( tarihli Başbakanlığa gönderilen metin) PATENT VE FAYDALI MODEL KANUNU TASARISI. BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler

Transkript

1 ( tarihli Başbakanlığa gönderilen metin) PATENT VE FAYDALI MODEL KANUNU TASARISI BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için buluşları, patent belgesi veya faydalı model belgesi vererek korumaktır. (2) Bu Kanun, sınai hakkın tesisine uygun buluşlara patent belgesi veya faydalı model belgesi verilerek korunmasına ilişkin usul ve esasları kapsar. Tanımlar MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında; a) Bitki çeşidi: Tescili için gerekli şartların karşılanıp karşılanmadığına bakılmaksızın, bir veya birden fazla genotipin ortaya çıkardığı bazı özelliklerin kendisini göstermesiyle tanımlanan ve aynı tür içindeki diğer genotiplerden en az bir tipik özelliği ile ayrılan ve değişmeksizin çoğaltmaya uygunluğu bakımından bir birim olarak kabul edilen en küçük taksonomik kısım içerisinde yer alan bitki grubunu, b) Biyolojik materyal: Genetik bilgi içeren ve kendi kendine üreyebilen ya da bir biyolojik sistemde üretilebilen herhangi bir materyali, c) Biyoteknolojik buluşlar: Biyolojik materyalden oluşan ya da biyolojik materyal içeren bir ürünle veya biyolojik materyalin üretildiği, işlendiği ya da kullanıldığı bir işlemle ilgili buluşları, ç)budapeşte Anlaşması: Patent İşlemleri Amacıyla Mikroorganizmaların Tevdi Edilmesinin Uluslararası Kabulü konusundaki 28/4/1977 tarihli Anlaşmayı, d) Bülten: Yayın ortamının türüne bakılmaksızın bu Kanun ile yönetmelikte belirtilen hususların yayımlandığı Resmi Patent Bültenini, e) Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması: 26/1/1995 tarihli ve 4067 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 3/2/1995 tarihli ve 95/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Anlaşmayı, f) Enstitü: Türk Patent Enstitüsünü, g) Esas olarak biyolojik işlem: Melezleme ya da seleksiyon gibi tamamen doğal bir olaydan oluşan bitki veya hayvan üretim usulünü, ğ) Geleneksel bilgi: Geleneksel yaşam içerisinde herhangi bir spesifik teknik alan ile sınırlanmayan, nesilden nesile geleneksel olarak devamı sağlanan bir fikri aktiviteden oluşan bilgiyi, h) Genetik kaynak: Mevcut veya potansiyel olarak değeri olan genetik materyali, ı) Kurul: Enstitünün almış olduğu kararlara karşı yapılacak itirazları inceleyen ve 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla oluşturulan Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunu, i) Mikrobiyolojik işlem: Mikrobiyolojik materyal içeren ya da mikrobiyolojik bir materyalle gerçekleştirilen ya da sonucunda mikrobiyolojik materyal oluşan herhangi bir işlemi, 1

2 j) Paris Sözleşmesi: Sınai Mülkiyetin Himayesine Mahsus Milletlerarası Bir İttihat İhdas Edilmesine Dair 20/3/1883 tarihli Sözleşmeyi ve Türkiye tarafından onaylanmış bu Sözleşme ile ilgili değişiklikleri, k) TRIPs Anlaşması: (e) bendinde belirtilen Anlaşmanın 1C sayılı eki Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşmasını, l) Ücret: Bu Kanunda veya yönetmelikte yer alan hizmetlere ilişkin olarak 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanuna göre Enstitü tarafından belirlenen ücreti, bu ücretin katma değer vergisini ve varsa harcının toplamını, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Korumadan Yararlanacak Kişiler ve Uluslararası Anlaşmaların Öncelikle Uygulanması Korumadan yararlanacak kişiler MADDE 3- (1) Bu Kanun ile sağlanan korumadan aşağıdaki niteliklerden en az birine sahip gerçek veya tüzel kişiler yararlanır: a) Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda olanlar. b) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunanlar. c) Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip olanlar. ç) Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere kanunen veya fiilen patent veya faydalı model koruması tanıyan devletlerin uyruğunda olanlar. (2) Bir başvuruda birden fazla başvuru sahibi olması durumunda, bu Kanun ile sağlanan korumadan yararlanılabilmesi için, başvuru