İÇİNDEKİLER. 1.Bölüm : Patlayıcı ve Zararlı Maddeler Bölüm : Işıkla Su Ürünleri Avcılığı...6

Transkript

1

2

3 İÇİNDEKİLER 1.Bölüm : Patlayıcı ve Zararlı Maddeler Bölüm : Işıkla Su Ürünleri Avcılığı Bölüm : Dalma Yöntemi ile Su Ürünleri Avcılığı Bölüm : Elle Kullanılan Av Araçları Bölüm : Paragat Oltaları Bölüm : Balık Tuzakları Bölüm : Ağlar Kısım : Serpme Ağlar, Çökertme Ağları ve Kaldırma Ağları Kısım : Uzatma Ağları Kısım : Trol Kısım : Kıyı Sürütme Ağları Kısım : Diğer Sürütme Ağları Kısım : Çevirme Ağları Bölüm : Dalyanlar...67 Kaynakça

4 1. Patlayıcı ve Zararlı Maddeler İle Su Ürünleri Avcılığı Bomba, torpil, dinamit, kapsül, mayın, tıpta kullanılan tıbbı maddeler ve balık otları, karpit, sönmemiş kireç, tüp gaz, böcek veya tarım ilacı, çamaşır suyu, bulaşık deterjanı, göztaşı gibi kimyasal maddelerin kullanımına dayanan yöntemlerdir. Patlayıcı ve zararlı maddelerle avcılıkta ürünün sudan çıkarılması da bir toplama faaliyetidir. [1] Dinamitle balık avcılığında, balıkların bulunduğu ve avcının dalabileceği derinlikteki sulara bomba atıldıktan sonra, yüzeyde kalan balıklar alınır, dibe çökenler ise dalarak toplanır. Kanunen bomba, torpil, dinamit, kapsül, mayın, karpit ve benzeri patlayıcı maddeler, öldürücü ve uyuşturucu maddeler, sönmemiş kireç ile su ürünleri avcılığı yasaklanmıştır [16]. 2

5 Patlayıcı ve Zararlı Maddeler (13) Pa tlay c ve Z ar a rl M a dd e le r [1 3] 3

6 Patlayıcı ve zararlı maddelerle avlanmış balıklar (11) 4

7 2. Işıkla Su Ürünleri Avcılığı Suda görebilmek için balıklar ışığa gereksinim duyarlar. Ayrıca beslenmek ve sürü oluşturmak için de görmeleri gerekir. Toplu halde aynı yönde giden balıkların sürü oluşturduğu ifade edilir. Görme sürü oluşturmada önemlidir. Akşam olup karanlık bastırınca balıklar birbirlerini göremezler, sürü çözülür ve dağılır. Çevrede halen çok balık olmasına rağmen bir araya gelemezler, kendilerini su akıntısına, su hareketine bırakırlar [19]. Su üstünden aydınlatmada kullanılan ışık teknesi 5

8 Balıkların aynı olaylara tepkileri benzerdir. Işık görmek, yem aramak, yem ise beslenmektir. O halde, gecenin ortasında ışık gördüklerinde balıklar ne yaparlar? Doğal ışıkmış gibi tepki gösterirler. Işık alıştıkları doğal ışık kuvvetinde oluşuncaya kadar ışığa doğru yüzerler. Işık tüm yönden değil tek yönden, yani lambadan gelmesine rağmen bunu yaparlar [19]. Su üstünde avcılıkta kullanılan lamba ve ışık tavaları 6

