REKABET YASASI (36/2009, 42/2010 ve 3/2012 sayılı Yasalar) Madde 8 (1) Altında Yapılan Tebliğ

Transkript

1 REKABET YASASI (36/2009, 42/2010 ve 3/2012 sayılı Yasalar) Madde 8 (1) Altında Yapılan Tebliğ Rekabet Kurulu,Rekabet Yasasının 8 inci maddesinin (1) inci fıkrasının kendisine verdiği yetkiye dayanarak aşağıdaki tebliği yapar: Kısa İsim 1 Bu Tebliğ Yoğunlaşmalar Tebliği olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar Tefsir 2. Bu Tebliğde, metin başka türlü gerektirmedikçe; 36/ /2010 3/ /2012 Amaç ve Kapsam Kurul Rekabet Kurulunu anlatır. Özelleştirme, Özelleştirme Yasasında yer alan tanımı anlatır. Tam bildirim Kurula yapılan ve Kurul tarafından ek bilgi ihtiyacı duyulmayan veya ek bilgi talep edilmesi halinde, ek bilginin tamamlandığı durumu anlatır. Teşebbüs, hukuki statüsü ve finansman şekline bakılmaksızın, ekonomik veya ticari faaliyette bulunan, ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden ve bağımsız karar verebilen birimleri anlatır. Yasa Rekabet Yasasını anlatır. Yoğunlaşma kontrolde kalıcı değişiklik meydana getirecek şekilde iki veya daha fazla teşebbüsün birleşmesi, ya da bir veya daha fazla teşebbüsün doğrudan veya dolaylı kontrolünün, hisse veya mal varlığının satın alınmasıyla, sözleşmeyle veya diğer bir yolla bir ya da daha fazla teşebbüs tarafından devralınmasını anlatır. 3. Bu Tebliğ, hangi yoğunlaşma işlemlerinin Kurula bildirilerek izin alınması gerektiği ve yoğunlaşmaların kontrolü ile ilgili usul ve esasları belirlemeyi amaçlar ve kapsar. İKİNCİ KISIM Yoğunlaşmalar Yoğunlaşma Sayılan Durumlar 4. (1) Yasanın 7 nci maddesinin (1) inci fıkrası uyarınca yoğunlaşma şu hallerde ortaya çıkar: (A) (B) İki veya daha fazla teşebbüsün birleşmesi Bir veya birden fazla teşebbüsün tamamının veya bir kısmının üzerindeki doğrudan veya dolaylı kontrolün başka bir teşebbüs veya teşebbüsler tarafından devralınması, özellikle şu şekillerde: (a) Hisse senetleri veya özsermaye hisselerinin çoğunluğunun devralınması, veya (b) Oy kullanma haklarının çoğunluğunun devralınması, veya (c) Bir teşebbüsün tamamı veya bir kısmını oluşturan varlıkların devralınması, veya 1