sahiplerinden en az birinin birinci fıkra hükmünü sağlaması gerekir. Uluslararası anlaşmaların öncelikle uygulanması MADDE 4- (1) Usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası anlaşma hükümlerinin bu Kanun hükümlerinden daha elverişli olması halinde korumadan yararlanacak kişiler, elverişli hükümlerin uygulanmasını talep etme hakkına sahiptir. İKİNCİ KISIM Patent İşlemleri BİRİNCİ BÖLÜM Patentlenebilirlik Şartları Patentlenebilir buluşlar MADDE 5- (1) Yeni, buluş basamağına sahip ve sanayiye uygulanabilir olan teknolojinin her alanındaki buluşlar, patent verilerek korunur. (2) Aşağıda sayılanlar birinci fıkra kapsamında buluş niteliğinde sayılmaz: a) Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler. b) Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler. c) Bilgisayar programları. ç) Estetik niteliği olan eserler. d) Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan yöntemler. 2

3 (3) İkinci fıkra kapsamındaki konular için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez. Patentlenebilirliğin istisnaları MADDE 6- (1) Aşağıda sayılanlar patent verilerek korunmaz: a) İnsan, hayvan veya bitki yaşamını korumak veya çevrenin ciddi zarar görmesini önlemek dahil olmak üzere, ticari kullanımı kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar. Buluşun ticari kullanımının sadece kanunlar veya yönetmeliklerce yasaklanmış olması, bu kullanımın kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olduğu anlamına gelmez. b) Bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik olan işlemler. Bu hüküm mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler için uygulanmaz. c) İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi dahil tüm tedavi yöntemleri. Bu hüküm, bu yöntemlerin herhangi birinde kullanılan ürünlere, özellikle madde ve terkiplere uygulanmaz. Yenilik MADDE 7- (1)Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluşun yeni olduğu kabul edilir. (2) Tekniğin bilinen durumu; başvuru tarihinden önce, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her türlü bilgi, belge ve veriyi kapsar. (3) Başvuru tarihinde veya bu tarihten sonra yayımlanmış olan ve başvuru tarihinden önceki tarihli ulusal patent ve faydalı model başvurularının ilk içerikleri tekniğin bilinen durumuna dahildir. Bu hüküm, uluslararası veya bölgesel anlaşmalar yolu ile yapılan patent ve faydalı model başvuruları ile patent ve faydalı model belgelerini de kapsar. Kapsamın belirlenmesine ilişkin esaslar yönetmelikle belirlenir. (4) Tekniğin bilinen durumuna dahil herhangi bir madde veya terkip, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen bir yöntemde kullanılırsa ve bu tür bir kullanım tekniğin bilinen durumuna dahil değilse, ikinci ve üçüncü fıkralar, bu tür kullanım için bu madde veya terkiplerin patentlenebilirliğini engellemez. (5) Dördüncü fıkrada belirtilen herhangi bir madde veya terkip, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen bir yöntemde kullanılırsa ve bu tür bir kullanım tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan özel bir kullanımsa, ikinci ve üçüncü fıkralar, bu tür kullanım için bu madde veya terkiplerin patentlenebilirliğini engellemez. Buluşa patent verilmesini etkilemeyen açıklamalar MADDE 8- (1) Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önceki altı ay içinde yapılan açıklamalar; a) Başvuru sahibi veya onun selefi aleyhine oluşan bir suistimal, b) Başvuru sahibinin veya onun selefinin buluşunu yönetmelikte tanımlanan resmi veya resmi nitelikte sayılan bir uluslararası sergide teşhir etmesi, sonucunda gerçekleşmişse, bu açıklamalar 7 nci maddenin uygulanmasında dikkate alınmaz. (2) Birinci fıkranın (b) bendinin söz konusu olması halinde, birinci fıkra hükmünün uygulanabilmesi için, başvuru sahibi patent başvurusunu yaparken, buluşunun bu şekilde teşhir edildiğini belirtir ve yönetmelikte belirtilmiş olan süre ve şartlara uygun olarak bunu ispatlayan bir belgeyi verir. 3

