TBT 101 Dersi Yrd. Doç. Dr. Aytaç GÖREN

Transkript

1 TBT 101 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DERSİ GÜZ TBT 101 Dersi Yrd. Doç. Dr. Aytaç GÖREN DEÜ Makina Müh.

2 TBT 1003 Temel Bilgi Teknolojileri İçerik H0. Giriş ve Ders İçeriği Tanıtım H1. Donanım ve bilgisayarlar. H2. Donanım uygulamaları ve işletim sistemleri. H3. Kelime İşlemciler ( ) H4. Kelime İşlemci Uygulama 1 H5. Kelime İşlemci Uygulama 2 H6. Hesap Tablosu İşlemleri H7. Hesap Tablosu İşlemleri Uygulama 1 H8. Hesap Tablosu İşlemleri Uygulama 2 H9. Sunu Hazırlama Programları H10. Sunu Hazırlama Örnek 1 H11. Sunu Hazırlama Örnek 2 H12. Mühendislikte sıkça kullanılan program örnekleri. H13. Mühendislikte hesap ve analizde sıkça kullanılan bir program H14. Mühendislikte hesap ve analiz uygulaması. H15. Final sınavı. 2

3 KELİME İŞLEMCİLER; Bilgisayar ortamında metin yaratma, düzeltme, biçimlendirme, saklama ve kağıt üzerine yazdırma işlemlerini kolaylaştıran yazılımlardır.

4 Kelime İşlemcilere İlişkin Temel Kavramlar Sayfa: Metinleri yazdığımız ve düzenlediğimiz alandır. Kelime işlemcilerin hemen hemen hepsi sayfa boyutlarını değiştirmemize izin verir. Paragraf: Bir kelime işlemciyi kullanırken klavyeden ENTER düğmesini tuşladığımızda bir paragraf tamamlamış ve yeni bir paragrafa başlamış oluruz.

5 Belgeleri saklama: Kelime işlemcilerin daktiloya karşı en önemli üstünlüklerinden biri, oluşturulan belgeleri yardımcı bellek birimlerinde saklayarak daha sonraki kullanımlara olanak sağlamasıdır. Metin ekleme ve silme: Daktilo ile yazılmış bir metin üzerinde bir şeyler silmek ve eklemek oldukça zor hatta olanaksızdır. Kelime işlemciler ile yaratılan belgeye ise metin şekil ve fotoğraf eklenebilir.

6 Arama ve değiştirme: Bazen belge boyunca yapılan bazı yazım hataları olabilir. Çoğu kelime işlemci bu hataları tarayarak yerine doğru kelimeyi yerleştirmede yardımcı olur. Metin Kopyalama ve başka yere aktarma: Kelime kaydırma: Karakter (metni oluşturan harf, rakam ve semboller) ve görünüm değiştirme:

7 Kelime İşlemcilerin Genel Özellikleri Otomatik altbilgi, üstbilgi ve sayfalandırma Başka bir kelime işlemcide hazırlanan metni eklemek Kelimelerin yazılışını denetleme ve düzeltme Grafik eklemeye izin verme Posta ekleme İçindekiler sayfası oluşturma Metni kağıda dökmeden önce izleme Stil oluşturma

8 Microsoft Word Microsoft Word programı gelişmiş bir kelime işlemcidir. Bu programda doküman, tez, kitap hazırlamak için gerekli tüm işlevleri bulabilirsiniz. Word de hazırlanan belgeler bilgisayara doc uzantısı ile kaydedilirler.

9 Microsoft Word Microsoft Word a Giriş Start (Başlat) komutunu seçin Programlar a girin. Microsoft Word ü seçin MS Word açılacaktır.

