G. Kenneth SAMS - C. Brian ROSE Gordion,

Transkript

1

2

3

4 İÇİNDEKİLER G. Kenneth SAMS - C. Brian ROSE Gordion, Erksin GÜLEÇ - İsmail ÖZER - Mehmet SAĞIR - İsmail BAYKARA - Serkan ŞAHİN 2012 Yılı Üçağızlı Mağarası Kazısı...18 Armağan ERKANAL ÖKTÜ - Nazlı ÇINARDALI KARAASLAN - Neyir KOLANKAYA-BOSTANCI Panaztepe 2012 Yılı Çalışmaları...24 K. Aslıhan YENER - Murat AKAR Aççana Höyük, Antik Alalakh Kenti 2012 Yılı Kazı Çalışmaları...37 Emin YENER - Aslı SARAÇOĞLU 2012 Yılı Tralleis Kurtarma Kazıları...52 Prof. Dr. S. Yücel ŞENYURT - Dr. Yalçın KAMIŞ - Dr. Atakan AKÇAY Ovaören 2012 Yılı Kazıları.62 Ömer ÖZYİĞİT 2012 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları...81 V. Belgin DEMİRSAR ARLI İznik Çini Firinlari Kazısı 2012 Yılı Çalışmaları..100 Sevinç GÜNEL Çine-Tepecik 2012 Yılı Kazıları Engin AKDENİZ 2012 Yılında Thyateira Antik Kenti Ve Hastane Höyüğü nde Gerçekleştirilen Arkeolojik Çalışmalar. 124 Ali BORAN - Yalçın KARACA - Mehmet MUTLU - Zekai ERDAL - Halil SÖZLÜ Mersin - Silifke Kalesi Kazısı 2012 Yılı Kazı Çalışması..140

5 Nurettin ARSLAN 2012 Yılı Assos Kazı Ve Yüzey Araştırmaları Aslı ÖZYAR - Elif ÜNLÜ - Türkan PİLAVCI - Çiğdem KÜLEKÇİOĞLU - Serdar YALÇIN - Steve KARACİC - Ali GÜLDÜREN - Wesley BENNET Tarsus - Gözlükule 2012 Yılı Kazısı.170 K. Serdar GİRGİNER - Özlem OYMAN-GİRGİNER - Hayriye AKIL - Mehmet CEVHER - İlkay AKLAN 2012 Tatarlı Höyük Kazıları Latife SUMMERER Pompeiopolis 2012 Yılı Kazı Çalışmaları.197 Burçin ERDOĞU - Onur ÖZBEK - Nejat YÜCEL Gökçeada Uğurlu - Zeytinlik Kazısı 2012 Yılı Çalışmaları..204 Kaan İREN - Handan YILDIZHAN Daskyleion 2012 Yılı Kazı Çalışmaları.211 Sümer ATASOY - Şahin YILDIRIM Filyos - Tios Kazı Çalışmaları Marc WAELKENS - Rob RENS - Julian RICHARD - Hendrik ULENERS - Inge UYTTERHOEVEN - Roel Van BEEUMEN - Ine JACOBS - Johan CLAEYS - Sven VAN HAELST - Elizabeth MURPHY - Peter TALLOEN - Joeri THEELEN - Erik RISSER - Ebru TORUN - Semih ERCAN - Jeroen POBLOME Sagalassos'ta 2012 Yılı Kazı Ve Restorasyon Çalışmaları B.Yelda OLCAY UÇKAN Olympos Kazı Ve Onarım Çalışmaları..261 Havva İŞKAN - Şevket AKTAŞ - Erkan DÜNDAR - Serap ERKOÇ - Hakan KIZILTAŞ - Mustafa KOÇAK - Semih ORHAN - Ayça POLAT BECKS - Urs PESCHLOW - Feyzullah ŞAHİN - Christof SCHULER - Klaus ZİMMERMANN Patara 2012 Yılı Kazı ve Koruma Çalışmaları..271

