BASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL)"

Deniz Yakin
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 BASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL)

2 TANIMI Shigella türü bakterilerde meydana gelen;karekteristik belirti ve bulguları olan,ilium ve kolonun akut enfeksiyonudur.basilli ve amipli dizanteri olmak üzere ikiye ayrılır.

3 EPİDEMİYOLOJİ Dizanteri salgınları bütün dünyada ve yaz aylarında sık görülür.her cins ve yaştaki kişiler yakalanabilir.en çok 1-5 yaş arası çocuklarda sık görülür.beslenmede anne sütünün ön planda olduğu ilk altı aylık bebeklerde genellikle basilli dizanteri oluşturmaz.çevre şartları kötü ve kişisel hijyenin bozuk olduğu yerlerde daha sık görülür.dolaşım yet. Olanlarda,çocuklarda,hamilelerde ve yaşlılarda ağır seyreder.

4 ETKEN Entobakteri grubundan shigelladır. Kimyasal,biyolojik,antijenik özelliklere göre gruplandırılır; Shigella fleksneri Shigella bodii Shigella sonnei Shigella dizanteri Kuluçka süresi 1-9 gün;ortalama 1-3 gündür.

5 BULAŞMA YOLLARI Shigella cinsi bakterilerin rezervuarı hasta yada taşıyıcı insanlardır.basiller vücuda ağız yoluyla girer.incebağırsağın son bölümü ve kalınbağırsak mukozası hücrelerine yerleşip üreyerek mukoza yıkımına neden olurlar.bu bölgede yoğun alyuvar birikimi sağlayarak hastalığı başlatırlar.

6 BULAŞMA Fekal-oral yolla;hasta ve portörlerin dışkısı ile dışarı atılan basiller ve kontamine olmuş ellerle Kirli sularda yıkanmış yiyeceklerin yenmesiyle Karides,midye,salata,balık ile Vektörlerle(karasinek,hamamböcekleri vb) Doğum esnasında anneden bebeğe olur.hastalık farelerle de bulaşabilir.

7 PATOGENEZ Enfekte kişinin ve portörlerin dışkı ve idrarları ile bulaşmış yiyecek ve içeceklerle etken vücuda girer.bağırsak mukozasına yerleşerek çoğalır.çoğaldığı bölgede lokal iltihap,ödem,hücre fonksiyonlarında azalma ve ülserasyonlara neden olur.ülserasyon geniş ise iyileştikten sonra iyileşme yerlerinde darlıklar oluşturur.

KLİNİK BELİRTİLERİ ERKEN DÖNEM BELİRTİ VE BULGULARI Kramp tarzında karın ağrısı,bulantı,kusma,halsizlik ve ateş. Bulantı-kusma ve ishal;ishal sonucu dehitratasyon görülür.

8 KLİNİK BELİRTİLERİ ERKEN DÖNEM BELİRTİ VE BULGULARI Kramp tarzında karın ağrısı,bulantı,kusma,halsizlik ve ateş. Bulantı-kusma ve ishal;ishal sonucu dehitratasyon görülür. Dehitratasyon ve kramplar görülür. Karın ağrısı takiben sık ve sulu dışkılama başlar.dışkılama sayısının 24 saatte 50yi hatta 100ü aştığı olgular görülmüştür.kanlı ve balgam kıvamında ishal Bebeklerde ve yaşlılarda ishal öldürücü olabilir.

9 GEÇ DÖNEM BULGULARI Hastanın ateşi genellikle düşer. Dışkılama sayısı ve miktarı azalır.günde kez dışkılama olur. Tenezm(ağrılı ıkıntı)klinik belirtisidir.şiddetli tenezm sonucu prolapsus ve dışkı kaçırma görülebilir.taş roseler görülebilir.bu nedenle tifo ile karışabilir. Dizanteri erişkinlerde gün sürer.tedavi edilmezse kronikleşir.

10 KLİNİK ŞEKİLLERİ Dispeptik kronik dizanteri;gaita kan ve balgam kaybolduğu halde ishal devam eder.gaita kötü kokuludur.kalın bağırsakta ülserli ve kanayan noktalar vardır. Kataral dizanteri;en hafif şeklidir.dışkılama sayısı 6-8 kadardır. Akut toksik dizanteri;dışkılama sayısı 10-20kadardır. Hipertoksik dizanteri;en ağır şeklidir.dışkılama sayısı ve daha fazladır.

11 KLİNİK TANI VE LABARATUVAR BULGULARI Gaita kültürü ile konur.kültür üç gün üst üste yapılmalıdır.karın muayenesinde kalın bağırsaklar sucuk gibi ele gelir ve ağrılıdır.

