Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı

Transkript

1 Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı

2 ATIKLARIN YAKILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK 6 EKİM 2010 TARİH SAYILI RESMİ GAZETE DE YAYIMLANARAK YÜRÜRLÜGE GİRMİSTİR

3 AMAÇ: Atıkların yakılmasıyla, çevre üzerine olabilecek olumsuz etkileri ve ortaya çıkabilecek riskleri uygulanabilir yöntemlerle önlemek ve sınırlandırmaktır.

4 Bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır. KAPSAM tesisin kendi üretiminden kaynaklanan gıda sanayisi kaynaklı, bitkisel atıkları geri kazanım amacıyla yakıyorsa, lifli bitkisel veya organik atıkların yakılmasıyla ısı geri kazanımınınyapıldığı, Özellikle inşaat ve yıkım atıklarından çıkan halojenli tahta atıklar, Radyoaktif atıklar Petrol ve gaz kaynaklarının aranmasından ve işletilmesinden kaynaklanan atıkların tesis içinde yakılması, Yakma işlemini iyileştirmek amacı ile yapılan ve ARGE çalışmalarını da kapsayan ve yılda 50 tondan az atık bertaraf eden pilot tesisler

5 Yakma veya beraber yakma işlemine tabi tutulmadan önce; 1. Atığın, tehlikeli atık olup olmadığı, 2. Radyoaktif madde bulunup bulunmadığının, 3. AYGEIY Ek-IV listesine göre atık kategorisi ve kodu, 4.Tesisin kapasitesine göre atık besleme miktarı, 5. Atığın en az ve en çok kütle akışı, 6.Atığın alt ve ust kalorifik değeri, 7.PCB, PCP, Cl, F, S ve ağır metal gibi kirleticilerin azami içeriğinin belirlenmesi, 8.lisans almış kişi ve kuruluşlarca atığın özelliğine uygun araçlarla ve taşıma esnasında UATF,

6 Genel Kurallar 9. Tesislerden kaynaklanan cüruf ve baca gazı partiküllerinin ayrı ayrı toplanarak bertarafının lisans almış tesislerde yapılması zorunludur. Bir yakma veya beraber yakma tesisi için; a) Tesis atıkların türüne ve kategorisine göre tasarlanması, ve işletilmesi, b) Yakma işlemi sırasında üretilen ısının, elektrik enerjisine dönüştürme, üretim sürecinde kullanma veya bölgesel ısıtma da kullanma gibi yöntemlerle en elverişli biçimde geri kazanılması, c) Kalıntıların miktarı ve bunların çevreye verecekleri zararlarının asgariye indirilmesi ve uygun olan hallerde geri dönüşümünün sağlanması, d) Baca gazı emisyonları ölçüm teknikleri CEN,IPA DIN,ISO standartlarına uygun olarak yapılması,gerekmektedir

7 Yakma ve Beraber Yakma Tesislerine İzin Verilmesi Yakma tesisleri için yer seçimi izni verilmesi Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğin MADDE 6 sında belirtildiği üzere; Yakma tesisi kurmak isteyen özel ve tüzel kişiler; yakma tesisi kurmakla ilgili yer seçimi için meri mevzuat çerçevesinde, Mahalli Çevre Kurulu kararı ve Bakanlığın uygungörüşü ile mahallin en büyük mülki idare amirinden izin almak ve imar planına işletmek zorundadır

8 Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğin MADDE 7 belirtildiği üzere Yakma veya beraber yakma tesisleri Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdür. Yakma veya beraber yakma tesisi kurmak veya işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre müracaat eder,

9 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ( ve RG) Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği ( ve RG) Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik ( ve RG) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( ve RG) Yukarıda belirtilen yönetmelik hükümlerini de sağlamak zorundadır

10 Biratık yakma tesisi; DENEME YAKMASI Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar HakkındaYönetmelik tarafından düzenlenen geçici faaliyet belgesi süresi dâhilinde deneme yakması yapar. Bu deneme yakması kapsamında; işletmeci tesisteyakılacak atığı analizini yapmak, Atık besleme hızına bağlı olarak ortaya çıkacak baca gazi emisyonları ve atık sularla ilgili standartları sağladığını ispat etmek amacıyla üç ay süreyle sürekli ölçüm yapmakla yükümlüdür

11 Deneme Yakması Farklı özelliklerdeki atıkların bertarafının yapılacağı yakma tesisleri için deneme yakmasında, en yüksek klor içeriği ve kül bileşeni, en düşük yanma ısısı gibi en olumsuz koşullar esas alınarak ölçümlerin yapılması zorunludur. Yapılan deneme yakması sonunda bir rapor hazırlanarak onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilir

