FİDE YETİŞTİRMENİN AMACI

Transkript

1 FİDE YETİŞTİRMENİN AMACI Sebze üretimine başlarken iyi bir tohum ve bundan elde edilecek iyi kaliteli bir fide gerekmektedir. Kaliteli fide ile üretime başlamak hem verimi artıracak hem de kaliteli ürün elde etmemizi sağlayacaktır. Sebze türleri yetiştirme şekillerine göre birbirlerinden farklılıklar gösterirler. Soğuk ve sıcağa karşı hassas olmayan sebzelerin tohumları direk olarak tarlaya ekilebilir. Bu sebze türleri havuç, maydanoz, ıspanak ve bezelyedir. Diğer bir grup sebzeler ancak iklim koşulları elverişli olduğu anda direk tohum ekimi ile yetiştirilebilirler. Bu sebzeler soğan, fasulye, bakla, hıyar, kavun, karpuz, turp gibi sebzelerdir.

2 Vegetasyon devresi uzun sebzelerin fidelerinin yetiştirilmesi ile bitkilerin vegetasyon devreleri kısaltılmış ve pazara bu sebzelerin para getirdiği erken devrede ürün çıkarılmış olur. Serin iklim sebzeleri arasında başta lahana, karnabahar, brokoli, pırasa, kereviz ve salata-marul, sıcak iklim sebzeleri arasında ise domates, biber, patlıcan, hıyar ve karpuz ilk akla gelenlerdir.

3 Neden fide ile üretim tercih edilmektedir? Fide ile yetiştiricilikte tohum sarfiyatının azalması. Toprak koşullarının tohumla ekime uygun olmaması Uygun tohum ekim mibzerlerinin yokluğu Yazlık sebzeler için erken ilkbahar döneminde düşük sıcaklık risklerinden korunma, Erkencilik sağlaması Düşük ve düzensiz çimlenmeyi ve çıkışı önlenmesi Tarlanın veya seranın daha kısa süreli kullanımı. Böylece ikinci veya üçüncü ürün yetiştirme olanaklarının oluşabilmektedir.

4 FİDE YETİŞTİRCİLİĞİNDE KULANILAN ORTAMLAR ve KARIŞIMLAR 1.İNORGANİK ORTAMLAR KUM KUVARS KUMU PERLİT VERMİKULİT CÜRUF SENTETİK KÖPÜK POMZA CAM YÜNÜ KAYA YÜNÜ

5 KUM: Doğadan direk olarak hazırlanan bir materyaldir. Bu sebeple bileşenleri meydana geldikleri taş ve kayaların yapısına bağlı olarak değişir.kumda en büyük sorun çok fazla CaCO 3 içermesi ve ph ın 8 civarı olmasıdır.

6 KUVARS KUMU: Kuvars kumları, beyaz renkli, toz şeker görünümlü, ince taneli olup, başlıca silisten ve az miktarda kil, demir oksit ve kireçten oluşur. Fabrikasyon sonucu elde edildiğinden hastalık-zararlı sorunu olmaz.pahalı bir materyal olduğu için genellikle süs bitkilerinin üretim çalışmalarında kullanılır.

7 Perlit Perlit, inci taşı anlamına gelen, grinin tonlarından siyaha kadar değişik renklerde camsı volkanik bir kayadır. Tasnif edilmiş perlitin C'deki alev şokunda bünye suyunu kaybederek, patlaması sonucunda tane hacminin 35 misline kadar büyümesi haline Genleştirilmiş Perlit denir.

8

9 Perlit kullanmanın üstünlükleri Hareketsizdir, nötr ph ya sahiptir, ateş almaz. Tamamen sterildir. Nem ve gübre absorbsiyonu için geniş bir yüzey alanına sahiptir. Yüksek hava tutma kapasitesi vardır. Toprakta biyolojik ve kimyasal olarak ayrışmaz. Yeniden kullanımı için ısı, alev ve buhar ile sterilize edilebilir. Gübre paraziti yoktur.

