KENTSEL DÖNÜŞÜM. KEMAL DEVECİ Jeoloji Mühendisi

Transkript

1 KENTSEL DÖNÜŞÜM KEMAL DEVECİ Jeoloji Mühendisi

2 İçerik Afetler 6306 Sayılı Kanun Riskli Alan Riskli Yapı Süreci Haklar ve Muafiyetler

3 Afet Nedir? İnsanlar için; fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen doğal ve teknolojik veya insan kökenli olaylara genel bir terim olarak afet denilmektedir.

4 Heyelan

5

6

7

8 SEL

9

10

11

12 Depremler

13

14

15

16

17 18 Mayıs 2003, Bingöl Depremi Çeltiksuyu İlkokulu

18

19

20

21

22

23 Ülkemizde Yaklaşık 19 milyon yapı var. Bunlardan yaklaşık 5 milyonu 1999 dan sonra yapıldığı için biraz daha iyi durumda.

24 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 6306 SAYILI KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ

25 Kanunda ve Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde; İdare: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, bu sınırlar dışında il özel idarelerini, büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerini, Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe belediyeleri, İlgili kurum: Uygulama alanında dönüşüm projesi gerçekleştirecek olan Bakanlığı, İdareyi ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, TOKİ: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Tanımlanarak Kanun ve Uygulama Yönetmeliği uyarınca uygulama yapacak kurumlar belirtilmiştir.

26 Rezerv Yapı Alanı Nedir? Kanun uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, belirlenen alanlardır. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı nın İdarenin talebine bağlı olarak Resen, Maliye Bakanlığı nın uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. Rezerv Yapı Alanı Dosyası; Alan büyüklüğünü içeren koordinatlı halihazır haritası, Alanın uydu görüntüsü veya ortofoto haritası, Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesi, bilgilerini içermelidir.

27 Rezerv Yapı Alanı İlanı Teklif Dosyası Bakanlığa iletilir. Bakanlık Makamının Onayı Maliye Bakanlığına iletilir.

28 Rezerv Yapı Alanı İlanı Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince, Rezerv Yapı Alanı teklifine yönelik dosya hazırlanarak Bakanlıktan rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir. Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunulabilmesi için; 1. Talebin yapılacağı alanda bulunan özel mülkiyet sahiplerinin tamamının muvafakatinin alınması, 2. Bu taşınmazların yüzölçümlerinin yüzde yirmi beşinin mülkiyetinin, geliri dönüşüm projeleri özel hesabına gelir olarak kaydedilmek üzere, Bakanlığın uygun gördüğü, bağlı veya ilgili kuruluşuna, İdareye veya TOKİ ye devrine muvafakat edilmesi gerekir.

29 Rezerv Yapı Alanı Nasıl Olmalı? Yeni yerleşim alanı olarak kullanılabilecek durumda olmalı. Riskli alan olarak ilan edilen bölgeye mümkün olduğunca yakın konumda olmalı. Depremsellik başta olmak üzere diğer tabii afetler açısından yapılaşmaya uygun olmalı. Boş veya Kamunun mülkiyetinde bulunan araziler tercih edilmeli.

30 Riskli Alan Nedir? Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan alandır. Bakanlık veya İlgili İdarece belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanlardır.

31 Riskli Alan Nedir? Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan alandır. Bakanlık veya İlgili İdarece belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanlardır. Zemin yapısı kapsamında; Üzerindeki yapılaşma kapsamında;

32 Üzerindeki yapılaşma kapsamında; EK MADDE 1- (Ek: 14/4/ /25 md.) a) Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; planlama ya da altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yahut yapı ya da altyapısı hasarlı olan alanlar, b) Üzerindeki toplam yapı sayısının en az %65 i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlar, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılabilir. Riskli alan sınırı uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenir.

33 Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince, Riskli Alan teklifine yönelik dosya hazırlanarak Bakanlık veya İdareden Riskli Alan tespit talebinde bulunabilir.

