İletişim Duası بسم االله الرحمن الرحيم. (Tâhâ, 24-29)

Transkript

1 İletişim im Becerisi -Ahlâkın İletişimi imi & İletişimin imin Ahlâkı-

2 İletişim Duası بسم االله الرحمن الرحيم اذ ه ب إ ل ى ف ر ع و ن إ ن ه ط غ ى ق ال ر ب اش ر ح ل ي ص د ر ي و ي س ر ل ي أ م ر ي و اح ل ل ع ق د ة م ن ل س ان ي ي ف ق ه وا ق و ل ي و اج ع ل ل ي و ز ير ا م ن أ ه ل ي (Tâhâ, 24-29)

3 Temel Hedeflerimiz İletme değil iletişim becerisi kazanmak İletişimin temel ahlâkî yapısını görmek İletişime dair teoriyi pratik içinde eritmek

4 İlkelerimiz İncitmemek & İncinmemek

5 İletişimden Önce Kendini tanı [Güçlü & Zayıf Yönler] ر ح م الل ه م ن أ ه د ى إ ل ى ع ي وب ى (Dârimi, Sünen Hz. Ömer-) kişi,aslında,kendini ya hiç öğrenemiyor ya da herkesten az öğreniyor. öğrendiğini de Herkesten az kullanıyor [C. Koytak, Yeni Başlayanlar İçin Metafizik, s. 51]

6 Muhatabı Tanı Sabit veriler & özel veriler ع ن أ ب ى ذ ر ق ال ق ل ت ي ا ر س ول الل ه أ لا ت س ت ع م ل ن ى ق ال ف ض ر ب ب ي د ه ع ل ى م ن ك ب ى ث م ق ا ل» ي ا أ ب ا ذ ر إ ن ك ض ع يف و إ ن ه ا أ م ان ة و إ ن ه ا ي و م ال ق ي ام ة خ ز ى و ن د ام ة إ لا م ن أ خ ذ ه ا ب ح ق ه ا و أ د ى ال ذ ى ل ن ف س لن ف سى أ ح أ حب ل ك م ا أ ح ب و إ ن ى ) فيه ا ف يه ا». ع ل ي ه (Müslim) ( Muhatabı kendin tanı دعوا لي أصحابي لا تسبوا أصحابي (Bezzar) Muâhât Uygulaması - Abdurrahman b. Avf ile Sa d b. Rebi kardeşliği

7 Bir adamı tanımak için düşüncelerini, acılarını, heyecanlarını bilmemiz lazım hiç değilse. Hayatın maddi olaylarıyla ancak kronoloji yapılabilir. Kronoloji de aptalların işidir (Cemil Meriç)

8 Medine o an ve ilk mesajlar ع ن ع ب د الل ه ب ن س لا م ق ال ل م ا ق د م الن ب ى -صلى االله عليه وسلم- ال م د ين ة ان ج ف ل الن اس ع ل ي ه ف ك ن ت ف يم ن ان ج ف ل ف ل م ا ت ب ي ن ت و ج ه ه ع ر ف ت أ ن و ج ه ه ل ي س أ ف ش وا» ش ى ء ش ى ء س مع ت ه س م ع ت ه ي ق و ل ب وج ه ب و ج ه ك ذ اب ف ك ان أ و ل الس لا م و أ ط ع م وا الط ع ام و ص ل وا الا ر ح ام و ص ل وا و الن اس ن ي ام ت د خ ل وا ال ج ن ة ب س لا م «[Ahmed b. Hanbel, Müsned]

9 1. İletişimin Önemi -yaratma ve konuşturma- خ ل ق الا ن س ان ع ل م ه ال ب ي ان (Rahman, 3-4) (Din Nimeti Dil Nimeti) (DİB nimeti) كمالك تحت كلامك ---- در فكر سخن زنده درگفت سخن مرده (Mevlâna, Divân-ı Kebir) Âyinesi iştir kişinin lafa bakılır (Ş. Kızıldağ)

10 Konuşmayı geliştirme çalışmaları Önyargıları izâle.allah vergisi Etkin ve düzenli dinleme çalışmaları Düzenli olarak, nitelikli kalemlerden sesli okuma çalışması Ustalığın sırrı = Bilinçli pratik

11 sana da başkalarına da yetecek kadar sus ki, susuşun nara olsun konuşman çare olsun [C. Koytak, Yeni Başlayanlar İçin Metafizik, s. 95]

12 2.İletişimin Rengi -niyet- (İyi niyet iyiye niyet) الفهم وحسن القصد من أعظم نعم االله صحة بها التي أنعم على عبده بل ما أعطي عبد عطاء بعد الا سلام أفضل ولا أجل منهما بل هما ساقا الا سلام عليهما وقيامه (Đbnü l-kayyım, Đ lamu l-muvakkıîn)