10 VERMİKULİT Vermikulit, volkanik mağma kaynaklarından elde edilen bir mineraldir ve yüksek ısı ile işlenerek hacmi genişler, geçirgenliği artar ve hacim ağırlığı belirgin bir şekilde düşerek şekil değiştirir

11 Vermikkulit Kullanmanın Avantajları; Yüksek katyon değişim kapasitesi özelliği bitkinin gübreyi kontrollü almasına ve ortam ph'sının düzenlenmesine olanak sağlar. Suda çözünmez ve reaksiyonlarda nötrdür. Bu özelliği sayesinde yüksek oranda su absorbe edebilir. Yüksek su tutma kapasitesi ve havalanma özelliği sayesinde tohum çimlenmesini hızlandırır ve besin maddelerinin alımını destekleyerek bitkide hızlı ve sağlıklı gelişim sağlar. Bu durum vermikuliti karışım ortamlarında yaygın ve güvenle kullanılan bir materyal yapmaktadır.

12 Özellikleri; Ġnorganiktir ve steril olma özelliği. 20 yıl boyunca yapısı bozulmaz. Çok yüksek su tutma kapasitesine sahiptir. Ekstra hafif ağırlık Yüksek havalanma kapasitesi ph: Yüksek katyon değişim kapasitesi. Patojen, hastalık ve ot ihtiva etmez. Kullanılabilir bitki besin maddelerini en iyi şekilde tutma özelliğine sahiptir. Absorbe edilen sıvıları yavaş serbest bırakma özelliği Düşük ısı geçirgenliği, yüksek izolasyon özelliği Hastalık ve otlardan aridir. Toprak sıcaklığını düşüren etkin bir yalıtkan olarak görev yapar. Temiz, kokusuz, hafiftir, kolay ve güvenli bir şekilde işlem yapılabilir. Yosun gelişimini engelleyen özelliktedir.

13 Kimyasal özellikleri; Kimyasal kompozisyonu ağırlıkça yüzde olarak aşağıdaki maddelerden oluşur: SiO % Al 2 O % K 2 O % Na 2 O % CaO % MgO % Fe 2 O % TiO % MnO % SO % H 2 O 2 7 %

14 POMZA Volkanizma faaliyetleri neticesinde oluşmuş, fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı dayanıklı, süngerimsi, ani soğumadan ve gazların bünyeyi ani terk etmesinden dolayı oldukça gözenekli camsı volkanif bir kayaçtır. Pomza su tutma özelliğinin olması ve fazla suyu kolaylıkla drene edebilmesi, benzer materyallere göre teminin kolay olması, kaya ve kum materyallerinde olduğu gibi çeşitli sanayi ve tarımsal atık maddeleri, tuzluluk ve ağır metaller gibi toksik etki gösterebilecek maddeleri ihtiva etmemesi nedeniyle kullanım üstünlüğüne sahiptir.

15 Cam Yünü Cam fabrikalarından çıkan ince cam parçalarının toplanıp, birleştirilmesi sonucu elde edilir. Su tutma kapasitesi ve hava içeriğinin iyi olmasına karşın fiyatının yüksek oluşu yetiştiricilikte kullanılmasını engellemektedir.

16 Kaya Yünü Kaya Yünü, % 60 diabase ve % 20 kireç taşı karışımından yapılır. % 20 kömür tozu ilave edildikten sonra C sıcaklıklarda eritilerek sıkıştırılmış liftir. Yapıştırıcı ve izotropik lifli bünyesi, yüksek su tutma kapasitesi, gözenekli ve oksijen zenginliği ile iyi bir kök ortamı oluşturması, besin eriyiklerini yüksek emme gücü ve eşit dağıtması kaya yününün yetiştiricilikte üstün özellikleridir..

17

18 Ġçeriğinde % 47 SIO2, % 8 FeO3, % MnO %14 Al2O3, % 16 CaO, %12 Na2O %10 MgO, %1 K2O maddeleri bulundurmaktadır. Yeni kullanılmış kaya yününün ph değeri nispeten yüksektir (7 nin üzerindedir). Kullanılmadan önce yıkama ve asit ilavesi ile değeri arasında ayarlanması gerekmektedir. (Kaya yününe alternatif ortam olarak Ürgüp volkanik tüfü kullanılabilir)

19 Curuf Bölgemizde Kula kökenli olarak temin edilen volkanik cürufun Cürufun kalitesi kullanılan kömürün kalitesine göre değişir. Genellikle kalsiyum ve magnezyumun fosfat ve silikatlarıdır. Yıkanan cüruf kullanılmadan önce elenir. Kula cürufunun (2-5 mm çaplı) su tutma kapasitesi % 48.57, porozitesi % 62.47, hacim ağırlığı gr/cm3, ph 6.6 dır.