2 kullanım haklarının belirli bir süre için devralınması (ç) Teşebbüslerin kurulmasını ve yönetimlerini düzenleyen ilgili yasaların hükümleri uyarınca gerçekleşecek diğer her türlü devralma veya ele geçirme türleri. (C) İki veya daha fazla bağımsız teşebbüsün uzun vadeli olarak bağımsız bir teşebbüs oluşturacak şekilde bir ortaklık kurması. (2) Bu maddenin (1) inci fıkrasında yer alan kontrol; ayrı ayrı ya da birlikte, fiilen ya da hukuken bir teşebbüs üzerinde belirleyici etki uygulama olanağını sağlayan haklar, sözleşmeler veya başka araçlarla meydana getirilebilir. Bu araçlar özellikle bir teşebbüsün malvarlığının tamamı ya da bir kısmı üzerinde mülkiyet veya işletilmeye müsait bir kullanma hakkı, bir teşebbüsün organlarının oluşumunda ya da kararları üzerinde belirleyici etki sağlayan haklar veya sözleşmelerdir. Kontrol, hak sahipleri ya da bir sözleşmeye göre hakları kullanmaya yetkili kılınmış olan veya böyle bir hak ve yetkisi olmamakla birlikte fiilen bu hakları kullanma gücüne sahip olan kişiler veya teşebbüsler tarafından elde edilebilir. (3) Bağımsız bir iktisadi varlığın tüm işlevlerini kalıcı olarak yerine getirecek bir ortak girişimin oluşturulması, bu maddenin (1) inci fıkrasının (B) bendi kapsamında bir devralma işlemidir. Bu tür işlemlerde, işlem taraflarının herbiri devralan olarak kabul edilir. 24/2012 (4) Özelleştirme işlemleri de birer yoğunlaşma olarak değerlendirilir ve Kurula bildirimi Özelleştirme Yasası hükümlerine göre yapılır. İstisnalar 5. Aşağıdaki durumlar bu Tebliğin 4 üncü maddesi kapsamında, teşebbüslerin yoğunlaşması olarak değerlendirilmezler: (1) Bankalar veya diğer mali kurumlar veya sigorta şirketleri, olağan işletme faaliyetleri açısından daha sonra satmak üzere geçici olarak satın aldıkları hisseleri veya bu hisseleri on iki (12) ayı geçmeyecek şekilde satışa çıkardıkları ve bahsedilen sürede bu hisselerden kaynaklanan oy haklarının kullanmamaları halinde; Ancak bir teşebbüs süre zarfında böyle bir işlemin gerçekleşemeyeceğini kanıtlarsa, taraflardan birinin talebine istinaden Rekabet Kurulu süreyi uzatabilir; Fasıl 5 (2) İflas Yasa sına istinaden tasfiye memuru konumunda olan bir şahsın bir teşebbüsün kontrolünü ele geçirmesi halinde; (3) Kontrolün; tasfiye, infisah, ödeme güçlüğü, ödemelerin tatil edilmesi, konkordato, özelleştirme yapılması amacıyla veya benzeri bir nedenle ve Yasa gereği bir kamu kurum ve kuruluşu tarafından elde 2

3 edilmesi halinde; (4) Bu Tebliğin 4 üncü maddesinde belirtilen hallerin miras yoluyla gerçekleşmesi halinde. Bildirime Tabi Yoğunlaşmalar 6. (1) Bu Tebliğin 4 üncü maddesi kapsamına giren yoğunlaşmalar, aşağıdaki durumların varlığı halinde Rekabet Kuruluna bildirim yapılıp onay alınmadan uygulamaya konulamaz: (A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde faaliyet gösteren yoğunlaşmaya taraf teşebbüslerin herhangi birinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti piyasasında mal ve/veya hizmet satarak edindikleri yıllık toplam cironun bir önceki mali yılın mali tablolarına göre 2, (iki milyon) Türk Lirası ve üzerinde (B) olması ve Yoğunlaşmaya taraf teşebbüslerden en az birinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları dışında kayıtlı olduğu durumlarda, söz konusu yurtdışı teşebbüs veya teşebbüslerden herhangi birinin mal ve/veya hizmet satarak edinilen dünya geneli toplam cirosunun, bir önceki mali yılın mali tablolarına göre 20,000,000 (yirmi milyon) Türk Lirası ve üzerinde olması. (2) Bu maddenin (1) inci fıkrası kapsamında yıllık toplam ciro hesaplanırken teşebbüslerin grup içi ciroları dikkate alınmaz. (3) Bu maddenin (1) inci fıkrası kapsamında tarifi yapılan yoğunlaşmaların bir veya birden fazla teşebbüsün yoğunlaşması veya bir kısım ya da kısımlarının yoğunlaşması durumunda, tüzel kişiliklerin statülerine bakılmaksızın bu maddenin (1) inci fıkrası uyarınca ciro hesaplanırken teşebbüslerin sadece yoğunlaşmaların kontrolüne tabii olan kısımlarının ciroları dikkate alınır. (4) Bu maddenin (3) üncü fıkrasında belirtilen iki veya daha fazla yoğunlaşmanın 2 (iki) yıldan az bir süre içinde gerçekleşmesi halinde, sözkonusu yoğunlaşmalar (bir teşebbüsün kısımlarının ardı ardına ele geçirilmesi) son yoğunlaşmaların yapıldığı tarih dikkate alınarak tek bir yoğunlaşma olarak değerlendirilir. (5) Bu madde kuralları gereğince ciro hesaplamasında döviz kuru olarak, cironun gerçekleştiği mali yıldaki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası döviz alış kuru ortalaması göz önüne alınır. (6) Bankalarda, diğer mali kurumlarda ve sigorta şirketlerinde, yoğunlaşmanın kontrol edilmesi amacıyla toplam yıllık ciro yerine, aşağıdaki koşullar dikkate alınır: (A) Bankalar ve mali hizmet sunan tüzel kişiler için, ilgili doğrudan vergiler düşüldükten sonra, aşağıda belirtilen gelir kalemlerinin toplamı alınacaktır: (a) Faiz geliri ve benzer gelirler; (b) Menkullerden elde edilen gelirler; 3