4 Buluş basamağı MADDE 9- (1) Tekniğin bilinen durumu dikkate alındığında, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmana göre aşikar olmayan buluşun, buluş basamağı içerdiği kabul edilir. (2) Tekniğin bilinen durumu, 7 nci maddenin üçüncü fıkrasında tanımlanan başvuruları da kapsıyorsa, bu başvuruların içerikleri buluş basamağının olup olmadığına karar verilmesinde dikkate alınmaz. Sanayiye uygulanabilir olma MADDE 10- (1) Tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte olan buluşun sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir. İKİNCİ BÖLÜM Patent Hakkı ve Buluş Yapanın Belirtilmesi Patent hakkı MADDE 11- (1) Buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal veya yerli üretim olup olmadığı konusunda herhangi bir ayırım yapılmaksızın, patent hakkından yararlanılır. (2) Patent hakkı, buluşu yapana veya onun haleflerine ait olup devri mümkündür. (3) Buluş birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmişse, taraflar başka türlü kararlaştırmamışsa, patent hakkı bunlara müştereken ait olur. (4) Aynı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından gerçekleştirilmişse patent hakkı, önceki tarihli başvurunun yayımlanmış olması şartıyla, önceki başvuruyu yapana aittir. Ancak, önceki başvuru sahibi, başvurusunu yayımlanmadan geri çekerse veya başvuru yayımlanmadan reddedilirse, sonraki başvuru sahibinin hakkı yeniden doğar. Patent başvurularında hak sahipliğine ilişkin işlemler MADDE 12- (1) Patent hakkının başvuru sahibine ait olmadığı Enstitü nezdinde iddia edilemez. Aksi ispat edilene kadar başvuru sahibinin, patent hakkının sahibi olduğu kabul edilir. (2) Patentin verilmesi işlemleri sırasında, patent hakkının gerçek sahibi olduğunu, 11 inci maddenin ikinci fıkrası hükmüne göre iddia eden kişi, başvuru sahibinin hak sahipliğine karşı, yetkili mahkemede dava açabilir ve bu davayı Enstitüye bildirir. (3) Hak sahipliğine ilişkin dava sonucunda verilecek kararın davacı lehine kesinleşmesi halinde, dava açan hak sahibi, kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç ay içinde aşağıdaki hususlardan birinin yapılmasını Enstitüden talep edebilir: a) Patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve yürütülmesini isteyebilir. b) Varsa aynı rüçhan hakkından yararlanarak aynı buluş için yeni bir patent başvurusu yapabilir. Bu başvuru, ilk başvurunun tarihi itibarıyla işlem görür. Bu durumda ilk başvuru geçersiz sayılır. c) Başvurunun reddedilmesini talep edebilir. Dava açan hak sahibi, kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç ay içinde herhangi bir talepte bulunmazsa, dava konusu başvuru geri çekilmiş sayılır. (4) Buluşu başvuru sahibi ile birlikte gerçekleştirdiğini öne sürerek kısmi bir hakkı bulunduğunu iddia eden kişi de ikinci fıkra hükmüne göre ortak hak sahipliği tanınması talebi ile dava açabilir. (5) Üçüncü fıkra hükmü, 30 uncu madde hükümlerine göre yapılacak bölünmüş başvurular için de uygulanır. (6) İkinci fıkra hükmüne göre patent hakkını belirlemek için açılan dava sonucunda verilecek kararın kesinleşmesine kadar başvuru, davacının rızası olmadan geri çekilemez. 4

5 Davaya ilişkin kararın kesinleşme tarihine kadar, patentin verilmesi işlemleri mahkeme tarafından durdurulabilir. Patentlerde hak sahipliğine ilişkin işlemler MADDE 13- (1) Patent, 11 inci maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan gerçek hak sahibinden başkasına verilmişse, gerçek hak sahibi olduğunu iddia eden kişi, patentin sağladığı diğer hak ve talepleri saklı kalmak şartıyla, patentin kendisine devir edilmesi talebi ile yetkili mahkemede dava açabilir. (2) Patent üzerinde sadece kısmi bir hakkın iddia edilmesi halinde, ortak hak sahipliği tanınması talebi ile dava açılabilir. (3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen dava açma hakkı, patentin verildiğine ilişkin ilan tarihinden itibaren iki yıl içinde, kötü niyet halinde ise patentin süresinin bitimine kadar kullanılabilir. (4) Bu madde hükmüne göre açılan dava ve dava sonunda verilen kesin hüküm, Patent Siciline kaydedilir ve Bültende ilan edilir. Kesinleşen hüküm, Patent Siciline