20

21 Sentetik köpük Litresinin ağırlığı 20 gramdır. Hacminin %95 i kadar hava ile doludur. Bünyesinde tuttuğu suyun tamamını bitkiye verebilir. Köpük hafiftir ve yüksek su tutma gücüne sahiptir. Mineral besin içermez, ph değeri açısından nötr bir yapıya sahiptir. Bunlara ek olarak plastikler ve polimerler, polyester, poliüretan, üreformaldehit (Hygromul), fenolik bileşenler, hidrojeller ve genleştirilmiş kil sentetik ve değişikliğe uğramış yetiştirme ortamı malzemeleri olarak sıralanabilir.

22 2.ORGANİK ORTAMLAR Torf Kompost Çiftlik Gübreleri Sphagnum Turba Yosunu Diğer Organik Ortamlar

23 Torf: Torf, göl yataklarındaki su seviyesinin düşmesiyle, bitki faaliyetlerinin ön plana çıkması, kışın su seviyesindeki artış ile bitkinin ölümü ve bu doğa olayının sürekli tekrarlanması ile bitki kök ve gövdelerinin binlerce yıl süren dönüşümü birikimleri sonucunda oluşan organik toprak türüdür. Torf, organik bir toprak düzenleyicidir. Köklerin etrafındaki toprağın hava ve nemliliğini düzenleyerek ideal bir büyüme ortamı sağlar.

24 Torf ya da diğer adıyla turba toprağı nemli ve çok yağış alan yaz sıcaklarının düşük olduğu yörelerde bataklık ve benzeri su altındaki arazilerde yetişen bitkilerin, su dibinde çökerek kısmen çürümesi, su altında hava ile ilişkisi kesilmiş bir ortamda yıllarca çürüyüp birikerek kalın yataklar meydana getirmesi sonucu oluşur.

25

26 Torf un kimyasal özellikleri mikro element miktarları; 2195 ppm Fe, 13 ppm Cu, 38 ppm Mn, 32 ppm Zn makro besin elementleri; % total N, % P, 1800 ppm K, 2800 ppm Ca, 1620 ppm Mg, 200 ppm Na

27 Torf Özellikleri Su tutma kapasitesi yüksektir. Havalanma kapasitesi yüksektir. Hastalık ve haşere taşımaz. Her türlü bitki yetiştirmeye uygundur. Hacim olarak hafiftir. Harç yapımı için çok elverişlidir. Gerekli besin maddeleri ilave edilebilir. %100 doğal bir maddedir

28 ÇĠFTLĠK GÜBRELERĠ: ÇĠFTLĠK GÜBRESĠ : Ahır hayvanlarının sıvı ve katı dışkıları ile yataklıklarının karışımında oluşan artıklar ahır gübresi olarak adlandırılır. Çiftlik gübresinin en önemli faydası toprak yapısını düzeltmesidir. Fide harcı olarak kullanılacak çiftlik gübrelerinin steril ve yanmış olması önemlidir. Çiftlik gübresi bitkiler için organik madde yanında besin elementi de ihtiva eder. Karışımda çiftlik gübresi kullanılmasının en önemli yararlarından birisi karışıma mikro besin elementleri ilavesidir.

29 HAYVAN CĠNSĠNE GÖRE AHIR GÜBRELERĠNĠN AZOT FOSFOR POTASYUM VE KALSĠYUM DEĞERLERĠ Hayvanın Cinsi Azot Fosfor Potasyum Kalsiyum % N % P2 O5 % K20 % CaO Sığır At Koyun Tavuk

30 Ahır gübrelerinin içerdiği bitki besin maddeleri, elde edildikleri hayvanın türüne göre farklılıklar gösterir. Koyun ve tavuktan elde edilen ahır gübrelerinin besin maddesi kapsamı, sığır ve beygirden elde edilen gübrelere oranla daha yüksektir. Genç hayvanların gübreleri azot, fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi bitki maddeleri açısından, yaşlı hayvanlardan elde edilen gübrelere göre daha düşüktür.