9 Işıkla Balık Avcılığı Nasıl Yapılır? Işıkla avcılık, balıkları cezbedip bir araya toplamak ve av sahası içinde tutmak için kullanılan optik yemlerin başka formudur. Bu yöntem, çok eski zamanlardan beri deniz ve tatlı sularda tek veya sürü oluşturan balıkların avcılığında kullanılmaktadır [2]. Işıkla avcılık ikiye ayrılır; - Su Üstünde Aydınlatma ile Yapılan Işıkla Avcılık Su üstünden aydınlatma ile ışıkla avcılığın esası dip zemini düzgün olan sahalarda genellikle ay karanlığında belli bir ışık kaynağının denize yansıtılması suretiyle balıkların bu kaynağın etrafında toplanmasının sağlanması esasına dayanmaktadır. Işık kaynağı etrafına toplanan balıklar çevirme ağları ile çevrilerek balıkçı teknesine alınmaktadır [19]. Su üstünde aydınlatma ile yapılan ışıkla avcılık 7

10 Su Altında Aydınlatma ile Yapılan Işıkla Avcılık Su altı lambaları derinde yüzen balıkların toplanmalarını sağlamak ve gırgır teknelerinde ağ çevrildiğinde balıkların kaçmasını önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Lambanın batması için alt tarafına kurşun ağırlık bağlanır ve yaklaşık 200 metre uzunluğunda elektrik kablosu ile denize sarkıtılır. Lambaların yakılması ve döndürülmesi daima su içinde olur [19]. Su altında ışıkla avcılık [10] 8

11 Su ürünleri avcılığını düzenleyen tebliğde de ışıkla avcılığa ilişkin yer, zaman yasağı getirilmiş ve ışık takati sınırlandırılmış, bu gücün toplam 8000 watt ı geçemeyeceği belirtilmiştir. Ayrıca bir takımda, ana tekne, yardımcı tekne ve taşıyıcı tekne dâhil, sadece bir teknede ışık kaynağının bulunması zorunluluğu getirilmiştir. 9

12 3. Dalma Yöntemi İle Su Ürünleri Avcılığı Dalma yöntemi aletli veya aletsiz olarak gerçekleştirilen dalış yöntemlerini kapsamaktadır [18]. - Aletsiz dalışlar nefes tutarak, hiçbir harici hava ikmal kaynağı olmadan yapılan dalışlardır. Bu dalışta kullanılan palet, maske, şnorkel gibi malzemeler, dalışın aletsiz olma özelliğini değiştirmemektedir. Aletsiz dalış 10

13 - Aletli dalışlar ise ihtiyaç duyulan havanın yüzeyindeki, kompresör, nargile gibi özel bir aygıttan sağlandığı satıha bağımlı aletli dalış ile hava ihtiyacının dalıcının yanında taşıdığı yüksek basınç altında doldurulmuş tüpten sağlandığı bağımsız aletli dalış olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Aletli dalış [7, 8] 11

14 4. Elle Kullanılan Av Araçları Kürek-Elek: Toplama araçları geniş bir kürek ile etrafı çerçeveli bir elekten meydana gelir. Bu avcılıkta, tulum giymiş bir balıkçı suyun içerisine girmekte, kumun 5-6 cm derinliğinde bulunan akivadesleri, kum midyelerini ve midye türlerini elekten geçirmektedir. Burada kullanılan elek üst üste bindirilmiş ve farklı göz açıklığına sahip ızgaralardan oluşmuştur. Bundaki amaç seçicilik yapmak ve alt ızgaralarda kalan, balıkçılar tarafından elek altı olarak tabir edilen ufak kabukluları geriye bırakmak yada balıkçının kendi bildiği ve ileride bunları toplayabileceği bir yere ekimini yapmaktır [3]. Avlanan kabuklu su ürünlerinin seçiciliğinde kullanılan elekler 12

15 Tırmıklar: Zemindeki canlıların sürüklenerek çekilmesi ve çamur içinde gizlenen canlıların çıkartılması için tırmıklardan yararlanılır. Midye, yosun avcılığı gibi [1]. Kepçe veya Şara olarak da adlandırılan tırmıklar 13

