YAŞAR MİRAÇ 1953 (1971) (1980). 3. 1), 1) ( ) ) ); 2011). NESRİN SAĞLAM

Transkript

1 YAŞAR MİRAÇ 1953 te Trabzon da doğdu. Mahallesindeki Cudibey İlkokulu nda ve Karma Ortaokulu nda okudu. Trabzon Lisesi ni (1971) ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili Bölümü nü bitirdi (1980). Şiir yazmaya ilkokul 3. sınıftayken başladı. Okullarda edebiyat kollarında çalıştı. Okul duvar gazeteleri çıkardı; Karma nın Sesi (ortaokul 1), Haykırış (lise 1). İlk şiir ödülünü Trabzon Lisesi 1. sınıfındayken yazdığı Pembe Lise adlı şiiriyle aldı. Lise 2 deki yarışmada Anadolu şiiri ikincilikle, Nal Fıkrası şiiri ise fıkra dalında birincilikle ödüllendirildi. İlk çocuk şiirlerini lise 3. sınıftayken sevdiği kızın küçük erkek kardeşi için yazdı ( Göncen e Şiirler ). Bugüne dek 19 şiir kitabı yayımlanan, birçok şiir ve sanat ödülü bulunan ozan, yaşamının her döneminde çocuklar için yazmayı sürdürdü. Ankara da öğrenimi sırasında yayımladığı Yeni Türkü Sanat Gazetesi nin 3. sayısını çalışan çocuklara ayırdı ve Kiraz Küpe adlı çocuk eki hazırladı (Haziran 1978) yılları arasında kurup yönettiği Yeni Türkü Şiir Yayınevi nde, birçok genç ozanın ilk kitaplarının da yer aldığı 40 ı aşkın kitap yayımladı. Yaşar Miraç ın şiirleri birçok dile çevrilmiş, bestelenen 100 ü aşkın şiiri ise tanınmış sanatçılarca seslendirilmiştir. Ozan, Muşmula ve Kemençecik adlı müzikli, danslı iki çocuk oyunu yazmış; çeşitli dünya yazarlarından Türkçeye çocuk kitapları çevirmiştir. Yaşar Miraç, çocuklar için yazdıklarını kendisine Lacivert Ozan diye adlandırdığı bir masal ozanının yazdırdığını söylüyor. Bu yüzden Türkçeye çevirdiği çocuk yapıtlarında doğrudan bu adı kullanıyor. Çocuklar için daha önce yayımlanan yapıtları; Bir Anadolu Masalı Bir Varmış ile Bir Yokmuş (Cumhuriyet Yayınları, 2009); Çaykolik Kedi (çeviri) (Nesin Yayınları, 2011). NESRİN SAĞLAM 1973 te Almanya da doğdu. Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü nü bitirdi. Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı nda, Profesör Neş e Erdok danışmanlığında yüksek lisans programını tamamladı ve 2015 yılları arasında sekiz kişisel sergi açtı. Sağlam, Nesin Yayınevi nden yayımlanan Japonya dan Öyküler, Çırak Hlapiç in Olağanüstü Maceraları, Lokman Hekim ve Çırağı, Adapa, Sevgi Deniz isimli çocuk kitaplarını resimledi. Aldığı Ödüller: DYO Resim Yarışması, ödül 1996 İMKB, 10. Yıl Resim Yarışması, mansiyon 1995 Tekel 8. Resim Yarışması, ödül 1995 Sabancı Ödülleri, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü ikincilik ödülü 1994 Ayşe Ercüment Kalmık Vakfi Desen Yarışması, birincilik ödülü

