(Random-Access Memory)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "(Random-Access Memory)"

Transkript

1 BELLEK (Memory) Ardışıl devreler bellek elemanının varlığı üzerine kuruludur Bir flip-flop sadece bir bitlik bir bilgi tutabilir Bir saklayıcı (register) bir sözcük (word) tutabilir (genellikle bit) Bellek ise daha büyük miktarda veri tutabilme imkanı sağlar RAM - Random Access Memory Statik RAM (SRAM) Dinamik RAM (DRAM) ROM - Read Only Memory PLA - Programmable Logic Arrays 1

2 RAM (Random-Access Memory) RAM (Random-access memory) bilgisayarda geçici olarak büyük miktarda veri tutmaya yarar Bir RAM birden fazla değer tutabilir Bir adres hangi bellek değeri ile ilgilendiğimizi gösterir Her bir değer çok bitli sözcük (örneğin, 32 bit) olabilir Bellek özellikleri şu şekilde özetlenebilir: Bir RAM: -Farklı adreslerde olmak üzere birden fazla sözcük tutabilmelidir - Belirli bir adrese kaydedilmiş olan sözcük'ü okuyabilmelidir - Belirli bir adrese kaydedilmiş olan sözcük'ü değiştirebilmelidir 2

3 RAM Bilgisayardaki belleği bir veri dizisi gibi düşünebiliriz Adresler de dizi indeksi görevini görür Her bir adres bir sözcüklük veriye karşılık gelir Adres FFFFFFFD FFFFFFFE FFFFFFFF Veri sözcük 3

4 RAM in Blok yapısı k n 2 k x n bellek ADRS DATA CS WR OUT n CS WR Bellek işlemi 0 x Hiç birşey 1 0 Seçilen sözcüğü oku 1 1 Seçilen sözcüğü yaz Bu blok diagram RAM in ana giriş-çıkışlarını göstermektedir: Chip Select CS RAM i enable veya disable yapar ADRS okuma veya yazma yapılacak adresi belirler WR okuma veya yazma yapılacağını belirler Bellekten okuma yapılacaksa WR=0olmalı Bu durumda ADRS adresinde bulunan n-bitlik veri OUT çıkışlarında görünür Belleğe yazma yapılacaksa, WR = 1 olmalı Bu durumda ADRS adresine yazılacak olan n-bitlik veri DATA girişlerine verilir Bu arabirim RAM leri birbirine bağlamak için de işe yarar 4

5 Bellek boyutu Bu 2 k x n lik bellek olarak tanımlanır Burada k adres hattı (girişi) vardır Bu da 2 k tane adres tanımlar Her bir adres bir n-bitlik sözcük içerir 2 k x n memory k n ADRS DATA CS WR OUT n Örneğin, bir 2 24 x 16 RAM her biri 16 bit uzunlukta 2 24 = 16M sözcük içerir RAM de 24 adres hattına (girişine) ihtiyaç vardır Toplam depolama kapasitesi (storage capacity) : 2 24 x 16 = 2 28 bittir 5

6 Büyüklük Bellek büyüklüğü genellikle byte cinsinden ifade edilir (1 byte = 8 bit) Bir önceki nottaki bitlik bellek şuna karşılık gelir: 2 28 bit / 8 bit per byte = 2 25 byte Aşağıdaki kısaltmalar uyarınca bu 32 megabyte a eşittir Önek 2 Tabanında 10 Tabanında K Kilo 2 10 = 1, = 1,000 M Mega 2 20 = 1,048, = 1,000,000 G Giga 2 30 = 1,073,741, = 1,000,000,000 6

7 Tipik belek boyutları Tipik bellek kapasiteleri: PC ler genellikle 512MB-2GB RAM taşır PDA lar 16-64MB lık belleğe sahiptir Dijital fotoğraf makinaları ve MP3 çalarlar 32MB-8GB veya biraz daha fazla belleğe sahiptir Pek çok işletim sistemi virtual memory ye sahiptir Bu da belleği olduğundan daha fazla görünür kılar Pek çok sistem 32-bit adreslemeye sahiptir Bu 2 32 yani yaklaşık olarak dört milyar farklı adres anlamına gelmektedir Bir byte lık tanım uyarınca, 4GB lık bellek demektir! İşletim sistemi hard disk i gerçek bellek olarak kullanır Adres FFFFFFFD FFFFFFFE FFFFFFFF Veri 7

8 RAM den okuma işlemi RAM den okuma işlemi için: CS = 1 yaparak işlemciyi enable yap WR = 0 yaparak okuma işlemini seç ADRS girişine istenilen adresi gönder Bu adresin içindeki veri bir süre sonra OUT da görünür Not: DATA girişleri okuma işlemi için kullanılmaz 2 k x n memory k n ADRS DATA CS WR OUT n 8

9 RAM e yazma işlemi RAM e yazma işlemi için: CS = 1 yaparak işlemciyi enable yap WR = 1 yaparak yazma işlemini seç ADRS girişine istenilen adresi gönder Bu adrese kaydedilecek olan veriyi DATA girişlerine gönder Not: OUT çıkışları yazma işlemi için kullanılmaz 2 k x n memory k n ADRS DATA CS WR OUT n 9