16 Zıpkın ve Su Altı Tüfekleri: Zıpkın bir gönder ucuna yerleştirilmiş, bir veya birden fazla sivri uca ve balığın kurtulmasını engelleyen damaklı düzeneğe sahip, yakalanan büyük balıkların son mukavemetini kırma ve sandala alma işlerinde de kullanılan balık avlama aracıdır [21]. Zıpkın 14

17 Sualtı Tüfeği, su altında balık avında kullanılan lastik veya metal yaylı, gaz veya hava basınçlı tüfeklerdir [21]. Su altı tüfekleri 15

18 Tırıvırı: Bir olta ipi ucuna bağlı olarak kullanılan, çeşitli ebattaki misina ağ parçalarından imal edilmiş ve misinadan yapılmış olması nedeniyle kolayca kopup yıllarca suda kalabilen, bu özelliği nedeniyle doğal yaşama büyük tehdit oluşturduğu için kullanılması kesinlikle yasak olan, olta ile atılabilen her türlü ağ parçasının genel adıdır [21]. Tırıvırı ile avcılık (6) 16

19 5. Pareketa (Paragat) Oltaları Paraketa suyun içinde asılı veya dibe uzanmış, serili olarak duracak şekilde düzenlenmiş, bir beden üzerinde çok sayıda kösteğe bağlı iğne taşıyan balık avcılığı aracıdır [21]. Yemli ve yemsiz olarak kullanılabilen hareketsiz oltalar sınıfında pasif bir av aracıdır. Ülkemizde kullanılan paragat takımları esas olarak paragat selesi, paragat bedeni ve köstekle, paragat iğneler, fırdöndü, yüzdürücü ve batırıcılar olmak üzere 4 grup malzemeden oluşur. Günümüzde, paraketa tekniğinin çapari kullanım yöntemi ile birleşimi ve mekanize aksamların eklenmesi ile meydana gelen hareketli oltalar da kullanılmaktadır [3]. Paragat Selesi 17

20 Paragat oltalarının denize bırakılışı Dip Paraketas Y ü zey ı Paraketas ı Paraketas Dip ı Ü st ü Paraketa Vertikal Paraketas Y ü zey ı 18

21 6. Balık Tuzakları Su ürünlerinin saklanma veya yem bulma ihtiyaçlarından faydalanılarak su ürünlerinin girişine uygun fakat kaçmasını engelleyecek şekilde yapılmış avlanma araçlarıdır. Bunların başlıcaları sepet, küfe, kapan, çömlek ve pinterlerdir. Pinter: Ağaç veya metal çemberlerce donatılan iç içe konik yapılı av malzemelerinin oluşturduğu araca pinter adı verilir. Genellikle 1. ve 3. çemberlerin üzerinde ağdan yapılmış huniye benzer hazne bulunmaktadır. Bu haznelerden giren balıklar bir daha çıkamamakta bu suretle yakalanmaktadırlar. Tek ve çift ağızlı kullanılmaktadır [3, 15]. 19

22 Çift ağızlı pinter Tek ağızlı pinter 20

23 Sepet: Sepetler genellikle ince kamış çıtası, söğüt dalı ve telden örme şeklinde yapılır. Yapıları iç içe geçen koniler, silindirik, yuvarlak ve balon şeklinde olmaktadır. Huni biçiminde ağız, giriş deliği bulunur. İçerisine ağırlık taşı ve çeşitli yemler konularak akarsulara ve deniz kıyılarına bırakılır. Ayrıca yerini kaybetmemek için bir şamandıra ile sabitlenir. Sepet içine yerleştirilen yemler ve diğer artıkları yemek üzere ağızdan içeri giren balıklar daha sonra çıkış yolunu bulamadıklarından sepet içinde kalır ve sepet dışarı alınarak toplanır. Küçük balıklar yan açıklardan tekrar dışarı çıkabilir [3]. 21

