İLK FİİL ZEHEBE. Dün okula gittim. Şimdi okula gidiyorum. Yarın okula gideceğim.

Transkript

1 İLK FİİL ZEHEBE Derse başlamadan önce fiiler konusunu nasıl çalışacağımızı, nasıl bir yol izleyeceğimizi, çalışacağımız bu konunun Kur-an ı Kerim i anlamada, arapça konuşmada, bize nasıl katkısının olacağını açıklamak istiyorum. Dersimize bu açıklamadan sonra başlamak istiyorum. Dün okula gittim. Şimdi okula gidiyorum. Yarın okula gideceğim. Bu üç cümleyi arapça olarak anlayabilmek, yazabilmek ve konuşabilmek için dün, şimdi, yarın ve okulun yanı sıra ben şahıs zamirini ve gitmek fiilinin çekimini bilmemiz gerekmektedir. Arapça ile ilgili kaynaklar şahıs zamirlerini, fiilleri, fiil çekimlerini ve isimleri vs vs öğretmeye çalışmakta. Arapça çalışmaya başladığımda, el yazısı ile harekesiz ya da bilgisayar ile çok küçük puntolarla yazılmış kitaplardan çalışmanın zorluğu bir tarafa, bir de öğrenilecek fiilin seçiminde hata olduğunu gördüm. Arapça kaynak kitapları alırken çoğunlukla yorumlara bakarak alıyordum. Elbette her kitaptan yeni şeyler öğrenmek mümkün ve bu kitapları emek vererek bin bir zorlukla çıkaranlar içinde Allah razı olsun demek gerekiyor. Çok fiil öğrenmenin bir dili konuşabilmedeki önemini bildiğimden, benim bildiğim kadarı ile Türkiye de fiil çekimleri ile ilgili tek kaynak kitabı aldım. Kuyudan su çekmek, kalp kırmak fiilleri ile karşılaştım. Günlük yaşamda belkide hiç kullanmayacağımız kuyudan su çekmek fiilini, 14 farklı şahıs zamiri için öğrenmenin, bunların emir kiplerini ezberlemenin, aynı zamanda farklı zamanlar için çekimlerini öğrenmenin ne kadar zaman alacağı bir tarafa ilk etapta kişiye ne gibi bir faydası olabilir ki?

2 Bu ve buna benzer karşılaştığım olumsuz örneklerden sonra fiil çekimleri ile ilgili bir çalışma yapmayı düşündüm. hizliogreniyorum sitesiden ücretsiz olarak indire bilirsiniz. Gelelim konumuza. Günlük yaşamda sıklıkla kullandığımız fiilleri seçerken seçtiğimiz fiilin gerçekten günlük yaşamda sık kullanıldığına dikkat edeceğiz. Günlük yaşamda sık kullandığımız fiileri belirledikten sonra bunların içerisinden de çekimi özel bir durum gerektiren fiilleri eleyeceğiz. İngilizceki düzenli düzensiz fiiler gibi arapçada da çekimi farklılık gösteren fiiler var. İçerisinde elif, vav, ye harflerinin olduğu fiileri sıklıkla kullanılmasına rağmen sonraya bırakacağız. Bu arada elif, vav, ye harflerine illet harfleri deniliyor. İçerinde bu harfleri barındıran fiilere de illetli fiiller deniliyor. Bizim çalışmalarımızın bir diğer özelliği ise illet harfleri, illetli fiiler, damme, ötre, esre, cezm, nasb, nasb alemeti vb ifadelere asla yer vermeyeceğiz. Bu çalışmayı hazırlamaya beni zorlayan sebepleriden biriside buydu işte. Düşünmeden taşınmadan rastgele düzenli ve düzensiz fiilerin bir çırpıda öğrenmeye çalışmayacağımız gibi ilk etapta kafa karışıklığına yol açacak tanımlarla da uğraşmayacağız. Yukarıda fiil çekimlerini sitesinden indirebileceğinizi söylemiştim. İlk yüz fiil isimli çalışmayı indirdiğinizde seçilen fiiler içerisinde son fiillerin düzensiz fiiler olduğunu ve kırmızı renkli yazıldığını göreceksiniz. Fiil seçimini başarılı bir şekilde yaptıktan sonra seçtiğimiz fiilin öğretiminde de farlı bir yol izleyeceğiz. Türkçede şahıs zamirlerinin sayısı (ben, sen, o, biz, siz, onlar) iken, arapça da bu sayı 14. Ben gidiyorum. Sen gidiyorsun. O gidiyor vs vs derken arapçada bunun 14 farklı çekimi var. Genelde öğretilmek istenilen bu 14 farklı çekimin bir anda verilmesi yönünde. Bir de bunun üzerine bu fiilerin farklı zamanlarda çekimi girince iş yeni başlayanlar için işin içinden çıkılmaz bir hal alıyor.

