ENGELLİLERİN DİN EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ FAALİYETLERİNDE KARŞILAŞTIKLARI PROBLEMLERE YÖNELİK ÇÖZÜM AMAÇLI TEKLİFLER

Transkript

1 ENGELLİLERİN DİN EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ FAALİYETLERİNDE KARŞILAŞTIKLARI PROBLEMLERE YÖNELİK ÇÖZÜM AMAÇLI TEKLİFLER TUİK verilerine göre Türkiye nüfusu Aralık 0 de, kişi olarak tespit edilmiştir. Devlet İstatistik Enstitüsü nün 00 yılında yaptığı Türkiye Özürlüler Araştırması nın oranları esas alınacak olunursa; Görme, işitme, dil-konuşma ve zihinsel engelli kişi, süreğen hastalığa sahip olan kişi, toplam da ise kişi olduğu söylenebilir. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı nın belirlemiş olduğu tarihli, 96 sayılı kararına göre Görme Engelliler, İşitme Engelliler, Ortopedik Engelliler, Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklar İlkokulu ve Ortaokulu ile Özel Eğitim Uygulama Merkezinin (Okul-Ağır veya Orta Düzeyde Zihinsel Engelliler/Otistik Çocuklar) tarihli, 49 sayılı kararına göre Özel Eğitim Meslekî Eğitim Merkezi (Okulu) (Hafif Düzey Zihinsel Engelliler), Özel Eğitim Meslekî Eğitim Merkezi (Okulu) (Görme Engelliler) ve Özel Eğitim İş Uygulama Merkezinin (Ağır veya Orta Düzeyde Zihinsel Engelliler/Otistik Çocuklar) 3 haftalık ders çizelgelerinde zorunlu derslerin arasında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi ile bazı okulların haftalık ders çizelgelerinde seçmeli derslerin arasında Kur an-ı Kerim, Hz. Muhammed in Hayatı ve Temel Dini Bilgiler dersleri de yer almaktadır. Engelsiz cami (düzenleme yapılan camiler, işaret dili ile çevirilerin yapıldığı cami sayısı vs.), Engelsiz Kur an Kursu (kurslara katılan engelli öğrenci sayıları vs.), gibi konularda istatistikler oluşturulmuştur. Buna göre: Ülkemizdeki yaklaşık camiden 4595 tanesinde engellilere yönelik bazı düzenlemeler yapılmıştır. 30 camide işaret dili ile hutbe verilmektedir. Bu camilerin ancak 0 unda işaret dili ile hutbe çevirisini din görevlileri yapmaktadır. Ayrıca, yaklaşık 9000 Kur an Kursu ve yaklaşık öğrenci vardır. Bu öğrencilerden sadece 58 i ortopedik engelli, 437 si görme engelli ve 507 si işitme engellidir. T.C Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor Temel Araştırması, 00. T.C Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı nın tarih, 96 sayılı Kararı 3 T.C Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı nın tarih, 49 sayılı Kararı

2 EĞİTİM KADEMESİ Görme Engelliler İ.Ö.O Görme Engelliler Meslek Lisesi İşitme Engelliler İ.Ö.O İşitme Engelliler Meslek Lisesi Ortopedik Engelliler İ.Ö.O Ortopedik Engelliler Meslek Lisesi Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi Otistik Çocuklar İş Eğitim Merkezleri Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İ.Ö.O Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İş Okulları Öğretilebilir Zihinsel Engelliler Eğitim Uygulama Okulları (İ.Ö.O) Öğretilebilir Zihinsel Engelliler İş Eğitim Merkezleri DKAB DERS SAATİ Tablo: Özel Eğitim Okullarındaki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Haftalık Ders Saatleri EĞİTİM KADEMESİ Görme Engelliler İ.Ö.O Görme Engelliler Meslek Lisesi İşitme Engelliler İ.Ö.O İşitme Engelliler Meslek Lisesi Ortopedik Engelliler İ.Ö.O Ortopedik Engelliler Meslek Lisesi OKUL SAYISI ÖĞRENCİ SAYISI ÖĞRETMEN SAYISI DERSLİK SAYISI Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi Otistik Çocuklar İş Eğitim Merkezleri Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İ.Ö.O Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İş Okulları Öğretilebilir Zihinsel Engelliler Eğitim Uygulama Okulları İ.Ö.O Öğretilebilir Zihinsel Engelliler İş Eğitim Merkezleri Hastane İ.Ö.O Tablo : Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim

3 . Bedensel, Sosyal, Duygusal ve Bilişsel Gelişim Özellikleri dikkate alınarak Yaz Kur an Kursları açılmalıdır. Hem Kur an Kursları hem de engelli okullarında uygulanacak müfredat ve kullanılacak ders kitapları ile materyaller bu çocukların özelliklerine göre düzenlenmelidir. İşitme Engelli Çocuklar Görme Engelli Çocuklar Ortopedik Engelli Çocuklar Üstün Zekâlı Çocuklar Eğitilebilir ve Öğretilebilir Zihinsel Engelli Çocuklar Otistik ve Down Sendromlu Çocuklar Hastanelerde Tedavi Gören Süreğen Rahatsızlığı Olan Çocuklar Evde Eğitim Alan Çocuklar. İlahiyat alanında çalışan akademisyenlerin Engelliler ve Din konulu çalışmalar yapması teşvik edilmelidir. 3. İlahiyat Fakültelerinde Özel Eğitime Muhtaç Bireyler İçin Din Eğitimi ve Din Hizmetleri bölümleri oluşturulmalıdır. 4. Diğer kurumlarla engelliler için yapılacak faaliyetlerle alakalı irtibatı sağlamak amacıyla Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde müstakil olarak Engelli Koordinasyon Birimi kurulmalıdır. 5. Özel eğitim okullarında uygulanan BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Planları) Yaz Kur an Kursları nda da uygulanmalıdır. 6. Tüm Türkiye genelinde Engelsiz Cami, Engelsiz İbadet çalışmaları yakından takip edilmelidir. 7. Ülke genelinde tüm engelli okullarında yıl boyu duyuru ve ilanlar ile öğrenciler, Yaz Kur an Kursları ndan haberdar edilerek teşvik edilmelidir. 8. Başkanlık, il ve ilçe müftülükleri tarafından Engelli ailelerine yönelik, dinî-ahlakî, moral-motivasyon içerikli yayınlar hazırlanıp, eğitim seminerleri düzenlenmelidir. 9. En güncel istatistikî verileri elde etmek amacıyla, din görevlilerinden görev yaptıkları mahallerdeki engelli sayısına ulaşması istenmelidir.

4 0. Din görevlilerinden, görev yaptıkları mahallerde ihtiyaç sahibi engelli ailelerini belirlemeleri istenerek gerek tekerlekli sandalye, işitme cihazı gibi teçhizat yardımı, gerekse maddi yardımlar konusunda sosyal yardımlaşma kuruluşlarına bildirmeleri istenmelidir.. İl ve ilçe müftülüklerinde engellilerin istifade edebileceği, bilgisayar ortamında sesli ve görüntülü yayınların olduğu bölümler oluşturulmalıdır.. Yurtdışında görevlendirilen din görevlilerinden, engellilerin din eğitimi ile alakalı faaliyetler konusunda bilgi edinerek rapor vermeleri istenmelidir. 3. Hasta ve engelliler ile aileleri için Aile İmamlığı sistemi hayata geçirilmelidir. 4. Yurtdışına görevli olarak gidecek Din görevlilerine yurtdışında yaşayan engelli vatandaşlarımız için, Özel Eğitime Muhtaç bireylerin din eğitimi hususunda eğitim semineri verilmelidir. 5. Diyanet İşleri Başkanlığının web sitesi İşitme ve Görme engelliler için uluslar arası standartlara göre yeniden düzenlenmelidir. (İşaret Dili ile yönlendirme ve anlatım, Seslendirme- büyüteç vb.) 6. Diyanet İşleri Başkanlığı ile Özel Eğitim ve Rehberlik hizmetleri Genel Müdürlüğü arasında bir protokol imzalanarak Rehabilitasyon merkezlerinde de Yaz Kur an Kursları açılmalıdır. 7. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından toplumsal farkındalığı oluşturmak amacıyla Engelliliği anlatan kamu spotları oluşturulmalıdır. 8. İşaret dili çalışmalarının akademik bir kimlik kazanması amacıyla İşaret Dili Enstitüsü ve Laboratuarları kurulmalıdır. 9. Yurtdışında İşitme Engelli Bireylerin Din Eğitimi ve Öğretimi ne yönelik yapılan araştırmalar ve faaliyetlerin yakından takip edilmesi sağlanmalıdır. 0. İşitme engellilerin Türkiye nin her yerinden ulaşabilecekleri, dini sorularına cevap bulabilecekleri İşitme Engelli Bireyler İçin İnteraktif Destek Birimi kurulmalıdır.. İşitme engelliler okullarında çocukları okuyan veliler işaret dili öğrenmeleri konusunda teşvik edilmelidirler.. Ülke genelinde işaret dilini bilen kişi sayısının ve farkındalığın artması için yapılacak sınav sonuçlarına göre dil tazminatı verilmelidir.