24 Değişik modellerde kullanılan sepet tipleri [13] 22

25 Çömlek: Ağız kısımları genellikle cm çapında ve boyu cm olan çömlekler kırmızı topraktan pişirilerek hazırlanır. Vazo biçiminde boynu dar olan çömlekler boğaz kısımlarından bağlanan köstekler vasıtası ile bir bedene bağlanırlar. Yada ağız kısmı deliklidir. İki yanındaki deliklerden köstek halatı geçirilerek bağlanır ve bu halat ana bedene bağlanır. Çömlekler tek tek veya belirli aralıklarla adet (250 adete kadar çıkabilir) bir ipe dizilmek suretiyle deniz dibine bırakılır. İki üç gün yada 7-10 gün bekletildikten sonra tekne yardımı ile tekrar toplanırlar [1, 3, 4]. Çömlek 23

26 Çömlek paragatı 24

27 Kapanlar: Pişmiş toprak veya çimento hazne, plastik kapak ve bağ lastiğinden oluşan av araçlarıdır. Hazne içine giren ahtapot yemi alıp kopardığında kapak lastik yardımıyla kapanır ve içeride kalan ürünler toplanarak avcılık gerçekleştirilir. Ahtapot avcılığında kullanılan kapanlar yemli kullanılır. Bir beden üzerine adet bağlanır [3, 4]. Kapan 25

28 7. Ağlar Balıkçılık sektörü içinde özellikle su ürünleri avcılığı, dalyanlar, stoklama havuzları ve yardımcı araçların yapımında çeşitli ağlar ve ağdan yapılmış araçlar büyük yer tutar [3]. Avlanacak balığın türüne, büyüklüğüne ve mevsimsel davranışına göre özel ağlar ve yöntemler gerektirmektedir. Avlanacak balığın özelliğine göre de ağ göz açıklığı, iplik kalınlığı ve ağların donanımı değişmektedir [1]. Av araç ve gereçlerinin yapımında kullanılan ana malzemeler teknik tasarım, avcılığı amaçlanan cins veya türlerin biyolojik davranışları, ortam şartları ve ekonomik koşullar etkisi altında yasal mevzuata göre ağlar 6 ana grupta toplanmıştır. 26

29 7.1.a Serpme Ağları Su Ürünleri Yönetmeliğine göre; balığın üstten atılan ağ ile kapatılmasını ve ağ içinde kalmasını sağlayan istihsal vasıtası olarak tanımlanır. Bu tip ağla avcılıkta ağ üstte balıklar altta yer alır [17]. Serpme ağ [12] 27

30 Serpme Ağının Kullanılışı [12] 28

31 29

32 7.1.b Çökertme Ağları Su Ürünleri Yönetmeliğinde istihsal sahalarında suyun dibine veya içine çökertilmek suretiyle kullanılan su ürünleri istihsal vasıtaları olarak tanımlanır. Çökertme ağlarıyla avcılık, deniz dibine yatay olarak yerleştirilen dikdörtgen veya kare şekilli ağın, balıklar üzerinden geçerken kenarlarının kıyıda bulunan halatlar yardımıyla kaldırılması ve balıkların yakalanması prensibine göre yapılmaktadır [3]. Teknik yapı olarak çökertme ağı 30

33 Kıyıda kurulmuş çökertme ağları 31

34 7.1.c Kaldırma Ağları Sığ sularda, nehirlerin ağızlarında kurulan, ağ üzerine balık geldiğinde el ile veya mekanik kaldırıcılar ile ağın hızla yukarıya kaldırılması ve böylece balığın hapsedilmesi suretiyle yapılan bir avcılık yöntemidir. Çipura, gümüş, kefal avcılığında kullanılmaktadır [15]. Kaldırma ağı 32

