ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI. Adnan Binyazar. Roman GÜNIŞIĞINA YOLCULUK VARIŞ. 1. basım. Resimleyen: Mustafa Delioğlu

Transkript

1 Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK VARIŞ 2 ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI Roman 1. basım Resimleyen: Mustafa Delioğlu

2

3 Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK VARIŞ 2 Resimleyen: Mustafa Delioğlu

4 Yayın Koordinatörü: İpek Şoran Editör: Ebru Akkaş Kuseyri Son Okuma: Egem Atik Kapak ve İç Tasarım: Gözde Bitir Tasarım Uygulama: Recep Eren 1. Basım: 1000 adet, Mart 2014 ISBN Can Sanat Yayınları Ltd. Şti., 2014 Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Can Sanat Yayınları Yapım, Dağıtım, Ticaret ve Sanayi LTD. ŞTİ. Yayıncı Sertifika No: Hayriye Caddesi No. 2, Galatasaray, İstanbul Telefon: (0212) Faks: Kapak Baskı: Azra Matbaası; Sertifika No: Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi D Blok Kat: 3 No: 3/2 Topkapı, Zeytinburnu, İstanbul İç Baskı ve Cilt: Ekosan Matbaası; Sertifika No: Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi 2 NF 4/8 Topkapı, İstanbul

5 Bu kitabın sahibi:...

6 Adnan Binyazar Yazarın yayınevimizden çıkan diğer kitapları: ATATÜRK ANLATIYOR KAÇIŞ GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 1 ON BEŞ TÜRK MASALI 1934 te Diyarbakır da doğdu. Dicle Köy Enstitüsü nü bitirdi. Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü nde okudu. İlköğretmen Okulu ndan üniversiteye, değişik okullarda anadili öğretmenliği yaptı. Berlin de, ders kitapları yazma projelerinde çalıştı. Cumhuriyet gazetesinde Ayna ve Pazar Yazıları köşelerinde denemeler yazdı. Deneme ve eleştirilerini Toplum ve Edebiyat, Ağıt Toplumu, Ozanlar Yazarlar Kitaplar, Ayna, Duyguların Anakarası, Edebiyatın Dar Yolu, Ardında Leke Bırakmamalı Sevgi adlı kitaplarında topladı. Toplum ve Edebiyat a 2010 da Sedat Simavi Edebiyat Ödülü verildi. Halk yazını ile ilgili kitapları ise Dede Korkut, Kan Turalı, Halk Anlatıları, On Beş Türk Masalı, Elif ile Mahmut, Kerem ile Aslı adlarını taşıyor. Masalını Yitiren Dev adlı romanını 2000 de, Orhan Kemal Roman Armağanı ve Ebubekir Hazım Tepeyran Roman Ödülü ne değer bulunan Ölümün Gölgesi Yok u 2004 te, öykü kitapları Şairin Kedisi ni 2005 te, Şah Mahmet i 2009 da, Bozkır Aydınlığında Aşk ı 2011 de yayımladı.

7 GÜNIŞIĞINA YOLCULUK VARIŞ 2 İçindekiler İSTASYONDAN İSTASYONA 26 GÜN Hayal Kırıklığı, 13 Trenli Rüyalar, 15 Vapur Düdükleri, 20 Ben mi?, 24 Biletçi Selami Bey, 28 Hasso Abi, 36 Nurettin Abi, 41 İYİLİK MELEĞİ Selma Hanım, 52 Jean Valjean, 63 Kanepede Uyuyan Kim?, 67 Kahvaltı Masası, 71 Banyo, 74 Abla, 79 Sırma ile Akın, 86 Kaşık Sesleri, 91

8 Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2 Ayrılış Yemeği, 96 Son Gün, 101 KOMPARTIMANLAR Zeynel, 111 Eskişehir İstasyonu, 117 Kardeşim Cengiz, 124 Ankara, 129 Atatürk, 133 âşık Veysel, 138 BADEM ÇİÇEKLERİ Bitlenme, 147 Esansçı, 151 Özgürlüğe Doğru, 157 Gecenin Günışığı, 161 MEKTUPLAR Abla ya, 175 Selma Hanım a, 178 6

