İÇİNDEKİLER ANA BÖLÜM I: RADYASYON, RADYOAKTİVİTE,VÜCUDA ETKİLER VE RİSK KAVRAMI...1. Bölüm 1: Radyasyonla İlgili Kısa Açıklamalar...

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ANA BÖLÜM I: RADYASYON, RADYOAKTİVİTE,VÜCUDA ETKİLER VE RİSK KAVRAMI...1 Bölüm 1: Radyasyonla İlgili Kısa Açıklamalar...3 Bölüm 2: İyonlaştırıcı Radyasyonlar Vücudumuzu Nasıl Etkiliyor?...7 Radyasyon Fiziği, Radyasyon, Radyoaktivite ve Radyasyon Dozuna Yakından Bakış...10 Doğal ve Yapay Radyasyon Dozlarının Karşılaştırılması ve Vücutta Hasar Oluşma Riski...24 Uluslarası Radyasyon Kurumlarının Kanser Riskiyle İlgili Belirlemeleri Neler?...34 Radyasyon, Vücudumuzu Nasıl Etkiliyor? Hücrelerdeki Tepkimeler...35 Radyasyondan Korunma Yöntemleri ve Doz Sınır Değerleri?...38 Düşük Dozlarla İlgili Hesaplanan Kanser Riski Belirlemeleri Ne Ölçüde Gerçekçi?...41 Bölüm 3: Nerelerden Işınlanıyoruz, Bizleri Etkileyen Radyasyon Kaynakları Neler?...55 Kozmik Işınların Vücutta Oluşturduğu Radyasyon Dozu ve Sağlığa Etkisi?...55 Uçak Yolculuklarında Kozmik Işınlardan Alınan Radyasyon Dozları Ne Kadar?...57 Tütündeki Radyoaktivite, Radyasyon Dozu ve Kanser Riski?...60 Gece Işıldayan Kol Saatlerinin Saçtığı Radyasyon Bileğimizi Çok mu Işınlıyor?...65 Bölüm 4: Sulardaki Radyoaktif Maddeler ve Sağlığımız...67 Sulardaki Yabancı Maddelerin İnsana Ulaşım Yolları ve Üst Sınır Değerler...67 İçme Sularındaki Uranyumun Sağlığa Etkisi? Almanya da ve Türkiye de Durum...72 İçme Sularındaki Radonun Sağlığa Etkisi? Doz ve Risk Hesaplamaları, Alınabilecek Önlemler...75 Radon Kaplıcalarında Alınan Radyasyon Dozları ve Kanser Riski?..84 Türkiye de Avrupadakilere Benzer Radon Kaplıcaları var mı?...93

