BİLGİ NOTU (Gümrük Genel Komisyonu (IGCC) Başkanı ile Gerçekleştirilen Görüşme)

Transkript

1 Bağdat Ticaret Müşavirliği 11/03/2016 BİLGİ NOTU (Gümrük Genel Komisyonu (IGCC) Başkanı ile Gerçekleştirilen Görüşme) Malumları olduğu üzere, Gümrük Mevzuatının Merkezi Irak ta uygulanmasından Maliye Bakanlığı na bağlı Gümrük Genel Komisyonu (IGCC) sorumlu olup, yeni atanan IGCC Başkanı Kazım Ali Abdullah, 03/03/2016 tarihinde Müşavirliğimizce makamında ziyaret edilerek, anılan ziyarette yeni gümrük tarifesi ve iç gümrük kontrol noktaları başta olmak üzere, ihracatçı firmalarımızın karşılaştıkları sorunlar gündeme getirilmiştir. Gümrük vergilerinde ortalama %10 luk bir artışa neden olan yeni gümrük tarifesiyle ilgili olarak, Kazım Ali Abdullah tarafından; 2003 yılında Irak ı işgal eden Amerika Birleşik Devletleri nin Irak ın kendi gümrük tarifesini uygulamasını geciktirdiği, 2010 tarihli ve 22 sayılı Gümrük Kanunu nun siyasi koşullar nedeniyle Ocak ayında yürürlüğe sokulabildiği, söz konusu tarifenin komşu ülkelerle kıyaslandığında yüksek olmadığının görüleceği, yeni tarifenin uygulanmasından herhangi bir şekilde geri adım atılmayacağından, ihracatçı ve ithalatçı firmaların hesaplamalarını buna göre yapması gerektiğini belirtilmiştir. Bu noktada, Müşavirliğimizce, Kuzey Irak Hükümeti nin ve Basra Vilayet Meclisi nin yeni tarifeyi uygulamaması nedeniyle ortaya çıkan karmaşanın firmalarımıza olumsuz yansımalarına değinilmiştir. Kazım Ali Abdullah tarafından, 20 Ocak tarihinden Şubat ayı başına kadar toplam üç hafta boyunca Basra Vilayet Meclisi nin yeni tarifeyi uygulamamakta direndiği, ancak halihazırda Basra dahil güney ve doğu sınır kapılarında yeni gümrük tarifesinin uygulanmakta olduğu, ancak Kuzey Irak Hükümeti nin eski tarifeyi uygulamaya devam ettiği, bu nedenle 413 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile iç gümrük kontrol noktaları oluşturulduğu vurgulanmıştır. Harita-1: Bağdat çevresinde ve Wasit kuzeyindeki iç gümrük kontrol noktaları

2 IGCC Başkanınca, Erbil, Kerkük ve Diyala üzerinden Kuzey Irak ı Bağdat a bağlayan Hüseyniye bölgesinde, Bağdat ın batı girişinde (40 no.lu Kontrol Noktası), doğusundaki Nahrawan (Rüstemiyye) ve güneyindeki Dora bölgeleri ile Kut-Bağdat yolu üzerinde (Dubuni) kurulan iç gümrük kontrol noktalarında, kurumlarına bağlı gümrük memurlarının görevlendirildiği ve araçların tek tek kontrol edilerek, eksik gümrük vergisi ödendiğinin tespiti halinde aradaki farkın tahsil edildiği ifade edilmiştir. Kazım Ali Abdullah tarafından ayrıca, Irak ın yeni gümrük tarifesinin kamuoyu ile paylaşıldığı, Türk firmalarının Habur Sınır Kapısı nda yeni tarifeye göre gümrük vergilerini ödemeleri halinde, iç gümrük kontrol noktalarından rahatlıkla geçiş yapabileceği, anılan noktaların gümrük vergisi farkı tahsili dışında herhangi bir görevi bulunmadığı belirtilerek, görevini suiistimal eden görevlilerin ve yukarıda sayılan 5 (beş) nokta dışındaki güvenlik kontrol noktalarında gümrük vergisi talep edenlerin Kurumlarına derhal bildirilmesi talep edilmiştir. Öte yandan, Müşavirliğimizce, Kuzey Irak ile Merkezi Irak ın gümrükler konusunda herhangi bir işbirliğinin mevcut olup olmadığı ve Kuzey Irak ta tahsil edilen verginin merkeze aktarılıp aktarılmadığı sorulmuştur. IGCC Başkanınca, Suriye-Irak arasındaki Rabee a, Türkiye-Irak arasındaki Habur ve İran-Irak arasında yer alan Haj Umran Gümrük Kapılarının Kuzey Irak denetiminde bulunduğu, Kuzey Irak Gümrük İdaresi nin Merkezi Irak Gümrük Genel Komisyonu ndan bağımsız hareket ettiği, gümrük memuru atamalarının ve gümrük vergisi tahsilatlarının Kuzey Irak Hükümetince gerçekleştirildiği vurgulanarak, Kuzey Irak Gümrük İdaresi ile geçen hafta bir toplantı gerçekleştirildiği ve Kuzey Irak ın önümüzdeki 2-3 ay içerisinde yeni gümrük tarifesini uygulamayı kabul ettiği belirtilmiştir. Harita-2: Kuzey Irak Hükümetinin kontrol ettiği gümrük kapıları Diğer taraftan, IGCC Başkanından Irak ın diğer gümrük kapıları hakkında da bilgi istenilmiş olup, temin edilen bilgiler aşağıda sunulmuştur. Irak ın (Kuzey Irak dahil) toplam 13 gümrük kapısı bulunmaktadır. Bunlardan 1 i Türkiye, 3 ü Suriye, 1 i Ürdün, 1 i Suudi Arabistan, 1 i Kuveyt ve 5 i İran la Irak arasında olup, Umm Qasr Limanı, gümrüklü tek limandır.

