SAMSUN ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KURUPELİT KAMPUS ALANINDAKİ SÜS BİTKİLERİ

Transkript

1 SAMSUN ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KURUPELİT KAMPUS ALANINDAKİ SÜS BİTKİLERİ Yrd. Doç. Dr. Fazıl ÖZEN Balıkesir Üni. Fen-Ed. Fak. Biyoloji Bölüm Başkanı, BALIKESİR Mahmut KILINÇ 19 Mayıs Üni. Fen-Edebiyat Fak. Biyoloji Böl. Öğr. Üyesi, Kurupelit, SAMSUN Salih UZ 19 Mayıs Üni. Rektörlüğü Peyzaj Mimarı, Kurupelit, SAMSUN ÖZET Bu çalışmada Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampus Alanının süs bitkileri tesbit edilmiştir. 117 taksondan oluşan bu bitkilerin 88 tanesi ağaç ve çalı formunda, 29 tanesi de otsu formdadır. Anahtar Kelimeler: Bahçe süs bitkileri, kampus alanı. THE ORNAMENTAL PLANTS İN THE KURUPELİT CAMPUS AREA OF SAMSUN ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITY ABSTRACT in this study, it has been identifıed the ornamental plants of Samsun Ondokuz Mayıs University Kurupelit campus area. From the plants vvhich consist of 117 taxa, 88 are in tree and shrub form and the remaining part of them in grassy form. Keywords: Garden ornamental plants, campus area. GİRİŞ Bitkiler ruh sağlığımızın en güzel gıdalarından birisidir. İlgimizi çeken bir bitki gördüğümüzde acaba kaçımız onu yakından incelemekten kendimizi alabilmişizdir? Bu soruya vereceğimiz cevap sanırız "hemen hemen hiçbirimiz" olacaktır. Değişik renkleri, kokulan ve yapılan ile bizleri böylesine büyüleyen bitkiler, çevremizdeki vazgeçemediğimiz eşsiz güzelliklerdendir. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampus Alanının kurulmasıyla birlikte, süs amaçlı olarak birçok yerli ve yabancı bitki kampus alanımıza dikilmiştir. Bugün birçoğu generatif forma da ulaşmış durumda olan bu bitkiler, kampusumuzun güzelleşmesinde gerçekten önemli bir role sahiptirler. Üniversitemiz kampus alanının florasını önceki çalışmalarımızda belirlemiştik (1-3). Doğal floranın belirlenmesinin yanı sıra kampus alanındaki süs bitkilerinin de belirlenmesinin, bitki örtüsünün tanıtımında bir bütünlük oluşturacağım düşünerek bu çalışmayı gerçekleştirdik. Listede yer alan bitkilerin adlandınlmasında ve yaygın Türkçe isimlerinin belirlenmesinde çeşitli kaynaklar (4-17) kullanılmıştır. Bitkiler okuyucuya kolaylık sağlaması için alfabetik olarak sıralanmıştır. Bitkilerin Latince isimlerinin yanında yaygın Türkçe isimleri yazılmış aynca ait olduğu familya parantez içinde verilmiştir. BULGULAR Araştırma alanında 49 familya ve 100 cinse dahil 117 adet süs bitkisi bulunmaktadır. Bunlar ağaç, çalı ve ot olmak üzere üç farklı formdadır. Bu bitkilerin bir kısmı ülkemizin doğal florasında bulunmakla birlikte kampus alanına yakın bölgelerde doğal olarak bulunmayan bitkilerdir. Bitkilerin diğer bir kısmı ise ülkemizde doğal olarak yetişmeyen yabancı kökenli taksonlardır. Bitki Listesi I. Ağaç ve Çalılar a. Kozalaklılar Abies nordmanniana (Stev.) Spach subsp. bornmuellehana (Mattf.) Coode & C ullen "Uludağ Göknan" (Pinaceae) Cedrus atlantica Manetti. "Atlas Sediri" (Pinaceae) Cedrus