Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Transkript

1 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

2 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak üretilen besin grubudur. Beslenme açısından en önemli bitkisel ürünler olan hububat kapsamında buğday, mısır, pirinç,arpa, yulaf, çavdar, darılar ve diğer hububatlar yer almaktadır. Uluslararası ticarette armonize sistem sınıflandırmasında 10 ana pozisyonunda SITC sınıflandırmasında da 04 pozisyonunda yer almaktadır. Ürünler itibariyle hububatın dış ticaret sınıflandırması şu şekildedir: Armonize Sisteme göre 1001 Buğday 1002 Çavdar 1003 Arpa 1004 Yulaf 1005 Mısır 1006 Pirinç 1007 Tane darı(koca darı) Kara buğday, kum ve 1008 cin darı, diğer hububatlar SITC Sınıflandırmasına göre 041 Buğday 041 Pirinç 042 Arpa 043 Mısır 044 Diğer Hububatlar TÜRKİYE ÜRETİMİ Ülkemiz hububat üretim potansiyeli yüksek olan ülkeler arasında yer almakta olup, hububat üretimi tarımsal üretimimizde büyük önem taşımaktadır. Ülkemizde üretilen bitkisel ürünler içerisinde en fazla ekiliş alanlarına sahip olan ürün grubu hububatlardır. Tarımsal üretime elverişli alanların yarısına yakın kısmında hububat tarımı yapılmaktadır yılı itibariyle ülkemizde hububat üretimine tahsis edilen alanlar 12 milyon hektar civarında olup, hububat ekiliş alanlarının % 67 sinde buğday, % 25 inde arpa, % 5 inde de mısır tarımı yapılmaktadır. Diğer hububat ürünlerine tahsis edilen arazı miktarı ise toplamda % 3 lük bir paya sahip bulunmaktadır. Ülkemiz hububat üretimi 2012 yılında tahminen 33,4 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde bitkisel ürünler içerisinde en önemli yeri tutan hububat grubu ürünlerin üretiminde en önemli yeri % 61 lik paya sahip olan buğday almakta, buğdayı sırasıyla arpa, mısır ve çeltik takip etmektedir. Son yıllarda ülkemiz hububat sektöründe en önemli üretim artışları mısır ve pirinç üretiminde gerçekleşmiştir. Üretimi artırıcı tedbirler sayesinde mısır üretimimiz 2012 yılında 4,6 milyon ton ve pirinç üretimimiz ise 880 bin ton düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

3 Türkiye Hububat Üretimi (1000 Ton) Toplam Buğday Arpa Çavdar Yulaf Mısır Çeltik Diğer Kaynak:TUİK TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ Beslenmede taşıdığı büyük önem nedeniyle dünyanın en stratejik ürün grubunu oluşturan hububatlar, dış ticarette ülkemiz için büyük önem taşımaktadır. 1980'li yıllara gelinceye kadar tüm hububat ürünlerinde net ihracatçı olan ülkemiz, daha sonraki yıllarda üretim artışının nüfus ve tüketimde görülen artışa paralel bir seyir izlememesi neticesinde, arpada net ihracatçı pozisyonunu korurken, pirinç ve mısırda önemli bir ithalatçı, buğdayda ise bazı yıllar net ithalatçı, bazı yıllar ise net ihracatçı durumuna girmiştir. İhracat Ürünlere Göre Türkiye'nin Hububat İhracatı (Miktar:Ton, Değer:1000 ABD $) Ürünler Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Pirinç Buğday Mısır Arpa Diğer TOPLAM Kaynak:TUİK Son yıllarda Dahilde ülkemiz hububat ithalatı önemli ölçüde artmıştır. Ancak ithal edilen hububat ürünlerinin büyük bir kısmı Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında ithal edildikten sonar işlenerek ihraç edilmektedir yılı itibariyle toplam hububat ihracatımız yaklaşık 170 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, ihracatımızda 74 milyon dolarlık değeriyle pirinç ilk sırayı almakta, pirinci yaklaşık 34 milyon dolarlık değerlerle buğday ve mısır takip etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

