Elektrik fiyatları yılın en yükseğinde

Transkript

1 Sayı: 41 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar Arz-Talep Genel Bakış Piyasa Haberleri Arıza & Bakım Ekonomik Takvim Gündemden Başlık lar > Aralık ayının ilk 20 gününde Piyasa Takas Fiyatı ortalaması 198,23 TRY/MWh oldu. > Aralık ayının ilk 18 gününde Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 195,7 TRY/MWh oldu. > Türkiye'nin kurulu gücü Kasım ayında 78 bin 591,8 MW olarak belirlendi. > Sıcaklık endeksinin -1,16 derece seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS, ICAP ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz* > Montel-Foreks Online üzerinden Energetika.Net haberlerine ücretsiz ulaşabilirsiniz. Elektrik fiyatları yılın en yükseğinde Doğal gaz santrallerine yapılan kesintinin düzelmemesi ve süresi konusunda belirsizliğin devam etmesi sebebi ile elektrik fiyatları rekor seviyelere yükseldi. PİYASALAR GÜN ÖNCESİ PİYASASI 24 Kasım'da BOTAŞ tarafından doğal gaz santrallerine yapılan kesintinin halen düzelmemesi ve süresi konusunda belirsizliğin devam etmesi sebebi ile spot, finansal ve tezgah üstü elektrik piyasaları rekor seviyelere yükseldi. Kasım'ın son günlerinde Montel-Foreks ile görüşen traderların Aralık ayı için spot piyasa tahminleri gaz arzında sıkıntı yaşanmaması durumunda ortalama 152 TRY/MWh, doğal gaz arzında sıkıntı yaşanması durumunda ise 157,95 TRY/MWh bandında belirlenmişti. Aralık ayının ilk 20 gününde spot elektrik fiyat fiyatları beklentilerin 40,25 üzerinde, 198,23 TRY/MWh bandında gerçekleşti. DENGELEME PİYASASI Kasım ayında Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması 141,1 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, aynı rakam Aralık ayının ilk 18 gününde 195,7 TRY/MWh seviyesine yükseldi. SMF ortalaması, Aralık haftasında 230,2 TRY/MWh bandında belirlenirken, aynı haftada en yüksek SMF 290,9 TRY/MWh ile 15 Aralık Perşembe günü, en düşük SMF ise 186,9 TRY/MWh ile 13 Aralık Salı günü gerçekleşti.

2

3 KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT Kasım ayında karşılanabilir güç seviyesinin günlük ortalaması MW olarak belirlenirken, ani puant ortalaması MW seviyesinde belirlenmişti. Aralık ayının ilk 18 gününde ani puant ortalaması MW olarak kaydedilirken, ay boyunca en yüksek ani puant MW ile 16 Aralık Cuma günü, en düşük ani puant ise MW ile 12 Aralık Pazartesi günü gerçekleşti. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Tezgah üstü elektrik piyasasında haftanın ilk gününde ay sonu baz yük (BOM) finansal kontratı TRY/MWh bandında belirlenirken, kontratın işlemi 214 TRY/MWh bandında gerçekleşti. Piyasada Ocak ayı baz yük ürün geçen haftaki 167,5-168,5 TRY/MWh seviyesinden bu hafta başında TRY/MWh bandına yükseldi. Ocak ayı baz yük kontrat geçen haftaya göre 10 TRY bandında yükselirken kontratın finansal işlemi 177 TRY/MWh seviyesinden gerçekleşti. Şubat ayı baz yük ürün TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, Mart ayı baz yük ürün ise geçen haftaki TRY/MWh seviyesinde sabit kaldı. Tezgah üstünde 2017 ilk çeyrek baz yük ürünü (Q12017) geçen haftaya göre 5 lira artarak 149, TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, 2017 ikinci çeyrek ürünü (Q22017) 124,5-125 TRY/MWh aralığında gerçekleşti üçüncü çeyrek ürünü (Q32017) TRY/MWh, dördüncü çeyrek ürünü (Q42017) ise geçen hafta başındaki ,5 TRY/MWh seviyesinden bu hafta spread'ini açarak 139,5-142,5 TRY/MWh bandında belirlendi birinci yarı kontratı (H12017) ,5 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, 2017 ikinci yarı baz yük kontratı (H22017) alıcı ve satıcı tarafında 143, TRY/MWh seviyesinde belirlendi. Hafta başında 2017 yıllık kontratı (CAL17) geçen hafta başındaki 138,5-139 TRY/MWh seviyesinden bu hafta 139,75-140,75 TRY/MWh bandına yükseldi. SINIR ÖTESİ TİCARET Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) tarafından Aralık ayı için yapılan Bulgaristan-Türkiye yönündeki kapasite ihalesinde 166 MW kapasite kullanıma açıldı. İhale sonuçlarına göre; 166 MW kapasitenin tamamı 9 firma tarafından paylaşılırken, ihalede takas fiyatı 0,72 /MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü (ESO) tarafından Aralık ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki sınır ötesi kapasite ihalesinde ise 166 MW kapasitenin tamamı 7 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 0,76 /MWh olarak belirlendi. Coordinated Auction Office in South East Europe (SEE-CAO) tarafından Ekim ayı için yapılan Yunanistan-Türkiye yönlü sınır ötesi aylık kapasite ihalesinde toplamda 166 MW kapasite ihaleye açılırken, kullanıma açılan kapasitenin tamamı 17 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 1,22 olarak belirlendi. 3