31 KOMPOST Kompost biyokimyasal olarak ayrışabilir çok çeşitli organik maddelerin organizmalar tarafından stabilize edilmiş, mineralize olmuş ürünlerdir. Kompostlaştırma, mikroorganizma adı verilen canlıların, ortamın oksijenini kullanarak kompost içerisindeki organik maddeleri biyokimyasal yollarla ayrıştırmasıdır. Yaprak ve kullanılmış mantar kompostu en çok kullanılandır. Kompost kullanımının avantajları: -Ortamdaki boşluk hacmini arttırır. -Ortamın kolay havalanmasını sağlar, - Ortamın su tutma kabiliyetini arttırarak - Yüksek oranlarda mineral gübrelemeye karşı tampon etkisi gösterir. - Besin maddelerinin bitkilerce daha iyi kullanılmasını sağlar.

32

33 SPHAGNUM TURBA YOSUNU Spagnum turba yosunu, asit bataklık bitkilerinden sphagnum papillosun ve sphagnum palustre gibi bitki kalıntılarından kurutulmuş şeklidir. Nispeten sterildir, hafiftir, su tutma kapasitesi yüksek olup, kendi ağırlığının katı su tutabilir. Sphagnum turba yosunu, gövde ve yaprak dokuları çoğunlukla su tutan hücre gruplarından oluşmuştur. Bu yosun, çoğaltma ve yetiştirme ortamı olarak kullanılmadan önce, genellikle el veya makine ile şerit halinde parçalara ayrılır. Ġçindeki mineral madde miktarı çok az olduğundan, bu yosun içinde bir müddet büyütülecek bitkiler ilave besin maddelerine ihtiyaç gösterirler.

34

35 Diğer Organik Ortamlar Çeltik kabuğu, Hindistan cevizi lifleri, Buldan sazı, buğday sapı (saman), kepek, susam sapı, saz kamışı, mantar artığı/kırıntısı, fındık kabuğu kırıntısı, değişik ağaç türlerinin ibre ve yaprak çürüntüsü, ayçiçeği kabuğu/küspesi, diken küspesi, kozalak talaşı, pamuk küspesi,

36 SEBZELERDE FİDE ÜRETİM ŞEKİLLERİ 1.YASTIKLARDA FİDE ÜRETİMİ Yastık ve kasalarda fide üretimi daha çok standart çeşitler için söz konusudur. Fide üretimi amacı ile bir çok şekillerde yastık kullanılmaktadır. Yastıklar, yetiştirilecek sebze fidesinin türüne, yetiştirme devresine ve amaca göre değişik biçimlerde hazırlanır ve ısıtma durumlarına göre üçe ayrılarak adlandırılır. Bunlar: Sıcak yastıklar, ılık yastıklar ve soğuk yastıklar dır.

37 A. SICAK YASTIKLAR Sıcak yastıklar, çoğunlukla, seralarda olduğu gibi, çoğaltma amacıyla kullanılır, küçük ve ucuz yapılardır. Bu yastıklarda mevsim başında fide yetiştirilir. Sıcak yastıklarda gerekli ısı, çoğaltma ortamının altına konulan çiftlik gübresinin fermantasyonundan, ısıtma için kullanılan elektrik tellerinden, sıcak sudan, buhar borularından ya da sıcak hava borularından elde edilebilir.

38 Sıcak yastığın hazırlanması:yastığın uzunluğu, yetiştirilecek fide miktarıyla ilgili olup m arasıda olmalıdır. Genişliği ise iki işçinin karşılıklı çalışmasına uygun olarak m dolayında olmalıdır. Toprak üzerinde 20 cm olan ön yükseklik, arka tarafta 40 cm' yi bulur. Sıcak yastığın derinliği soğuk yörelerde cm, sıcak yörelerde ise cm dolayında olması uygudur. Yastığın duvarları, tuğla, biriket yada betonda olabilir. Alt tarafı fazla suyu süzdürebilmesi için toprak olarak bırakılır. Yağış sularının yastık içine sızmaması içinde, yastığın daha önce belirtildiği gibi topraktan yüksek olması gerekir. Ayrıca fazla yağış sularının akıp gitmesi için yastıkların çevresi cm derinliğinde drenaj çukurlarının açılması gerekir.