3 Öyle tahmin ediyorum ki pek çok kişi Kur an-ı Kerim i anlamak için kitaplar aldı. Çalışmaya başladı. Ancak o kadar karışık ve zor geldiki arapça onlara ve çalışmayı bir daha başlamamak üzere bıraktılar. Şimdi dersimize başlıyoruz. Ahmet gitti. Hasan gitti. Hüseyin gitti. Bir isim ve bir fiilden oluşan bir cümle. İlk öğreneceğimiz fiil zehebe. Zehebe gitti demek. Arapçasını ve arapça ile yazılmış örnekleri aşağıda göreceksiniz. Ancak bu zehebe fiili ile ilgili sizinle biraz karşılıklı konuşmak istiyorum. Ahmet gitti. Hasan gitti. Hüseyin gitti. Cümlelerinden nereye, ne zaman, ne ile gittikleri ile bir bilgi edinemiyoruz. Sadece gittiklerini anlıyoruz. Ahmet zehebe. Ahmet gitti. Hasan zehebe. Hasan gitti. Hüseyin zehebe. Hüseyin gitti. Ahmet nerede? Sorusuna Ahmet gitti diye cevap verebileceğimiz gibi. Gitti Ahmet şeklinde de cevap verebiliriz. Zehebe Ahmet. Zehebe Hasan. Zehebe Hüseyin gibi. Bu üç örnek cümlemizde isimleri kaldırıp yerine O yu koyarsak. O gitti demiş oluruz. Huve zehebe. O gitti. Örneğimize bakalım. ه ه ه He harfi. He. Hu.

4 و و و Ve harfi. Ve. Vu..O Huve. ه و.O ه و ذ ه ب ذ ه ب Zehebe. Gitti. zehebe. Huve هو ذ هب. gitti. O ه و ذ ه ب.

5 Ahmet zehebe. Hasan zehebe. Hüseyin zehebe. Cümlelerini isimleri kullanmadan O gitti diye söylediğimiz de arapça karşılığının huve zehebe olduğunu gördük. Biz, O yu hem bayanlar hem de erkekler için kullanıyoruz. ingilizcedeki he she gibi arapçada da huve hiye vardır. Huve erkekler için kullanılırken hiye bayanlar için kullanılmaktadır. Hem huvenin hem de hiyenin manası O demektir. Zeynep gitti. Ayşe gitti. Hatice gitti. Zeynep zehebet, Ayşe zehebet. Hatice zahebet. Ya da kısaca hiye zehebet. O gitti. Örneklerimize bakalım. ه ه ي ي ه ي He harfi. Hi. Ye harfi. Ye. Hiye. O. Bayanlar için ه ي

6 .O ه ي Zehebet. ذ ه ب ت. için. Gitti. O bayan ذ ه ب ت. Gitti. ذ ه ب ت. gitti. O هي ذ ه ب ت..O ه و. gitti. O ه و ذ ه ب. zehebe. Huve هو ذ هب. gitti. O ه و ذ ه ب.

7 gitti. O هي ذ ه ب ت. gitti. O ه و ذ ه ب. Zebehe ve zehebet üzerinde biraz konuşalım istiyorum. Ahmet gitti. Ahmet zehebe. Ahmet ismini kullanmadan sadece O gitti demek istersek. Huve zehebe. Ayşe gitti. Ayşe zehebet. Ayşe ismini kullanmadan sadece O gitti demek istersek. Hiye zehebet. Hem ismi hem de üçüncü tekil şahıs zamiri O yu cümlede kullanmadan sadece gitti demek istersek. Erkek için. Zehebe. Gitti. Bayan için zehebet. Gitti. Dememiz yeterli olacak. Gitti. ذ ه ب. Gitti. ذ ه ب ت. Zehebe ve zehebet her ikisi de gitti anlamına gelmekte ancak zebehe tek bir erkek için zehebet tek bir bayan için kullanılmakta. Aralarında sadece bir t farkı var. Şimdi, iki cümleyi harekesiz yazalım.

