ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARINA İLİŞKİN REHBER

Transkript

1 ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARINA İLİŞKİN REHBER I- YASAL ÇERÇEVE Bu rehber, Sermaye Piyasası Kanunu nun 1 ve 16/A maddeleri ve 22 nci maddesinin (e) bendi ile Seri:VIII, No:@ sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği nin (Tebliğ) 26 ncı maddesine dayanılarak düzenlenmiştir. II- İÇERİDEN ÖĞRENİLEN BİLGİ 1- İÇERDEN ÖĞRENİLEN BİLGİ NEDEN AÇIKLANMALIDIR? Sermaye Piyasası Kanunu nun 47 nci maddesinin A-1 bendi uyarınca; sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanarak sermaye piyasasında işlem yapanlar arasındaki fırsat eşitliğini bozacak şekilde mameleki yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmek, içerden öğrenenlerin ticaretidir. İçerden öğrenilen bilgiye ulaşmış kişiler bu bilgileri sermaye piyasası araçlarının ticaretinde kullanamaz. Kamuya açıklanmamış bu bilgilerin kullanılması halinde bunun yaptırımı Kanun un aynı maddesinde düzenlenmiştir. Seri:VIII, No:@ sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği ise bu bilgilerin kamuya açıklanmasına ve tüm tasarruf sahipleri, ortaklar ve diğer ilgililerin zamanında, tam ve doğru olarak bilgilendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. 2- İÇERDEN ÖĞRENİLEN BİLGİ NEDİR? Tebliğ in 4 üncü maddesi uyarınca içerden öğrenilen bilgi, sermaye piyasası aracının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek henüz kamuya açıklanmamış bilgileri ifade eder. Buna göre içeriden öğrenilen bilgi: a) somut bir olaya ilişkin, b) kamuya açıklanmamış durumlarla ilgili, c) sermaye piyasası araçlarının alım satımında kullanılması durumunda kullanıcısına bu bilgiden haberi olmayan diğer yatırımcılar aleyhine menfaat sağlayabilecek olan, d) kamuya açıklandığı takdirde söz konusu sermaye piyasası aracının değerinde veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki yaratabilecek, bilgi olarak tanımlanır. 1

2 İçeriden öğrenilen bilginin açıklanma yükümlülüğü, sermaye piyasası araçlarının değerini ve/veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek koşulların ortaya çıkması ya da bu koşulların ortaya çıkma olasılığının yüksek olduğu durumlar hakkında kamuya yapılması gereken açıklama yükümlülüğüdür. İçeriden öğrenilen bilginin açıklanması yükümlülüğünün nedeni tüm piyasa katılımcılarının eşzamanlı olarak eşit seviyede bilgi sahibi olmalarını sağlamak ve böylece eksik ve yanlış bilgi sonucunda etkin olmayan bir piyasanın veya fiyatların oluşmasını önlemektir. Bilginin kullanıcıları arasında simetrik olarak dağılmasının sağlanması sermaye piyasalarının da düzgün bir biçimde işlemesi amacına hizmet edecektir Bilginin Niteliklerinin Belirli Olması Bilgi, sermaye piyasası araçlarının piyasa fiyatında meydana gelebilecek gelişmeler hakkında yeterli esasları içeren değerlendirmelerden oluşmalıdır. Bu kapsamda; a) Bilginin mevcut olan veya makul bir değerlendirmeyle ortaya çıkması muhtemel olan, bir takım koşulların ve olayların göstergesi olması, b) Bilginin, söz konusu koşulların veya olayların ilgili sermaye piyasası aracı veya yatırımcıların yatırım kararları üzerindeki etkisini değerlendirmeye yetecek kadar belirgin olması, gereklidir Karar Alma Sürecinde Birden Fazla Kişinin Yer Alması Durumu Karar alma sürecinde somut bir gerçeğe dayanan bir bilginin olup olmadığı her bir aşamada ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Örneğin A şirketinin B şirketinin yönetimini ele geçirme gibi bir niyeti varsa bu somut gerçeği içeren bilgi bu niyet gerçekleşmese dahi oluşur. Bununla birlikte, bu gerçeğin, sermaye piyasası aracının değeri veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkisi olup olmadığı, makul bir yatırımcı gözüyle değerlendirilmelidir. Ele geçirme işlemi ne kadar ciddiyse sermaye piyasası aracı üzerindeki potansiyel etki de o kadar fazla olacaktır. Eğer B şirketi buna izin verir ve ön değerlendirme aşaması da her iki tarafı tatmin edecek düzeyde olursa bu durum, B şirketinin el değiştirmesi için ciddi bir teşvikin olduğunu gösterir. Bununla birlikte, görüşmelerin son aşamasına kadar anlaşma olmaması olasılığı mevcuttur. Bilginin, sermaye piyasası aracı üzerinde etkili olup olmadığının değerlendirilmesi tüm karar alma sürecini içermelidir. Örneğin iki tarafın da karşılıklı güven ifadelerini içeren bir niyet mektubu tek başına bu potansiyeli oluşturmayabilir. Bununla birlikte, tüm tarafları 2

3 memnun eden bir değerlendirme süreci sonrası bir niyet mektubu yazılması durumu daha farklı değerlendirilmelidir. Mesela çoğunluk payların devredilmesi amacıyla yapılan görüşmeler sonrası ortaya konan bir niyet mektubu, yatırımcıyı bu bilgilerin fiyatlar üzerinde önemli etki potansiyelinde olduğu konusunda uyaracaktır Haber ve Söylentilerin Doğrulanması Ortaklıklar hakkında, tasarruf sahiplerinin yatırım kararlarını veya sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını etkileyebilecek öneme sahip, basın-yayın organları veya kamuoyunda çıkan ve daha önce özel durum açıklaması, izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal tablolar ve faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya duyurulmuş bilgilerden farklı içerikteki haber veya söylentilerin varlığı halinde, bunların doğru veya yeterli olup olmadığı konusunda, Tebliğ in Haber ve Söylentilerin Doğrulanması başlıklı 19 uncu maddesi uyarınca ortaklıklarca bir açıklama yapılması zorunludur. Bu açıklama, her bir söylentinin içerdiği bilgiler, söylentinin kaynağı, söylentinin dayanağına ilişkin doğrulanabilir bilgiler ve hem genel olarak hem de şirketin ait olduğu piyasanın durumu dikkate alınarak yapılır. Ancak, söz konusu bilgi daha önce özel durum açıklaması, izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal tablolar ve faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya duyurulmuş bilgilerden oluşuyor ve ek bir bilgi içermiyorsa özel durum açıklaması yapılmasına gerek yoktur. Somut göstergelere dayalı durumların tahmin edilebilir ve meydana gelmesi kuvvetle muhtemel gelecekteki olaylar da içeriden öğrenilen bilgiye sebep teşkil edebilir. Bununla birlikte böyle bir olasılığın yakın bir zamana dair olması gerekmez Henüz Kamuya Duyurulmamış Olma İçeriden öğrenilen bilgi Kurul un kamuyu aydınlatma düzenlemeleri çerçevesinde özel durum açıklaması veya izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal tablolar ve faaliyet raporu aracılığıyla ile kamuya duyurulmuş olmalıdır. Bir bilgilendirme ağı, internet sayfası, gazete haberi vb şekilde sadece belli yatırımcılara bilgi sunulması, kamuyu aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi anlamına gelmez. Buna göre bir basın toplantısında yapılan açıklamalar da kamuya açıklanmış sayılmaz. 3

