat aşamasında yapılacak olan kazı faaliyetleri sırasında meydana gelecek hafriyat atıklarının depolanması sırasında tarih ve sayılı Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Beton, hurda metal ve tahtadan oluşan inşaat atıklarının geri dönüşümü sağlanacak, geri kazanımı mümkün olmayan inşaat atıkları ise kamyonlar aracılığıyla belediyenin döküm alanına nakledilecektir. Evsel nitelikli katı atıklar: Proje kapsamında çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklardan değerlendirilebilir olanlar ayrı konteynerlerde biriktirilerek lisanslı geri kazanım firmalarına verilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar ise ayrı konteynerlerde biriktirilerek tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda bertaraf edilmek üzere belediyeye teslim edilecektir. Evsel nitelikli atıksuların arıtıldığı arıtma tesisinden kaynaklanacak arıtma çamurları ise, tehlikesiz nitelikte olup, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda bertaraf edilmek üzere belediyeye teslim edilecektir. Evsel nitelikli sıvı atıklar: İnşaat aşamasında, personel için gerekli olacak içme ve kullanma suyu ihtiyacı damacanalarla ya da tesis alanına getirilecek tankerlerle sağlanacaktır. Tankerlerle su taşınması sırasında, T.C. Sağlık Bakanlığı nın tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacak, söz konusu yönetmelikte belirtilen periyotlarda denetim ve izlemeler yapılacak, sular, Bursa İl Halk Sağlığı Müdürlüğü nce verilen Tankerlerle Su Taşıma İzin Belgesi bulunan firmalar vasıtasıyla taşınacaktır. Tesisin inşaat aşamasında personelden kaynaklanacak atıksuların bertarafı, ilgili yönetmelikler kapsamında gerçekleştirilecektir. Evsel nitelikli atıksuların bertarafı için bir atıksu arıtma tesisi inşa edilecek olup, arıtılan sular gerekli deşarj kriterlerini sağladıktan sonra alıcı ortama deşarj edilecektir. Tehlikeli atıklar: Proje kapsamında inşaat faaliyetleri nedeniyle az da olsa tehlikeli atık (boya kutuları, inceltici kapları vs) oluşması beklenmektedir. Bu atıklar sızdırmaz beton bir alanda toplandıktan sonra nihai bertaraf için tehlikeli atık bertaraf lisansı bulunan tesislere gönderilecektir. Atık yağlar: Tesisin inşaat aşamasında çalışacak makine ve ekipmanların bakım ve onarım çalışmaları yetkili servislerce yapılacak olup, tesis alanında herhangi bir arıza durumunda atık yağ oluşması durumunda, yağın toprağa ve suya karışmasının önlenmesi amacı ile, atık yağ kapalı ve sızdırmasız metal bir kapta toplanarak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında lisans almış geri kazanım firmasına sözleşme dahilinde verilecektir. Bitkisel atık yağlar: Tesisin inşaat aşamasında çalışacak olan personelin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için şantiye alanında bir yemekhane kurulacaktır. Yemekhaneden kaynaklanacak bitkisel atık yağlar ise tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak bertaraf edilecektir. 7

