İletişim: Realta Danışmanlık Yıldız Posta Cad. No: 8/34 Gayrettepe Beşiktaş / İstanbul Tel:

Transkript

1

2 2 En Gözde Şirketler 2012 Realta Danışmanlık Ltd. Şti. Bütün hakları saklıdır. Araştırmanın kopyalanması, yeniden üretilmesi, bir bölümünün ya da tamamının yayınlanması Realta Danışmanlık Ltd. Şti. den alınacak yazılı izne tabidir. İletişim: Realta Danışmanlık Yıldız Posta Cad. No: 8/34 Gayrettepe Beşiktaş / İstanbul Tel: egsa@realta.com.tr

3 İçindekiler Giriş... 5 Araştırma hakkında bilgi ve araştırma metodolojisi... 6 Örneklem büyüklüğü ve veri toplama aşamaları... 8 Katılımcı firmaların belirlenmesi... 8 Genel bulgular - Türkiye nin En Gözde Şirketleri ve Sektörleri... 9 Sınıflara ve bölümlere göre dağılımlar En beğenilen kurumsal kariyer siteleri Üniversite dışında aldıkları eğitimler İş yaşamından beklenilen genel özellikler Üniversitelilere yönelik en bilinen kariyer etkinlikleri Stajda öğrencilerin maaş talep durumları Çalık Holding e ait rapor En Gözde Holdingler Geçmiş yıllara göre holding sıralamasındaki değişimler SWOT Analiz Kurumsal ve Fonksiyonel Özellikler ve Bilgi Kaynakları Kurumsal Özelliklerin Öğrenci Tercihlerine Etkisi Kurum Kültürü (Kurucu, Misyon, Geçmiş, Vizyonu, Temel Değerler, Dünya Görüşü, Etik Std.) Görsel Kimlik (Logo-Renkler, Şube Tasarımı, Web Sitesi, Çalışanlar) Ürün/Hizmetler (Ürün Tasarım, Ürün Kalite, Ürün Farklılığı, Müşteri Kitlesi) Rekabetçi Konum (Büyüme Hızı, Mali Gücü, Girişimcilik Ruhu) Kurumsal Sorumluluk Anlayışı (Çevre Politikası, Sosyal Sorumluluk, Topluma Ekonomik Katkı) Fonksiyonel Yararların Öğrenci Tercihlerine Etkisi Ücret ve Güvence (Ücret, Yan İmkanlar, İş Güvencesi) Kişisel Gelişim Olanakları (Farklı Projeler, Yenilikçi Düşünceler, Yeteneğini Kullanma, Eğitim Çalışma İklimi (İşyeri Bölgesi, Çalışma Ortamı, İş/Özel Yaşam dengesi, çalışma saatleri) Liderlik ve Çalışanların Niteliği (Yöneticilerin Tutumu & Niteliği, Çalışan Niteliği) Kariyer Olanakları ( Yükselme İmkanı, Gelecek Referansı, Yurtdışı İmkanı) Kurumsal ve Fonksiyonel Özelliklerin Sektör ve SL Bazında Analizi İşveren Kişiliği Samimiyet (İçten, Dürüst, Erdemli, Güler yüzlü) Coşku (Atak, Neşeli, Yaratıcı) Yeterlilik (Güven Veren, Yetenekli, Başarılı) Prestij (Üst Sınıf, Çağdaş, Cezp edici) Sağlamlık (Sportif, Dirençli)

4 Bilgi Kaynakları Bilgi Kaynaklarının Öğrenci Tercihlerine Etkisi Ana Bilgi Kaynağı İlan ve Reklamlar (Gazete&Dergi&İnternet İlanları, TV Reklamları, Üniversite yayınlarında İlan Ağızdan Ağıza İletişim (Sosyal Network, Çalışanlar, Öğretim Görevlileri, Aile/Akraba vb. ) Etkinlik (Staj Tecrübesi, Yarışmalar, Sponsor Olunan Etkinlikler, Kariyer Günleri vb. ) Tanıtım Çalışmaları(Yönetici Röp., Basında haber, Kariyer Broşürü, Promosyon Ürünleri) Kurumsal Bilgi Kaynakları (Kurumsal Kariyer sitesi, Firmanın Ürün/Hizmeti, Kariyer websiteleri ) Çalışma Arzusu Öğrenci Profilleri Cinsiyet, akademik başarı Yabancı Dil Düzeyi Üniversitelere göre dağılım Öğrencilerin Kişilik Özellikleri Öğrencilerin İş Yaşantısından Beklentileri Öğrencilerin Maaş Beklentileri ve Çalık Holding in Algısıyla İlgili Beklentiler EK-A EK-B Araştırmaya Katılan Üniversiteler

5 1 GİRİŞ 5

6 1.1 METODOLOJİ 4. yılını tamamlayan Türkiye deki üniversite öğrencilerinin En Gözde Şirketleri ni belirlemeye yönelik araştırma Eylül 2011 Şubat 2012 tarihleri arasında Realta Danışmanlık tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırma ile temel olarak aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır. Öğrencilerin Türkiye de en fazla çalışmayı arzuladıkları şirketler hangileridir? Öğrenciler bu şirketlerde niçin çalışmak istemektedirler? Öğrencilerin tercihlerinde etkili olan temel faktörler nelerdir? Öğrenciler şirketler hakkında nasıl bilgi edinmektedirler? Farklı bilgi kaynaklarının öğrencilerin tercihlerine görece etkisi nedir? Öğrencilerin maaş beklentisi ve çalışmak istedikleri şirketlerden diğer beklentileri nelerdir? Bu çerçevede şirketlerin sunmuş oldukları Çalışan Değer Önermelerinin (Employee Value Proposition) öğrencilerin tercihlerine etkileri incelenmiştir. Öğrencilerin bilgi edindikleri kaynaklar ise Ağızdan Ağıza İletişim (Word of Mouth), Tanıtım Çalışmaları (Publicity), İlan/Reklam (Advertisement) ve Kurumsal Bilgi Kaynakları (Institutional Information Sources) başlıkları altında ele alınmıştır. Şekil 1 de sunulan modelde Çalışan Değer Önermesi, şirketin Marka Kişiliği ile mevcut ve potansiyel çalışanlara sunduğu yararları içeren bir değerler bütünü olarak kabul edilmiştir. Ayrıca şirketin güçlü bir işveren olarak algılanabilmesi için bu değerler bütününün içeriği kadar, hedef kitleye nasıl ulaştırıldığı da önem kazanmaktadır. Bunun için şirketin kullanmış olduğu iletişim kanalları da modelin kritik bir bileşeni niteliğindedir. 6

7 1.1 Çalışana dokunuş noktaları Şekil 2 deki modelimizde belirtilmiştir. Bu model tipik olup şirketler özelinde değişiklik gösterebilir. En gözde şirketler araştırmasında öğrencilerin özellikle yeşil ve sonrasında tüm alanlardaki tecrübeleri ve edindikleri bilgilerle ortaya çıkan İşveren İmajı ölçülmüştür. İşveren markasına yönelik yapılacak çalışmalarda oluşturulacak strateji dokunuş noktaları nın tamamını kapsamaladır. Sadece eksik noktaların giderilmesine yönelik çalışmalar, birbirleriyle tutarsız mesaj verebilir ve işveren markanızı olmsuz etkileyebilir. 7

8 1.1 Örneklem büyüklüğü ve veri toplama aşamaları Türkiye deki 101 farklı üniversitede öğrenim görmeye devam eden öğrenciler araştırmanın hedef kitlesini oluşturmaktadır. Bu kapsamda anket formları, 101 üniversiteden öğrencinin e-posta adresine gönderilmiştir. Günlük tekil ziyaretçisi toplam olan ve portallarımızda sürekli haber ve banner duyurusu Eylül 2011 Şubat 2012 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın Facebook application ı geliştirilmiş ve katılımcıların Facebook hesaplarından çıkmadan araştırmaya katılmaları sağlanmıştır. Katılımcılar araştırmanın son adımında ortaya çıkan kişilik özelliklerini sosyal ağlarda paylaştılar. Katılımcıların networkünde olan diğer kullanıcılar bu paylaşımları gördüler. Bu çalışmalar neticesinde anket formu elde edilmiştir. Hatalı ve eksik doldurulmuş formlar değerlendirme dışı bırakılmış ve bu şekilde kullanılabilir anket formu elde edilmiştir. Homojen olmayan özelliklere sahip kişiden oluşan bir hedef kitleyi % 95 güvenilirlik düzeyinde, ± % 3 örneklem hatası ile temsil edebilecek örneklem büyüklüğünün 1067 olduğu 1 dikkate alındığında, araştırmanın örneklem büyüklüğünün elde edilen sonuçların genellenebilmesi için son derece yeterli olduğu söylenebilir. Araştırma sorularının iç tutarlılığını gösteren Coranbach Alfa değeri α = olarak hesaplanmıştır. Bir ölçeğinin bilimsel yeterliliği için asgari sınır α = 0.7 dir 1. Buna bağlı olarak araştırmada kullanılan ölçeğin güvenilirliğinin son derece yüksek olduğu söylenebilir. Katılımcı firmaların belirlenmesi Araştırmada 222 firma yer almıştır. Araştırmaya dahil edilen firmalar önceki yılların araştırma sonuçlarından elde edilen veriler ve öğrencilerle yapılan odak grubu çalışmaları neticesinde belirlenmiştir. Firmalar listeye herhangi bir sıralama yapılmadan rassal olarak yerleştirilmiştir. Ayrıca katılımcılar eklemek istedikleri firmaları Diğer kutucuğuna kendileri yazmışlardır. 8 1 Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. ve Black, W. C. (1995). Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall. 1 Priscilla Salant ve Don A. Dillman, How to Conduct Your Own Survey, John Wiley & Sons, Inc. Newyork,

