KARE KOD OKUMA TEKNOLO- JİSİ KAREKOD BARKOD OKUYUCULAR SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KARE KOD (DATAMATRIX) BARKOD KULLANIMI. Kare kod (Datamatrix)

Transkript

1 BARKOD NEDİR? Barkod ; değişik kalınlıktaki dik çizgi ve boşluklardan oluşan ve verinin otomatik olarak ve hatasız bir biçimde başka bir ortama aktarılması için kullanılan bir yöntemdir. Barkod, değişik kalınlıktaki çizgilerden ve bu çizgiler arasındaki boşluklardan oluşur.

2 KAREKOD BARKOD OKUYUCULAR SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KARE KOD (DATAMATRIX) BARKOD KULLANIMI 2 Şubat 2008 tarihli ve sayılı resmi gazete'de yayımlanan "BEŞERİ TIBBI ÜRÜNLER AMBALAJ VE ETİKETLEME YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK" in Geçici 2 nci maddesine göre tarihinden itibaren ilaç ambalajlarında karekod bulundurma mecburiyeti olacaktır. İlaç takip sistemi (İTS) gereği ilaç ambalajlarında halen kullanılmakta olan barkodların yanı sıra, yine üretici firma tarafından ürün kodu, seri numarası, her seri için yeniden başlayan sıra numarası, üretim tarihi ve son kullanma tarihi bilgilerini içeren bir Karekod basılacaktır. İlaç takip sisteminde ilaçların eczanelerde satışı yine karekod (Datamatrix) barkod ile yapılacaktır. İlaç takip sistemi (İTS) gereği ilaç ambalajlarında halen kullanılmakta olan barkodların yanı sıra, yine üretici firma tarafından ürün kodu, seri numarası, her seri için yeniden başlayan sıra numarası, üretim tarihi ve son kullanma tarihi bilgilerini içeren bir Karekod basılacaktır. İlaç takip sisteminde ilaçların eczanelerde satışı yine karekod (Datamatrix) barkod ile yapılacaktır. Kare kod Nedir? Kare kod en basit anlamıyla orjinal adı Datamatrix olan 2 boyutlu barkod tipli barkodlara verilen Türkçe isimdir. Kare kod (Datamatrix) tipi barkodlar klasik tek boyutlu (çizgilerden oluşan) barkodlardan farklı olarak beyaz ve siyah kare veya dikdörtgenlerden oluşan matris yapıdaki bir barkod türüdür. KARE KOD OKUMA TEKNOLO- JİSİ Kare kod (Datamatrix) tipi barkodlar klasik tek boyutlu (çizgilerden oluşan) barkodlardan farklı olarak beyaz ve siyah kare veya dikdörtgenlerden oluşan matris yapıdaki bir barkod türüdür. (Tek Boyutlu Barkod örneği) (2 Boyutlu barkod örneği) Kare kod tipi barkodların avantajı Nedir? Kare kod tipi barkodların avantajı klasik 1 boyutlu barkodlara nazaran daha çok veriyi içerebilmesidir. Örneğin kare kod (Datamatrix) olarak adlandırılan barkod tipi karakter içerebilir. Kare kod tipi barkodlar hangi okuyucular ile okutulacaktır? Barkod okuma ile veri toplama uygulamalarında güçlü bir yeri bulunan Zebex barkod okuyucuları sağlık sektörünün yeni uygulaması olan kare kod (Datamatrix barkod) barkodlar ile ilaç takibi uygulamalarındaki ihtiyaca cevap vermeye hazır yeni ürünü Z-3052 uzun zamandır bir çok uygulamada yerini almıştır. 1