kaydedildiği tarih itibarıyla üçüncü kişilere karşı hüküm ve sonuç doğurur. Patente ilişkin hak sahipliğinin değişmesinin etkileri MADDE 14- (1) 13 üncü madde hükmüne göre patente ilişkin hak sahipliğinin değişmesi halinde, bu değişikliğin Patent Siciline kayıt edildiği tarihten itibaren, üçüncü kişilerin o patentle ilgili lisans ve tanınan diğer hakları sona erer. (2) Birinci fıkra hükmüne göre gerçek patent sahibinin Patent Siciline kayıt edilmesinden önce; sonradan gerçek patent sahibi olmadığı anlaşılan kişi veya onunla davadan önce, dava konusu patentle ilgili lisans sözleşmesi yapan kişi, buluşu kullanmaya veya kullanım için ciddi hazırlıklara başlamışsa, gerçek patent sahibinden inhisari olmayan bir lisans verilmesini talep edebilir. Bu talebin yapılabilmesi için öngörülen süre, önceden Patent Sicilinde patent sahibi olarak görünen kişi için iki ay, lisans alan için dört aydır. Bu süreler, gerçek patent sahibinin Patent Siciline kayıt edildiğinin Enstitü tarafından ilgililere tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. (3) İkinci fıkra hükmüne göre verilecek lisans, belirli süre ve koşullar ile verilir. Bu süre ve koşullar taraflar anlaşamadıkları takdirde mahkemece belirlenir. Zorunlu lisansın verilmesine ilişkin hükümler kıyasen uygulanır. (4) Patentin önceki sahibi veya lisans alan kötü niyetliyse, ikinci fıkra hükmü uygulanmaz. Buluşu yapanın belirtilme hakkı MADDE 15- (1) Buluşu yapanın, başvuru sahibi veya patent sahibinden farklı olması halinde, patent başvurusu veya patentte buluşu yapan olarak adının belirtilmesini isteme hakkı vardır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Patent Hakkının Kapsamı Patentin süresi MADDE 16- (1) Patentin süresi, başvuru tarihinden itibaren yirmi yıldır. Buluşun doğrudan kullanımının önlenmesi MADDE 17- (1) Patent hakkı, sahibine, üçüncü kişiler tarafından izinsiz olarak; 5

6 a) Patent konusu bir ürün olduğunda, o ürünün üretilmesi, satışa sunulması, satılması, kullanılması, ithal edilmesi veya kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulmasını, b) Patent konusu bir usul olduğunda, usulün kullanılması veya patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satışa sunulması, satılması, kullanılması, ithal edilmesi veya kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulmasını, önleme hakkı verir. Buluşun dolaylı kullanımının önlenmesi MADDE 18- (1) Patent sahibinin, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan ve buluşun esasını teşkil eden bir kısmı ile ilgili unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından, patent konusu buluşu kullanmaya yetkili olmayan kişilere verilmesini önleme hakkı vardır. Bu hükmün uygulanabilmesi için söz konusu üçüncü kişilerin, bu unsurların veya araçların buluşu uygulamaya yeterli olduğunu ve bu amaçla kullanılacağını bilmeleri veya bu durumun yeterince açık olması gerekir. (2) Birinci fıkrada sözü edilen unsurlar veya araçlar piyasada her zaman bulunabilen ürünler ise, üçüncü kişiler söz konusu yetkili olmayan kişileri belirtilen fiilleri yapmaya tahrik etmediği takdirde birinci fıkra hükmü uygulanmaz. (3) 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen fiilleri yapanlar, birinci fıkra hükmüne göre patenti kullanmaya yetkili olmayan kişilerden sayılmaz. Patentin sağladığı hakkın sınırları MADDE 19- (1) Aşağıda sayılanlar patentin sağladığı hakların kapsamı dışındadır: a) Sınai veya ticari bir amaç taşımayan ve özel maksatla sınırlı kalan fiiller. b) İlaçların ruhsatlandırılması ve bunun için gerekli test ve deneyler de dahil olmak üzere, patent konusu buluşu içeren deneme amaçlı fiiller. c) Sadece bir reçetenin oluşturulması için eczanelerde yapılan ilaçların seri üretim olmadan hazırlanarak kullanılması ve bu şekilde hazırlanan ilaçlara ilişkin fiiller. ç) Patent konusu buluşun Paris Sözleşmesine taraf devletlerin gemi veya uzay aracı veya uçak veya kara nakil araçlarının yapımında veya çalıştırılmasında veya bu araçların ihtiyaçlarının karşılanmasında, söz konusu araçların geçici veya tesadüfi