DTÖ İLERİ TARIM MÜZAKERELERİ

Transkript

1 DTÖ İLERİ TARIM MÜZAKERELERİ Aykut Ordukaya AB Uzmanı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Ekonomik ve Teknik İlişkiler Daire Başkanlığı 19 Haziran 2013

2 İleri Tarım Müzakereleri 2000 yılında başlatıldı Kasım 2001 de Doha Kalkınma Gündemi kapsamına alındı Doha Bakanlar Konferansı Deklarasyonu Pazara girişte açılım Gelişme yolundaki ülkelere Özel ve Lehte Muamele (S&D) Modalitelerin Mart 2003 te belirlenmesi

3 Müzakere Süreci Modalitelerin belirlenmesi hedefi gerçekleşemedi. Cancun Bakanlar Konferansı - Eylül 2003 Konferans sonuçsuz Genel Konsey Kararı - Ocak Ağustos 2004 Genel Konsey Kararı- Temmuz Paketi Müzakerelerin hangi çerçevede sürdürüleceğini belirleyen yol haritası Hong Kong Bakanlar Konferansı - Aralık Temmuz Belgeleri Tarım & NAMA 2008 Şubat Belgesi 2008 Mayıs Belgesi 2008 Aralık Belgesi

4 4

5 PAZARA GİRİŞ

6 Tarife İndirimleri Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları Yüksek tarifelerin yüksek oranda indirilmesi Tarife indirimlerinde GÜ ve GYÜ ler için tek tip formül: bant yaklaşımı EAGÜ lere indirimden muafiyet

7 Tarife İndirimleri 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Gelişmiş Ülkeler için; Minimum ortalama indirim %54 olmak üzere Tarife Eşikleri İndirim Oranı 20 x >0 % x > 20 % x > 50 % 64 > 75 % 70 5 yılda, 6 yıllık eşit dilimde indirim

8 Tarife İndirimleri 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Gelişme Yolundaki Ülkeler için; Gelişmiş Ülkelerce yapılacak tarife indiriminin 2/3 ü oranında maksimum ortalama indirim %36 olmak üzere Tarife Eşikleri İndirim Oranı 0-30 % 33, % yılda, 11 yıllık eşit dilimde indirim % 42,7 > 130 % 46,7

9 Tarife İndirimleri Örneğin; % 130 ve üzeri tarifesi olan ürünlerde uygulanması öngörülen % 46,7 indirim uygulandığında, Ürün Vergi % % 46,7 indirim Sığır eti (dondurulmuş) ,07 Süt ve süt ürünleri ,06 Buğday ,06 Çay 168,3 78,59 Canlı sığırlar ,04 Şeker ,04

10 Özel Ürünler GYÜ lerin tarifelerinde yapacakları indirimler sonucunda üretimlerini rekabet açısından koruyabilmeleri için verilmiş olan bir esneklik Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları Özel ve Lehte Muamele Hükümleri GYÜ ler için özel ürünler esnekliği Gıda & Geçim güvencesi, Kırsal kalkınma

11 Özel Ürünler 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Beyan esası göstergelerle ilişkilendirilmesi Göstergelerin uluslararası / ulusal düzeyde teyidi Ürün sayısı Toplam tarife satır sayısının % 12 si Muamele Tarife satır sayısının %5 i: 0 indirim Ortalama %11 indirim (sıfır indirim dahil)

12 Özel Ürün Belirlenmesinde Göstergelere Örnekler Ürünün temel bir gıda olması veya temel gıda sepetinin bir parçası olması veya halkın beslenmesine veya aldığı kaloriye önemli ölçüde katkıda bulunması Ürünün tüketiminin önemli bir kısmının üretim yoluyla karşılanması Toplam tarımsal nüfusun veya kırsal işgücünün önemli bir kısmının ürünün üretimiyle iştigal etmesi Ürünün önemli bir kısmının 10 ha a kadar olan işletmelerde üretiliyor olması veya ülkenin ortalama işletme büyüklüğüne eşit ya da daha küçük işletmelerinde üretiliyor olması

