Marakeş in Kazandırdıkları Rifat Ünal Sayman, Direktör - REC Türkiye 6 Aralık 2016, Mövenpick Otel, Ankara

Transkript

1 Marakeş in Kazandırdıkları Rifat Ünal Sayman, Direktör - REC Türkiye 6 Aralık 2016, Mövenpick Otel, Ankara

2 Bölgesel Çevre Merkezi (REC) Bağımsız, tarafsız ve kâr amacı gütmeyen uluslararası bir kuruluş. Yasal olarak 31 ülke ve Avrupa Komisyonu tarafından imzalanan bir kuruluş sözleşmesine bağlı yılından bu yana faaliyet göstermekte. Merkez Ofisi Macaristan da ve 17 ülke ofisi var. Türkiye de çalışmalarına 2004 yılında TBMM tarafından kabul edilen ikili anlaşmayla başladı.

3

4 ETKİLER 2014 KAYDEDİLEN EN SICAK YIL! 2015 KAYDEDİLEN EN SICAK YIL! Isı Dalgaları (2003) Avrupa da kişi hayatını kaybetti Fransa da mısır üretimi %30, meyve üretimi %25, tahıl üretimi %30 düştü. Fransa nın toplam tarım kaynaklı ekonomik kaybı 4 milyar Avro Hindistan da Her Yıl Rastlanan Dang Humması Vakası - 37 Milyon 2010 Pakistan Seli Nedeniyle Göç Eden ve Etkilenen Toplam İnsan Sayıları 6 Milyon ve 20 Milyon 2015 öncesi Kaydedilen En Sıcak 10 Yıl 2014, 2010, 2005, 2009, 2007, 1998, 2002, 2003, 2006, 2012 Kuzey Kutup Buzullarında Kaydedilen En Büyük Küçülme Eylül Hindistan Yeraltı Su Kaynakları Krizi 6,73 milyon hektar alan tuzlanma nedeniyle kullanılamaz durumda İspanya da Ocak-Ağustos 2012 Arası Yanan Ormanlık Alan hektar Afetler Artık Doğal Değil! Sandy Kasırgası ABD 50 milyar $ ekonomik zarar %0,6 lık ekonomik düşüş 7 milyon ev elektriksiz kaldı Metro hizmetlerinde aksamalar Rafinerilerin %70 i kapandı Son yıllarda kuraklıktan dünya çapında etkilenen insan sayısı 162 Milyon 2010 Kuraklığı Etiyopya da kişi hayatını kaybetti, toplam 57 milyon kişi etkilendi Çin de 3 milyon insan yeterince içecek suya ulaşamadı Amazon ormanlarında 2,5 milyon km 2 yeşil alan kaybı gerçekleşti

5 Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) İklim Değişikliği İnsan Kaynaklı 2013 Hiç kimse iklim değişikliğinin etkilerine bağışık değil 2014

6 Toplam Seragazı Salımları ve Sektörel Paylar % 125% 100% 75% 50% 25% 0% Toplam Seragazı Salımları Artış Oranı 125% 90% 66% 43% 15% 0% yılına göre değişim (%) Seragazı Salımlarının Sektörel Dağılımı (CO 2 e) 500 %3 400 %11 % %5 %20 %11 % % Enerji Endüstriyel Faaliyetler Tarım Atık Türkiye nin toplam seragazı salımları1990 da 208 bin tondan %125 lik bir atışla 2014 de 468 bin tona yükseldi Türkiye nin toplam seragazı salımları içinde enerji sektörünün payı 1990 da %64 den 2014 de %73 e yükseldi Kaynak: REC Türkiye; Veri Kaynağı: TUİK

7 Milyon Bin Seçilmiş Göstergeler Toplam Nüfus (milyon) Kişi Başı GSYİH (bin $) 90 45% $50 400% 80 41% 40% 70 35% $40 332% 300% % 25% 20% 15% 10% 5% $30 $20 $ % 100% 0 Almanya Türkiye Fransa İngiltere İtalya İspanya 0% $0 İngiltere Almanya Fransa İtalya İspanya Türkiye 0% Artış Oranı Artış Oranı Hane Halkı Büyüklüğü (kişi) Bin Kişi Başına Binek Arabası 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 4,14 3,82 Türkiye İspanya İtalya Fransa İngiltere Almanya 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% % 114 İtalya Almanya Fransa İspanya İngiltere Türkiye 300% 250% 200% 150% 100% 50% 0% Azalış Oranı Artış Oranı