17 Atık pil ve akümülatörler: Tesisin inşaatı sırasında kullanılacak olan pillerin ömrünü tamamlamasından sonra ortaya çıkacak olan atık piller tesis alanına yerleştirilecek olan atık pil kumbaralarında toplanacaktır. Tıbbi atıklar: Tesiste inşaat aşamasında çalışacak kişilerin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla yapılacak ayakta tedaviler için revir ünitesi yapılacak olup, oluşacak tıbbi atıklar, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne göre, tıbbi atık üreticilerinin yükümlülükleri uyarınca diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilecek ve tıbbi atıkların kaynağında ayrılması ve biriktirilmesi ile ilgili yönetmelik şartları yerine getirilerek belediyeye teslim edilecektir. Ömrünü tamamlamış lastikler: İnşaat aşamasında meydana gelmesi muhtemel ömrünü tamamlamış lastik atıkları, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak (değişiklik, tarih ve sayılı Resmi Gazete) yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği gereğince, taşıma lisansı almış araçlar vasıtasıyla çevre izin ve lisanslı geri kazanım tesislerine gönderilmesi sağlanacaktır. Gaz emisyonları: İnşaat aşamasında iş makinelerinden kaynaklanan gaz emisyonları söz konusu olacaktır. Hazırlanacak olan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu nda makine ve ekipmana bağlı olarak meydana gelmesi muhtemel gaz emisyonları hesaplanarak detaylı şekilde irdelenecektir. Bu konuda sahada çalışacak olan makine ve ekipmanlarının periyodik bakımlarının düzenli olarak yapılması suretiyle etki azaltıcı önlemler de alınacaktır. Toz emisyonları: İnşaat aşamasında iş makinelerinden ve kazı işlemlerinden kaynaklanan toz emisyonları söz konusu olacaktır. Hazırlanacak olan ÇED Raporu nda yapılacak olan toz emisyonu hesaplamaları ile, meydana gelecek olan toz emisyonlarının çevre ve insan sağlığına etkileri değerlendirilecektir. Sahada oluşacak tozumayı önlemek için gerekli görülen tedbirler (sulama, vb.) alınacaktır. Gürültü: Tesisin inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden kaynaklanan gürültü oluşumu söz konusudur. Meydana gelecek gürültü, geçici ve kısa süreli olacaktır. Proje kapsamında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) nde verilen sınır değerlere uyulacaktır. Projenin inşaat aşamalarında oluşabilecek çevresel etkiler Bölüm IV te detaylı olarak irdelenmiştir. I.3.2 İşletme aşaması Yapılması planlanan tesisin işletme aşamasında; Evsel nitelikli katı atık, Arıtma çamurları, Evsel nitelikli sıvı atık, Tehlikeli atık, Atık yağlar, Bitkisel atık yağlar, Atık pil ve akümülatörler, Tıbbi atıklar, Toz emisyonları, Gürültü, Hava emisyonları. oluşması muhtemeldir. 8

18 Evsel nitelikli katı atık: Tesisin işletme aşamasında personelden kaynaklı oluşacak katı atıklar, toplandıktan sonra belediyenin evsel atık bertaraf tesisine gönderilecektir. Şişe, metal, tahta parçaları ve benzeri atıkların ise geri kazanımının sağlanacaktır. Arıtma çamurları: Tesisin işletme aşamasında çalışacak personelden kaynaklanacak atıksuların arıtılması sonucunda, atıksu arıtma tesisinde arıtma çamuru meydana gelecektir. Söz konusu evsel nitelikli arıtma çamuru tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda bertaraf edilmek üzere belediyeye teslim edilecektir. Buna ilaveten prosesten kaynaklanacak endüstriyel atıksu arıtma tesisinden kaynaklanan arıtma çamurları, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek 11A ya göre analizleri yaptırılacaktır. Arıtma çamurlarının tehlikesiz atık çıkması durumunda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği uyarınca su içeriği %65 e getirilerek belediyenin göstereceği alana iletilerek bertaraf edilecektir. Arıtma çamurlarının tehlikeli atık çıkması durumunda lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Proseste hamur hazırlama ünitesinde hammaddenin temizlenerek hazırlanması sırasında, meydana gelebilecek kum, çakıl, vb. malzemeler olabilmektedir. Benzer şekilde, plastik ayırıcıda hafif materyallerin temizlenmesi işleminden sonra açığa çıkacak plastik, naylon, vb. malzemeler ile hamur hazırlama ünitesinden kaynaklanacak kum, vb. malzemeler ayrı olarak biriktirilecek ve evsel nitelikli katı atıklarla birlikte belediyeye verilecektir. Evsel nitelikli sıvı atık: İşletme aşamasında ise çalışacak kişilerden evsel nitelikli atıksu ve prosesten endüstriyel atıksu oluşacaktır. İşletme aşamasında, personel için gerekli olacak içme ve kullanma suyu ihtiyacı damacanalarla ya da tesis alanına getirilecek tankerlerle sağlanacaktır. Tankerlerle su taşınması sırasında, T.C. Sağlık Bakanlığı nın tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacak, söz konusu yönetmelikte belirtilen periyotlarda denetim ve izlemeler yapılacak, sular, Bursa İl Halk Sağlığı Müdürlüğü nce verilen Tankerlerle Su Taşıma İzin Belgesi bulunan firmalar vasıtasıyla taşınacaktır. Planlanan tesisin işletme aşamasında çalışacak personelden kaynaklanacak atık sular, paket atıksu arıtma tesisinde arıtılacaktır. Proseste ise hamur hazırlama ünitesinde atıksu oluşması beklenmektedir. Ancak tesiste kullanılan su sürekli devir-daim yaptırılarak tekrar sistemde kullanılacak ve mevcut su miktarının yetersiz olduğu durumlarda su takviyesi yapılacaktır. Hamur hazırlama ünitesinde kullanılacak olan su (3.500 m 3 /gün), yeraltı suyu kuyularından temin edilecektir. Prosesten kaynaklanacak atıksular ise, kurulacak olan 4 ton/gün kapasiteli atıksu arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra en yakın alıcı ortama deşarj edilecektir. Kojenerasyon tesisinde ise buhar üretimi için su kullanılacaktır. Proseste kullanılacak su bir defaya mahsus sisteme alınacak ve kapalı sistem içerisinde kullanılacaktır. Suyun eksilmesi durumunda ilave su sisteme beslenecektir. Dolayısıyla, herhangi bir atık su oluşumu söz konusu olmayacaktır. Kojenerasyon tesisi için gerekli olan su (300 m 3 /saat), yeraltı suyu kuyularından temin edilecektir. 9