4 Ülkelere Göre Türkiye'nin Hububat İhracatı (Miktar:Ton, Değer:1000 ABD $) Ülke Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Libya Irak Fas İsrail Suriye Lübnan İtalya Sudan Bangladeş A.B.D Diğerleri TOPLAM Kaynak: TUİK Hububat ihracatımızda en büyük ihraç pazarlarımız Ortadoğu ve Avrupa ülkeleridir. İthalat Türkiye'nin Hububat İthalatı (Miktar:Ton, Değer:1000 ABD $) Ürünler Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Buğday Mısır Pirinç Arpa Diğer TOPLAM Kaynak:TUİK 2012 yılında toplam 1,5 milyar dolarlık hububat ithalatımızın 1,1 milyar dolarlık kısmını buğday ithalatı oluşturmaktadır. Buğdayı 246 milyon dolar ile mısır ve 136 milyon dolar ile pirinç ithalatı izlemektedir. Ülkelere Göre Türkiye'nin Hububat İthalatı (Miktar:Ton, Değer:1000 ABD $) Ülke Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Rusya Federasyonu Kazakistan Ukrayna A.B.D Yunanistan Meksika Romanya Macaristan Bulgaristan Fransa Diğerleri TOPLAM Kaynak: TUİK Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

5 2012 yılında buğday ithalatımızda başlıca arz kaynaklarımız arasında Rusya Federasyonu (%65), Kazakistan (% 23), Ukrayna (% 4) yer alırken, mısır ithalatımızın % 55 i Rusya Federasyonu ve % 20 si Romanya ve Macaristan dan gerçekleşirken, pirinç ithalatımızın ise yaklaşık % 52 si ABD den, %20 si Rusya Federasyonu ve %7 si de İtalya dan gerçekleştirilmiştir. SEKTÖRÜN DÜNYADAKİ DURUMU VE DÜNYA TİCARETİ Dünya Hububat Üretimi FAO verilerine göre 2011 yılı dünya hububat üretimi 2 milyar 587 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Dünyada en fazla üretimi yapılan hububat ürünü mısır (883 milyon ton) olup, mısırı pirinç (çeltik) (722 milyon ton) ve buğday (704 milyon ton) takip etmektedir. Ürünlere Göre Dünya Hububat Üretimi ( 1000 Ton) Ürünler Mısır Pirinç (çeltik) Buğday Arpa Sorgum Millet Yulaf Tritikale Çavdar Diğerleri TOPLAM Kaynak: FAOSTAT 2011 yılı gerçekleşen verilere göre Çin, ABD ve Hindistan en önemli hububat üreticisi ülkelerdir. Ülkelere Göre Dünya Hububat Üretimi (1000 Ton) Ülkeler Çin ABD Hindistan Rusya Federasyonu Endonezya Brezilya Fransa Ukrayna Bangladeş Arjantin Kanada Vietnam Almanya Avustralya Tayland Pakistan Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

6 Türkiye Myanmar Meksika Kazakistan Diğerleri Toplam Kaynak: FAOSTAT Dünya İhracatı ITC Trademap verilerine 2011 yılı dünya hububat ihracatı 113 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya hububat ihracatında en önemli ürün buğday olup, buğdayın 2011 yılı ihracat değeri 47 milyar dolardır. Dünya hububat ihracatında buğdayı 34 milyar dolarla mısır, 22 milyar dolarla da pirinç takip etmektedir. Ürünlere Göre Dünya Hububat İhracatı (1000 ABD $) Buğday Mısır Pirinç Arpa Sorgum Yulaf Çavdar Diğerleri TOPLAM Kaynak: TRADEMAP 2011 yılında dünya hububat ihracatında en önemli ülkeler arasında 28 milyar dolar ile başta ABD olmak üzere onu, 11 milyar dolar ile Fransa ve 8 milyar dolar ile Arjantin izlemektedir. Ülkelere göre Dünya İhracatı (1000 ABD $) Ülkeler ABD Fransa Arjantin Avustralya Kanada Tayland Hindistan Rusya Federasyonu Brezilya Ukrayna Dünya Toplamı Kaynak: TRADEMAP Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

7 Dünya İthalatı Dünya toplam hububat ithalatı 2011 yılında 119 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya hububat ithalatında en önemli yeri tutan buğdayın ithalat tutarı 50 milyar dolar olup, buğdayı mısır, pirinç ve arpa takip etmektedir. Ürünlere Göre Dünya Hububat İthalatı (1000 ABD $) Ürünler Buğday Mısır Pirinç Arpa Sorgum Yulaf Çavdar Diğerleri TOPLAM Kaynak: TRADEMAP Dünyanın en önemli hububat ithalatçısı Japonya olup bu ülkeyi Meksika, Mısır ve Endonezya takip etmektedir. Ülkelere Göre Dünya Hububat İthalatı (1000 ABD $) Ülkeler Japonya Meksika Mısır Endonezya Güney Kore Cezayir İtalya Suudi Arabistan İspanya Almanya Japonya Dünya Toplamı Kaynak: TRADEMAP Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

8 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,