International Conference on New Trends in Education and Their Implications

Transkript

1 461 Meslek Yüksekokulları İnşaat Teknolojisi Programı Öğrencilerinin Mimari Proje Çizim ve Tekniklerini Algılamada Bilgisayar Destekli Tasarım Programlarının Katkısı Özet Mustafa ALTIN Selçuk Üniversitesi Teknik Bilimler M.Y.O., Konya, Bilgisayar Destekli Tasarım (BDT/CAD) programları günümüz inşaat proje çizimlerinde çok büyük zaman ve projelerin algılanmasında çok büyük katkılar sağlamaktadır. Meslek Yüksekokulları İnşaat programında eğitimine yeni başlamış bir öğrencinin inşaat projelerini çizmesi ve bunları algılamasında müfredat gereği Teknik Resim dersini almadan, ikinci dönem sadece Yapı Mimarisi ve Detay Çizimleri dersi alması mimari proje ve detaylarını algılama ve çizmelerinde büyük problemlere yol açmaktadır. Bu makalede; klasik sistemle öğrenciye bir mimari proje ve detay çizimlerinin çizdirilmesinde karşılaşılan problemler açıklanmış, BDT programları ile hazırlanmış 3 boyutlu anlatımlarla desteklenmiş bir eğitim verilerek, öğrencilere mimari proje ve detay çizimleri algılama ve çizime aktarmaları izlenmiştir. İki sistemin karşılaştırması yapılmış ve sonuç olarak üç boyutlu hazırlanmış proje ve detaylarla verilen eğitimde algılama ve doğru çizimler çizmede klasik sisteme göre çok büyük başarılar elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD), Mimari proje, Uzaktan eğitim, Üç boyutlu tasarım, İnşaat programı Contribution of Computer Aided Design Programs to the Perceptions of the Students of Construction Lessons in Construction Project Drafting and Techniques at Vocational Higher Schools Abstract Computer Aided Design (CAD) packages save time in construction project drafting and contribute much to the perceptions of the projects. At vocational higher schools, a fresh student of construction program normally has challenges in drafting and understanding before he/she has had Technical Drawing lesson and Construction Architecture and Details Drafting in the second semester. This study presents the problems arising in teaching an architectural project and details drafting using classical way and observing the students while they are transferring the drafts in training supported with CAD packages and CD animations. Thus, two systems are compared and the findings indicate that the second method is more successful in understanding drafting techniques and details and in drafting more precisely. Key words: Computer Aided Design (CAD), Architectural Project, Distance Education, 3D Design, Construction Program İletişim yazarı. Tel , Faks maltin@selcuk.edu.tr