6 Turan EFE - Murat TÜRKTEKİ - Erkan FİDAN - Deniz SAR Küllüoba Kazıları Işık ADAK ADIBELLİ 2012 Kırşehir Kale Höyük Kazısı..296 Ayla SEVİM EROL - Serpil ÖZDEMİR ÖZBEY - Alper Yener YAVUZ - Ayhan YİĞİT - Pınar GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU 2012 Yılı Çankırı Çorakyerler Kazısı Elif ÖZER Aizanoi 2012 Yılı Çalışmaları Elif Tül TULUNAY et alii Nif (Olympos) Daği Araştirma Ve Kazı Projesi: 2012 Yılı Kazısı Erkan KONYAR - Can AVCI - Bülent GENÇ - Rıza Gürler AKGÜN - Armağan TAN Eski Van Şehri, Kalesi Ve Höyüğü Kazıları 2012 Yılı Çalışmaları Asnu-Bilban YALÇIN Anadolu Kavağı, Yoros Kalesi 2012 Yılı Kazı Çalışmaları Mustafa ÖZER Edirne Yeni Saray (Saray-I Cedîd- İ Âmire ) Kazısı 2012 Yılı Çalışmaları Mustafa ŞAHİN Myndos Kazısı Masako OMURA Yassıhöyük Kazıları Mirko NOVÁK - Ekin KOZAL Sirkeli Höyük 2012 Yılı Çalışmaları S. GÜLÇUR - Y. YILMAZ - P. ÇAYLI - I. DEMİRTAŞ Güvercinkayası 2012 Kazısı Ön Rapor...443

7 Marcella FRANGIPANE - Francesca BALOSSI RESTELLI - Hülya ÇALIŞKAN AKGÜL Arslantepe Yılı Kazı Sonuçları: İlk Tunç Çağı I in Yeni Buluntuları Hüseyin YURTTAŞ - Haldun ÖZKAN - Zerrin KÖŞKLÜ - Muhammet Lütfü KINDIĞILI Kemah Kalesi Kazısı 2012 Yılı Çalışmaları..470

8 TARSUS-GÖZLÜKULE 2012 YILI KAZISI Aslı ÖZYAR * Elif ÜNLÜ Türkan PİLAVCI Çiğdem KÜLEKÇİOĞLU Serdar YALÇIN Steve KARACİC Ali GÜLDÜREN Wesley BENNETT Boğaziçi Üniversitesi nin 2007 yılından itibaren Bryn Mawr College in katkıları ile Mersin İli, Tarsus İlçesi nde Gözlükule Höyüğü nde başlattığı kazı çalışmalarına 2012 yılında devam edilmiştir. 1 Çalışmalar 4 Haziran 6 Temmuz 2010 tarihlerinde, Bakanlık temsilcimiz Murat Tektaş (Niğde Müzesi) nezaretinde ekip üyelerimiz tarafından yürütülmüştür. 2 Çalışmalarımız Boğaziçi Üniversitesi 5103 numaralı Bilimsel Araştırma Projesi olarak BAP bütçesinden ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ödenekleri ile desteklenmiş olup * Prof. Dr. Aslı ÖZYAR Yard. Doç. Dr. Elif ÜNLÜ Boğaziçi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Bebek P.K. 2, İstanbul/TÜRKİYE. Steve KARACIC, Wesley BENNETT, Doktora öğrencileri, Bryn Mawr College, Dept. of Classical and Near Eastern Archaeology, Bryn Mawr, PA 19019, ABD. Çiğdem KÜLEKÇİOĞLU Ali GÜLDÜREN, Lisanüstü öğrencileri, Boğaziçi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Bebek P.K. 2, İstanbul/TÜRKİYE. Türkan PİLAVCI Serdar YALÇIN Doktora öğrencileri, Columbia University, Dept. of Art History and Archaeology, Columbia University, 826 Schermerhorn Hall,1190 Amsterdam Avenue, New York, New York /ABD. 1 Kazıya önhazırlık olarak yıllarında yürütülen araştırmaların raporları ve 2007 yılından itibaren yapılan kazı çalışmalarının raporları için bkz. Özyar, A., E. Ünlü, S. Karacic, Ç.Külekçioğlu, T. Pilavcı, Tarsus-Gözlükule 2010 Yılı Kazısı, Kazı Sonuçları Toplantısı 33 (2) 2012: Araştırmaların ilk 3 yılında yapılan çalışmalardan çıkan sonuçların derlemesi için bkz. Özyar, A. (ed.) Field Seasons of the Tarsus-Gözlükule Interdisciplinary Research Project. Istanbul : Ege Yayınları Ayrıca bkz yılında kazılar Özyar ve Ünlü denetiminde Pilavcı (C7 16), Yalçın (C7 17), Karacic (B7 97), Güldüren/Bennett (C7 06) ve Külekçioğlu (C7 07) tarafından yürütülmüştür. Açmalarda çalışan asistanlar: Akshyeta Suryanaryan Alice Netherton Rudy Vanzin Laure Iwanyk (paleobotanik örnekleme), lisans öğrencileri, Bryn Mawr College, ABD. Diğer katılanlar: Doç. Dr. Pancaroğlu (Orta Çağ sanat tarihi), Boğaziçi Üniversitesi; Dr. Lubna Omar (paleozooloji) Kyoto Üniversitesi, Japonya; Dr. Evrydiki Tasopoulou (Hellenistik-Roma küçük buluntular) Bryn Mawr College, ABD; Yasemin Bağcı (Orta Çağ seramikleri) doktora öğrencisi, Amsterdam Üniversitesi; Sinem Güldal (konservasyon stajyer/ Küçük buluntu kotoğraf) lisansüstü öğrencisi, İstanbul Üniversitesi; Bengü Kılıçbeyli, uzman (küçük buluntu çizim); Bige Demir (çömlek bahçesi) Lisans öğrencisi, Boğaziçi Üniversitesi; Elçin Turan (Fotoğraf) İstanbul; Kerem Halıcıoğlu, Harita mühendisi (Jeodezik Ölçümler, denetim) Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırmaları Enstitüsü; Doğa Demirtaş Simge Topcu Umut Koca (Jeodezik Ölçümler) lisans öğrencileri, İstanbul Teknik Üniversitesi; Emrah Yergin (Mimari belgeleme) Urla Yüksek Teknoloji Enstitüsü; Vural Züngör Nazım Can Cihan, uzman (Restorasyon Konservasyon); Murat Gönenç (Orta Çağ Çanak Çömlek Çizim) lisans öğrencisi, Ege Üniversitesi

