KALDIRMA ARAÇLARINDA GÜVENLİK

Transkript

1 KALDIRMA ARAÇLARINDA GÜVENLİK 1

2 KALDIRMA ARAÇLARINDA GÜVENLİK 1-TASARIM VE İMALATTA GÜVENLİK Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) 2-KULLANIMDA GÜVENLİK İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 2

3 CE işareti CE, "Conformite Europeenne" yani fransızca Avrupa'ya Uygunluk kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. CE Uygunluk İşareti: Makinelerin çalışırken veya kullanılırken insanların ve çevrenin sağlık ve emniyetini tehdit etmeyecek nitelikte olduğunu belirten işarettir. 3

4 A-GENEL İŞARETLER Anlamı Tarifi Şekil BAŞLAT Hazır ol Başlama komutu DUR Kesinti / ara Hareketi durdur Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yere paralel Avuç içi öne bakacak şekilde sağ kol yukarı kalkık TAMAM İşlemin sonu Her iki kol göğüs hizasında eller kenetli 4

5 B-Dikey Hareketler Anlamı Tarifi Şekil KALDIR Sağ kol avuç içi öne bakacak şekilde yukarı kalkıkken yavaşça daire çizer İNDİR DÜŞEY MESAFE Sağ kol avuç içi içeri bakacak şekilde yere doğru indirilmişken yavaşça daire çizer Mesafe her iki elin arasındaki boşlukla ifade edilir 5

6 C-Yatay Hareketler İLERİ GERİ Anlamı Tarifi Şekil SAĞ Manevracının sağı SOL Manevracının solu YATAY MESAFE Her iki kol avuç içleri yukarı bakacak şekilde bel hizasında bükülüyken kollar dirsekten kırılarak yukarı hareket eder Her iki kol avuç içleri aşağı bakacak şekilde göğüs önünde bükülüyken kollar dirsekten kırılarak yavaşça gövdeden uzaklaşır Sağ kol avuç içi yere bakacak şekilde yere paralel sağa uzatılmışken sağa doğru yavaşça küçük hareketler Sol kol avuç içi yere bakacak şekilde yere paralel sola uzatılmışken sola doğru yavaşça küçük hareketler Eller arasındaki boşluk mesafeyi ifade eder 6

7 D. Tehlike Anlamı Tarifi Şekil TEHLİKE Acil dur. Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yukarı kalkık HIZLI Bütün hareketler daha hızlı YAVAŞ Bütün hareketler daha yavaş 7

8 4.4. Halat kullanarak yapılan çalışmalarla ilgili özel hükümler Halat kullanılarak yapılan çalışmalarda aşağıdaki şartlara uyulur. a) Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma halatı, diğeri ise güvenlik halatı olacak şekilde ayrı kancalı en az iki halat bulunur. b) Çalışanlara, çalışma halatına bağlı paraşütçü tipi emniyet kemeri verilir ve kullandırılır. Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik halatı ile bağlantısı sağlanır Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ikinci bir halat kullanılmasının işin yapılmasını daha tehlikeli hale getirdiği istisnai durumlarda, güvenliği sağlayacak yeterli önlemler alınmak şartıyla tek bir halatla çalışma yapılabilir. 8

9 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme 1.1. Seyyar vinçler, kaldırma ve taşıma araçları Kaldırma makineleri fenne uygun olmalı, Tambur ve halatlar uyumlu olmalı, Üst ve alt limit sviçleri bulunmalı, Bu yüke dayanıklı frenleri olmalı, Her gün operatörü tarafından kontrol edilmeli, Kaldırma taşıma işinde birden çok kişi çalışıyor ise, operatör bir kişiden işaret almalı, fakat herhangi bir kişinin dur işaretine derhal uymalı 9

10 PERİYODİK KONTROLLER Kaldırma ve/veya iletme araçları (1), (2),(3) Asansör (İnsan ve Yük Taşıyan) (4) Yürüyen merdiven ve yürüyen bant İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift) Yapı İskeleleri (5),(6) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir. 10

11 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Yükler dik olarak indirilip kaldırılmalı, Yüklerin eğik olarak kaldırıldığı durumlarda manevralar sorumlu bir kişi nezaretinde yapılmalı, yükün kötü durumuna karşı tedbir alınmalı, Yükler çalışanların üzerinden geçirilmemeli, Sesli ikaz sistemleri bulunmalı, Yük asılı durumdayken, operatör makineyi terk etmemeli, Açık havada çalışan vinçlerin kabinleri kapalı olmalı ve ısıtılmalı, Aracın üzerinde azami çalışma kapasitesi belirtilmeli, Azami yükten fazla kaldırıldığında uyaracak sesli ve ışıklı ikaz sistemi olmalı, 11