olarak Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunması şartıyla kullanılması. d) 7/12/1944 tarihli Milletlerarası Sivil Havacılık Anlaşmasının 27 nci maddesinde öngörülen ve bu Anlaşmanın 27 nci maddesi hükümlerinin uygulandığı, bir devletin hava aracı ile ilgili fiiller. Patentin sağladığı hakkın tüketilmesi MADDE 20- (1) Patent sahibi tarafından veya onun izni ile Türkiye de piyasaya sunulmuş olan patentli ürünlerle ilgili fiiller, patentin sağladığı hakkın kapsamı dışında kalır. Ön kullanım hakkı MADDE 21- (1) Patent başvurusu veya patent sahibinin, 8 inci maddede belirtilen açıklamanın yapıldığı tarih ile patent başvurusunun yapıldığı tarih veya varsa rüçhan tarihi arasındaki sürede buluşu iyi niyetli olarak, ülke içinde kullanmakta olan veya kullanım için ciddi ve gerçek tedbirler almış kişilere karşı, patent konusunu aynı şekilde kullanmaya devam etmelerini veya alınmış tedbirlere uygun olarak kullanmaya başlamalarını önleme hakkı yoktur. Ancak, söz konusu kişilerin patent konusunu kullanmaya devam etmeleri veya alınmış tedbirlere uygun kullanımları, sahip oldukları işletmenin makul ihtiyaçlarını giderecek ölçüde olabilir. Bu kullanım hakkı ancak işletme ile birlikte devredilebilir. 6

7 (2) Birinci fıkrada sözü edilen kişilerce satışa sunulmuş olan ürünlerle ilgili faaliyetler, patentin sağladığı hakların kapsamı dışında kalır. Patentin kullanımının sınırları MADDE 22- (1) Bir patentin veya konusunun kullanımı kanunlara veya genel ahlaka veya kamu düzenine veya genel sağlığa zarar verecek şekilde olamayacağı gibi, bu kullanım, mevcut veya gelecekte kabul edilecek belirli ya da belirsiz süreli kanuni yasaklamalara ve sınırlamalara da bağlı olacaktır. Kanuni tekel MADDE 23- (1) Konusu tekel oluşturan bir mevzuata tabi olan bir buluş için patent verildiğinde, tekel sahibinin buluşu kullanabilmesi, patent sahibinin iznine bağlıdır. Tekel sahibi, faaliyet gösterdiği sanayi alanında dikkate değer teknik bir ilerlemeyi sağlayabilecek buluşları, bunların kullanım hakkını elde ederek uygulamakla yükümlüdür. (2) Tekel sahibi patent konusu buluşun kullanımını elde etmek için, patent sahibinden izin vermesini talep etme hakkına sahiptir. Tekel sahibi böyle bir talepte bulunduğunda, patent sahibi tekel sahibinin patenti devir almasını isteyebilir. Patent konusu buluşun kullanılması karşılığında veya patentin tekel sahibince devir alınması halinde ödenecek bedel taraflarca birlikte belirlenir. Bu konuda anlaşma sağlanamazsa bedeli mahkeme tespit eder. (3) İkinci fıkra hükümleri saklı kalmakla birlikte, tekel, patentin verilmesinden sonra oluşmuşsa, patent sahibi tekel sahibinden buluşun kullanılmakta olduğu işletme veya tesisi de devir almasını talep etme hakkına sahiptir. Tarafların ödenecek bedel konusunda anlaşmaya varamamaları halinde, bedeli mahkeme tespit eder. (4) Mevcut bir kanuni tekel yüzünden bir patent konusu buluş kullanılamıyorsa, söz konusu patent için yıllık ücret ödenmez. Patent başvurusunun yayımlanmasının etkileri MADDE 24- (1) Bu Kanun hükümlerine göre verilen patentlerin sahiplerine sağlanan koruma, patent başvurusunun Bültende yayımlandığı tarihten itibaren, geçici olarak patent başvurusu sahibi için de tanınır. (2) Patent başvurusu sahibinin izni olmadan, başvuru konusu buluşu kullanan kişi, patent başvurusu ve kapsamından haberdar edilmişse, birinci fıkrada sözü edilen koruma, başvurunun yayımlandığı tarihten önce de söz konusu olur. (3) Patent başvurusunun geri çekilmesi veya geri çekilmiş sayılması ya da reddedilmesi halinde, birinci ve ikinci fıkrada belirtilen sonuçlar hiç doğmamış sayılır. Korumanın kapsamı MADDE 25- (1) Patent başvurusu veya patentin sağladığı korumanın kapsamı istemler ile belirlenir. Bununla birlikte, istemlerin yorumlanmasında tarifname ve resimler kullanılır. (2) Patentin sağladığı koruma, kullanılan kelimelerin yalnızca sözlük anlamı ile sınırlandırılamaz. Ancak, koruma kapsamının tespitinde istemler, buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istemlerde talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde de kabul edilemez. (3) İstemler, hem patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak hem de üçüncü kişilere korumanın kapsamını yeterince açık ifade edecek şekilde yorumlanır. (4) Patent başvurusunun sağladığı korumanın kapsamı, patentin verilmesine kadar geçen süre için, başvurunun yayımlanmış olan istemleri ile belirlenir. Ancak, patentin verildiği 7