12 KOMPLİKASYONLARI En önemli komplikasyonu dehidratasyondur. Çocuklarda fazle tenezm sonucu proplassus(rektumun anüsten dışarı çıkması) Kalın bağırsakte yara ve iltihaplar Febrilkonvülsiyon Vajen,perine apseleri Pnömoni ve abartus görülen önemli komplikasyonlarıdır.

13 TEDAVİ Tedavisinin temel amacı hastanın yitirdiği sıvıyı yerine koymaktır. Tedavide direkt olarak basil üzerine etkili olan ilaçlar kullanılır.bunlar arasında tetraksilin,kloramfenikol,sulfamidler ve streptomisin sayılabilir. İshal kesici ilaç kesinlikle kullanılmalıdır.bu ilaçlar ters etki gösterir. Sıvı elektrolitler yerine konur ve dehidratasyon düzeltilir. Hastada kusma varsa ıv mayiler verilir.

14 HEMŞİRELİK BAKIMI Hasta ve portörler tedavi edilinceye kadar enterik izolasyon uygulanır. Hasta,yatak istirahatına alınır ve tecrit edilir. Kişisel hijyen konusunda eğitim yapılır. Aseptik tekniği uygun olarak bakım verilir. Alınan dışkı örneği hemen labaratuvara gönderilir. Dehitratasyonu önlemek için reçete edilen sıvılar verilir.

HEMŞİRELİK BAKIMI Karın ağrısı için kuru ılık uygulama yapılır. Komplikasyonların belirti ve bulguları gözlemlenir. Hayati bulgular sık alınır,açt yapılır.

15 HEMŞİRELİK BAKIMI Karın ağrısı için kuru ılık uygulama yapılır. Komplikasyonların belirti ve bulguları gözlemlenir. Hayati bulgular sık alınır,açt yapılır. Anemi belirti ve bulguları açısından gözlemlenir. Posa bırakan gıdalar verilmez.hastalığın akut döneminde hastaya pirinç lapası,bol sıvı ve meyve suyu verilir.daha sonra et suyu,şehriye,haşlanmış balık verilir.

16 KORUNMA Bildirimi zorunlu bir hastalıktır.hastalar sağlamlardan ayrılır,hasta sürekli izlenmelidir. Bakım verecek sağlık personeli bone,maske.eldiven,gömlek ve galoş giymelidir. Dışkı dezenfekte edilmeden tuvalete dökülmelidir. Hastaların kullandığı eşyalar özel torbalarda toplanarak yakılmalıdır.

17 KORUNMA Dizanteri hastaları ve taşıyıcıları,besin maddeleri işçiliğinden muaf tutulmalıdır.akut enfeksiyonlu hastaların ve portörlerin iki kez üst üste dışkı kültürleri negatif gelinceye kadar besin hazırlama,satış ve çocuk,yaşlı bakımında çalıştırılması önlenmelidir. Besin maddelerin üretildiği ve satıldığı yerlerde portör taraması yapılmalıdır. Sular klorlanmalıdır.sütler iyi kaynatılmalı ve pastörize edilmelidir.çiğ sebze ve meyveler temiz ve bol su ile yıkanmalıdır.salgılar esnasında çiğ sebze ve meyveler yenilmelidir.

18 KORUNMA Besinler karasinek ve farelerden korunmalıdır. Hastaya bakan kimselerde sağlık kurullarına,özellikle ellerin temizliğine dikkat etmelidir. Kanalizasyon suların içme suyuna karışmaması için önlemler alınmalıdır.içme suları düzenli olarak klorlanmalıdır. Korunmada yaygın olarak kullanılan bir aşısı yoktur.

Benzer belgeler

İSHAL AKUT İSHALDE HEMŞİRELİK BAKIMI. Akut İshal. 14 günden kısa sürer. Dehidratasyona yol açar (ölüm nedenidir) Malnütrisyonu kolaylaştırır.

İSHAL AKUT İSHALDE HEMŞİRELİK BAKIMI. Akut İshal. 14 günden kısa sürer. Dehidratasyona yol açar (ölüm nedenidir) Malnütrisyonu kolaylaştırır. AKUT İSHALDE İSHAL Dışkının normalden daha fazla su içermesi SULU DIŞKILAMA 24 saatte 3 ya da daha fazla sayıda sulu dışkılama 20.04.2016 2 Akut İshal İshal gelişmekte olan ülkelerde önemli bir morbidite