35 7.2. Uzatma Ağları Su Ürünleri Yönetmeliğine göre balıkların galsamalarından ağa takılması veya ağa vurdukları esnada yaptıkları hareketlerle ağlara sarılması yada sık gözlü ağa çarparak, seyrek gözlü ağda torba yapmak suretiyle yakalanmalarını sağlayan istihsal vasıtası uzatma ağları olarak tanımlanır. Ağların göz açıklığı avlanacak balık büyüklüğüne göre farklıdır. Ağ göz açıklığı, ne balığın vücudunun tamamen geçmesini sağlayacak şekilde büyük, ne de balığın başının geçerek, galsamalarının takılmasını engelleyecek şekilde küçük olmalıdır [15]. - Uzatma Ağlarının Bölümleri Mantar Yaka: Yaka ipi üzerine belirli aralıklara dizilmiş yüzdürücülerden oluşmaktadır. Ağın üst kenarı yaka ipine donatılarak suda dikey konumda asılı kalması sağlanır [3]. Ağ Kısmı: Tor ağ (esas ağ) ve fanyadan (mani veya gömlek) oluşur. Tor ağ göz açıklığı ve ip kalınlığı avlanılacak türe göre değişir. Fanyanın göz açıklığı tor ağın göz açıklığından oldukça büyük olup avlanılacak balığın kolaylıkla geçebileceği büyüklüktedir. Sade ağlarda fanya bulunmaz [3, 15]. Kurşun Yaka: Ağın alt kenarı üzerine belirli aralıklarla batırıcılar yerleştirilir. Ağın istenilen derinliğe inmesi, gergin durması ve konumlanması açısından önem taşır [3]. 33

36 Uzatma Ağının Bölümleri 34

37 Uzatma Ağlarının Sınıflandırılması Sade (Galsama) Ağlar: Mantar yaka ve kurşun yaka arasına donatılmış tek kat ağdan ve ince materyalden yapılan göz açıklığı balığın başının geçip vücudunun geçemeyeceği genişlikte olan, geriye çıkmak isteyince galsamalarına (solungaç kapakları) takılması suretiyle yakalanmasını sağlayan bir ağ türüdür. Bu takılma işlemi yalnız galsamalarından da olmayabilir. Yüzgeç ışınları vasıtasıyla da takılabilir. Bu takılma işlemi sonunda balık sürekli hareket eder. Balığın bu hareketi onun ağa daha fazla bulaşmasına ve çıkış şansının azalmasına neden olur [1, 3]. Sade uzatma ağları 35

38 Farklı ip kalınlıklarında ve ağ göz açıklığında sade uzatma ağları 36

39 Fanyalı (Mani veya Gömlek) Ağlar: Üç katlı ağ olup; esas ağ genellikle fanya adı verilen çok geniş gözlü iki ağın arasına monte edilir. Fanya ağı bazen tek taraflı donatılmaktadır. Balıkçılık sektöründe manozlu veya manili ağ adı da verilmektedir. Donatımda üç ağ birlikte alt ve üst yakaya düğümlenir. Bu işlem sırasında tor ağ, fanya yüksekliği dikkate alınarak toplu bırakılır. Çeşitli su ürünlerinin fanya gözünden geçerek esas ağda torba oluşturup yakalanması esasına dayanır. Fanya, balığın ağa geçişini önlemez, ancak fanyadan geçen balık esas ağla karşılaştığında geri çıkmaya çalışırken sırt, karın ve göğüs yüzgeçlerinden fanyaya takılır [1, 3, 15]. Fanyalı uzatma ağları 37

40 Farklı ip kalınlıklarında ve ağ göz açıklıklarında fanyalı uzatma ağları 38

41 Dolanan (sürüklenen) ağlar (Drift-Net): Mantar yakası plastik yüzdürücüler ile donatılmış kurşun yakası olmadığı için kendi ağırlığı ile suda asılı kalarak, rüzgar ve akıntı etkisiyle su yüzeyinde hareket eden uzatma ağı çeşidir. Ülkemiz sularında kullanılan dolanan (sürüklenen) ağlar (drift-net 39