8 hali veya itiraz veya hükümsüzlük işlemleri sonucunda değiştirilmiş hali, koruma alanının genişletilmemiş olması koşuluyla, başvurunun sağladığı korumayı geçmişe dönük olarak belirler. (5) Patent başvurusu veya patentin sağladığı koruma kapsamının belirlenmesinde, istemlerde belirtilmiş unsurlara eşdeğer nitelikte olan unsurlar da dikkate alınır. Bir unsur, esas itibarıyla istemlerde talep edilen unsur ile aynı işlevi görüyor, bu işlevi aynı şekilde gerçekleştiriyor ve aynı sonucu ortaya çıkarıyorsa, genel olarak istemlerde talep edilen unsurun eşdeğeri olarak kabul edilir. (6) Patent, buluşla ilgili örnekler içeriyorsa, istemler bu örneklerle sınırlı olarak yorumlanamaz. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Patent Başvurusu ve Şartları Patent başvurusu için gerekli belgeler MADDE 26- (1) Bir patent başvurusu; a) Başvuru dilekçesini, b) Buluş konusunu açıklayan tarifnameyi, c) İstemleri, ç) Tarifnamede veya istemlerde atıf yapılan resimleri, d) Özeti, kapsar. Bu belgelerin şekli ve içeriği yönetmelikte belirtilir. (2) Bir patent başvurusu için başvuru ücreti ödenir. Ücretin miktarı, ödeme koşulları ve süresi yönetmelikte belirtilir. Başvuru ücretinin yönetmeliğe uygun olarak ödenmemesi halinde başvuru geri çekilmiş sayılır. (3) Tarifname, istemler, özet ve varsa resimler başvuru sırasında Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf veya karşılıklılık ilkesini uygulayan devletlerin resmi dillerinden birinde verilirse, bunların Türkçe çevirileri yönetmelikte belirtilen süre ve diğer koşullara uygun olarak Enstitüye verilir. Aksi takdirde başvuru geri çekilmiş sayılır. Başvuru tarihi MADDE 27- (1) Bir patent başvurusunun tarihi, yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yerine getirildiği tarihtir. Buluşu yapanın başvuruda belirtilmesi MADDE 28- (1) Başvuruda buluşu yapan belirtilir. Ancak, buluş sahibi isminin gizli tutulmasını isteyebilir. Başvuru sahibi, buluşu yapan değilse veya buluşu yapanlardan sadece biri veya birkaçıysa, başvuru sahibinin, buluşu yapan veya yapanlardan patent başvurusu yapma hakkını ne şekilde elde ettiği, başvuruda yönetmeliğe uygun olarak açıklanır. Buluş bütünlüğü MADDE 29- (1) Patent başvurusu, sadece tek bir buluşu veya birlikte tek bir genel buluş fikrini oluşturacak şekilde biraraya gelmiş bir buluşlar grubunu içerir. Bölünmüş patent başvurusu MADDE 30- (1) Başvuru sahibi, işlemleri devam eden bir patent başvurusundan, ilk başvuru konusunun kapsamını aşmayacak şekilde, yönetmeliğe uygun olarak bölünmüş bir başvuru yapabilir. 8

9 (2) Bölünen her başvuru için başvuru tarihi, ilk başvurunun tarihidir. İlk başvuruda rüçhan hakkı talep edilmişse, ilk başvurunun rüçhan hak veya hakları ayrılan her başvuruya da tanınır. Buluşun açıklanması MADDE 31- (1) Buluş, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak şekilde yeterince açık ve tam olarak, patent başvurusunda açıklanır. İstemler MADDE 32- (1) İstemler, korunması talep edilen konuyu tanımlar. İstemler açık ve öz olmalıdır. İstemlerin dayanağı tarifnamedir. İstemler, tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz. Özet MADDE 33- (1) Özet, sadece teknik bilgi verme amacına hizmet eder. Başka amaçlar için, özellikle koruma alanının belirlenmesinde ve 7 nci maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında kullanılmaz. Rüçhan hakkı MADDE 34- (1) Türkiye de dahil olmak üzere Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf herhangi bir devlette; patent veya faydalı model için usulüne uygun bir başvuruda bulunmuş herhangi bir kişi veya halefi, aynı buluş için Türkiye de başvuru yapmak amacıyla, ilk