10 ROM (Read-Only Memory) 2 k x n ROM k ADRS CS OUT n Bir ROM (read-only memory) içeriği silinemeyen özel bir bellektir RAM lerde bulunan WR ve DATA girişlerine ROM da ihtiyaç yoktur Veri ROM a özel donanım yöntemleri ile yüklenir ROM lar tekrar değişmeyecek olan veriler için oldukça kullanışlıdır Aritmetik devreler logaritmik ve bölme işlemlerini hızlandırmak için tabloları kullanır Pekçok bilgisayar üzerinde değişiklik yapılmayacak olan programları ROM a yükler Örneğin, sistem BIOS u PDA ler, oyun makineleri, cep telefonları, bisküvi ve kahve makineleri vb ve bazı elektronik aletler değiştirilemeyen programlara sahiptirler 10

11 Bellekler ve Fonksiyonlar ROM lar aslında ardışıl değil kombinezonsal devrelerdir! Bir ROM içine yeni bir veri yazılamaz, dolayısıyla bir adrese ne yüklendiyse hep o veriyi taşır Bir ROM u girişten adresi alan ve çıkışa bazı veriler üreten bir kombinezonsal devre olarak düşünebiliriz Bir ROM tablosu temel olarak bir doğruluk tablosudur Tablo her bir ROM adresine yüklenen verileri gösterir Adres A 2 A 1 A 0 Veri V 2 V 1 V

12 Kod çözücüler Kod çözücüler yardımıyla doğruluk tablosunu kolayca devreye dönüştürebiliriz X Y Z C S Örneğin, toplam ve elde çıkışlarına ait sağ taraftaki doğruluk tablosundan sol taraftaki devreyi tasarlayabiliriz 12

13 ROM ların oluşturulması ROM lar fonksiyonların kod çözücü ile gerçekleştirilmesi temeline dayalıdır Boş bir ROM sadece bir kod çözücü ve birkaç tane VEYA (OR) kapısından oluşur Kod çözücü ile VEYA kapıları arasındaki bağlantılar programlanabilir dir Böylece farklı fonksiyonlar gerçekleştirilebilir Bir ROM u programlamak için kod çözücü ile VEYA kapıları arasındaki gerekli bağlantıları yapmalıyız 13

14 ROM örneği V 2 V 1 V 0 olmak üzere üç farklı fonksiyonun bir 8 x 3ROMile gerçekleştirilmesi: Mavi renkli çarpı işaretleri (X) kod çözücü ile VEYA kapıları arasındaki bağlantıları gösterir Onların görülmediği yerlerde bağlantı yoktur A 2 A 1 A 0 V 2 = Σm(1,2,3,4) V 1 = Σm(2,6,7) V 0 = Σm(4,6,7) 14

15 Aynı 8 x 3 ROM un alternatif gösterim şekli: (Diyagramı daha derli toplu yapmak için kısaltılmış VEYA kapıları ile gösterilmiştir) A 2 A 1 A 0 V 2 = Σm(1,2,3,4) V 1 = Σm(2,6,7) V 0 = Σm(4,6,7) V 2 V 1 V 0 15

16 Neden bu bir bellek? Bu kombinezonsal devre bir ROM olarak düşünülebilir: Her biri üç bitten oluşan sekiz sözcüklük veriyi tutabilir Kod çözücü girişleri her biri sekiz sözcükten birine karşılık gelen adres leri oluşturur Böylece her bir giriş kombinasyonu bir adrese karşılık gelir Adres Veri A 2 A 1 A 0 A 2 A 1 A 0 V 2 V 1 V V 2 V 1 V 0 16

17 ROM vs RAM ROM ile RAM arasında önemli farklar vardır: ROM lar uçucu-değildir elektrik enerjisi kesilse bile kaybolmazlar Öte yandan, RAM lerin içeriği güç kaynağı kesilince kaybolur ROM ların yazma işlemi için özel (ve yavaş) bir tekniğe ihtiyaç vardır Bu sebepten sadece-okuma elemanlarıdır Bazı yeni tipli ROM lar kolayca yazmaya izin vermektedir (Ancak yine de yazma işlemi RAM inkilerle karşılaştırılamaz) MP3 çalarlar, dijital fotoğraf makineleri ve bazı oyunlar uçucu olmayan kayıt için CompactFlash, Secure Digital, veya MemoryStick kartlarını kullanmaktadır Bazı aletler flash ROM içine yüklenmiş olan programı upgrade etmeye izin vermektedir 17

18 PLA (Programmable Logic Arrays) - Programlanabilir Lojik Diziler - Bir ROM da kod çözücü kullanıldığından ve bu kod çözücüde olası tüm minterimler yer aldığından fazla verimli değildir Devre basitleştirmesi söz konusu değildir N-girişli bir fonksiyonu gerçekleştirmek için bir ROM kullanıldığında şunlar gereklidir: Bir nx2 n kod çözücü ile n tane tümleme kapısı ve 2 n tane n-girişli VE (AND) kapısı Bir VEYA (OR) kapısı (2 n girişe kadar çıkabilen giriş sayısına sahip) Bir PLA (programmable logic array) ROM un kod çözücü parçasını programlanabilir kılar Böylece tüm minterimler yerine basitleştirilmiş çarpımları gerçekleştirebiliriz 18