12 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Kancalarda emniyet mandalı bulunmalı, (Kanca güvenlik katsayısı en az 5 olmalıdır.) Vinç ile insan taşınmamalı, Görüş alanı içinde çalışılmalı, Görüş alanı dışında çalışılıyorsa işaretçiden istifade edilmeli, İşaret ve sinyallerin anlamları bilinmeli, Vinç bomuna, yükün veya herhangi bir şeyin çarpması önlenmeli, Araca hareket halinde inip binmemeli, Araç temiz tutulmalı, yağlı, gresli, çamurlu ve buzlu olmamalı, Yakıt doldurulurken ateşe dikkat edilmeli, Statik elektriğe dikkat edilmeli, 12

13 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Herhangi bir yerde tamirat yapılacağı zaman basınç düşürülmeli, Hidrolik basınç başlıklarını, tapalarını, radyatör kapaklarını açarken dikkatli olunmalı, Akünün su seviyesi kontrol edilirken fener kullanılmalı, sigara ve açık ateşten sakınılmalı, Elektrik hatları yanında yapılan çalışmalarda; Enerji kesilmeli ve hat topraklanmalı, İşaretçi görevlendirilmeli, Saha içinde gereksiz kişiler bulundurulmamalı, Hiç kimsenin makineye yaklaşmasına izin verilmemeli, Kuru kenevir veya kuru plastik halat kullanılmalı, 13

14 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Eğer makine elektriğe temas ederse; sakin olmalı, Herkes makineden uzaklaştırılmalı, Makine ters yönde hareket ettirilerek temas kesilmeli, Makine çalışmıyorsa operatör, kendini araçtan en uzak yere atarak, araçtan ayrılmalı, 1.2. Vinç bomla yapılan çalışmalar: Yük bağlantıları sağlam olmalı, Sapanlar ve kancalar uygun olmalı, Ani kalkış ve duruşlardan sakınılmalı, Vincin düz zeminde durması temin edilmeli, Yükün kontrolsüz salınımına karşı tedbir alınmalı, 14

15 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Yükün veya başka bir şeyin boma çarpamamasına dikkat edilmeli, Yük halatı ve bom yüksekliği mümkün mertebe kısa tutulmalı, Frenler kontrol edilmeli, Araç platformunun sağlam şekilde zemine oturması sağlanmalı, Yükleme işlemi kamyonun önünden yapılmamalı, Yüklü vaziyette araç hareket etmemeli, Eğer aracın hareket etmesi gerekiyorsa; Yük yere yakın olmalı, Zemin düz ve sağlam olmalı, 15

16 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Yükün yan sallanmaları önlenmeli, Bütün personel makineden uzaklaştırılmalı, İki veya daha fazla vinç ile bir yük kaldırılmamalı, Eğer kaldırılması zorunlu olursa; Bu işlem tecrübeli bir teknik eleman nezaretinde yapılmalı, Vinçler aynı bom yüksekliği, aynı halat boyu ve aynı kapasitede olmalı, Tek bir işaretçiden işaret almalı, Yüklü olarak hareket ettirilmemeli, Tamburda en az iki sarım halat kalmalı, Sarımlar biterse, yük şiddetli sallanır ve halatı koparır. 16

17 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme 1.3. Forkliftlerle Yapılan Çalışmalar: Çalışma ortamının havasını bozmamalı, Forklift kullananların operatör belgesi olmalı, İş yerinde trafik düzenlemesi yapılmalı, Taşınan yük, operatörün görüşünü engellememeli, Forkliftin sesli ve ışıklı ikaz ekipmanları olmalı, Güçlü frenleri ve dikiz aynaları olmalı, Operatörden başkası binmemeli, Taşıyabileceği azami yük belirtilmeli, Azami yükten fazla yüklenmemeli, Periyodik kontrol ve bakımları yapılmalıdır. 17

18 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme 1.4. Transportörlerle (Konveyörlerle) Yapılan Çalışmalar: Tranportörlerin gerekli yerlerine üst geçitler yapılmalı, Yerde ve çukurda olanlara korkuluk yapılmalı, Çalışanların üstünden geçiyorsa saç levha veya tel kafes ile korunmalı, Yüklerin boşaltma yerleri hareket ve germe tertibatının bulunduğu yerlere (İnsanların bulunduğu yerler) durdurma tertibatı konulmalı, Bantlı transportör boyunca yürüme yolu varsa, boydan boya uzanan ve çekildiğinde sistemi durduran emniyet teli tertibatı olmalı, 18

19 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Meyilli taşımalarda yüklerin kaymasını önleyen mekanik tertibatlar bulunmalı, Operatörün göremediği yerlere uzanan transportörlerde, sesli ve ışıklı uyarı sistemi bulunmalı, Malzemelerin boşaldığı, silo ve depoların ağzında ızgaralar bulunmalı, Sonsuz vidalı transportörler çelik oluklar içinde olmalı, Olukların cıvata ile sabitlenen, kapakları olmalı, Kapağın altında metal ızgaralar olmalı, 19

20 1. Kaldırma, Taşıma, İstifleme Kapak açıldığında sistemi otomatik durduran tertibat bulunmalı, Pnömatik transportörlerin emici ağızlarına kafes koruyucu yapılmalı, Takozlar, kaldıraçlar, halat ve ipler kullanılmalı, Malzemelerin ayağa ve kafaya düşme ihtimaline karşı, kişisel koruyucu malzemelerin kullanılmalı,(çelik burunlu ayakkabı, Baret) 20