13 3.İletişimin Temeli -değer & saygı- ل م ا ن ظ ر ر س ول االله ص ل ى الل ه ع ل ي ه و س ل م إ ل ى ال ك ع ب ة ق ال : " م ر ح ب ا ب ك م ن ب ي ت م ا أ ع ظ م ك و أ ع ظ م ح ر م ت ك و ل ل م و م ن أ ع ظ م ح ر م ة ع ن د االله م ن ك (Beyhaki, Ş. Đman) ف ق ال ي ا ر س ول الل ه إ ذا و الل ه ت ج د ن ىك اس دا. ف ق ال الن ب ى -صلى االله عليه وسلم-» ل ك ن ع ن د الل ه ل س ت ب ك اس د». أ و ق ال» ل ك ن ع ن د الل ه أ ن ت غ ال «(Müsned)

14 ع ن عم ر و ب ن ال ع اص ق ال ل : ن ر س ول اهلل ص لى اهلل ع ل ي ه و س لم كا ي ق ب ل ب و هج ه و ح د يث ه ع لى ا شر ال ق و م ي ت ا ل ف ه م ب ذ كل ف كا ن ي ق ب ل ل ب و هج ه و ح د يث ه ع لي ح تى ظ ن ن ت ا ني خ ير ال ق و م ف ق ل ت ت : اي اي اي اي : : ول اهلل ا ان خ ير ا و ا ب و ب ك ر ق ال ل ر س ب ك ر ف ق ل ت ت ا ب و اي اي اي اي ر س و ول ل اي : ر ف ق ل ت ت عم : ول اهلل ا ان خ ير ا و عم ر ف ق ال ل ر س : ا ان خ ير ا و ع ث م ان ق ال ل اهلل ع ث م ان ف ل م ا س ا ل ت ر س و ول ل. ا ني ل م ا ك ن س ا ل ت ا ل ت ه ه ص لى اهلل ع ل ي ه و س لم ف ص د ق ني ف ل و د د ت اهلل (Tirmizi Tirmizi, Şemâil,, Mısır, 2008, )

15 Bazı Değer Göstergeleri Dinlemek Muhatabın değerine değer vermek و لا ت س ب وا ال ذ ين ي د ع ون م ن د ون الل ه ف ي س ب وا الل ه ع د و ا ب غ ي ر ع ل م ك ذ ل ك ز ي ن ا ل ك ل أ م ة ع م ل ه م Özgün hitap cümleleri Olumlu davranışı pekiştirmek Suçluya değil suça, günaha vurgu Genelleme yapmama (Kötüyü genelleme hastalığı) Tenkiti tekfire; takdiri takbihe; teşviki tezkiye ve tehdide dönüştürmemek

16 Bir derviş bir başka dervişe - çömlekçi dükkanına girdin.. Çömleği nasıl översin? Diye zor bir soru sordu. derim ki, çömlekçiye, dedi Çömleği yapan eller Çömlekten bin kat daha güzeller Çömleği tasarlayan zeka çömlekten bin kat daha ince O zekayı tasarlayan Usta ysa, ooh, O zekadan kaç kat, sayılamaz, Daha ince, daha latif, Daha engin ve yüce [C. Koytak, Yeni Başlayanlar İçin Metafizik, s. 69]

17 4. İletişimin Dâvetiyesi -tebessüm- م ا ر أ ي ت أ ح د ا أ ك ث ر ت ب س م ا م ن ر س ول الل ه - صلى االله عليه وسلم- (Tirmizi)

18 5. İletişimin Sıhhati - Güzeli görme- Ezanla alay eden Ebu Mahzure الله عليه -صلى اهلل ر س و ل ن خ ر ج ت فى ن ف ر ف ك ن ا ب ب ع ض الط ر يق ف ا ذ ن م و ذ ق ال ور ة م ح ذ نى ا ن ا اب اب ف ا خ بر ن ب و م ت ن ك و نح ن ع ن ه ه ن م ع ن ا ص و ت ال م و ذ ف س الله عليه وسلم- -صلى اهلل اب لص لا ة ع ن د ر س ول ل وسلم الله عليه وسلم- ل ا ل ي ن ا ق و م ا ف ا ق ع د وان ب ين ي د ي ه ه -صلى اهلل م ع ر س و ل ف س ه ب خ ن ا نح ك يه نه ز ا ا ا ف صر ف ا ر س ال ق و م كل ه م و ص د ق وا لى ار ا ف ا ش ار ت ف ع ع». ار ت ف اذل ى سم ع ت ص و ت ه ق د د ا ي كم ف ق ال ل» ا لى م ن ر س ول ل ا ك ر ه شى ء ء و لا لا لا ف ق م ت ف ا ذ ن ن». ق م م ف ا ر س ل كل ه م و ح ب س نى و ق ال ل لى لى لى لى» اهلل و ل ر س ى ي د ب ين ف ق م ت ه ب نى ي ا م ر لا م م ا و الله عليه وسلم- -صلى ب ن ف س ه ه و ن الت ا ذ ي ع لى ر س ول اهلل ف ا ل ق ى (Ahmed b. Hanbel Nesâi İbn mâce) اهلل الله عليه وسلم- -صلى

