İlyas ÇOKAY BİR GERÇEK HİKAYE. Bağımsız At Sahipleri Derneği Başkanı nin son gününde.

Transkript

1 İlyas ÇOKAY Bağımsız At Sahipleri Derneği Başkanı nin son gününde BİR GERÇEK HİKAYE Belkide 50 yıl evvel Avukat EROL Bey diye bir atçımız vardı. Mesleğinde bir hayli başarılı olduğu adliye çevrelerinde konuşulurdu. Sessizdi olaylara son derece ılımlı yaklaşır ve özellikle dernek işlerinde hukuki yönlerden yardımcı olmaya çalışırdı. Erol Bey ara sıra büyük ekürilerin arızalı çıkma atlarını alır onları idman eder koşardı ama forması hep en geride kalırdı. O hiç yılmazdı. Tekrar bir başkasını alır, sabahın erken saatlerinde idman eder sonra işine gider ama akşam üstü mutlaka ahırının önünde olurdu. Kafi derecede hazır olduğunu hissedince yeni atını heyecanla koşuya kaydeder ve heyecanla sonucu beklerdi. Beklerdi ama akıbet hep aynıydı. Koşudan sonra zaten hafif pembemsi yüzü kızarsada üzüntüsünü belli etmemeye çalışarak seyisini teselli ederdi. Galiba sen haklıydın henüz hazır değiliz.. Bir müddet sonra yine kayıt yerinde olurdu. Aynı heyecanla atını kaydeder koşar ama sonuç değişmezdi. Büyük ekürinin çıkma atı gerçekten çıkma olduğunu mutlaka kanıtlardı. Erol Bey hiçbir zaman ümidini yitirmedi. Bir at daha aldı. Bu defa bir İngiliz kısrağı idi. Tabii yine çıkma. Yine aynı heyecan yine süper bakımlar yine eliyle sarmaşık toplamalar yine kara üzümler fındık fıstık, yine idmanlar, belkide yine büyük rüyalar ve bir sabah kendisini kayıt bürosunda görürdük. Heyecan dolu bir kayıt, jokeye sıkı sıkı talimat ama değişmeyen sonuç, en arkada tek başına Avukatın kısrağı. Birkaç denemeden sonra kısrağın tendon olduğuna inandı ve idmandan çekti. O sıralarda ne hissettiğini neler düşündüğünü tahmin etmek mutlaka imkansız ama gördüğümüz gerçek Avukat Erol Beyin kızarmış pembe yüzünün yine de gülümsemesiydi. O tarihlerde Osmaniyede Ramiz in büyük avlusundaki box hariç bir çok evin bahçesinde 2 veya 3 boxlu ahırlar bulunurdu. Hipodromdan Bakırköye giderken hemen solda küçücük bir arsadaki kahverengiye paslı tenekelerden yapılmış baraka bunlardan biriydi. Küçücük barakanın küçücük bahçesinin kenarları odun, tahta ve tel çitle çevrilmişti. Birkaç sabah İdmanından sonra yazıhaneme giderken bu küçücük padokta bir at ve yanında Erol Beyi gördüm. Durdum camı indirdim. -Günaydın, sizin mi? -Evet kısrağı istirahate aldım evlendiricem. Uzatmayalım, hipodromun şimdiki giriş kapısının hemen önündeki ahırda bulunan Derneğin aygırlarından birine çekti ve kısrak gebe kaldı. Erol Bey herhalde dünyanın en mesut insanıydı, yürürken ayakları yerden kesiliyordu sanki Seyisin babası öldüğünde 2 haftalığına memleketine gitmişti. Kısrağa Erol Bey baktı, gübresini bir kenara yığdı. Hiç kimsenin meraklı bakışları altında ezilmedi ve bu arada evlendi. Durum yine değişmedi, bu defa eşiyle birlikte barakadaydılar. Kısrak gündüzleri hep küçücük bahçedeydi. Sonra kış bastırdı, kı srak bu defa blanketlere sarılmışltı. Bir gün Erol Beyi gördüm, hızlı hızlı Osmaniye istikametinde yürüyordu, yüzü kızarmıştı. -Günaydın Erol bey nereye böyle koşa koşa? Ses vermedi, nefes almakta güçlük çektiğini gördüm. -Bana bak ar mısınız Erol Bey, siz rahatsız mısınız? -Yok yok iyiyim İlyas bey, eczaneye gidiyorum tentirdiyot pamuk alıcam. -Ne oldu hayır olsun.