10 Scrollbar Uygulama Ekranı Word Penceresi açıldığında MENÜLER ile birlikte genellikle STANDART, BİÇİMLEME ve ARAÇ çubukları ekranda görülür Pull down menus Standard toolbar Formatting toolbar Rulers (Margins displayed) Insertion Point Application window IP Locaton Page and Section Information

11 Menü Çubuğu Menu Bar Menü çubuğu ekranın en üstünde yer alır. Word Menüleri: Dosya, Düzen, Görünüm, Ekle, Biçim, Araçlar vb. gibi menü vardır. Herhangi bir menü üzerine tıklayarak çeşitli komutların listesine ulaşabilirsiniz

12 Araç Çubukları (Toolbar) Standart araç çubuğu: Sık kullanılan menü komutlarını kullanmamızı sağlayacak düğmelerden oluşur Biçimlendir araç çubuğu: Metinleri biçimlendirirken en sık kullandığımız komutları sağlayacak düğmelerden oluşur Menu Çubuğunun altındaki alandır. Değişik ikonlar yer alır. (küçük resimler). Bu ikonlar Menü Çubuğundaki komutlar ile aynı görevi yaparlar.

13 Word Fonksiyonlarının Çalışması Belirli bir Word fonksiyonu üç şekilde çalıştırılabilir. Örneğin, Dosya kaydetmek için save komutu aşağıdaki gibi verilebilir.. 1. Menülerden 2. Toolbar ikonundan 3. Klayeden Ctrl+S

14 File New Bu komut yeni bir doküman açmanız içindir.

15 File New, devam Yeni bir doküman açmanın diğer yolu araç çubukları ndaki ikondur. Boş bir kağıt görünümündedir

16 File Open Bu komut önceden bilgisayarda kayıtlı bir belgeyi açmak içindir. Aynı zamanda disket veya CD de kayıtlı olan bir belgeyi de open komutunu kullanarak açabilirsiniz.

17 File Open, devam Open a file komutunu seçtiğinizde, belgenizin nerede kayıtlı olduğunu bulmanız gerekir. Bilgisayar tipik olarak ilk My Documents klasörüne bakacaktır. Birçok kimse belgelerini burada saklar.

18 File Eğer disk veya CD deki bir belgeye ulaşmak istiyorsanız, aşağı açılan (drop down) menu yü kullanmanız gerekir. My Computer ü bulun ve disket veya CD yi seçin. Open, devam

19 File Open, devam Kısa yoldan erişmek için Araç Çubuğundaki (Toolbar) ikon u tıklayın.

20 File Save Bu komut oluşturduğunuz belgelerin saklanması içindir. İlk defa oluşturduğunuz belge için bir isim vermeniz gerekir. Eğer ilk değilse yanlızca Save demeniz yeterlidir. Klavyeden Ctrl ve S tuşlarına basarak da bu işi yapabilirsiniz.

21 File Save Araç Çubuğu (Toolbar) nda disket görüntüsündeki ikon u seçerek de kaydetme işlemini yapabilirsiniz.

22 File Save komutundan biraz daha farklıdır. Belgenin farklı bir isimle ve/veya farklı bir yere kaydedilmesine olanak sağlar. Bir belgeyi açtınız, değiştirdiniz fakat orjinal belgenizi kaybetmek istemiyorsunuz. Değişiklik yaptığınız yeni belgeyi eskisinden farklı isim vererek kaydetmenizi sağlar. Save As

23 File Print Yazıcıdan çıktı almak için kullanılan bir komuttur.

24 File Print, devam Araç Çubuklarında (Toolbar) print ikonuna da tıklayabilirsiniz. Print ikonunun görüntüsü printer şeklindedir.

25 File Print Preview basımdan öne belgenizin kağıt üzerinde nasıl durduğunu gösterir. Çoklu sayfa basımında metnin düzgün dağılımını görme açısından faydalıdır. Print Preview

26 File Print Preview, devam Print preview a Araç Çubuğundan da ulaşabilirsiniz. Print Preview ikonu üzerinde büyüteç olan bir parça kağıt görünümündedir.