19 Boş bir 3 x 4 x 3 PLA Bu bir 3 x 4 x 3 PLA (3 giriş, en fazla 4 çarpma terimi ve 3 çıkış) programlanmaya hazırdır Diyagramın sol kısmı ROM da kullanılan kod çözücünün yerini almaktadır Bağlantılar VE dizi sinde gerçekleşir ROM daki sekiz tane minterim yerine dört tane çarpım ifadesi üretilir Bu çarpımlara ait ifadeler VEYA dizi sinde toplanır Girişler VE dizisi VEYA dizisi Çıkışlar 19

20 Sıradan Karnaugh-diyagramı basitleştirmesi Normal Karnaugh diyagramı yaklaşımında her bir fonksiyona ait çarpımlar terimi basitleştirilir Eğer o yaklaşım örneğimize uygulanırsa üç fonksiyon için, altı farklı çarpım terimi bulunur V 2 V 1 V 0 Y X Z Y X Z Y X Z V 2 = Σm(1,2,3,4) V 1 = Σm(2,6,7) V 0 = Σm(4,6,7) 20

21 PLA basitleştirmesi PLA için ise, çarpımlara ait terimler için basitleştirme yaparken tüm fonksiyonları bir arada düşünmeliyiz V 2, V 1 ve V 0 sadece dört çarpım ifadesinden elde edilir: V 2 = xy z + x z + x yz V 1 = x yz + xy V 0 = xy z + xy Y X Z Y X Z Y X Z V 2 = Σm(1,2,3,4) V 1 = Σm(2,6,7) V 0 = Σm(4,6,7) 21

22 PLA örneği Böylece bu üç fonksiyonu 3 x 4 x 3 PLA kullanarak gerçekleştirebiliriz: xy z xy x z x yz V 2 = Σm(1,2,3,4) = xy z + x z + x yz V 1 = Σm(2,6,7) = x yz + xy V 0 = Σm(4,6,7) = xy z + xy V 2 V 1 V 0 22

23 PLA değerlendirmesi Bir k x m x n PLA k girişli n taneye kadar fonksiyonu gerçekleştirebilir Her biri m çarpım teriminden fazla değildir ROM ların tersine, PLA lar hangi çarpım terimlerinin gerçekleştirileceğini seçme şansı verir Bu da kapıların sayısının ve kapıların giriş sayılarının önemli oranda azalmasını sağlar Ancak, bir PLA bir ROM dan daha az yaygındır Bunun da sebebi bir PLA daki sınırlı sayıdaki VE kapıları ile tüm fonksiyonlar gerçekleştirilemeyebilir Bellek terimleri açısından, bir k x m x n PLA k tane adres girişine sahiptir Ayrıca, 2 k adresin her biri bir n-bitlik veriye karşılık gelmektedir Ancak tekrarlamak gerekirse, tüm olası veriler yüklenemez 23

24 Fonksiyonlar ve ROM/PLA ROM lar ve PLA lar fonksiyonları gerçekleştirebilmek için iki farklı yöntem sağlıyorlar Fonksiyonlara ait ifadeler/devreler ile doğruluk tablosu arasındaki fark: Bir devre çıkışı bulabilmek için girişler üzerinden bazı hesaplamalar yapmayı gerektirir Eğer aynı girişler tekrar gelirse aynı hesaplamaları tekrarlamak gerekir Bir doğruluk tablosu girişlere ait olası tüm kombinasyonları ve onlara karşılık gelen çıkışları listeler Hesaplama yapmak yerine fonksiyona ait bir look up table sunar Bir fonksiyonu ROM veya PLA ile gerçekleştirmenin arkasındaki mantık: fonksiyonun doğruluk tablosunu yüklüyor olmamız Yani hiçbir hesaplama yapmak durumunda değiliz 24

25 Bellekler - Özet İki tip random access memory bulunmaktadır Statik RAM pahalıdır; Ancak daha hızlı bir bellektir Statik RAM genellikle cache bellekler için kullanılır Dinamik RAM daha ucuzdur ve daha az yer gerektirir Bu özellikler büyük kapasiteli bellek yapımı için idealdir Ancak, ulaşım zamanı (access times) oldukça yavaştır ROM lar ve PLA lar programlanabilir devrelerdir ve fonksiyonların gerçekleştirilmesinde kullanılır ROM ların programlanması kolaydır; Ancak daha çok kapı içerir PLA lar daha az donanıma sahiptir; Ancak bir fonksiyonun setini basitleştirmek için uğraşmak gerekir Ayrıca, VE kapısının sayısı ifade edilebilen fonksiyon sayısını sınırlar 25

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri

Detaylı

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler

Detaylı

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ

BÖLÜM 2 SAYI SİSTEMLERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1. Lojik devre içeriği... (1) 1.1.1. Kodlama, Kod tabloları... (2) 1.1.2. Kombinezonsal Devre / Ardışıl Devre... (4) 1.1.3. Kanonik Model / Algiritmik Model... (4) 1.1.4. Tasarım