8 Gitti. ذهب. Gitti. ذهبت. Bu iki cümlenin başlarında huve ve hiye bile olmadan, hangisinin bir erkek hangisinin bir bayan için söyleneceğini farkedebiliyoruz. Yukarıdaki örnekte olduğu gibi fiilin sonundaki t bize önemli bir ipucu vermekte. Zehebe zehebet, derese dereset, ketebe ketebet, dehale dehalet, harece harecet, vecede vecedet gibi fiillere baktığımızda anlamını bilmesek bile. İlk söylenenlerin tek bir erkek ikinci söylenenlerin tek bir bayan için olduğunu anlayabiliriz. Yani fiilin sonuna t harfi eklemekle fiili tek bir bayan için çekimlemiş oluyoruz. Zehebe bir geçmiş zamanı ifade eden üç harfli bir fiilidir. Geçmiş zamanı ifade eden fiiller fiilin yalın halidir. Yani kök halidir. Geniş zaman gelecek zaman yapmak istediğimizde bu fiil köküne ekler eklememiz gerekecektir. Üç harfli ve üçüncü tekil şahıs için kullanılan bir fiili tercih etmemizin sebebi kolaylık olması bakımındandır. Huve yezhebu. O gidiyor. Bu cümle bize giden kimsenin gitme eylemini şimdi, konuştuğumuz şu anda yaptığını anlatmaktadır. Huve zehebe. O gitti. Huve yezhebu. O gidiyor. İki cümleye tabloda bakalım. gitti. O هو ذ هب.

9 gidiyor. O هو يذ هب. Zehebe, derese, ketebe, fehime, dehale, şeribe gibi üçüncü tekil şahıs için geçmiş zaman ifade eden fiilerin başına ye harfi getirerek bunları şimdiki zamana çervirmemiz mümkün. Gerçi bu zaman arapçada hem şimdiki zamanı ifade ederken aynı zamanda geniş zamanı da ifade etmekte. Cümledeki ifadenin gelişinden geniş mi şimdiki zaman mı olduğunu anlıyoruz. Bu ileride göreceğimiz bir konu. Aşağıdaki tabloda geçmiş zaman fiillerinden bazılarını göreceksiniz. Hepsinin üç hafli olduğuna, huve o için, üçüncü tekil şahıs için çekimlendiklerine lütfen dikkat ediniz. O. ه و Gitti. Ders çalıştı. Yazdı. Buldu. Girdi. ذ هب درس كت ب وج د دخ ل Zehebe fiilini Kur-an ı Kerim de aratabililrsiniz. Bu dersimizde görmüş olduğumuz zehebe fillinin geçmiş zaman da çekimini gördük.

10 1- Neden geçmiş zaman ile başladığımız anlatılacak. 2- Nereye, ne zaman, nasıl. 3- Fiil tablosundan nasıl cümleler yapacağımız anlatılacak 4- Kitabın üçüncü bölümünden nasıl yararlanacağımız anlatılacak. 5- İlk hedefimizin Tekvir Suresi 26. Ayeti anlamak olduğu söylenecek. Tekvir Suresi 26. Ayetini anlamak derken kastım. Açıp mealden okuyup ezberlemek değil. Ayette geçen gitmek fiilinin çekimini öğrenmek. Ancak oraya gelinceye kadar. Huve ve hiye üzerinde biraz daha çalışmamız gerekiyor. Gitmek fiili Kur-an ı Kerim de geçiyor mu? Eğer geçiyorsa, benim gitmek fiilinin geçtiği o ayeti bulup, mealini okuyup, bilmediğim kelimeleri öğrenmemle en azından Kur-an ı Kerim de geçen bir ayeti anlamam mümkün. Bir sonraki dersimizki 6- Nereye, ne zaman, nasıl, midir mıdır? 7- Diğer fiileri öğrenilmesine geçilmesi. 8- Hum a atlanması. و ه ب ه ذ س ر د ب ه ذ ي س ر د ي

