Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 24310

Transkript

1 Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: TEKERLEKLĠ TARIM VEYA ORMAN TRAKTÖRLERĠNĠN DĠREKSĠYON DONANIMI ĠLE ĠLGĠLĠ TĠP ONAYI YÖNETMELĠĞĠ (75/321/AT) BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere, tekerlekli tarım veya orman traktörlerine direksiyon donanımı ile ilgili AT Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir. Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik, tarım veya orman traktörlerine direksiyon donanımı bakımından AT Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar. Hukuki Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 29 uncu maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, b) Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörleri Tip Onayı Yönetmeliği: 7/1/1999 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yönetmeliği, c) Tarım veya Orman Traktörü : Tarım veya ormancılıkta kullanılan, ana işlevi çekme gücü sağlamak olan, aletleri çekmek, itmek, taşımak veya tahrik etmek için özel olarak tasarlanmış, en az iki dingilli, lastik tekerlekli, azami tasarım hızı 6 ila 40 km/saat olan, yük ve yolcu taşımak için donatılabilen motorlu araçları, d) Direksiyon Donanımı: Traktörün hareketinin yönünü değiştirme amaçlı donanımın tamamını, e) Tip Onayı Belgesi: Tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin direksiyon donanımının bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uygunluğu sonucunda traktör için verilen belgeyi, f) AT: Avrupa Topluluğunu, g) Onay KuruluĢu : Tip Onayı Belgelerini veren, gerektiğinde geri alan, Teknik Hizmetler Kuruluşlarını görevlendiren, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirlemekten sorumlu Bakanlığı, h) Teknik Hizmetler KuruluĢu : Onay Kuruluşunca deneyleri ve kontrolleri yapmak üzere görevlendirilen kurum veya kuruluşu, i) Ġmalatçı: Tip Onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından, Onay Kuruluşuna ve Teknik Hizmetler Kuruluşuna karşı sorumlu olan, traktörlerin ticari isim, marka veya lisansının sahibi veya temsilcisini, j) Temsilci : İmalatçının bütün sorumluluklarını alarak imalatçı tarafından yetkilendirilen kişi veya kuruluşu, k) Tanıtım Dosyası : Başvuru sahibi tarafından Teknik Hizmetler Kuruluşuna veya Onay Kuruluşuna tanıtım bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı, l) Tanıtım Paketi : Tanıtım dosyasına Onay Kuruluşunun veya Teknik Hizmetler Kuruluşunun görevlerini yerine getirmeleri sırasında eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri, m) Tanıtım Paketi Fihristi :Tanıtım paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını, ifade eder. ĠKĠNCĠ BÖLÜM 1