21 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları 2.1. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması Caraskallar 21

22 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Köprülü Vinçler (Kreynler) 22

23 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Portal Vinçler 23

24 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Yapı (Kule) Vinçleri 24

25 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Konsol (Pergel) Vinçler 25

26 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Mobil Vinçler 26

27 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Özel Vinçler 27

28 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Forkliftler 28

29 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Asansörler 29

30 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları 2.2. Kaldırma Araçlarının Elemanları Tamburlar Kaldırma makinelerinin üzerine tel halat sarılan tamburların yanları halat fırlamalarını engelleyecek şekilde flanşlı olmalıdır. Flanş genişliği sarılan halatın çapının 2,5 katı olmalıdır. Halatın ucu tambura iyi bağlanmış olmalıdır. Yük tutma elemanı en alt seviyede iken tambur üzerinde en az iki sarım halat kalmalıdır. Tambur yivleri ile halat çapı birbirine orantılı olmalıdır. Elektrikle çalışan kaldırma makinelerinde, alt ve üst sınır emniyet tertibatı olmalıdır. 30

31 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Zincirler Kaldırma makinelerinde halkalı ve GALL zinciri de denilen levhalı zincirler kullanılır. Zincirler kullanılmadan önce gözle mutlaka muayene edilmelidir. Zincir baklalarındaki aşınma bakla kalınlığının dörtte birini geçmişse, ezilme veya çatlak varsa değiştirilmelidir. Baklalardaki boyuna uzama %5 i geçmemelidir. Baklalar hiçbir zaman cıvatalarla tutturulmamalıdır. Bağlamalarda özel olarak yapılmış kilitler, zincir kilitleri ve zincir ekleme baklaları kullanılmalıdır. 31

32 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Halatlar Kaldırma araç ve makinelerinde; kendir, naylon, fiber, cam, demir, çelik çekme ve tel halatlar kullanılır Kendir halatlar Parçalı ve havaleli yüklerin sarılmasında kolaylık ve sürat sağladığından ve ucuz olmalarından bazen tercih edilir. Yük ve ömür kabiliyetleri çelik halatlara göre daha azdır. İşe ve yüke uygun olmalıdır. 32

33 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Çelik tel halatlar Tel halatlar endüstride yük çekme, kaldırma ve kuvvet iletimi gibi işlerde kullanılır. Mukavemet, dayanım, yük ve ömür kabiliyetleri ve iklim şartlarına uygunluğu nedeniyle daha fazla tercih edilirler. 33

34 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Çelik tel halatlarda dikkat edilecek hususlar: Tel halat işe ve yüke uygun seçilmelidir. Keskin kenarlı yük köşelerine özel tedbirler alınmalıdır. Belirli periyotlarla uygun yağ ile yağlanmalıdır. Kaynak, alev ve ısıya maruz bırakılmamalıdır. Güvenlik kat sayısı 6 olmalıdır. Halat uç bağlantıları ve eklemeleri uygun yapılmalıdır. Her kullanımdan önce ve sonra muayene edilmelidir. Kırık telli, yıpranmış, şekil bozuklukları olan halatlar kullanılmamalıdır. 34

35 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Çelik tel halatlarda yıpranma: 1. Normal çap 2. Demet açısının ve çapının değişimi 3. İncelmiş çap 4. Normal halat kesiti 5. İncelmiş halat kesiti Halat çapında azalma; 1. Normal halat sarımı 2. Uzama halat sarımı 0-19 mm çaplı halatlarda 1mm, mm çaplı halatlarda 1,5 mm, mm çaplı halatlarda 2 mm, altına indiyse, halat değiştirilmelidir. 35

36 2. Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması ve Elemanları Çelik tel halatlarda şekil bozuklukları: Gam oluşumu Halatlarda ezilme Tellerin İplikleşmesi Halatlarda sepetleşme 36

37 3. Kaldırma Araçlarında Periyodik Kontroller Statik deney yükünün hesabı: Ps=1,25 x P (TS ) P: Mobil vinçler için kendi toplam ağırlığı+yük, diğer vinçler için imalatta belirlenmiş kaldırma kapasitesidir Dinamik Deney Yükünün Hesabı: Pd= 1,1 x P (TS ) alınmalıdır. P= Mobil vinçler için ilave bom ve kaldırma takımları+ Yük P= Diğer vinçler için tasarım veya imalat kaldırma kapasitesi 37

38 3. Kaldırma Araçlarında Periyodik Kontroller Kararlılık deneyi Kaldırma aracının kararlılığını kontrol etmek amacı ile yapılır Kararlılık Deney Yükünün Hesabı: Pk = 1,25 x P+0,1 x Fi, (TS ) P= Tasarım Kaldırma Kapasitesi Fi= Ana Bomun ağırlığı veya uzantı bomun ağırlığının bom veya uzantı bomun başlarına indirgenmiş ağırlığıdır. 38

39 Önlemek Ödemekten Ucuzdur Teşekkürler! 39