Detaylı

Bellekler. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

Bellekler. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Bellekler 1 Bellekler Ortak giriş/çıkışlara, yazma ve okuma kontrol sinyallerine sahip eşit uzunluktaki saklayıcıların bir tümdevre içerisinde sıralanmasıyla hafıza (bellek) yapısı elde edilir. Çeşitli

Detaylı

6. Fiziksel gerçeklemede elde edilen sonuç fonksiyonlara ilişkin lojik devre şeması çizilir.

6. Fiziksel gerçeklemede elde edilen sonuç fonksiyonlara ilişkin lojik devre şeması çizilir. 5. KOMBİNEZONSAL LOJİK DEVRE TASARIMI 5.1. Kombinezonsal Devre Tasarımı 1. Problem sözle tanıtılır, 2. Giriş ve çıkış değişkenlerinin sayısı belirlenir ve adlandırılır, 3. Probleme ilişkin doğruluk tablosu

Detaylı

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. oç. r. Şule ündüz Öğüdücü Bilgisayar verilen verileri, belirlenen bir programa göre işleyen, istenildiğinde saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen

Detaylı

Bilgisayarların Gelişimi

Bilgisayarların Gelişimi Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım

Detaylı

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri

Detaylı

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta.

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta. 1. Hafta DONANIM KURULUMU Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi Programı Dersin İçeriği BELLEKLER Belleğin Görevi Bellek

Detaylı

1. Hafıza Depolama Araçları. 2. Hafıza Çeşitleri. 3. Hafıza Ölçümü. 4. Bilgisayar Performansı

1. Hafıza Depolama Araçları. 2. Hafıza Çeşitleri. 3. Hafıza Ölçümü. 4. Bilgisayar Performansı DEPOLAMA 1. Hafıza Depolama Araçları 2. Hafıza Çeşitleri 3. Hafıza Ölçümü 4. Bilgisayar Performansı HAFIZA DEPOLAMA ARAÇLARI HARDDİSK ZİPDİSK SSD BELLEK KARTLARI(SD,CF,MMC,MS) FLASH DİSK CD DVD ROM DİSKET

Detaylı

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU 1 2 KURS MODÜLLERİ 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI 3 1. Bilişim (Bilgi ve İletişim) Kavramı Bilişim, bilgi ve iletişim kelimelerinin bir arada kullanılmasıyla meydana gelmiştir. Bilişim, bilginin teknolojik araçlar

Detaylı

ARDIŞIL DEVRELER. Çıkışlar. Kombinezonsal devre. Girişler. Bellek

ARDIŞIL DEVRELER. Çıkışlar. Kombinezonsal devre. Girişler. Bellek ARDIŞIL DEVRELER Ardışıl Devreler konusunda Temel bellek elemanları Tutucu (Latch) Flip-flop Ardışıl devrelerin analizi Ardışıl devrelerin sentezi Saklayıcı (Register) ve Sayıcı (Counter) gibi çok kullanılan

Detaylı

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK Mikroişlemci HAFTA 1 HAFIZA BİRİMLERİ Program Kodları ve verinin saklandığı bölüm Kalıcı Hafıza ROM PROM EPROM EEPROM FLASH UÇUCU SRAM DRAM DRRAM... ALU Saklayıcılar Kod Çözücüler... GİRİŞ/ÇIKIŞ G/Ç I/O

Detaylı

Y.Doç.Dr.Tuncay UZUN 6. Ardışıl Lojik Devreler 2. Kombinezonsal devre. Bellek. Bellek nedir? Bir bellek şu üç önemli özelliği sağlamalıdır:

Y.Doç.Dr.Tuncay UZUN 6. Ardışıl Lojik Devreler 2. Kombinezonsal devre. Bellek. Bellek nedir? Bir bellek şu üç önemli özelliği sağlamalıdır: 6.ARDIŞIL LOJĐK DEVRELER 6.1.Ardışıl Lojik Devre Temelleri SR Tutucu Flip-Flop(FF) Saat, Kenar tetikleme D FF, JK FF, T FF 6.2.Ardışıl Devrelerin Analizi Moore modeli: Çıkışlar= f(şimdiki durum) Mealy

Detaylı

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı Bilgisayarı yapısal olarak; bilgilerin girilmesi, girilen bilgilerin belirtilen durumlara

Detaylı

BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ

BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ BELLEK BİRİMLERİ BELLEKLER BELLEK BİRİMLERİ Bellek Nedir İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir Belleğin Görevi İşlemcinin

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition Bölüm 5 İç Hafıza Bir Hafıza Hücresinin Çalışması Bütün hafıza hücrelerinin ortak özellikleri vardır: 0 ve 1 durumundan birini gösterirler

Detaylı

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ

BLM 221 MANTIK DEVRELERİ 8. HAFTA BLM 221 MANTIK DEVRELERİ Prof Dr Mehmet AKBABA mehmetakbaba@karabuk.edu.tr Temel Kavramlar MULTIPLEXERS (VERİ SEÇİCİLER), ÜÇ DURUMLU BUFFERS, DECODERS (KOD ÇÖZÜCÜLER) BELLEK ELEMANLARI 2 8.2.