2 Uygulama Usul ve Esasları Tip Onayı Belgesi BaĢvuruları Madde 5- Tip Onayı Belgesi başvurusuna ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) Tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin direksiyon donanımı bakımından traktör için Tip Onayı Belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde bulunan tanıtım fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından Onay Kuruluşuna yapılır. Tanıtım paketi başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar Onay Kuruluşunun incelemesine açıktır. b) Tip Onayı Belgesi başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay Kuruluşuna bildirir. c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır. Tip Onayı ĠĢlemleri Madde 6- Bu Yönetmeliğe göre direksiyon donanımı bakımından traktöre AT Tip Onayı Belgesi ve AT Tip Onayı Numarası verilir. Yetkili KuruluĢlar Madde 7- Onay Kuruluşu olarak Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasından sorumludur. Deneyleri yapmaya veya yaptırmaya Teknik Hizmetler Kuruluşu olarak Türk Standartları Enstitüsü (TSE) yetkilidir. Tedbirler Madde 8 Tedbirlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) Onay Kuruluşu, bu Yönetmeliğin Ekinde belirtilen şartları sağlayan direksiyon donanımını gerekçe göstererek, bir traktörün AT Tip Onayı Belgesini veya Ulusal Tip Onayı Belgesini vermeyi reddedemez, bu traktörün satışını tescilini, kullanımını ve hizmete girmesini yasaklayamaz. b) Bu Yönetmeliğin şartlarının teknik ilerlemelere uyarlanması için gerekli herhangi bir değişiklik işlemi, Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörleri Tip Onayı Yönetmeliğinin 12 nci maddesinde belirtilen hususlara uygun olarak yapılmalıdır. Bildirim Madde 9- Bildirime ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir. a) Tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin direksiyon donanımı ile ilgili 82/890/EEC, 88/411/EEC, 97/54/EC ve 98/39/EC sayılı direktifler ile değişik 75/321/AT direktifine göre hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu, AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir. b) Tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin direksiyon donanımı ile ilgili olarak görevlendirilen Teknik Hizmetler Kuruluşları AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir. Muafiyetler Madde 10- Muafiyetlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir. a) Teknolojik olarak gelişmiş direksiyon donanımı bakımından Tip Onayı Belgesi talep edilmesi halinde, AT Komisyonuna, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek tarım veya orman traktörlerinin direksiyon donanımı bakımından traktörlere Ulusal Tip Onayı Belgesi verilebilir. b) Bu Yönetmeliğin uygulama tarihinden önce trafiğe çıkmış mevcut tarım veya orman traktörleri, bu Yönetmelik hükümlerine tabi değildir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Geçici ve Son Hükümler Geçici Madde 1- Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörleri Tip Onayı Yönetmeliği kapsamındaki tarım veya orman traktörlerine direksiyon donanımı bakımından AT Tip Onayı Belgesi alacak imalatçılar bu 2

3 Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren üç ay içinde bu Yönetmeliğe göre AT Tip Onayı Belgesi almak zorundadır. Geçici Madde 2- Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce Ulusal Tip Onayı Belgesi almış imalatçılar, 31/12/2001 tarihine kadar bu Yönetmeliğe göre AT Tip Onayı Belgesi almak zorundadır. Aksi takdirde geçiş süresi sonunda araçların Ulusal Tip Onayı Belgeleri iptal edilir. Yürürlük Madde 11- Bu Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren 3 (üç) ay sonra yürürlüğe girer. Yürütme Madde 12- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür. 1 - TARĠFLER Direksiyon Donanımı Direksiyon donanımı traktörün hareketinin yönünü değiştirme amaçlı donanımın tamamıdır. Direksiyon donanımı aşağıdakilerden oluşur. Ek I 3

4 Direksiyon kumandası Direksiyon dişlisi Yönlendirilen tekerlekler Uygulanabildiği yerlerde ilave veya bağımsız güç üretecek özel donanım Direksiyon Kumandası Direksiyon kumandası traktörü yönlendirmek için sürücü tarafından doğrudan kullanılan parçadır Direksiyon DiĢlisi Direksiyon dişlisi, bu Ekin madde te atıfta bulunulan özel donanımın haricinde, direksiyon kumandası ile yönlendirilen tekerlekler arasındaki aksamın tamamıdır. Direksiyon dişlisi, mekanik, hidrolik, havalı, elektrikli veya bunların herhangi birkaçının bir kombinasyonudur Yönlendirilen Tekerlekler Yönlendirilen tekerlekler aşağıdaki anlamdadır : - Traktörün hareket yönünde bir değişiklik sağlamak için traktöre göre, doğrudan veya dolaylı olarak yönlendirilen tekerlekler, - Belden kırmalı traktörlerin tüm tekerlekleri, - Traktörün hareket yönünde bir değişiklik sağlamak için hızı değiştirilebilen aynı dingildeki tekerlekler. Kendiliğinden yönlenen klavuz tekerlekler (castor), yönlendirilen tekerlekler değildir Özel Donanım Özel donanım ilave veya bağımsız güç üreten direksiyon donanımı parçasıdır. İlave veya bağımsız güç, herhangi bir mekanik, hidrolik, havalı (pneumatic) veya elektrik sistemi veya bunların herhangi bir kombinasyonu ile üretilebilir (örneğin, bir yağ pompası, hava pompası veya akü ve benzeri tarafından) Direksiyon Donanımının Farklı Tipleri Yönlendirilen tekerleklerin yer değiştirmesi için gereken gücün kaynağına bağlı olarak, aşağıdaki direksiyon donanım tipleri tanımlanır : Yönlendirme gücü, sürücünün sadece kas gücü tarafından sağlanan elle kumanda edilen direksiyon donanımı, Yönlendirme gücü hem sürücünün kas gücü ve hem de bu Ekin madde te belirtilen özel donanım tarafından sağlanan yardımlı direksiyon donanımı, Direksiyon gücü normalde sadece bu Ekin madde te belirtilen özel donanım tarafından sağlanan, ancak özel donanımın arızalanması durumunda yönlendirme için sürücünün kas gücünün kullanımını mümkün kılan direksiyon donanımı yardımlı direksiyon donanımı olarak kabul edilmelidir Direksiyon gücü, sadece bu Ekin madde te belirtilen özel donanım tarafından sağlanan servodireksiyon donanımı Direksiyon Kuvveti Direksiyon kuvveti, traktörü yönlendirmek için direksiyon kumandası üzerine sürücü tarafından uygulanan güç anlamındadır. 2 - YAPIM, BAĞLANTI VE MUAYENE ġartlari Genel Özellikler Direksiyon donanımı traktörün kolay ve güvenli kullanımını sağlamalı ve bu Ekin madde 2.2 de belirtilen ayrıntılı özelliklerle uyumlu olmalıdır Ayrıntılı Özellikler 4