2 -Benim kısrak doğurdu, hanım yanında kaldı. Diyerek süratle uzaklaştı. Sanırım Mayıs ayı ortalarıydı, bu kez kısrağın yanında çelimsiz ufarak bir tay gördüm. Zıplayıp duruyor, koşmak istiyor ama 6 metre sonra tel örgü padok, bu tarafa koşmak istiyor 10 metre sonra tahta perde Tay olduğu yerde zıplıyordu adeta. Bu görüntüleri zamanın tüm atçıları takip etti. Muzip neşeli antrenör ve Jokeyler teneke barakaya TENEKE PALAS HARASI ismini takmışlardı. Bir yandanda herkes tayın ismini merak ediyordu. Bir sabah yine ahırın önündeydi hanımıyla; -Erol bey taya ne isim koydunuz? -Hele pedigrisini alalım da sonra söylerim. Sonbahar gelmişti, bir sabah Tayı padokta yalnız gördüm. Tel örgü çitin kenarında duruyordu. - Erol Bey annesi nerede? -Eh ayırdık annesi ahırda. Koca kış geçti, ne tayı ne de annesini karla kaplı küçücük padokta göremedim. Tek gözlü ahırda ana kız kışı geçirdiler. Bu arada tayın ismini herkes öğrenmişti. YAPRAK Zorlu kışın ilkbahar ında Yaprak küçücük bahçesine tek başına çıkmaya başladı. Günler böyle geçti gitti ve Sonbaharda bir sabah Yaprak sırtında eski bir eyerle dolanıp duruyordu. Kış yaklaşırken bir sabah Erol Bey ve Seyisinin yedeğinde Veliefendi ahırlarına getirildi ve bir müddet sonra binildi. Kır kahvesinde ve büyük futbolcu rahmetli Musanın lokantasında konu; Yapraktı. Binildiği İlk gün seyisini yere atmış. Tırısında sola kaçmış, akşam gezintisinde öksürmüş, kenterinde virajda tikezlemiş velhasıl varsa yoksa Yaprak. Şimdi sıkı durun; YAPRAK İngiliz taylarına mahsus koşulara iştirak etti ve 2 koşu KAZANDI. Erol bey bu başarıyı yaşadıktan sonra Allah rahmet eylesin orta yaşlarında vefat etti. Derneği temsilen Komiserler Heyeti kulesine çıktım, Allah rahmet eylesin Abdullah Paşa ve Burhan Abimizden rica ettim, bu eşi bulunmaz idealist atçının anısına Saygı Duruşu yapıldı. Allah hepsine gani gani rahmet eylesin HARALARIN SINIFLANDIRILMASI Geçen hafta İstanbul Veliefendi Hipodromu BEYERLEY TURK SALONU nda yapılan bana göre kurallara uygun olmayan, manasız ÇALIŞTAY da Yüksek Komiserler Kurulu Sayın Başkanı ve Yardımcısı tarafından gündeme getirilen HARALARIN SINIFLANDIRILMASI ve PRİMLENDİRME konusu hara sahibi bir kısım yetiştiricilerimizi haylice ilgilendirmişe benziyor. Çalıştayda açıklananlara göre; Haralarımızın sınıflandırılmasında: 1)Haranın sahip olduğu arazinin yüz ölçümü, 2)İçindeki binaların yeterliliği vs.. Göz önüne alınacakmış. Hepimiz biliyoruz ki Türkiyede pek çok hara ünite yetiştiricilere aittir ve ekserisinin yüzölçümü küçüktür. Kısrak sayısı da az değildir. Çünkü Ünite yetiştiricilerin bir çoğu zarar etmektedir bu nedenle de pansiyonculuğa yönelmektedirler. Böylece haradaki kısrak sayısı arttığından kısrak başına isabet eden alan küçülmektedir. Böyle bir hara sınıflandırma da gerilere düşecektir. Bir başka hara; arazisi kısrak başına istenilen ölçüdedir ama ahır vs yapıları eskidir istenilen evsafta değildir, bu gibi haralar da kötü not alacaklardır. Kısaca 1200 adet haramızdan çok azı sınıf geçecek, PRİM le ödüllendirileceklerdir.