3 Harita-3: Irak ın tüm gümrük kapıları Bu kapılardan en yoğun olanlar, güney bölgesinde yer alan Umm Qasr Limanı ile Kuveyt-Irak arasında bulunan Safwan Gümrük Kapısı dır. Umm Qasr Limanı nın kuzey ve güneyinde ayrı iki gümrük noktası bulunmakla birlikte, tek bir Gümrük İdaresinin altındadır. Safwan Gümrük Kapısı, başta Brezilya olmak üzere, denizaşırı ülkelerden yük taşıyan büyük tonajlı gemilerin yanaştığı Kuveyt in Shuwaikh Limanı ile Irak arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır. Önümüzdeki dönemde, Kuveyt in yeni yapılan Mubarak Limanı ile Safwan arasında da bağlantı kurulması planlanmaktadır.

4 Harita-4: Irak ın güney gümrük kapıları Öte yandan, Al Shalamcha Gümrük Kapısı da İran-Irak arasında en yoğun kullanılan giriş noktası konumundadır. Söz konusu kapı, konumu itibariyle Türk firmaları tarafından tercih edilmemektedir. İran ile Merkezi Irak arasında üç gümrük kapısı daha bulunmaktadır. Bunlardan Al Shieeb Gümrük Kapısı, Maysan Vilayeti, Al Zurbatiye Gümrük Kapısı, Wasit ve Al Munthriya Gümrük Kapısı Diyala ile İran arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır. Bu noktada, Kazım Ali Abdullah tarafından, kanatlı hayvan mamulü ihraç eden firmalarımızın, Irak Sağlık ve Tarım Bakanlıklarının aldıkları karar uyarınca Kuzey Irak topraklarını kullanmasının mümkün olmadığı, bu nedenle Kuzey Irak a giriş yapmadan, Al Munthriya ve Al Zurbatiye Gümrük Kapılarını kullanarak Merkezi Irak a giriş yapmalarının tavsiye edildiği vurgulanmıştır.

5 Harita-5: Irak ın doğuda bulunan gümrük kapıları Harita-6: Irak ın batısında bulunan gümrük kapıları

6 Diğer taraftan, Suudi Arabistan-Irak arasındaki Jadaidat Ariar Gümrük Kapısı dışında batıda bulunan kapılar halihazırda kullanılamamaktadır. Konuyla ilgili olarak, IGCC Başkanınca, DAEŞ işgalinden önce, Ürdün le ticaretin Trabiel Gümrük Kapısı üzerinden gerçekleştirildiği, Ürdün de kurulan serbest bölgelerin Ürdün-Irak arasındaki yoğun ticari faaliyetler sonucu kurulduğu, ancak halihazırda bu serbest bölgelerin de zor durumda olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, Suriye ile Merkezi Irak arasında Al Qaim ve Al Weleed Gümrük Kapılarının bulunduğu, DAEŞ işgalinden önce Irak-Suriye arasındaki ticaretin esasen Al Weleed Gümrük Kapısı üzerinden gerçekleştirildiği eklenmiştir.