39 Sıcak Yastığın Doldurulması: Bünyelerinde az su içeren ve tazeyken fermantasyonları süresince yüksek ısı veren at, koyun ve keçi gübresi kullanılır. En uygunu taze at gübresidir. Yastık çukurunun altına 10 cm kalınlığında konan çakıllı kum, drenajı kolaylaştırır. Yastığı tabanındaki çakıllı kumun üzerine 15 cm kadar gübre atılır. Atılan gübre tahta tokmaklarla iyice bastırılır. Gübrenin nemi yetersizse, süzgeçli kovayla sulanır. Tekrar 15 cm kadar gübre atılır ve bastırılır. Bu işlemler gübre kalınlığı 60 cm oluncaya kadar sürer. Bunun üzerine 10 cm kalınlığında harç konur ve camlı çerçeveler kapatılır. Taze at gübresi hemen kızışmaya başlar ve ilk günlerde sıcaklık 70 C - 80 C ye kadar çıkabilir. Yaklaşık bir hafta sonra sıcaklık 30 C ye kadar düşer. Bu devreden sonra yazlık sebzelerin tohumlarının ekimine başlanabilir. En iyisi yastıkta amonyak kokusu bitince ve toprak termometresiyle ölçülen sıcaklık 24 C iken ekim yapmaktadır, iyi bir sıcak yastık 10 hafta süreyle ısı verebilir. Buna göre ekim tarihi belirlenir.

40

41 Sıcak yastık olarak kullanılan elektirikli ısıtmalı masa Elektrikle ısıtılan masa. 1. Toprak ısıtma kabloları, 2. Kablo üzerinde harcı tutan tabaka, 3. Harç (10-15 cm kalınlıkta), 4. Termostat, 5. Elektrik bağlantısı.

42 B.ILIK YASTIKLAR Sıcak mevsim sebzelerinin fideleri için kullanılır. Ancak ılık yastıklar tohum ekimi amacıyla değil, daha çok sıcak yastıklarda çimlendirilmiş olan fidelerin yetiştirilmesi için değerlendirilir. Ilık yastıkların boyutları, sıcak yastıklar gibidir. Derinliği ve kullanılan gübre çeşidi farklıdır. Derinliği cm arasındadır. Kullanılan gübrenin yarısı taze at gübresi ve yarısı da yanmış çiftlik gübresidir. Kullanılan harç 15 cm kalınlığındadır.

43 C.SOĞUK YASTIKLAR Yaz aylarında kışlık sebzelerin fidelerinin yetiştirilmesinde kullanılır. Bunun için bahçede 1.2 m genişliğinde arazi durumuna ve ihtiyaca göre 5-50 m hatta bazen daha uzun tavalar hazırlanır ve içleri 25 cm derinliğinde işlenir. Üzerine yaymış ahır gübresi atılır ( 5kg/m2 ya da 5 ton/ da), toprakla iyice karıştırılır ve tesviye edilerek tohum yatağı hazırlanır.

44 2.SAKSI VE KASALARDA FİDE ÜRETİMİ Tohumlar doğrudan saksı veya kasalara ekilerek veya yastıklarda yetiştirilen fideler saksılara şaşırtılarak da fide üretimi yapılabilir. Bu şekilde fide üretimi daha çok şaşırtmaya uygun olmayan karpuz, kavun ve kabak gibi sebzeler için kullanılmaktadır.

45 3. VİYOL ve STRAFORLAR DA FİDE ÜRETİMİ Torf, perlit ve vermikulit başta olmak üzere hazırlanan ortamlar makine kullanılarak viyollere doldurulmakta ve yine punomatik makinelerde tohum ekimi yapılmaktadır. Daha çok siparişi alınan çeşitlerin fidesi üretilmekte dikime gelen fideler tüketiciye satılmaktadır. Hazır fide yetiştiriciliğinde doğrudan tohum ekimi yapıldığından fidelerin şaşırtma işlemi ortadan kalkmaktadır.