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ Mikroişlemcilerin yapısı tipik olarak 2 alt sınıfta incelenebilir: Mikroişlemci mimarisi (Komut seti mimarisi), Mikroişlemci organizasyonu (İşlemci mikromimarisi). CISC 1980 lerden

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir.

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir. Bilgisayar Mimarisi İkilik Kodlama ve Mantık Devreleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Kodlama Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş Bellek Yönetimi (Memory Management) İşletim Sistemlerine Giriş - Ders09 1 SANAL BELLEK(Virtual Memory) Yıllar önce insanlar kullanılabilir olan belleğe sığmayan programlar ile

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

7. BELLEK BİRİMİ. Şekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri

7. BELLEK BİRİMİ. Şekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri 7. BELLEK BİRİMİ Şekil 7-1 Bellek Birimlerinin Bilgisayar Sistemindeki Yeri 7.1. Bellekler İçin Kullanılan Terimler Bellek birimlerinin çalışmasının anlaşılması ve iyi bir şekilde kullanılması için bu

Detaylı

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır.

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. BELLEKLER 1- RAM (Random Access Memory) Nedir? Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. Kısaca: RAM bilgisayar için

Detaylı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

SAYISAL TASARIM. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı SAYISAL TASARIM Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 3 Yarı İletken Bellekler Bellek Birimi Bellek içerisinde veri saklayan aygıttır. Veriler bir bit ile 8 bit genişliğinde bellekte saklanabilir.

Detaylı

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ Donanım nedir? Donanım bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen verilen addır. Donanım bir merkezi işlem biriminden (Central Processing

Detaylı

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh.

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh. B İ L G İ S AY A R M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ N E G İ R İ Ş T E M E L K AV R A M L A R BAŞLAYALIM BİLGİSAYAR (COMPUTER) NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetiksel ve mantıksal işlemler

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. Kütükler. Kütükler. Merkezi İşlem Biriminin İç Yapısı

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. Kütükler. Kütükler. Merkezi İşlem Biriminin İç Yapısı Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ oç. r. Şule Gündüz Öğüdücü http//ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/3/blg-22/ Bilgisayar verilen verileri, belirlenen bir programa göre

Detaylı

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru 1 Konular 1. Bilgisayar Nedir? 2. Bilgisayarın Tarihçesi 3. Günümüz Bilgi Teknolojisi 4. Bilgisayarların Sınıflandırılması

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi İşlem Birimi (CPU) Merkezi İşlem Birimi (CPU) Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bilgisayarınızın beynidir. Bilgisayarlardaki bütün aritmetik, matematik ve mantık hesaplamalarının

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU

MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU Öğrenme Hedefleri Bu konuyu çalıştıktan sonra: Mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bellek türlerini bilecek,

Detaylı

Yarım toplayıcının fonksiyonelliği ile 4 x 2 bit ROM hafıza(çok küçük bir hafıza) programlandığının bir örneğini düşünelim:

Yarım toplayıcının fonksiyonelliği ile 4 x 2 bit ROM hafıza(çok küçük bir hafıza) programlandığının bir örneğini düşünelim: Başvuru Çizelgeleri Son bölümde sayısal hafıza cihazları hakkında bilgi aldınız, katı-hal cihazlarıyla ikili veri depolamanın mümkün olduğunu biliriz. Bu depolama "hücreleri" katı-hal hafıza cihazlarıyla

Detaylı

Temel Bilgisayar Bilgisi

Temel Bilgisayar Bilgisi Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen

Detaylı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı 1 Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri Anakart (Mainboard) İşlemci (Cpu) Ekran Kartı Bellekler Ram Rom Ses Kartı Ağ Kartı TV Kartı Sabit Diskler HDD HHD SSD Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY

Detaylı

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi Kullanıcı Ham Veri İşlenmiş Veri Kullanıcı Giriş İşleme Çıkış Yazılı Çizili Saklama Server PC Laptop PDA (Personal Digital Assitance) Netbook Tablet PC BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM Scanner (Tarayıcı)

Detaylı

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı

Detaylı

CEIT 341 MEASUREMENT AND EVALUATION HALİL BALIM

CEIT 341 MEASUREMENT AND EVALUATION HALİL BALIM CEIT 341 MEASUREMENT AND EVALUATION HALİL BALIM - 2022994 BILGI VE İLETIŞIM TEKNOLOJILERI DERSI BİLGİSAYAR DONANIMLARI Contents Konu Listesi... 2 Amaç ve Kazanımlar... 3 Belirtge Tablosu... 4 TEST... 5

Detaylı

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar x86 Ailesi 1 8085A,8088 ve 8086 2 Temel Mikroişlemci Özellikleri Mikroişlemcinin bir defade işleyebileceği kelime uzunluğu Mikroişlemcinin tek bir komutu işleme hızı Mikroişlemcinin doğrudan adresleyebileceği

Detaylı

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU Bilgisayar Donanımı Temel Birimler ve Çevre Birimler Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU İçerik Bilgisayarın birimleri; Giriş Çıkış Depolama İşlem Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri

Detaylı

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci

Detaylı

Bilişim Teknolojileri

Bilişim Teknolojileri Bilişim Teknolojileri Arş.Görev.Semih ÇALIŞKAN 1.Hafta İÇİNDEKİLER Bilgisayar nedir? Donanım nedir? Yazılım nedir? Giriş nedir? İşlem nedir? Bellek nedir? Çıkış nedir? BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı Hafta04 : 8255 ve Bellek Organizasyonu Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT

Detaylı

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir.