11 ك ت ب و ج د د خ ل ي ك ت ب ي د ي د خ ل Tabloyu incelediğimizde üç harfli geçmiş zaman fiillerinin önüne ye harfini eklediğimizde cümlelerimiz şimdiki-geniş zamana dönüşmekte. Bu çalışmada buraya kadar geldiğimiz yerleri özetleyecek olursak. Arapçayada fiiller konusuna çalışırken kolaylık olması bakımından ilk etapta 3 harfli fiilleri seçip bu fiillerin geçmiş zamanlarının üçüncü tekil şahıs için çekimlerine çalışmalıyız. O gitti. O ders yaptı. O yazdı. O buldu. O girdi. Gibi fiillerin çekimlerine alıştıktan sonra bu fillerin önüne ye harfini getirerek. O gidiyor. O ders yapıyor. O yazıyor. O buluyor. O giriyor şeklinde çalışmalarımıza devam etmeliyiz. Öğrenmek istediğiniz fiilleri kendiniz sözlükten seçebileceğiniz gibi benim seçmiş olduğum fiilerden de çalışmanızı devam ettirebilirsiniz. Kitaptan ya da adresindeki ilk yüz fiilin çekimlerini inceleyebilirsiniz. Ancak ilk etapta herhangi bir fiilin arapçada bulunan 14 şahıs zamiri için çekimini ezberlemeye çalışmayın. İlerleyen sayfalarda o gitti, o gidiyor şeklinde öğrendiğimiz cümlelere onlar gidiyor, sen gittin, sen gidiyorsun, siz gittiniz ve siz gidiyorsunuz şeklinde devam edeceğiz. Fiillerin onlar ve siz çekimini öğrendiğimizde Kur-an ı Kerim den sayılamayacak kadar çok ayete kimden bahsedildiğini, kime hitap edildiğini fiile bakarak anlaya bileceğiz.

12 Kısa bir süre sonra ise Kur-an ı Kerim den herhangi bir sayfayı açtığımızda sayfadaki fiilleri hemen görebileceğiz. Adeta fiiller size ben buradayım diyecek. Konumuza dönecek olursak, burada ne kadar zamanda, ne kadar fiil ezberleyeceğinizi siz belirlemelisiniz. İlk yüz fiili beş beş ezberleyebileceğiniz gibi iki iki ya da on on da ezberleyebilirsiniz. Bir iki fiili bir birine karıştırmanız, anlamını unutmanız başlangç için çok ta önemli değil. Burada önemli olan nokta huve ile başlayan bir cümlenin ardından fiilin yalın halini kullanmanız gerektiğini hiye ile başlayan bir cümlenin arıdından ise yalın haldeki fiilin köküne t harfinin ya da geniş-şimdiki zaman fiilinin ye ile başladığını birbirine karıştırmamanız. Yoksa bu fiileri defalarca tekrarlayacağımız için ilerleyen zamanlarda zaten anlamlarını öğreneceksiniz. Öğrenmiş olduğumuz ilk fiilimiz zehebeyi Kur-an ı Kerim den aratınız lütfen. Googlede arama çubuğuna Kur an-ı Kerim de arapça kelime arama yazdığınızda karşınıza gelen bu adresten aramanızı yapabilirsiniz. Beş, on fiil öğrendikten sonra bu öğrenmiş olduğumuz fiillerin önlerine ne, ne zaman, nereye, nasıl, kim, midir, mıdır soru kalıplarını getirerek yeni cümleler oluşturacağız. Bu soru kalıpları ile ilgili örnek cümlelerimizin ardından Tekvir Suresi 26. Ayeti ne kadar kolay bir şekilde anladığımızı göreceğiz. Soru kalıplarına bir göz atalım. م ا م ن م ت Ne? Kim? Ne zaman?

13 أي ن إ ىل أي ن ك ي ف ه ل Nerede? Nereye? Nasıl? Mi dir? Mı dır? Tablodaki bu soru kalıplarını Kur an-ı Kerim de aratın lütfen. BURAYA ÖRNEK SURE VE AYET İSİMLERİ YAZILACAK. DERS BURADA BİTTİ.. FİİLLERLE İLGİLİ İKİNCİ DERS Bu fiillerle ilgili ikinci dersimizde ilk dersimizde görmüş olduğumuz zehebe fiilini soru kalıpları ile birlikte kullanacağız.

14 gitti. O ذ ه ب. O gitti mi? Kim gitti? Ne zaman gitti? Nereye gitti? Nasıl gitti? هل ذ هب من ذ هب م ت ذ هب إ ىل أين ذ هب ك يف ذ هب Tablodaki bu soru kalıplarını Kur an-ı Kerim de aratın lütfen. BURAYA ÖRNEK SURE VE AYET İSİMLERİ YAZILACAK.