19 Tehlikeli atık: Tesisin işletme aşamasında oldukça az miktarlarda tehlikeli atık oluşacaktır. Oluşan tehlikeli atıkların bertarafında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uyulacaktır. Atık yağlar: Tesisin işletme aşamasında makine ve ekipmanların bakım ve onarım çalışmaları yetkili servislerce yapılacak olup, tesis alanında herhangi bir arıza durumunda atık yağ oluşması durumunda, yağın toprağa ve suya karışmasının önlenmesi amacı ile, atık yağ kapalı ve sızdırmasız metal bir kapta toplanarak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında lisans almış geri kazanım firmasına sözleşme dahilinde verilecektir. Bitkisel atık yağlar: Tesis faaliyete geçtikten sonra çalışacak olan personelin yemek ihtiyaçlarının karşılanması için şantiye alanında bir yemekhane kurulacaktır. Yemekhaneden kaynaklanacak bitkisel atık yağlar ise tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak bertaraf edilecektir. Atık pil ve akümülatörler: İşletme aşamasında oluşabilecek atık pil ve akümülatörler tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca bertaraf edilecektir. Tıbbi atıklar: Tesiste işletme aşamasında çalışacak kişilerin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla ayakta yapılacak müdahaleler için revir ünitesi yapılacak olup, oluşacak tıbbi atıklar, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne göre, tıbbi atık üreticilerinin yükümlülükleri uyarınca diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilecek ve tıbbi atıkların kaynağında ayrılması ve biriktirilmesi ile ilgili yönetmelik şartları yerine getirilerek belediyeye teslim edilecektir. Toz emisyonları: Tesisin işletme faaliyetleri sırasında herhangi bir toz emisyonun oluşması beklenmemektedir. Gürültü: İşletme aşamasında kullanılacak olan makine ve ekipmandan kaynaklanacak bir gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. Ancak oluşacak gürültü, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇGDYY nde verilen sınır değerleri aşmayacak şekilde kontrol altında tutulacaktır. Hava emisyonu: Tesis kapsamında, tesisin buhar ve elektrik ihtiyacının karşılanması için 27 MW gücünde bir doğal gaz kojenerasyon tesisinin kurulması planlanmaktadır. Dolayısıyla kojenerasyon tesisinden kaynaklı bir hava emisyonu söz konusu olacaktır. Tesis kapsamında yaklaşık m 3 /saat doğal gaz kullanılması planlanmakta olup, meydana gelecek emisyonlar doğal gazın yanması sonucu oluşacak ve bir baca vasıtasıyla atmosfere verilecektir. Tesisin işletme aşamasında oluşabilecek çevresel etkiler Bölüm IV te detaylı olarak açıklanmıştır. 10

20 I.4 Yatırımcı tarafından araştırılan ana alternatiflerin bir özeti ve seçilen yerin seçiliş nedenlerinin belirtilmesi I.4.1 Yer Seçimi Yapılması planlanan tesis, mülkiyeti şahıs parsellerinden oluşan arazilerden oluşmaktadır. Tesis faaliyete geçmeden kamulaştırma çalışmaları yapılacak olup, bu çalışmalarda öncelikle karşılıklı anlaşma yoluna gidilecektir. Söz konusu tesis alanına ulaşım kolaylığı, bölgede başka sanayi tesislerinin mevcut oluşu, ormanlık alanların bulunmayışından dolayı söz konusu alan tercih edilmiştir. I.4.2 Teknoloji Tesiste kağıt üretiminde Yatırımcı Firma nın diğer tesisinde kullanılan ve sektörde en yaygın olarak tercih edilen teknoloji kullanılacak olup, proses alternatifi söz konusu olmamıştır. 11

