ELEKTROMANYETİK ALAN ŞİDDETİ ÖLÇÜMÜ

Transkript

1 Ölçümü )

2 ELEKTROMANYETİK ALAN ŞİDDETİ ÖLÇÜMÜ Konu Elektromanyetik Alan Şiddeti Ölçümü Yer Bahçeşehir 2.Kısım Boğazköy 11.Cad. Eravista Villaları 6K-L Başakşehir / İstanbul / Türkiye Tarih ve Zaman Aralığı 20/03/2015, 12:43:04 12:49:04 ( Çocuk Odası - Manyetik Alan Ölçümü ) 20/03/2015, 12:52:08 12:58:07 ( Teras - Manyetik Alan Ölçümü ) 20/03/2015, 13:05:32 13:11:31 ( Havuz Başı - Manyetik Alan Ölçümü ) 20/03/2015, 13:19:53 13:25:52 ( Enerji Hattına En Yakın Site Girişi - Manyetik Alan Ölçümü )

3 Ölçüme Ait Parametreler Elektromanyetik Radyasyon Ölçümü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ve İş Sağlığı Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü (İSGÜM) TS EN standardına göre insanların elektrik, manyetik ve elektromanyetik alanlara (0Hz-300GHz) maruziyetinin ölçüm zorunluluğu kapsamında gereklilikleri karşılayan Wavecontrol SMP2 cihazı ile gerçekleştirilmiştir. SMP2 Cihazı Seri Numarası: 14SN0005 Probe Seri Numarası: 14WP Probe Seri Numarası: 14WP Ölçüm Frekans Aralığı: 100 khz 8 GHz Ölçüm Frekans Aralığı: 1Hz 400 khz Log. Interval = 0,5 sn. Av. Interval = 720 Units = V/m Units = A/m

4 ELEKTROMANYETİK ALAN ŞİDDETİ ÖLÇÜMÜ ANALİZİ Ölçüm-1 (Çocuk Odası - Manyetik Alan Ölçümü ) Zaman Aralığı: 12:43:04 12:49:04 Max. Değer: 0,53 A/m Ortalama Değer: 0,47 A/m 0,54 0,52 0,5 0,48 A 0,46 0,44 0,42 t 12:43:04 12:49:04 saatleri arasında çocuk odası bölümünde gerçekleştirilen ilk ölçümde, öncelikli olarak cihaz ile dolaşılarak tüm alan içerisinde yer alan kaynakların yaymış olduğu

5 elektromanyetik alanların etkisi genel ortamda tespit edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra en yüksek değerin bulunduğu bölgede sabit ölçümleme yöntemi ile manyetik alanların ortama bir etkisinin olup olmadığı gözlemlenmek istenmiş, ölçüm alınmış ve ölçümlenen değerlerin elektromanyetik alan şiddeti limit değerlerinin altında olduğu tespit edilmiştir. Bu noktalarda yapılan ölçümlemede değerler; Max 0,53 A/m, Ortalama 0,47 A/m olarak ölçümlenmiştir. BTK nın (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) insan yaşam alanları için belirlediği üst limit elektriksel alan için V/m, manyetik alan için 160 A/m 'dir. Ölçüm sonucunda bu alandaki değerler limit değerlerin çok altında tespit edilmiştir. Tespit edilen değerler ayrıca ICNIRP (Uluslar Arası İyonize Olmayan Radyasyondan Koruma Derneği) ve Avrupa'nın bir çok ülkesinde baz alınan 5000 V/m sınır değerinin de altındadır. BTK, elektriksel, manyetik ve elektromanyetik alanlar için ICNIRP ( International Commission On Non- Ionizing Radiation Protection - Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Korunma Komitesi ) tarafından belirlenen sınır değerleri kabul etmiştir. ICNIRP, WHO ( Dünya Sağlık Örgütü ), ILO ( Dünya Çalışma Örgütü ) tarafından resmen tanınmış bağımsız bir araştırma kuruluşudur. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi 2013/35/EU sayılı ve 26 Haziran 2013 tarihli Çalışanların Fiziksel Maddelerden Kaynaklanan Risklere (Elektromanyetik Alanlar) Maruziyeti ile İlgili Asgari Sağlık ve Güvenlik Şartları na ilişkin Direktifi uyarınca işveren çalışanlarının ne kadar elektromanyetik radyasyona maruz kaldığını tespit ettirmek durumundadırlar. Kısacası, işveren çalışanların elektromanyetik radyasyon açısından güvenli bir iş yerinde olduğunu ispatlamak zorundadır. İş güvenliği ve işçi sağlığı kapsamında periyodik olarak çalışma ortamındaki elektromanyetik alan şiddeti /elektromanyetik radyasyon seviyesi ölçülmeli, ICNIRP ve BTK limit değerlerinin altında olması sağlanmalıdır. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi 2013/35/EU sayılı ve 26 Haziran 2013 tarihli Çalışanların Fiziksel Maddelerden Kaynaklanan Risklere (Elektromanyetik Alanlar) Maruziyeti ile İlgili Asgari Sağlık ve Güvenlik Şartları na ilişkin Direktifi ; (a) 'elektromanyetik alanlar' 300 GHz frekansa kadar olan statik elektrik, statik manyetik ve zamanla değişen elektrik, manyetik ve elektromanyetik alanları ifade eder; (ii) kas, sinir ve duyu organlarının uyarılması gibi termal olmayan etkiler. Bu etkilere maruz kalan çalışanların zihinsel ve fiziksel sağlığı üzerinde zararlı bir etkisi olabilir. Ayrıca, duyu organlarının uyarılması baş dönmesi veya fosfen gibi geçici semptomlara yol açabilir. Bu etkiler geçici sağlık sorunları oluşturabilir veya bilişsel ya da diğer beyin veya kas fonksiyonlarını etkileyebilir ve böylece çalışanın güvenli çalışma yeteneğini etkileyebilir (yani güvenlik riskleri); ve (iii) Ekstremite akımları; (c) dolaylı etkiler güvelik ya da sağlık tehlikesi oluşturabilecek, elektromanyetik alan içindeki bir nesnenin varlığının neden olduğu etkileri ifade eder, örneğin:

6 (i) Ferromanyetik nesneler; Vücuda takılan mekanik protezler, kalp pilleri, defibratörler, koklear implantlar ve diğer implantlar veya tıbbi cihazlar. (ii) statik manyetik alanda ferromanyetik nesnelerden gelen projektil risk. Ferromanyetik maddeler: Bağıl manyetik geçirgenlikleri 1 den çok büyük olan maddelerdir. Sadece demir nikel ve kobalt oda sıcaklığında ferromanyetiktir. Bunları içeren alaşımların çoğu da ferromanyetik özellik taşır. Ferromanyetik tıbbi bir nesnenin vücutta bulunması elektromanyetik radyasyon maruziyetini daha çok artırır. Ölçüm-2 ( Teras - Manyetik Alan Ölçümü ) Zaman Aralığı: 12:52:08 12:58:07 Max. Değer: 0,54 A/m Ortalama Değer: 0,47 A/m

7 0,56 A 0,54 0,52 0,5 0,48 0,46 0,44 t ,42 12:52:08 12:58:07 saatleri arasında teras bölümünde cihaz ile tüm alanda tarama yapılmış ve alan içerisinde bir elektromanyetik alan varlığı tespit edilmiştir. Sabit ölçümleme yapılmış Max Değer 0,54 A/m, Ortalama Değer 0,47 A/m olarak saptanmıştır. Bu değerler BTK nın insan yaşam alanları için belirlediği üst limit 160 A/m değerinin çok altında olup, uzun süreli maruziyetlerde bile herhangi bir sağlık sorunu teşkil etmez. Ölçüm-3 ( Havuz Başı - Manyetik Alan Ölçümü ) Zaman Aralığı: 13:05:32 13:11:31 Max. Değer: 0,60 A/m Ortalama Değer: 0,54 A/m

8 A 0,62 0,6 0,58 0,56 0,54 0, ,5 t 13:05:32 13:11:31 saatleri arasında havuz başında yapılan ölçümde alan içerisinde ilk başta cihaz ile seyyar tarama yapılıp ortamın genel elektromanyetik radyasyon maruziyeti belirlenmiştir. Sonra sabit ölçümleme yöntemi ile ölçüm başlatılmıştır. Ölçüm sonucunda Max. Değer 0,60 A/m, Ortalama Değer 0,54 A/m olarak saptanmıştır. Bu değerler BTK nın insan yaşam alanları için belirlediği üst limit 160 A/m değerinin çok altında olup uzun süreli maruziyetlerde insan sağlığını termal anlamda etkileyecek seviyede değildir. Termal etki: İnsan vücut sıcaklığında 1 derece artışa neden olup vücut ısındaki değişimle beraber vücut fonksiyonlarını değiştiren elektromanyetik radyasyon maruziyetini ifade eder. Ölçüm-4 (Site Girişi - Manyetik Alan Ölçümü )