4 ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM TEİAŞ'tan alınan verilere göre; 2016 yılının Kasım ayı boyunca Türkiye'de 157,9 MW gücünde 53 adet santral devreye girdi. Bunlardan en büyük artışın 100 MW ile rüzgar santrallerinde olduğu tespit edildi. Rüzgar santrallerinde santral sayısı 147 ile Ekim ayına göre sabit kalırken, toplam kapasitenin 100,7 MW artışla 5.376,1 MW seviyesine yükseldiği tespit edildi. Kasım ayı boyunca hidroelektrik santrallerinde 72,9 MW artış kaydedildi. Barajlı hidroelektrik santrallerinin kurulu gücü Ekim ayı seviyesinde kalırken, tüm artışın akarsu tipi santrallerde gerçekleştiği tespit edildi. Ekim ayında 7.034,5 MW olan akarsu tipi santrallerin kurulu gücü Kasım sonu itibarı ile 7.107,4 MW seviyesine yükseldi. Kasım ayındaki artışta rüzgar santrallerini lisanssız güneş enerjisi santralleri takip etti. Ekim ayı sonunda 732,8 MW olan lisanssız güneş enerjisi santrallerinin kurulu gücü Kasım ayında 47,1 MW artarak 779,9 MW seviyesine yükseldi. Kasım ayı boyunca 1 adet doğal gaz yakıtlı elektrik santrali devre dışı kalırken, doğal gaz santrallerinin kurulu gücünde 57,7 MW düşüş kaydedildiği dikkat çekti. Doğal gaz yakıtlı elektrik santrallerinin kurulu gücü Kasım sonunda MW olarak belirlendi. Lisanslara göre kurulu güce baktığımızda ise toplamda kaydedilen 157,9 MW artışın 109,9 MW'ının serbest üretim şirketlerinden gerçekleştiği, 48 MW'ında lisanssız üretim şirketlerinden gerçekleştiği gözlemlendi. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Kasım ayında lisanslara göre üretime bakıldığında ise serbest üreticilerin elektrik üretimi toplamı MWh, EÜAŞ'ın ise MWh seviyesinde olduğu tespit edildi. Yap-İşlet santralleri ise ay boyunca MWh elektrik üretti. Aralık ayının ilk 18 gününde ise serbest üreticilerin günlük ortalama elektrik üretimi MWh, EÜAŞ santrallerinin ise MWh olarak belirlendi. Yap-İşlet santralleri ise ayın ilk 18 gününde günlük ortalama MWh seviyesinde elektrik üretti. 4

5 BARAJLARA GELEN SU Aralık ayının ilk 15 gününde barajlara gelen su milyon m3 olarak belirlenirken, 2015 yılının aynı döneminde rakam milyon m3 seviyesindeydi yılında (15 Aralık tarihine kadar) barajlara gelen toplam su miktarı milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam milyon m3 seviyesindeydi. RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Rüzgar kaynaklarından toplam elektrik üretimi Kasım ayında 1.3 TWh olurken, geçtiğimiz yılın aynı döneminde rakam 0,99 TWh seviyesindeydi. Böylece rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi 2015 yılına göre %35 artış göstermiş oldu yılında rüzgar santrallerinde toplamda 777 MW kapasite artışı gerçekleşti. Aralık ayının ilk 18 gününde ise günlük ortalama rüzgardan elektrik üretimi MWh seviyesinde belirlendi. ELEKTRİK TÜKETİMİ TEİAŞ tarafından yayınlanan verilerden derlenen bilgilere göre; Kasım ayında Türkiye'nin toplam elektrik talebi 2015 yılının Kasım ayına göre %6,5 artarak 22,68 TWh seviyesine yükselmişti. Aralık ayının ilk 18 gününde günlük ortalama elektrik talebi MWh olarak belirlendi yılında aynı rakam MWh seviyesindeydi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin -2,2 derece seviyelerinde belirlenmesi sonrasında ise 0,93 derece seviyelerine yükselmesi bekleniyor. 5