başvurunun yapıldığı tarihten itibaren oniki aylık süre içinde, rüçhan hakkından yararlanır. (2) Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf herhangi bir devletin ulusal mevzuatına göre veya yine bu devletlerin oluşturduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalara göre veya bu Kanuna göre, usulüne uygun yapılmış bir ulusal başvuruya eşdeğer her başvurunun bir rüçhan hakkı doğuracağı kabul edilir. (3) Usulüne uygun yapılmış bir ulusal başvuru, başvurunun yapıldığı tarihi, başvurunun sonucu ne olursa olsun, başvuru tarihi olarak almaya yeterli bir başvurudur. (4) Aynı devlete yapılmış olan ve önceki ilk başvuru ile aynı konudaki sonraki bir başvuru; sonraki başvurunun yapıldığı tarihte, önceki başvurunun kamunun incelemesine açılmadan ve geride herhangi bir hak bırakmadan geri çekilmesi, geri çekilmiş sayılması veya reddedilmesi ve bir rüçhan hakkı talebine temel oluşturmaması koşuluyla, rüçhanın belirlenmesinde ilk başvuru olarak kabul edilir. Önceki başvuru artık bir rüçhan hakkı talebi için dayanak oluşturmaz. (5) Eğer ilk başvuru, Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf olmayan bir devletin sınai mülkiyet makamına yapılmışsa, bu makamın, Paris Sözleşmesinde belirtilenlerle eşdeğer etkiler ve şartlar altında, Türkiye ye yapılan bir ilk başvurunun rüçhan hakkı doğurduğunu kabul etmesi durumunda, karşılıklılık ilkesi uyarınca bu başvuru için birinci ila dördüncü fıkra hükümleri uygulanır. Rüçhan hakkının etkisi MADDE 35- (1) Rüçhan hakkı, rüçhan tarihinin, 7 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ve 11 inci maddenin dördüncü fıkrasının uygulanmasında başvuru tarihi etkisine sahip olur. 9

10 Rüçhan hakkının talep edilmesi MADDE 36- (1) Rüçhan hakkından yararlanmak isteyen başvuru sahibi, rüçhan hakkı talebini ve gerekli diğer belgeleri yönetmeliğe uygun olarak Enstitüye verir. Aksi takdirde rüçhan hakkı talebi geçersiz sayılır. (2) Bir başvuru için, farklı ülkelerden kaynaklanmış olmasına bakılmaksızın, birden çok rüçhan hakkı talep edilebilir. Uygun durumda, her bir istem için birden çok rüçhan hakkı talep edilebilir. Birden çok rüçhan hakkı talep edildiği durumda, rüçhan tarihinden itibaren işleyen süreler, rüçhanın en erken tarihli olanından başlar. (3) Bir veya birden çok rüçhan hakkı talebinde bulunulmuşsa, rüçhan hakkı sadece rüçhan hakkının doğduğu başvuru veya başvuruların içerdiği unsurları kapsar. (4) Rüçhan hakkı talep edilen buluşun belirli unsurları, rüçhan hakkının doğduğu patent başvurusunun istemlerinde yer almamış olsa dahi, rüçhan hakkının doğduğu patent başvurusunun bir bütün olarak bu unsurları açıkça belirtmesi koşuluyla, rüçhan hakkı bu unsurlar için de kabul edilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Patent Verilmesi İşlemleri Başvuru için gerekli belgelerin ve şekli şartlara uygunluğun incelenmesi MADDE 37- (1) Enstitü, başvuru tarihi verilmesi için yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yerine getirilip getirilmediğini inceler. (2) Birinci fıkraya göre yapılan inceleme sonucunda başvuru tarihi verilemiyorsa, bu başvuru bir patent başvurusu olarak işleme alınmaz ve başvuru sahibinden, gereklilikleri yönetmelikte belirtilen süre içinde yerine getirmesi istenir. Bu süre içinde gerekliliklerin yerine getirilmesi halinde, gerekliliklerin yerine getirildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir. (3) Başvuru tarihi verilmişse, Enstitü başvuru konusunun 5 inci maddenin üçüncü fıkrası ile 6 ncı madde kapsamına girip girmediğini inceler. Bu inceleme sonucunda, başvuru konusunun söz konusu maddeler kapsamına aşikar bir şekilde girdiği sonucuna varılırsa patent verilmesi işlemleri durdurulur ve başvuru sahibinden yönetmelikte belirtilen süre içinde, bu konudaki itirazlarını Enstitüye bildirmesi istenir. Başvuru sahibinin söz konusu süre içerisinde itirazda bulunmaması veya itirazının Enstitü tarafından kabul edilmemesi halinde başvuru reddedilir. (4) Enstitü, başvuru tarihi verilen ve üçüncü fıkraya göre işlemlere devam edilmesine karar