4 2.5. Dolaylı Olarak Etki Edebilecek Durumlar Sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek durumlar sadece ortaklığın faaliyetlerini veya ortaklığa bağlı koşulları ve işlemleri değil, ortaklık veya sermaye piyasası aracı üzerinde dolaylı olarak etkili olabilecek piyasa verileri ve bilgilerini de kapsar. Merkez bankalarının faiz oranları hakkındaki kararları, döviz kurlarındaki, petrol, altın vb emtia fiyatlarındaki değişiklikler, faaliyet gösterilen sektöre özgü istatistiksel veriler vb durumlar sermaye piyasası aracının değeri veya ortaklık üzerinde yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikte ise bu bilgi ve etkileri özel durum açıklamasına konu edilir Piyasa Fiyatını ve Yatırım Kararlarını Etkilemesi Muhtemel Bilgi İçeriden öğrenilen bilgi tanımı, eğer söz konusu bilgi kamuya açıklanmış olsaydı sermaye piyasası aracının piyasa değeri veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olması muhtemel olan bilgiyi kapsar. Diğer bir ifadeyle, bilgi piyasaya açıklandıktan sonra sermaye piyasası aracının fiyatında değişim olup olmaması açıklanma yükümlülüğünden bağımsızdır. Zira, bilgi açıklandıktan sonra yatırımcın yatırım kararında fiyat değişiminin aksi yönünde etkiye sahip olabilecek başka durumlar da ortaya çıkabilir. Fiyat veya yatırım kararları üzerindeki etki, ilgili ortaklık haricinde piyasanın genel durumundan da kaynaklanabilir. Bu yüzden fiyattaki gelişmelerle ilgili somut durumlara dayanan ve doğrulanmış her durum içerdiği etkiye göre ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Bilginin fiyat veya yatırımcı kararları üzerinde etkiye sahip olup olmayacağı aşağıdaki gibi değerlendirilir: a) İlk adım böyle bir bilginin tek başına fiyat veya yatırım kararı üzerinde etkili olup olmadığının gözden geçirilmesidir. Bunun için makul bir yatırımcının karar verme anında bilgiyi ne şekilde değerlendireceğinin önceden tahmin edilmesi gerekir. Ele geçirme anlaşmaları, önemli anlaşmaların sonuca bağlanması, önemli buluşlar, kar dağıtımı, acze düşme tehlikesi, sermayenin artırılması veya azaltılması vb durumlar buna örnek olabilir. Buna karşılık örneğin, personel sayısındaki değişiklikler açıklanacaksa, değişikliğe konu personelin icra kurulu üyesi, pazarlama birimi başkanı, Ar-Ge bölümü çalışanı vb önemli noktalarda olması, personel sayısındaki azalmanın bir faaliyet konusu veya üretim biriminin durdurulması veya üretimde yaşanan bir azalmadan ileri gelmesi vb koşulların varlığı dikkate alınır. 4

5 b) Bu adımı takiben, münferit olayın mevcut veya muhtemel sonuçlarının fiyat veya yatırım kararları üzerinde etkisinin olup olamayacağı değerlendirilmelidir. Örneğin dönem karında geçen yılın aynı dönemine göre %50 oranında artış ya da azalış olmasının söz konusu bilgiyi oluşturduğunu varsayalım. Bu bilginin sermaye piyasası aracının değerinde veya yatırımcı kararlarında etki oluşturması, bu bilginin ya da tahminin mali tabloların hazırlanmasından önce piyasaya yayılması ihtimaline dayanır. Ancak ortaklığın, mali tablolar ilan edilmeden önce, kar beklentileri hakkında özel durum açıklaması yapmış olması, bu bilginin piyasa tarafından artık önemli bir bilgi olarak kabul edilmemesine sebep olabilir. Ortaklık, başka bir ülke borsasında işlem gören payları nedeniyle konsolide olmayan mali tablolarını daha önce ilan etmek zorunda olabilir ve bunların sonuçlarına ilişkin olarak özel durum açıklaması yapabilir. Böyle bir durumda, yukarıda bahsedilen kar artışı veya azalışına ilişkin bilginin artık önemli etki doğurmayacağı kabul edilir. Ancak bu durumun kuraldan çok istisna olduğu unutulmamalıdır Kamuya Açıklanmış Bilgiler Üzerine Yapılan Analizler Sermaye piyasası aracının fiyatı veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki doğurabilecek olsa bile, kamuya açıklanmış bilgiler üzerinde yapılan analizler ve değerlendirmeler içeriden öğrenilen bilgi kapsamında değerlendirilmez. 3. İÇERDEN ÖĞRENİLEN BİLGİNİN YETKİSİZ OLARAK AÇIKLANMASI İçerden öğrenen kişinin işlerini veya profesyonel olarak görevlerini ya da ortaklık adına işlemleri yerine getirirken yapılan işlemler kapsamının dışında, içerden öğrenilen bilginin şirket içinden ya da dışından insanlara açıklanması yetkisiz açıklamadır. Bu durumda yetkisiz olarak yapılan açıklamanın içerdiği bilgilerin özel durum açıklaması yoluyla kamuya duyurulması şarttır. Bilginin avukatlara, bağımsız denetçilere, vergi danışmalarına, kredi kuruluşlarına finansal hizmet sunanlar vb açıklanması, bu kişilerin görevlerini yerine getirirken bu bilgiye ihtiyaç duyuyor olmaları şartıyla yetkili açıklama olarak nitelendirilmektedir. Bunun için, bilginin açıklanacağı kişinin bir kanun, yönetmelik, ana sözleşme veya özel bir sözleşme gereğince, söz konusu bilgileri gizli tutma yükümlülüğü altında olması gerekmektedir. İçerden öğrenilen bilginin kasıt olmaksızın duyurulması durumunda ise derhal bir açıklama yapılmalıdır. Basın toplantıları, tanıtım toplantıları, yatırımcı bilgilendirme 5

