ARAPÇA-III KISA ÖZET KOLAYAOF

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ARAPÇA-III KISA ÖZET KOLAYAOF"

Gülbahar Büker
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ARAPÇA-III KISA ÖZET KOLAYAOF

2 2 Kolayaof.com Sayfa 2

3 İÇİNDEKİLER الا ف ع ال ال م ز ید ة 1. ÜNİTE- Mezîd Fiiller 7...أ ن و اع الخ ب ر 2. ÜNİTE- Haber Türleri الا س م ال م و ص ول 3. ÜNİTE- İsm-i Mevsûl 13...الا ف ع ال ال م ع ت ل ة و ت ص ر یف ھا 4. ÜNİTE-İlletli Fiiller ve Çekimi 18...ن اي ب ال ف اع ل 5.ÜNİTE- Nâibü l-fâil ال م ف ع ول ف یھ 6. ÜNİTE- el-mef ûlü Fîh: Zaman ve Mekân Zarfları ال م ف ع ول ال م ط ل ق.7 ÜNİTE-el-Mef ûlü l-mutlak ال م ف ع ول 3 ل ھ 8. ÜNİTE-el-Mef ûlü Leh الع ط ف و ح ر وف ھ 9. ÜNİTE-Atıf ve Edatları الح ال و أ ن و اع ھ 10. ÜNİTE-Hâl ve Türleri Kolayaof.com Sayfa 3

4 الا ف ع ال ال م ز ید ة 1. Ünite Mezîd Fiiller Bitişken dillerde bir kelimeden değişik mânâlar elde etmek için, değişik eklerden istifade edilir. Mesela, bitişken dillerden olan Türkçemiz deki YAZ kökünden değişik mânâlar elde etmek için bu kökün sonuna, aşağıdaki listede görülen ekler getirilir: Yaz-ı: Yazı Yaz-ıcı: Yazıcı Yaz-an: Yazan Yaz-ar: Yazar Yaz-ılan: Yazılan Yaz-mak: Yazmak Yaz-dır-mak: Yazdırmak Yaz-dır-ıl-mak: Yazdırılmak Yaz-ım: Yazım Yaz-ış: Yazış Görüldüğü gibi, ortak kökten yeni mânâlar elde etmek için kökün sonuna getirilen değişik eklerden istifade edilmiştir. Arapça gibi bükülgen dillerde ise, değişik mânâlar elde etmek için isim ve fiillere şamil olmak üzere, ekler ilave etmek yerine, kelimeler değişik kalıplara nakledilir. İşte bu, mücerret birer kök ile köklerine bazı harfler ilave etmek ya da kök harflerindeki bazı harfleri tekrarlamak suretiyle yapılır. Bu şekilde elde edilen fiillere mezîd yani ilaveli fiiller denir. 4 DİL BİLGİSİ MEZİD FİİLLER Mezîd Fiilin Tarifi ve Babları Fiiller en az üç harflidir. Başka bir deyişle fiil kalıpları en az üç harflidir. Bunlara sülâsî (üç harfli) fiiller denilir. Kök harflerinin sayısı dört olan fiiller de vardır. Bunlara da rubâî (dört harfli) fiiller denilir. Bu harflere ilave edilerek elde edilen kalıpların mânâları, harf sayısının artmasına göre değişmektedir. Mezîd bablar, üç harfli fiillere bazen bir, bazen iki, bazen de üç harf; dört harfli fiillere de bazen bir, bazen iki harf ilave edilerek elde edilir. Sülâsînin Mezîdi Rubâî Fiiller Üç harfli olan fiillere bir harf ilave edilerek üç fiil kalıbı elde edilir. Bu kalıplar: ف ع ل fiilinin ف ع ل, ortasına orta harfinin cinsinden bir harf ilave etmekle أ ف ع ل başına bir hemze ilave etmekle, baş harfiyle orta harfi arasına elif ilave etmek suretiyle de ف اع ل kalıpları elde edilmektedir. Bu fiiller muzâri ve masdarlarıyla birlikte bir kalıp oluştururlar. Sülâsînin mezîdi (ilavelisi) olarak meydana gelen rubâî fiillerin (dört harfli) kalıpları veya babları şunlardır: babı أ ف ع ل -ی ف ع ل - إ ف ع ال 1. kazanır. babına aktarılan bir fiil genellikle şu yeni mânâlardan birini إ ف ع ال Kolayaof.com Sayfa 4