19 6.İletişimin Devamı İşi Kolay Kılma و م ا وم ا ج ع ل ج ع ل ع ل ي ك م في ف ي الد ين من م ن ح ر ح رج ج (Hac, 78) ع ل م وا و ي س ر وا و لا ت ع س ر وا و إ ذ ا غ ض ب أ ح د ك م ف ل ي س ك ت (Müsned)

20 ا ع ر ابى ف ج اء ء ف ق ال اي ر س ول اهلل م تى ق ي ام الس اع ة و ا ق يم ت الص لا ة اهلل ف ص لى ر س و ول ل الله عليه وسلم- -صلى ف ل م ا ف ر غ م ن ص لا ت لا ت ه ه» اهلل.. ق ال ل الس اي ل ع ن ن ا ي ن اع ة الس ق ال ا ان اي ر س و ول ل ق ال ل.«ا ع د د د ت ت و م ا ل ه ا ق ال م ا ا ع د د ت ل ه ا م ن ك ث ير عم ل لا ص لا ة و لا لا لا الله -صلى اهلل ف ق ال ر س و ول ل س وهل. و ر ا نى ا ح ب اهلل ص ي ام الا ا ن س ف م ا ر ا ي ت ت ق ال وسلم عليه ا ح ا ح ب ب». ق ال ا ن س ف م ا ر ا ي ت ال م ر ء م ع م ن ن وسلم-» ل م ين ف ر ح وا ب ع د الا س لا م م ال م س ب شى ء ف ر ح وا م ا ه ب (Müsned Müsned) gelin tanış olalım işi kolay kılalım

21 7. İletişimin Hedefi -Algıyı, İlgiyi ve Duyguyu Yönetmek» لا ي ت ح د ث الن اس أ ن ه ك ان ي ق ت ل أ ص ح اب ه «(Buhari)

22 8. İletişimin Tamiri -özür dilenme- يا أيها الناس إنه قد دنى مني حقوق من بين أظهركم فمن كنت جلدت له ظهرا فهذا ظهري منه فليستقد ومن كنت شتمت له عرضا فهذا عرضي فليستقد منه ومن كنت أخذت له مالا فهذا مالي فليستقد منه ولا يقولن رجل إني أخشى الشحناء من قبل رسول االله ألا وإن الشحناء ليست من طبيعتي ولا من شا ني ألاوإن أحبكم إلي من أخذ حقا إن كان أو حللني فلقيت االله وأنا طيب النفس (Taberâni, el-mu cemu l-evsat)

23 İletişimi tamir için Bir özür kategorik olmalı Yanlış, eksik bilgilendirmeler vaktinde tashih edilmeli Gereksiz özür ve helalleşmeden kaçınılmalı

24 İletişim Engelleri veyansımaları Kibir- Haset - Riya - Süm a- Ucb Zillet Aşağılama küçümseme umursamama - reddetme-genelllemeyönlendirme-tanımlama. sağlıklı iletişim için sağlıklı olmak lazım

25 Özet yerine Nitelikli bir iletişim için Kişi; Akl-ı Selim (doğru), Kalb-i Selim (iyi) Zevk-i Selim (güzel) sahibi olmalı Özü, gözü, sözü etkin ve verimli kullanmalı Her şeyden öte Allah ı ve Rasûlullah ı (sav) örnek almalı ve Karşıdakinin insan olduğunu hiç unutmamalı

26 Sorgulama Doğru niyetle, uygun üslupla, değerinize ve saygınlığınıza zarar vermeden, tebessümle, sizleri anlama ve sahip olduğunuz güzellikleri keşfetme çabası içinde işi zorlaştırmadan, ilgi ve algıyı olumlu duygularla yöneterek özür dilemeye hacet bırakmayacak bir çalışma yapabildik mi?

27 Bu birliktelik bize ne kazandırdı?

28 İletişimin aşkın ve aşk boyutu

29 Dua ve Selam Đle Meyletmek İçin Manisa Eğitim Merkezi Web Sitesi

30 İleri Okumalar İçin Kur an-ı Kerim (İletişim Temasıyla) Hadis (İletişim Temasıyla) Muhammed (Hitabeti) Mad., DİA Siyer (Peygamberimiz (sav) ve sahabileri ile İletişimi Temasıyla) Din Eğitiminde Etkili İletişim, Ahmet Koç, İstanbul, 2011 Psiko-Sosyal Açıdan Dini İletişim, Mustafa Köylü, Ankara 2003; Öğrenme ve Öğretme Süreçlerinde Dini İletişim, Suat Cebeci, İstanbul Yeniden İnsan İnsana, D.Cüceloğlu Hatıralar I-III, A. Ulvi Kurucu

31 Güzel İnsan Modeli, Nevzat Tarhan Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak, Erol Güngör Terapi, Kemal Sayar Koruyucu Psikoloji Drive, Daniel Fink İşte Bu Fikir Tutar, Optimist Yay. Bilgelik Hikâyeleri, Cevdet Kılıç Müslüman Kimliği & Sahabe Kıvamı, İ. Lütfi Çakan Ahlâk-ı Âlâi, Kınalızâde Ali Çelebi