27 File Sayfa ile ilgili çeşitli ayarları yapmak için kullanılır. Page Setp

28 File Page Setup Sayfa marjlarını değiştirebilirsiniz. Kağıt düzenini değiştirebilirsiniz

29 Edit Typing Yaptığınız hataları Geri al, Yenile komutları ile düzeltebilirsiniz. Klavyeden geri alma işlemini Ctrl ve Z tuşuna aynı anda basarak yapabilirsiniz.

30 Edit Cut; Copy; Past Kes, Kopyala ve Yapıştır (Cut, Copy and Paste ) Edit-Cut, veya Ctrl+X, veya kesme ikonunu tıkalayınız. Edit-Copy, veya Ctrl+C, veya kopyalama ikonunu tıkalayınız Edit-Paste, or Ctrl+V, veya yapıştırma ikonunu tıkalayınız Bu işlemlerin tümünü fare nin sağ tuşunu tıklayarak ta yapabilirsiniz.

31 Edit Find ; Replace Arama-Değiştirme Yapmak

32 View Microsoft Word de Görünüm (View) menüsü kullanarak sayfanın ekran görüntüsü değiştirilebilir. Microsoft Word programında normal, sayfa düzeni ve baskı ön izleme adlı üç görüntü türü en çok kullanılan seçeneklerdir. Bu üç görüntü türünden baskı önizleme dosya menüsünde bulunur. Normal Web Layout Print Layout Outline Full Screen Zoom

33 View Normal Normal (Normal) sayfada sadece kullanılabilir alanların görülmesini sağlar. Yani boşlukların görüntülenmediği sadece yazıların görüntülendiği alanı gösterir.

34 View Print Layout Sayfa Düzeni (Print Layout) sayfa üzerinde hem boşlukları hem de yazı yazmak için kullanılan bölgenin görüntüsünü gösterir.

35 View Cetvel (Ruler) sayfanın ölçülendirilmesinde kullanılan Yatay ve Ruler Dikey cetvelleri göstermek veya gizlemek için kullanılır.

36 View Toolbar Araç Çubukları (Toolbars) menü içinde bulunan komutların yaptıkları işleri basitçe gerçekleştiren küçük simgelerdir. Araç çubukları komutu, simgeleri ve simge gruplarını kendi isteğimize göre düzenlememizi sağlar. Görünüm (View) menüsünde Araç çubukları (Toolbars) komutunu seçtiğimizde simge gruplarının ismi görüntülenir. Simge gruplarından en önemlileri Standart (Standart) ve Biçimlendirme (Formatting) gruplarıdır. Ekran da görünen bir araç çubuklarının isminin yanında işareti bulunur. Bir araç çubuğu grubunu ekrana getirmek veya ekranda gizlemek için üzerinde tek tıklama yapmak gerekir. Eğer kendi isteğimize göre özel bir araç çubuğu oluşturmak istersek Özelleştir (Customize) seçeneği işaretlenir. Ekrana gelen diyalog kutusunda gerekli işlemler yapılarak özel bir simge grubu oluşturulabir.

37 View Zoom Mesafe Ayarı (Zoom) Microsoft Word sayfaları normalde %100 oranında görüntülenir. Bu oranı %10 ile %500 arasında değiştirmek için (Zoom) komutu kullanılır.

38 View Header and Footer(Üst ve Alt Bilgi) Sayfaların altında ve üstünde yer almasını istediğimiz sabit bilgiler eklemek için Görünüm-Üstbilgi ve Altbilgi (View-Header and Footer) komutu verilir. Bu işlem yapıldığında sayfada gerekli olan Üstbilgi (Header) bölümü açılır ve ekrana Üstbilgi ve Altbilgi (Header And Footer) için kullanılan araç çubukları gelir. Üst bilgi ve alt bilgi sayfada mat bir renkde görülür. Yazıcıdan çıkarken ise normal renklerinde görülür.