9 Çocuğum yumdun mu gözlerini, Uykular içinde, aydınlıklara. Karanlıklardan gemiler gelmektedir Beyaz yelkenleri açılmış rüzgâra. Fazıl Hüsnü Dağlarca

10

11 İSTASYONDAN İSTASYONA 26 GÜN

12

13 O İkinci Dünya Savaşı nın yokluk yılları. İstanbul un serin bir sonbaharında Haydarpaşa Garı nda trenden indiğimde yedi yaşındaydım. Üstümde köylülerin giydiği çizgili bir entari vardı. Ayağımda altı aşınmış bir takunya... Doğu nun, ilkokuldan başka okulu olmayan iki bin nüfuslu bir ilçesinden gelmiş, İstanbul un ortasına düşmüştüm. İstanbul da denizi gördüm, vapura bindim, tramvayların çıngıraklı seslerini duydum. Hayalimde canlandırdığım bir kent değildi İstanbul, şenlikli bir yerdi. Merak edip gördüğüm her şey sevince boğuyordu beni. Babam orada da bizi ortalarda bırakıp gidince şenlik yeri cehenneme döndü. Sokaklarda mı yatmadım, açlıktan ölmemek için tahta mı kemirmedim, pazarlarda hamallık mı yap- 11

14 Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2 madım, üst üste ölüm tehlikeleri mi atlatmadım, bir aşçıda yedi yıl boğaz tokluğuna, her gün dayak yiyerek çıraklık mı yapmadım... 12

15 Hayal Kırıklığı Annem, kardeşimle beni, babamın yanında okula başlayalım diye göndermişti İstanbul a. Okuyup iş sahibi olacak, sokaklarda sürünmeyecektik. Tam tersi oldu, birkaç ay sonra sokaklara düştük. Küçük bir aşçı dükkânında çıraklık yapıyordum. Her gün, ustanın, günü geldiğinde beni okula göndereceği hayalleri kuruyordum. Altı yıl hep o umutla çalıştım. Her anımsatışta ayaklarının altına alıp beni öldüresiye dövüyor, ağzımı burnumu kana buluyordu. Yine de umudumu yitirmiyordum. Usta beni işkencelerden geçirdi. Yine de okuma isteğimi köreltemedi. Hayal kırıklığı bile bana umut oluyordu. Kocamustafapaşa daki 28. İlkokul dükkânın karşısına düşüyordu. Çocuklar okula giderken dükkânın önünden geçiyorlardı. Onları siyah önlükleri, beyaz 13

16 Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2 yakalıklarıyla görünce, Niye onlardan biri de ben değilim? diye isyan ediyordum. Onlara bakarken dalıp gidiyordum. Usta daldığımı görüyor, beni kulaklarımdan tutup havaya kaldırıyordu. Sakat kalacağımı düşünmeden yere çarpıyordu. Hırsını alamayınca da tekme tokat, sokağa fırlatıp atıyordu. On dört yaşına gelmiştim. Usta, bir kuruş ödemeden beni köle gibi çalıştırıyordu. Okul yolu kapanmıştı ama umut yolu kapanmamıştı. Okullu her çocuğu gördüğümde bir gün onlardan biri olacağımı aklıma koymuştum. Sanki biri içimden bana sesleniyordu: Geldiğin yere dön! Geldiğin yere dön! Okul orada... Yedi yıl, o ses kulağımdan gitmedi. Çıraklığın sonu yoktu. Sesin dediğini yapacak, geldiğim yere dönecektim. Okula başlama yaşım geçmişti. Ama küçük yerlerde bir yolunu bulup okula yazılacaktım. Baharda doğa yeşeriyordu. Aşçıdan kaçıp okula başlarsam benim de geleceğim yeşerecekti. Önüme çıkan bütün engelleri aşacağıma inanıyordum. O inançla bir sabah yola çıktım.