9 1.2 GENEL BULGULAR En Gözde Şirketler Turkcell Efes Pilsen 3 2 Mercedes Benz Türk Enerjisa 4 3 Unilev er - 28 Digiturk 5 4 Coca Cola Company ETİ 7 5 Microsoft Nov artis 2 6 THY Fiat / Tofaş 6 7 Türkiye İ ş Bankası Adbi İ brahim İ laç 9 8 Garanti Bankası Pepsi 11 9 Pfizer - 33 Ford Otosan 8 10 P&G BAT Philip Morris - 36 Ernst & Young Ülker - 37 Bilim İ laç I BM KPMG B/S/H Shell Arçelik Accenture Deloitte - 41 I ntel Vodafone Kraft Av ea - 43 Akbank Pw C Toyota Türk Telekom TAV Finansbank Oyak - Renault JTI - 47 Bosch Yapı Kredi Bankası Opet - 24 Schneider Elektrik BP Migros - 50 Sony En gözde sektörler 1 1 Hızlı Tüketim 2 2 Telekom / Haberleşme 4 3 Otomotiv 3 4 Bankacılık / Finans 5 5 Bilgi Teknolojileri 7 6 İlaç 8 7 Denetim / Danışmanlık 9 8 Dayanıklı Tüketim / Elektronik 6 9 Hav ayolu Enerji

10 1.2 10

11 1.2 11

12 2 EN GÖZDE HOLDİNGLER 12 En Gözde Holdingler Türkiye nin en gözde holdingi Sabancı Holding tir. Holding 25, ,71 22,85 15,00 1 5,00 10,86 8,78 7,83 5,50 5,02 4,72 4,15 6,58 Öğrenci tercihlerinde 8. olan Çalık Holding in tercih oranı %4,72 olurken, sektör lideri (SL) durumundaki Sabancı Holding in tercih oranı % 23,71 dir.

13 Sabancı Holding Koç Holding Eczacıbaşı Holding Doğuş Holding Borusan Holding Zorlu Holding Doğan Holding Çalık Holding Anadolu Endüstri Holding Diğer 2 EN GÖZDE HOLDİNGLER Geçmiş Yıllara Göre Holding Sıralamasındaki Değişimler Çalık Holding, 2010 ve 2011 En Gözde Holdingler e göre bu yıl da tercih edilme durumunu arttırmış ve geçen yıla göre yerini daha da güçlendirmiştir , , , Çalık Holding in öğrencilere yönelik çalışmalarında yararlanabileceği SWOT analizi sonuçları Şekil 3 te verilmiştir. SWOT Tablosu oluşturulurken; Çalık Holding in SL ye göre belirgin bir üstünlük sağladığı faktörler FIRSATLAR, SL nin Çalık Holding e göre belirgin bir üstünlük sağladığı faktörler TEHDİTLER, Çalık Holding in S. Ort. (Sektör ortalaması) na karşı güçlü olduğu faktörler GÜÇLÜ YÖNLER, Çalık Holding in S. Ort. (Sektör ortalaması) na zayıf olduğu faktörler ZAYIF YÖNLER kutucuklarına yerleştirilmiştir. Öğrenci tercihlerini orta düzeyde etkileyen değişkenlere ise tabloda yer verilmemiştir. Her iki holdingin de zayıf olduğu faktörler ZAYIF YÖNLER kutucuklarına yerleştirilmiştir. Öğrenci tercihlerini orta düzeyde etkileyen değişkenlere ise tabloda yer verilmemiştir.

14 2.1 SWOT Analizi Kurumsal Özelikler Kurucu Etik Standartlar Girişimci ruhu En güçlü yönü: Kurum Kültürü ve Rekabetçi Konumu Fonksiyonel Özellikler İş/özel yaşam dengesi Çalışma saatleri Yükselme imkanı En güçlü yönü: Çalışma İklimi GÜÇLÜ YÖNLER İşveren Marka Kişiliği İçten Dürüst Erdemli Gözüpek En güçlü yönü: Samimiyet Bilgi Kaynakları Gazete ilanları Okul dışı arkadaşlar Yarışmalar / kamplar Firmanın promosyon ürünleri Kariyer websiteleri (aracı kurumlar) En güçlü yönü: Ağızdan ağza iletişim ZAYIF YÖNLER Kurumsal Özellikler Şube tasarımı Web sitesinin tasarımı Ürün tasarımı Sosyal sorumluluk projeleri En zayıf yönü: Görsel Kimlik Fonksiyonel Özellikler Ücret Yöneticilerin niteliği Çalışanların niteliği Farklı projeler Yeteneğini kullanma Profesyonel eğitim Gelecek referansı En zayıf yönleri: Kişisel Gelişim Olanakları İşveren Marka Kişiliği Yetenekli Başarılı Üst sınıf Çağdaş Yaratıcı Sportif Dirençli En zayıf yönü: Sağlamlık Bilgi Kaynakları İnternet ilanları Televizyon reklamları Sosyal network Öğretim görevlileri Aile/akraba Sponsor olduğu etkinlikler Yöneticilerinin röportajı Basında yer alan haberler Firmanın kariyer sitesi Firmanın ürün/hizmeti En zayıf yönü:kurumsal Bilgi Kaynakları 14 Kurumsal özellikler Dünya görüşü Büyüme hızı Girişimci ruhu En büyük fırsat: Rekabetçi Konum Fonksiyonel Özellikler İş/özel yaşam dengesi Yükselme imkanı En büyük fırsat: İlan - Reklam İşveren Marka Kişiliği Gözüpek Sportif En büyük fırsat: Coşku Bilgi Kaynakları Gazete ilanları Dergi ilanları İnternet ilanları Üniversite yayınlarında ilan Okul dışı arkadaşlar Firmanın kariyer broşürü Firmanın promosyon ürünleri Kariyer web siteleri (aracı kurumlar) En büyük fırsat: Etkinlik FIRSATLAR Kurumsal özellikler Geçmiş Logo-renkler Şube tasarımı Çalışanların görünüşü Ürün kalitesi Mali gücü En büyük tehdit: Görsel Kimlik ve Ürün ve hizmetler Fonksiyonel Özellikler Çalışanların niteliği Yeteneğini kullanma Profesyonel eğitim Gelecek referansı En büyük tehdit: Kişisel Gelişim Olanakları TEHDİTLER İşveren Marka Kişiliği Güven veren Yetenekli Başarılı Üst sınıf Dirençli En büyük tehdit: Yeterlilik &Prestij Bilgi kaynakları Aile/akraba Sponsor olduğu etkinlikler Yöneticilerinin röportajı Basında yer alan haberler Firmanın kariyer sitesi Firmanın ürün/hizmeti En büyük tehdit: Kurumsal Bilgi Kaynakları