6 PİYASA HABERLERİ geliştirme projesinin başlıca amacıdır açıklamasında bulundu. Geçenlerde İranlı bir yetkili, Güney Pars enerji alanın 21. fazının yeni platformu faaliyete geçmesiyle bu fazın doğal gaz üretiminin günlük 3,28 milyon metreküpe yükseleceğini belirtti. Güney Pars enerji sahasının 11. fazın kalkınmasıyla da, günlük 50 milyon metreküp doğal gaz üretimin gerçekleşebileceği öngörülüyor. SİNAN AK ZORLU ENERJİ GRUBU BAŞKANI OLDU Zorlu Enerji Grubu Başkanı Sinan Ak oldu. Ak, elektrik üretimi, satışı ve ticaretinden; enerji santralleri inşası, bakımı, onarımı ve işletme hizmetleri ve doğal gaz dağıtımı ve doğal gaz ticaretine kadar enerji sektöründe çok geniş bir yelpazede faaliyet gösteren Zorlu Enerji Grubu'nun yatırım ve vizyonuna liderlik edecek yılında Ankara'da doğan Sinan Ak, İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği Bölümü'nden 1995 yılında mezun oldu. Çalışma yaşamına Evgin Yatırım Menkul Değerler'de yatırım uzmanı olarak başlayan Ak, ABD'deki Old Dominion University'de İşletme yüksek lisans programını tamamladı yılında Zorlu Holding bünyesinde göreve başlayan Sinan Ak, 2002 yılına kadar Vestel Komünikasyon'da Finans Şefi, yılları arasında ise Vestel Beyaz Eşya'da Finans Müdürü olarak çalışmalarını sürdürdü. Deneyimli yönetici, 2006 yılında Zorlu Enerji Grubu'na katıldı yılına kadar Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ Finans ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Ak, Ocak 2012'de Zorlu Enerji Genel Müdürlüğü'ne atandı. Bu süreçte Ak, aynı zamanda Zorlu Enerji Grubu şirketlerinden Zorlu O&M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri AŞ ve Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret AŞ'nin de Genel Müdürlüğü'nü de başarıyla yürüttü. Zorlu Enerji'nin yurtdışı yatırımlarına yön veren Ak, İsrail ve Pakistan'daki operasyonların geliştirilmesinde büyük rol oynadı. Ak, 1 Aralık 2016 tarihinde ise Zorlu Enerji Grubu'nun Sektör Başkanlığı görevine atandı. İRAN'IN DOĞAL GAZ ÜRETİMİ ARTTI İran'da, Güney Pars enerji alanın 20. fazının resmen faaliyete başlamasıyla Fars Körfezi'nde bulunan bu alanda günlük 515 milyon metreküp doğal gazın üretileceği açıklandı. Mehr'in haberine göre, Güney Pars enerji alanın 20 ve 21. fazının geliştirme projesinin başkanı olan Hamit Rıza Mahdevi, halihazırda Güney Pars enerji alanının 20.fazında günlük 25 milyon metreküp doğal gaz üretildiğini açıklarken, Aslında günlük 50 milyon metreküp doğal gaz, 77 bin varil gaz kondensat ve 400 ton kükürt üretimi ayrıca yıllık 1 milyon ton etan ve 1,1 milyon ton