9 Boğaziçi Üniversitesi Vakfı Machteld J. Mellink Tarsus-Gözlükule Kazı Fonu katkısı ile yürütülmüştür. 3 Çukurova nın batısında bulunan modern Tarsus kentinin güneyinde yer alan Gözlükule Höyüğü nde 2012 yılı kazı çalışmalarına doğu tepesinde yer alan ve C716, C717, C706, C707 ve B797 olarak adlandırılan toplam beş açmada yaklaşık 500 metrekarelik bir alanda devam edildi. Kazılardan elde edilen bulguları Orta Çağ, Roma/Geç Antik ve Klâsik Öncesi katmanlar olarak üç kısımda ele alacağız. Ancak bundan önce kazı alanın orta kısmında C706 ve 07 açmalarında yer alan ve günümüzde yapılmış olan bir tahribatın izlerinden bahsetmek gereklidir: Muntazam sınırlı T şeklindeki tahribat 2010 yılında tespit edilmişti. 4 Modern olduğu kesin olan bu tahribatın boyutunu tam olarak ölçmek amacıyla 2012 sezonunda bu bölgede 1m. x 2m.lik test sondajı açılmıştır (Resim: 1). Bu sayede tahribatın en az 4 m. derinliğe kadar ulaştığı anlaşıldıktan sonra çukurun günümüzde oluştuğu kesin olan dolgusunun büyük bir kısmı kaldırılmıştır. Buradan çıkarılan muazzam miktardaki topraktan ele edilen küçük buluntu sayısı yok denecek kadar azdır. Ayrıca 2 m. derinlikte hem Ortaçağ hem Tunç Çağına tarihlenen niteliksiz parçalardan oluşan yoğun bir seramik atık tabakasına rastlanmıştır. Bütün bu veriler sonucunda edinilen izlenim bu büyük çukurun, höyüğün arkeolojik katmanlarını tahrip etmek suretiyle yakın zamanda açıldığı ve buradan çıkan arkeolojik malzemenin içinden niteliklileri ayıklandıktan sonra niteliksiz çanak çömlek parçalarının çukur geri doldurulurken tekrar içine yığılmış olduğudur. Kimler tarafından ve neden yapıldığı konusunda elimizde hiç bir bilgi bulunmayan bu tahribatı ancak arkeolojik yöntemlerle belgelemiş olduk yılı çalışmalarında henüz dolgunun tamamı boşaltılamamış olup tahrip edilen alanın dibine ulaşılamamıştır. Ortaçağ 2012 yılında yürütülen kazılarda açmalarda artık azalarak rastlanan Erken İslâmî Döneme ait katmanlarda çalışılmaya devam edilmiş ve ekseriyetle bozuk olarak ele geçirilen bu kalıntılar belgeleme çalışmaları tamamlandıktan sonra kaldırılmıştır yılından beri açığa çıkarılan Ortaçağ kalıntılarını bir arada gösteren plan 2012 yılı kazıları sonrasında güncellendi (Çizim: 1). Açığa çıkarılan alanın yapı kalıntıları bulunan kapalı mekânlar ve çöp ve atık çukurları olan açık alanlar olarak ikiye ayrıldığı önceki yıllarda tespit edilmişti yılından itibaren kısım kısım ele geçirilen Erken İslâmî Döneme ait çok odalı binanın ayrıntıları 2012 kazıları ile daha iyi anlaşılmaya devam edilmiştir. Örneğin C7 06 açmasında binanın belki de batı sınırını belirleyen kuzey-güney istikametinde uzayan duvarının temeli açığa çıkarılmıştır. C7 17 açmasının doğu kenarında Abbasî katmanları tahrip eden, en erken 12. y.y.a tarihlenen frit hamurundan yapılmış çanak çömlekler dolayısıyla Geç Ortaçağa tarihlediğimiz iki amorf atık çukuru tespit edilmiştir yılında bu çukurlardan birinin üzerine kadar yayılan, devşirme opus sectile ve haç betimli kırık bir mezar taşı kullanılarak yapılmış yer döşemesi ve one bağlanan atık su kanalı 5 demek ki en erken Geç Ortaçağa ait olmalıdır. C7 16 açmasının kuzey kısmında 2010 senesinde kaldırılan kil sıvalı taban silsilesinin altından ortaya çıkarılan drenaj sistemi, atık suları, üstü kiremit ve 3 Boğaziçi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri ne destek ve katkıları için teşekkür ederiz. 4 Özyar, A., E. Ünlü, S. Karacic, Ç.Külekçioğlu, T. Pilavcı, Tarsus-Gözlükule 2010 Yılı Kazısı, Kazı Sonuçları Toplantısı 33 (2) 2012: 424 çizim 2. 5 Özyar, A., G. Danışman, E. Kuruçayırlı, E. Ünlü, Tarsus-Gözlükule 2007 Yılı Kazısı-Tarsus-Gözlükule 2007 Excavations Kazı Sonuçları Toplantısı 30 (2) 2009:

10 düzlenmiş taşlarla kapatılmış drenaj çukuruna yönlendiren iki kanaldan oluşmaktadır (Resim: 2). Drenaj çukuru giderek genişleyen, gene kırık kiremit ve döşeme taşlarından yapılmış üst üste oturtulmuş 7 halkadan oluşmaktadır. Böylece Ortaçağ katmanlarının atık su tesisatına ait ele geçirilen kalıntılar artmış olup işlevleri ile ilgili yapısal farklılıkları da belirginleşmeye başlamıştır yılında Tarsus Müzesi ne teslim edilen 55 envanterlik eserin 11 tanesi Erken İslâmî kontekstlerde ele geçirilmiştir. Abbasîler in kullandığı sırsız bezemesiz gündelik çanak çömlek tipolojisine 2012 yılında bulunan yeni örnekler eklenmiştir (Resim: 3). Pişmiş topraktan üretilen diğer bir buluntu grubunu kandiller teşkil etmektedir. Önceki yıllarda bulunan, Geç Antik kandil tipinin Erken İslâmî Dönemde devamı olan tutamaklı, sırsız, ancak bezemeli örneklerinden kullanımdan dolayı uç kısımları isli, iki adet ele geçirilmiştir (Resim: 4). Geçen yıllarda bulunan tarak, delikli bir boynuzdan yapılmış tutamak, kalın kemik çubuk ile tipik Abbasî oyuncak bebek kafası gibi farklı işlevli kemik objeler gurubuna 2012 kazılarında içiçe geçen daire bezemeli bir de tutamak ve üzeri benzer şekilde işlenmiş, muhtemelen iplik üretimine işaret eden üç adet kemik ağırşak eklenmiştir (Resim: 5). Bu katmanlarda ele geçirilen bronz eserlerden en iyi korunmuş olanları arasında iki ucu yuvarlatılmış ve ortası boncuk bezemeli bir tıp âleti ile bezemesiz halka şeklinde bir bronz yüzük sayılabilir (Resim: 6) den beri ele geçirilen her biri farklı işlevi olan bronz tıp âletlerinin sayısı bu örnek ile beraber 8 olmuştur. Geç Antik Erken İslâmî katmanların hemen altında Geç Antik Döneme tarihlendiği artık kesinleşmiş olan yapı kalıntıları bulunmaktadır. Bunların Ortaçağ tabakaları tarafından yer yer tahrip edildiği ve fakat kısmen temellerinin yeniden kullanıldığı anlaşılmıştır. Bu sebeple Abbasî Dönemi yapıları Geç Antik binaların oryantasyonuna sadık kalmıştır. Ayrıca Erken İslâmî duvarların da özellikle temel çukurları ve dolguları itibarı ile Geç Antik Dönem yapı tekniği geleneğinin devamı olduğu belirlenmiştir. Bozuk olarak ele geçirilen Geç Antik yapı katında açığa çıkarılan duvarların hangi tür yapılara ait olduğu henüz belirlenememiştir (Çizim: 2). Roma Dönemi C 7 16 açmasında Geç Antik yapı katının altında farklı oryantasyona sahip duvarlar bulunmuştur (Çizim: 2). C7 17 açmasında ise Geç Antik duvar kalıntılarının altında, 2010 yılında kaldırılan çift gözlü derin bir fırın tarafından tahrip edildiği tespit edilen ve artık 7-8 metrekarelik bir alana yayıldığı anlaşılan, M.S yüzyıllara tarihlenen adak gömü alanı 2012 sezonunda boşaltılmaya devam edilmiştir (Resim: 7). Bu alanın altında ise bir dizi iyi kalite kesme yapıtaşı kısmen in situ açığa çıkarılmıştır. Bunların stratigrafik olarak M.S y.y.dan öncesine ait olması muhtemeldir. Roma Dönemi adak gömü çukurunda 2012 sezonunda ele geçirilen tüm, tüme yakın ve fragman hâlinde kandil sayısı 2010 da da olduğu gibi yüzlercedir. Bu minik kandillerin çoğunluğu bezemesiz veya herhalde kullanılarak aşınmış kalıplardan dolayı fazla belirgin olmayan bir şekilde bezemeli olarak üretilmişlerdir. Bir kısmı ise son derecede belirgin figüratif bezemeye sahiptir. Bunların tüm olarak ele geçenleri arasında yaban domuzuna sırtından saldıran bir av köpeği, oturan yeleli arslan, arslan ile Eros ve ayakta çıplak kadın ve erkek tasvirleri dikkat çekmektedir (Resim: 8). Gene Roma Dönemine tarihlenebilen figürinlerden henüz tüm olarak bulunanı olmamıştır. Geçen sezonlarda ele geçirilen örtülü yaşlı kadın kafası, şişman erkek yüzü, oturan