15 2.1 Buna göre Çalık Holding in sektör ortalamasına göre güçlü olduğu yönlerin başında kurum kültürü, rekabetçi konumu, çalışma iklimi ve ağızdan ağza iletişimi gelmektedir. Görsel kimlik, kişisel gelişim olanakları, ve kurumsal bilgi kaynakları konularında ise sektör ortalamasının gerisinde kalan Çalık Holding, zayıf yönlerini ortaya koymaktadır. Çalık Holding in SL ye göre üstünlük sağlayarak fırsat yakaladığı faktörlerin başında rekabetçi konumu, ilan-reklam ve etkinlik gelmektedir. Çalık Holding için tehdit oluşturan unsurların başında ise SL nin gerisinde kaldığı görsel kimlik, ürün ve hizmetler, kişisel gelişim olanakları ve kurumsal bilgi kaynakları konuları gelmektedir. İşveren marka kişilik özellikleri bakımından Çalık Holding, samimiyet özelliği ile sektör ortalamasına göre en baskın güçlü yanını ortaya koyarken, öğrencilerin algısında sağlamlık konusunda sektöre göre zayıf bir yerde konumlanmaktadır. Çalık Holding coşku işveren marka kişilik özelliği ile kendisine SL ye göre önemli bir fırsat yaratırken; yeterlilik ve prestij işveren marka kişilik özellikleriyle SL nin tehdidine maruz kalmaktadır. 15 Çalık Holding dünya görüşü konusunda öğrenciler tarafından SL karşısında son derece iyi bir yerde algılanmakta ve buna karşılık SL ise geçmiş unsuru ile öğrencilerin algısında Çalık Holding e göre çok daha iyi bir yerde bulunmaktadır. Profesyonel eğitim ve gelecek referansı konularında Çalık Holding SL nin çok gerisinde kalırken; iş/özel yaşam dengesi bakımından Çalık Holding SL yi gerisinde bırakmaktadır. SL nin Çalık Holding e göre zayıf olduğu noktalarda fırsat yakalayan Çalık Holding, birçok noktada SL nin gerisinde kalmaktadır. Çalık Holding sportif olma işveren marka kişiliği özelliği ile öne çıkarken; SL güven veren işveren marka kişilik özelliği ile Çalık Holding in önüne geçmektedir. Çalık Holding in aracı kurum kariyer websiteleri öğrenci tercihlerini olumlu yönde etkileyen en önemli faktörlerin başında gelmektedir. SL ise haber kaynakları arasında firmanın ürün/hizmeti ile Çalık Holding in karşında son derece güçlü bir lider olarak bulunmaktadır.

16 2.1 Genel olarak holdingler aralarında rekabetçi konumda bulunmakta ve bununla birlikte öğrencilerin algısında holdingler ürün ve hizmetleri ile öne çıkmaktadır. Holdingler fonksiyonel özellikleri en fazla kariyer olanakları ile algılanmakta ve öğrencilerin algısında kişisel gelişim olanakları ile öne çıkmaktadır. Kurumsal bilgi kaynaklarının etkili bir şekilde kullanıldığı holdinglerde öğrencilerin televizyon reklamlarını en fazla, üniversite yayınlarında ilanları ise en az algılandığı dikkat çekmektedir. Sağlamlık ve yeterlilik kişilik özellikleri ile öğrencilerin gözünde öne çıkan holdingler, genel olarak dirençli olarak algılanmaktadır. Bu çerçevede Çalık Holding; güçlü yönlerini daha etkin kullanarak sektördeki yerini sağlamlaştırabilir ve zayıf yönlerinin farkına varıp güçlendirici yönde çalışmalar yapabilir. Bununla birlikte SL ye kıyasla önde olduğu konulardaki fırsatların farkına varıp bu fırsatları değerlendirebilir ve SL nin gerisinde kaldığı konularda kendisine tehdit oluşturan unsurları iyi analiz ederek önlemlerini alabilir. SWOT analizine temel teşkil eden ilişkilere ait özet değerlendirmeler aşağıda sunulmuştur. Tüm detaylı grafik ve yorumlar 2.2, 2.3 ve 2.6 ıncı bölümlerde ayrıntılı bir şekilde bulunmaktadır. 16 Kurumsal Özellikler: Çalık Holding in, SL ye göre olumlu ya da olumsuz yönde farklı kılan kurumsal özellikler aşağıda özetlenmiştir. Kurumsal özelliklerin birçok bileşeninde Çalık Holding, sektör ortalamasının ve SL nin gerisine düşmüştür. Kurum Kültürü: Çalık Holding, kurum kültürünü oluşturan bileşenler açısından birkaç faktör dışında genel olarak hep SL nin gerisinde kalmıştır. Özellikle geçmiş ve vizyon faktörlerinde her iki şirket arasında belirgin farklar bulunmaktadır. Ayrıca Çalık Holding özellikle dünya görüşü faktöründe SL ile arasındaki farkı en aza indirmekte ve hatta bu faktörde Çalık Holding in üstünlük sağladığı görülmektedir. Görsel Kimlik: Çalık Holding, görsel kimlik konusunda hep SL nin gerisinde kalırken, çalışanların görünüşü görsel kimlik içindeki en zayıf faktör olduğu dikkat çekmektedir. Ürün / Hizmetler: Ürün/hizmetlerin kurumsal özellikler içinde en zayıf bileşenlerden biri olduğu dikkat çekerken, Çalık Holding en fazla ürün kalitesi ile SL nin gerisinde kalmaktadır.

17 Rekabetçi Konum: Öğrenciler Çalık Holding i özellikle girişimci ruhu ve büyüme hızı açısından SL den daha iyi bir yerde algılamaktadır. Rekabetçi konum içerisinde sadece mali gücü ile SL yi gerisinde bırakmaktadır. Ayrıca Çalık Holding in sektör ortalamasına göre girişimci ruhu ile öne çıkması da yine güçlü bir algıya sahip olduğu göstermektedir. Kurumsal Sorumluluk Anlayışı: 2.1 Öğrenciler Çalık Holding i SL ye göre daha geride bir holding olarak görmektedirler. Ayrıca sektör ortalamasına göre Çalık Holding topluma ekonomik katkısı ile ortalamanın üzerinde algılanmaktadır. Fonksiyonel Özellikler: Çalık Holding i, SL ye göre olumlu ya da olumsuz yönde farklı kılan fonksiyonel özellikler aşağıda özetlenmiştir. Fonksiyonel özelliklerin birçok bileşeninde Çalık Holding, sektör ortalamasının vesl nin gerisine düşmüştür. Ücret ve İş Güvencesi: Ücret konusunda SL, Çalık Holding e göre belirgin bir üstünlük sağlamaktadır. Fakat sektör ortalamasına göre Çalık Holding iş güvencesi konusunda ortalama üzerinde bulunmaktadır. Kişisel Gelişim Olanakları: 17 Kişisel gelişim olanakları açısından hiçbir faktörde Çalık Holding SL nin ve sektör ortalamasının önüne geçememektedir. Çalışma İklimi: Öğrenciler, fiziksel çalışma ortamı açısından Çalık Holding i sektör ortalamasının ve SL nin gerisinde görmektedirler. Ama iş/özel yaşam dengesi ve çalışma saatleri açısından Çalık Holding, hem SL ye hem de sektördeki diğer holdinglere büyük bir üstünlük sağlamaktadır. Liderlik ve Çalışanların Niteliği: Öğrenciler, SL nin yöneticilerini ve çalışanlarını holdinglerin geneline göre daha nitelikli bulmaktadırlar. Ayrıca Çalık Holding hiçbir bileşende sektör ortalamasını ve SL yi gerisinde bırakamamıştır. Kariyer Olanakları: Öğrenciler, SL ye ve sektör ortalamasına göre Çalık Holding i yükselme ve yurtdışı imkanı ile önde görürken, SL yi gelecek referansı ile önde bulmaktadırlar. İşveren Marka Kişiliği: Çalık Holding i, SL ye göre olumlu ya da olumsuz yönde farklı kılan işveren marka kişiliği öğeleri aşağıda özetlenmiştir. İşveren marka kişilik özelliklerinin birçok bileşeninde Çalık Holding, sektör ortalamasının ve SL nin gerisinde bulunmaktadır.