17 Trenli Rüyalar İstanbul a trenle gelmiştim, trenle de ayrılacaktım İstanbul denilen o şenlikli kentten. Kaçma hayalleri kurarken rüyalarıma trenler giriyordu. Trenlerin gerçekleri değil, oyuncakları... Tren düdükleriyle uyuyor, uykudan o seslerle sıçrıyordum. Hayalimde trenler gelip gidiyordu. Çocukluğumun oyuncak trenleri elektrikli değildi. Zemberekle işlerdi. Zemberek çelikten bir yaydı. Kurularak gergin hale getirilen yay işletiyordu oyuncak trenleri. Trenin kelebeğe benzer bir kurma yeri vardı. Kelebekle gerginleştirilen yay, treni daire biçimindeki rayın üstünde yürütüyordu. Zemberek boşalıncaya değin rayların üstünde birkaç kez dönüp duruyordu tren. Oyuncak trenlerin düdüğü yoktu. Dudaklarını yuvarlaklaştırıp tren düdüğü gibi ötmek çocuklara düşüyordu. Gözünü raylardan ayırmayan 15

18 her çocuk birer tren düdüğüydü. Çocuk, rüyasında yaşadıklarından çok hayal ettiklerini görürmüş. O yaşlarda tren bir yana, benim en basit bir oyuncağım bile yoktu. Tren yerine babamın tıraş makinesini koyduğu kutuyla oynuyordum. Aşçının evinde son gecemdi. O gün de akşama değin oradan oraya koşturmuştum. Gözümden uyku akıyordu. Yatağa uzanır uzanmaz uyudum. Rüyamda 16

19 gerçek trenlerin arasındaydım. Trene atlarken karşıma usta dikildi. Çürük dişlerinin arasından tükürükler saçıyordu. Bana haber vermeden nereye gidiyorsun? diye üstüme yürüdü. Dur! dedim, Bir adım daha atarsan kafa atar, ağzını burnunu dağıtırım! Sana söz, seni bu yıl okula yazdıracağım. Sana inanmıyorum! Okul düşmanısın sen! Dükkâna yemek yemeye gelen öğretmenler, kaç kez, Bu çocuğu okula gönder, dediler sana. Kılın bile kıpırdamadı. Onlar gittikten sonra da beni dövdün. Kaçmak kolay mı? Her şeyi yüzüstü bırakıp gideceksin ha, öyle yağma yok! Giderim, bana karışamazsın! Öyle bir karışırım ki! Karış da görelim... Polis çağırırım, Kasayı soydu, kaçıyor, diye ortalığı birbirine katarım. Çağır, üstümü başımı arasınlar, yirmi kuruştan fazla bir kuruş bulurlarsa mahpushanelerde süründürsünler isterse! dedim, cebimden çıkardığım yirmi kuruşu yüzüne fırlattım. Ulan, piç! Besle kargayı, oysun gözünü! Seni ayağımın altına alayım da gör! dedi, iki eliyle boğazımı sıktı. Polis! Polis! diye kendimi yerlere attım. Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2 17

20 Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2 Sesime uyandım. Gerçekten yere düşmüştüm. Ter içindeydim. Ustanın kirli tırnaklı parmakları sanki hâlâ boğazımı sıkıyordu. Soluk alıp konuşamıyordum. Yerden kalktım. Elimi yüzümü yıkayıp giyindim. Yürürken odanın taban tahtaları gıcırdıyordu. Gürültü olmasın diye parmaklarımın ucuna basarak yaklaştım kapıya. Günün ilk ışıkları duvara vurmuştu. Odada ne usta vardı ne fırsat buldukça etimi büken karısı. Babası beni döverken sinsice gülen uyuşuk oğlu da ortalarda görünmüyordu. Duvara vuran ışık yürüyüp geldi, içime doldu. Odada yalnız başınaydım. Özgürdüm artık. İstediğimi yapardım. Kimse beni yolumdan alıkoyamazdı. Sevinçten içim içime sığmıyordu... Yattığım döşeğin içi kuru ot doluydu. Uykuda sağa sola dönerken sırtıma ot sapları batıyordu. O acıyla her gece birkaç kez uyanıyordum. Yorganım eski bir asker kaputuydu. Gözeneklerine kışlaların ter kokusu sinmişti. Her üstüme alışta kokudan bayılacak gibi oluyordum. Sabahları ustanın öfkeli sesiyle uyanıyor, böğrüme inen acımasız tekmelerle fırlıyordum yataktan. Kaçınca bu işkencelerden kurtulacaktım. Nasıl sevinmezdim! Odanın kapısını açtım. Evin kapısını da yine aynı 18