5 1. Müteaddîlik (Geçişlilik) Fiil, aslında lâzım (geçişsiz) ise إ ف ع ال babına nakledilmekle, bir mef ûle müteaddî olur. Yani bir mef ûlun bih sarih (Harf-i cersiz mef ûl) alır. Eğer fiil bir mef ûle müteaddî ise, إ ف ع ال babına nakledilmekle iki mef ûle müteaddî olur. Eğer fiil iki mef ûle müteaddî ise, إ ف ع ال babına nakledilmekle üç mef ûle müteaddî olur 2. Duhûl: Bir zaman veya yere girme anlamı ifade edebilir 3. Sayrûret: Bir halden başka bir hale geçmeyi ifade eder 4. Haynûnet: Zamanı gelmek anlamını ifade edebilir 5. Bazen sülâsisi ile aynı mânâyı ifade edebilir kazanır. babına aktarılan bir fiil genellikle şu yeni mânâlardan birini ت ف ع یل 1. Müteaddîlik (Geçişlilik) Fiil aslında lâzım (geçişsiz) ise ت ف ع یل babına nakledilmekle, bir mef ûle müteaddî olur. Fiil aslında bir mef ûle müteaddî ise, ت ف ع یل babına nakledilmekle iki mef ûle müteaddî olur 2. Teksîr (Çokluk, abartı) bildirir. Bu çokluk bazen fiilin çokça meydana geldiğini bazen de o fiilin fâilinin çok olduğunu ifade eder. 3. Çok az olarak, sülâsî mücerredi ile aynı mânâyı ifade edebilir. Bu baba nakledilen bir fiil şu mânâlardan birini kazanabilir. 1. Müşâreket (işteşlik): Bir fiilin birden çok özne tarafından karşılıklı, ortaklaşa yapıldığını belirttiği çatıya müşareket yani işteşlik denir. 2. Müteaddîlik (Geçişlilik ifâde etmesi) 3. Nadiren sülâsî mücerredi ile aynı mânâyı ifade edebilir 5 Sülâsînin Mezîdi Humâsî Fiiller Sülâsî fiillere iki harf ilave edilerek harf sayıları beşe çıkan fiil kalıpları beştir. Bunlar: babı: ا ن ف ع ل ی ن ف ع ل ا ن ف ع ال.1 edilir. nin baş tarafına kesreli bir hemze ve sakin bir nun ilavesiyle bu bab elde ف ع ل babı: ا ف ت ع ل ی ف ت ع ل - ا ف ت ع ال 2 edilir. nin baş tarafına kesreli bir hemze ve fâsıyla aynı arasına bir tâ ilavesiyle bu bab elde ف ع ل kazanabilir: babına nakledilen bir fiil şu anlamlardan birini ا ف ت ع ال 1. Mutavaat 2. Çalışıp çabalama 3. Müşareket (işteşlik) 4. Edinmek: Bir kimsenin bir şeye sahip olduğuınu ifade eder ا ف ع ل -ی ف ع ل -ا ف ع لا ل. 3 Kolayaof.com Sayfa 5

6 Babı: ف ع ل nin baş tarafına bir hemze ilavesi ve lâmın tekrarıyla bu bab elde edilir. Bu bab, renk ve özürlerin abartılı anlatımı için kullanılır. babı: تف ع ل -ی ت ف ع ل -ت ف ع ل.4 edilmiştir. nin baş tarafına bir tâ ilavesi ve aynın tekrarıyla bu bab elde ف ع ل (Binâsı) Bâbının Özelliği ت ف ع ل Bu baba nakledilen fiiller aşağıdaki mânâları kazanır: babının mutavaatı ت ف ع ل Tekellüf (Güçlükle elde etme) 3. Azar azar yapmak 4. Edinme babı: ت ف اع ل -ی ت ف اع ل -ت ف اع ل 5 edilir. nin baş tarafına bir tâ, fâ ile ayn arasına bir elif ilavesiyle bu bab elde ف ع ل kazanır: babına nakledilen fiiller şu mânâları ت ف اع ل 1. Müşareket 2. Olmayanı Var Göstermek babının mutavaatı م ف ا ع ل ة 3. Sülâsînin Mezîdi Südâsî Fiiller Sülâsîye üç harf ilave edilerek elde edilen dört bab vardır: : babıا س ت ف ع ل -ی س ت ف ع ل -ا س ت ف ع ال.1 edilmiştir. ) ilave edilmek suretiyle bu bab elde ا س ت ( tâ nin baş tarafına hemze, sîn ve ف ع ل 6 Bu baba nakledilen fiiller, genellikle şu mânâları ifade ederler: 1. Taleb (İstemek) 2. Bir halden bir hale dönme 3. Bir şeyde fiilin aslının sıfat olarak bulunduğuna inanmak babı: ا ف ع و ع ل -ی ف ع و ع ل -ا ف ع یع ال.2 nin baş tarafına bir hemze, aynıyla (ikinci harfiyle) lâmı (üçüncü harfi) arasına bir vav ve ف ع ل ayın cinsinden bir harf ilave edilmek suretiyle bu bab elde edilir. (tatlı olmak, tatlı bulmak) bu babın örneğidir hemze, nin baş tarafına bir ف ع ل babı (hızlı yürümek) fiili bu baba örnektir ا ف ع و ل -ی ف ع و ل -ا ف ع و ال 3. aynıyla lâmı arasına şeddeli bir vav ilavesiyle bu bab elde edilir. babı ا ف ع ال -ی ف ع ال -ا ف ع یلا ل.4 ninف ع ل baş tarafına bir hemze, aynıyla lâmı arasına bir elif ilavesi ve lâmın tekrarıyla elde edilir. (sapsarı olmak) fiili bu baba örnektir Rubâî Mucerred Fiiller Kolayaof.com Sayfa 6