34 Bir alanın riskli alan olarak tespit edilebilmesi için; alanın büyüklüğünün asgarî m2 olması gerekir. Ancak, Bakanlıkça uygulama bütünlüğü bakımından gerekli görülmesi halinde, parsel veya parsellerin büyüklüğüne bakılmaksızın ve m2 şartı aranmaksızın riskli alan tespiti yapılabilir.

35 Riskli Alan Teklif Dosyasında Bulunması Gerekenler 1. Alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik rapor.

36 Riskli Alan Teklif Dosyasında Bulunması Gerekenler 2. Alanda daha önceden meydana gelmiş afetler varsa, bunlara dair bilgiler. 3. Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı sınırlandırma haritası, varsa uygulama imar planı,

37 Riskli Alan Teklif Dosyasında Bulunması Gerekenler 4. Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini, 5. Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto haritasını, 6. Zemin yapısı sebebiyle riskli alan olarak tespit edilmek istenilmesi halinde yer bilimsel etüt raporunu, 7. Alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek sair bilgi ve belgeleri,

38 Riskli Alan Nedir?

39 Riskli Alan İlanı Dosya Bakanlığa iletilir. AFAD Başkanlığına iletilir. Bakanlar Kurulunun Onayı

40 Riskli Alan İlanı Sonrası Uygulama Süreci RİSKLİ ALANDAKİ UYGULAMALARA AİT İDARESİNE YETKİ DEVRİ (6306 sayılı Kanunun 6.maddesi 5.fıkrası-12.fıkrası) a) Hak sahiplerinin tespiti, hak sahipleri ile anlaşma yapılması, anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine veya malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak bu yapılarda ikamet edenlere veya bu yapılarda işyeri bulunanlara geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı yapılması, b) Alandaki taşınmazların, üzerindeki köhnemiş yapılar da dâhil olmak üzere değer tespiti işlemleri ve dönüşüm ile oluşacak taşınmazların değerlemelerinin yapılması veya yaptırılması, c) Bakanlıkça onaylanmak üzere, ilan edilen riskli alana ilişkin her tür harita, imar planı, tasarım projesi, arazi ve arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma çalışmalarının yapılması, d) Alan içerisindeki yapıların tahliye ve yıktırma işlemlerinin yapılması, Hususlarında ilgili idaresine yetki devri yapılarak uygulamalar gerçekleştirilmektedir.

41 Riskli Alan İlanı Sonrası Uygulama Süreci Dönüşüm Projesinin Bakanlık bünyesinde yürütülmesi durumunda; -Projeye ilişkin hizmet alım ihalesinin gerçekleştirilmesi, riskli alan dönüşüm projesi kapsamında hazırlanan iş kalemleri ve aşamaların denetim, kontrol ve onaylanması Bakanlığımızca yürütülmektedir. Dönüşüm Projesinin ilgilisince yürütülmesi durumunda; -Proje; TOKİ, Belediye ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri tarafından yürütülecek ise Bakanlıktan proje ile ilgili yetki devri talebinde bulunulur. Yetki verilmesi durumunda ihale işlemleri ilgilisince yürütülmektedir, bununla birlikte belediyeler proje kapsamında kullanılmak üzere Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından kaynak talep edebilmektedir. Proje kapsamında yürütülecek tüm iş ve işlemler Bakanlıkça verilen yetkinin içeriğine göre ilgilisince yürütülmektedir.

42 Uygulama alanına yönelik olarak yapılacak planlarda alanın özelliğine göre; Afet risklerinin azaltılması, fiziksel çevrenin iyileştirilmesi, korunması ve geliştirilmesi, Sosyal ve ekonomik gelişmenin sağlanması, enerji verimliliği ve iklim duyarlılığı ile -yaşam kalitesinin artırılması esastır.