3 Olaya bir başka açıdan bakıldığında işin içinde bir bit yeniği aranmaz mı? Aranır tabii. Nitekim yetiştiricilerimizin bir kısmıyla yaptığımız telefon görüşmeleri, yazışmaları ve yüz yüze konuşmalarımızda konunun hayli ilgi çektiğini tespit ettik. Ortak görüş aşağı yukarı şöyle; 1)Çalıştaydaki değerlendirmelere göre 160 dönümlük bir hara 20 ata elverişlidir. Yani burada 20 at varsa ve binaları da zararsızsa, 4x4 metrelik boxlara, 4,5x4,5 Doğum Boxlarına sahipse 1.ci sınıf kabul edilecektir. Önemli ölçüde yardımı hakkedecektir. Halbuki bu haranın 160 dönümlük bir araziye sahip olması önemlidir ama acaba bunun kaç dönümü padok yapımına elverişlidir? Kayalık, yamaç, kısmen kayalık veya dere yatağında bataklık ağırlıklı 160 dönümlük arazinin belki de ancak 40 dönümlük bir kısmı kullanılabiliyorsa, tasarıya göre 5 ata müsait bir haradır. Bir başka yerde yüzölçümü 17 dönüm bir hara, komşu ormanlık arazi veya köy merası veya sahipsiz arazi ile 60 dönüm. Neyi ölçü alacaksınız? Gerçekte kullanılan alanı mı? Tapudaki ölçüyü mü? Çalıştayda, Urfada 2 dönümlük bir harada 20 at bulunduğu açıklandı ve denildi ki bu haranın işletme ruhsatını alacağız veya çalışmasına izin vermeyeceğiz. Hadi canım sende!, seni ilgilendirir mi? demiyelim de, düşünelim; Adam 2 dönümde 20 at bakıyorsa veya barındırıyorsa yetiştirdiği atlar muhtemelen başarılı olamayacaktır. Belki bu ahırdan bir YAPRAK çıkmayacaktır. Ama; 1)Bu ahır sahibi aklı başında bir adamsa ve bu tip bir çalışmayı isteyerek yapıyorsa, 2) Sağlık kurallarına itibar edip çevreye zarar vermiyorsa, 3)Yanında sigortalı adam çalıştırıp ekonomiye hizmet ediyorsa, 4)Yarış Gelirlerinden bir PRİM istemiyorsa, Küçük bir yerde fazla at barındırması kimi ilgilendirir? Bu atlar sokağa atılsa daha m ı iyi? Bu atlar hayvanat bahçelerine verilip aslanlara yem yapılsa daha mı iyi, bu atlar arabaya koşulsa, sapana sürülse veya köfte yapılsa daha mı iyi? Bence bu küçük harada 20 ata bakan kişiyi alkışlamak ve ödüllendirmek lazımdır. Onun gayesi ARC ı veya BREDDERS CUP ı kazanacak atı yetiştirmek değil ki, onun beklentisi Urfada arkadaşı İBO nun atını geçmek. Urfada bir arkadaşımdan olayı incelemesini rica ettim. Adamın küçük fakat temiz harasında bulunan atların yarısından fazlası ; devlet haralarında yetişmiş, milyonlarca liraya Veliefendi de SATILMIŞ, öncelikli AHIR TAHSİSİ yapılmış, koşmuş ama tam anlamıyla BAŞARISIZ olmuş Maiden Dişi kısraklar. Adam dürüst ve Urfa esnafından. Yetiştireceği taylarla İBO nun atını geçmek onun için Veliefendide her yıl Show yapan Şeyhlerin arap atlarını geçmekten önemli. Bu dürüst adamın kafasındaki böylesine tatlı bir hayali yıkmaya hiç kimsenin hakkı yoktur. Bu adamın suçu ne ki yetiştiricilik anlayışına mani oluyorsun? Kısaca: YASALAR MANİ DEĞİLSE; Urfadaki Erol Bey lere müdahaleye kimsenin gücü yetmez. Şunu unutmayalım; Dünyanın hiçbir ülkesinde HARALAR SINIFLANDIRILMAZ. Dünyada hiçbir özel yetiştiriciye ne arazi ölçümü ne de boks adedi sınırlaması getirilemez. Dünyanın hiçbir ülkesinde bir yetiştiriciye devlet avanta parasal yardım yapamaz. Buna mukabil; Dünyanın her ülkesinde bankalar her işletmeciye olduğu gibi küçük veya büyük hara işletmelerine de KREDİ VEREBİLİR. Bu işlem kredi veren kuruluşla krediyi kullanan kişinin sorumluluğunda olan bir ticari olaydır. Devlet yardımı veya hibesiyle ilgisi yoktur. Şimdilerde galiba Bakanlığın dürtüklemesiyle Ziraat Bankası kısrak başına şu kadar tesisin değerinin şu kadarına kadar KREDİ veriyormuş. Verebilir. Alan memnunsa mesele yok.