7 Arapçada asıl (kök) harfleri dört olan fiillere rubâî mücerred (ilâvesiz dörtlü) fiiller denilir. Rubâî mücerredin bir babı vardır. O da:. babıdırف ع ل ل - (yuvarlamak), rubâî mücerrede örnektir ی ف ع ل ل -ف ع ل ل ة و ف ع لا ل Rubâînin Mezîdi Humâsî Fiiller Aslı dört hafli olan Rubâî fiillere ( (ت eklenerek elde edilen mezîdi humâsî bir babtır. Bu: babıdır. ت ف ع ل ل ی ت ف ع ل ل -ت ف ع ل ل nin baş tarafına bir tâ ilavesiyle bu bab elde edilir(yuvarlanmak) fiili bu baba örnektir ف ع ل ل Rubâînin Mezîdi Südâsî Fiiller Rubâînin mezîdi sudâsînin iki babı vardır. babıا ف ع ن ل ل -ع ن ل ل ی ف -ا ف ع ن لا ل.1 ninف ع ل ل baş tarafına bir hemze, aynıyla birinci lâmı arasına bir nun ilave edilmek suretiyle bu bab elde edilir. (toplanmak) fiili bu baba örnektir أ ن و اع الخ ب ر 2.Ünite Haber Türleri DİL BİLGİSİ HABER TÜRLERİ İsim cümlesinde, söze kendisiyle başlanan kelimeye mübteda ( المب ت د أ ) denir Mübteda, isim cümlesinin öznesidir. Özneyi niteleyen, öznenin durumunu haber veren kelimeye haber ( kelimesi الك ت اب cümlesinde, الك ت اب م ف ت وح yüklemidir. ) denir. Haber, isim cümlesinin الخ ب ر mübteda ( المب ت د أ ), kapının ne durumda olduğunu bildiren م ف ت وح kelimesi ise haber ( الخ ب ر )'dir. 7 Haber, Müfred Olabilir Haber, müfred olabilir. Burada müfredden kastedilen, cümle veya şibh-i cümle olmamasıdır. Mesela, ج د ر ان ھ م ت ھ د م ة bir isim cümlesidir. ج د ر ان mübteda م ت ھ د م ة ise haberdir. Bu tür habere م ت ص د ع cümlesinde س ق ف ھ م ت ص د ع cümledir. ne cümledir, ne de şibh-i م ت ھ د م ة denilir. müfred haber haberdir. Birinci cümle için söylenenler bunun için de geçerlidir. Haber(ism-i fail ve ism-i mef ul gibi) sıfat mânâlı kelimelerden olursa, mübteda ile haber arasında müzekkerlik, müenneslik; müfred, tesniye ve cemi olma yönlerinden uyum vardır. sevilir. Çalışkan (erkek) المج ت ھ د م ح ب وب sevilir. Çalışkan (bayan) ال م ج ت ھ د ة م ح ب وب ة sevilir. İki çalışkan (erkek) ال م ج ت ھ د ان م ح ب وب ان İki çalışkan (bayan) sevilir ال م ج ت ھ د ت ان م ح ب وب ت ان Ancak mübteda, gayr-i âkıl (insanın dışında) bir ismin çoğulu olursa, haber genellikle müfred müennes olarak gelir. Kitaplar faydalıdır الك ت ب م فید ة (Cümle iki çeşittir). Bu cümlede mübteda müennes ve müfreddir. Haber ise الج م ل ة ن و ع ان müzekker ve tesniyedir. Haber, sıfat mânâlı bir kelime olmadığı için, belirtilen hususlarda mübtedaya uymamıştır. Kolayaof.com Sayfa 7

Benzer belgeler

Arapça Dersleri-17: Mezîd Fiiller - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi

Arapça Dersleri-17: Mezîd Fiiller - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi Değerli kardeşlerim bir arapça dersi ile yine sizlerle beraberiz. Malum 2012-2013 yılı eğitim-öğretim yılı başladı açık öğretim ilahiyat dersleri de Kasım ayı itibariyle başlıyor. Özellikle bugüne kadar