4 Yoğunlaşmanın Bildirimi 7. Hisselerden elde edilen gelir ve diğer değişken menkul getirileri, teşebbüslerdeki katılım paylarından elde edilen gelir, bağlantılı teşebbüslerdeki hisselerden elde edilen gelir. (c) Alınan komisyonlar; (ç) Mali faaliyetlerden kaynaklanan net kar; ve (d) Diğer işletme gelirleri. (B) Sigorta, reasürans ve emeklilik faaliyetleri icra eden Şirketler için; (a) Sigorta şirketlerinde direkt yurtiçi brüt prim gelirleri (b) Reasürans şirketlerinde yurtiçi direkt brüt prim gelirleri (c) Emeklilik şirketlerinde toplam katkı payı tutarı, toplam fon tutarı ile hayat dalında da faaliyet gösteren emeklilik şirketleri için ayrıca yurtiçi direkt prim gelirleri. (1) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen eşikler aşıldığı takdirde, bu Tebliğ kapsamında yoğunlaşma uygulamaya konulmadan önce Rekabet Kuruluna yoğunlaşmayla ilgili bildirim yapılması zorunludur. (2) Yoğunlaşma bildirimlerini aşağıdakiler yapar: (A) Bir veya birden fazla teşebbüsün kontrolünün tümü veya bir kısmı başka bir teşebbüs tarafından devralınacağı takdirde, kontrolü ele geçirecek olan teşebbüs veya yetkili temsilcisi söz konusu bildirimi yapar. (B) Diğer durumlarda ise, teşebbüsler birlikte veya taraflarca yetkilendirilmiş temsilci veya temsilcileri tarafından bildirim yapılır. Her iki durumda da temsilcilerin yetkili olduklarını gösterir belgeler bildirim dosyasına eklenmelidir. (3) Bildirim, Rekabet Kurulunun belirleyeceği Bildirim Formuna uygun olarak tek bir dosya olarak yapılır. Bildirim dosyasındaki belgeler iki nüsha halinde ve ayrıca elektronik ortamda hazırlanarak Kurula bildirilir. Dosyaya eklenen belgelerin orijinal olmaması halinde orijinallerinin yetkili Kurul personeli tarafından görülerek gerekli sayıda kopyanın alınması ile dosyaya eklenir. (4) Bildirim, istenen tüm bilgi ve belgeleri tam ve doğru olarak içermelidir. Bu bilgilerde Kurul karar verene kadar oluşacak değişiklikler gecikmeksizin ilgili taraflarca Kurul a bu maddenin (3) üncü fıkrasında belirtilen usüle göre bildirilmelidir. Karar Alınmadan Önceki Uygulama 8. (1) Rekabet Kurulu tarafından yoğunlaşmanın Rekabet Yasası ve bu Tebliğin hükümlerine uygun olduğunu teyit eden bir karar alınmadan önce yoğunlaşma uygulanmaz. (2) Bu Tebliğin 6 ncı maddesi uyarınca, oy kullanma hakları kullanılmadığı ve diğer yasalarca düzenlenen teşebbüslerin 4