39 Insert Page Numbers (Sayfa Numaraları) Microsoft Word de hazırlanan belgelerdeki sayfalara otomatik sayfa numaraları ekletmek için Insert-Page Numbers komutu verilir. Ekrana gelen pencerede Konum (Position) ve Hizalama (Alignment) seçenekleri kullanılarak sayfa numaralarının, sayfanın neresinde çıkacağı belirlenir. Biçim (Format) butonu ile sayfaya eklenecek numaranın biçimi belirlenir.

40 Insert Symbol (Simge) Ekle/Simge ye basıldıktan sonra çıkan pencereden klavyede olmayan karakter bulunur ve imlecin olduğu yere eklenir.

41 Insert Belgenize birçok farklı resimler ekleyebilirsiniz. Bilgisayarınızda kayıtlı veya dijital kameranızdan kaydettiğiniz bir resmi eklemek için:insert/ Picture/ From File Veya diğer bir seçim için: Insert/Picture/ Clip Art demeniz yeterlidir. Picture (Resim)

42 Insert WordArt Ekle-Resim-Wordart(Insert-Picture-WordArt) komutunu verdiğimizde karşımıza WordArt Galeri penceresi gelir. Bu pencereden istenilen WordArt seçilerek Tamam düğmesine tıklanır. Bir sonraki ekrana istenilen metin yazılır ve yine Tamam düğmesine tıklanır. Bu şekilde sayfamıza WordArt eklenmiş olur. WordArt ları düzenlemek için WordArt araç çubuğundan faydalanılır.

43 Insert Chart (Grafik) Ekle-Resim-Grafik(Insert-Picture-Chart) komutunu verdiğimizde karşımıza içerisinde veriler bulunan bir Excel sayfası gelir. Bu sayfaya oluşturmak istediğimiz grafiğe ait verileri girdikten sonra sayfada boş bir alana tıklayarak grafiği etkin hale getirebiliriz. Sayfada bulunan grafik nesnesine çift tıkladıktan sonra Menü çubuğuna Grafik (Chart) ve Veri (Data) adında iki menü ilave edilir. Bu menüler kullanılarak grafikle ilgili düzenlemeler yapılabilir.

44 Insert Object (Nesne) Nesne: (Object) başka bir formatta olan objeleri sayfaya getirebilirsiniz. Belgeye nesne (ses, video, denklem, Excel, Powerpoint, resim...) eklemeye yarar. Nesne penceresinde Yeni Yarat (Create New) menüsünden eklenmek istenilen nesne seçildiğinde belgenize o nesnenin çalışma alanı boş olarak gelir. (Bazı programlarda sadece simge gelir, üzerine çift tıklamak gerekir.)

45 Insert Köprü: (Hyperlink) Başka dosyalarla Hyperlink bağlantı kurar. (Köprü) Yazdığınız belge içerisinden Internet'te bulunan bir sayfayı açmak için yapılacak işler şunlardır: 1. Bağlanacak ifade seçilir 2. Ekle/Köprü (Insert/Hyperlink) seçilir Köprü Ekle (Insert/Hyperlink) penceresi açılır. "Bağlanılacak URL veya dosya adı" metin kutucuğuna bağlanılacak web sayfasının adresi yazılır. Tamam komut düğmesine tıklanır. Seçilen yazının üzerine tıklandığında adresini yazdığınız web sayfası açılır.

46 Format menüsü ile Metin üzerinde farklı özellikleri yaratabilirsiniz. Format

47 Format Font, Color, Size, Style Yazı Tipi (Font) bölümünde Yazının tipini harflerin büyüklüğü kalın, ince, yatık olmalarını ve efektlerde kullanarak ayarlama işlemlerini yapabiliriz.

48 Format Font, Color, Size, Style Font penceresindeki bir çok komut araç çubuklarında da vardır. Font u, Boyut u ve Rengi veya Stil i değiştirebilirsiniz.