9 Zaman Aralığı: 13:19:53 13:25:52 Max. Değer: 3,25 A/m Ortalama Değer: 2,88 A/m 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 A t 13:19:53 13:25:52 saatleri arasında enerji nakil hattına en yakın yerde ölçümleme yapılmıştır. Ortamda seyyar olarak tarama yapılmış, daha sonra sabit ölçüm gerçekleştirilmiştir. Manyetik alan ölçüm sonucunda Max Değer 3,25 A/m, Ortalama Değer 2,88 A/m' dir. Tespit edilen bu değerler BTK nın insan yaşam alanları için belirlediği üst limit 160 A/m değerinin çok altında olup insan sağlığını termal anlamda etkileyecek seviyede değildir. Tespit edilen değerler ayrıca ICNIRP (Uluslar Arası İyonize Olmayan Radyasyondan Koruma Derneği) ve Avrupa'nın bir çok ülkesinde baz alınan 5000 V/m sınır değerinin de altındadır.

10 Sonuç: Her bölüm içerisinde tüm alan seyyar olarak cihaz ile taranmış ve tarama sonucunda tehlike arz edebilecek lokasyonlarda sabit ölçümlemeler alınmıştır. Her sabit ölçüm 6 dakika sürmüş olup bu altı dakika boyunca 720 değer okunmuştur. 4 sabit ölçüm toplamında 4x720= 2880 değer okunmuştur. Bu değerlerin hepsi BTK' nın sağlıklı insan yaşam alanları için zorunlu kıldığı limit değerin çok altındadır. Elektrik ve elektrikli aletlerin kullanımı artık hayatımızın değişmez bir parçası olmuştur. Elektriğin geçtiği her yerde, özellikle kabloların ve cihazların yakınında ortaya doğal olarak manyetik ve elektriksel alanlar çıkmaktadır. İşte bu noktada çok düşük frekans (ELF) diye adlandırılan ve genellikle 50 Hz. de ortaya çıkan özellikle manyetik alanların varlığı insanları endişeye düşürmüş ve bu konuda özellikle 1970'lerde başlayan sağlık araştırmaların yapılmasına neden olmuştur. Bu konuyla ilgili Dünya Sağlık Örgütü 1996 yılında, elektromanyetik alanların neden olduğu sağlık etkilerini araştırmak üzere özel bir birim kurmuştur. Elektriksel ve manyetik alanlar elektriğin geçtiği, yükseksek gerilim hatları, elektrik kabloları ve elektrik ile çalışan her türlü cihazda ortaya çıkar. Elektriksel alanlar elektriğin akışından dolayı ortaya çıkar ve V/m cinsinden ölçülür. Elektriksel alanların yaydığı etki metal, tahta duvar gibi maddeler ile kesilebilmektedir. Manyetik alanlar ise elektriğin hareketine bağlı olarak ortaya çıkar ve tesla (T) veya daha yaygın kullanımıyla mikrotesla (ut) cinsinden ölçülürler. Elektrikli cihazlar genelde 50 veya 60 frekans ile çalışmaktadırlar ( 50Hz.) ve elektrikli cihazların yakınına geldiğiniz zaman bazı durumlarda mikrotesla cinsinden yüzlü değerler ortaya çıkar. Yüksek gerilim hatları altında ise çok daha yüksek manyetik alanlar ve binler ile ölçülebilen elektriksel alanlar ortaya çıkmaktadır. Ancak genel olarak evlerimizde etki altında olduğumuz manyetik alanlar 0,07 ut ile 0,11 ut arasındadır. Çok Düşük Frekanslı (ELF) kaynakların ortaya çıkarmış olduğu elektriksel alanların sağlık üzerinde ki etkileri kısaca kısa süreli etkiler ve potansiyel uzun süreli etkiler olarak ikiye ayrılırlar. Kısa Süreli Etkiler: Özellikle 100 ut seviyesi üzerinde etkiye maruz kalanlar sinir ve kas sistemlerinde belirli uyarımlar olması ve sinir sisteminde belirli değişikliklere neden olduğu bilinmektedir. Uzun Süreli Etkileri: Bu konu ile ilgili araştırmalar özellikle Lösemi konusunda yoğunlaşmış ve 0,3 ut nin üzerinde sürekli etki altında kalan çocuklarda hastalığa yakalanma riskinin