43 Planlama işlemlerine ilişkin Bakanlık; Riskli alan ve rezerv yapı alanı ile riskli yapıların bulunduğu taşınmazlara ilişkin her tür ve ölçekteki planı resen yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya yetkilidir. Riskli alan ve rezerv yapı alanındaki uygulamalarda faydalanılmak üzere; özel kanunlar ile öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dâhil, her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye ve gerek görülmesi hâlinde bu standartları plan kararları ile tayin etmeye veya özel standartlar ihtiva eden planlar yapmaya, onaylamaya ve kent tasarımları hazırlamaya, yetkilidir.

44 Riskli Alan İlanı Sonrası Uygulama Süreci Riskli Alan İlanı Jeolojik Etüt Hali Hazır Harita Mevcut Durum Analizi ve Altlık Çalışmaların Yürütülmesi Hak Sahipliği Tespiti Değerleme Faaliyetleri Tasfiye Uzlaşmayan Parselleri Kamulaştırma Uzlş. Görüş. Muvaffakiyet. Tapu Devirleri İMP ve Kents. Tas. Projesi Haz. Ve Onayı Uzlaşma Stratejilerinin Belirlenmesi Parselasyon Planı haz. Ve onay Yapım Süreci Hak Sahiplerine Devir

45 Kaynak Aktarımı İdareler ile TOKİ ve İller Bankası Anonim Şirketine Kanun kapsamında yer alan dönüşüm uygulamalarında kullanılmak şartıyla kaynak aktarımı yapılabilir.

46 Kaynak Aktarımı Kaynak aktarım talebinde bulunanlardan; a) Bakanlığa hitaben yazılan müracaat yazısı, b) Proje Gerekçe Raporu, c) Belediyeler için belediye meclisi, il özel idareleri için il genel meclisi kararı, ç) Ayrıntılı proje maliyeti, d) Taahhütname, e) Protokol (Kamu Kurum ve Kuruluşları)

47 Kaynak Aktarımı DÖNÜŞÜM PROJELERİ KAPSAMINDA İDARELERE-TOKİ VE İLLER BANKASINA KAYNAK AKTARIMI İDARELER 1-BELEDİYE 2-ÖZEL İDARE BAKANLIK KREDİ BAŞVURU ONAYLAMA GÜNCELLEME VE TAKİP BİRİMİ BAKLANLIK MERKEZ MUHASEBE BİRİMİ TOKİ İLLER BANKASI KAYNAK AKTARMA TALEBİNDE BULUNULMASI 1- İSTENİLEN BELGELERİN KONTROLÜ 2- KOMİSYONCA DEĞERLENDİRME VE ONAY 3- TAAHÜTNAME ALINMASI 4-MUHASEBE BİRİMİNE KAYNAK AKTARMA TALİMATI VERİLMESİ İDARELER İLE TOKİ VE İLLER BANKASI HESAPLARINA ÖDEME İDARELER-TOKİ-İLLER BANKASI HESAPLARINA AKTARMA ÖZEL HESABIN BULUNDUĞU BANKA ŞUBESİ İDARELER İLE TOKİ VE İLLER BANKASI HESAPLARINA ÖDEME

48 Kaynak Aktarımı Kaynak aktarımı yapılan idareler tarafından yapılan uygulamaların denetimi, Bakanlık tarafından yapılır. Bakanlıkça, idare tarafından yürütülen işlerin bu Yönetmelik ve projesindeki teknik ve idari esaslara ve taahhütnamedeki şartlara uygun yürütülmediğinin tespit edildiği durumlarda İdareye yapılan resmi uyarıdan sonra uygulamada görülen noksanlık ve aksaklıkların giderilebilmesi için bir süre verilir. Bu süre içinde yapılan uyarının gereklerini yerine getirmeyen idarelere yapılan ödenek aktarımı durdurulur.

49 Kaynak Aktarımı Dönüşüm uygulaması esnasında taahhütnamede belirtilen ve Bakanlıkça belirlenen diğer şartlara uygun hareket etmeyenlere aktarılan kaynaklar, aktarılış tarihinden itibaren tahakkuk eden kanunî faizleri ile birlikte genel hükümlere göre geri alınır.