5 kontrolünü ele geçirmeyle ilgili faaliyetler gerçekleştirilmediği sürece, yürürlükteki mevzuat ile uyumlu olarak yetkili makamlara bildirimi yapılmış olan hisselerin ihale usulü ile satışı yapılabilir. (3) Yoğunlaşmayı yürürlüğe koymama veya oy haklarının kullanılmaması yükümlülüğüne, talep doğrultusunda Rekabet Kurulu koyacağı koşullarla veya koşullar olmaksızın, istisnalar getirebilir. Yoğunlaşmaların Duyurulması Yoğunlaşmaların Değerlendirilmesi 9. Kurul, yoğunlaşma onayı için bildirim yapan teşebbüsler ile faaliyet alanlarını internet sayfasından yayınlayarak kamuoyuna duyurur. 10. (1) Bir yoğunlaşmanın değerlendirilmesinde, Rekabet Kurulu, yoğunlaşmanın olumlu ve olumsuz etkilerini inceleyerek, yoğunlaşmanın piyasa rekabetini önemli ölçüde etkileyecek yeni bir hakim konum yaratıp yaratmadığına veya mevcut bir hakim konumu güçlendirip güçlendirmediğine bakar, ve özellikle aşağıda belirtilenleri değerlendirir: (A) İlgili piyasa yapısı; (B) Birleşmenin mevcut veya potansiyel rakipler üzerindeki etkileri; (C) Rakiplerin pozisyonları, piyasa payları, ekonomik ve mali güçleri; (Ç) Tedarikçi ve müşteri bulabilme olanakları ve seçenekleri ; (D) Piyasaya girişte ekonomik, yasal ve diğer engeller; (E) Yoğunlaşmanın taraflarının iç ve uluslarası piyasalarda fiili ve potansiyel rekabet edebilirlik düzeyi; (F) İlgili mal ve/veya hizmetlerde arz ve talep eğilimleri; (G) Teknik ve ekonomik gelişme eğilimleri; (H) Tüketici refahı (İ) Diğer hususlar. (2) Tek başına ya da birlikte hakim durum yaratmaya veya hakim durumu daha da güçlendirmeye yönelik olarak, ülkenin bütünü veya bir kısmında rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran yoğunlaşmalara izin verilmez. (3) Kurul, bu Tebliğin 6 ncı maddesi kapsamına giren yoğunlaşma işlemlerinde, tam bildirimi aldıktan sonra gerekli gördüğü hallerde yeterli sayıda hizmet birimi personelini görevlendirerek belirleyeceği makul süre içerisinde konuyla ilgili bir rapor talep edebilir. Kurul, tam bildirimin alındığı tarihten sonra 45 gün içinde nihai karar alır ya da ileri değerlendirme için 30 gün ek süre kararı verebilir. Kurul, değerlendirme için ek süre kararı verdiği takdirde, ilgili kararını bildiren yazısı ile birlikte yoğunlaşma işleminin nihai karara kadar askıda olduğunu ve uygulamaya 5

6 konulamayacağını, gerekli gördüğü diğer tedbirlerle birlikte ilgi taraflara tebliğ eder. (4) Yukarıda belirtilen ek sürenin başlamasından itibaren en geç 30 gün içerisinde Rekabet Kurulu kararını verir. (5) Rekabet Kurulu bu maddenin (3) üncü fıkrasında belirtilen süreler içerisinde yoğunlaşmayla ilgili bir karar almaması halinde aşağıdaki (7) nci fıkra saklı kalmak koşuluyla yoğunlaşmanın onaylandığı varsayılır. (6) Rekabet Kurulu, teşebbüslerin bildiriminde yer alan bilgilerin hatalı, eksik veya yanlış olduğu yönünde makul şüpheye sahip olması halinde bu maddede belirtilen süreleri durdurarak işlem başlatmaya karar verebilir. (7) Yoğunlaşma onayı, Kurula sunulan hatalı, eksik veya yanlış bilgilere dayandırılmışsa veya hile yoluyla alınmışsa, iptal edilebilir veya değiştirilebilir. Bilgi ve Belge İsteme Yoğunlaşmalarla İlgili Değerlendirmenin Sonuçlandırılması 11. Kurul, yoğunlaşmayı değerlendirirken Yasa nın 27 nci maddesi çerçevesinde gerekli gördüğü hallerde yoğunlaşmanın taraflarının yanı sıra, yoğunlaşma ile ilgili diğer kişilerden ve tarafların müşterileri, rakipleri veya sağlayıcıları gibi üçüncü kişilerden bilgi istenmesi ve yerinde inceleme yapılması yönünde karar alabilir. 12. (1) Değerlendirme işlemlerinin tamamlanmasının ardından, Rekabet Kurulu bu Tebliğde belirtilen süreler içerisinde aşağıdaki şekillerde karar alır: (A) Yoğunlaşmanın onaylanması; (B) (C) Yoğunlaşmanın yasaklanması; Yoğunlaşmanın koşullara veya yükümlülüklere bağlı olarak onaylanması. (2) Rekabet Kurulu bir yoğunlaşmayı bu maddenin (1) inci fıkrasının (C) bendi uyarınca koşullara veya yükümlülüklere bağlı olarak onayladığı takdirde, önlemleri ve bunların yerine getirilmesi için gereken süreleri belirler. (3) Bu maddenin (1) inci fıkrasının (C) bendi uyarınca onaylanan yoğunlaşmanın tarafları yoğunlaşmayı, bu maddenin (2) nci fıkrasında belirtilen önlemlerin alınmasının ardından ve belirtilen sürelere uygun olarak uygulayabilir. Bu durumda koşul veya sınırların kapsamının aşılıp aşılmadığının tespitini işlem taraflarının yapması esastır. (4) Yoğunlaşma onayı, bu maddenin (1) inci fıkrası (C) bendi uyarınca koşullara ve yükümlülüklere bağlı olarak verilebilir. Ancak bu koşullar ve yükümlülükler söz konusu teşebbüslerin faaliyetlerini sürekli kontrol altında tutmak anlamında olmamalıdır. (5) Rekabet Kurulu, re sen veya üçüncü taraflardan gelen talep doğrultusunda, tarafların bu maddenin (2) nci fıkrası uyarınca alınan Rekabet Kurulu kararında yer alan bazı koşulları yerine getirememesi veya Rekabet Kurulunun kararında belirtilen önlemlerin ve sürelerin bazılarına uyamadıkları durumlarda veya önlenemeyen ve tarafların 6