13 Hassas Ürünler Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları Tüm üye ülkelerin uygun sayıdaki ürünlerini hassas ürün olarak belirlemelerine imkan tanınması Daha az oranda indirime tabi tutulmaları En Çok Kayrılan Ülke kuralına göre hassas ürünlerde asgari pazara girişi sağlamak üzere tarife kotalarının genişletilmesi

14 Hassas Ürünler 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Ürün Sayısı: GÜ Tarife satır sayısının % 4 ü, Tarife satırının % 30 undan fazlası ilk bantta ise % 6 sı GYÜ GÜ hassas ürün oranının 1/3 fazlası Min: %5,3 Max: %8

15 Hassas Ürünler 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Kota Genişletilmesi GÜ ler Tarife İndiriminden Sapma Oranı %4 ü için ve 2/3 sapma % 4,0 %4 ü için ve 1/2 sapma % 3,5 %4 ü için ve 1/3 sapma % 3,0 Açılması Gereken Tarife Kotası oranı (% iç tüketim) Tarife kotası %10 dan fazla olanlar %0,5 daha az; Tarife kotası %30 dan fazla olanlar %1,0 daha az; Kota içi tarife %17,5 (ilk gün)

16 Hassas Ürünler 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi GYÜ ler için, GÜ lerin tarife kotalarının 2/3 ü kadar kota genişlemesi GYÜ ler Tarife İndiriminden Sapma Oranı %5,3 için ve 2/3 sapma % 2,6 %5,3 için ve 1/2 sapma % 2,3 %5,3 için ve 1/3 sapma % 2,0 Açılması Gereken Tarife Kotası oranı (% iç tüketim) Tarife kotası %10 dan fazla olanlar %0,5 daha az; Tarife kotası %30 dan fazla olanlar %1,0 daha az; Kota içi tarife %15 indirim

17 Hassas Ürünler Diğer alternatif; GYÜ lerin hassas ürün olarak belirlediği tarife satırlarını 10 yıl yerine 3 yıl daha uzun sürede (13 yılda) olağan tarife indirimine tabi tutması (Tarife kotası açılmaz.)

18 Hassas Ürünler ÖZEL ÜRÜNLERDEN EN TEMEL FARKLARI: Tüm üye ülkelere tanınan bir esneklik Kriterlere göre değil tarife satır sayısının belli bir yüzdesi Hassas ürün olarak tespit edilen ürün için, ürünün iç tüketiminin belli bir yüzdesi oranında tarife kotası açma zorunluluğu bulunması

19 Özel Korunma Önlemleri Mekanizması Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları Özel ve Lehte Muamele Hükümleri Daha çok Gelişmiş Ülkelerin yararlandığı Özel Tarımsal Korunma (SSG) uygulamalarına karşılık olarak Gelişmekte olan ülkelere özel korunma önlemleri mekanizması (SSM) hakkı

20 Özel Korunma Önlemleri Mekanizması 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Tüm tarife satırlarına uygulanabilecek (Hacim bazlı SSM sezonluk (6 ay) ürün olmadıkça 12 aylık bir zaman diliminde uygulanır.) SSM, 12 aylık dönemde 2-6 ürünle sınırlı tutulmaktadır. (6 lı bazda [4-8] ürüne tekabül ettiğinden [8-48] tarife satırına uygulanabilir Miktar ya da fiyat tetikli (Fiyat bazlı mekanizmanın ilgili üründe ithalat hacminin düşmesi durumunda uygulanamaması)

21 Özel Korunma Önlemleri Mekanizması Hacim bazlı SSM için; İthalatın son 3 yıl ortalamasını aşan oran Tarifeye ilave edilecek oran %10-15 % 25 ya da 25 puan %15-35 % 40 ya da 40 puan %35 ten büyük ise % 50 ya da 50 puan İthalat artışı yandaki rakamlara ulaşılsa dahi iç üretim ve tüketime oranla cüzi kalıyorsa bu ürüne ek tarife uygulanmayacaktır.