5 Direksiyon Kumandası, Direksiyon kumandası, kolay kullanma ve elle kavramaya uygun olmalıdır. Tedrici yer değiştirmeye izin verecek bir şekilde tasarımlanmalıdır. Direksiyon kumandasının hareket yönü, traktörün istenilen yön değişimine karşılık gelmelidir Düz ileri konumda başlayarak, 12 metre yarıçaplı bir dönüş dairesini sağlamak için gereken direksiyon kuvveti 25 dan u geçmemelidir. Diğer donanımla bağlantılı olmayan yardımlı direksiyon donanımında, yardımcı güç temini devre dışı kalması halinde gerekli direksiyon kuvveti 60 dan u geçmemelidir Bu Ekin madde ile uygunluğunu kontrol etmek için, traktör iyi lastik tutunması sağlayan kuru, düz bir yol yüzeyi üzerinde, ileriye doğru konumdan başlayan 10 km/h lik bir hızla spiral hareket yapmalıdır. Direksiyon kumandası üzerindeki direksiyon kuvveti, traktörün 12 metre yarıçapında bir dönüş dairesine girdiği konuma kadar kayıt edilmelidir. Manevra süresi (direksiyon kumandasının ilk kullanıldığı an ile ölçümlerin alındığı konuma ulaştığı an arasındaki zaman) normal durumlarda 5 saniyeyi ve özel donanımın yetersiz olduğu durumda 8 saniyeyi geçmemelidir. Bir manevra, sola ve bir manevra sağa yapılmalıdır. Deney için traktör teknik olarak izin verilen maksimum ağırlığa kadar yüklenmeli, lastik basıncı ve dingiller arasındaki ağırlık dağılımı imalatçının talimatlarına uygun olmalıdır Direksiyon DiĢlisi Direksiyon donanımı elektrikli veya tamamen havalı direksiyon dişlisi ihtiva etmeyebilir Direksiyon dişlisi, herhangi bir işlevsel özelliği karşılayacak şekilde tasarımlanmalıdır. Bakım ve muayene için kolaylıkla ulaşılabilir olmalıdır Tamamen hidrolik olmayan direksiyon dişlisinde, direksiyon dişlisinin hidrolik veya havalı elemanlarının arızalanması halinde bile traktörün kullanılabilmesi mümkün olmalıdır Sadece hidrolik olarak çalışan direksiyon dişlisi ve bu Ekin madde de belirtilen özel donanım aşağıdaki özellikleri karşılamalıdır Bir veya daha fazla basınç sınırlama cihazı aşırı basınca karşı devrenin tamamını veya bir kısmını korumalıdır Basınç sınırlama cihazları, imalatçı tarafından belirtilen maksimum işletme basıncına eşdeğer bir T basıncını geçmeyecek şekilde ayarlanmalıdır Boru sisteminin karakteristikleri ve ölçüleri T basıncının dört katı (basınç sınırlama cihazlarının izin verdiği) basınca dayanan borulardan olmalı ve çarpma veya müdahaleden kaynaklanan hasar risklerinin minimuma indirildiği bir biçimde düzenlenmeli ve korunmalı yerlerde olmalı ve sürtünme ile meydana gelebilecek hasar riskleri göz ardı edilebilir Yönlendirilen Tekerlekler Tüm tekerlekler yönlendirilen tekerlekler olabilir Özel Donanım Bu Ekin madde ve madde te belirtilen direksiyon donanımının tiplerinde kullanılan bu Ekin madde de belirtilen özel donanım aşağıdaki durumlarda kabul edilebilir olacaktır: Traktör bu Ekin madde de belirtildiği gibi yardımlı direksiyon donanımıyla donatılmışsa, bu Ekin madde de belirtildiği üzere, özel ekipmanın arızası halinde bile traktörün kullanılması mümkün olmalıdır. 5