21 BÖLÜM II PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU

22 BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU (Proje yeri ve alternatif alanların mevkii, koordinatları, yeri tanıtıcı bilgiler) II.1 Projenin Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler II.1.1 Projenin yeri ve alternatif alanların mevkii Tesis alanı Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Örnekköy Köyü nde yer almaktadır. Tesis alanı m 2 dir. Tesis alanının gösterildiği yer bulduru haritası Şekil 3 te, 1/ ölçekli Topografik Harita ise Ek 1 de sunulmaktadır. Şekil 3 Yer Bulduru Haritası 12

23 II.1.2 Tesis alanına yakın yerleşimler Yapılması planlanan tesis, Bursa İli nin 30 km (kuş uçuşu) kuzeydoğusunda, Orhangazi İlçesi nin 4,5 km (kuş uçuşu) güneydoğusunda olup, Örnekköy Köyü ne 200 m (kuş uçuşu) mesafede ve Top Selvi Mahallesi ne de yaklaşık 400 m mesafededir (Bkz. Şekil 4). II.1.3 Tesis alanına ulaşım Şekil 4 Tesis Alanına Ait Uydu Görüntüsü Tesis alanına ulaşım mevcut karayollarından sağlanacak olup, bağlantı yolu yapılmasına gerek bulunmamaktadır. II.1.4 Tesisin çevresindeki sanayi kuruluşları Yapılması planlanan tesisin hemen kuzey kesiminde Bamesa Çelik Servis Sanayi Ticaret A.Ş. ile güney kesiminde ise Karbonsan Basınçlı Kaplar Sanayi ve Ticaret A.Ş. bulunmaktadır (Bkz. Şekil 5). 13

24 Şekil 5 Tesis Alanı Yakınındaki Sanayi Tesislerini Gösteren Uydu Görüntüsü II.1.5 Tesis alanının imar planındaki yeri Yapılması planlanan tesis için imar planı çalışmaları hali hazırda devam etmektedir. II.1.6 Projenin koordinatları Tesis alanına ait koordinatlar Tablo 1 de verilmektedir. Tablo 1 Tesis Alanına Ait Koordinatlar Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM-6 Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Y= SAĞA X=YUKARI Y= SAĞA X=YUKARI , ,582 40, , , ,383 40, , , ,529 40, , , ,342 40, , , ,619 40, , , ,621 40, , , ,714 40, , , ,244 40, , , ,505 40, , , ,627 40, , , ,857 40, , , ,343 40, , , ,850 40, , , ,952 40, ,

25 Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM-6 Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 27 D.O.M. : -- Zon : 35 Zon : -- Y= SAĞA X=YUKARI Y= SAĞA X=YUKARI , ,347 40, , , ,605 40, , , ,721 40, , , ,388 40, , , ,109 40, , , ,539 40, , , ,347 40, , , ,428 40, , , ,031 40, , , ,998 40, , , ,584 40, , , ,652 40, , , ,187 40, , , ,247 40, , , ,766 40, , , ,228 40, , , ,849 40, , , ,232 40, , , ,104 40, , , ,559 40, , , ,239 40, , , ,779 40, , , ,974 40, , , ,730 40, , , ,340 40, , , ,639 40, , , ,223 40, , , ,560 40, , , ,815 40, , , ,372 40, , , ,203 40, , , ,533 40, , , ,948 40, , , ,780 40, , , ,118 40, , , ,675 40, , , ,327 40, , , ,917 40, , , ,945 40, , , ,438 40, , , ,934 40, ,

26 Albayrak Turizm Seyahat İnş. Tic. A.Ş. II.1.7 Tesis alanına ait görüntüler Tesis alanına ait fotoğraflar aşağıda sunulmuştur (Bkz. Fotoğraf 4, Fotoğraf 5, Fotoğraf 6 ve Fotoğraf 7). Fotoğraf 4 Tesis Alanına Ait Görüntü-1 Fotoğraf 5 Tesis Alanına Ait Görüntü-2 16