22 Tropikal Ürünler Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları: Tropikal ürünlerin ticaretinin tümüyle serbestleştirilmesi 6 Aralık 2008 tarihli Taslak Modalite Belgesi Tropikal ürünler ticaretinde tarife % 25 e eşit ya da ondan küçük ise indirim yapılmaması, Şayet % 25 ten büyük ise % 85 oranında indirim yapılması Hassas ürün kapsamına alınmaması

23 Tarifelerin Basitleştirilmesi Bağlı tarifelerin en az %90 ının ad valorem tarifeye dönüştürülmesi yönündeki öneri yeniden getirilmiştir. Geri kalan dönüşüm sağlanmamış tarife satırlarının ise, uygulama döneminin bitiminden en geç 1 yıl sonra, gerçekleştirilmesini sağlamak üzere, incelemeye tabi tutulacaktır. GYÜler için, ad valorem dönüşüm ilave 2 yıla tabi tutulmaktadır.

24 İÇ DESTEKLER

25 İndirim Oranları Bant Ülke AMS İndirim OTDS İndirim (Milyar $) (%) (Milyar $) (%) 1 AB >40 70 > ABD, Jap. >15<40 60 >10< Diğer <15 45 <10 55

26 Ticareti Bozucu İç Destekler İçin Bağlı İndirim Formülü (OTDS) OTDS HESAPLAMASI Ülkelerin Toplam AMS oranları, GÜ ler için baz dönemi ortalama üretim değerinin %10 u; GYÜ ler için ülkelerin seçimine bağlı olarak, ya da baz dönemi üretim değerinin %20 si, Mevcut mavi kutu ödemeleri ortalaması ya da baz dönemi toplam tarımsal üretim değeri ortalamasının %5 i

27 OTDS İçin Taahhüt Listesi İndirim taahhüdünde bulunacak tüm üye ülkeler Temel, Yıllık ve Nihai OTDS değerlerini Taahhüt Listesinde belirtecek İndirim taahhüdü olmayan GYÜ ler yalnızca temel OTDS değerini Taahhüt Listesinde belirtecek (Türkiye)

28 AMS İndirim Formülü - 1 (GÜ ler) İlk iki bantta yer alan GÜ ler için; Uygulama döneminin başlangıcında % 25 indirim İndirimin kalan kısmı 5 yıl içinde eşit oranlarla Diğer GÜ ler için; 5 yılda, eşit oranlarda indirim

29 AMS İndirim Formülü- 2 (GYÜ ler) GYÜ ler için; Üçüncü bantta yer alan GÜ lerin(%45) 2/3 ü oranında, 8 yılda 9 eşit oranda indirim

30 De minimis - 1 GÜ ler için indirim oranı; % 50 GYÜ ler için indirim oranı; % 50 nin en az 2/3 ü kadar Baz dönem; İndirim Periyodu GÜ ler için uygulama döneminin ilk günü GYÜ ler için uygulama döneminin başlangıcından itibaren 3 yıl

31 De minimis - 2 AMS taahhüdü bulunmayan GYÜ ler (Türkiye), AMS taahhüdü çerçevesinde sağladığı desteği geçim amaçlı ve kaynağı kıt üreticilere aktaran üye ülkeler ve Net Gıda İthalatçısı GYÜ ler de minimis oranlarında indirim yapmayacak

32 Mavi Kutu - 1 Tüm üye ülkeler Taahhüt Listelerinde Üretimi kısıtlayıcı programlar kapsamındaki doğrudan ödemeler ya da üretim gerektirmeyen doğrudan ödemeler türlerinden birini tercih edecek Bu genel kuralın istisnası ancak Taahhüt Listelerinin oluşturulmasından önce tüm üye ülkelerin uzlaşması sonucu olabilecek Hiçbir koşulda ülkeler, belirli bir ürün için iki tür mavi kutu desteği birden kullanamayacak