46

47 MAKİNALI FİDE YETİŞTİRME TEKNİĞİ FİDE YETİŞTİRİCİLİĞİNDE KULLANILAN MAKİNA VE EKİPMANLAR

48 Makinalı Fide Yetiştiriciliğinde Kullanılan Tohum Ekim Makinası ve Parçaları Mikser Tohum ekim makinasının ilk parçasıdır. Tohum ekiminde kullanılacak olan materyalin (torf, perlit ve vermukulit gibi) uygun oranlarda konularak karıştırılmasına yarar.

49 Tepsi Deposu Tohumların içerisine ekileceği tepsilerin (viollerin) hazırlanıp yerleştirildiği yer.

50 Doldurucu Mikser kısmında hazırlanıp karıştırılan harcın viollere doldurulmasına yarayan kısım.

51 Süpürücü Doldurucu kısmında içerisi harçla doldurulan violler süpürücü kısmına gelirler. Harçla dolu olan viollerin üzeri burada silme şeklinde süpürülür ve düzeltilir.

52 Delici Tür, çeşit özelliklerine ve tohumların çimlenebilme kabiliyetlerine göre uygun derinlikte tohum yatağının oluşturulmasına yarayan kısımdır.

53 Tohum Gözü Tohum ekimi yapılan kısım olarak adlandırılan tohum gözü çeşitli tohum büyüklüklerine göre ayarlanıp ekimin yapılmasını sağlayan havalı sistemdir.

54

55

56 Kapak Deposu Tohum gözü kısmında ekimi yapılan violler kapak deposu kısmına gelirler. Kapak deposu tohumların üzerlerini kapaklık materyalle örten sistemdir.

57

58 Sulama Haznesi: Tohum ekim makinasının son parçasıdır. Tohum ekimi yapılan sonra üzeri kapatılan violler son olarak sulama haznesine gelirler. Burası çimlenme için gerekli nemi sağlayacak olan ilk sulamanın yapıldığı kısımdır.

59 Entegre tohum ekim ünitesinden bir görünüm.

60 Violler ve Tipleri Makinalı fide yetiştiriciliğinde tohum ekiminde violler kullanılmaktadır. Violler firma, tohum, bitki özelliklerine göre değişirler. 144, 150, 216 veya 384 lük olabilirler.

61 Tohum Ekilen Viyollerin Karanlık Odaya Alınması Tohum ekimi yapılmış, kapaklık materyallerle üzeri örtülmüş ve ilk suyu homojen bir şekilde verilmiş olan tohum ekili viyoller karanlık odalara taşınırlar. Fide yetiştiriciliği yaparken amaç tohumların aynı anda çimlenmesini sağlamak, fidelerin aynı anda aynı gelişim düzeylerine gelmesini sağlamak yani viyolde homojen bir fide çıkışını elde etmektir. Bu amaçla tohum ekimi yapılan viyoller çimlenme ve özellikle tohumların aynı anda çimlenebilmesi için türlere göre değişmekle birlikte 4-6 gün süre ile yaklaşık % nemde karanlık odada tutulurlar.

62 Domates tohumunun çimlenmesi için en uygun hava ve harç sıcaklığı º C dir. Çimlenme oluncaya kadar tohumlar karanlık odada tutulur ve harcın rutubeti muhafaza edilir. Bu nedenle domates tohum ekimi yapılan viyoller 4-6 gün süreyle % nemde º C sabit sıcaklıkta karanlık odada bekletilirler. Patlıcan tohumlarının çimlenmesi için minimum sıcaklık 15 º C civarındadır. Optimum ºC dir. Bilindiği gibi patlıcan tohumları çimlenirken karanlıktan hoşlanırlar. Bu nedenle patlıcan tohum ekimi yapılan violler 6 gün süreyle % nemde º C sabit sıcaklıkta karanlık odalarda bekletilirler. Hıyar tohum ekimi yapılan violler 4-6 gün süreyle % nem ve 22-4 º C sabit sıcaklıkta karanlık odada bekletilirler. Biber ekimi yapılmış violler 6 gün süreyle % nem içeren ve 24 ºC sabit sıcaklıktaki karanlık odada bekletilirler. Kavun tohum ekimi yapılan violler 6 gün süreyle % nem içeren ve ºC sabit sıcaklıktaki karanlık odada bekletilirler. Türler için ayrı ayrı belirtilen süreler karanlık odada geçtikten sonra çimlenme kontrolü yapılan viyoller, seraya aktarılırlar.