18 Samimiyet: Öğrencilerin Çalık Holding i tüm özelliklerde SL nin gerisinde konumlandırmasına rağmen, Çalık Holding özellikle içten ve dürüst olma konularında SL ye göre bir hayli kötü durumda bulmaktadırlar. Yeterlilik: Tüm yeterlilik bileşenlerinde sektördeki rakiplerinin ve SL nin gerisinde algılanan Çalık Holding in SL ile arasındaki farkı en aza indirdiği bileşen başarılı olma faktörü olarak dikkat çekmektedir. Prestij: Çalık Holding sektördeki rakiplerine ve SL ye göre öğrencilerin algısında çok gerilerde konumlandırılmaktadır. Coşku: Öğrenciler Çalık Holding i rakiplerine göre daha çok geride görmektedirler. Bunun yanı sıra; gözüpek olma konusunda Çalık Holding SL yi gerisinde bırakmaktadır. Sağlamlık: 2.1 Çalık Holding, SL ye göre daha sportif algılanmaktadır. Dirençli bir holding olma konusunda ise SL nin Çalık Holding den daha iyi konumlandığı dikkat çekmektedir. Bilgi Kaynakları: Çalık Holding in, SL ye göre avantaj ya da dezavantaj sağlayan bilgi kaynakları ve öğrenci tercihlerine olan etkileri aşağıda özetlenmiştir. Bilgi kaynaklarının birçok bileşeninde Çalık Holding sektör ortalamasının ve SL nin gerisine düşmüştür. 18 İlan ve Reklamlar: Çalık Holding in ilan ve reklam faktörleri arasındaki hiçbir faktörde sektörü ve SL yi geçemediği dikkat çekmektedir. Ağızdan Ağza İletişim: Çalık Holding in SL ye ve sektördeki diğer holdinglere bir üstünlük sağlayamadığı görülürken; Çalık Holding in SL ile arasındaki farkı en aza indirdiği bileşen okul dışı arkadaşlar olarak ortaya çıkmaktadır. Etkinlik: Çalık Holding in etkinlik bileşenlerinde de sektörü ve SL yi geçemediği dikkat çekmektedir. SL ile arasındaki farkın en büyük olduğu faktör sponsor olunan etkinlikler olarak ortaya çıkmaktadır. Tanıtım Çalışmaları: Sektör ortalamasına göre Çalık Holding in önde olduğu bir faktör bulunmazken, aracı kurum olan web siteleri faktöründe sektördeki diğer rakiplerine çok yaklaştığı dikkat çekmektedir. SL nin ise Çalık Holding karşısında en belirgin üstünlük sağladığı faktörün firmanın ürün ve hizmeti olduğu görülmektedir.

19 2.1 Çalık Holding i Tercih Eden Öğrencilerin Temel Tanımlayıcı Özellikleri Çalık Holding i tercih eden öğrencileri tanımlayıcı nitelikteki cinsiyet, akademik başarı, yabancı dil, üniversite, iş yaşantısından beklentiler ve kişisel özellik bilgileri aşağıda özetlenmiştir. Cinsiyet: Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin % 30 u kız, % 70 i erkektir. Akademik Başarı: Çalık Holding de çalışmak isteyen öğrenciler akademik başarı düzeylerini 4 üzerinden 2,48 olarak tanımlamışlardır. Bu değer sektör ortalamasının altındadır. Yabancı Dil: Çalık Holding de çalışmak isteyen öğrencilerin İngilizce bilgi düzeyleri sektör ortalamasının altındadır. Üniversite: Çalık Holding en fazla Çukurova Üniversitesinde öğrenim gören öğrenciler tarafından tercih edilirken SL, Bilkent Üniversitesi Öğrencileri tarafından tercih edilmiştir. Bununla birlikte Çalık Holding i tercih eden genel üniversite profilinin SL yi tercih eden üniversite profilinin çok gerisinde olduğu söylenebilir. Kişisel Özellikler: Çalık Holding i tercih eden öğrenciler erdemli olma özelliği ile sektördeki diğer holdingleri tercih eden öğrencilerden ayrılmaktadır. İş Yaşantısından Beklentiler: Çalık Holding den beklenenlerin başında uluslar arası kariyer yapmaya olanak sağlaması gelmektedir. Üst kademelerde görev alma ve bağımsız çalışma olanağı sunması da Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin öncelikli hedefleri arasında yer almaktadır. 19

20 2.2 Kurumsal ve Fonksiyonel Özellikler FONKSİYONEL ve KURUMSAL ÖZELLİKLERİN TERCİHLERE ETKİSİ Bütün ürün markalarında olduğu gibi işveren markasında da adaylara psikoljik ve fonksiyonel değer önerileri yapılmaktadır. Fonksiyonel değer önerileri genel olarak kolay kopyalanabilir olarak düşünülmektedir (rakip bir firma daha fazla ücret ve daha iyi fiziksel ofis ortamı kolaylıkla sağlayabilir). Psikolojik değer önerileri kurumun kültürünü ve genel yapısını oluşturan, kolay kopyalanamayacak değerlerden oluşmaktadır. Sonrasında kontrollü ve kontrolsüz iletişim ile bu bilgi adaylara taşınmakta ve işveren marka imajı oluşmaktadır. Oluşan imajla firma adayları kendine çekmektedir. En gözde şirketler araştırmasında Çalık Holding in üniversiteli adaylar arasındaki işveren marka imajı ve bu imajla ilgili tercih oranı ölçülmüştür. 20

21 2.2 KURUMSAL ÖZELLİKLERİN ÖĞRENCİ TERCİHLERİNE ETKİSİ Bu alt bölümde Çalık Holding in kurumsal özelliklerinin öğrenci tercihlerine olan etkileri, sektör lideri (SL) ve sektör ortalaması ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Şekildeki değerlere göre; öğrenci tercihlerinde genel olarak SL nin kurumsal özelliklerinin Çalık Holding in ve sektördeki diğer şirketlerin kurumsal özelliklerine göre daha fazla etkili olduğu görülmektedir. Bu çerçevede kurumsal özelliklerin SL nin işveren markasına önemli katkı sağladığı söylenebilir. Çalık Holding en çok kurum kültürü ve rekabetçi konumu ile sektörü gerisinde bırakmaktadır. 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Kurum Kültürü Görsel Kimlik Ürün ve hizmetler Rekabetçi konum Kurumsal sorumluluk Çalık Holding 0,40 0,15 0,30 0,44 0,21 SL 0,50 0,36 0,48 0,51 0,39 S. Ort. 0,37 0,28 0,38 0,41 0,30 21 Kurum Kültürü: Çalık Holding kurum kültürünü oluşturan kurucu, misyon, dünya görüşü ve etik standartlar faktörlerinde sektör ortalamalarına göre belirgin bir üstünlük sağlarken; dünya görüşü faktörü ile SL ye belirgin bir üstünlük sağlamaktadır. 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Kurucu Misyon Geçmiş Vizyonu Temel değerler Dünya görüşü Etik standartlar Çalık Holding 0,52 0,44 0,33 0,37 0,30 0,44 0,59 SL 0,67 0,44 0,60 0,56 0,38 0,33 0,69 S. Ort. 0,35 0,38 0,43 0,43 0,30 0,34 0,38

22 2.2 Görsel Kimlik: Öğrencilerin şirket tercihlerinin görsel kimlik unsurlarının tamamında sektör ortalamasının Çalık Holding den daha etkili olduğu görülmektedir. Bununla birlikte SL nin de tüm faktörlerde Çalık Holding den belirgin bir şekilde üstün algılanması dikkat çekmektedir. 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Logo - Renkler Şube tasarım Web sitesinin tasarımı Çalışanların görünüşü Çalık Holding 0,19 0,11 0,15 0,15 SL 0,40 0,31 0,33 0,38 S. Ort. 0,28 0,30 0,28 0,27 22 Ürün / Hizmetler: Çalık Holding hitap ettiği müşteri kitlesi açısından sektör ortalamasını gerisinde bırakırken, diğer tüm faktörlerde SL nin gerisinde algılanmaktadır. Ayrıca SL nin ürün tasarımı konusunda sektör ortalamasının gerisinde kalması da dikkat çekmektedir. 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Ürün tasarım Ürün kalite Ürün farklılığı Hitap ettiği müşteri kitlesi Çalık Holding 0,26 0,37 0,15 0,41 SL 0,40 0,67 0,31 0,53 S. Ort. 0,41 0,48 0,25 0,36

23 2.2 Rekabetçi Konum: Çalık Holding, büyüme hızı ve girişimci ruhu ile SL yi ve ile sektör ortalamasını bir hayli gerisinde bırakmaktadır. SL ise mali gücü ile Çalık Holding den daha iyi bir konumda bulunmaktadır. 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Büyüme hızı Mali gücü Girişimci ruhu Çalık Holding 0,39 0,37 0,55 SL 0,33 0,71 0,49 S. Ort. 0,37 0,47 0,38 Kurumsal Sorumluluk Anlayışı: Kurumsal sorumluluk konusunda öğrenciler tarafından en çok topluma olan ekonomik katkısı ile algılanan SL, tüm faktörlerde Çalık Holding e belirgin bir üstünlük sağlamaktadır. Ayrıca Çalık Holding topluma ekonomik katkı sağlama konusunda sektör ortalamasının üzerinde konumlandırılmaktadır. 23 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Çevre politikası Sosyal sorumluluk projeleri Topluma ekonomik katkısı Çalık Holding 0,15 0,19 0,30 SL 0,31 0,38 0,47 S. Ort. 0,27 0,33 0,29