42 7.3. Trol Su ürünleri yönetmeliğine göre trol; gemiye bağlı ve mekanik olarak, dipte su içinde veya su yüzeyine yakın kesimlerde sürütülerek çekilen ve su ürünlerinin bir torbada toplanarak avlanmasını sağlayan istihsal vasıtası olarak tanımlanır. Dip trolü: Su ürünleri avcılığında, kapı kullanılarak deniz zeminine temas etmek sureti ile çekilen trol ağlarıdır. Ortasu trolü: Pelajik balıkların avcılığında kullanılan, dibe temas etmeksizin suyun ortasından veya yüzüne yakın kısmından çekilen trol ağlarıdır. 40

43 Trol Ağının Bölümleri Kanatlar: Trol ağlarının iki yanında, maçalar ile omuz bölgesi arasında yer alan kollara kanat adı verilir. Trol kanatları en az mm göz açıklığındaki ağlardan yapılır. Kanatlar yatay ağız açıklığı sağlaması yanında, balıkların trol içine yönlendirilmesini kolaylaştırır [3, 15]. Mantar Yaka: Ağın ağız kısmını yukarı doğru açan, mantar yaka halatı ve yüzdürücüler bulunur [15]. Kurşun Yaka: Ağın ağız kısmının aşağı doğru açılmasını sağlamakta, üzerinde kurşun yaka halatı ve batırıcılar bulunmaktadır [15]. Omuz: Trol ağının kanatları ile torbanın karın bölgesini birleştiren konik biçimli ağ parçasına omuz adı verilir. Genel olarak mm. Göz açıklığındaki ağlardan yapılır. Kanatlar yardımı ile ağız kısmına yönlendirilen balıkların kaçmasını önler ve balıkların torbanın karın bölgesine yöneltir [3]. Karın: Trol torbasının geniş ön kısmına karın adı verilmektedir. Omuz ile torba bölümlerini birbirine bağlar. Alt ve üst kısımların birleşmesi ile karın ağı konik bir yapı göstermektedir. Karın ağının genişliği ağızdan giren balık sürülerinin kolayca yol almasını ve torbaya gönderilmesini sağlar [3]. 41

44 Tünel: Karın ağının torbaya doğru daralan kısmına verilen isimdir. Kesik huni şeklindedir [3, 15]. Torba: Trol ağlarında son bölmeye torba adı verilir. Avlanan su ürünlerinin biriktiği kısımdır. Genelde karın ve tünel bölgelerinden daha kalın ipli ağlarla yapılmaktadır. Tek ya da çift kat olarak donatılabilir. Torba bölümünün, avlanan tüm balıkların yüküne dayanabilecek kalınlıkta olması istenir [3]. Muhafaza: Torbaya göre daha büyük ağ göz açıklığına sahip bir ağdır. Kalın iplikten yapılmış olup, torbanın sürütme ve kaldırma anında yırtılmasına engel olmaktadır [15]. 42

45 Trol ağının kısımları Kanat Omuz Kar ın T ünel Torba Muhafaza 43

46 Dip Trolü [13] 44

47 Orta su trolü [13] 45

48 Çift Tekne İle Çekilen Orta su trolü [13] 46

49 7.4. Kıyı Sürütme Ağları İnsan gücü veya mekanik bir güçle istihsal alanında çevrilerek atılan ve dipten sürütülerek toplanıp karaya veya gemiye alınabilen, iki kanatlı, torbalı veya torbasız ağlardır. Kıyılarda dip yapısı taşlık olmayan, daha çok kumluk ve düz alanlarda denizden karaya doğru çekilerek sürüklenen ve torbada toplanan su ürünlerinin alınması ile avcılık yapan ağlara kıyı sürütme takımları adı verilir. Kıyı sürütme takımlarına trata, ığrıp, manyat ve tarlakoz adları verilmektedir. Genellikle kara trataları gibi sahilden elle veya denizden motor gücü ile çekilmektedirler [3, 15]. 47