11 tombul çocuk fragmanlarına ilâveten 2012 de miğferli ve sakallı bir erkek başı bulunmuştur. Adak gömüleri arasında 2010 yılında ele geçirilen idol benzeri damla şeklinde ve rozet bezemeli, yuvarlak biçimli objelerden 2012 sezonunda da örnekler bulunmuştur (Resim: 9). Aynı tabakalarda tüm olarak ele geçirilen bronz objeler arasında bezemeli bir yüzük, topuz başlı bir çuvaldız ile ahşap veya deriden yapılmış bir nesnenin üzerinde yer alması muhtemel bir bezeme bulunmaktadır. Klâsik Dönem Öncesi Höyük dokusunda klâsik öncesi katmanları görsel olarak tanımlayan sarı, killi toprak yer yer de olsa artık tüm açmalarda belirginleşmiştir (Çizim: 3).. Hem Roma Döneminde hem de Geç Antik ve müteakiben Ortaçağda kazı alanımızın kuzeyinde yer alan C7 16 ve 17 açmalarının kuzey kısımları derin bir şekilde teraslanarak kullanılmıştır. Bu sebepten ötürü bu alanlarda Geç Tunç Çağına ait olan sarı, killi toprağa henüz inilememiştir. Açmaların açığa çıkarılan güney kısımda ise henüz mimarî bir bütünlük teşkil eden kalıntılar olmasa da, in situ olduğu aşikar olan taş öbeklerine rastlanmıştır. Geç Tunç tabakalarına ait en belirgin mimarî kalıntılar C7 07 açmasında yer almaktadır. Geçen sezon açığa çıkarılan kuzey-güney istikametinde uzayan, dış yüzleri kabaca şekillendirilmiş 2-3 sıra taş dizinlerinden oluşan duvarın güneyde doğuya doğru köşe yapan kısmı ele geçirilmiştir. Duvarın bu kısmının hemen kuzeyinde, duvarı takip eden taşlar belki de alt tabakaya ait bir duvarın üstü olabilir. Bu alanda 2009 yılından beri ağız kısmı açıkta olan büyük pithos un ise bu taşlar kesilerek içine yerleştirildiğini gösteren çukur izi 2012 de nihayet tespit edilmiştir. Çukur boşaltıldıktan sonra bu büyük küp konservatör eşliğinde açığa çıkarılmıştır. C7 07 nin hemen güneyinde yer alan B7 97 açmasında da bu döneme tarihlenen yapı kalıntıları 2010 sezonunda belgelenmeye başlanmıştı. Açmanın en güneyinde geçen yıl içinde hatıl bir dikme için açılan çukur da bulunan yanmış kerpiçli bir bölgenin altından önce bir çakıltaşlı tabaka, altından da orta boy taşların kullanıldığı bozuk bir taş döşeli alan ele geçirilmiştir. Aynı tabakalaşmanın açmanın güneydoğu köşesinde de devam ettiği bellidir. Bir diğer kalıntı ise bu alanın hemen kuzeyinde, henüz bir kısım taşları açığa çıkarılan taş dizinidir. C7 06 açmasının güneyinde Ortaçağ katmanları tarafından tahrip edilmiş, Geç Tunç tabakasına ait bir yanmış kerpiç molozu ve içine açılmış Geç Tunç IIb çöp çukuru açığa çıkarılmıştır sezonunda, burada olduğu gibi B7 97 açmasında da sarı killi toprağı oluşturan tahribat görmüş yapıların enkazı içine açılmış birkaç Geç Tunç IIb çöp çukuruna rastlanmıştı. Bu tabakalardan ve özellikle de çöp çukurları gibi bozulmamış bir konteksten elde edilen tipik Geç Tunç II Hitit çanak çömlekleri ve yerel üretim Miken tipi Geç Hellas IIIc örneklerinden daha önce bahsedilmişti. Bunlardan farklı olarak 2012 sezonunda yukarıda değinilen büyük küp tümlenebilmiştir (Resim: 10). Form olarak tipik Hitit Imparatorluk Dönemi küplerinden biraz farklı olan bu saklama kabı, hem stratigrafik açıdan hem de ağız ş ekli itibarıyla İmparatorluk Çağının hemen sonrasına tarihlenmektedir. Bir ilginç ayrıntı da bu pithos un içinden ebat olarak içine tesadüfen düşemeyecek kadar büyükler de dâhil olmak üzere irili ufaklı taşların çıkmasıdır. Pithos un omzunda ise fırınlanmadan önce çizilerek yapılmış iki adet hiyeroglif, Luvice işaret mevcuttur. Boynuna kadar gömülerek saklama kabı vazifesi gören bu küpün üzerindeki yazının depo kullanımı sırasında görülmek üzere yapılmadığı bellidir. İstanbul Üniversitesi nden Hititolog Yard. Doç. Dr. Meltem Doğan Alparslan ın ilk