deodora Loud. "Himalaya Sediri" (Pinaceae) Cedrus libani A. Rich "Lübnan Sediri" (Pinaceae) Cryptomeria japonica D.Don "Japon Kriptomeryası" (Taxodiaceae) Cupressus arizonica Greene. "Arizona Servisi" (Cupressaceae) Cupressus sempervirens L. var. pyramidalis Nym. "Adi Servi" (Cupressaceae) Juniperus sabina L. "Sabin Ardıcı" (Cupressaceae) Picea abies (L.) Karst. "Avrupa Ladini" (Pinaceae) Pinus brutia Ten. "Kızılcam" (Pinaceae) Pinus maritima Mili. "Sahil Çamı" (Pinaceae) Pinus pinea L. "Fıstık Çamı" (Pinaceae) Tams baccata L. "Adi Porsuk" (Taxaceae) Taxus baccata L. var.fastigiata Loud "Sütun Şekilli Porsuk" (Taxaceae) b. Geniş Yapraklılar Abelia floribunda Desne "Çok Çiçekli Abelya" (Caprifoliaceae) Acer negundo L. "Dişbudak Yapraklı Akçaağaç" (Aceraceae) 26 Nisan-Mayıs-Haziran 1998 Sayı: 27

2 SAMSUN ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KURUPELİT KAMPUS ALANINDAKİ SÜS BİTKİLERİ (Saxifragaceae) Elaeagnus angustifolia L. "İğde" (Elaeagnaceae) Euonymus japonica Thbg. var. aurea "Japon Papaz Külahı" (Celastraceae) Fagus orientalis Lipsky "Kayın" (Fagaceae) Forsthya intermedia Zabel "Altın Çan" (Oleaceae) Fraxinus excelsior L. subsp. excelsior "Dişbudak" (Oleaceae) Hibiscıts syriacus L. "Ağaçhatmi" (Lamvaceae) Hippophae rhamnoides L. "Yabanî İğde" (Elaeagnaceae) Hydrangea hortensis Siebold "Ortanca" (Saxifragaceae) Juglans regia L. "Ceviz" (Juglandaceae) Koelreuteria paniculata Laxm. "Güvey Kandili" (Sapindaceae) Laburnum vulgare Griseb. "Adi Sarısalkım" (Fabaceae) Lagerstroemia indica L. (Oya Ağacı" (Lythracee) Laurocerasus offîcinalis Roemer "Kocayemiş" (Rosaceae) Ligustrum vulgare L. "Kurtbağrı" (Oleaceae) Liriodendron tulipifera L. "Lale Ağacı" (Magnoliaceae) Magnolia grandiflora L. "İri Çiçekli Manolya" (Magnoliaceae) Mahunia aauifolium (Prush) Nutt. "Mahunya" (Berberidaceae) Malus floribunda Sieb. "Kırmızı Çiçekli Elma" (Rosaceae) Resim 1: Cupressus arizonica Greene. Acer pseudoplatanus L. "Çınar Yapraklı Akçaağaç" (Aceraceae) Aesculus hippocastanum L. "Atkestanesi" (Hippocastanaceae) Albizzia julibrissin Durazz. "Gülibrişim" (Fabaceae) Amelanchier Medik. sp. "Taş Armudu" (Rosaceae) Arbutııs unedo L. "Kocayemiş" (Ericaceae) Berberis vulgaris var. atropurpurea Reg. "Hanım Tuzluğu** (Berberidaceae) Betula pendulu Roth. "Huş" (Betulaceae) Budleia davidii Franch. "Kelebek Çalısı" (Buddleiaceae) Catalpa bignonioides Walt. "Katalpa" (Bignoniaceae) Cercis siliauastrum L. subsp. siliquastrum "Erguvan" (Fabaceae I Celtis australis L. "Çitlembik" (Ulmaceae) Cestrum purpureum "Aberon" (Solanaceae) Cotoneasterfranchettii "Dağ Muşmulası" (Rosaceae) Cononeaster horizontalis Decne. "Yayılıcı Dallı Dağ Muşmulası" (Rosaceae) Crataegus monogyna jacq. fi. rosea plena "Katmerli Kırmızı Çiçekli Alıç, Akdiken" (Rosaceae) Cydonia japonica Pers. "Japon Ayvası" (Rosaceae) Cytisus scoparius (L.) Link "Süpürge Keçi tırtılı" (Fabaceae) Deutzia gracilis Sieb. et Zucc. "Havlu Püskülü, Doçya" Resim 2: Bmlleia davidii Eranch. Nisan-Mayıs-Haziran 1998 Sayı: 27 27