6 toplantıları gibi sınırlı sayıda kişilere yapılan açıklamalarda, açıklama bilinçli olarak yapılıyorsa aynı anda, diğer durumlarda ise gecikmeksizin kamuya duyurulur. 4. İÇERİDEN ÖĞRENİLEN BİLGİLERE ERİŞİMİ OLANLARIN LİSTESİ Tebliğ in 16 ıncı maddesi uyarınca ortaklıklar ya da ortaklık nam veya hesabına hareket eden gerçek ve/veya tüzel kişiler iş akdi ile veya başka şekilde kendilerine bağlı çalışan ve içeriden öğrenilen bilgilere erişimi olan kişilerin bir listesini hazırlamak ve bu listeyi gerektikçe güncellemekle yükümlüdür. Bu liste, Kurul un talep etmesi halinde Kurul a gönderilir ve ortaklığın internet sitesinde ilan edilir. İçerden öğrenenler listesi içeriden öğrenilen bilgiye ulaşma yetkisi bulunan kişileri, bu kişilerin neden listede bulunduklarına ve olası ihlal durumlarının sonuçlarına ilişkin bilgiyi kapsar, ancak bu kişilerin görevleri ile ilgili potansiyel bilgi edinimlerini kapsamaz. Listede yer alan kişiler öncelikle, görevleri esnasında hassasiyetlerini arttırmalarını teminen bu konuda bilgilendirilip, gizlilik kuralları hakkında uyarılmalıdır. Bu tip listeler aynı zamanda ortaklıklara kurum içindeki bilgi akışını ve bilginin gizliliğinin korunması yollarını görebilme imkanı verecektir. Bilginin gizliliğine ilişkin bir şüphelenme durumunda, içeriden öğrenenlerin listesi konu hakkındaki potansiyel kişilere anında ulaşmak sağlamak için kullanabilecektir. Ortaklıklar ve ortaklık nam ve hesabına hareket eden kişiler, içeriden öğrenenlerin listesini tutmakla yükümlüdür. Örneğin muhasebe işlemlerini dış kaynak kullanımı (outsourcing) yoluyla yürütmeyi benimseyen bir ortaklıkta, ortaklığın muhasebe kayıtlarını tutan şirketin de ortaklık ile ilgili işlerinde çalışan kişilerden oluşacak bir liste hazırlaması gerekmektedir. Ortaklıklar, ortaklık nam ve hesabına hareket eden kişilerin hazırladıkları bu listede yer alan kişileri de kendi listeleri ile birlikte izlemek, bu listeyi de Kurulca talep edilmesi halinde ibraz etmek zorundadır. Ortaklık nam ve hesabına hareket eden ve içeriden öğrenilen bilgilere erişimi olanların listesinde bulunması gereken kişilere örnek olarak; geçici açıklamalar, taslak anlaşmalar gibi yazıları çeviren çevirmenler, ortaklık adına derecelendirme yapan kuruluşlar, muhasebe, danışmanlık vb hizmetler sağlayan kurumlar verilebilir. Bunların dışında idari ve danışmanlık birimleri çalışanları, içeriden öğrenenler listesi bulundurma zorunluluğu olan ortaklık nam ve hesabına çalışıyor sayılır. Bu kişiler görevleri gereği içeriden öğrenilen bilgiye girişte yetkilidirler, bu nedenle listede yer almaları zorunludur. Ancak bu birim çalışanlarının kendi özel listelerini hazırlama zorunluluğu yoktur. 6

7 4.1. Listede Yer Alan Kişilerin Kimlik Bilgileri Öncelikle liste, içeriden öğrenenler listesi başlığını taşımak zorundadır. Buna ek olarak listeye dahil olan kişilerin ad-soyad, doğum tarihi ve yeri, ikamet ve iş adresi bilgileri de burada yer almalıdır. Kişinin listeye dahil olma nedeni, ismi ve imzasıyla birlikte yer alır Listede Olma Sebebi ve Bilgiye Erişim İzninin Başlangıç ve Bitişi Listede kişinin içeriden öğrenilen bilgiye erişim izninin başlangıç ve bitiş tarihleri yer almak zorundadır. Bu veriler listenin yapısına göre değişiklik gösterebilir. Listenin ortaklığın organizasyonu veya faaliyetlerindeki sorumluluğa göre hazırlanması halinde, kişinin hangi kapsamda hangi tarihe kadar geçerli olacak şekilde bu sorumluluğu aldığı belirtilmelidir. Yönetim kurulu, hukuk bölümü, finansman bölümü vb bölümlerde çalışanlardan içeriden öğrenilen bilgiye erişimi olanlar bu ayrımlar çerçevesinde listeye dahil edilebilir. Bilginin öğe ve unsuruna göre yapılan liste ise kamuya açıklanmamış ama sermaye piyasası aracının değerine veya yatırım kararlarına etki edebilecek bilgiler bazında, kişinin bu bilgiye ulaşabileceğine atıfta bulunmak suretiyle hazırlanır. Kişinin bilgiye erişime başladığı ve buna ilişkin sözleşmeyi imzaladığı tarih ve ne kadar süreyle erişim izninin olacağı (projenin uygulanma süresi vs) yer alır. Örneğin, bir kredi sözleşmesine ilişkin müzakere çalışmalarının yürütülmesi, birleşme veya iştirak işleminin, yeni bir ihaleye katılım kararının değerlendirildiği durumlarda liste, her bir durum veya proje bazında içeriden öğrenilen bilgiye ulaşabilecek olanlar dikkate alınarak hazırlanır. Gönüllü yada kısa süreli hastalık nedeniyle yoklukların belirtilme zorunluluğu yoktur Listenin Oluşturulması ve Güncellenmesi Listenin ne zaman hazırlandığı bilgisinin yanı sıra, en son ne zaman güncellendiği de listede yer almalıdır. Güncellemeler kişinin listeye dahil olma nedeninin değişmesi, listeye yeni bir kişinin eklenmesi veya listede bulunan kişinin bilgiye erişiminin sona ermesi durumlarında ortaya çıkar. Bilgiye erişimin sona ermesi durumunda bunun nedeni ve kişinin ne zamandan beri içeriden öğrenilen bilgiye erişimi olmadığı belirtilir. Yukarı da belirtildiği üzere gönüllü olarak veya kısa süreli hastalık nedeniyle listede oluşan değişikliklerin güncellenme zorunluluğu yoktur. 7

8 4.4. Listede Yer Alan Kişileri Bilgilendirme Yükümlülüğü Ortaklık, listede yer alan kişilere listede bulunduklarına dair bilgi verip olası ihlallerin yaptırım sonuçlarını anlatmak zorundadır. Bu açıdan yasa hükümleri sadece ortaklığı bağlar. Çalışanın bu konuyla ilgili olarak bir defa bilgilendirilmesi yeterlidir. Bilgilendirmenin yazılı olarak yapılması şart olmamasına rağmen, kişinin bu şekilde bilgilendirilmesi ortaklık açısından faydalıdır Formların Hazırlanması, Saklaması ve İmhası Ortaklıklar bu listeleri basılı olarak kağıt ortamında veya elektronik ortamda tutma yönünde serbesttirler. Listeler ortaklık tarafından bu listeleri hazırlamaya yetkili kişiler tarafından saklanmalıdır. Listeler ortaklık tarafından hazırlandıktan ve her güncellemeden itibaren en az 5 yıl süre ile saklanır. 5. AÇIKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ İÇERİDEN ÖĞRENİLEN BİLGİLER İçeriden öğrenilen bilginin açıklanması yükümlülüğü, ortaklığın mali durumu veya faaliyetleri nedeniyle sermaye piyasası aracının değeri üzerinde etkili olabilecek, yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek veya haklarına kullanmalarına yönelik olay ve gelişmeler çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bu rehberin, açıklama yükümlülüğü doğuracak içerden öğrenilen bilgi türlerini içeren ve kamuya açıklanması gereken tüm hususları kapsaması mümkün değildir. Bu nedenle, aşağıda verilen örnekler tavsiye niteliğindedir. Kamuya açıklama yapma yükümlülüğü bulunanlar, karşılaştıkları bu tür gelişmeleri kamuya açıklayıp açıklamayacaklarını eldeki veriler ve kendi koşulları ışığında değerlendirmelidirler. Bu nedenle, bu örneklerle nitelendirilen olayların sermaye piyasası aracının değeri ve yatırımcıların kararları üzerinde etkili olup olmayacağı değerlendirilirken her bir durum ayrı ayrı dikkate alınır. Bir durumun sermaye piyasası aracının değeri ve yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olup olmayacağı, işletmenin büyüklüğüne ve yapısına, ilgili sektöre, rekabet koşullarına, piyasa beklentilerine ve ilgili diğer faktörlere dayanabilir. Bu bölümde yer alan hususlar yalnızca örnek niteliğinde olup, açıklanması gereken tüm özel durumları kapsamamaktadır. Bu veya benzeri durumlarla karşılaşılması halinde özel durum açıklaması yapılmasının değerlendirilmesi ortaklığın sorumluluğundadır. 8