12 belirlemelerine göre 6 soldaki işaretin üzeri kırık olmakla beraber, her ikisi de okunabilmektedir: soldaki ayak şeklindeki işaretin ideografik değeri PES tir ve /ti/ sesi, sağdaki üçgen ş eklindekinin ideografik değeri ise BONUS tur ve /su/ sesi verir. Keramikler üzerinde yer alan yazı örneklerine gerek Boğazköy, gerek diğer Hitit merkezlerinde rastlandığını belirten Doğan Alparslan bunlar arasında hem ölçü belirten hem de şahıs veya yer ismi veren örneklerin mevcut olduğunu belirtmiştir. B7 97 açmasının güneyindeki Geç Tunç IIb çöp çukurlarından birinde ise taştan üretilmiş ayak veya çizme biçimli bir mühür ele geçirilmiştir (Resim: 11). Bilek kısmında bir deliği bulunan bu yaklaşık 3 cm. uzunluğunda ve 2cm. yüksekliğindeki mührün tabanı çizgi bezeme ile işlenmiştir. Tarsus taki Goldman döneminde ele geçirilen örnekten veya Küllüoba 7 iç batı Anadolu örneklerinden bildiğimiz üzere, ayak biçimli mühürler Anadolu da İlk Tunç Çağı sonundan itibaren kullanılmaktadır. Taştan yapılmış, delikli ve tabanı hiyeroglif Luvice yazılı bir örnek ise Geç Tunç Çağı Boğazköy kazılarında Sarıkale düzlüğünde ele geçirilmiştir. 8 C7 07 açmasında ele geçirilen iki ucu delikli, hilâl şeklindeki pişmiş toprak tezgâh ağırlığı da Goldman dönemi Geç Tunç tabakalarında toplu hâlde bulunan örneklerine benzer yılında üniversitemize Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 6 hangarı Tarsus-Gözlükule Kazısı Araştırma Merkezi ve Deposu olarak kullanılmak üzere tahsis edilen eski çırçır fabrikasının restorasyon çalışması Kalkınma Bakanlığı nın sağladığı kaynak ile 2011 de başlamıştır. Hâlihazırda ilk hangarı depo olarak kullanılmakta olan tarihî fabrikanın diğer 5 hangarının restorasyonu da sona ermek üzeredir. Restorasyon çalışmaları sırasında ahşap iksalı çatı sisteminin ancak bir bütün olarak onarılabileceği anlaşıldıktan sonra kalan mekânların üniversitemize tahsis edilme hususu gündeme gelip gerekli başvurular yapılmıştı. Bu çok kademeli süreç 17 Haziran 2013 te başarı ile sonuçlanmıştır. Kalkınma Bakanlığı nın devam eden desteği ile binanın tümünün restorasyonu önümüzdeki yıllarda tamamlanacaktır ve onarımı sonra erdikten sonra bir zamanlar atıl kalan bu tarihî çırçır fabrikası tam teşekküllü bir araştırma merkezi olarak kullanıma açılacaktır. Çalışmalarımıza izin veren Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ne, kazı temsilcimiz Niğde Müzesi görevlilerinden Arkeolog Murat Tektaş a, Tarsus Müzesi Müdürlüğü ne ve bu müzedeki değerli arkadaşlarımıza yaptıkları katkı ve destekleri için en içten teşekkürlerimizi ekip olarak sunarız. 6 Sözlü iletişim. 7 Efe, T. The Interaction Between Cultural/Political Entities and Metalworking in Western Anatolia during the Chalcolithic and Early Bronze Ages. Der Anschnitt. Beiheft 15. Anatolian Metal II (Bochum 2002) 49-66, fig. 8, 6-7. Goldman, H. Excavations at Gözlü Kule, Tarsus. II (Princeton 1956): s. 238 fig. 393:19. 8 Schachner, A. Boğazköy-Hattusha 2006 yılı çalışmaları, Kazı Sonuçları Toplantısı 29 (3) 2006: Resim 7. 9 Goldman, H. Excavations at Gözlü Kule, Tarsus Vol. II, Princeton 1956, s. 324, fig