3 F. ÖZEN - M. KILINÇ - S. UZ Kesim 3: Crataegus monogyna Jacq. 11. roseaplena. Melia azedarach L. 'Tespih Ağacı" (Meliaceae) Nerium oleander L. "Zakkum" (Apocynaceae) Persica vulgaris Miller "Şeftali" (Rosaceae) Philadelphus coronarius L. "Filbahri" (Saxifragaceae) Phoenix dactylifera L. "Hurma" (Palmae) Pittosporum tobira (Thunb.) Ait. f. "Çin Yapışkan Tohumu" (Pittosporaceae) Platanus orientalis L. "Çınar" (Platanaceae) Populus alba L. "Ak Kavak" (Salicaceae) Populus pyramidalis Rozan "Piramidal Kavak" (Salicaceae) Kesim 5: Hibiscus nriacus L. Prunus divaricata Ledeb. var. atropurpurea "Kırmızı Yapraklı Süs Eriği" (Rosaceae) Prunus chinensis "Pembe Çiçekli Süs Eriği" (Rosaceae) Prunus serrulata Lindley. "Süs Kirazı" (Rosaceae) Pyracantha cocinea Roemer var. lalandi "Kırmızı Meyveli Ateş Dikeni" (Rosaceae) Pyracantha coccinea Roemer var. yunnanense "Turuncu Meyveli Ateş Dikeni" (Rosaceae) Rhododendron ponticum L. subsp. ponticum "Mor Orman Gülü" (Ericaceae) Kesim 4: Forsthva iıuerınedia Zabel. Kesim 6: Nerium oleander L. 28 Nisan-Mayıs-Haziran 1998 Sayı: 27

4 SAMSUN ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KURUPELİT KAMPUS ALANINDAKİ SÜS BİTKİLERİ Resim 7: Rhododendron ponticum L. subsp. ponticum. Robinia pseudoacacia L. "Yalancı Akasya" (Fabaceae) Rosafoetida J. Herrm. "Aşılı Gül" (Rosaceae) Sambucus nigra L. form aurea-variegata "San Alacalı Mürver" (Caprifoliaceae) Sequoia sempervirens (Lab.) Endi. "Sahil Mamut Ağacı" (Taxodiaceae) Spiraea vanhouettei "Beyaz Çiçekli İspir" (Rosaceae) Syringa vulgaris L. "Leylak" (Oleaceae) Symphoricarpus racemosus Pursh "Kırmızı İnci Çiçeği" (Caprifoliaceae) Symphoricarpus vulgaris Michx "Beyaz İnci Çiçeği Resim 9: l Uyuntum opulus-rosum L. (Caprifoliaceae) Tamarix tetrandra Pall. ''Ilgın" (Tamaricaceae) Tilia argentea Desf. ex DC. "Ihlamur" (Tiliaceae) Veronica salicifolia Forst. "Söğüt Yapraklı Yavşan" (Scrophulariaceae) Viburmum opulus-rosum L. "Kartopu" (Caprifoliaceae) Viburnıım tinus L. "Defne Yapraklı Kartopu" (Caprifoliaceae) Weigela coraensis Thunb. "Vangelya" (Caprifoliaceae) Yucca filamentosa L. "Avize Ağacı" (Liliaceae) c. Sarılıcılar Resim 8: Robinia pseudoacacia L. Resim 10: Weigela coraensis Thunb. Nisan-Mayıs-Haziran 1998 Sayı: 27 29

5 F. ÖZEN - M. KILINÇ - S. UZ Resim 11: Campsis radians Seem. Campsis radians Seem. "Borazan Sarmaşığı" (Bignoniaceae) Lonicera caprifolium L. "Hanımeli" (Caprifoliaceae) Lonicera tatarica L. "Tatar Hanımelisi" (Caprifoliaceae) Parthenocissus qııinquefolia (L.) Planch. "Beş Yapraklı Amerikan Sarmaşığı" (Vitaceae) Parthenocissus tricuspidata (Sieb. et Zuce.) Planch. "Üç Yapraklı Amerikan Sarmaşığı" (Vitaceae) II. Otsular Althaea rosea Cav. "Gulhatmi" (Malvaceae) Anrirrhinum majus L. "Aslanağzı" (Scrophulariaceae) Arabis L. sp. "Kazotu" (Brassicaceae) Armeria Willd. sp. "Çim Menekşe" (Plumbaginaceae) Calendula officinalis L. "Portakal Nergis" (Asteraceae) Callistephus chinensis Nees "Çin Saraypatı" (Asteraceae) Canna edulis Ker "Tespih Çiçeği" (Cannaceae) Carpobrotus edulis (L.) N.E. Br. "Makas