9 5.1. Ortaklığı Dolaylı Olarak İlgilendiren Dışsal Koşullar Ortaklığın faaliyetleri sonucu veya ortaklığın kontrolü altında ortaya çıkmamasına rağmen ortaklığın ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarının değeri ve bunlara yatırım yapan veya yatırım yapmayı değerlendiren yatırımcıların kararları üzerinde dolaylı olarak etkili olabilecek hususlar içeriden öğrenilen bilgi olarak değerlendirilmelidir. 1) Ortaklık faaliyetlerinin veya üretiminin kısmen veya tamamen durdurulması, faaliyetin imkansız hale gelmesi veya bu sonuçları doğurabilecek gelişmelerin ortaya çıkması, 2) Ortaklık varlıklarının doğal afetler, yangın, su basması gibi olaylar sonucu zarara uğraması, 3) Faaliyet gösterilen sektöre ilişkin mevzuat değişiklikleri nedeniyle ortaklığın faaliyetlerinin ve/veya mali durumunun etkileneceğinin ortaya çıkması, 4) Kamu kurumları ile özel sektör kuruluşlarınca ortaklığı doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyecek karar alınması ya da açıklama yapılması, 5.2. Yönetici ve Denetçi Kadrolarındaki Değişiklikler Belirli durumlarda, şirketlerin üst yönetim kadrolarındaki değişiklikler, özel durum açıklaması yapılmasını gerektirebilir. Yönetim veya denetim kurullarına üye seçimi, bu üyelerin istifası veya azli, murahhas aza atanması, önemli pozisyonlarda bulunan personelin işten çıkarılması gibi durumlar sermaye piyasası aracının değeri üzerinde etki doğuracak potansiyel taşıyabilir. Ayrıca önemine göre, ortaklığın finans, üretim pazarlama vb bölüm başkanlarının istifası da açıklanması gereken bir durum olarak değerlendirilebilir. Faaliyetleri belirli kişilerin bilgi birikimine ve yaratıcılığına dayanan ortaklıklarda, araştırma geliştirme bölümü, üretim bölümü vb birimlerde meydana gelen personel değişiklikleri de bu kapsamda değerlendirilir. Diğer taraftan, yalnızca kadrolarda ortaya çıkan değişiklerin değil, bu kadrolarda bulunan personelin ve yöneticilerin görevleri ile ilgili olarak karşılaşılan ve ortaklığı etkileyen dava ve yaptırımlar da bu bildirim yükümlülüğünün konusudur. Bunların yanı sıra ve aşağıda sayılanlarla sınırlı olmamak üzere; 1) Ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, murahhas müdürleri, genel müdür ve yardımcıları, denetimden sorumlu komite üyeleri, denetçileri ile ortaklıkta önemli karar ve yetki sorumluluğu taşıyan diğer kişilerin atanması, ayrılması veya herhangi bir nedenle değişmesi, 9

10 2) Ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile denetçilerinin genel kurulca ibra edilmemesi veya genel kurul kararı ile aleyhlerine sorumluluk davası açılması, genel kurul kararları aleyhine dava açılması veya yönetim kurulu kararları aleyhine Sermaye Piyasası Kanununun 12 nci maddesi uyarınca dava açılması ve bu davalara ilişkin mahkeme kararlarının kesinleşmesi, 3) Ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri, genel müdür ve yardımcıları veya ortaklıkta önemli karar ve yetki sorumluluğu taşıyan diğer kişiler hakkında sahtekarlık, emniyeti suistimal, hırsızlık, kaçakçılık, dolandırıcılık, hileli veya taksirli iflas gibi suçlardan dava açılması ve bu davalara ilişkin mahkeme kararlarının kesinleşmesi, 4) TTK nın 336 ncı maddesi uyarınca dava açılması ve açılan davaların karara bağlanması, durumları da özel durum açıklaması yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmelidir. 5.3 İdari ve Adli Kovuşturma Ortaklıkta göreb alanların görevleri ile ilgili olarak karşılaştıkları dava ve yaptırımların yanı sıra doğrudan ortaklık ile ilgili olan idari veya adli kovuşturmalar da özel durum açıklaması yükümlülüğüne konudur. Bu kovuşturmaların sermaye piyasası aracının değerini veya yatırım kararlarını etkileyeceği kanaati oluştuğu anda açıklama yükümlülüğü doğar. Fakat kovuşturmanın sonucuna bağlı kalmaksızın, ortaklığın kovuşturmanın sonucunu etkileyebilecek önlemler alması da açıklama yükümlülüğüne tabidir Önemli Olağandışı Gelir ve Karlar Ortaklığın normal faaliyetleri dışında, arızi olarak ortaya çıkan kazanç veya zararlarının sermaye piyasası aracının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileme ihtimali bulunması durumunda açıklama yükümlülüğü doğar. Bu tür durumlar: 1) Olağandışı durumlardaki özel amortismanlar (hurdaya ayırma, istimlak vb), 2) Olağandışı zararlar (dolandırıcılık, sahtekarlık vb), 3) Dava sonucu ortaya çıkan, ortaklığın varlığını tehdit edebilecek giderler veya ortaklık için önem arz eden gelirler, 4) Büyük çapta iş kesintileri için ödenen bedeller, 5) Ortaklıkların organizasyonunun yapılandırılması sonucu ortaya çıkan kazanç veya kayıplar (bağlı ortaklıkların birleşmesi sonucu ortaya çıkan vergi aktifi vb), 6) Ortaklığın borçlarının yeniden yapılandırılması vb sebeplerle, kredi verenlerin gönüllü feragatı sonucu oluşan gelirler, 10