24 FONKSİYONEL YARARLARIN ÖĞRENCİ TERCİHLERİNE ETKİSİ Bu alt bölümde Çalık Holding in çalışanlarına sunmuş olduğu fonksiyonel yararların öğrenci tercihlerine olan etkileri, SL ve sektör ortalaması ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Her bir fonksiyonel yararın, öğrencilerin şirket tercihlerine etkilerine ilişkin detaylar ise takip eden grafiklerde sunulmuştur. Fonksiyonel yararlarda öğrenci tercihlerini etkileyen en önemli unsur kariyer olanakları olarak öne çıkarken, ücret/güvence ve çalışma iklimi de son derece etkili faktörler arasında bulunmaktadır. 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0, Ücret / Güvence Çalışma İklimi Liderlik ve çalışanların niteliği Kişisel Gelişim Olanakları Kariyer Olanakları Çalık Holding 0,30 0,30 0,20 0,19 0,40 SL 0,43 0,30 0,39 0,50 0,51 S. Ort. 0,37 0,24 0,30 0,39 0,43 24 Ücret ve Güvence: Çalık Holding ücret ve güvence konusunda her faktör açısından SL nin gerisinde kalırken, sektördeki diğer holdinglere göre iş güvencesi açısından daha iyi bir yerde konumlandırılmaktadır. 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Ücret Yan imkanlar İş güvencesi Çalık Holding 0,31 0,23 0,37 SL 0,52 0,40 0,38 S. Ort. 0,46 0,34 0,31

25 2.2 Kişisel Gelişim Olanakları: Holdingler arasında genel olarak yenilikçi düşünce, farklı proje ve yeteneğini kullanma olanakları düşük bulunurken; Çalık Holding in hem sektör ortalamasına hem de SL ye göre düşük seviyede algılanması dikkat çekmektedir. SL nin ise profesyonel eğitim olanakları konusunda öğrenciler tarafından iyi algılandığı görülmektedir. 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Farklı projeler Yenilikçi düşünceler Yeteneğini kullanma Profesyonel eğitim Çalık Holding 0,23 0,21 0,18 0,15 SL 0,49 0,32 0,51 0,69 S. Ort. 0,38 0,35 0,38 0,44 25 Çalışma İklimi: Sadece fiziksel çalışma ortamı ile sektör ortalamasının gerisinde kalan Çalık Holding, iş/özel yaşam dengesi ve çalışma saatleri faktörleriyle SL ye de belirgin bir üstünlük sağlamaktadır. SL nin ise işyerinin bulunduğu bölge ve fiziksel çalışma ortamı konusunda güçlü olduğu dikkat çekmektedir. 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 İşyerinin bulunduğu bölge Fiziksel çalışma ortamı İş/özel yaşam dengesi Çalışma saatleri Çalık Holding 0,28 0,22 0,38 0,30 SL 0,39 0,38 0,20 0,23 S. Ort. 0,26 0,28 0,21 0,19

26 Liderlik ve Çalışanların Niteliği: 2.2 Holdinglerin arasında yöneticilerin ve çalışanların niteliği öğrenciler tarafından sektördeki en öne çıkan özellikler olarak belirtilirken; Çalık Holding, yöneticilerinin tutumu ile sektör ortalaması ile aynı seviyeyi yakalayabilmektedir. Bunun yanı sıra SL nin çalışanlarının niteliği konusunda öne çıkması dikkat çekmektedir. 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Yöneticilerin tutumu Yöneticilerin niteliği Çalışanların niteliği Çalışanlar arası ilişkiler Çalık Holding 0,30 0,11 0,15 0,22 SL 0,41 0,42 0,47 0,27 S. Ort. 0,30 0,31 0,31 0,27 Kariyer Olanakları: 26 Öğrenciler, Çalık Holding i yükselme imkanı ve yurtdışı imkanı konularında SL ye ve sektör ortalamasına göre güçlü bulurken; SL yi gelecek referansı ile son derece üstün bir yerde konumlandırmaktadırlar. 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Yükselme imkânı Gelecek referansı Yurtdışında imkanı Çalık Holding 0,52 0,33 0,36 SL 0,39 0,82 0,31 S. Ort. 0,44 0,52 0,33

27 2.2 Kurumsal ve Fonksiyonel Özelliklerin Sektör ve SL Bazında Analizi Kurumsal Özellikler: Çalık Holding, sektör ortalamasından en fazla rekabetçi konumu ile, SL ise Çalık Holding den en fazla görsel kimliği ile ayrılmaktadır. Kurumsal sorumluluk Kurum Kültürü 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Görsel Kimlik Çalık Holding SL S. Ort. Rekabetçi konum Ürün ve hizmetler 27 Fonksiyonel Özellikler: Çalık Holding in en belirgin olarak kişisel gelişim olanaklarında SL nin gerisinde kaldığı görülmektedir. Kariyer Olanakları Ücret / Güvence 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 Çalışma İklimi Çalık Holding SL S. Ort. Kişisel Gelişim Olanakları Liderlik ve çalışanların niteliği

28 2.3 İşveren Kişiliği 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2, ,50 1,00 0,50 İçten Dürüst Erdemli Güleryüzl ü Güven veren Yetenekli Başarılı Üst sınıf Cezbedic i Gözüpek Neşeli Yaratıcı Çağdaş Sportif Dirençli Çalık Holding 3,05 4,02 4,10 2,55 2,83 3,13 3,45 3,00 3,04 2,90 2,31 3,00 2,96 2,55 3,10 SL 3,56 4,44 4,40 2,78 4,60 4,57 4,73 4,50 3,86 2,86 2,42 3,63 3,45 2,30 4,55 S. Ort 3,00 4,01 3,90 3,00 3,08 3,68 4,06 3,52 3,11 2,98 3,05 4,00 4,00 3,55 4,10

29 2.3 İşveren Kişiliği ÇALIK HOLDİNG in İŞVEREN KİŞİLİĞİ Bu alt bölümde öğrencilerin şirketleri bir işveren olarak nasıl gördükleri Jennifer L. Aaker tarafından geliştirilen Marka Kişiliği Boyutları kullanılarak incelenmiştir. Oluşturduğunuz / oluşturmak istediğiniz marka kişiliği sektörünüzde sizi farklı kılacak en önemli unsurlardan biridir. Buna göre öğrenciler Çalık Holding i diğer holdinglere göre daha içten, dürüst ve erdemli olarak görürken, SL nin diğer holdinglere göre daha güven veren, yetenekli, başarılı, üst sınıf, cezp edici, dirençli, içten, dürüst ve erdemli olduğunu düşünmektedirler. Dirençli Sportif İçten 5,00 4,00 3,00 Dürüst Erdemli Çağdaş 2,00 1,00 Güleryüzlü Çalık Holding Yaratıcı Güven veren SL S. Ort Neşeli Gözüpek Cezbedici Üst sınıf Başarılı Yetenekli 29 Çalık Holding sektör ortalamasına ve SL ye belirgin bir üstünlük sağlayamazken; SL nin yeterlilik konusunda öne çıkması dikkat çekmektedir. Samimiyet 5,00 4,00 3,00 Sağlamlık 2,00 1,00 Yeterlilik Çalık Holding SL S. Ort Coşku Prestij

30 2.3 Samimiyet: Çalık Holding i diğer firmalara göre daha içten, dürüst ve erdemli bulan öğrenciler, Çalık Holding in samimiyet unsurlarındaki tüm özelliklerde SL ye göre daha geride olduğunu düşünmektedirler. Ayrıca holdingler açısından samimiyet faktörünün bileşenleri arasında içtenliğin ve güleryüzlü olmanın en az değerlere sahip olması ise dikkat çekmektedir. 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 İçten Dürüst Erdemli Güleryüzlü Çalık Holding 3,05 4,02 4,10 2,55 SL 3,56 4,44 4,40 2,78 S. Ort 3,00 4,01 3,90 3,00 30 Coşku: Öğrenciler Çalık Holding i SL ye göre daha az neşeli ve yaratıcı bulmaktadırlar. Bunun yanı sıra Çalık Holding in gözüpek (atak) olma konusunda SL den daha iyi bir algıya sahip olması dikkat çekmektedir. 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Gözüpek Neşeli Yaratıcı Çalık Holding 2,90 2,31 3,00 SL 2,86 2,42 3,63 S. Ort 2,98 3,05 4,00