2 462 GİRİŞ MEB-YÖK Meslek Yüksekokulları Program Geliştirme Projesi (2002) yılında Meslek Lisesi mezunlarının yüksekokullara sınavsız geçişleriyle ilgili olarak 4702 sayılı kanun ile yapılan yasal düzenlemeye paralel olarak yüksekokullara kaydolacak öğrenci kompozisyonunda da bir değişiklik olacağı Meslek Yüksekokullarına gelecek tüm öğrencilerin meslek lisesi çıkışlı olacağı öngörülmüş ve tüm Türkiye de aynı müfredat uygulamaya konulmuştur. Ama beklendiği gibi olmamış bazı bölümlerde 2-3 yıl geçmeden kontenjanlarda düşüşler yaşanmış ve bazı bölümlerin öğrenci kontenjanları dolmamıştır. Bunun sonucu olarak kontenjanların dolması için ara bir kararla meslek lisesi harici öğrencilerde kabul edilmeye başlanmıştır. Bu proje ile hazırlanan müfredatlar öğrencilerin tamamının meslek liselerinden geleceği ön görülerek hazırlanmıştır. Meslek lisesi harici öğrencilerin yoğunlukta geldiği programlardan birisi de İnşaat Teknolojisi programı olmuştur. Halen eğitim ve öğretime devam eden okulların büyük çoğunluğunda da meslek lisesi harici öğrenciler mevcuttur. Müfredatlarda bir değişikliğe gidilmeye çalışılmış ama tüm Türkiye de aynı müfredatın uygulanmasından dolayı bu gerçekleştirilememiştir. Mesleki Yüksekokulları 5. seviye mesleki ve akademik yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bir ön lisans programlarıdır. İnşaat Teknolojisi programı da 4 yarıyıl ve gün staj eğitimi ile öğrencilerini mezun eden kurumlardan birisidir. Mezun olan ve İnşaat Teknikeri unvanı alan elemanlardan beklentilerin başında verilen bir projenin algılanması, tasarlanan avan projelerin uygulama ve kesin projelerinin çizilmesi ve çizilen bu projelerin uygulamalarının yaptırılmasıdır. Mimari proje çizimi bir binanın yapılmasındaki en önemli ve ilk aşamasıdır. Sağlanan finansal kaynaklardan sonra yapılacak en önemli işlem, amaç ve hedefler doğrultusunda en ekonomik projenin oluşturulmasıdır. İnşaat Teknikerinden beklenen en önemli konulardan birisi istenilen projelerin çizilmesi ve uygulamalarının yaptırılmasıdır. İnşaat Teknolojisi programında müfredat gereği I. Yarıyıl verilmesi gereken temel Teknik Resim dersi öğrenciye verilmeden II. Yarıyılda Yapı Mimarisi ve Detay Çizimleri dersinin verilmeye çalışılması eğitim ve öğretim sürecinde sıkıntılara sebep olmuştur. Öğrenci temellerini almadığı bir dersten sorumlu tutularak proje ve detay çizimleri yapması istenir bir durum ortaya çıkmıştır. Bu makalede; Yapı Mimarisi ve Detay Çizimleri dersinin hem müfredatının tamamlanması hem de temel Teknik Resim kurallarının verilebilmesi için Bilgisayar Destekli Tasarımlar yapılarak verilmesinin uygun olacağı düşünülmüş, 2 boyutlu ve 3 boyutlu örnek proje çalışmaları hazırlanmış, özellikle detay çizimlerine esas olan 3 boyutlu örneklemeler hazırlanarak projeksiyon cihazı ve uygun laboratuar ortamında öğrencilere aktarılması sağlanmış ve sonuçlar irdelenmiştir. Bilgisayar Destekli Tasarım ve Mesleki Teknik Eğitim Dünyamız teknolojik ve bilimsel anlamda sürekli gelişmekte ve değişmektedir. Bu gelişmenin ve değişmenin merkezinde ise insanlığın daha rahat ve iyi yaşamasını temel alan amaçlar yatmaktadır. Bu nedenle amacı gerçekleştirecek tek yol da eğitim olarak ortaya çıkmaktadır. Eğitim denince sadece bir öğretmen ve öğrencilerin olduğu anlayış, uzun zamandır yerini bilgisayar ve teknolojik aletlere tamamen bırakmaktadır [1]. Çağımızda bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler diğer tüm alanlarda olduğu gibi eğitim alanını da etkilemiştir. Bilgi her kapıyı açan bir anahtar, bilginin sahibi ise bu gücü elinde bulunduran kişi konumuna gelmiştir. Bilgi teknolojisindeki baş döndürücü gelişmeler toplumların yeni gelişmeleri izlemelerini zorunlu hale getirmiştir. Bilgi teknolojisindeki bu hızlı değişim büyük bir bilgi birikimine neden olmuştur. Eğitimde ise daha çok ve daha hızlı erişim önem kazanmıştır. Bu ise ancak bilgisayarla mümkün olmaktadır [2]. Bilgisayar destekli tasarım programları sayesinde artık çizilecek obje veya çizimlerin istenilen değişikliği ekranda anında görüntülenebilmekte, istenilen değişiklik anında yapılmakta ve sonuçları tek tuş komutlar ile düzenlenebilmektedir. Bilgisayar destekli tasarım programları mühendislerin, mimarların ve

3 463 teknik elemanların vazgeçilmez bir yardımcısı olmuştur. Bu paket programlar Mesleki Teknik Eğitimin vazgeçilmezleri haline gelmiştir. MATERYAL VE METOT Dersin daha verimli ve daha anlaşılır olması ve konuların görselleştirilerek verilmesi için Bilgisayar Destekli Tasarım programlarından AutoCAD 2010 eğitim versiyonu kullanılmış ve yine aynı programla görselleştirmeler hazırlanmıştır. Ders ortamında 3 boyutlu olarak hazırlanmış detaylar her açı ve her şekilde öğrencilere gösterilmiş ve öğrencinin objeyi 3 boyutlu olarak hafızasında canlandırabilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Klasik sistemde yoğun emek ve zaman harcanarak anlatılan derslerdeki sonuçlardan daha verimli sonuçlar alındığı ve büyük kazanımlar elde edildiği görülmüştür. Mimari proje kat planı çizimi Hazırlanmış olan mimari proje zemin kat planı 2 boyutlu olarak öğrenciye klasik sistemle aktarılmış ve neler öğrendiği ile ilgili kat planını çizmesi istenmiş, büyük bir çoğunluktaki öğrencinin kat planını çizemediği ve konunun tam anlaşılamadığı gözlemlenmiştir. Yaptıkları hatalar yapmış oldukları çizimler üzerinde tekrar anlatılmış ama öğrenci çizeceği projeyi 3 boyutlu olarak hafızasında canlandıramadığından yine aynı hataları yapmışlardır. (Şekil 1) Şekil 1. Öğrencilerden çizmeleri istenilen mimari proje zemin kat planı Öğrencilere önceden çizmiş oldukları kat planına ait 3 boyutlu kat plan kesiti gösterilmiş ve kat planının istenilen bölge ve yerinden alınabilecek görünüşlerin nasıl olacağı ile ilgili bilgiler verilmiş, öğrencinin mimari bir kat planını hafızalarında canlandırabilmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Çizmiş oldukları mimari proje kat planının 3 boyutlu görüntüleri (Şekil 2, Şekil 3) anlatıldıktan sonra farklı bir proje verilmiş ve çizmeleri istenmiş ve önceki yaptıkları hataların büyük bir çoğunluğunu yapmadıkları gözlemlenmiştir. Aynı zamanda farklı binalar için hazırlanmış görüntüler öğrencilere 3 boyutlu objeleri algılamada yardımcı olması düşünülerek aktarılmıştır.