50 Kıyı sürütme ağlarında temel yapı aynı olmakla beraber trata, ığrıp, manyat ve tarlakoz bir kısım teknik yapı farklılıklar gösterir. Kıyı sürütme ağında, torba kısmının her iki yanında birbiri ile aynı özellikte iki kanat yer alır. Kanatlar sırasıyla bande ağı, palamut ağı ve omuz olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Ağ göz büyüklüğü ve iplik kalınlığı bandeden omuza doğru azalır [3]. Balık sürüsünün yeri tespit edildiğinde balıkçı teknesi sahile yaklaşarak halatın bir ucunu dışarıda bırakacağı birine bırakır veya halat kazıkla karada veya çapa yardımı ile denizde sabitlenir. Daha sonra önce halatlar sonrada ağlar denize dökülür. Balık sürüsünün etrafı bir U şeklinde çevrilir. Diğer ucundan halat yardımıyla başlangıç noktasına dönülür. Halat boyları eşitlendikten sonra ağır ağır sürüklenerek kanatlar ve en son torba kıyıya veya tekneye alınır. Balıkçı teknesi kullanılmadan kıyıda karaya bağımlı yapılan avcılıkta aynı şekilde gerçekleştirilir. 48

51 Iğrıp, trata, manyat ve tarlakoz ağlarının bölümleri 49

52 Kıyı sürütme ağları (trata, manyat, tarlakoz ve ığrıp) ile avcılık (9) 50

53 7.5. Diğer Sürütme Ağları Algarna ve Dreçler Direçler bir ağ veya tel torba, çerçeve, bıçak veya tarak ve çekilme sapından oluşan, küçük güçte motorlu gemilerle çekilen av aracıdır. Torba şeklinde olan ağın ağız kısmını açık tutmaya yarayan dikdörtgen veya yarım ay şeklinde demirden bir çerçeve bulunmaktadır. Demir çerçevenin yere gelen tarafında deniz dibini kazımaya elverişli bıçak veya taraklar mevcuttur [15]. Karides ve deniz salyangozu avcılığında kullanılanlara algarna adı verilmektedir. Beyaz kum midyesi direci 51

54 7.6. Çevirme Ağları Çevirme ağları balıkların etrafını çevirmek ve bunları ağ içerisinde hapsetmek suretiyle yakalanmalarını sağlayan istihsal vasıtalarıdır. yüzey ve orta su balıkların avcılığında kullanılır. Mekanik güç ise, makara, seren, bom direği ve ırgat bulunan teknelerde, ırgat kullanarak çevirme ağlarının altının büzülmesini sağlayan, bu ağları toplamak ve tekneye almak üzere kullanılan güçtür. Çevirme ağları yapı ve kullanış biçimine göre iki grupta incelenir. Bunlar gırgır ve alamana (voli) ağlarıdır. 52

55 Gırgır Gırgır ağı alttan büzülen çevirme ağlarıdır [20]. Gırgır Ağının Bölümleri - Mantar Yaka ve Sardon - Ağ (Tor) - Torba (Bocilik) - Kurşun Yaka ve Sardon - Mapalar ve İstinga Halatı - Peçe 53

56 Gırgır Ağları ile Avcılık Gırgır ağının çalışma prensibi, balık kümeleşmesinin veya sürünün ecosounder (balık bulucu cihaz) veya ışık ile tespit edilerek, etrafının bir halka şeklinde ağdan yapılmış bir set ile çevrilmesine, daha sonra ağın alt kenarında bulunan kurşun yakanın halatlarla büzülerek bir ağ havuzu şeklinde kapatılması esasına dayanmaktadır [15]. Gırgır ağı ile balıkların etrafının çevrilmesi [13] 54

57 Altı büzülmüş (kapatılmış) gırgır ağı 55

58 Gırgır Operasyonu Gırgır ağının denize bırakılışı (11) 56

59 Gırgır ağının denize bırakılışı (11) Gırgır Operasyonu 57

60 Çift tekne ile yapılan gırgır operasyonu daha basittir. Ağın bir yarısı bir teknede, diğer yarısı diğer teknededir. Sürü çevrilip istinga halatı ağı büzmek için çekilir. Ağ her iki tekne tarafından eşit bir şekilde kaldırılırken, sürü ağın ortasındaki bocilik kısmında toplanır [3]. 58