Otu" (Aizoaceae) Cheiranthus cheiri L. "Adi Şebboy" (Brassicaceae) Chrysanthemum carinatum L. "Krizantem, Kasımpatı" (Asteraceae) Resim 12: Allhc a Cav. Dahlia variabilis Desf. "Yıldız" (Asteraceae) Dianthus barbatus L. "Hüsnüyıısuf' (Caryophyllaceae) Gazania rigens (L.) Gaertn. "Koyun Gözü" (Asteraceae) Gladiolus L. sp. "Glayöl" (Iridaceae) Godetia grandiflora Lindi. "Yer Açelyası" (Onagraceae) Helichrysum bracteatum Willd. "Saman Çiçeği" (Asteraceae) Hemerocallis L. sp. "Güngüzeli" (Liliaceae) Impatiens balsamina L. "Kına Çiçeği, Balsamin" (Balsaminaceae) iris germanica Forssk. "Süsen" (Iridaceae) Kniphofıa Mnch. sp. "Fener Çiçeği" (Liliaceae) Lampranthus blandus Schvvant "ikindi Çiçeği) (Aizoaceae) Maihiola incana R.Br. "Şebboy" (Brassicaceae) Pelargonium zonale (L.) Ait. "Sardunya" (Geraniaceae) Petunia hybrida Vilm. "Petunya"' (Solanaceae) Rudbeckia hirta L. "Güneş Şapkası" (Asteraceae) Saponaria ocymoides L. "Çöğen Otu" (Caryophyllaceae) Tagetes patula L. "Kadife Çiçeği" (Asteraceae) Viola tricolor L. var. hortensis DC. "Hercai Menekşe" (Violaceae) Zinnia elegans Jacq. "Kirlihanım Çiçeği, Cinya" (Asteraceae) KAYNAKLAR 1) Küınc, M. ve Özen, F., Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampus Alanının Florası, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Derg., 1(2), , ) Kılınç. M. ve Özen, F., A5 ve A6 Karelerinden Yeni Floristik Kayıtlar, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Derg.. 1(2) , ) Özen, F. ve Kılınç M., Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampus Alanı ve Çevresinin Florası: II (Eğer Tanmsal Araştırma Enstitüsü dergisi Anadolu'ya yayınlanmak üzere gönderildi). 4) Malın, Ş.. Büyük Bitkiler Kılavuzu, Ankara, ) Davis. P.H., Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. I-X, Edinburg, ) Huxley, A., Evergreen Garden Trees and Shrubs, Blandford Press, London, ) Kayacık. Hl, Orman ve Park Ağaçlannın Özel Sistematiği. Dizerkonca Matbaası, İstanbul, ) Kayacık, H Orman ve Park Ağaçlannın Özel Sistematiği. II. Cilt, Kutulmuş Matbaası, İstanbul ) Kayacık, Hl, Orman ve Park Ağaçlannın Özel Sistematiği, III. Cilt, İst. Üniv. Orm. Fak. Yay., İ. Ü. Yay. No: 1360, O. F. yay. no: 134, İstanbul, ) Kiaer, E., Garden Flovvers, Blandford Press, London, ) Kiaer. E., Garden Shrubs and Trees, Blandford Press, London, ) Oğu2, G. ve Yayıntaş, A.. Park ve Bahçelerimizin Süs Bitkileri, Ege Üniv. Fen Fak. Kitaplar Serisi No: 120, İzmir, ) Oral, N., İç Mekan Süs Bitkileri. Çevre Ltd. Şti. Yay. No: 2. Özsan Matbaası, Bursa ) Oral, N. ve Açıkgöz, E.. Bahçe Bitkileri, çevre Ltd. Şti. Yay. No: 3, Öner Matbaası, Bursa, ) Orçun, E., Süs Bitkileri, Cilt II, Ege Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 142. Ege Üniv. Matb., İzmir, ) Schönfelder. P. and Schönfelder, I., Was blüht am Mittelmeer. Franckh' sehe Verlagshandlung, W. Keller & Co., Stuttgart ) Seçmen, Ö., Gemici. Y., Leblebici, E.. Görk, G ve Bekat, L.. Tohumlu Bitkiler Sistematiği, Ege Üniv. Fen Fak.Kitaplar Serisi no: 116, İzmir, Nisan-Mayıs-Haziran 1998 Sayı: 27