ANLATIM BOZUKLUKLARI SÖZCÜĞÜN YANLIŞ ANLAMDA KULLANILMASI

Transkript

1 ANLATIM BOZUKLUKLARI SÖZCÜĞÜN YANLIŞ ANLAMDA KULLANILMASI - Çocuğun saçları çok büyümüştü. - Camdan yankılanan ışık, gözlerimi kamaştırdı. - Çocukluğundan beri şu çekimserliği atamadı. - Bugüne kadar önüne çıkan olasılıkları değerlendirememişti. - Böyle konularda gençleri azımsamak doğru değil. - Maçın oynanacağı stadyumda gerekli önlemler alındı. - Böyle ameliyatlarda hastanın ölüm şansı daha azdır Ağustos 1999 yılını hiç unutmayacağız. - Mavi gömleğinizin üzerine giydiğiniz kravat çok güzeldi. - Zengin ile fakir arasındaki ayrıcalık giderilmelidir. - Fiyatlar çok pahalı olduğu için satışlar çok durgun. - Nüfusun hızla büyümesi ülkenin gelişmesini yavaşlatır. - Kaleci, dikkatsizliği yüzünden takımının yenilmesini sağladı. - Bu Türkiye ye özel bir durumdur. - Son anda direksiyonu çevirerek kazanın önlenmesine sebep oldu. - Kimin haklı olduğu, tartışma sonucunda belli olur GEREKSİZ SÖZCÜK KULLANILMASI - Kulağına yavaşça bir şeyler fısıldadı. - Her tarafı yeniden, bir kez daha gözden geçirmeliyiz. - Karşılıklı mektuplaşmamız iki yıldan beri devam ediyor. - Çiçeği burnunda taze gelin geliyor karşıdan. - Bugün mevcut sorunlarımıza çözüm arayacağız. - Maçı kaybedeceğimizi önceden tahmin etmiş. - Onun bu ay geleceğini umut ediyorum. - Şaşırtıcı sürprizler hazırladık sizin için. - Buralara ayda yılda bir, seyrek olarak geliyorsun. 1 / 8

2 - Bu firmaya da başvuru da bulunduk. - Sinsi bakışlı o adamdan çok kuşku duyuyorum. - Konuşmacının o tatlı sesi hepimize etki etti. - Anlatıcı sözcükleri dikkatle seçmeli, bunları yerinde kullanmalıdır. - Kutuplarda hava sıcaklığı sıfırın altında eksi otuz derece civarında seyreder. - Adam bizi uzun süre izleyerek takip etti. - Sanıyorum galiba gelmeyecek. - Türkçede; Farsça ve Arapça dillerinden gelmiş birçok sözcük vardır. - Bu çiçeği anneme kardeşimle birlikte aldık. - Kalitesiz mallar geri iade edilecek. - Yaptıklarını kendi ağzıyla itiraf etti. - Yüksek sesle bağırma, sağır değilim. - Bu yol yaya yürümekle bitmez. - Seninle aynı yaşıt olduğumu bugün öğrendim. - İlk defa geçen hafta bazı yolsuzlukları fark ettik. - MEB, OKS sınavının bir hafta geriye alınmasına karar verdi ÇELİŞEN SÖZCÜKLERİN, SÖZLERİN KULLANILMASI - Sanırım bunca sıkıntı mutlaka en çok onu üzmüştür. - Bundan aşağı yukarı tam on gün önceydi. - Kesinlikle istediğim okulu kazanabilirim. - Ben genellikle hiç yalan söylemem - Tahmin ediyorum sen bu işi akşam kesinlikle bitirirsin. - Elbette onunla birlikte gitmiş olabilirler. - Eminim bu kitabi benden önce o okudu galiba. 2 / 8

3 4. SÖZCÜKLERİN YANLIŞ ANLAMDA KULLANILMASI - Bir hafta içinde yapımı tamamlanan mağaza hizmete açıldı. - Zabıtalarca kaçak olarak kesilen koyun etleri imha edildi. - Bugünlerde nedense, çok başım ağrıyor. - Öğrenimini tamamlayınca hemşire olarak doğduğu bu ilçede çalışmaya başladı. - Yüzme, en iyi denizde öğrenilir. - Ağrısız kulak delinir. - Yeni okula başlayan binlerce öğrenci geleceğe güvenle bakmamızı sağlıyor. - Her yolda kalan insana yardım edemeyiz. - Yeni eve gelmiştim ki telefon acı acı çalmaya başladı. - Alınan bu karar, savaşta askerin daha çok ölmesine yol açtı. 5. DEYİMLERİN YANLIŞ KULLANILMASI - Doktor, çocuğu baştan tırnağa muayene etti. - Konuşmacı, izleyicilerden birinin çok haklı itirazlarına göz yumdu. - Polisi gören hırsızın etekleri zil çaldı. - Bu olay olunca müdür beyin kan tepesine sıçradı. - Hepsinin açlıktan midesi zil çalıyor. 3 / 8