27 Albayrak Turizm Seyahat İnş. Tic. A.Ş. Fotoğraf 6 Tesis Alanına Ait Görüntü-3 Fotoğraf 7 Tesis Alanına Ait Görüntü-4 17

28 BÖLÜM III PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ

29 BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ (Önerilen proje nedeniyle kirlenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, (atmosferik koşullar) iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve yukarıdaki faktörlerin birbiri arasındaki ilişkileri de içerecek şekilde açıklanması) III.1 Nüfus Tesisin yer aldığı, Orhangazi İlçesi nin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ne göre bu yerleşimlere ilişkin nüfus bilgileri Tablo 2 de verilmektedir. Tablo 2 Adrese Dayalı Nüfus Sayımı Sonuçları (2012 Yılı) Adı Nüfusu Örnekköy 596 Orhangazi Bursa Türkiye Kaynak: III.2 Flora ve Fauna Tesis alanı, Davis in grid sistemi (Flora of Turkey and the East Aegen Islands) açısından bakıldığı zaman, A2 karesinde bulunmaktadır (Bkz. Şekil 6). Şekil 6 Davis in Grid Sistemi Bursa Ili nin bitki örtüsü, iklim özelliklerine bağlı olarak çeşitlilik göstermektedir. Orman yönünden zengin olan Bursa İli nde dağların kuzeye bakan yamaçlarında Karadeniz in nemcil özelliği görülmektedir. İl merkezinde özellikle tarla, yol kenarları, boş alanlar ve mezarlık çevrelerinde; Rosa spp. (gül), Rubus spp. (böğürtlen) gibi çalılara ve Chenopodium spp. (kazayağı), Polygonum spp.(çobandeğneği), Rumex spp. (labada) ayrıca Fabaceae (baklagiller), Lamiaceae (ballıbabagiller), Apiaceae (maydanozgiller), Poaceae (buğdaygiller), Brassicaceae (hardalgiller) familyalarına ait türlere rastlanmaktadır. 18

30 Tesis alanının çevresinde sanayi tesislerinin yer alması nedeniyle floristik yapı antropojenik baskı altındadır. Bölge genelinde hakim olan bitki örtüsünün, tesis alanının da içinde bulunduğu sanayi bölgesi nedeniyle baskılanması kozmopolit türlerde de görülen tür çeşitliliği ve birey sayısında düşüşe neden olmuştur. Tesis alanı için flora-fauna çalışmaları T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan alınacak özel format doğrultusunda hazırlanacak ÇED Raporu nda verilecektir. Fitocoğrafik Bölge Türkiye, topografik yapı ve iklim özelliklerinin farklılığından dolayı 3 floristik bölgenin etkisi altındadır. Bunlar; Akdeniz, İran-Turan ve Avrupa-Sibirya bölgeleridir (Bkz. Şekil 7). Tesis alanı, fitososyolojik olarak incelendiğinde, European Siberian fitocoğrafik bölgesinin özelliklerini taşımaktadır. Kaynak: Davis P.H., Harper P.C. and Hege I.C. (eds.), Plant Life of South-West Asia. The Botanical Society of Edinburg Şekil 7 Türkiye Fitocoğrafik Bölgeleri Haritası Tesis alanında yapılacak arazi çalışmaları ile teşhis çalışmaları gerçekleştirilecek, literatür araştırmaları ve alanda daha önce yapılmış çalışmaların yayınları incelenerek, tesis alanı ve yakın çevresinde tespit edilen türler belirlenecektir. Bu çalışmada, türlerin hangi fitocoğrafik bölge elementi oldukları, endemizm durumu, Red Data Book Tehlike sınıfları, habitatları ve ortamda bulunuş oranları kapsamlaştırma sonrası verilecek özgün formata göre hazırlanacak ÇED Raporu nda yer alacaktır. Tesis alanı ve çevresinde bulunabilecek endemik bitki türlerinin koruma durumlarının belirlenmesinde Ekim, T. ve arkadaşları (2000) tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı adlı yayından yararlanılacaktır. 19