61 59

62 Alamana (Voli) Ağları Alamana ağları alttan büzülmeyen, voli ağları olarak da adlandırılan çevirme ağlarıdır [20]. Alamana (voli) ağları yapı olarak uzatma ağları gibi üç ana bölümden oluşmaktadır. Mantar yaka ağın yüzmesini, kurşun yaka ise ağın deniz dibine doğru inmesine yardımcı olmaktadır. Ağ kısım iki yaka arasında yer almaktadır Alamana (voli ağı) av operasyonu gerçekleştirmek için bazıyardımcı donanımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlar; -Ayna -Dip Lambası -Labut Almana (voli) ağları ile avcılık [9] 60

63 8. Dalyanlar Dalyanlar; denizde, göl veya ırmak ağızlarında, lagünlerde su ürünleri avlamak amacıyla sabit veya yüzer halde kurulan tesislerdir [15]. Kuruluş zamanına göre yaz ve kış dalyanları, kuruluş şekline göre, şıra, kurtağzı kırma, kepasti, çekme, çit, çökertme dalyanı olarak adlandırılmakla birlikte genel olarak dalyanlar sabit (çit) ve ağ dalyanlar (muvakkat) olarak iki grupta toplanırlar [15]. -Sabit (Çit) Dalyan Denizlerde ve iç sularda su ürünleri istihsal etmek için kazık, çit, çubuk, tel, taş veya beton ve benzeri mânialarla çevrilmek suretiyle sınırlan değişmeyecek şekilde kurulan veya tabi olarak çevrilmiş su sahalarında meydana getirilen diple irtibatlı tesislerdir [16]. - Muvakkat (Geçici) Dalyan (Ağ Dalyanlar) Şamandıra, tekne, duba vs. ye bağlı ağlarla çevrilmek sureti ile kurulan su ürünleri istihsaline mahsus tesislerdir [16]. En belirgin özellikleri sabit bir yere kurulmaları ve gözetleyici kulelerinin bulunmasıdır [3]. 61

64 Dalyan çeşitleri 62

65 Yararlanılan Kaynaklar 1. Çeklikkale, M.S., Düzgüneş, E., Candeğer, F., Av Araçları ve Avlanma Teknolojisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri fakültesi Yayınları, Genel Yayın No: 162, Fakülte Yayın No: 4, Karadeniz Teknik Üniversitesi Basımevi, Trabzon. 2. Gurbet, R., Tokaç, A., Hoşsucu, H., Ünsal, S., Büyükışık, B., Kara, A., Kınacıgil, T., Metin, C., Lök, A., Metin, G., İlkyaz, A.T., Ulaş, A., Gırgır Avcılığında Kullanılan Işık Sistemlerinin Balıkçılığa Etkisi, TÜBİTAK, Proje No:199Y Hoşşucu, H., Balıkçılık I, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No:55, İzmir 4. Hoşşucu, H., Balıkçılık III, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No:59, İzmir

66 Mert, İ., Patrona, K, Gökalp, N., Yahşi, R., Filis, N., Demir, S., Gökgöz, S., Özdöl, M., Apaydın, Y., Alkan, F., Torun, S., Avgan, C., Gündoğdu, M., Güven, G., Kekeç, B., Deniz Ürünleri Av Araç ve Gereçleri El Kitabı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara. 16. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Su Ürünleri Kanunu, sayılı Resmi Gazete. 17. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Su Ürünleri Yönetmeliği, sayılı Resmi Gazete. 18. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dalma yöntemi, sayı: skş Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Balıkçılık Eğitim Serisi, Yayın no: 1-5, Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Bodrum. 64

67