13 Çizim 1: Orta Çağ tabakası Çizim 2: Geç Antik tabakası

14 Çizim 3: Klâsik Dönem öncesi Geç Tunç II b tabakası Resim 1: Modern tahribat çukuru

15 Resim 2: Erken İslâmî Dönem drenaj çukuru Resim 3: 2012 de elen geçirilen Erken İslâmî Dönem sırsız çanak çömlek örnekleri

16 Resim 4: 2012 de ele geçirilen Erken İslâmî Dönem 2 adet farklı baskı bezemeli kandil Resim 5: Bezemeli kemik tutamak ve ağırşaklar

17 Resim 6: Bronz tıp âleti ve bezemesiz yüzük Resim 7: MS y.y.lara tarihlenen adak gömü alanı

18 Resim 8: MS y.y. lara tarihlenen adak gömü alanında ele geçirilen bezemeli minik adak kandil örnekleri Resim 9: MS y.y.lara tarihlenen adak gömü alanında ele geçirilen idol biçimli ve rozet şekilli pişmiş toprak adak örnekleri

19 Resim 10: Geç Tunç IIb veya Erken Demir Çağı büyük saklama küpü (pithos) ve üzerinde yer alan Hiyeroglif Luvice iki işaret. Resim 11: Tabanı bezemeli ayak şeklinde taş mühür