12 EK YAKIT OLARAK DENEME YAKMASI Bir beraber yakma tesisinde yakılması planlanan atık için deneme yakması amacıyla hazırlanan planı Bakanlığa sunması zorunludur. Tesis işleticisi (Ek 7) Tesisle ilgili olarak Genel tanıtımı, Tesisin yer seçimi ile ilgili dokümanları, Deneme yakması yapılacak ünite hakkında bilgiyi, Tesiste kullanılacak atık veya oluşturulacak atık menüsüne ilişkin detaylı bilgi, Deneme yakmasında yapılacak ölçüm standartları, olası kirleticiler, vb bilgilere yer vermek zorundadır

13 Atık EK YAKIT beslenmesi OLARAK yapılmadan DENEME YAKMASI önce tesiste baca gazı emisyon ölçümü, atık beslemeye başlandıktan sonra baca gazı emisyon ölçümü ile atık beslemesi başladıktan iki tam gün sonra baca gazı emisyon ölçümü yapılması zorunludur. Lisans almış yakma veya beraber yakma tesislerinde kapasite artırılması veya izin alınan atıkların dışında atık yakılmak istenmesi durumunda yeni bir deneme yakma planı hazırlamakla yükümlüdür

14 Beraber Yakma Tesisi ürün üreten tesislerin atığı ek yakıt olarakkullanmasındaki ana amaç enerji geri kazanımı olmalıdır. Beraber yakma işlemi ürün veya enerji üretimi değil de atık bertarafını hedefliyorsa bu tip tesisler yakma tesisi olarak kabul edilir. Bir Beraber Yakma Tesisi Atık Kabul Ünitesi Geçici Depolama Birimi Ön İşlem Atık besleme ve hava bağlantı Yakma Kazani Baca Gazı arıtım birimleri Kalıntıların geçici depo sahası Atıksuarıtım tesisi Yakma sıcaklığını kontrol etme sistemi Yakma koşullarını kaydetmek, izlemek için ölçüm cihazları

15 Her YAKMA türlü atıkların TESİSİyakarak veya termal Parçalanma (gazlaştırma, piroliz ve Plazma)yöntemleri ile bertaraf edilmesi Sonucunda atıktan enerji veya ticari değeri olan bazı kimyasal maddelerin kazanılmasıdır

16 YAKMA TESİSİ İŞLETME KOŞULLARI Cüruf ve taban külündeki TOK içeriği %3 den az, Tutuşma sırasında madde kayıbı kuru ağırlığının %5 inden az, Gerektiği takdirde atıklara ön işlem uygulanması, Yanma Odasında; Sıcaklık, yakma işleminden ortaya çıkan gazların Cde, Gazların içeriğinde; halojenli bileşikler olmasında C de en az 2sn kalması, Fırın sıcaklığı Cveya C altına düşmesi durumunda yedek brülör devreye girecek şekilde atık yakma tesisi sistemlerinin seçilmesi gerekmektedir

17 Başlangıçta min C veya C ye ulaşıncaya kadar C veya C ye ulaşılamadığı zaman Atık besleme sistemi devre dışı bırakılır Arıtma cihazının arıza yapması ve herhangi bir kirletici parametrenin emisyon limit değerini aşması durumunda Tehlikeli ve tehlikesiz atıkların yakılması veya beraber yakılması sonucu oluşan emisyonlar için aynı limit değerleri uygulanır

18 Proses kalıntıları Fiziksel ve kimyasal özelliklerini belirlenir uygun olması halinde geri dönüşümü yapılır Halojen içeren atık yakılmışsa tehlikeli özelliklere sahip baca gazı kalıntısı oluşur ouşu Baca gazı külü Miktarını ve zararı asgariye indir Kirlenme potansiyeli Ağır metal çözünürlüğüne göre belirlenir. Kapalı sistemde yapılır taşınması depolanması Kazan tozu Yanma gazı arıtımından çıkan kuru kalıntılar