31 2.3 Yeterlilik: Çalık Holding yeterlilik faktörünü oluşturan tüm bileşenlerde gerek SL, gerekse sektör ortalamasının altında bir değere sahip olurken; öğrenciler SL yi Çalık Holding e ve diğer rakiplerine göre daha güven veren, daha yetenekli ve daha başarılı olarak görmektedirler. 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Güven veren Yetenekli Başarılı Çalık Holding 2,83 3,13 3,45 SL 4,60 4,57 4,73 S. Ort 3,08 3,68 4,06 31 Prestij: Çalık Holding in prestij faktörünün tüm bileşenlerinde rakiplerine ve SL ye karşı belirgin bir üstünlüğe sahip olamadığı görülmektedir. Öğrencilerin algısında SL ile Çalık Holding in en yaklaştığı faktör ise çağdaş bir holding olma olarak dikkat çekmekte ve bununla birlikte SL nin de çağdaş bir holding olma konusunda sektör ortalamasının gerisinde kaldığı görülmektedir. 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Üst sınıf Çağdaş Cezbedici Çalık Holding 3,00 2,96 3,04 SL 4,50 3,45 3,86 S. Ort 3,52 4,00 3,11

32 2.3 Sağlamlık: Öğrencilere göre Çalık Holding, sektördeki rakip holdinglere ve SL ye göre daha az dirençli bir holding olarak algılanmaktadır. Fakat sportif holding olma açısından bakıldığında ise SL ye göre daha sportif bir holding olarak algılanması dikkat çekmektedir. 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Sportif Dirençli Çalık Holding 2,55 3,10 SL 2,30 4,55 S. Ort 3,55 4,10 32

33 2.4 Bilgi Kaynakları BİLGİ KAYNAKLARININ ÖĞRENCİ TERCİHLERİNE ETKİSİ Bu alt bölümde öğrencilerin şirket tercihlerinde etkili olan bilgi kaynakları; ağızdan ağza iletişim (Word of mouth), etkinlik, tanıtım çalışmaları (publicity), ilan/reklam (advertisement) ve kurumsal bilgi kaynakları (institutional information sources) başlıkları altında incelenmiştir. Kontrollü (ilan/reklam, etkinlik, tanıtım çalışmaları) ve kontrolsüz iletişim olarak iki ana bölüme ayırabiliriz. Bu bölümde bazı kontrolsüz gibi gözüken iletişim kontrollü hale getirilebilir. Araştırma verileri genel olarak holdinglerin ve SL nin farklı iletişim kanallarından yararlanma düzeyleri arasında belirgin bir fark olmadığını göstermektedir. Çalık Holding in farklı bilgi kaynaklarını kullanım düzeylerinin ayrıntıları ise takip eden grafiklerde verilmiştir. 33

34 2.4 5 ana bilgi kaynağı Öğrencilerin Çalık Holding hakkında bilgiyi en fazla kurumsal bilgi kaynaklarından, en az ise ilan, reklam ve etkinlikten elde ettiği dikkat çekmektedir. 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 İlan - Reklam Ağızdan ağıza iletişim Etkinlik Tanıtım Kurumsal bilgi kaynakları Çalık Holding 0,04 0,08 0,04 0,06 0,15 SL 0,16 0,25 0,25 0,26 0,40 S. Ort 0,24 0,24 0,23 0,25 0,41 34 Çalık Holding en fazla kurumsal bilgi kaynakları konusunda SL nin gerisinde kalmakta ve SL ye en fazla ilan-reklam faktöründe yaklaştığı görülmektedir. İlan - Reklam 0,50 0,40 0,30 Kurumsal bilgi kaynakları 0,20 0,10 Ağızdan ağıza iletişim Çalık Holding SL S. Ort Tanıtım Etkinlik

35 İlan ve Reklamlar: 2.4 Öğrencilerin algısına göre, holdinglerin kullandığı ilan ve reklam kanallarının başında televizyon reklamları ve internet ilanları gelmektedir. Kullanılan bu ilan ve reklam kanallarını Çalık Holding in yeterince tercih etmediği görülmektedir. Çalık Holding in hiçbir ilan ve reklam kanalında SL ye üstünlük sağlayamadığı görülmekle birlikte; tüm ilan ve reklam faktörlerinde de sektör ortalamasının gerisinde kaldığı dikkat çekmektedir. 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Gazete ilanları Dergi ilanları İnternet ilanları Televizyon reklamları Üniversite yayınlarında ilan Çalık Holding 0,09 0,07 0,03 0,02 0,01 SL 0,18 0,15 0,15 0,23 0,07 S. Ort 0,21 0,25 0,26 0,29 0,17 Ağızdan Ağıza İletişim: 35 Öğrencilerin Çalık Holding i en çok sosyal network ve şirket çalışanları aracılığıyla duydukları görülmektedir. SL nin tüm faktörlerde Çalık Holding i gerisinde bıraktığı görülmekte ve özellikle sosyal network, şirket çalışanları ve aile/akraba konularında Çalık Holding e belirgin bir üstünlük sağladığı dikkat çekmektedir. 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Sosyal network Şirket çalışanları Öğretim görevlileri Aile / akraba Öğrenci arkadaşlar Okul dışı arkadaşlar Çalık Holding 0,26 0,18 0,01 0,02 0,02 0,01 SL 0,41 0,32 0,19 0,31 0,17 0,09 S. Ort 0,47 0,34 0,21 0,22 0,15 0,06

36 Etkinlik: 2.4 Çalık Holding in etkinlik çalışmaları içerisinde öğrencilerin en çok kariyer günleri ve staj tecrübelerinden bilgi edindikleri görülmektedir. Sektör ortalaması açısından genel olarak en fazla önem verilen etkinlik çalışması kariyer günleri olarak görülürken, Çalık Holding ile SL arasındaki farkın en fazla olduğu çalışma ise sponsor olunan etkinlikler olarak ortaya çıkmaktadır. 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Staj tecrübem Yarışmalar / kamplar Sponsor olduğu etkinlikler Kariyer günleri Üniversitede yaptığı sunum Çalık Holding 0,07 0,01 0,11 0,02 SL 0,23 0,16 0,32 0,30 0,24 S. Ort 0,23 0,11 0,28 0,30 0,21 Tanıtım Çalışmaları: Çalık Holding en çok basında yer alan haberler ile öğrencililerin gözünde bilinirlik sağlarlarken; SL basında yer alan haberler ve yöneticilerinin röportajları ile Çalık Holding den daha iyi bir yerde bulunmaktadır. 36 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Yöneticilerinin röportajı Basında yer alan haberler Firmanın kariyer broşürü Firmanın promosyon ürünleri Çalık Holding 0,05 0,09 0,01 0,07 SL 0,38 0,43 0,13 0,10 S. Ort 0,32 0,31 0,19 0,16

37 2.4 Kurumsal Bilgi Kaynakları: Çalık Holding, kurumsal bilgi kaynakları arasında kariyer websiteleri (aracı kurumlar) ile öğrencilerin dikkatini çekerken, SL nin en çok firmanın ürün /hizmeti ile öğrencilerin dikkatini çektiği görülmektedir. 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Firmanın kariyer sitesi Firmanın ürün / hizmeti Kariyer websiteleri (aracı kurumlar) Çalık Holding 0,03 0,06 0,37 SL 0,35 0,47 0,38 S. Ort 0,39 0,43 0,40 37

38 2.5 Çalışma Arzusu ÇALIŞMA ARZUSU Çalık Holding i işveren olarak tercih eden öğrencilerin %47 si, Çalık Holding de uzun yıllar çalışmayı planlamaktadırlar. 53% 47% Çalık Holding'de çok uzun yıllar çalışacağımı düşünüyorum. Çalık Holding'de sektörün ve işin detaylarını öğrenip bir başka firmaya geçmeyi düşünüyorum. 38

39 2.5 Öğrencilerin Çalık Holding e alternatif gördüğü holdingler Tercihi Çalık Holding olan öğrencilerin tercihleri göz önüne alınarak değerlendirilmiştir. Analizde Çalık Holding i tercih etmeyen öğrenciler değerlendirme dışında bırakılmıştır. İşveren olarak Çalık Holding i seçen öğrencilerin tercih ettiği diğer şirketler aşağıda görülmektedir. Sırasıyla ENKA, Çukurova Holding ve Ağaoğlu Çalık Holding in en güçlü rakipleri olurken, Çalık Holding in rakip işverenlerinin çoğunlukla aynı sektörden olmaları dikkat çekmektedir. 25, , ,00 ENKA Çukurova Holding Ağaoğlu Zorlu Holding Limak Holding Borusan Holding Deloitte Diğer % 23,42 17,70 14,20 12,00 9,46 3,25 2,11 17,86