11 neredeyse iki katına çıktığı anlaşılmıştır. Ayrıca uzun süreli bu etkiye maruz kalanların kalp ritimlerinde değişiklikler, tansiyon problemleri ve kan dolaşımında bozukluklar gözlemlenmiştir. ''ELF sağlık etkisini araştıran invitro çalışmalar hücre ve doku kültürlerinde ve geniş bir aralıkta maruziyet ile kanser oluşumunu araştırmaya odaklanmıştır. Akut 60 Hz. Manyetik alan maruziyetinin beyin hücrelerinde DNA kırılmalarına neden olduğu, bu durumun hücresel fonksiyonları etkileyerek kanser ve hücre ölümüne ve nörodejeneratif hastalıklara yol açabileceği bildirilmiştir (Lai ve Singh, 1997) yılında aralıklı olarak hücre kültürlerine uygulanan ELF 'nin kromozom yapısını bozarak hasara neden olabileceği kanıtlanmıştır (Winker ve diğ., 2005). Aynı yıl hücre boyutunda in vitro yapılan çalışmada saatlik ve 0,5-1μT EMF maruziyetinin hücrelerde proliferasyon (çoğalma) ve DNA hasarına yol açtığı gösterilmiştir (Wolf ve diğ., 2005). Aralıklı ELF maruziyeti insan diploid hücre kültüründe, tüm hücreli canlılar ve bazı virüslerin genetik bilgilerini taşıyan nükleik asit olan, DNA yapısında kırılmalara yol açmaktadır (Ivancsits ve diğ., 2002; Winker ve diğ., 2005) Bu çalışmaların yanı sıra tersi görüş bildiren, ELF maruziyetinin DNA ve RNA sentezine ve hasarına yol açmadığını bildiren çalışmaların da bulunması dikkat çekicidir (Harada vediğ., 200; Luceri ve diğ., 2005).'' ICNIRP (iyonize olmayan radyasyondan koruma uluslararası komisyonu) Avrupa da tıpkı EMF(Yüksek Frekansa Bağlı Radyasyon) de olduğu gibi çok düşük frekansa (ELF)bağlı elektromanyetik alanlar için de sınır değerleri belirlemektedir. Buna göre ELF için kabul edilmiş sınır değerler, V/m ve 160 A/m'dir. Bunlar anlık sınır değerlerdir. Yani böyle bir etki ile karşı karşıya kalan canlıda artık etkileşim başlamıştır. Ülkemizde ise sınır değerler 24 Temmuz 2010 tarihinde resmi gazetede, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan '' iyonlaştırıcı olamayan radyasyonun olumsuz etkilerinden çevre ve halk sağlığının korunmasına yönelik alınması gereken tedbirlere ilişkin yönetmelikte'' belirtilmiştir. Buna göre ülkemizde ELF için kabul edilmiş sınır değerler, V/m ve 160 A/m'dir. Düşük Frekanslı kaynakların ortaya çıkarmış olduğu etkilerden özellikle manyetik olanı insan sağlığı için daha fazla tehdit oluşturmaktadır. Ancak burada önemli olan nokta ortamda ki manyetik etki kadar kişinin bu etkiye ne kadar süre maruz kaldığıdır. Süre uzadıkça etki doğal olara artmaktadır.

12 Gsm baz istasyonları ve ofis ortamlarında var olan ADSL wireless modesmler çalışmaları esnasında elektromanyetik alan şiddeti oluştururlar. Gsm baz istasyonlarının denetimi ülkemizde BTK (Bilgi Teknolojileri Kurumu) nın sorumluluk alanındadır. BTK nın insan yaşam alanları için belirlediği üst limit 10 V/m dir. Bir başka deyişle, bir baz istasyonuna en yakın yaşam alanındaki elektromanyetik alan şiddet değeri 10 V/m yi geçmemek kaydıyla ancak BTK dan güvenlik sertifikası onayı alınabilir ve baz istasyonu aktif hale gelebilir. Bu durum tek bir kaynak olarak var olan modemler içinde geçerlidir. Saygılarımla, Taner OĞUR Ethem SEHEROĞLU EMF Expert EMF Expert

13