Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 2

Transkript

1 METALĠK KAPLAMALAR Uygulamada metalik kaplamalar yalnız korozyondan korunma amacı ile dahi yapılmış olsalar bile diğer önemli bazı amaçlara da hizmet ederler: Dekoratif görünüşü çekici kılarlar. 1

2 Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 2

3 Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 12

13 METALĠK KAPLAMALAR Yüzeye değişik özellikler kazandırırlar (sertlik, elektriksel iletkenlik v.b.) Yüzeyin bazı bölümlerini bir başka yüzey işlem sırasında maskelerler. 13

14 METALĠK KAPLAMALAR Bazı kaplamalar dekoratif çekicilik vermek için yapılmış olmalarına karşın kendi korozyonları önemli bir sorun haline gelebilir. 14

15 ÇOK KATLI KAPLAMALAR Koruma prensiplerinden katodik koruma yolu ile koruma çok katlı katmanların kullanımında temel prensibi oluģturur. 15

16 ÇOK KATLI KAPLAMALAR Bu tip korumaya en yaygın örnek olarak mikroçatlaklı veya mikrogözenekli krom ve çift tabaka nikel (üstte parlak, altta yarı parlak) ile kaplanmış çelikler gösterilebilir. 16

17 METALĠK KAPLAMALAR Metalik kaplamaların bileģimleri, yapıları, içerlerinde bulunan organik, inorganik veya metalik safsızlıklar korozyon dirençlerine etki eder. 17

18 METALĠK KAPLAMALAR Çinko kaplama sıcak daldırma veya elekrolitik yöntem ile yapılabilir. Sıcak daldırmada eğer ergimiģ çinko banyosuna alüminyum (0.15 ~ 0.25%) katılmamıģ ise kaplama genel olarak bir çinkodemir alaģımı katmanları Ģeklinde elde edilir. 18

19 METALĠK KAPLAMALAR Malzeme kaplamadan sonra uzun süre yüksek sıcaklıkta tutulursa tüm katman bir demir-çinko alaģımı haline dönüģtürülebilir. 19

20 METALĠK KAPLAMALAR Kaplama tabakası demirden farklı olarak çinko banyosunda bulunan diğer alaģım elementlerini de içerir. 20

21 METALĠK KAPLAMALAR Elektrolitik çinko kaplama ise, eğer malzeme iģlem sırasında veya sonra ısınmaya maruz kalmamıģ ise genel olarak kaplama tabakası saf çinkodur. 21

22 KAPLAMA ġeçġmġ Metalik kaplamalarla korunmada kaplama türü seçiminde aşağıda sıralanan faktörlere dikkat edilir. Seçim sırasında, ekonomik faktörler de çok önemli yer tutar. Ortam Ömür Dekoratif etki Alt metal Parçanın şekli ve boyutu Sonra uygulanacak imalat yöntemleri Mekanik faktörler 22

23 METALĠK KAPLAMALAR Endüstriyel uygulamada önem kazanmıģ metal kaplama yöntemleri: Fiziksel Metodlar Sıcak Daldırma Yayınma ile kaplama Vakum kaplama Katodik saçınım Ġyon kaplama Ġyon aģılama Mekanik Metodlar Metal giydirme (cladding) Sıcak püskürtme Kimyasal Metodlar 23

24 KLADING UYGULAMALARI 24

25 KLADING (CLADDING) UYGULAMALARI 25

26 KLADING (CLADDING) UYGULAMALARI 26

27 ALUMĠNYUMLA FARKLI KAPLAMA UYGULAMALARI 27

28 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN EKSTRUZYONDA ġekġllendġrġlmesġ PROFĠL ÖRNEĞĠ 28

29 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN ġekġllendġrġlebġlġrmesġ Şekil 68. Haddelemenin şematik gösterimi 29

30 METALĠK KAPLAMALAR Yüksek sıcaklıkta uygulanan metodlar - Kimyasal indirgeme ile DüĢük sıcaklık metodları - Kimyasal indirgeme - sementasyon - akımsız kaplama Elektrokimyasal Metodlar Elektrokaplama ( Elektrokimyasal kaplama ) 30

31 BELLĠ BAġLI METALĠK KAPLAMA YÖNTEMLERĠ 31

32 SICAK DALDIRMA YÖNTEMĠ En yaygın, en ucuz metal kaplama yöntemlerinden olan sıcak daldırma özellikle çeliğe, çinko, alüminyum, kurģun, bakıra kalay kaplamada kullanılır. Ergime sıcaklığı nispeten düģük olan metallerin kaplanmasında uygulanır 32

33 33

34 34

35 35

36 36

37 37

38 KALAY KAPLAMALAR 38

39 KALAY KAPLAMALAR 39

40 40

41 SICAK DALDIRMA YÖNTEMĠ Kaplanacak metal ile kaplama metali arasındaki reaksiyon alaģım tabakaları oluģturur, Kaplama metali ile alt metal arasında iyi bir fiziksel bağlantı sağlanır. Fakat birçok halde yüzeydeki saf metal ile alttaki alaģım tabakasının özelliklerinde farklılık gözlenir. 41

42 SICAK DALDIRMA YÖNTEMĠ Genelde metalik kaplamalar kaplandıkları metalden daha yumuģaktırlar. Kaplama sırasında metalin yüksek sıcaklığa maruz kalması mukavemetin azalmasına da neden olabilir. 42

43 SICAK DALDIRMA YÖNTEMĠ ErgimiĢ metal banyosuna katılan alaģım elementleri alaģım tabakasını ortadan kaldırabilir veya çok azaltabilir. Çinko banyolarında alüminyum (% ) alüminyum banyolarında silisyum (%3) ilavesi ile mekanik Ģekil verilmeye daha müsait levha, Ģerit kaplamaları yapılır. 43

44 SICAK DALDIRMA YÖNTEMĠ Sıcak daldırma küçük-büyük kesikli veya devamlı (kontinü) olarak uygulanabilir. Günümüzde tel, levha, Ģerit kaplamada sıcak daldırma yöntemi önemli yere sahiptir. 44

45 SICAK DALDIRMA YÖNTEMĠ Sıcak daldırma yöntemi ile elde edilebilecek kaplamanın alt sınır kalınlığı sınırlıdır. Günümüzde basınçlı sıcak hava püskürtme uygulamaları ve otomatik kontrol ile kalınlık dağılımı özellikle sürekli kaplamada sıhhatli olarak kontrol edilebilmektedir. Sıcak kaplamalar arasında alaģım kaplamalada önemlidir. Yüksek alüminyumlu (>65) Zn-Al kaplamalar ile Sn-Pb (%20-25) kaplamalar bu arada sayılabilir. 45