4 464 International Conference on New Trends in Education and Their Implications November, 2010 Antalya-Turkey ISBN: Şekil 2. Mimari 3 boyutlu kat planı kesit görüntüsü Şekil 3. Aynı binaya ait perspektif görünüş Mimari proje bina görünüşlerinin çizilmesi Mimari projelerin en önemli konularından birisi bina görünüşlerinin çizilmesidir. Bina dışında yapılacak estetik görüntüler, eleman bilgileri, kotlar, çatı eğimleri gibi konuların görünüşlerde verilmesinin gerekli olduğu anlatılmış, mimari proje kat planı çizimlerini tamamladıktan sonra bina görünüşlerini çizmeleri ev ödevi olarak istenmiştir. Evde yaptıkları çalışmalar incelendiğinde hatalar yaptıkları ve bir binaya ait elemanların hafızalarında canlandırmalarda eksikleri olduğu görülmüş ve yine önceden hazırlanmış 3 boyutlu görüntülerle ders tekrar edilmiştir. Farklı bir binaya ait yeni görünüşler çizmeleri istenmiş ve önceden yapmış oldukları hataları tekrar etmedikleri gözlemlenmiştir. Şekil 4 de öğrencilerin görünüşlerini çizmeleri için verilen binaya ait perspektif görüntü, Şekil 5 de binaya ait kat planları ve Şekil 6 da ise öğrencinin çizmesi istenilen bina görünüşleri yer almaktadır. Şekil 5. Binaya ait perspektif görünüş

5 465 Şekil 6. Binaya ait kat planları Detay çizimlerinden örnek uygulama Şekil 7. Binaya ait görünüşler Öğrencilerin mimari proje çiziminde en çok zorlandıkları konulardan birisi çatı tanzimi ve çatıya ait detay çizimlerin oluşturulmasıdır. Öğrencilere önceden hazırlanmış maketler üzerinden konunun anlatılmasına rağmen 3 boyutlu algılamada her zaman problemlerle karşılaşılmaktadır. Mimari proje kat planı çizimlerinde yapılan uygulama çatı detay çizimlerinde de tekrar edilmiş ve öğrencilerin çatı ile ilgili problemleri çözmede hem çizim hem de uygulama aşamasında cevap verebilecekleri düşünülmektedir. Şekil 8 de 2 boyutlu hazırlanmış öğrencilerin çizmesi istenilen çatı planı, Şekil 9 da 3 boyutlu çatı görüntüsü ve Şekil 10 da ise çatı elemanlarını gösteren perspektif görüntü yer almaktadır.

6 466 Şekil 8. Mimari proje çatı kat planı Şekil 9. Çatı için hazırlanmış 3 boyutlu görüntüler Şekil 10. Çatı elemanlarını gösteren perspektif SONUÇ VE ÖNERİLER Yapı Mimarisi ve Detay Çizimleri dersinde başarıya ulaşabilmek için BDT programları kullanılması ile aşılabileceği, yoğun bir çalışma temposu ile öğrencilerin diğer derslerde başarılarını arttırmaya faydalı olacağı gözlemlenmiştir. Günümüzün vazgeçilmezleri arasına giren bilgisayarlar ile BDT programlarının amacına uygun olarak kullanılması eğitimdeki birçok problemi de çözeceği, gerek algılamada gerek uygulamalarda büyük kolaylıklar sağlayacağı görülmüştür.

7 467 BDT programlar kullanarak inşaat teknolojisinde uzaktan eğitim ve sanal kütüphanelerin oluşturulması ile ilgili çalışmaların daha kapsamlı ve geliştirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. KAYNAKLAR UYAR A., (2007), Endüstri Meslek Liseleri Birinci Sınıf Öğrencilerine Teknik Resim Dersinde Temel Kavramların Bilgisayar Destekli Çizim Programları (Cad) İle Anlatılmasının Akademik Başarıya ve Kalıcılığa Etkisi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana Kaptan, F. (2001), İlköğretimde Fen Bilgisi Öğretimi, MEB Yayınları, Ankara. ALTIN M., (2008), Yapı Mimarisi ve Detay Çizimleri Dersi Ders Notları,Konya. MEB-YÖK Meslek Yüksek Okulları Program Geliştirme Projesi, 2002, Ankara.