2 iv Radyasyon ve Sağlığımız ANA BÖLÜM II: NÜKLEER SANTRALLAR...97 Bölüm 5: Nükleer Güç Santralı ( NGS) Çalışırken Ortaya Çıkan Radyoaktif Maddeler...99 Nükleer Santrallardan Çevreye Salınan Radyoaktivitenin Sınırlanması / Almanya daki Otomatik Ölçüm Sistemleri ve Çevrede Yaşayanlarda Oluşan Dozlar Türkiye de Planlanan Nükleer Santralın Ölçütleri ve Radyasyon Ölçüm Sistemleriyle ilgili Bazı Öneriler Almanya ve Başka Ülkelerde Yapılan Kapsamlı Bilimsel Araştırmaların Sonuçları Kömürlü Elektrik Santralları Çevrede, Nükleer Santrallardan Daha mı Çok Radyasyon Dozu Oluşturuyor? Bölüm 6: Çernobil Kazası ve Sonuçları Almanya ve Türkiye deki Doz ve Risk Değerlendirmeleriyle Çernobil Radyoaktivitesinin Sağlığımıza Etkisinin Belirlenmesi Almanya da Çernobil Radyasyon Dozlarının Oluşturabileceği Sağlık Riski Türkiye de Çernobil Radyasyon Dozlarının Oluşturabileceği Sağlık Riski: Bir Yaklaşım Çernobil in Sağlığımıza Etkisini Belirlemedeki Sorunlar Neler? Rize Üniversitesi Bahçesinde Gömülü Yüksek Radyoaktiviteli Çaylarla İlgili Basındaki Açıklamalar Radyasyon Fiziğine Göre Yanlışlar ve Doğrular Bölüm 7: Fukuşima Kazası ve Sonuçları Büyük Deprem, Tsunami ve Nükleer Reaktörlerdeki Patlamalardan Sonra Fukuşima Nükleer Güç Santrallarında ve Çevrede 2011 Sonundaki Durum Fukuşima Çevresindeki Kirlenme ve Santral Personelindeki Radyasyon Dozları Fukuşima daki Radyasyon Kaçağı ya da Sızıntısı Değil, Radyoaktif Madde Kaçağı, Sızıntısı ya da Salınması dır Fukuşima Nükleer Kazasının Sağlık RaporuDünya Sağlık Örgütü nün 28 Şubat 2013 günü açıkladığı Fukuşima Raporu Fukuşima da Süregelen Kazalarda Yayılan Radyoaktiviteden Japonya ya Uğrayanların Sağlığı Etkilenir mi? Japonya da Kısa Süre Kalanların Etkilenebileceği Radyasyon Dozları Bölüm 8: Geleceğin Nükleer Santralları Yüksek Güvenlikte Bir Nükleer Santralda Bulunması Gereken Teknik Özellikler ve Akkuyu Nükleer Santralının Güvenliğine Bir Bakış Akkuyu Nükleer Santral Yapımında Hangi Denetimler Gereklidir?...177

3 İçindekiler v 3.Kuşak Bir Nükleer Santralın Finlandiya da Yapımı Sürerken Alınabilecek Dersler Akkuyu Santralıyla ilgili Politik ve Teknik Duruma Dışardan Bakış..185 Hükûmetlerin Konuya Yaklaşımı Yönünden Durumun İncelenmesi Nükleer Karşıtların, Muhalefetin ve Halkın Konuya Yaklaşımı Yönünden Durumun İncelenmesi Greenpeace in Nükleer Enerji Hiçbir Zaman Güvenli Değildir yazısı üzerine bazı gerçekler Yenilenebilir Enerjiler, Elektrik Açığını Kapatacak mı? Almanya daki Büyük Sorunlar Bölüm 9: Teknolojide Radyoaktif Maddelerin, Radyasyonun Kullanıldığı Bazı Önemli Uygulamalar Hızlandırılmış Ağır İyonlarla Tümörlerin Yok Edilmesi-Kanserli Hücreleri Işınlamada Yeni Bir Teknik Uranyumlu Mermilerin Kullanılmasıyla Vücutta Oluşabilecek Radyasyon Dozları ve Kanser Riski? Körfez ve Balkan Savaşları Sendromları (Hastalık Görünümleri) ANA BÖLÜM III: İYONLAŞTIRICI OLMAYAN RADYASYONLAR (IŞINLAR) Bölüm 10: Cep Telefonları ve Baz İstasyonlarının Yaydığı Radyasyonlar Cep Telefonlarından Kaynaklanan Düşük Dozun Vücuda Etkisini Belirlemedeki Güçlükler Mobil İletişim Nasıl Sağlanıyor? Baz İstasyonları Çevrelerindeki Ölçümler ve İnsana Etkileri? Almanya da Baz İstasyonları Çevresinde Yapılan Ölçümler ve Değerlendirmeler Almanya da Baz İstasyonları Çevresindeki Ölçümlere Örnekler Cep Telefon Kullanımı Beyinde Tümör Oluşturuyor mu? 1997 den beri Süregelen Uluslararası İnterfon Araştırması ve Ara Sonuçları Baz İstasyonları Tehlikeli mi? Düşük Işınlanma Dozunun Sağlığımıza Etkileriyle İlgili Bilimsel Belirsizlik Çatılardaki Baz İstasyonları Çatı Altında Oturanların Sağlığını Etkiliyor mu? Baz İstasyonları Neden Kent Dışında Değil de, Kentteki Binaların Çatısına Kuruluyor? Bina İçlerinde Kullanılan Kablosuz (DECT) Telefonların ve Küçük Baz İstasyonlarının Yaydığı Elektromanyetik Dalgaların Vücuda Etkisi Kalp Pilli ya da Metal Kapakçıklı Bir Gitarist Elektrogitarın Manyetik Alanından Ne Ölçüde Etkilenir? Bir Soruya Yanıt...261

