KURTULUŞ SAVAŞI KARTPOSTALLARI MEHMED İN HİKAYESİ *

Transkript

1 ÇTTAD, X/23, (2011/Güz), s.s Albüm KURTULUŞ SAVAŞI KARTPOSTALLARI MEHMED İN HİKAYESİ * Kurtuluş Savaşı nın bitmesinin hemen ardından, verilen bu büyük mücadeleyi kamuoyuna anlatmanın bir aracı olarak basılmış olan ve Mehmed in Hikayesi altbaşlığı ile sunulan kartpostalların bir kısmını bu albümde yayınlıyoruz. Bu kartpostallardan Mehmed in Hikayesi: 30 numaralı olanı, Edirne nin İşgali ni anlatmakta ve hemen sağ alt tarafında Yakında Kurtarılacak notundan 1 anlaşıldığına göre kartpostalların yayınlandığı tarih, Edirne nin kurtarıldığı tarih olan 25 Kasım 1922 tarihinden önce olmalıdır. Albümde, Büyük Taarruz dan sonra İzmir in ve Güzel Aydın ın kurtarılışına ilişkin notlar yer almaktadır. Buna göre, büyük bir olasılıkla bu kartpostallar 1922 senesinin Ekim ya da Kasım aylarında yayınlanmışlardır. Kartpostalların genel özelliğine bakıldığında karakalem tablolarla Anadolu nun başta İzmir olmak üzere değişik kentlerinin işgal edilişi, bu işgaller karşısında İstanbul Hükümeti nin tutumu, Kuva-yı Milliye nin doğuşu, kongreler, başta Sevr olmak üzere siyasi evreler, Mustafa Kemal Atatürk ün Samsun a hareketi ve Anadolu topraklarına çıkışı, muharebeler, Büyük Taarruz sonrasında Anadolu kentlerinin bir bir kurtarılışı v.b konular ele alınmakta ve işlenmektedir. Kartpostalların pek çoğunda Ulusal Kurtuluş Savaşı na ruh veren İstiklal Marşı ndan kıtalar serpiştirilmiş, yer yer Tevfik Fikret in ve Namık Kemal in coşkulu şiirlerinden alıntılarla bu ruh yansıtılmıştır. Örneğin derginin ön kapağında da yer alan kartpostalda, bahtı kara yurdun üzerinde karalar bağlamış biçimde otururken üzerinde Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini / Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini diyen Namık Kemal in ünlü dizesi yer almaktadır 2. Bu seslenişe ileriki kartpostallardan birinde Mustafa Kemal Atatürk ün ağızından Meclis te yaptığı ünlü konuşma ile yanıt verilmektedir: Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini / Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini Misak-ı Milli yi anlatan kartpostalda ise iki kılıç çatılmıştır. Bu kılıçlardan düşmanı temsil eden kılıç, parçalanmış; Türk Ulusu nu temsil eden kılıç ise parçalanmış kılıcın üzerinde yer almıştır. Kılıçların üzerinde ise Tevfik Fikret in şu dizesi yer almaktadır: Zulmün topu var, güllesi var, kal ası varsa / Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü vardır 4. Kurtuluş Savaşı nın ruhunu yansıtan ve özgün belge niteliğini taşıyan bu görsel malzemenin bilim dünyasına önemli bir katkı sağlayacağına inanıyoruz. Yayın Kurulu * Prof. Dr. Kemal ARI Arşivinden 1 30 numaralı kartpostal için bkz., s Kartpostal için bkz., s numaralı kartpostal için bkz., s numaralı kartpostal için bkz., s

2 Albüm Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini, Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini. 188

3 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Kafkas da, Anafartalar da, Kut-ül-Amare de, Galiçya da daha pek çok yerlerde düşman yıldırım gibi yetişerek perişan ettiğim halde bana ne hakla mağlubsun diyorlar? Neden silahımı elimden alıyorlar? 189

4 Albüm Görünen İstanbul. Vapura binen de Anafartalar Kahramanı na benziyor. 190

5 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi 15 Mayıs 335, Yunanlıların İzmir i işgalleri. Türklerin unutamayacağı bir tarih