31 Flora türlerine ait listelerde türlerin Latince ve Türkçe adları, endemizm durumları, tehlike kategorileri, habitatları, Bern Sözleşmesi Ek-1 listesinde yer alıp almadığı vb., fauna türlerinden amfibi, sürüngen, kuş ve memeli türlerinin Latince ve Türkçe adları, Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listelerinin hangisinde yer aldığı, habitatları, IUCN kategorileri, Orman ve Su İşleri Bakanlığının tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı ek listelerine göre değerlendirilmiştir. Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları Ek-1 (Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-2 (Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-3 (Merkez Av Komisyonu nca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları) listeleri ÇED Raporu nda yer alacaktır. III.3 Jeolojik Özellikler III.3.1 Bölgesel jeoloji 3 Bursa İli, çok değişik kayaçların gözlendiği bir İl olup, bu çeşitliliğin en önemli nedeni bölgede Tetis Okyanusu ile ayrılmış iki farklı kıtasal levhanın yer almış olmasıdır. Tetis Okyanusu Geç Kretase de kuzeye doğru dalma-batma ile daralmaya başlamış ve Tersiyer in başlangıcında kuzeydeki Sakarya kıtası ile güneydeki Anatolid-Torid bloğu çarpışmıştır. Bu kıta-kıta çarpışması bölgede deformasyona ve Alpin orojenezinin gelişmesine yol açmıştır. Paleosen deki kıta-kıta çarpışması öncesi bölgedeki güney kıtada (Anatolid-Torid Bloku) deformasyon ve metamorfizmaya yol açan önemli bir diğer orojenik olay ise Üst Kretase de meydana gelen ofiyolit üzerlemesidir (obduksiyon). Ofiyolit üzerlemesi sırasında güney kıtanın okyanusa bakan kenarı 60 km den daha derine gömülerek deformasyon ve mavişist fasiyesinde metamorfizma geçirmiştir. Güney kıtanın bu eski kenarı Tavşanlı Zonu olarak adlanmıştır. Bursa bölgesindeki kayaların dört farklı gruba ayrıldığını göstermektedir. Bunlar; Sakarya Zonuna ait Paleozoyik-Kretase yaşlı kayalar, Tetis okyanusuna bağlı kayalar, Tavşanlı Zonu nun metamorfik ve granitik kayaları ve Tüm bu birimleri örten veya kesen Miyosen veya daha genç yaşta sedimenter, volkanik ve granitik kayalardır. Sakarya Zonu na ait kayalar yaşlıdan gence doğru; Uludağ Grubu, Kazdağ Kompleksi, Jurasik-Kretase yaşlı sedimenter istif olarak üç gruba ayırmaktadır. Uludağ Grubu; gnays, mermer ve amfibolitten oluşmaktadır. Paleozoik yaşlı birimin üzerine Geç Triyas yaşlı Karakaya Kompleksi gelmektedir. Bu birim deformasyona uğramış ve kısmen metamorfizma geçirmiş sedimenter ve volkanik kayalardan oluşmaktadır. Karakaya Kompleksi nde iki formasyon yüzeylenmektedir. Bunlar; altta Nilüfer Formasyonu ve onun üzerinde yer alan Orhanlar Grovakı dır. Nilüfer Formasyonu; metabazit, mermer ve fillatlardan oluşmuşmaktadır. Metabazitler bazik tüf, aglomera ve yastık lav kökenli olup, kalınlıkları 0,2 m ile 100 m arasında değişen mermer ara seviyelerinden oluşmaktadır. Nilüfer formasyonunun çökelme yaşı Erken Triyas tır. Metabazitler arasında yer alan seyrek metaçörtler glokofan gelişimine paralel olarak mavi bir renk kazanmıştır. Orhanlar Grovakı; kirli kumtaşı, silttaşı ve seyrek şeyllerden oluşmaktadır. 3 Bu bölümdeki bilgiler, Bursa İli Çevre Durum Raporu 2011 den derlenmiştir. 20