5 3. İşitme engelliler ilkokulu, ortaokulu ve liselerinde zorunlu olarak okutulan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi ile seçmeli olarak okutulan Kur an-ı Kerim, Temel Dini Bilgiler ve Hz. Muhammed in Hayatı derslerinin müfredatı ile ders kitapları işitme engelli öğrencilerin ihtiyaçlarına, okuma düzeylerine, bilgi-anlama ve algı seviyelerine göre uzman ilahiyatçılar tarafından yeniden düzenlenmelidir. 4. İmam-Hatip ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi öğretmeni yetiştiren İlahiyat Fakülteleri ve DKAB öğretmenliği bölümlerinde Türk İşaret Dili dersi seçmeli ders olarak okutulmalıdır. 5. İşitme Engelliler okullarında görev alacak öğretmenlerle alakalı kriterler oluşturulmalıdır. Daha önceden işaret dili eğitimi almış olmak bu şartlardan birisi olarak kabul edilmelidir. 6. İşitme engelli çocuklara veya yetişkinlere yönelik din eğitimi-öğretimi faaliyetleri sadece işitme engelliler okullarındaki DKAB dersleriyle ya da haftalık Cuma hutbeleri ve vaazları ile sınırlı kalmayıp, okullarda açılacak Yaz Kur an kurslarıyla ve haftalık vaaz-irşad programlarıyla desteklenmelidir. 7. Diyanet İşleri Başkanlığı veya Milli Eğitim Bakanlığı nda istihdam edilmek üzere İşitme engelli din eğitimcileri ya da din eğitimi bakımından donanımlı bireyler yetiştirmek maksadıyla işitme engelli öğrenciler için İmam Hatip Liseleri nde sınıflar ve Yatılı Bölge Kur an Kursları açılmalıdır. 8. Düzenli aralıklarla İşitme engelli bireylere din eğitimi veren Diyanet personeli ve İşitme Engelli Okullarında görev yapan DKAB öğretmenleri ile istişare toplantıları düzenlenmelidir. 9. Türk İşaret Dili Dini Kavramlar Sözlüğü nün tanıtılması ve yaygınlaştırılması hususunda çalıştaylar yapılmalıdır. 30. İşaret dili eğitimi verilen İmam-Hatiplere ek olarak her ilden Kur an Kursu öğreticisine ve vaiz / vaizeye de işaret dili kursu verilmelidir. 3. Diyanet TV de yer alacak dinî yayınlar, altyazı ve işaret dili ile birlikte verilmelidir. 3. Karakterlerin, işaret dili ile konuştuğu, altyazının da kullanıldığı dini içerikli animasyon ya da çizgi filmler yapılmalıdır. 33. Hac ve umre ibadetini yerine getirmek isteyen işitme engelli bireyler için oluşturulacak kafilelerde esas alınan 40 kişilik grup kişi sayısı indirilmelidir.

6 34. İşitme engelli bireylerden yeni evlenecek olanların, müftülüklerin aile-irşad bürolarıyla irtibata geçmeleri sağlanarak evliliğin hassasiyeti konusunda bilgilendirilmeleri sağlanmalıdır. Veya İslam da evliliğin önemi, eşlerin birbirine karşı görevleri, aile kurumunun işleyişi gibi konuların işaret dili ile anlatıldığı dini içerikli video cd ler verilmelidir. 35. İşitme engellilerin namaz vaktini bilmeleri amacıyla yapılmış olan ışıklı uyarıcılar, gündüz görülebilecek renklerde ve kuvvette yeniden düzenlenmelidir. 36. Başta ortopedik engelliler olmak üzere diğer engelli bireylerin cami içerisinde istedikleri her yerde ibadet edebilmelerini sağlamak amacıyla Engelsiz cami proje yarışmaları yapılmalıdır.

7

8

9 Tablo : 00 DİE Özürlüler Araştırması 006 TÜBİTAK II. Revizyonu Mustafa BAŞKONAK