verilen başvurunun 26 ncı, 28 inci ve 36 ncı maddeler ile 59 uncu maddenin ikinci fıkrasına uygun olup olmadığını ve yönetmelikte belirtilen şekli şartları yerine getirip getirmediğini inceler. (5) Dördüncü fıkra kapsamında yapılan incelemede, başvurunun bir eksikliği olduğu anlaşılırsa, başvuru sahibinden yönetmelikte belirtilen süre içinde eksikliği gidermesi istenir. Eksikliğin yönetmelikte belirtilen şekil ve şartlara uygun olarak giderilmediğinin tespit edilmesi halinde, Enstitü başvuruyu reddeder. Araştırma talebi, araştırma raporunun hazırlanması ve yayımlanması MADDE 38- (1) Enstitü tarafından, 37 nci madde uyarınca yapılan inceleme sonucunda, şekli şartlara uygunluk açısından bir eksikliğin olmadığı anlaşılır veya söz konusu eksiklikler bu Kanun hükümlerine uygun bir şekilde giderilir veya tamamlanırsa, başvuru sahibine, yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebini yapması gerektiği bildirilir. 10

11 (2) Başvuru sahibi, yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebi yaparsa, araştırma raporu; tarifname ve varsa resimler dikkate alınarak istemler itibarıyla yönetmeliğe uygun olarak düzenlenir ve başvurunun 39 uncu madde uyarınca yayımlanmış olması halinde ayrı olarak, yayımlanmamış olması halinde ise başvuru ile birlikte Bültende yayımlanır. (3) Başvuru sahibi, yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebi yapmazsa, başvuru geri çekilmiş sayılır. Başvurunun yayımlanması MADDE 39- (1) Başvuru tarihinden veya rüçhan hakkı talep edilmişse rüçhan tarihinden itibaren onsekiz aylık sürenin dolması veya bu süre dolmadan başvuru sahibinin erken yayın talebi üzerine, Enstitü, başvuruyu yönetmelik hükümlerine uygun olarak Bültende yayımlar. Başvurunun yayımlanabilmesi için, 37 nci madde hükmüne göre uygunluğunun sağlanmış olması ve 38 inci madde hükmü uyarınca tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma talebi yapılmış olması şarttır. (2) Birinci fıkrada belirtilen onsekiz aylık süre dolmadan önce patent verilmesi kararı verilmişse, patent başvurusu ve patent fasikülü aynı zamanda yayımlanır. İnceleme talebi MADDE 40- (1) Başvuru sahibi, yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak, başvurusunun incelenmesini talep eder. İnceleme ücreti ödeninceye kadar, bu talep yapılmamış sayılır. İnceleme talebi süresi içinde yapılmamışsa, başvuru geri çekilmiş sayılır. Patent başvurusunun incelenmesi MADDE 41- (1) Enstitü, başvuru sahibinin talebi üzerine, patent başvurusunun ve buna ilişkin buluşun, bu Kanunun gereklerini karşılayıp karşılamadığını inceler. (2) İncelemede, başvurunun veya buna ilişkin buluşun bu Kanunun gereklerini yerine getirmemiş olduğu tespit edilirse, başvuru sahibine, yönetmeliğe uygun olarak görüşlerini sunması ve başvuruda 49 uncu maddeye uygun olarak değişiklikler yapması konusunda Enstitü tarafından bildirim yapılır ve gerekli görüldükçe bu tür bildirimler tekrarlanır. (3) Başvuru sahibi, Enstitünün bu konudaki bir bildirimine yönetmelikte belirtilen süre içinde cevap vermezse, başvuru geri çekilmiş sayılır. Patentin verilmesi veya başvurunun reddedilmesi MADDE 42- (1) Enstitü, 41 inci madde kapsamında yaptığı inceleme sonucunda, başvurunun ve buna ilişkin buluşun bu Kanunun gereklerini yerine getirdiği görüşündeyse, yönetmeliğe uygun olarak bir inceleme raporu düzenler ve patentin verilmesine karar verir. Yönetmelikte belirtilen koşulların sağlanması şartıyla patentin verilmesine ilişkin karar, Bültende ilan edilir ve bu karar ilan tarihinde yürürlüğe girer. (2) Enstitü, 41 inci madde kapsamında yaptığı inceleme sonucunda, başvurunun veya buna ilişkin buluşun bu Kanunun gereklerini yerine getirmediği görüşündeyse, yönetmeliğe uygun olarak bir inceleme raporu düzenler ve bu Kanunda farklı bir hüküm öngörülmemişse, başvuruyu reddeder. Başvurunun reddine ilişkin karar Bültende ilan edilir. Patent fasikülünün yayımı MADDE 43- (1) Enstitü, patent verilmesi kararının Bültende ilan edilmesinden sonra, patent fasikülünü yönetmeliğe uygun olarak yayımlar. ALTINCI BÖLÜM 11