63 Çimlenme kontrolü

64

65

66

67 Viollerin Seraya Taşınması ve Serada Uygulanan Kültürel İşlemler Karanlık odadan çıkarılan viyoller seralardaki yerlerine taşınırlar.makinalı hazır fide yetiştiriciliği yapan firmaların seraları tamamen otomatik havalandırılmalı ve sabit sıcaklık ayarlamalıdır. Bu fidelik için ayrılan seralarda dezenfeksiyona çok dikkat edilmelidir. Bu yüzden serada çalışan personellerin elleri ve ayakkabıları sera girişinde sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilir.

68 Sulama Fide döneminde bitkiler sürekli ve periyodik olarak sulanmalıdır. Harcın kuru tutulması ile daha küçük boylu, pişkin ve erken çiçeklenen fideler elde edilebilir. Ancak toplam verimde düşme ve kalitede azalma olur. Kural olarak sulama suyunun sıcaklığı bitkinin içinde bulunduğu harcın sıcaklığına yakın olmalıdır. Genç dönemlerde bitkinin suya ihtiyacı nispeten daha azdır. Sulama çok fazla yapılmayabilir. Fakat bitkide yaprak sayısı arttıkça sulama sıklığı ve miktarı artırılmalıdır. Fideleri belirli aralıklarla sulayarak su sıkıntısına sokulmamaları lâzımdır. Hazır fide yetiştiriciliği yapan firmalarda sulama işlemi 2 tarafında 8-10 mm meme bulunan sulama pompası ile homojen bir şekilde yapılır.

69

70

71 Tekleme Hazır fide yetiştiriciliğinde normal şartlarda tekleme yapılmamaktadır. Fakat çimlenme oranı düşük olan çeşitlerin tohumu ekilirken bilerek viyolün bir gözüne iki tohum ekilir veya tohum ekim makinasından kaynaklanan bir hatadan dolayı viyoldeki bir göze birden fazla tohum ekilmiş olabilir bu gözde meydana gelen iki fideden birisinin sökülerek başka bir göze aktarılması gerekir. Buradaki amaç viyolun her bir gözüne bir fide gelecek şekilde tekleme yapılmasıdır. Tekleme işlemi fidelerin gövdeleri dikleşip fide yaprakları gelişip yere paralel hale geldiklerinde yapılmalıdır. Genelde fideler çimlenmeden 7-10 gün sonra teklemeye gelirler. Fideler şaşırtma küreği, küçük bir tahta parçası veya parmak ucu ile köklere zarar vermeden sökülür. Tekleme için fideler sadece kotiledon yapraklardan tutulmalıdır.

72 GÜBRELEME Fidelikte sulama sistemiyle birlikte bitkinin ihtiyacı olan gübreler yapraktan uygulanarak homojen bir şekilde verilmektedir. BÜYÜMEYİ ENGELLEYİCİLERİN KULLANIMI Firmalarda boylanmanın kontrolü amacıyla gerektiğinde bazı kimyasal maddeler kullanılmaktadır. Büyümeyi geciktirici maddelerden daminozide, uniconazole, etephon, paclobutrazol, cycocel bunlar arasında sayılabilir.

73 Pazarlama Hazır fide yetiştiriciliği yapan firmalar aldıkları siparişe göre üretim yaparlar. Firmalara sipariş verirken hangi tür ve çeşitten ne kadar fide istenildiği bildirilmelidir. Üreticiler domates, hıyar fidesi siparişlerini 50 gün önceden vermelidirler. Sipariş miktarı firmaların kullanmış olduğu viollerde bulunan göz sayısının katları şeklinde olmalıdır. Fideler 3-4 gerçek yapraklı iken üreticiye uygun kutularda teslim edilir. Üretici firmaya gelerek siparişlerini teslim alır.

74

75

76