21 sessizlikle aralayarak, bir daha dönmemek üzere yavaşça dışarıya çıktım. İlk otobüsle ayrılacaktım Kocamustafapaşa dan. Sıra, yüzünün küçüklüğünden dolayı Fındık diye anılan Şoför Recep teydi. Otobüse binip onun sağ yanına oturdum. Yemeğini bizim dükkânda yiyen Recep Abi, her zamanki sevecenliğiyle: Nereye böyle erkenden? diye sordu. Kimse duymasın diye kulağına eğilip: Mahmut Paşa Yokuşu na gidiyorum, ustanın alacaklarını toplayacağım, dedim. Rüyanın da etkisiyle, ustanın her an arkamda bitip beni yakalamasından da korkmuyor değildim. Çok haklı da olsa yalan söylemek ne zormuş! Konuşurken Recep Abi nin yüzüne bakamıyordum. Dilim damağıma yapışmıştı. Sustum. Ağzımdan bir şey kaçırırım diye de içim içimi yiyordu. Bir yandan da, Recep Abi, gaza iyice bas, otobüsü füze gibi uçur! Usta kaçtığımı duyarsa kemiklerimi kırar! diye bağırmak geçiyordu içimden. Biri görecek diye de oturduğum yerde korkak bir kedi gibi küçüldükçe küçülmüştüm. Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2 19

22 Vapur Düdükleri İstanbul a vapur düdükleriyle gelmiştim, o düdüklerle de memleketime dönüyordum. Eminönü nde Recep Abi yle vedalaşıp otobüsten indim. Bir zamanlar sokakta bir mızıka bulmuştum. O güne değin de mızıka nedir bilmiyordum. Tek servetim olan mızıkayı cebimden çıkardım. Üstüne yapışan tozları gidermek için üflerken mızıkadan ses çıkmaya başladı. Bu yeni çalgıyı gideceğim yerdeki arkadaşlarıma göstermek için yanıma almıştım. Galata Köprüsü nü mızıka çalarak geçtim. Hangi havayı çaldığım belli değildi. Ben üflüyordum, ondan da ses çıkıyordu. Karaköy İskelesi ne gittim. Usta, verilen bahşişlere bile el koyuyordu. Ondan gizlice biriktirdiğim kırk beş kuruşun yirmi beş kuruşunu verip bilet aldım. Rüyada yirmi kuruşum vardı. Onu da ustanın yüzüme çarpmıştım. Cebimde kırk beş kuruş bulunca 20

23 dünyalar benim olmuştu. Vapura o sevinçle girdim. İstanbul un güvercin aklığındaki vapurunun güvertesine çıktım. Artık su üstündeydim. Dünyada benden mutlu, benden özgür bir çocuk yoktu! Vapurda, transatlantikte, savaş gemisinde, şilepte, takada, kayıkta ya da elini uzatacağın bir tahta parçasında; suyun üstündeysen, güvencede sayılırsın; kimse seni yolundan alıkoyamaz! Martılar koca kanatlarını açıyor, iri gagalarını suya daldırıp çıkarıyorlardı. Kendimi onların denize dalıp çıkmalarına kaptırmıştım. Eğlenceli gibi görünen bir gösteriydi bu. Oysa kanat vurup sudan çıkan her martının gagasında, gün ışığında gümüş gibi parlayan bir balık can çekişiyordu. Cebimde yirmi kuruşla, günler sürecek bir yolculuğa çıkıyordum. Yüce dağlardan, dağların altında delinen zindan karası tünellerden, uçsuz bucaksız ovalardan, baharla yeşile boyanan tarlalardan, suyu Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK 2

24

25 YAŞ Adnan Binyazar GÜNIŞIĞINA YOLCULUK VARIŞ 2 Her ses, bir özgürlük haykırışıydı... Mızıkam aklıma geldi. Cebimden çıkarıp çalmaya başladım. Ne çaldığımı bilmeden üflüyordum. Mızıkanın sesi dağlarda yankılanıyordu. Çektiğim onca acıdan sonra ister doğadan gelsin, ister kuzudan kuştan, her ses bir özgürlük haykırışıydı. Mızıkayı cebime koydum. Ağzımı dağlara verip olanca gücümle, Yaşasın Özgürlük! diye bağırdım. ISBN