40 2.6 Öğrenci Profilleri ÖĞRENCİ PROFİLLERİ Bu alt bölümde Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin profilleri, SL yi seçen öğrenciler ve sektör ortalaması ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Cinsiyet: Araştırma sonuçları holdingleri tercih eden öğrencilerin % 64,16 sının kadın, % 35,84 ünün erkek olduğunu göstermektedir. Bu veriler ışığında kız öğrencilerin daha fazla rağbet gösterdiği söylenebilir. Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin cinsiyet profilleri karşılaştırmalı olarak incelendiğinde, Çalık Holding in sektör ortalamasına çok benzer bir profile sahip olmadığı göze çarpmaktadır. SL yi tercih eden kız öğrencilerin oranı ise sektör ortalamasının üzerindedir. S. Ort. 64,16 35,84 SL 67,74 32,26 Çalık Holding 29,37 70, % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Kadın Erkek Akademik Başarı Öğrencilerden akademik başarılarını 10 üzerinden değerlendirmeleri istenmiştir. Sonuçlar, holdingleri tercih eden öğrencilerin akademik başarısını 2,71 not ortalaması olarak gösterirken, Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin akademik başarı durumlarının sektör ortalamasının altında olduğu dikkat çekmektedir. 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2 Akademik başarı Çalık Holding 2,48 SL 2,86 S. Ort. 2,71

41 2.6 Yabancı Dil Bilgi Düzeyi Öğrencilerden yabancı dil bilgi düzeylerini 4 üzerinden değerlendirmeleri istenmiştir. Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin yabancı dil bilgi düzeyleri, tüm dil yabancı dil seçeneklerinde sektör ortalamasının altında kalırken, SL yi tercih eden öğrencilerin İngilizce dil bilgi düzeylerinin yüksek olması dikkat çekmektedir. Ayrıca Almanca da SL nin sektör ortalamasının gerisinde kaldığı görülmektedir. Fransızca Almanca İngilizce 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 İngilizce Almanca Fransızca S. Ort. 3,18 1,24 0,11 SL 3,65 1,22 0,16 Çalık Holding 2,34 1,01 0,04 41

42 2.6 Üniversitelere Göre Dağılım: Çalık Holding en fazla Çukurova Üniversitesinde öğrenim gören öğrenciler tarafından tercih edilirken, SL Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin ilk tercihi olmuştur. Bunun yanı sıra SL nin genel üniversite profilinin Çalık Holding e göre daha iyi olduğu ve Türkiye nin önde gelen üniversitelerinin öğrencileri tarafından tercih edildiği söylenebilir. Çalık Holding i Tercih Eden Öğrencilerin Üniversitelere Göre Yüzdesel Dağılımı grafikte sunulmuştur. Veriler Çalık Holding in ağırlıklı olarak sırasıyla; Çukurova, Marmara, Yıldız Teknik, Mehmet Akif Ersoy ve Sakarya Üniversitelerinde tercih edildiğini göstermektedir. Çalık Holding SL 1 Çukurova Üniversitesi 12,56 1 Bilkent Üniversitesi 2 Marmara Üniversitesi 8,15 2 Boğaziçi Üniversitesi 3 Yıldız Teknik Üniversitesi 8,11 3 ODTÜ 4 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi 7,56 4 İTÜ 5 Sakarya Üniversitesi 6,65 5 Sabancı Üniversitesi 42 Sakarya Üniversitesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi Marmara Üniversitesi Çukurova Üniversitesi 2,00 4,00 6,00 8, ,00 14,00

43 2.6 ÖĞRENCİLERİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin kişilik özellikleri ve bu öğrenciler tarafından Çalık Holding in algılanan kişilik özellikleri aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Bu bölümde hedeflenen person-organisation fit konseptinde öğrencinin kendi kişilik özellikleriyle çalışmayı hayal ettiği Çalık Holding in kişilik özelliklerinin uyumudur. Çalık Holding in algılanan kişilik özellikleri ile Çalık Holding i tercih eden öğrencilerin kişilik özelliklerinin birkaç özellik dışında neredeyse hiç örtüştüğü görülmektedir. Kişilik özelliklerinin yüksek uyumu uzun memnuniyet ve bağlılık faktörlerini önemli derecede etkilemektedir. Dirençli Sportif İçten 5,00 4,00 3,00 Dürüst Erdemli Çağdaş Yaratıcı 2,00 1,00 Güleryüzlü Güven veren Çalık Holding Çalık H. Öğr. Neşeli Yetenekli Gözüpek Cezbedici Üst sınıf Başarılı 43 Sektör ortalaması ile sektör ortalamasını tercih eden öğrencilerin kişilik özelliklerinin de tamamen uyumlu olmadığı görülmektedir. Dirençli Sportif İçten 5,00 4,00 3,00 Dürüst Erdemli Çağdaş Yaratıcı 2,00 1,00 Güleryüzlü Güven veren S. Ort S. Ort. Öğr. Neşeli Yetenekli Gözüpek Cezbedici Üst sınıf Başarılı

44 2.6 Öğrencilerin İş Yaşantısından Beklentileri Öğrencilerden yükselmek, kariyer yapmak, uzmanlaşmak gibi beklentilerin onlar için önem derecesini 5 üzerinden değerlendirmeleri istenmiş ve sonuçlar bu alt bölümde sunulmuştur. Fonksiyonel Beklentiler: Öğrencilerin iş yaşantısından fonksiyonel beklentileri arasında üst kademelerde görev almak ve bağımsız çalışmak Çalık Holding den beklenen temel beklentilerin başında gelirken; yüksek maaşın en fazla SL den beklendiği görülmektedir. Üst kademelerde görev alma beklentisinde Çalık Holding den beklenenin SL den ve sektör ortalamasından fazla olması dikkat çekmektedir. 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Üst kademelerde görev almak Alanımda uzmanlaşmak Bağımsız çalışmak Yüksek maaş Çalık Holding 4,23 3,11 4,06 3,75 SL 3,89 4,07 3,65 4,32 S. Ort. 3,87 3,8 3,85 3,9 44 Sembolik Beklentiler: Öğrencilerin iş yaşantısından bekledikleri sembolik yararlardan uluslar arası kariyer yapma faktöründe Çalık Holding in hem SL nin hem de sektör ortalamasın üzerinde bir değerde olduğu görülmektedir. SL den ise beklenen temel sembolik beklenti topluma katkı sağlamak olarak görülmektedir. 4,60 4,40 4,20 4,00 3,80 3,60 3,40 3,20 Yeni şeyler geliştirmek Topluma katkı sağlamak Uluslar arası kariyer yapmak Çalık Holding 3,85 3,73 4,38 SL 4,16 4,46 3,80 S. Ort. 4 3,8 3,99

45 2.6 Öğrencilerin İş yaşantısından Beklentilerinin Analizi Çalık Holding den beklentilerin sektör ortalamasının ve SL nin altında kaldığı noktalar görülürken; Çalık Holding den beklentilerin SL yi ve sektör ortalamasının üzerinde olduğu noktalar da bulunmaktadır. Bunların başında uluslar arası kariyer yapma ve üst kademelerde görev alma beklentileri gelmektedir. Uluslar arası kariyer yapmak Topluma katkı sağlamak Üst kademelerde görev almak 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Alanımda uzmanlaşmak Bağımsız çalışmak Çalık Holding SL S. Ort. Yeni şeyler geliştirmek Yüksek maaş 45 Maaş Beklentileri: Çalık Holding den beklenen maaş, sektör ortalamasının bir hayli altında kalmaktadır. Holdinglerden beklenen maaş miktarının ortalama 2700 TL, Çalık Holding den beklenen maaş miktarı ise yaklaşık 2300 TL olduğu görülmektedir. S. Ort. Çalık Holding