49 Karakter Aralığı (Character Spacing) bölümünde de Karakterlerin bir birine olan yakınlık ve uzaklıkları ile Normal satıra göre aşağıdan ve yukarıdan yazılmasını ayarlayabiliriz. Yazı Efekti (Text Effects) Bu bölümde de yazılara hareketli efektler verip yazıdaki bazı bölümleri daha dikkat çekici bir hale getirebiliriz. Font Character Spacing, Text Effects

50 Font Paragraph Paragraph

51 Hizalama (Alignment) Soldan, sağdan, ortadan ve iki yandan seçeneği vardır. Seçili alana uygulanır. Girinti (Indentation) Sol veya sağ boşluktan sonra ne kadar boşluk bırakılacağı belirtilir. Aralık (Spacing) Yazılan satırdan önce ya da sonra ne kadar boşluk bırakılacağı belirtilir. 6 nk (nokta) yarım satır, 12 nk 1 satır boşluk bırakır. Özel (Special) İlk satır, paragraf başını ayarlar. Asılı ise 1. Satır dıştan başlar. İkinci satır içten başlar. Paragrafın tersidir. Genellikle numaralandırmada kullanılır. Satır Aralığı (Line Spacing) Satır aralığı Tek, 1.5, çift, En az, Tam, Çoklu biçimindedir. Kullanıcı istediğinde Değer kısmına klavyeyi kullanarak bir değer girebilir. 12 nk tek aralığa eşittir Font Paragraph

52 .Madde İmleri ve Numaralandırma: (Bullets and Numbering) Madde imli liste yaratmak için kullanılır. İstenilen madde imi üzerine tıklanır. Penceredeki madde imi dışında bir madde imi kullanılmak isteniyorsa Özelleştir(Customize) komut düğmesine basılır. İmlenmiş Listeyi Özelleştir (Customize) Madde iminin yazı tipini değiştirmek için Yazı Tipi (Font) seçilir. Buradan madde iminin yazı tipi ve boyutu değiştirilebilir. Farklı bir madde imi seçmek için "Madde imi" seçilir. Girinti yeri (Bullet Position) Normalde madde imi ile yazı arası uzaklık 0,63 cm.dir. Bu uzaklığı artırmak veya azaltmak için kullanılır. Madde im i ile metin arasındaki konumu belirlemeye yarar. Font Bullets and Numbering

53 Kenarlıklar ve Gölgelendirme: (Borders and Shading) Seçilen alana çerçeve çizer. Ayar (Setting) dan çerçevenin biçimi belirlenir. Biçemden çizginin tipi belirlenir. Çerçevenin kenarlarından birini kaldırmak ya da eklemek için Ön izleme bölümünde bulunan kenarlar seçilir. Sayfa Kenarlığı (Page Border) Sayfanın tümüne çerçeve eklemek için kullanılır. Çerçevenin kenarlığının şekillerden oluşması istenildiğinde Resim (Art), çerçevenin kalınlığını değiştirmek için Genişlik (Width) kullanılır. Çerçevenin nerelere uygulanacağını Uygulanacak Yer (Apply to) menüsünden seçilir Font Borders and Shading

54 Font Columns Sütunlar: Bir sayfaya iki veya daha fazla sütun yazmak için kullanılır. Sütunlar arasına çizgi koymak için Araya çizgi koy (Line Between) seçilir. İki sütun tüm sayfaya yapılabileceği gibi seçilen alana da yapılabilir.

55 Font Tabs Sekmeler: Tablo yapmadan metin ya da sayıları alt alta getirmek için kullanılır. Sekmeler, Biçim/Sekmeler (Format/Tabs) komutları kullanılarak elle yapılabileceği gibi cetvel'in alt kısmındaki gri çizgi üzerine farenin sol tuşuna basılarak da yapılabilir.