4 vi Radyasyon ve Sağlığımız Polimer Malzemeler Elektromanyetik Dalgaları Nasıl Zırhlıyor? Trafo ve Yüksek Gerilim Hatlarının Yaydığı Elektromanyetik Dalgaların Sağlığa Etkisi Nedir? Alçak Frekanstaki Elektromanyetik Dalgaların Biyolojik Etkileri ANA BÖLÜM IV: ENERJİ SORUNU Bölüm 11: Almanya da Nükleer Enerjiden Çıkış, Yenilenebilir Enerjiler Elektrik Üretimindeki Sorunlar ve Türkiye deki Elektrik Üretimiyle Karşılaştırmalar Almanya da Yenilenebilir Kaynaklardan Elektrik Enerjisi Üretimindeki Gelişmeler Almanya da Güneş Enerjisinden Fotovoltaik Yöntemiyle Elektrik Üretimi Nükleer Santrallar Kapatılırken Almanya da Elektrik Üretimindeki Sorunlar Almanya Fotovoltaik Enerjide Dünya Rekoru Kırdı! Haberiyle İlgili Doğrular ve Yanlışlar Almanya da Fosil ve Nükleer Çağının Sonu mu? Yazısı ve Bazı Gerçekler Nükleer Kazalardan Baz İstasyonlarına Kadar Çelişkili Uzman Görüşlerinin Nedenleri? ANA BÖLÜM V: EKLER Radyasyonla Uğraşanlar ve Üniversiteler İçin Ayrıntılar Ek 1: Radyasyonlarla İlgili Açıklamalar Ek 2: Ek 3: Çeşitli Radyasyon Dozları ve Birimleri Aktiviteden Dozhızına, Doz ve Risk Hesaplarına Geçiş İçin Bir Hesaplama Örneği Ek 4: Kozmik Işınlarla İlgili Bazı Ayrıntılar Ek 5: Yerkabuğu Kaynaklı Radyasyonlar Ek 6: Yapı Malzemesindeki Doğal Radyoaktivite ve Sınırlamalar..317 Ek 7: Ölçülen Dozhızı ndan Gidilerek Topraktaki Radyoaktiviteyi Kabaca Belirlemek Ek 8a: İnsanda Oluşan Yıllık Etkin Radon Dozunun Hesaplanması ( UNSCEAR) Ek 8b: İçme Sularındaki Radonun İnsanda Oluşturduğu Dozun Hesaplanması Ek 9: Sulardaki Yabancı Maddelerden Herhangi Biri İçin Sınır Değerin Hesaplanması Ek 10: Uranyum la İlgili Ayrıntılı Bilgiler Ek 11. Radyasyon Dozları ve Radyasyon Riski Hesaplamalarıyla İlgili Ayrıntılı Bilgiler Ek 12: Türkiye de Uygulanan Radyasyon Doz Sınır Değerleri Ek 13: Tıpta Radyasyon Uygulamalarıyla Tanı ve İyileştirme

5 İçindekiler vii Teknikleri - Doz ve Risk Değerleri Ek 14: Alkol ve Radyasyon Dozları Kanser Risklerinin Karşılaştırılması Ek 15: DNA, RNA VE MUTASYON Ek 16: Atomaltı parçacıklar ve Isıl Enerji Temel Kavramları Ek 16a: Atomların Yapı Taşları ve Atomaltı Temel Parçacıklar Ek 16b: Fiziğin kraliçesi: Termodinamik : Isı, Sıcaklık ve Entropi Nedir? Yüksel ATAKAN ın Çalışma Yaşamı...376