7 istemi dışında gerçekleşen durumlar neticesinde bu maddenin (1) inci fıkrasının (C) bendinde belirtilen kararını değiştirebilir. Taahhütler Yasaklanmış Yoğunlaşmaların Uygulanması Halinde Alınacak Tedbirler 13. Bu Tebliğ uyarınca işlemler sürerken, teşebbüsler Rekabet Kurulunun ön değerlendirme üzerine kendilerine ilettiği konularda endişeleri giderecek taahhütlerde bulunursa, Rekabet Kurulu bir karar alarak bu taahhütlerin teşebbüsler için bağlayıcı olduğunu ilan eder ve bu Tebliğ in 12 nci maddesinin, (1) inci fıkrasının (C) bendi veya 12 nci maddesinin (4) üncü fıkrası uyarınca uygulamayı yoğunlaşma onayına bağlı kılan bir karar alır. 14. (1) Rekabet Kurulu, bu Tebliğ kurallarına uygun olarak aşağıda belirtilen durumlarda, re sen veya üçüncü taraflardan gelen talep doğrultusunda alacağı kararla, ilgili piyasada serbest piyasa rekabetini sağlamak için gereken tüm önlemleri alır ve bu önlemlerin uygulanması için süreler belirler: (A) Yoğunlaşma, Rekabet Kurulunun bu Tebliği12 nci maddesinin (1) inci fıkrası (B) bendi altındaki kararına aykırı olarak uygulanmışsa; (B) Taraflar bu Tebliğin 10 uncu maddesinin (3) üncü fıkrası veya 12 nci maddesinin (1) inci fıkrası (C) bendinde belirtilen Rekabet Kurulu onayında yer alan yükümlülüklere veya koşullara uymamışsa; (C) Yoğunlaşma, bu Tebliğin 5 inci maddesine dayanılarak gerçekleştiği halde piyasa rekabetini önemli ölçüde engelleyici şekilde uygulanmışsa. (2) Rekabet Kurulu bu maddenin (1) inci fıkrası uyarınca karar alarak, özellikle: (A) Ele geçirilen hisselerin veya katılım paylarının geri iade edilmesini emreder; (B) Teşebbüslerin ve yoğunlaşmanın taraflarının hisselerden veya katılım paylarından kaynaklanan oy haklarını kullanmasını yasaklar veya kısıtlar ve bu Tebliğin 6 ncı maddesi uyarınca bir ortaklık üzerindeki veya diğer şekillerde oluşmuş ve yasaklanmış bir yoğunlaşma halini almış kontrolün sonlandırılmasını emreder. Cezalar 15. Kurul, Yasa ve bu Tebliğin kurallarına aykırı davranılması halinde aykırı davranan taraf veya taraflara yasanın 31 inci ve/veya 32 nci maddesi uyarınca idari ve/veya nisbi idari para cezası verebilir. ÜÇÜNCÜ KISIM Son Kurallar Kararın Yayınlanması 16. Kurul aldığı nihai kararı işleme taraf olanlara bildirir ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Resmi Gazetesi nde ve Kurul internet sayfasında yayınlar. 7

8 Yürütme Yetkisi 17. Bu Tebliğ, Rekabet Kurulu tarafından yürütülür. Yürürlüğe Giriş 18. Bu Tebliğ, Resmi Gazete de yayımlandığı tarihten itibaren yürülüğe girer. 8