6 Albüm 16 Mart 1920 de İstanbul un işgali sırasında şehit edilen Türk askerleri 192

7 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Erzurum ve Sivas Kongreleri 193

8 Albüm Zulmün topu var, güllesi var, kal ası varsa, Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü vardır. 23 Nisan

9 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Misak-ı Milli 28 Kanunusani

10 Albüm Türk ün azmi, iradesi, mefkuresi ve kabiliyetini İtilaf Hükümetlerine, sarayın Anzavurlarına, Halife ordularına karşı başarısı şimdilik böyle. (1335) 196

11 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Şimdi de böyle; Türk Kurtuluş Savaşı ve İslam Dünyası 197

12 Albüm Eşkıya Reisi Venizelos un oğlu Bursa da Sultan Osman Türbesi nde 198

13 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Sevr Muahedesinin Babıali murahhasları tarafından facia-ı imzası 10 Ağustos

14 Albüm Kazım Karabekir Paşa 200

15 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Kars ta Kaynayan Kazan: Ermenistan 201

16 Albüm İnönü Muharebeleri: Birinci İnönü Muharebesi İkinci İnönü Muharebesi 10 Kanunusani ile 31 Mart

17 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 16 Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini, Bulunur kurtaracak baht kara maderini. 203

18 Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 19 Büyük Taarruz ve Sonrası 4 Teşrinievvel

19 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmet in Hikayesi, Numero 21 Büyük Taarruz da Topçularımız 205

20 Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 22 Milletinin mezhar-ı teveccüh ve şükranı olan 36 ncı alayın şanlı sancağı 206

21 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 22 Büyük Taarruz da telörgülerin çekilişi 207

22 Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 23 Balıkesir Hatırası 208

23 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 23 İzmir in işgalinde rıhtıma dolan Rum ve Ermenilerin gemileri izleyişi 209

24 Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 24 Kemalettin Paşa Hazretleri 210

25 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 24 Uşak Hatırası 211

26 Albüm Mehmed in Hatırası, Numero: 25 Afyonkarahisar 212

27 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Yeşil Bursa nın Kurtuluşu 5 Eylül

28 Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 26 Eskişehir Hatırası 214

29 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Millet yoludur, halk yoludur tuttuğun yol. Ey hak yaşa. Ey sevgili millet yaşa: Var ol. Büyük Taarruz dan sonra Mustafa Kemal Paşa nın mecliste konuşması: Velhasıl arkadaşlar; Anadolu da Türk orduları karşısında müsellah bir tek Yunan neferi kalmamıştır. 4 Teşrinievvel

30 Albüm Kütahya Hatırası 216

31 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 28 Güzel Aydın Hikayesi 217

32 Albüm Mehmed in Hikayesi Güzel Edirne Yakında Kurtarılacak Facia-ı İşgali: 20 Temmuz

33 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 31 Megalo İdea 219

34 Albüm Saltanat-ı Osmaniyenin İnkırazı 2 Teşrinisani 1338 / Perşenbe Müddet-i Saltanat: 629 sene 220

35 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Güzel İstanbul un Büyük Millet Meclisi Orduları tarafından geri alınışı 221

36 Albüm İşgal kumandanının İzmir Rıhtımı nda karşılanışı 222

37 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir Metropoliti Hırisostomos, Anadolu ya çıkan Yunan askerlerini takdis ederken 223

38 Albüm İzmir in işgalinde: Yunan bahriye askerleri rıhtımda 224

39 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir in işgali sırasında rıhtımdaki Yunan askerleri 225

40 Albüm İşgal kumandanları ile Metropolit Hırisostomos yerli Rumlar tarafından alkışlarla karşılanıyor 226

41 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir in işgalinde Kışla Meydanı nda Yunanlılar 227

42 Albüm Dumlupınar Muharebesi nden sonra Başkumandan Mustafa Kemal Paşa nın yayınladığı emirler 228

43 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir de yerli Rum ve Ermenilerin çıkardığı yangın 229

44 Albüm Kurtulu Günü: 9 Eylül İzmir in geri alınmasından sonra Mustafa Kemal in yayınladığı mesaj 230

45 Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Rumiliye Giriş Türk askerlerinin İzmir den sonra Rumili ye ayak basmaları 231

46 Albüm Edirne Fatihleri 232