3 Barkod Tipleri Nelerdir? Bugün dünyada yaygın olarak kullanılan başlıca barkod alfabeleri Code39, Code128, EAN13, EAN8, UPC, ITF tir. Bunlardan ITF, EAN ve UPC barkod alfabeleri sadece rakamları içermektedir. Code39 ve Code128 ise rakamları, harfleri ve özel işaretleri göstermek için kullanılır. Aşağıda bazı örnek barkod tipleri gösterilmiştir. Code 128A Code 39 EAN 13 EAN 8 Interleaved 2 Of 5 UPCA Barkod Nerelerde Kulanılır Barkod verinin hızlı ve doğru girilmesini sağlayan bir yöntem olduğundan dolayı barkod işlemlerinin yoğun olduğu ve bilgiye hızlı ve doğru bir şekilde ulaşılmasının ihtiyaç olduğu yerlerde kullanılabilir. Bu yöntemin kullanıldığı sistemler veri toplama sistemleri olarak adlandırılırlar. Barkod kullanılarak bir ürüne ait tüm hareketler izlenebilir. Bu sistemlerde barkod okuyucular, barkod yazıcılar ve taşınabilir data terminaller gibi bir çok iletişim aracı kullanılmaktadır Veri toplama sistemleri bir çok yerde kullanılabilir. Mağazalarda, endüstriyel ortamlarda, pazarlama ve satışlarda, işyerlerinde vb. gibi bir çok alanda ve yerde kullanılabilir. Örneğin barkodlu bir sistem kullanarak depo sayımlarınızı çok kolay ve rahat bir şekilde yapabilirsiniz. Barkod Basma Yöntemleri Nelerdir? Barkod etiketlerini firmanızda basmanın da birden fazla yolu ve bu yolların da avantajlı veya dezavantajlı yanları vardır. Lazer Yazıcıda Barkod Yazıcıda 2

4 Lazer Yazıcıda Lazer yazıcılardan da barkod basabilirsiniz. Lazer yazıcının servis ve yedek parça sorunu yoktur. Barkod Yazıcıda Barkod yazıcıda Direk Termal ve Termal Transfer olmak üzere iki çeşit baskı tekniği vardır. a) Direk Termal Baskı Bu yöntemde baskı işlemi kağıdı ısıtarak yapılır. Bu yöntemde ısıya dayanıklı bir kağıt faks makinelerinde olduğu gibi ısıtılarak yakılır. Bu ısının etkisiyle kağıt siyah renge dönüşür ve böylece baskı işlemi yapılmış olur. Ancak bu yöntemle yapılan baskılarda çevresel faktörler önemli rol oynar. Bu baskı yöntemi kısa sürelidir. Çünkü güneşten, ısıdan, yoğun ışıktan etkilenirler ve bozulmaya uğrayabilirler. Fakat kısa süreli kullanımlar için idealdir. Ribon masrafı yoktur, yakarak basar. Termal etiket kullanılır. (Termal etiketler vellum etikete göre pahalıdır). Etiket ömrü kısadır. Kısa sürede tüketilecek etiketler için uygundur. Yazıcının fiyatı direk termal yazıcıya göre daha ekonomiktir. b) Termal Transfer Baskı Bu yöntemle yapılan baskılar daha uzun sürelidir. Bu yöntemde ribon denilen şeritler kullanılır. Direk termal baskıda ısıtılan kağıdın yerini burada ribon alır. Ribon ısıtılarak kağıt üzerine yapıştırılır. Daha sağlıklı ve dayanıklı bir yöntemdir. Güneş, ısı ve yoğun ışıktan doğrudan etkilenmez. Uzun ömürlüdür. Ribon masrafı vardır. Velium etikete veya plastik, dokuma gibi değişik etiketlere baskı yapabilir. Etiket ömrü çok uzundur. Yazıcı fiyatı direk termal barkod yazıcıya göre pahalıdır. Son zamanlarda üretilen pek çok direk termal yazıcı termal baskı da yapabilmektedir. Yani bu tip yazıcı aldığınızda her iki türlü de baskı yapabilme şansınız var Barkod Nasıl ve Nereden Alınır? EAN kodu Türkiye'de, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesine bağlı bulunam Milli Mal Numaralama Merkezi tarafından verilmektedir. EAN-UCC sistemini kullanmak isteyen üretici, ithalatçı, ihracatçı ve dağıtıcı firmalar MMNM ye başvurarak üye olmak zorundadırlar. MMNM üye olan firmalara bir EAN-UCC firma numarası verir. Bu numara sadece o firmaya aittir ve onun tarafından kullanılır. Üye olmak için gerekli başvuru belgeleri ve ücret bilgileri Milli Mal Numaralama Merkezi nden öğrenilebilir. Türkiye'de uygulanan barkod standartı EAN13 tür ve özellikleri aşağıdaki şekildedir. Ülke Kodu Firma Kodu Ürün Kodu Kontrol Hanesi 3 hane 4 hane (değişebilir) 5 hane (değişebilir) 1 hane 3