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne donanım denir. Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. Bilgisayar ve Donanım Ana Donanım Birimleri Anakart (Motherboard,

Detaylı

Saklayıcı (veya Yazmaç) (Register)

Saklayıcı (veya Yazmaç) (Register) Saklayıcı (veya Yazmaç) (Register) Genel bir ardışıl devre: Saklayıcılar Ardışıl devre analiz ve sentezi için iyi bir örnektir. Ayrıca daha büyük çaplı ardışıl devrelerin tasarımında kullanılabilirler.

Detaylı

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem

Detaylı

Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması

Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması Sanal Makineler ve Linux Konteynerlerin Performans Karşılaştırması Emre Can YILMAZ 1, Recai OKTAŞ 2 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı, Samsun

Detaylı

Sahada Programlanabilir Kapı Dizileri (FPGA) Sayısal CMOS Tümdevre Tasarımı Y. Fırat Kula

Sahada Programlanabilir Kapı Dizileri (FPGA) Sayısal CMOS Tümdevre Tasarımı Y. Fırat Kula Sahada Programlanabilir Kapı Dizileri (FPGA) Sayısal CMOS Tümdevre Tasarımı Y. Fırat Kula Programlanabilir Lojik Basit Programlanabilir Lojik Cihazlar (Simple Programmable Logic Device - SPLD) ** PAL (Programmable

Detaylı

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar Nedir? Belirli bir sonuç üretmek amacıyla; mantıksal kıyaslamalardan sonuç çıkarabilen, büyük miktarlarda bilgiyi depolayabilen ve gerektiğinde bu bilgileri

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 6. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Aritmetik İşlem Devreleri

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 Ders Kitabı: The 80x86 IBM PC and Compatible Computers Assembly Language, Design, and Interfacing Muhammad ali Mazidi, Janice Gillipsie Mazidi Öğr.Gör. Mahmut YALÇIN 09.03.2011

Detaylı

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir.

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir. 4.1 Ön Çalışması Deney çalışmasında yapılacak uygulamaların benzetimlerini yaparak, sonuçlarını ön çalışma raporu olarak hazırlayınız. 4.2 Deneyin Amacı MSI lojik elemanları yardımıyla kombinasyonel lojik

Detaylı

Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ

Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ Birinci Kuşak Bilgisayarlar 1940-1956 Vakum Tüpler İlk bilgisayarlar oda büyüklüğünde olup vakum tüpler devre elemanları olarak kullanılıyordu. Bellek olarak ta manyetik

Detaylı

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemleri (Operating Systems) İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9

İÇİNDEKİLER. 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş Lojik Kapı Devreleri... 9 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 TEMEL LOJİK KAPI DENEYLERİ 1-1 Lojik ve Anahtara Giriş 1 1-2 Lojik Kapı Devreleri... 9 a. Diyot Lojiği (DL) devresi b. Direnç-Transistor Lojiği (RTL) devresi c. Diyot-Transistor Lojiği

Detaylı

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme PROGRAMIN ADI DERSIN KODU VE ADI DERSIN ISLENECEGI DÖNEM HAFTALIK DERS SAATİ DERSİN SÜRESİ ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MİK.İŞLEMCİLER/MİK.DENETLEYİCİLER-1 2. Yıl, III. Yarıyıl (Güz) 4 (Teori: 3, Uygulama: 1,

Detaylı

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince

Detaylı

MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme

MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme 2010-2011 Bahar Yarıyılı Ar. Gör. Dr. Ersoy Erişir 1 Konvansiyonel Görüntüleme (Fotografi) 2 Görüntü Tasarımı 3 Digital Görüntüleme 3.1 Renkler 3.2.1

Detaylı

BİLGİSAYAR DONANIMI KONU: ANAKART RAM-ROM ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: SINIFI:1/B

BİLGİSAYAR DONANIMI KONU: ANAKART RAM-ROM ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: SINIFI:1/B KONU: ANAKART RAM-ROM BİLGİSAYAR DONANIMI ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: 155511106 SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: 165511070 SINIFI:1/B ÖĞRETMEN: YILMAZ EROĞLU İÇİNDEKİLER ANAKARTIN TARİHÇESİ...3

Detaylı

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ .... YILI BİLGİSAYAR KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI. TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ BİTİŞ TARİHİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 352 SAAT.. /.. /... /.. /. BİLGİSAYAR