4 6. TAMLAMA YANLIŞLARI - Öğretmenlerden hepsi toplantıya katılmış. - Orhan Bey, okulumuzun kurucu ve müdürüdür. - Depremzedelere her türlü tıbbi ve gıda yardımı yapıldı. - Toplantıya elli banka temsilcileri katıldı. - Tüm sorunlarımızı karşılıklı hoşgörü ve birlik içinde halletmeliyiz. - Bu bölgede yüksek dağlar, ovalar ve ırmaklar vardır. - Çorba ve havuç salatasını çok severdi. - Teftişten önce, müdür ve şirket yetkilisi uzun uzun konuştu. - Bu yazarımız kültürel ve eğitim konularında da ders verdi. - Yiyecek olarak yalnızca ekmek ve bulgur pilavı var. - Binayı güç koşullarda yaptırmış, ancak bazı odalarını döşeyememişti. NOT: Sıfat tamlamalarında sıfat çoğul anlamı verirse isim çoğul eki almaz. - Bunca sorunların altından nasıl kalkacaksınız? - İki kardeşler sen gelene kadar penceredeydi. - Senden çok şeyler öğrendik. 7. ÖZNE EKSİKLİĞİ - Şapkanın ponponu çok hoş; ama başıma küçük geldi. - Kitaptaki hatalar düzeltildi ve baskıya gönderildi. - Balığın pulları temizlendi ve kızartıldı. - İneğin sütü çok lezzetli, iyi besinler yiyor sanırım. - Ağacın dalları kurumuştu artık kökünden kesilecekti. 4 / 8

5 8. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI a) Şahıs Uyumu: - Bu kasabaya sen ve o daha önce gelmiştin. - Yeryüzünde bir sen bir de ben varım. - Aslında siz ve ben iyi anlaşabilirim. - Ahmet ve sen bundan sonra birlikte çalışacaksın. b) Tekillik-Çoğulluk Uyumu:Özne, insanın dışında bir varlığın çoğulu ise yüklem mutlaka tekil olur. - Sıfatlar, çekim eki almazlar. - Kelebekler, sonsuza uçarlar. - Kuzular otlakta oynaşıyorlar. Öznenin insan olduğu durumlarda; özne tekil ise yüklem de tekli, özne çoğulsa yüklem tekil veya çoğul olabilir. - Futbolcular top oynuyor. - Seyirciler, maç seyrediyorlar. - Annem mutfakta yemek yapıyor. c) Olumluluk-Olumsuzluk Uyumu: - Hiçbiri anlatılanlara inanmıyor, kendi fikrinde ısrar ediyordu. - Hepsi dersi dikkatle dinledi, birbiriyle konuşmadı. - Kimse bir yere kıpırdamasın, yere yatsın. - Hiçbiri ödevini yapmamış, akşama kadar sokakta oynamış. - Herkes ondan nefret ediyor, yüzünü bile görmek istemiyordu. 5 / 8

6 9. TÜMLEÇ EKSİKLİĞİ - Aşkın insan yaşamına neşe kattığı, mutlu kıldığı bir gerçektir. - Sürekli bulmaca çözer; çok büyük zevk alırdı. - Onu seviyorum,saygı duyuyorum; ama geçinemiyorum. - Çocuğu çok ihmal ediyorsunuz; biraz ilgilenmelisiniz. - Konuşmacının düşüncelerine katılıyor ve destekliyorum. - Bu konuda söylenenlere inanıyor ve her yerde öne sürüyor. - Çocuk minik kediyi seveyim derken eziyet ediyor. - Herkes onun bu davranışına hayran olmuş ve tebrik etmişti. - Sahile yaklaşıyor muyuz yoksa uzaklaşıyor muyuz? - Misafirleri konağa aldık ve etrafı gezdirdik YÜKLEM VE EKEYLEM EKSİKLİĞİ - Bütün gün bulaşık; temizlik,ütü ve yemek yapmakla uğraştım. - Adam bize iyilik, biz adama kötülük ettik. - Dürüst biri olduğundan dün de bugün de kuşkuya düşmüyorum. - Dün akşamki partide meyve suyu ve pasta yedik. - Size bir hafta önce de şimdi de aynı şeyi söylüyorum. - O, son derece sakin; fakat herkesin sandığı gibi korkak değildi. - Yeryüzünde bir sen bir de ben varım. - Yoksul görünümlü biriydi, boyu uzun, bedeni de pek biçimli değildi. - Oturduğu ev biraz küçük, şehir merkezine de pek yakın değildi. 6 / 8

7 ÇATI UYUŞMAZLIĞI - Evden çıktıktan sonra biraz yürüyüp arabaya binildi. - Bütün elbiseleri ütüleyip askıya asılmalı. - Bu servet bir ömür boyu sürekli çalışarak kazanıldı. - Bu eserler daha iyi korunmalı ve bunlara sahip çıkmalıdır CÜMLEDEKİ ANLAM BELİRSİZLİĞİ - Geldiğini penceremden gördüm. - Yarışmada birinci olduğuna sevindim. - Dün telefon ettiğinde evde değildim. NOT: Anlam belirsizliği noktalama eksikliğinden de kaynaklanabilir. - Çocuk ayakkabılarını kendine ait dolaba koydu. - Küçük ağacın etrafında oynuyor. - Taksitlerinizi en son ayın yirmisinde ödeyebilirsiniz DÜŞÜNCE VE MANTIK HATALARI - Pırıl pırıl mehtaplı gecede çiseleyen yağmur bizi etkilememişti. - Yiyecek ekmekleri hatta yemekleri bile yoktu. 7 / 8

8 - Komşumuzun oğlu bırakın liseyi bitirmeyi üniversiteyi bile kazanamadı. - Bazı öğrenciler, değil 105 puan, 120 puan bile alamaz. - Yönetmen, çekilecek olan filmle Altın Koza ödülünü kazandı EK FAZLALIĞI - Sınıftaki bulunan öğrencilerin kitap okumalarına gerek yoktur. - Ucu yırtık yabancı paraların Merkez Bankası dahil hiçbir yerde işlem görmüyor. - Yıkanılmadan yenen yiyecekler sağlık açısından zararlı olabilir. 8 / 8