6 Yardımlı direksiyon donanımı kendi güç kaynağına haiz değilse, bir güç deposu ile donatılmalıdır. Bu güç deposu ortak enerji kaynağıyla irtibatlı diğer sistemler üzerinde öncelikle, direksiyon donanımına güç temini sağlaması şartıyla, bağımsız bir cihaz ile yer değiştirilebilir. Frenlemeye dair 76/432/AT Yönetmeliğinin hükümleri göz önüne alınmaksızın, hidrolik direksiyon donanımı ile hidrolik frenleme donanımı arasında bir hidrolik bağlantı varsa, ve her ikisi de aynı enerji kaynağından beslenirse, sistemin herhangi birisinin başarısız olması halinde, direksiyon donanımını harekete geçirmek için gereken kuvvet 40 dan dan fazla olmamalıdır. Güç kaynağı basınçlı hava ise, hava deposu geri dönüşsüz valf ile korunmalıdır. Direksiyon kuvveti normal olarak sadece bu Ekin madde de belirtilen özel donanım tarafından sağlandığında, yardımlı direksiyon donanımı, özel donanımın arızalanması durumunda, direksiyon kuvvetinin 25 dan u geçmesi halinde, böyle bir arızayı görsel olarak veya ses sinyali ile ikaz eden bir cihaz ile donatılmalıdır Traktör bu Ekin madde de belirtilen servo-direksiyon donanımı ile donatılmışsa ve böyle donanımın tamamen hidrolik direksiyon dişlisine haiz olması kaydıyla, özel cihazın veya motorun yetersizliği halinde, özel bir ilave cihaz kullanarak bu Ekin madde de belirtilen iki manevrayı yapmak mümkün olmalıdır. Özel ilave cihaz bir basınçlı hava veya gaz deposu olabilir. Cihaz traktör tekerleklerinin dönüşü ile çalışırsa ve onlardan ayrılamazsa, bir yağ pompası veya kompresör özel ilave cihaz olarak kullanılabilmelidir. Özel donanımın arızası halinde, bir görsel olarak veya ses sinyali böyle bir arızayı ikaz etmelidir Özel cihaz havalı ise, geri dönüşsüz bir valf tarafından korunan basınçlı hava deposu ile donatılmalıdır. Basınçlı hava deposunun kapasitesi, depo basıncının çalışma basıncının yarısına düşmeden önce en az yedi tam tur (kilitlenmeden kilitlenmeye) olacak şeklinde hesaplanmalıdır. Deney, direksiyon tekerlekleri havada olacak şekilde yapılmalıdır. 6