Detaylı

BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı

BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı MALTEPE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSİĞİ BÖLÜMÜ BİL 423 Bilgisayar Mimarisi 1. Ara Sınavı Öğrenci Adı Soyadı : Öğrenci no : Akademik yıl : 2015-2016 Dönem : Güz Tarih : 4.11.2015 Sınav yeri : MZ-4 Sınav

Detaylı

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ .... YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI. TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ BİTİŞ TARİHİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 352 SAAT.. /.. /... /.. /. BİLGİSAYAR

Detaylı

Boole Cebri. (Boolean Algebra)

Boole Cebri. (Boolean Algebra) Boole Cebri (Boolean Algebra) 3 temel işlem bulunmaktadır: Boole Cebri İşlemleri İşlem: VE (AND) VEYA (OR) TÜMLEME (NOT) İfadesi: xy, x y x + y x Doğruluk tablosu: x y xy 0 0 0 x y x+y 0 0 0 x x 0 1 0

Detaylı

BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş

BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş C ile 8051 Mikrodenetleyici Uygulamaları BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş Amaçlar 8051 mikrodenetleyicisinin tarihi gelişimini açıklamak 8051 mikrodenetleyicisinin mimari yapısını kavramak 8051

Detaylı

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ İçerik Mikroişlemci Sistem Mimarisi Mikroişlemcinin yürüttüğü işlemler Mikroişlemci Yol (Bus) Yapısı Mikroişlemci İç Veri İşlemleri Çevresel Cihazlarca Yürütülen İşlemler

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ HAFTA: 4 AMAÇLAR: Bilgisayar Donanım Parçaları BİLGİSAYAR KASASI İçine yerleştirilecek olan bilgisayar bileşenlerini dışarıdan gelebilecek fiziksel darbelere karşı korur, elektriksel olarak yalıtır, sahip

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır?

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim

Detaylı

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 1 BİLGİSAYAR MİMARİSİ Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü http:// http:// Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Detaylı

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/ Eşzamanlı (Senkron) Ardışıl Devrelerin Tasarlanması (Design) Bir ardışıl devrenin tasarlanması, çözülecek olan problemin sözle anlatımıyla (senaryo) başlar. Bundan sonra aşağıda açıklanan aşamalardan geçilerek

Detaylı

İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı

İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı İ.T.Ü. Eğitim Mikrobilgisayarının Tanıtımı 1.1 Giriş İTÜ Eğitim Mikrobilgisayarı (İTÜ-Eğit) MC6802 mikroişlemcisini kullanan bir eğitim ve geliştirme bilgisayarıdır. İTÜ-Eğit, kullanıcıya, mikrobilgisayarın

Detaylı

2. SAYI SİSTEMLERİ. M.İLKUÇAR - imuammer@yahoo.com

2. SAYI SİSTEMLERİ. M.İLKUÇAR - imuammer@yahoo.com Sayı Sistemleri İşlemci elektrik sinyalleri ile çalışır, bu elektrik sinyallerini 1/0 şeklinde yorumlayarak işlemcide olup bitenler anlaşılabilir hale getirilir. Böylece gerçek hayattaki bilgileri 1/0

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri

Bilgi ve iletişim teknolojileri Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş + Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş Bilgisayar Mimarisi Bilgisayar Organizasyonu Programcının görebileceği bir sistemin nitelikleri Bir programın mantıksal yürütülmesi üzerinde direk bir etkisi

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition Bölüm 4 Cache Bellek Bilgisayar Hafıza Sisteminin Ana Karakteristikleri Table 4.1 Key Characteristics of Computer Memory Systems Bilgisayar

Detaylı

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ Ders 10 LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ LINUX de Programlama LINUX işletim sistemi zengin bir programlama ortamı sağlar. Kullanıcılara sistemi geliştirme olanağı sağlar.

Detaylı

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Dijital Devre Tasarımı EEE122 A Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI DIGITAL DESIGN 4 th edition Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Chapter 3 Boole Fonksiyon Sadeleştirmesi

Detaylı

27.10.2014 MONĐTÖRLER

27.10.2014 MONĐTÖRLER MONĐTÖRLER 46 47 Bilgisayarın kullanıcının yaptığı işlemleri görebilmesini sağlayan görsel parçasıdır. Monitörde hareketli ya da sabit resim olarak algılananlar aslında tek karelik resimlerdir. Bu tek

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR Bilgisayar Mimarisi Ara Bağlantı Yapıları ve Bus Kavramı Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Ara Bağlantı Yapıları Bir bilgisayar sistemi MİB, bellek ve

Detaylı

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir.

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler çağırılma kaynaklarına göre 3 kısma ayrılırlar: Yazılım kesmeleri Donanım

Detaylı

Bölüm Bazı Temel Konseptler

Bölüm Bazı Temel Konseptler Bölüm 7 Bu ve bundan sonraki bölümde, makine komutlarını işleten ve diğer birimlerin faaliyetlerini düzenleyen işlem birimi üzerine yoğunlaşacağız. Bu birim genellikle Komut Seti Mimarisi (Instruction

Detaylı

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ 1 BİLGİSAYAR NEDİR? Giriş birimleri ile dış dünyadan aldıkları veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yaparak işleyen ve bu işlenmiş bilgileri çıkış birimleri

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Mantık Devreleri EEE307 5 3+0 3 3

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Mantık Devreleri EEE307 5 3+0 3 3 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Mantık Devreleri EEE307 5 3+0 3 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin

Detaylı

ÇALIŞMA SORULARI CEVAPLAR. 1)Aşağıdakilerden hangisinde bilgisayarın kaç ana bölüme ayrıldığı ve adları doğru bir şekilde verilmiştir?