32 Bursa güneyinde Orhanlar Grovakı üzerine uyumsuzlukla Jurasik-Kretase istifi, gelmektedir. Bu istif altta klastik kayalardan oluşan Bayırköy Formasyonu ve onu örten Bilecik Kireçtaşı ndan oluşmaktadır. Bayırköy Formasyonu; başlıca kumtaşı, konglomera ve silttaşından oluşmuş, m arasında bir kalınlığa sahip olup, Liyas yaşlıdır. Nehir ve sığ denizel bir ortamda çökelmiş olan formasyon Orhanlar Grovakı na göre çok daha az deformasyona uğramıştır. Bilecik Kireçtaşı; Bayırköy Formasyonu nun üzerinde 800 m kalınlığa ulaşan kireçtaşlarından oluşmaktadır. Sığ bir denizde çökelmiş olan bu kireçtaşlarının yaşı Üst Jura-Alt Kretase dir. Tetis Okyanusu na ait kayalar; Burhan ofiyoliti, bu ofiyolitin tabanında yer alan amfibolitler ve okyanusal eklenir prizmadır. Burhan ofiyoliti; Orhaneli kuzey ve güneyinde görülmektedir. Peridotit, gabro, piroksenit ve diyabazdan oluşmaktadır. Orhaneli kuzeyindeki peridotit içinde dunit ve harzburjit kayaları kilometrelerce kalınlıkta kuzey-güney gidişli bandlar oluşturmaktadır. Bandlaşma gösteren gabro ve piroksenitler daha ince bandlar halinde izlenirken tüm bu kayalar diyabaz daykları tarafından kesilmektedir. Burhan Ofiyolitinin tabanında yer alan amfibolitler ise birkaç yüz metre kalınlıkta yanal devamlılığı olmayan tektonik merceklerden oluşmaktadır. Dalma-batma zonunda okyanusal kabuğun üst kesimlerinin traşlanması ile hendek üzerinde dilim dilim tektonik bir istif oluşturan kaya serisi (eklenir prizma) bulunmaktadır. Özellikle Orhaneli güneyinde Harmancık çevresinde yaygın olarak görülen eklenir prizma bazalt, radyolaryalı çört, şeyl, silttaşı seyrek kireçtaşı ve kumtaşından oluşmaktadır. Orhaneli çevresinde eklenir prizmaya ait kayalar, yeryüzünün km derinliğine gömülerek düşük dereceli bir metamorfizma geçirmiştir. Tavşanlı Zonu na ait kayalar; Geç Kretase deki ofiyolit üzerlemesine bağlı olarak Anatolid-Torid Bloku nun kuzey kenarı 60 km den daha derine gömülmüş ve buna bağlı olarak mavişist fasiyesinde metamorfizma geçirmiştir. Doğu-batı yönünde 250 km uzunlukta bir kuşak oluşturan Tavşanlı Zonu mavişistlerden ve onları kesen Eosen yaştaki plutonlardan oluşmaktadır. Mavişistler; Orhaneli bölgesinde yaygın mostra veren mavişistler fillat, şist, mermer ve metabazitten oluşmaktadır. Kayaçları kuvvetli deformasyona uğramıştır. Yaygın foliasyon ve lineasyon gelişimi gözlenmektedir. Mavişistlerin üzerinde tektonik bir dokanakla Burhanlar ofiyoliti veya eklenir prizmaya ait kayalar yer almaktadır. Eosen plutonları; Tavşanlı Zonu mavişistleri sekiz adet Eosen yaşında pluton tarafından kesilmiştir. Bunlardan ikisi Bursa nın güneyinde yer alan Topuk ve Orhaneli plutonlarıdır. Orhaneli pluton; kuvars, plajiyoklas, hornblend ve biyotitten oluşmuştur. Orhaneli plutonunun çevresinde belirgin bir kontakt metamorfizma zonu gelişmiştir. Plutondan ve kontakt metamorfik zonundan yapılan yaş tayinleri, Orhaneli granodiyoritinin Alt Eosen de kristalleştiğini göstermektedir. Neojen çökel, volkanik ve granitik kayaları; Sakarya ve Tavşanlı zonlarına ait kayalar ve Burhan ofiyoliti Miyosen veya daha genç kayalar tarafından uyumsuzlukla örtülmektedir. Bunlar arasında Bursa güneyinde Neojen sedimenter kayaları ve Uludağ ın çekirdeğini oluşturan Miyosen graniti önemli yer tutmaktadır. Neojen çökelleri; kumtaşı, konglomera, kireçtaşı ve şeyllerden oluşmaktadır. Bu kayalar göl veya nehir çökelleri ile temsil edilmektedir. Uludağ graniti; Karbonifer yaşlı Uludağ grubu kayalarını kesen Uludağ graniti kuvars, plajiyoklas, biyotit, muskovitten oluşmaktadır. Uludağ graniti doğu dokanağı boyunca Uludağ Grubuna ait mermerleri kesmiş ve bu dokanak boyunca mermerlerde wolfram cevherleşmesini meydana getirmiştir. Bursa İli nin genel jeoloji haritası ve stratigrafik istifi Şekil 8 ve Şekil 9 da sunulmaktadır. 21