8 İklim Değişikliği ile Mücadele Yatırımlar için finansman ihtiyacının çözülmesi gerekiyor Paris İklim Anlaşması çözüm için çok önemli bir adım Azaltım (mitigation): İklim değişikliğine neden olan insan kaynaklı sera gazlarını kontrol altına alınması, azaltılması ve tutulmasına yönelik önlemler Uyum (adaptation): İklim olaylarının (risklerinin) etkileriyle mücadele etmek, fayda sağlamak ve etkileri yönetebilmek için stratejilerin güçlendirilmesi, geliştirilmesi ve uygulanması

9 En Fazla Salım Yapan 30 Ülke Se ragazı Sa lımları, Kişi Başı CO 2 e kg/yıl AKDO hariç, 1990 Alan: Seragazı Salımları, Toplam CO 2 e AKDO hariç, Avustralya ABD 20 Rusya Kazakistan 3 Kanada 10 0 Özbekistan Ukrayna Polonya Romanya Güney AfrikaVenezuela Arjantin Güney Kore Meksika İran Çin Türkiye 1 Brezilya Endonezya Nijerya Hindistan Çekya İspanya AB (28) 2 Almanya Hollanda İngiltere Japonya Fransa İtalya Suudi Arabistan 0 Ek I Ülkeleri (Ek II hariç) Ek II Ülkeleri Kişi Başı GSYİH SGP, Cari $, 1990 Ek Dışı Ülkeler Kaynak: Rifat Ünal Sayman, REC Türkiye; Veri Kaynakları: WRI CAIT, Dünya Bankası

10 En Fazla Salım Yapan 30 Ülke Se ragazı Sa lımları, Kişi Başı CO 2 e kg/yıl AKDO hariç, 2012 Alan: Seragazı Salımları, Toplam CO 2 e AKDO hariç, Avustralya 20 Kanada ABD Kazakistan 3 Rusya Suudi Arabistan Güney Kore 10 0 Malezya Venezuela Güney Afrika İran Polonya Ukrayna Arjantin Çin Meksika Tayland Türkiye 1 Brezilya Mısır Hindistan Pakistan Endonezya Nijerya Japonya AB (28) 2 İngiltere İtalya İspanya Fransa Almanya Ek I Ülkeleri (Ek II hariç) Ek II Ülkeleri Kişi Başı GSYİH SGP, Cari $, 2012 Ek Dışı Ülkeler Kaynak: Rifat Ünal Sayman, REC Türkiye; Veri Kaynakları: WRI CAIT, Dünya Bankası

11 Kıyaslanabilir 11 Gelişmekte Olan Ülke için Seçilen Veriler (1) WRI CAIT 2012 (AKDO Dahil) (2) World Bank 2012 (3) World Bank 2012 (4) WRI CAIT 2012 (AKDO Hariç) (5) Hesaplama Sonucu

12 Türkiye INDC si %21 (246 mt) Kaynak: Rifat Ünal Sayman, REC Türkiye; Veri Kaynakları: TÜİK, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

13 İklim Değişikliği ile Mücadelede çok Önemli Bir Adım! Paris Anlaşması ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve göreceli imkan ve kabiliyetler dönemini başlattı Dünya Devletleri, bir bütün olarak, iklim değişikliği ile mücadele konusunda yeterli katkı sağlamıyor (UNEP Emission Gap Report) Türkiye, nüfus ve milli gelir olarak benzeştiği diğer üst-orta gelirli ülkelerden daha iyi bir performans sergiliyor, ancak daha da iyi olma potansiyeli bulunuyor Türkiye de Ulusal Katkısını (NDC) gözden geçirmeli Türkiye halen AB aday ülke statüsünde, AB ülkeleri örnek teşkil ediyor Yenilenebilir enerji kullanımı Türkiye nin en önemli önceliği olmalı (Salımlarının %73 ü enerji sektörü kaynaklı) Bütün iklim paydaşları pro-aktif olmalı Marakeş? Marakeş topu taç a attı.

14 TEŞEKKÜR EDERİM Rıfat Ünal Sayman