11 şeklinde ortaya çıkabilir Birleşme ve Devralmalar Birleşme ve devralmalara ilişkin içeriden öğrenilen bilgilerin kamuya açıklanma zamanı alıcıyla ve hedef şirketle ilgilidir. Müzakerelerde bir ya da birden fazla alıcı veya hedef şirket olması açısından bir ayrım yapılmalıdır. Gerçekleşmesi muhtemel birçok senaryo karşısında, aşağıda yer verilen durumlar yetersiz kalabilir. Alıcı statüsündeki bir ortaklığın yönetim kurulu tarafından, bir şirketle birleşmek veya bir şirketin devralınması için alınan bir karar veya bununla ilgili olarak bir danışman atanması, etkileri sermaye piyasası aracının değerini veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyecek kadar somut değilse, içerden öğrenilen bilgi olarak nitelendirilmez. Prensip olarak, makul bir yatırımcının gözüyle, bir işlemin sonuçlanması ihtimali yüksek olduğunda ve fiyatlar ve yatırım kararları üzerinde bir etki yaratması muhtemel olduğunda içerden öğrenilen bilgi meydana gelir. Bu açıdan, piyasada yayılmış olan haberler, söylentiler ve spekülasyonlar hesaba katılmalıdır. Devralma görüşmelerinde, tek alıcı ve tek hedef şirket olduğu ve içerik konusunda ve sözleşmenin diğer kısımlarında anlaşmaya varma niyeti açıkça ortadaysa, bu gibi anlaşmaların içerden öğrenilen bilgi olup olmadığı konusu değerlendirilmelidir. Bununla birlikte, hedef şirket ve gönüllü alıcı satıcı ilişkisi içermeyen şirket ele geçirmeleri gibi durumlar da özel durum açıklaması yükümlülüğüne tabidir. Ortaklık veya üçüncü şahıslar tarafından, ortaklığın sermaye paylarına ya da ortaklık tarafından diğer ortaklıkların sermaye paylarına yönelik olarak; çağrıda bulunarak hisse senedi veya vekalet toplanmasına karar verilmesi, Kurul tebliğleri uyarınca çağrıda bulunma zorunluluğunun ortaya çıkması, bu zorunluluktan muaf tutulma veya çağrıda bulunma başvurusunda bulunulması, başvurunun sonuçlanması ortaklığın sermaye piyasası araçlarını veya bunlara ilişkin yatırımcı kararlarını etkileyebileceğinden açıklama yükümlülüğü doğurabilir Maddi Duran Varlıklar ile İlgili İşlemler Ortaklıklar, maddi duran varlıklarının alım satımı, kiralanması, kiraya verilmesi veya ayni sermaye olarak konulması durumlarında bu durumun içeriden öğrenilen bilgiyi oluşturup oluşturmadığı değerlendirilmelidir. Uygulanması bir zorunluluk teşkil etmemekle birlikte; 1) Alış veya satış bedeli ya da yıllık kira tutarı Kurul tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki maddi duran varlıkların toplam net değerinin en az %25 ine veya 11

12 aktif toplamının en az %10 una ulaşan maddi duran varlık satışları, alışları, kiraya verilmesi, kiralanması veya bir şirkete ayni sermaye olarak konulması veya 2) Bu oranlara ulaşıldıktan sonra, son bilanço aktif toplamının % 5 ve katlarına veya maddi duran varlıkların toplam net değerinin % 10 ve katlarına ulaşan veya aşan maddi duran varlık alınması, satılması, kiralanması, kiraya verilmesi veya bir şirkete ayni sermaye olarak konulması, içeriden öğrenilen bilgi niteliğinde kabul edilebilir. Bununla birlikte, bu oranlara bağlı olmaksızın, mal ve hizmet üretimini önemli derecede etkileyecek maddi duran varlık alınması veya kiralanması veya bu nitelikteki maddi duran varlıkların satılması veya kiraya verilmesi veya bir şirkete ayni sermaye olarak konulması da içeriden öğrenilen bilgi niteliğindedir. Diğer taraftan, varsa, bu işlemler nedeniyle elde edilen karların sermayeye eklenmesine veya gelir olarak kaydedilmesine ilişkin karar alınması da açıklamaya konu edilmelidir Ortaklığın Faaliyetlerine İlişkin Değişiklikler Mülga Seri:VIII No:39 sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği nde yer alan bazı hükümlerin ortaklıklara faaliyetlerine ilişkin olarak ortaya çıkabilecek içeriden öğrenilen bilginin değerlendirilmesinde kullanılması mümkündür. Bu hususlar aşağıda verilmektedir. 1) Ortaklığın fiili faaliyet konusunun değişmesi veya yeni konularda faaliyete başlanması hususlarında karar alınması, 2) Ortaklığın faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyebilecek yeni bir ürün üretilmesi ya da yeni bir teknoloji kullanılmasına ilişkin karar alınması, 3) Ortaklığın faaliyetlerinin veya üretiminin kısmen veya tamamen durdurulması, imkansız hale gelmesi veya bu sonuçları doğurabilecek gelişmelerin ortaya çıkması, 4) Ortaklığın faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyebilecek paya sahip bir müşteri ve/veya tedarikçi ile yeni bir iş ilişkisine başlanması, mevcut iş ilişkisinin sona ermesi veya ortaklığın faaliyetleri içindeki payının önemini yitirmesi, 5) Ortaklık aleyhine fesih davası açılması, 6) Varsa, esas sözleşmede tayin edilen bir fesih sebebinin tahakkuku veya ortaklık genel kurullarında ortaklığın feshine karar verilmesi, 7) Ortaklığın yurt içi ve yurt dışında yeni birimler oluşturması, açılan birimlerini kapatması, organizasyonunu önemli ölçüde değiştirmesi, 12

13 8) Ortaklığın tarafından veya ortaklık aleyhine açılan davaların veya tahkim başvurularının, ortaklığın mali yapısını veya faaliyet sonuçlarını önemli ölçüde etkileyecek tutara ulaşması, 9) Patent, royalty, lisans, know-how, teknolojik işbirliği, marka devri, iş ortaklığı (joint venture) gibi konularda anlaşma yapılması, anlaşmaların iptal edilmesi veya daha önce kamuya açıklanmış koşullarının değişmesi, İmtiyaz elde edilmesi, mevcut imtiyaz koşullarının değişmesi veya kaldırılması veya patent alınması, Bedeli, kamuya açıklanan son gelir tablosundaki brüt satış hasılatının %10 veya daha fazlasına tekabül eden tutardaki ihalelerin kazanılması, bunların kapsamına girmemekle birlikte, faaliyetleri önemli ölçüde etkileyebilecek her türlü anlaşmanın yapılması, iptal edilmesi, anlaşma koşullarının değişmesi, yetkili mercilerden faaliyet izni alınması, yenilenmesi veya iptal edilmesi, 10) Toplu sözleşme görüşmelerine başlanılması, görüşmelerin sonuçlanması, grev veya lokavt kararı alınması, kararların uygulamaya konulması veya kaldırılması, 11) Geçici personel hariç olmak üzere, personel sayısındaki artış veya azalışın son bilanço tarihindeki personel sayısının %10 ve katlarına ulaşması, bu orandaki personelin zorunlu olarak izne çıkarılması, 12) En son açıklanan yıllık faaliyet raporunda yer alan kapasite kullanım oranlarında, mevsimlik ve olağan dalgalanmalar dışında, uzun sürecek en az 20 puanlık bir değişikliğin ortaya çıkması, 13) Ortaklığın üretim, pazarlama, satış gibi ana faaliyet dallarından en az birisinin kısmen veya tamamen başka kişi veya kurumlara devri, kullandırılması, hak tesisi konularında karar alınması, 14) Son bilanço aktif toplamının %15 inin altında kalan önemli mal varlığı devirleri ile son bilanço aktif toplamının %15 i ve üzerinde gerçekleşen bölünme işlemlerinde; mal varlığı devrine veya bölünme işlemine karar verilmesi, söz konusu işlemlerin gerçekleşme aşamaları ve tamamlanması, 15) Yönetim kurulu üyelerinin veya temsil ettikleri tüzel kişilerin, genel kurulun onayı çerçevesinde, ortaklık ile yaptıkları işlemlerin ve ortaklık ile rekabet edilen faaliyetlerinin önemli boyutlara ulaşması, 16) Kurul Tebliğleri çerçevesinde kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının %10 veya daha fazlası tutarında yatırım kararı alınması, yatırıma başlanılması, vazgeçilmesi, 13