5 Örnek: Örnekte de görüldüğü gibi ilk üç hane ülke kodudur. Türkiye'nin ülke kodu 869 dur. Ülke kodundan sonra gelen 4 hanelik bölüm firma kodu olarak ayrılmıştır. Firma kodu 4 hane olmak zorunda değildir. Ürün çeşidine göre hane sayısı değişebilir. Bu numara Milli Mal Numaralama Merkezi (MMNM) tarafından üretici veya satıcı firmalara verilen numaradır. Bu numarayı başka hiç bir firma kullanamaz. Daha sonra gelen 5 hane üretici firma tarafından ürüne verilen numaradır. Ürün kodu hane sayısıda ürün çeşidine göre artabilir veya azalabilir. Üretici firma bu beş haneyi istediği gibi kullanabilir. Sadece ilaç sektöründe ilk iki numara sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş olup ilacın ambalaj şeklini belirtir (hap, şurup, toz gibi). 5 hanelik ürün kodu, üretici firma tarafından özgürce kullanılabilmesine rağmen kodlar bir kural çerçevesinde verilmelidir. Son rakam kontrol hanesidir. İlk 12 rakamın doğru okunup okunmadığını kontrol eder. Diğer 12 rakamdan hesaplanır. El Terminallerinin Yararları Nelerdir? Depo otomasyonu, üretim takip, dağıtım veya lojistik tedarik, perakende veya mağaza otomasyonu, mobil satış veya crm işiniz ne olursa olsun çok yönlü özellikleri ile El Terminalleri tüm iş taleplerinizi karşılar, hareket kabiliyetinizi arttırır. Kire,toza ve suya dirençli, düşme ve çarpmalara dayanıklı, ağır saha koşullarına uygun endüstriyel tasarım. Yüksek performans laser veya linear imager barkod okuyucu ve/veya entegre RF-ID okuyucu. RS232/USB Kablolu; Wi-fi, GSM(GPRS) ve Bluetooth kablosuz haberleşme seçenekleri. Green Spot teknolojisi ile gürültülü ortamlarda barkodun doğru okunduğuna dair görsel uyarı. Locked Web Browser teknolojisi ile tam ekran (full screen) çalışma olanağı. Uygulamalar Kargo(Lojistik) Dağıtım ve Teslim Mobil Satış ve Araçta Muhasebe Depo Otomasyonu, Forklif Uygulamaları Envanter Yönetimi Stok Sayım - Giriş - Çıkış İşlemleri Fiyat Kontrolü - Raf Yerleştirme - Mobil Merchandising Üretim İzleme, Kalite Kontrol Barkod Sistemi ve Avantajları Nedir? Barkod Nereden Alınır? Barkod sistemi, ürünlerin bilgisayarlara bağlantılı optik okuyuculu cihazlar ile kimliklendirilmesini öngören bir sistemdir. Birbirine paralel ve değişik kalınlıklardaki çizgi ve boşluklardan oluşan barkod sembolleri, pek çok kişi tarafından sanıldığı gibi ürünle ilgili bilgileri içermez. Bir numerik ya da alfanumerik dizinin çizgi ve 4