4 Ayrıca; Yasal dayanağı olmayan uygulama kolay değildir. Bir hayli külfetli ve maliyeti yüksek bir çalışma gerektirir. Hayali 1200 haranın sınıflandırılması işlemi kürsüden fırlatılan palavralarla olmaz. Kim değerlendirecek? hangi eksper fiyatlandıracak? hangi mühendis yapıları inceleyip raporlayacak? Ayrıca Türkiyede 1200 hara olduğu iddiası gerçeği yansıtmamaktadır. Tıpkı Asya Yarışçılık Konferansında Türkiyede Damızlık Kısrak olduğu iddiası gibi. Bu rakam son çalıştayda ne indi. Bekleyin bir sonraki çalıştayda ne inecektir. Kısaca ÇALIŞTAY bir defa daha BOŞ BİR İŞLE ve HAYALİ RAKAMLARLA kafaları karıştırmıştır. Haralarından yüksek PRİM Kazanmayı bekleyenler bence büyük yanılgı içindeler yanlış yoldalar. Yarış gelirleri; At Sahipleri ve Yetiştiricilerin büyük fedakarlıklarıyla elde edilmektedir. Bu gelirler maalesef özellikle son yıllarda, yarışçılıktan bi-haber, dengesiz, sadece çok konuşan birkaç bakanlık memurunun mantıksız, dengesiz ve ölçüsüz düşüncelerine kurban edilmemelidir. İkramiyeler yasalara uygun dağıtılmalı, avantalara kurban edilmemelidir. Bu arada son çalıştayda dikkatimi çeken çok önemli bir husus zihnimi kurcalamaktadır. Kapalı Sistem Yönetim biçimlerini sevmem ama Türkiye jokey kulübünün Sayın Üyelerine saygım sonsuzdur. Bir çoğu akranım, dostum ve canı gönülden sevdiğim centilmen insanlardır. Son yıllarda özellikle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Mehdi Eker döneminde Yarış Müessesesi ve TJK Üyeleri adeta susturulmuştur. Yücel Birol, Bahadır Gödek, Gür Özbelge ve bir iki genç üye hariç KONUŞAN var mı? Saçma sapan fikirlere karşı bile suskunlar. Karşıt fakal makul bir fikri bile söylemeye cesaretleri yok. Aklını başını almış üyeler, profesörler, eski bakanlar, amiral ve eski yöneticiler veya AKİL ADAMLAR sanki elini ayağını çekmiş, Türk Yarışçılığını ve üyeliklerini UNUTMUŞ? TJK eski başkanlarının bir kısmı el pençe divan ve YKK üyeliği peşinde. Konuşabileceklerin susturucusu ise PRİM ve parasal DESTEK? Utanç verici bir tablo. Sonuç: Sadece Yarış Müessesesi değil, Türkiye jokey Kulübü değil, Dernekler değil Yarış Basını değil, At Sahibi ve Yetiştirici olarak HEPİMİZ ezildik, susturulduk ve yarışçılık hususunda kişiliklerimizi yitirdik. Bir tanecik ahır tahsisi için ciğeri beş para etmezlere BEL BÜKTÜK ama ADALETSİZ AHIR TAHSİSLERİNE ses çıkaramadık. TJK içindeki tüm atamalarda Bakanlık Parmağı olduğu iddialarını irdelemedik. GAZİ KOŞUSU günü Şeref Tribününde sere serpe 3 koltuğa dağılıp yaslanan, her yerde her fırsatta yüksek sesle fetva veren bazı bakanlık temsilcilerini ve Bakan adına konuşanları UYARAMADIK. Bu nedenlerle Yeni Nesil Atçılar ve Yetiştiriciler hiçbirimize inanmıyor ve güvenmiyor. Türkiyede her şey değişirken ve Türkiye zenginleşirken yarışçılığımızın batışına sadece SEYİRCİYİZ. Devlet baba her yere avucunun içiyle bize tersiyle geliyor, NEDEN? Beklentimiz: 2013 yılına girerken; bir kere daha tekrarlıyorum ve ölene kadar tekrarlayacağım; Türk Yarışçılık ve Yetiştiriciliğinde uygulanmakta olan KAPALI SİSTEMLERE ve SON ÇALIŞTAYDAKİ gibi SAÇMALIKLARA hayır denilebilmelidir. 1- Bahsimüşterek ÖZELLEŞTİRİLMELİ, 2- Yönetim, yarışçılığın temeli olan YETİŞTİRİCİ ve AT SAHİPLERİ ne verilmelidir. Bütün DÜNYADA OLDUĞU GİBİ. Yarışçılığın vatanı İNGİLTEREDE olduğu gibi. Sevgili okuyucularım ve atçı kardeşlerim, Yeni yılınız kutlu olsun Saygı ve Sevgilerimle,

5