ÇALIŞMA SORULARI CEVAPLAR. 1)Aşağıdakilerden hangisinde bilgisayarın kaç ana bölüme ayrıldığı ve adları doğru bir şekilde verilmiştir? ÇALIŞMA SORULARI CEVAPLAR 1)Aşağıdakilerden hangisinde bilgisayarın kaç ana bölüme ayrıldığı ve adları doğru bir şekilde verilmiştir? A )3 bölüme ayrılır. Yazılım, donanım ve windows. B)2 bölüme ayrılır.

Detaylı

Bölüm 2 Kombinasyonel Lojik Devreleri

Bölüm 2 Kombinasyonel Lojik Devreleri Bölüm 2 Kombinasyonel Lojik Devreleri DENEY 2-1 VEYA DEĞİL Kapı Devresi DENEYİN AMACI 1. VEYA DEĞİL kapıları ile diğer lojik kapıların nasıl gerçekleştirildiğini anlamak. 2. VEYA DEĞİL kapıları ile DEĞİL

Detaylı

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Von Neumann Mimarisi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar

Detaylı

Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY

Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY Bellekler Ünite 4 Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY 1 Ünite 4 BELLEKLER Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY İçindekiler 4.1. BELLEĞIN YAPISI VE ÇALIŞMASI... 3 4.2.

Detaylı

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009 1-) Instruction Cycle State Diagram ı çizip herbir state için gerçekleştirilen işlemleri detaylı bir şekilde açıklayınız. Instruction state cycle da üstteki kısımlar CPU dışında alttaki kısımlar CPU içinde

Detaylı

Deney 6: Ardışıl Devre Analizi

Deney 6: Ardışıl Devre Analizi Deney 6: Ardışıl Devre Analizi Genel Bilgiler: Lojik devre derslerinde de görüldüğü gibi bir ardışıl devrenin analizi matematiksel model, durum tablosu veya durum diyagramı yardımıyla üç farklı biçimde

Detaylı

Bilgisayara Giriş. Bilgisayarlar ilk geliştirilmeye başlandıklarından bugüne kadar geçen süre içerisinde oldukça değişmişlerdir.

Bilgisayara Giriş. Bilgisayarlar ilk geliştirilmeye başlandıklarından bugüne kadar geçen süre içerisinde oldukça değişmişlerdir. Bilgisayara Giriş Bilgisayarlar ilk geliştirilmeye başlandıklarından bugüne kadar geçen süre içerisinde oldukça değişmişlerdir. Bilgisayarın Gelişimi Bilgisayarlar daha hızlı hesap yapmak için geliştirilen

Detaylı

Bellekler. Bellek Nedir? Hafıza Aygıtları. Belleğin Görevi 12.11.2013

Bellekler. Bellek Nedir? Hafıza Aygıtları. Belleğin Görevi 12.11.2013 Bellek Nedir? Bellekler İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir. Bilgisayarın açılışından kapanışına kadar sağlıklı bir

Detaylı

Bölüm 3 Toplama ve Çıkarma Devreleri

Bölüm 3 Toplama ve Çıkarma Devreleri Bölüm 3 Toplama ve Çıkarma Devreleri DENEY 3- Yarım ve Tam Toplayıcı Devreler DENEYİN AMACI. Aritmetik birimdeki yarım ve tam toplayıcıların karakteristiklerini anlamak. 2. Temel kapılar ve IC kullanarak

Detaylı

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir:

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 8051 Ailesi 8051 MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur. 8051 çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 1. Kontrol uygulamaları için en uygun hale getirilmiş

Detaylı

Bir analitik cihaza bir bilgisayar takılması için en az iki neden vardır: Ölçmelerin kısmen veya tamamen otomatikleştirilmesi.

Bir analitik cihaza bir bilgisayar takılması için en az iki neden vardır: Ölçmelerin kısmen veya tamamen otomatikleştirilmesi. 1 MİKROBİLGİSAYARLAR VE MİKROİŞLEMCİLER Enstrümantal Analiz, Digital Elektronikler Mikrobilgisayarlar ve mikroişlemciler pek çok modern laboratuvar cihazının ayrılmaz bir parçası olmuşlardır. Bunlar çalışma

Detaylı

Özyineleme (Recursion)

Özyineleme (Recursion) C PROGRAMLAMA Özyineleme (Recursion) Bir fonksiyonun kendisini çağırarak çözüme gitmesine özyineleme (recursion), böyle çalışan fonksiyonlara da özyinelemeli (recursive) fonksiyonlar denilir. Özyineleme,

Detaylı