14 ertelenmesi, durdurulması, tamamlanması, yatırımlarla ilgili teşvik belgesi alınması, süresinin uzatılması veya alınan teşvik belgesinin herhangi bir nedenle iptal edilmesi, durumları niteliğine göre içeriden öğrenilen bilginin açıklanması yükümlülüğü doğurabilir. İçeriden öğrenilen bilgi niteliğinde olmamakla birlikte ortaklık merkezinin veya faaliyetlerinin yürütüldüğü ana birimlerinin adres, telefon veya faks numaraları gibi iletişim bilgilerinin değişmesi halinde de bu durumun özel durum açıklaması ile kamuya duyurulması gereklidir Ortaklığın Mali Yapısına İlişkin Değişiklikler Kar veya zarar üzerinde önemli etkisi olabilecek bir olay açıklanması gereken içerden öğrenilen bilgiyi oluşturmaktadır. Bu bilginin sermaye piyasası aracının değeri ve yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olması ihtimali bulunması halinde, mali tablo dönemi beklenmeksizin derhal açıklama yapılır. Özellikle sonuçların başka bir kurumsal organ veya komite tarafından son kez gözden geçirilmesinin gerekli olduğu durumlarda, ortaklıklar erteleme şartlarını sağlayıp sağlamadıklarını değerlendirebilirler. Bir hesap dönemine veya ara döneme ait faaliyet sonuçlarının fiyat üzerinde önemli etkisi olması ihtimali varsa bunlar basın toplantılarında veya analistlerin görüşmelerinde belirtilen süreler beklenmeksizin derhal kamuya açıklanmalıdır. Mülga Seri:VIII No:39 sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği nin aşağıda verilen hükümlerinin, açıklanması gereken içeriden öğrenilen bilginin değerlendirilmesinde dikkate alınması mümkündür: 1) Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 veya daha fazlasına tekabül eden bir tutar için ortaklık aleyhine herhangi bir yolla icra takibine başlanılması, takibin sona ermesi, dava açılması veya davanın sonuçlanması, devam etmekte olan icra takiplerinin toplamının kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 una ulaşması, 2) Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 veya daha fazlasına tekabül eden tutardaki borçlar için alacaklıların, birlikte veya münferiden alacaklarının bir kısmından veya tamamından vazgeçmeleri veya vadelerini uzatmaları; ortaklığın konkordato mühleti isteminde bulunması, konkordatonun tasdik edilmesi, reddedilmesi veya konkordatonun feshedilmesi veya ortaklığın iflasına karar verilmesi, 14

15 3) Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 u veya daha fazlasına tekabül eden alacakların Kurulun muhasebe standartlarına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde şüpheli veya değersiz hale gelmesi veya bu durumun ortadan kalkması, 4) Ortaklıkça verilen ipotek, kefalet, rehin, garanti gibi teminatların toplamının; Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının, üçüncü şahısların ve/veya grup şirketlerinin borcunu temin amacıyla verilenlerde % 5 ve katlarına (bankaların gayrinakdi kredileri için % 20 ve katlarına), ortaklık faaliyetleriyle ilgili olarak verilenlerde % 10 ve katlarına ulaşması, 5) Kayıtlı sermaye sistemine tabi ortaklıklarda yönetim kurulunca sermaye artırımı veya sermaye artırımının miktarında, kaynaklarında veya yönteminde değişiklik kararı alınması, kararlaştırılan sermaye artırımının tamamen veya kısmen gerçekleştirilememesi, 6) TTK nın 324 üncü maddesinde belirtilen durumların ortaya çıkması, bu madde kapsamında karar alınması, işlemler yapılması ve işlemlerin sonuçlanması, 7) Ortaklık için önemli bir mali yükümlülük altına doğrudan veya şarta bağlı olarak girilmesine yol açacak gelişmelerin meydana gelmesi, ortaklığın borçlarının ertelenmesi veya yeniden yapılandırılması talebinde bulunması, söz konusu taleplerin sonuçlanması, 8) Ortaklığın SSK primlerinin, vergi ve/veya vergi taksitlerinin ödenmesini en az iki ay geciktirmiş olması ve/veya bu nitelikteki borçlarının önemli bir tutara ulaşması, 9) Ortaklığın personel ücretlerini ödememesi, ödemeleri ertelemesi ve/veya taksitlendirmesi, 10) Halka açık anonim ortaklıklarda yönetim kurulunca temettü avansı dağıtılmasına ilişkin karar alınması, temettü veya temettü avansı ödeme yer ve tarihlerinin belirlenmesi, 11) Ortaklık aleyhine iflas davası açılması veya ortaklığın tasfiyesi sonucunu doğurabilecek sona erme nedenlerinden birinin gerçekleşmesi, ortaklığın tasfiye sürecine girmesi, 12) Ortaklıkça, çeşitli amaçlarla kurulmuş olan vakıflara ve/veya diğer kişi ve kuruluşlara yapılan bağış ve yardımların kamuya açıklanan son bilanço aktif toplamının en az %1 ve üzerinde olması veya %1 in altındaki bağış ve yardımların toplamının kamuya açıklanan son bilanço aktif toplamının en az %1 ine ulaşması, 13) Muhasebe politikalarında değişiklik yapılması, 14) Geçici vergi uygulaması nedeniyle beyanname ekinde vergi dairelerine mali tablo sunulması dahil, Kurulca belirlenen mali tablo bildirim sürelerinden önceki bir tarihte mevzuat gereği herhangi bir otoriteye mali tablo verilmesi, 15