bütan üretimi ise 20 ve 21. fazının RUSLAR 4 TÜRK DOĞAL GAZ SANTRALİNİN PEŞİNDE Habertürk'ün haberine göre; Türkiye'nin en çok doğalgaz ithal ettiği ülke olan Rusya, doğalgaz ve elektrik santralleriyle da yakından ilgileniyor. Bu ülkenin halen 4 santralle ilgili olduğu öğrenildi. Rusya, Türkiye'de 3 ayrı şirketin kontrolündeki 4 doğal gaz santralının peşine düştü. Rusya'nın, satın alma işlemlerini tamamlarsa Türkiye'ye santrallerde kullanılmak üzere ucuz doğal gaz getirmeyi de planladığı belirtildi. Türkiye ile Rusya'nın enerji alanında başta doğal gaz olmak üzere işbirliği derinleşmeye devam ediyor. İki ülke, Rus gazını Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Türk Akımı Doğalgaz Projesi'nin yapımı konusunda anlaştı. Türkiye, anlaşmayla ilgili yasal süreçleri tamamladı.türkiye'ye doğalgaz ihraç eden ve iç piyasada kontrol ettiği şirketler üzerinden bu gazın bir bölümünün ticaretini yapan Rusya, doğal gaz ve elektrik projeleriyle de yakından ilgileniyor. Ankara'daki güvenilir kaynaklardan alınan bilgiye göre Rusya 4 santrala ilgi gösteriyor. Enerji sektörüne yön veren kaynaklar, Rusya, BİS Enerji'nin Bursa'daki 486 megavatlık santralını, Avrupalı bir enerji devinin yaklaşık 900 megavatlık santralının, Türk şirketinin de Antalya'daki ve başka bir ildeki santralına ilgi gösteriyor. BİS Enerji'nin, finansal sıkıntıları biliniyor. Ruslar, bu satın alma işlemi için ilgili kamu bankasıyla da görüşüyor dedi. Ruslar'ın, bu santralları satın almaları durumunda Türkiye'ye ucuz doğalgaz getirmeyi de planladığı belirtiliyor. Bu plan hayata geçirilirse Ruslar, ucuz gazı santrallarda elektriğe çevirecek ve piyasaya daha düşük fiyattan elektrik verecek.türkiye ile Rusya, Mersin-Akkuyu'da yapılacak nükleer santralında hızla işletmeye alınmasını istiyor. 4 üniteden oluşan santralın ilk ünitesinin, Cumhuriyet'in 100'üncü yıldönümünde devreye alınması hedefleniyor. ENERJİ BAKANLIĞINDA BAZI ATAMALAR YAPILDI Türkiye Elektrik İletim A.Ş, Genel Müdür Yardımcılığı ve Yönetim Kurulu Üyeliğine Bünyamin Bakır ve Nihat Ismuk atandı. Buna göre, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Bayram, Genel Müdür Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi Abdülkadir Ongun başka bir göreve atanmak üzere bu görevlerinden alındı. Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğünde açık bulunan Yönetim Kurulu Üyeliğine Dr. Zafer Demircan atandı. Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğünde açık bulunan Yönetim Kurulu Üyeliklerine Muhammet Safa Topuz, Cengiz Erdem ve Mustafa Özdingiş atandı. 6