50 5393 SAYILI BELEDİYE KANUNUN 73. MADDESİ Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir. Bir alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilebilmesi için yukarıda sayılan hususlardan birinin veya bir kaçının gerçekleşmesi ve bu alanın belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması şarttır. Ancak, kamunun mülkiyetinde veya kullanımında olan yerlerde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilebilmesi ve uygulama yapılabilmesi için ilgili belediyenin talebi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınması şarttır.

51 Riskli Yapı Nedir? Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmi ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapıdır.

52 Riskli Yapı Nedir? UYGULAMA YÖNETMELİĞİ MADDE 7 (1) (Değişik:RG-25/7/ ) Riskli Yapı Tespiti; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan yapılar ile hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılar hakkında yapılır. İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen yapılar ile metruk olması veya bir kısmının yıkılması sebepleriyle yapı bütünlüğü bozulmuş olan yapılar riskli yapı tespitine konu edilmez.

53 Riskli Yapı Nedir?

54 Riskli Yapı Başvuru

55 Riskli Yapı Başvuru Binadan bilgi toplanması Binanın modellenmesi ve uygun hesap yöntemleriyle analiz edilmesi Bina performansının belirlenmesi

56 Riskli Yapı Süreci Riskli yapı tespiti talebi Tespit yapılması rapor hazırlanması Rapor inceleme ve onayı Tapuya bildirim maliklere tebligat Yeni uygulama Yıkım sonrası anlaşma (15. md.) Riskli yapının yıkımı ve kontrolü İtiraz süreci

57 Anlaşma Sağlanamazsa? Maliklerce OY BİRLİĞİ Sağlanamamış SPK Lisanslı değerleme Kuruluşu Toplantıya Çağrı 2/3 karar aranır Alan olmazsa Bakanlık öder. Açık Arttırma Bakanlık rayiç bedeli Karar kabul Edilir/Edilmez

58 Haklar ve Muafiyetler

59 Kira Yardımı Kira Yardımı Süresi Malikler İçin; Riskli Yapılar İçin 18 Ay Riskli Alanlar İçin 36 Ay Anlaşma Yolu İle Kamulaştırılan Alanlar için 5 Ay Kiracılar İçin; Malikler İçin Belirlenen Bir Aylık Kira Bedelinin 2 Katı

60

61 Kira Yardımı Kiracılar Başvuru dilekçesi, Riskli yapı onay tarihinden önceki son üç aya ait su, elektrik, telefon veya doğalgaz faturası Nüfus cüzdanı fotokopisi Onaylı riskli yapı tespit raporu inceleme formu Banka hesap cüzdanı fotokopisi (IBAN) Riskli yapıda ikamet edildiğine ve tahliye edildiğine dair eski ve yeni adresini gösteren Adres Bilgileri Raporu Onaylı yıkılan yapılar formu Malikler Başvuru dilekçesi, Tapu Belgesi ve Güncel Taşınmaz Kaydı Nüfus Cüzdanı Fotokopisi Onaylı riskli yapı tespit raporu inceleme formu Banka hesap cüzdanı fotokopisi (IBAN) Riskli yapı onay tarihinden önceki son üç aya ait su, elektrik, telefon veya doğalgaz faturası Riskli yapıda ikamet edildiğine ve tahliye edildiğine dair eski ve yeni adresini gösteren Adres Bilgileri Raporu Onaylı yıkılan yapılar formu

62 Muafiyetler KANUN MADDE 7- (9) Bu Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır. (10) Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde, gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulması hâlinde, yapıların mevcut alanları için daha önce belediyelerce alınan harç ve ücretlere ilave olarak, sadece kullanım maksadı değişiklikleri ile yapı alanındaki artışlar için hesaplanan harç ve ücret farkları alınır.

63 Afetsiz Günler Dilerim. Dinlediğiniz İçin Teşekkürler