16 15) Kurulun muhasebe standartlarına ilişkin düzenlemeleri uyarınca ortaklığın kamuya açıklanan son mali tablosunda yer alan şarta bağlı olayların gerçekleşmesi, 16) Ortaklığın mali durumunda önemli bir değişiklik olması ya da yakın bir gelecekte önemli bir değişikliğin ortaya çıkmasının beklenmesi, 17) İşbirliğine dayalı önemli anlaşmalarının yapılması, tamamlanması, değiştirilmesi veya sona erdirilmesi, 18) Ortaklığa yüksek miktarda borçlu olanların iflas etmesi, bu tür bir alacağın temerrüde düşmesi Finansal Duran Varlıklara İlişkin Değişiklikler 1) Edinilen veya elden çıkarılan finansal duran varlıkların alış veya satış bedellerinin Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 5 ine ulaşması, başka bir şirketin sermayesinin veya toplam oy hakkının % 10 veya daha fazlasının elde edilmesi ya da elden çıkarılması veya tutarı söz konusu oranların altında kalmakla birlikte faaliyeti önemli ölçüde etkileyecek finansal duran varlık edinilmesi veya elden çıkarılması hususlarında karar alınması, Varsa, finansal duran varlık satışlarından elde edilen karların sermayeye eklenmesine veya gelir olarak kaydedilmesine ilişkin karar alınması, 2) Ortaklıkça finansal duran varlığın sermaye artırımına kısmen veya tamamen katılma veya katılmama kararı alınması durumları, açıklanması gereken içeriden öğrenilen bilgi niteliği taşıyabilir Diğer Değişiklikler 1) Ortaklığın bağımsız denetimini yürüten denetleme kuruluşunun değişmesi, Kurulun bağımsız dış denetime ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde çekilmesi veya denetim sözleşmesinin feshedilmesi veya bağımsız denetim şirketinin ortaklığın mali tablolarıyla ilgili görüş bildirmekten kaçınması veya olumsuz görüş bildirmesi, bağımsız denetim raporunda ortaklığın sürekliliğini tehlikeye düşürecek belirtiler olduğu hususunun yer alması, 2) Ortaklık yönetim kurulunca, kar dağıtımı, sermaye artırımı, esas sözleşme değişikliği gibi genel kurulca karara bağlanması gereken tüm konularda genel kurula sunulacak önerilere ilişkin karar alınması ve genel kurulun toplanamaması, 3) Derecelendirme yapmak üzere Kuruldan izin almış kuruluşlar ile Kurulca kabul edilen uluslararası derecelendirme kuruluşlarına yaptırılan derecelendirmenin sonuçlanması, 16

17 4) Ortaklığın yöneticilerine ve/veya diğer çalışanlarına yönelik hisse senedi edindirme planları uygulanması konusunda karar alınması, 5) Ortakların yeni pay alma hakkı kullanımı ile yeni pay alma hakkı kullanımından sonra kalan payların satışının veya bedelsiz pay alma haklarının kullanımının, payların dağıtımının yer ve tarihlerinin belirlenmesi, 6) Kurulun mali tablolara ilişkin düzenlemelerinde yer alan tanımlar çerçevesinde ana ortaklık, iştirak, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların faaliyetlerinde, mali yapılarında ve yönetim/sermaye ilişkilerinde önemli bir değişikliğin ortaya çıkması, 7) Ortaklığın sermaye piyasası araçlarının yabancı ülkelerdekiler dahil borsalara veya teşkilatlanmış diğer piyasalara kote edilmesi veya işlem görmesi için başvuru yapılması, başvurunun sonuçlanması, işlemlerin durdurulması, kotasyon koşullarının kaybedilmesi ya da sermaye piyasası araçlarının kottan çıkarılması, işlem gördüğü piyasaların değişmesi, 8) Ortaklığın sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü yabancı ülke borsalarında ve/veya piyasalarında açıklama yapması, 9) Ürün veya çevresel yükümlülükleri içeren önemli durumlar, içeriden öğrenilen bilgiye ilişkin açıklama yükümlülüğü doğurabilir Borçlanma Araçları ile İlgili Bilgiler Borsada işlem gören paylar ile karşılaştırıldığında, diğer sermaye piyasası araçlarının değerleri ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkilemesi muhtemel özel durumlar genellikle daha az ortaya çıkar. Ancak, borçlanma araçları borsalarda işlem görmeye kabul edildikten sonra, ortaklığın sermaye piyasası aracına ilişkin yükümlülüklerinde (örneğin anapara ödemesi veya faiz ödemesi) meydana gelebilecek değişikliklerin fiyat (veya faiz oranı) üzerinde olası etkileri kamuya açıklanmalıdır Genel Olarak Kullanılan Göstergeler Açıklamalarda kullanılan göstergeler veya oranlar faaliyet sürecinde, sektörde ve iş dünyasında genel olarak kullanılan göstergeler olmalı ve daha önce açıklanan verilerle karşılaştırmayı kolaylaştırmalıdır. Bu tür göstergelerin kullanılan özel durum açıklamaları, bir önceki yılın aynı dönemi, önceki ay, aynı ürün grubu ile karşılaştırmalı olarak ve varsa aynı konuya ilişkin olarak yapılan bir önceki özel durum açıklamasına atıfta bulunacak şekilde yayınlanmak zorundadır. 17

18 6. İÇERİDEN ÖĞRENİLEN BİLGİNİN AÇIKLANMASININ ERTELENMESİ Ortaklıklar Tebliğ in 15 inci maddesi uyarınca; sorumluluğu kendisine ait olmak üzere içerden öğrenilen bilginin açıklanmasını yasal hak ve menfaatlerinin zarar görmesini önlemek amacıyla erteleme yetkisine sahipler. İçerden öğrenilen bilgi açıklama yükümlülüğünün doğduğu tarihte kamuya açıklanmalıdır. Erteleme döneminde, gelişmelerin kamuya açıklanmasına gerek yoktur. Ancak açıklamanın ertelenmesi için; (i) ertelemenin kamuoyu için yanıltma riski oluşturmadığını (ii) erteleme süresince bilgilerin gizliliğinin sağlaması şarttır. Ortaklıklar, içeriden öğrenilen bilginin kamuya açıklanmasını ertelemeye karar verdiklerinde, ertelenen bilgiyi, ertelemenin ortaklığın yasal haklarının korunmasına etkisini, yatırımcıların yanıltılması riskini oluşturmadığını ve erteleme süresince bu bilginin gizliliğinin korunması için ne gibi tedbirleri alındığını yönetim kurulu kararına bağlarlar. İçeriden öğrenilen bilgilerin kamuya açıklanmasının ertelenme sebepleri ortadan kalkar kalkmaz, ortaklıklar sözü edilen içeriden öğrenilen bilgileri kamuya ve ilgili borsaya derhal bir açıklama sunmak zorundadırlar. Yapılacak açıklamada erteleme kararı ve bunun temelindeki sebepler belirtilecektir. Kurul, gerekli gördüğü takdirde, erteleme sebeplerinin yerinde olup olmadığını incelemeye yetkilidir. Örneğin, ortaklığın bankası tarafından kredi faaliyetlerinin sonlandırılmasının neden olduğu bir likidite sıkıntısı, açıklama yükümlülüğüne konu olan bir içerden öğrenilen bilgi niteliğindedir. Ortaklık bankayla müzakerelere katılır ve yönetim kurulu bu durumun kamuoyu tarafından bilinmesinin diğer bankalarla veya tedarikçileri ile ilişkilerine zarar vereceği şeklinde değerlendirirse açıklama yapmayı erteleyebilir. İzleyen müzakerelerde banka ile yeniden kredi ilişkisi tesis edildiğinde, likidite sıkıntısının aşılmasına ve içerden öğrenilen bilginin artık mevcut olmamasına rağmen ortaklık Tebliğ de belirtilen diğer hususlarla birlikte açıklama yapmakla yükümlüdür Ortaklığın Erteleme Kararı Almasında Dikkate Alacağı Yasal Menfaatler Ortaklığa derhal açıklama yükümlülüğünü erteleme hakkı veren yasal haklar özellikle: 1) Sonuçların yayımlanması yatırımcıların çıkarlarını tehdit edebilecek müzakerelerde uzlaşma sağlanmasının yakın olduğu veya 2) Anlaşmaların veya ortaklığın yönetim organlarınca alınmış kararların uygulanmasının diğer ortaklığın onayını gerektirdiği ve bilginin açıklanmasının sürece olumsuz etki edeceği, durumlarda oluşur. 18