46 3 EK BİLGİ EK-A Öğrenci Tercihlerini Etkileyen Faktörler Fonksiyonel ve Sembolik Özellikler: Bir şirketin çalışanlarına sunmuş olduğu değer önerisinin bileşenlerini Fonksiyonel Özellikler ve Sembolik Özellikler şeklinde kesin çizgilerle ayırmak her zaman mümkün olmamaktadır. Örneğin ücret her ne kadar fonksiyonel bir özellik olarak görülse de ücretin insanlara çağrıştırdığı sınıf ve prestij kavramları sembolik niteliktedir. Bu nedenle kurumsal özeliklerin tanımlanmasında bu tür net bir ayrıma gidilmemiştir. Kurum Kültürü: (1) Kurucusunun kişilik özellikleri, benimsediği ilkeler, (2) Misyonu (varoluş nedeni), (3) Geçmişi (geçmişteki olumlu olaylar), (4) Vizyonu (hedefleri), (5) Yönetici ve çalışanları tarafından paylaşılan temel değerleri, (6) Yöneticilerinin dünya görüşü, (7) Etik standartlar. Görsel Kimlik: (1) Logosu / renkleri, (2) Şube/birimlerinin tasarımı (bina, dekorasyon vb.), (3) İnternet sitesinin tasarımı (görünüşü, fonksiyonelliği vb.), (4) Çalışanların giyimleri/dış görünüşleri Ürün / Hizmetler: (1) Ürün/hizmetlerinin tasarımı, (2) Ürün / hizmetlerinin kalitesi, (3) Ürün / hizmetlerinin farklı ve benzersiz olması, (4) Hitap ettiği müşteri kitlesi. Rekabetçi Konum: (1) Büyüme hızı, (2) Finansal gücü, (3) Girişimci ruhu. Sosyal Sorumluluk Anlayışı: (1) Çevre politikası, (2) Sosyal sorumluluk uygulamaları, (3) Topluma sağladığı ekonomik katkı. 46 Ücret ve İş Güvencesi: (1) Ücret, (2) Yan imkanlar, (3) İş güvencesi/garantisi. Çalışma İklimi: (1) İş yerinin bulunduğu bölge, (2) Fiziksel çalışma ortamı, (3) İş / özel yaşam dengesi, (4) Çalışma saatleri. Liderlik ve Çalışanların Niteliği: (1) Yöneticilerin tutumu, (2) Yöneticilerin niteliği, (3) Çalışanların niteliği, (4) Çalışanlar arası ilişkiler. Kişisel Gelişim Olanakları: (1) Farklı projelerde çalışma imkanı, (2) Yenilikçi düşünceleri hayata geçirme imkanı, (3) Yeteneklerini kullanma imkanı, (4) Profesyonel eğitim / gelişme imkanı. Kariyer Olanakları: (1) Yükselme imkânı, (2) Gelecek için iyi bir referans, (3) Yurtdışında çalışma imkanı. İşveren Marka Kişiliği Özellikleri: Marka kişiliği kurumun sembolik ve fonksiyonel özelliklerine temel teşkil eden, samimiyet, coşku, yeterlilik ve üstünlük gibi özelliklerden

47 oluşmaktadır. Kişilik özelliklerinin yokluğunda kurumsal özelliklerin değeri azalmakta, hatta tamamen ortadan kalkabilmektedir. Örneğin samimiyet özelliği zayıf olan bir şirket inandırıcılığını yitireceği için çalışan değer önerisinde vaat ettiği hususlar hedef kitle için pek bir anlam taşımayacaktır. Samimiyet: (1) İçten, (2) Dürüst, (3) Erdemli, (4) Güler yüzlü. Yeterlilik: (1) Güven veren, (2) Yetenekli, (3) Başarılı. Prestij: (1) Üst sınıf, (2) Çağdaş, (3) Cezbedici. Coşku: (1) Atak, (2) Neşeli, (3) Yaratıcı. Sağlamlık: (1) Sportif, (2) Dirençli. Bilgi Kaynakları: Bir şirketin, güçlü bir işveren olarak algılanabilmesi için çalışanlarına sunduğu değerler bütününün içeriği kadar, bunların hedef kitleye nasıl ulaştırıldığı da önem taşımaktadır. Bunun için öğrencilerin şirketler hakkında bilgi edindikleri kaynaklar; ilan/reklamlar, ağızdan ağıza iletişim, etkinlik, tanıtım çalışmaları ve kurumsal bilgi kaynakları olmak üzere beş ayrı başlık altında incelenmiştir. 47 İlan ve Reklamlar: (1) Gazete ilanları, (2) Dergi ilanları, (3) İnternet ilanları, (4) Televizyon reklamları, (5) Üniversite yayınlarında yer alan ilanlar. Ağızdan Ağza İletişim: (1) Sosyal network, (2) Şirkette çalışan kişiler, (3) Üniversitede öğretim görevlileri, (4) Aile ve akrabalar, (5) Öğrenci arkadaşlar, (6) Okul dışından arkadaşlar/dostlar. Etkinlik: (1) Staj sırasında edinilen tecrübeler, (2) İşletme oyunları/yarışmalar/kamplar, (3) Firmanın sponsorluğunda yapılan etkinlikler, (4) Kariyer günleri, (5) Firmanın üniversitede yaptığı sunumlar. Tanıtım Çalışmaları: (1) Firma yöneticilerinin basında yer alan demeç/röportajları, (2) Basında firma ile ilgili yer alan haberler, (3) Firmanın kariyer broşürü, (4) Firmanın promosyon ürünleri. Kurumsal Bilgi Kaynakları: (1) Firmanın kariyer sitesi, (2) Firmanın ürün ya da hizmetleri, (3) Kariyer websiteleri (SecretCV vb.).

48 S.Nu. Üniversite S.Nu. Üniversite 3 1. Abant İzzet Baysal Ünv. 41. Gaziosmanpaşa Üniversitesi 2. Acıbadem Üniversitesi 42. Gebze Yüksek Teknoloji Ens. 3. Adıyaman Üniversitesi 43. Giresun Üniversitesi 4. Adnan Menderes Üniversitesi 44. Girne Amerikan Üniversitesi 5. Afyon Kocatepe Üniversitesi 45. Hacettepe Üniversitesi 6. Ağrı İbrahim Çeçen Ünv. 46. Haliç Üniversitesi 7. Akdeniz Üniversitesi 47. Hitit Üniversitesi 8. Amasya Üniversitesi 48. Işık Üniversitesi 9. Anadolu Üniversitesi 49. İstanbul Arel Üniversitesi 10. Ankara Üniversitesi 50. İstanbul Aydın Üniversitesi 11. Atatürk Üniversitesi 51. İstanbul Bilgi Üniversitesi 12. Atılım Üniversitesi 52. İstanbul Kültür Üniversitesi 13. Bahçeşehir Üniversitesi 53. İstanbul Teknik Üniversitesi 14. Balıkesir Üniversitesi 54. İstanbul Ticaret Üniversitesi 15. Bartın Üniversitesi 55. İstanbul Üniversitesi 16. Başkent Üniversitesi 56. İzmir Ekonomi Üniversitesi 17. Batman Üniversitesi 57. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 18. Bayburt Üniversitesi 58. Kadir Has Üniversitesi 19. Beykent Üniversitesi 59. Kahramanmaraş Sütçü İmam Ünv. 20. Bilkent Üniversitesi 60. Karadeniz Teknik Üniversitesi 21. Boğaziçi Üniversitesi 61. Kastamonu Üniversitesi 22. Celal Bayar Üniversitesi 62. Kırıkkale Üniversitesi 23. Cumhuriyet Üniversitesi 63. Kocaeli Üniversitesi 24. Çağ Üniversitesi 64. Koç Üniversitesi 25. Çanakkale 18 Mart Ünv. 65. Maltepe Üniversitesi 26. Çankaya Üniversitesi 66. Mardin Artuklu Üniversitesi 27. Çukurova Üniversitesi 67. Marmara Üniversitesi 28. Dicle Üniversitesi 68. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi 29. Doğu Akdeniz Üniversitesi 69. Mersin Üniversitesi 30. Doğuş Üniversitesi 70. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ünv. 31. Dokuz Eylül Üniversitesi 71. Muğla Üniversitesi 32. Dumlupınar Üniversitesi 72. Mustafa Kemal Üniversitesi 33. Ege Üniversitesi 73. Namık Kemal Üniversitesi 34. Erciyes Üniversitesi 74. Niğde Üniversitesi 35. Eskişehir Osmangazi Ünv. 75. Okan Üniversitesi 36. Fatih Üniversitesi 76. Ondokuz Mayıs Üniversitesi 37. Fırat Üniversitesi 77. Orta Doğu Teknik Üniversitesi 38. Galatasaray Üniversitesi 78. Özyeğin Üniversitesi 39. Gazi Üniversitesi 79. Pamukkale Üniversitesi 40. Gaziantep Üniversitesi 80. Sabancı Üniversitesi 48

49 S.Nu. Üniversite S.Nu. Üniversite 81 Sakarya Üniversitesi 92 Yakın Doğu Üniversitesi 82 Selçuk Üniversitesi 93 Yalova Üniversitesi 83 Siirt Üniversitesi 94 Yaşar Üniversitesi 84 Sinop Üniversitesi 95 Yeditepe Üniversitesi 85 Süleyman Demirel Ünv. 96 Yıldız Teknik Üniversitesi 86 TOBB Ekonomi ve Tek. Ünv. 97 Yüzüncü Yıl Üniversitesi 87 Trakya Üniversitesi 98 Zonguldak Karaelmas Ünv. 88 Ufuk Üniversitesi 99 Osmangazi Üniversitesi 89 Uludağ Üniversitesi 100 Karabük Üniversitesi 90 Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 101 Kırklareli Üniversitesi 91 Uşak Üniversitesi 49