56 Font Drop Cap Başlangıcı büyüt: (Drob Cap) Bir paragrafa başlanırken ilk harfi büyütmek için kullanılır. Genellikle dergi, gazete gibi metinler yazdırılırken kullanılır. İlk harften sonra yazılan metinin harfin hemen yanından itibaren harfi sarması isteniliyorsa "Metinde" (Dropped) seçeneği İlk harfin alt tarafının boşluk olması isteniyorsa "Boşlukta" (In margin) seçeneği seçilir.

57 Font Text Direction Metin yönü Tablo hücresi: (Text Drection)Bir tabloda metinin yönünü değiştirmek için kullanılır.

58 Font Change Case Büyük Küçük Harf Değiştir: (Change Case) Bir metni: Normal cümle düzenine çevirmek, tamamen küçük harfe çevirmek, TAMAMEN BÜYÜ HARFE ÇEVİRMEK, İlk Harfleri Büyük Şekle Dönüştürmek İçin kullanılır. Önce çevrilmek istenen sözcük seçilir. Daha sonra Biçim/Büyük-küçük harf değiştir (Format/Change Case) seçilir.

59 Biçimlendirme Alıştırmaları Aşağıdaki maddeleri okuyarak gerekli düzeltmeleri yapınız. Bu satırın formatını Kalın, İtalik, Arial, koyu mavi yazı ve 15 punta yazı olacak şekilde değiştiriniz. 2nd kelimesini 2 nd olacak şekilde değiştiriniz. H2O kelimesini H 2 O olacak şekilde değiştiriniz. bu satırdaki harfleri tümü büyük harf olacak şekilde ayarlayınız. Bu satırdaki harflerin arasındaki boşlukları 1 nk azaltarak satırı 5 nk yükseltiniz.

60 Yazım ve Dilbilgisi (Spelling and Grammar). Dilbilgisi denetimi seçilen dilin (Tools/Language) dilbilgisi kurallarına uymayan kelimeler için geçerli bir özelliktir. Tools (Araçlar)

61 Tools Spelling Belgeyi yazarken Word olası yazım hatalarını belirtmek için dalgalı kırmızı alt çizgiler kullanır.

62 Tools Spelling, devam Bu şekilde altı çizilen kelimenin üzerinde farenin sağ tuşuna basıldığında doğru olabilecek kelime seçenekler karşımıza çıkar. Listeden seçtiğimiz kelime yanlış olanın yerini alır. İstediğimiz kelime seçenekler arasında yoksa, yazılımını gözden geçirmemiz gerekir

63 Tools Grammar Olası dilbilgisi hatalarını belirtmek için ise dalgalı yeşil alt çizgiler kullanır.

64 Table Bir Microsoft Word sayfasında tablo oluşturabilmek için imleci uygun yere getirdikten sonra Tablo-Tablo Ekle (Table- Insert Table) komutu verilir. Bu komut verildikten sonra gelen pencerede istenilen sütun ve satır sayıları girilir ve Tamam düğmesine basılır. Bu sayede imlecin bulunduğu yere bir tablo eklemiş oluruz

65 Seçimlerde Kısa Yollar

66 Help Çok önemli bir araçtır. Klavyeden F1 tuşuna basarak da erişebilirsiniz.

67 Help menüsü office yardımcısı formunda gelir. Kutuya bir soru yazıp Enter a basılabilir. Farklı konular içinden yardım istediğimiz konu seçilebilir. Help devam

68 Help devam Help in Tool Bar üzerindeki satırı kullanılarak da yardım alınabilir.

69 Libre Office

70 Libre Office

71 Libre Office Libre Office Writer kısaca bilgi ve dosya açmak

72 TBT 101 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DERSİ GÜZ Bu hafta için kaynaklar: 1. TBT Ders Notları Doç. Dr. Zeki Kıral 2. TBT Ders Notları Doç. Dr. Bülent M. İçten 3. AÖF TBT Ders Notları DEÜ Makina Müh.