7 MONTEL-FOREKS HABERLERİ E-MAİLİNİZE GELSİN İSTER MİSİNİZ? Newsmail servisimiz, seçtiğiniz haberleri sizin tercih ettiğiniz bir saatte inize yollayan servisimizdir. Newsmail servisimizi Montel-Foreks Online platformumuz üzerinden "Haberler-Montel- Foreks Newsmail" menüsünden kolayca aktive edebilir ya da adresine mail atarak bizden aktivasyon talep edebilirsiniz. OMV VE GAZPROM VARLIK TAKASI YAPACAKLAR Avusturyalı petrol ve gaz şirketi OMV ile Rus doğal gaz devi Gazprom, varlık takası konusunda bağlayıcı bir anlaşmaya vardılar. Varılan anlaşmaya göre 1 Ocak 2017'de Gazprom, OMV'nin Norveç'teki bağlı ortaklığı OMV Norge AS'ın yüzde 38,5 hissesini alacak. OMV ise buna karşılık aynı tarihte, Gazprom'un Sibirya'da geliştirmekte olduğu Uregoy sahasından yüzde 24,98 oranında pay alacak. KARAPINAR YEKA YARIŞMASI 21 ŞUBAT'A ERTELENDİ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığın Resmi Gazete'de yayınlananan kararına göre, Karapınar Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) kullanım hakkı yarışması için son teklif verme ve yarışma tarihini ertelendi. Buna göre, Karapınar Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) kullanım hakkı yarışması için son teklif verme tarihi 14 Şubat 2017'ye, yarışmanın gerçekleştirileceği tarih de 21 Şubat 2017'ye ertelendi. Karapınar YEKA yarışması için son teklifler, 14 Şubat 2017 günü saat 12.00'ye kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne (YEGM) elden teslim edilebilecek. Yarışma ise YEGM'de 21 Şubat 2017 tarihinde saat 14.00'te mali teklif zarflarının açılması ve açık eksiltmeye geçilmesiyle başlayacak. Daha önce teklif tarihi 12 Aralık, yarışma tarihi 15 Aralık olarak belirlenmişti. Karapınar'da, bin megavatlık güneş enerjisi santrali ve 500 megavatlık ekipman üretim fabrikası kurulması planlanıyor. TÜRKİYE 2020 YILINDA 58 MİLYAR M3 GAZ ALACAK TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, Tükrkiye'nin hali hazırda yılda milyar metreküp doğal gaza ihtiyaz duyduğunu ancak bu ihtiyacın giderek artmakta olduğunu söyledi. Düzyol yaptığı açıklamada, "Türkiye yılda 52 milyar metreküp gaz alıyor. TANAP'tan alınacak 6 milyar metreküp ile bu 58 milyar metreküpe çıkacak. Türkiye gelecekte 15 milyar metreküp daha ek alım yapabilecek konuma gelecek" diye konuştu. Türkiye, TANAP'tan 2018 Haziran'dan sonra 2 milyar metreküp, 2019yılında 4 milyar metreküp ve 2020'de 6 milyar metreküp gaz alacak. TANAP doğal gaz boru hattının 570 kilometrelik bölümünde kazı ve 200 kilometrelik bölümünde kaynak çalışmalarının tamamlandığını belirten Düzyol yaptığı açıklamada, TANAP'ın 20 yılda 10 bin kişiye istihdam sağlayacağını da vurguladı. ELEKTRİK, GAZ VE İKLİMLENDİRME SEKTÖRÜ ÜRETİMİ %5,7 ARTTI Türkiye'nin elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sektöründe üretimi ve dağıtımı Ekim ayında takvim etkisinden arındırılmış verilerler yıllık yüzde 5,7 artış gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumundan(TÜİK) yapılan açıklamaya göre, aynı ayda sektörde üretim mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre yüzde 2,9 arttı. TÜİK, enerji üretiminde mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerle aylık bazda yüzde 3,5, takvim etkisinden arındırılmış verilerle yıllık bazda yüzde 5,4 artış olduğunu açıkladı. ÇAYIRHAN KÖMÜR REZERV ALANI İLE ENERJİ ÜRETİM ALANININ ÖZELLEŞTİRİLMESİ AMACIYLA AÇILAN İHALE UZATILDI Elektrik Üretim A.Ş.ye ait Çayırhan Kömür Rezerv Alanı ile Enerji Üretim Alanının özelleştirilmesi amacıyla açılan ihale uzatıldı. ÖİB'nin konu ile ilgili ilanı Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, daha önce 19 Aralık 2016 saat 17:00 olarak belirlenen ön yeterlilik ve son teklif verme tarihi ve saati 30 Ocak 2017 günü saat 17:00'ye kadar uzatıldı. 'WORLD ENERGY OUTLOOK 2016' RAPORUNUN TÜRKİYE TANITIM TOPLANTISI BUGÜN YAPILACAK Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) ev sahipliğinde World Energy Outlook 2016 raporunun Türkiye tanıtım toplantısı Sabancı Center'da gerçekleştirilecek. Toplantıda Uluslararası Enerji Ajansı İcra Direktörü Dr. Fatih Toplantıda Uluslararası Enerji Ajansı İcra Direktörü Dr. Fatih Birol Dünya Enerji Görünümü 2016 raporunu sunacak. Toplantının açılış konuşmaları, Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak (katılımı bekleniyor) ve Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Kurucu Başkanı Güler Sabancı tarafından yapılacak. World Energy Outlook Raporu, küresel enerji piyasalarının bugününe ve gelecek 25 yıla ilişkin en son tahminleri, politika gelişmelerini ve bir önceki yıldan bu yana elde edilen tecrübelerle güçlendirilen analizleri içeriyor. World Energy Outlook, farklı senaryolara, bölgelere, sektörlere ve yakıt türlerine göre en son enerji arz ve talep projeksiyonlarına yer veriyor. Rapor, orta ve uzun vadede enerji sisteminin nasıl dönüşebileceğine dair önemli analizler sunuyor. 7

8 BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem:

9 EKONOMİK TAKVİM Dönem:

10