6 boşluklardan oluşan bir alfabeyle ifade edilmesi diye tanımlayabileceğimiz barkod okunduğunda yalnızca bahsi geçen karakterler dizisi bilgisayara gönderilmiş olur. Bilgisayar ise bu karakterlere karşılık gelen ve daha önceden girilmiş bilgileri ekrana getirir. Böylece barkod ürünle ilgili hiçbir bilgiyi içermediği halde, ürünle ilgili tüm bilgilere çok hızlı bir şekilde ulaşmaya yardımcı olur. Günümüzde kullanılan pek çok barkod standardı bulunmasına rağmen birim ambalajlar üzerinde EAN-13, sevkiyat birimleri (genellikle koli) üzerinde ise ITF-14 adı verilen standartlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Üreticiye faydaları Barkod sisteminin en büyük avantajı dünyanın her yerinde geçerli olan tek bir numara kullanmayı mümkün kılmasıdır. Üreticiler, uygulanan Barkod sistemi ile ürünlerinin satış noktalarında otomatik olarak toplanan bilgiler sayesinde, yeni bir ürünün satışındaki başarıyı ve satış artırma imkanlarını süratle izleyip değerlendirebilirler. Tüketiciye faydaları Barkod sistemi satış anında kişileri hata yapma riskini azaltır. İşlemler kısa sürede ve kesin doğrulukla yapılır.ürünlerin üzerindeki Barkod işaretleri o mal hakkında her türlü bilgiyi kapsadığı için ortaya çıkabilecek hatalara karşı bir bakıma güvence niteliğindedir. Toptancıya Faydaları Barkod sistemi ambarlara gelen malları bilgisayarlara daha çabuk ve hatasız işlenmesinde, sevkiyat işlemlerinde, sipariş kayıtlarında depolamada toptancılara büyük kolaylıklar sağlar. Ayrıca perakendecilere yönelik hizmet ve bilgi akışında sürat sağlanarak dağıtımcıların idare bilgilerinin geliştirilmesine de katkıda bulunur. Perakendeciye Faydaları Sistem, mağazalarda günlük işleri hızlı ve hatasız olarak yürütülmesini sağlar. Hesapların işlenmesi, kasanın kapatılması ve daha önce el ile yapılan pek çok işlemin süratle yapılmasına imkan sağlar. Personelin verimliliğini artması ve zamandan tasarruf açısından da büyük yararlar sağlayan barkod sistemi, malları raflardaki dağılımını kolayca takip ederek eksikliklerin zamanında sipariş verilmesine yardımcı olur. Fiyat ayarlamalarında kolaylık sağladığı gibi aynı zamanda kasiyerlerin fiyat ezberlemelerini yanlış işlem yapmaları gibi büyük sıkıntıları da ortadan kaldırmaktadır. Barkod etkiteleme sistemiyle deponuza, marketinize, mağazanıza yaptığınız tüm girişleri hata yapmadan gerçekleştirebilirsiniz. Depoda veya raflardaki ürünlerin sayımını, herhangi bir zamanda, kablosuz (wireless) sayım cihazları (el terminalleri) ile tek tuşa basarak doğru olarak yapabilirsiniz. Stoklarınızı daha kolay kontrol edebilir, siparişlerinizi buna göre düzenleyebilirsiniz. Otomatik Tanımlama Nedir? Otomatik tanımlama; nesneleri belirlemeyi sağlayan teknolojilere verilen genel bir addir. Otomatik tanımlama genellikle otmatik veri toplama ile birlikte tanımlanir. Bu da varlıkları tanımlamak, onlar hakkında bilgi toplamak ve toplanan bu veriyi el ile saymadan bilgisayar sisteminde toplamak için kullanilir. Otomatik tanımlama sistemlerinin amacı verimliliği arttırmak, veri-giriş hatalarını azaltmak, personeli el ile yapilan sayma işleminin dışında daha kayda değer işlerde kullanmaktır. Otomatik tanımlama şemsiyesinin altına birçok teknoloji bulunmaktadır. Bunlar; barkodlar, akıllı kartlar, sesli tanımlama, bazı biyometrik teknolojiler (retina taramasi), optik karakter tanımlama - OCR ve radyo frekansli - RFID tanımlamadir. RFID Nedir? Radio Frequency Identification (RFID) ya da "Radyo Frekanslı Tanımla" şeklinde türkçeleştirilirse; canlıları ya 5

7 da nesneleri radyo dalgaları ile tanımlamak için kullanılan teknolojilere verilen genel isimdir. Birçok tanımlama biçimi vardır ama en yayın olı bir canlıyı yada nesneyi tanımlayan bir antene bağlanmış mikroçip (ki buna RFID etiketi denir) içine kayıt edilebilecek diğer bilgiler de eklenerek tanımalama daha belirgin hale getirilebilir. Anten çipin tanım bilgisini bir okuyucuya iletilebilmesini sağlar. Okuyucu RFID etiketinden aldığı radyo dalgalarını dijital bilgiye dönüştürerek bilgisayar sisetmine geçmesini sağlar ve bu da işe yarar bir hale gelir. RFID En Çok Hangi Alanlarda Kullanılıyor? RFID kullanım alanları insanların hayal gücü ile sınırlıdır. En yaygın uygulamalar tahsilat sistemleri (fatura gibi), geçiş kontrol ve varlık takibidir. Son zamanlarda şirketler RFID?yi daha çok tedarik zincirlerini takip etmek gibi süreçlerde kullanmaktadır. RFID' nin Yararları Nelerdir? RFID teknolojisi süreç takibinden depo yerleşimine kadar pek çok alanda yararlı olabilir. Teknoloji standartlaştıkça, tedarik zinciri yönetiminde daha çok kullanılacaktır. Amaç idari hataların, barkod tarama sırasındaki işçilik kayıplarının, şirket içi hırsızlığın, sevkiyat hatalarının ve stok düzeylerinin azaltılmasıdır. Referans: 6