19 Yukarıda da bahsedildiği gibi bir banka ile kredi sözleşmesi imzalanması amacıyla müzakerelere katılan ortaklığın, bu durumun kamuoyu tarafından bilinmesinin diğer bankalarla veya tedarikçileri ile ilişkilerine zarar vereceği durumlarda ortaklık, açıklamayı erteleme hakkı olduğunu iddia edebilir. Ortaklığın yasal hakları, sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek yeni bir ürün, patent, icat vb. söz konusu olduğunda tehlikede olabilir. Bu gibi durumlarda, ortaklık haklarını korumak için gerekli önlemleri alana kadar, içerden öğrenilen bilginin açıklanmasını erteleyebilir. Ortaklıkların hakları yatırımcıların çıkarları ile karşılıklı incelenmelidir. Haksız bir ertelemenin sonucu, içerden öğrenilen bilginin gecikmesi olabilir. Değerlendirme sadece ortaklığın kendi haklarıyla sınırlandırılmalı, üçüncü kişilerin de bu ertelemeyle ilgili bulunabilecekleri konusu kapsam dışı kalmalıdır Kamuoyunun Yanıltılmaması Ortaklıklar yasal haklarını korumaları için gerekli olduğu sürece içerden öğrenilen bilginin kamuya açıklanması yükümlülüğünden muaftırlar. Ancak ortaklık, fiyatları etkileyebilecek bir bilgiye sahipken bunu erteleme koşulları sağlanmaksızın açıklamazsa yatırımcılar arasında bilgi eşitsizliği doğar. Bilgi eşitsizliği doğrudan bir yanıltma anlamı taşımasa bile, ortaklıklar muafiyet süresince, ertelenen bilgiler ile çelişen açıklamalar yapmamalıdırlar İçerden Öğrenilen Bilginin Gizliliğinin Garanti Edilmesi İçerden öğrenilen bilgilere, yükümlülüklerini yerine getirmek için o bilgilere ihtiyacı olan gerçek ve tüzel kişilerin dışındakilerin ulaşmasının önlenmesi için ortaklıklar gerekli tedbirleri almalıdırlar. Ortaklığın açıklamayı ertelediği zaman diliminde, ortaklığın kusuru üzerine, açıklanması ertelenen bilgiyle ilgili söylentiler çıkar veya bazı detaylar kamuya açıklanırsa, bu söylentilerin ve kamuya açıklanan detayların gizliliğinden artık emin olunamaz. Eğer söylentilerin yayılması, ortaklığın kusurundan kaynaklanmıyorsa ve bu ispat edilebiliyorsa ortaklık açıklamayı ertelemeye devam edebilir. Bu gibi durumlarda, bilgilerin gizliliğinin korunması hakkındaki kriterler halen geçerlidir. Ancak bu gibi durumlarda, ortaklıklar kamunun yanıltıldığı imajını verecek çelişkili açıklama ve inkarlardan kaçınmalıdırlar. Ortaklıklar bu hallerde yorum yok politikasını benimseyebilir. 19

20 7. İÇERİDEN ÖĞRENİLEN BİLGİLERİN BİLDİRİM ŞEKLİ İçeriden öğrenilen bilgilere ilişkin açıklamalar, bu Rehber in 1 numaralı ekinde bulunan form kullanılarak yapılmalıdır. Sermaye Piyasası Kurulu nun internet sitesinden ulaşılabilecek olan açıklama formunda yer alan tüm bilgilerin eksiksiz doldurulması şarttır. Açıklamada; açıklamanın esas içeriğini gösteren ve özetleyen bir ilk cümle ve bir başlık yer almalı, bir açıklamada birden fazla konu hakkında açıklama varsa, birden fazla başlık içermelidir. Bunun için; likidite sorunları/ aşırı borçluluk, birleşme ve devralmalar, faaliyete ilişkin bilgiler / işlemlerin sonuçları, temettü ödemeleri, iş ortaklıkları / ortak girişimler, sermaye değişiklikleri, personel değişiklikleri, yasal işlemler/davalar veya diğer çeşitli konular gibi başlıklar kullanılabilir Açıklamada İçerden Öğrenilen Bilgi Tanımlanmalıdır Açıklamada içerden öğrenilen bilgiyle ilgili olarak aşağıdaki detaylar belirtilmelidir: 1) İçerden öğrenilen bilginin meydana gelmesine yol açan olayların tarihi (olayların ortaya çıktığı veya öğrenildiği tarih), 2) Açıklamada açıkça ifade edilmemiş ise bilginin ortaklık ile neden ilgili olduğu hakkında açık bir tanımlama, 3) Bilginin kamuya duyurulmasını gerektirecek, sermaye piyasası aracının değerini veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek nedenler. Ortaklık, içeriden öğrenilen bilgilerin kamuya duyurulmasında gerekli tüm detayları sunmak zorundadır. Açıklamalarının doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için zorunluysa bu durumun ilgili olduğu karşı taraf belirtilmeli, değişikliklerin ve/veya etkilerinin miktar veya tutar olarak ifade edilebilmesi halinde, yapılacak açıklamalarda miktar ve tutara yer verilmeli, henüz kesinleşmemiş bir olay veya koşullar nedeniyle hala belirsiz olan özel durumlar bu belirsizlik ve belirsizliğin çözüme kavuşacağı tahmini tarih ve çözüme kavuşması için gereken koşullara belirtilmeli, Açıklamalar kısa ve öz olmalı, 10 ila 20 satırı geçmemelidir. Açıklamalar yönetim kurulu başkanı, genel müdür vb kişilerin sözlerinden alıntıları içermemeli, içeriden öğrenilen bilginin dışında bu bilginin etkilerini taraflı bir şekilde yansıtan ifadelere yer verilmesinden, mevcut durumun abartılmasından veya olduğundan önemsiz gösterilmesinden kaçınılmalıdır. Bu anlamda açıklamalar doğrulanabilir bir durumu anlatmalıdır. Hiçbir somut duruma dayanmayan uyarı ve tavsiyeler ile söylentiler gibi tamamen doğrulanamayan bilgiler açıklama konusu yapılamaz. 20