19 AIGD %40 ı AIGD %40 Baca Gazı Emisyonları TOZ EMİSYONLARI Ek-2 EK 3 Ek 4 Ek-4 Sürekli Ölçüm Cihazları ile izleme Dioksin-furan0.1 ng/nm3 Tehlikeli+Tıbbi atık beraber yakılıyorsa 10 mg/nm3 Tehlikeli Atık 0.05 mg/nm3 Emisyon Limitlerinin aşılması Atık beslemesinin durdurulması İşletme süresince bu durum yılda 60 saati geçemez Yarım saatlik toplam toz emisyonu 150 mg/nm3 Belediye Atığı yakılması 0.08 mg/nm3 Yakma ve Beraber Yakma Tesisi baca yüksekliği Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre belirlenir

20 Beraber yakma tesislerinde; SO 2 ve TOK emisyon konsantrasyonları belirlenen limit değerleri aşıyor ise; bu durum atık yakmadan değil de kullanılan yakıttan kaynaklandığı emisyon ölçümleri ile belgelenir ise Bakanlığımızca tesis bazında muafiyet getirilir. Bu durumda, emisyonların karşılaştırılması amacıyla yakıt ve yakıt+atık besleme durumları için ayrı ayrı emisyon ölçümü yapılması gerekmektedir

21 Atık Sular Baca gazı temizliği atık suların alıcı ortama deşarjda, Ek-4 de belirtilen limit değerler sağlanmalı Baca gazı temizlik suları, diğer mevki suları ile arıtıldığında bu suyun analiz ettirilmesi gereklidir. Tesis deşarj izni almakla yükümlüdür

22 Uygun ölçüm sistemi, Örnekleme veya ölçüm noktaları, akredite olmuş ölçüm kuruluşlarınca deneme yakması aşamasında belirlenir. Emisyon ve kirletici parametreler için sürekli izleme sistemi (CO, NOx, TOK, HCL, HF, SO2) kurulur, Sistemin kalibrasyonu, TS EN Sabit Kaynak Emisyonları Otomatik Ölçüm Sistemlerinin Kalite Güvencesi standardına göre yapılır,

23 Denetim ve İzleme.. Yakma ve beraber yakma tesisi, baca gazı ve atık su emisyon değerlerinin, Bakanlık ve gerektiğinde kamuoyu tarafından izlenmesini teminen gerekli sistemi kurmakla yükümlüdür

24 Sürekli ölçümlerin kontrol ve teyidi icin, NOx, CO, toplam toz, TOK, HCl, HF, SO2 nin ölçümü yılda en az 4 kez, Ağır metaller, poliaromatik hidrokarbonlar, dioksin ve furanların ölçümü yılda en az 2 kez, Dioksinlerin ve furanların ölçümü tesisin ilk işletmeye alınmasından itibaren 12 ay boyunca en az, her üç ayda bir olmak üzere yapılır.

25 ÖLÇÜM KOŞULLARI Deneme yakması, yüksek klor ve kül bileşeni, en düşük yanma ısısı gibi optimum koşullar esas alınarak ölçümlerin yapılması zorunludur. HCL için emisyon limit değerlerin aşılmadığını belgeleyen ve gaz arıtım ünitelerinin mevcut olması durumunda, HF nin sürekli ölçümüne muafiyet tanınabilir. Bu durumda, HF emisyonu öngörülen periyodik ölçümlere tabi olur

26 Ağır metal konsantrasyonlarının periyodik ölçümleri her yıl ikikezyapılmak zorundadır. Ancak yakmadan veya beraber yakmadan kaynaklanan emisyonların sırasıyla Ek 2 veyaek 5 te belirlenen emisyon limit değerlerinin %50 altında ise, bu sürenin iki yılda bir kez yapılması, ve dioksinler ile furanlar için ise her yıl iki kere yapılan emisyon ölçümlerinin yılda bir kere yapılması yeterlidir.

27 Baca gazındaki emisyonlar ve kütlesel debi tayini için yapılan ölçümler bütünü temsil edecek ve emisyon ölçüm sonuçlarının birbiri ile karşılaştırılmasına olanak verecek şekilde en az üç ardışık zamanda, Dioksinler ve furanlar için numune alma ve ölçümler TS ISO ,2,3 de belirtilen yöntemle, dioksin ve furanlar da dahil olmak üzere tüm kirleticilerin örnekleme ve analiz işlemleri ile otomatik ölçüm sistemlerini kalibre etmek için kullanılan referans ölçme yöntemleri öncelikle CEN (Avrupa Birliği Standartları), bunun mümkün olmaması durumunda diğer uluslararası kabul görmüş standartlar ya da ulusal standartlar doğrultusunda yapılır

28 Bu yönetmelik hükümlerine aykırı davranan işletmeler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu nun ilgili hükümlerince işlem yapılır.

29