Bilgisayar Yazılımları

Transkript

1 Bilgisayar Yazılımları

2 Yazılım Türleri Programlama Dilleri Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Örnek: C, Pascal, Delphi, Java, Visual Basic, Visual C İşletim sistemleri Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır. Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan MİB, ana bellek vb. kaynakları yönetir. Paket Programlar Paket program, içeriğinde kendi yükleme uygulamalarını ve obje kütüphanesini barındıran genelde birden çok fonksiyona sahip olan yazılımlardır. Çeşitli yazılım dilleri ile hazırlanabilmekte olup genelde masaüstü uygulamalarıdır. Örnek: Office Programları

3 İşletim Sistemleri İşletim sistemi; Bir bilgisayarda işlemlerin yapılabilmesini, Komutların yerine getirilmesini, Programların birbirleri ile uyum içinde ve sorun çıkarmadan çalışabilmelerini, Kullanacakları disk alanlarını ve araçların paylaşımını düzenleyen Kısaca bir bilgisayarın temel işlevini yerine getirebilmesini sağlayan yazılımlardır.

4 İşletim Sistemleri - Türleri Metin tabanlı işletim sistemleri: Tüm komutlar klâvye kullanarak girilir. Bu tür yazılımı çalıştırabilmek için komutları tam olarak bilmek gerekir. Örnek: PC-DOS, MS-DOS, Unix, Linux, Netware

5 İşletim Sistemleri - Türleri Grafik Arayüze Sahip İşletim Sistemleri: Komutlar fareyle, ilgili simgelere tıklama yapılarak verilir. Örnek: MacOS, OS/2, Windows 3.0, Windows 95, Windows 98, Windows Me, Windows XP, Windows 8, Linux

6 İşletim Sistemleri Grafik Arayüz Özellikli Güncel İşletim sistemleri Güncel Windows Sürümleri: Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10 Güncel Linux Sürümleri: Pardus, Linux Mint, Ubuntu, Debian, Mageia, Fedora, OpenSuse, Arch Linux, CentOS, PCLinuxOS, Slackware Linux, Redhat

7 İşletim Sistemleri Ücretli ve pahalı Kapalı kaynak kodlu Kullanımı kolaydır Kişiselleştirilebilir Yazılım ve donanım desteği üretici firma tarafından sağlanır. Ücretsiz Açık kaynak kodlu Kullanım kolaylığı sürümüne göre değişir Kişiselleştirilebilir Yazılım ve donanım desteği farklı kaynaklar tarafından sağlanır. Windows Linux

8 Yazılım Türleri Lisanslı Yazılım Kullanım haklarını satın almış ya da bu hususta bir sözleşme imzalamış bir kişi ya da bir grup tarafından kullanılabilen yazılımlardır. Ücretsiz Yazılım (Freeware) İnternet üzerinden, bilgisayar dergisi CD lerinden ya da kullanıcı grupları aracılığı ile dağıtılan ve hiçbir ücret talep edilmeyen yazılımlardır. Demo Yazılım Tanıtım programlarıdır. Geliştirme ya da pazarlama aşamasındaki bir yazılımın yeteneklerini gösteren kısıtlı sürümdür. Paylaşılan Yazılım (Shareware) Bilgi hizmet sunucuları tarafından kullanıcılara ücretsiz olarak ya da çok küçük bir abonelik ücreti ile dağıtılan ve deneme mahiyetinde olan yazılımlardır. Bu yazılımların genellikle gün gibi bir kullanım süresi bulunmaktadır.

9 Zararlı Yazılımlar Malware (Zararlı yazılım) Trojan (Truva Atı) Solucan (Worm) Virüs Casus yazılım (Spyware)

10 Zararlı Yazılımlar Virüs nedir? Çalıştığında bilgisayara zarar veren ve çoğalma özelliğine sahip bilgisayar programlarıdır. Kendi kendilerini çalıştırabilir ve çoğaltabilirler. Etkileri Uygulamalara zarar vermek, dosyaları silmek ve sabit diski yeniden formatlamak gibi bilgisayara zarar vermek amacıyla programlanmışlardır. Bazıları zarar vermektense, sadece sistem içinde çoğalmayı ve metin, resim ya da video mesajları göstererek fark edilmeyi tercih ederler. Bilgisayar hafızasını işgal ederek makineyi yavaşlatabilir, sistemin kararsız davranmasına hatta çökmesine neden olabilirler. Ek olarak birçok virüs, hata kaynağıdır ve bu hatalar sistem çökmelerine ve veri kaybına neden olabilir.

11 Zararlı Yazılımlar Truva Atları: İlgi çekici görünen ama aslında aldatmaya yönelik zararlı dosyalardır. Aslında arka planda dosya silmek gibi zararlı etkinlikler gerçekleştirmektedirler. Bilgisayar korsanlarının bilgisayarınızdaki kişisel ve gizli bilgilerinize ulaşmalarına imkân tanıyan gizli kapılar da yaratırlar. Truva atları aslında sanılanın aksine virüs değillerdir çünkü kendilerini çoğaltamazlar. Bir Truva atının yayılması için saklı bulunduğu eposta eklentisinin açılması ya da Truva atını içerir dosyanın internet üzerinden bilgisayara indirilip çalıştırılması gerekir.

12 Zararlı Yazılımlar Solucanlar: Çoğalan, bağımsız şekilde çalışabilen ve ağ bağlantıları üzerinde hareket edebilen programlardır. Virüs ve solucanlar arasındaki temel fark çoğalma ve yayılma yöntemleridir: Virüs çalışmak için konak ya da önyükleme sektörü dosyalarına ihtiyaç duyarken, makineler arası yayılım için taşıyıcı dosyalara ihtiyaç duyar. Solucanlar kendi başlarına bağımsız şekilde çalışabilir ve bir taşıyıcı dosyaya ihtiyaç duymadan ağ bağlantıları üzerinde yayılabilirler. Solucanlar sisteminizdeki önemli dosyaları tahrip etmek, makinenizi yavaşlatmak ve gerekli programların çökmesine neden olmak gibi zararlar yaratabilirler.

13 Zararlı Yazılımlar Casus Yazılımlar: Paylaşılan yazılımları üreten yazarlar, program içerisinde reklam yayınlatarak ürünü kullanıcıya satmadan da para kazanabilirler. Yazılımlara ait gizlilik politikalarında hassas ve tanımlayıcı verilerin sisteminizden toplanmadığı ve kimliğinizin belli olmayacağı belirtilse de kişisel bilgisayarınızı bir sunucu gibi çalışarak size ait bilgileri ve internet kullanımınıza ait alışkanlıklarınızı üçüncü kişi ya da kurumlara göndermektedir. Ayrıca bilgisayarınızı yavaşlatmakla, uygunsuz zamanlarda sinir bozucu pop-up pencereleri ekrana getirmekle ve ana sayfanızı değiştirmek gibi İnternet tarayıcı ayarlarınızı değiştirmekle ünlüdürler. Yasal olmayan bu tür yazılımlar büyük bir güvenlik tehdidi oluşturmakta ve temizlenmelerinin zor olması virüsler kadar baş belası olabileceklerini açıkça göstermektedir.

14 Güvenlik Yazılımları Şifreleme Yazılımları Güvenlik Duvarı Korsanların ya da kötü amaçlı yazılımların internet ya da ağ üzerinden bilgisayara erişmesini engellemeye yardımcı olabilir. Anti-virüs Yazılımları Virüs, trojan ve solucanlara karşı koruma sağlar. Anti-Spyware Yazılımları Casus yazılımlara karşı koruma sağlar.