33 Mavi Kutu - 2 Kırmızı Kutu kapsamındaki desteklerini, Mavi Kutu kapsamına almak isteyen ya da yeni bir ürün-spesifik Mavi Kutu destek vermek isteyen ülke de iki türden birini tercih edecek ve Mavi kutu destekler toplam tarımsal üretim değeri ortalamasının; GÜ ler için %2,5 unu, GYÜ ler için %5 ini geçemeyecek Bu değer, üyelerin Taahhüt Listelerinin 4. bölümünde yer alacak ve uygulama döneminin başından itibaren uygulanacak

34 Yeşil Kutu (Değişime Uğrayan Maddeler) Genel hizmetler ( kırsal kalkınma ve yoksullukla mücadeleyi geliştirmek amacını taşıyan (h) fıkrası eklenmiştir) Gıda güvencesi amaçlı kamu stokları Üretimden bağımsız gelir desteği Doğal afetler için yapılan yardım ödemeleri Yatırım teşvikleri yolu ile sağlanan yapısal uyum yardımı Bölgesel yardım programları kapsamındaki ödemeler

35 Üye Ülkelerin Yükümlülükleri Her yıl bildirim yapılması Taahhüt listesindeki sınırlara uyulması Destek sisteminin DTÖ kuralları ile uyumlu olması Yükümlülüklere uyulmaması durumunda, ülkelerin birbirlerini Anlaşmazlıkların Halli Organı na şikayet etme olasılığı vardır!!!

36 İHRACAT REKABETİ

37 İhracat Sübvansiyonları Gelişmiş Ülkeler (GÜ): Desteklerin 2013 e kadar kaldırılması - Bütçe Gider Taahhütleri: %50 indirim (2010 a kadar), 2010 dan sonra geri kalan, her yıl eşit miktarlarda azaltılarak bitirilmesi - Miktar Taahhüt Seviyeleri: 2013 e kadar sıfırlanması Gelişme Yolundaki Ülkeler (GYÜ): sonuna kadar bütçe ve miktar bazlı sübvansiyonların her yıl eşit miktarlarda azaltılması -Sübvansiyonların kaldırılmasından sonra 2021 e kadar pazarlama ve ulaşım sübvansiyonları ile navlun masraflarında ayrıcalıklardan yararlanmaya devam

38 İhracat Finansman Destekleri Tarım Anlaşmasında belirlenen krediler ve garantiler Kendi Kendini Finansman İlkesi Bir defaya mahsus finansman desteği Maksimum Ödeme Süresi İlkesi GÜ ler: Maksimum ödeme süresi: 180 günden az GYÜ ler: Maksimum ödeme süresi: İlk 2 yıl 360 gün Sonraki 4 yıl 270 gün 4 yıl sonundan itibaren 180 gün

39 Gıda Yardımları - 1 İzin verilen uluslararası gıda yardımları: -Aciliyet arz eden -Tamamen bağış şeklinde olan -Diğer ürünlerin ihracatına bağlı olmayan (şartsız) -Pazar geliştirme amacı olmayan -Yeniden ihracata konu olmayan (acil durumlarda istisnası var) -Ürünün yerel üretimine ters etki yapmayan Ürünün yerel Pazar koşulları göz önünde tutulması gerekliliği Nakit esaslı gıda yardımı taahhüdüne yönelme

40 Gıda Yardımları - 2 Acil durumlarda yapılan gıda yardımlarında paraya çevrilememe Acil olmayan durumlarda yapılan gıda yardımlarında paraya çevrilebilecek durumlar: - Uluslararası/ bölgesel/ hükümetler arası bir organizasyonca (BM de dahil) yapılan ayni nitelikli yardımlar - Gıda yetersizliğini ve kronik açlığı gidermek üzere yapılan yardımlar

41 İhracatçı Devlet Teşekkülleri Amaç: -Her tür ihracat kredisinin kaldırılması -İhracat satışlarında hükümetin görev zararlarının ödeme taahhüdünün kaldırılması -Monopolcü pozisyonun 2013 e kadar kaldırılması GÜ ler: Monopolcü pozisyonun 2013 yılına kadar kaldırılması söz konusu GYÜ ler: Monopolcü pozisyonlarını koruyabilmesi konusunda istisnaya sahip

42 Teşekkürler Tel: / 3072