2 Ayrıntı: 1064 Dinozor Çocuk: 28 Küçük Beyaz Kâğıt Kayık Yaşar Miraç Resimleyen Nesrin Sağlam Dizi Editörü Nihal Ünver Son Okuma Ayten Koçal Yaşar Miraç, 2017 Bu kitabın Türkçe yayım hakları Ayrıntı Yayınları na aittir. Kapak Resmi Nesrin Sağlam Kapak Tasarımı Gökçe Alper Dizgi Hediye Gümen Baskı ve Cilt: Şekil Ofset A.Ş. Gümüşsuyu Cad. Litros Yolu 2. Matbaacılar Sit. 2 BB 6 Topkapı / İstanbul Sertifika No: ISBN Sertifika No.: Birinci Basım: Mayıs 2017 Baskı Adedi: 2000 AYRINTI YAYINLARI Basım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.:3 Cağaloğlu İstanbul Tel.: (0212) Faks: (0212) & info@ayrintiyayinlari.com.tr twitter.com/dinozorcocuk facebook.com/dinozorcocuk instagram.com/dinozorcocuk

3 > Yaşar Miraç Küçük Beyaz Kağıt Kayık Sevgili yeğenlerim Zeynep Naz ile Dursun Ata ya... DİNOZOR çocuk

4 4

5 küçük kağıt > beyaz kayık Anadolu nun binlerce köyünün birinde küçük bir okul varmış. Tek katlı, üç sınıflı, sevimli bir okul. Bahçesinde çocuklar koşuşuyor, ağaçlarda kuşlar ötüşüyor. Okulun tek öğretmeni ağaç gölgesindeki tahta bir iskemlede oturuyor. Önünde, maviye boyalı tahta bir masa. Öğretmen ders defterini açmış, hem öğrenciler için yazdığı notlara bakıyor, hem de onların bahçede oynamalarını gözetliyor. O sırada köy yolundan bir minibüs görünür. Tam okul bahçesinin kapısında durur. Lacivert giysili, beyaz gömlekli bir adam minibüsten iner. Çocuklar arasından öğretmene doğru yürür. Gelen bir ozandır. Lacivert giysiler giydiğinden ona Lacivert Ozan derlermiş. O, öğretmenin arkadaşıdır. Öğretmen onu okulunu görmeye, öğrencileriyle tanışmaya davet etmiştir. 5

6 6

7 Öğretmen yaklaşan ozan arkadaşını görünce çok sevinmiş. Hemen yerinden kalkıp onu karşılamış. İki arkadaş özlemle kucaklaşırken öğrenciler de bu lacivert giysili adama Hoş geldiniz! demişler. İki arkadaş bir zaman bahçede oturup konuşurlar. Daha sonra öğretmen çocuklara seslenir: Artık ders saati geldi, haydi sınıflara. Çocuklar hemen toparlanıp okula girmişler, sınıflarında sıralarına oturmuşlar. Öğretmen ve Lacivert Ozan üç sınıflı okulun sınıflarını birer birer gezmiş; öğrencilerle konuşup söyleşmişler. Öğretmen onun şiirler yazdığını anlatmış ve onlara ozanın bir kitabından şiirler okumuş. Öğrencilerden de şiir yazanlar varmış. Onlar da Ozan a kendi şiirlerini okumuşlar. Böylece bir ders geçmiş. Öğretmen, Bir sonraki ders resim yapacağız. Hava çok güzel. Birlikte dere kıyısına gidip dersi orada yapalım! Herkes resim defterlerini ve renkli kalemlerini yanına alıyor, tamam mı? demiş. Öğrenciler hep birden sevinçle yanıtlamış: Tamam öğretmenim. 7

8 8

9 Okulun biraz ötesinde, küçük korunun kıyısında bir dere şırıl şırıl akıyormuş. Öğretmen, Ozan ve çocuklar bu derenin kıyısında çimenlerde oturmuşlar. Öğretmen, Şimdi demiş, herkes oturduğu yerden gördüğü manzaranın resmini yapmaya çalışsın. Önce kâğıda kurşunkalemle bir taslak yapıyoruz; nereye neyin resminin geleceğini hesaplıyoruz. Gördüğümüz manzarayı kâğıdın boyutlarına sığdıracak kadar küçültüyoruz. Büyüklüklere dikkat ediyoruz. Biliyorsunuz, uzaktaki şeyler daha küçük görünür. Haydi başlayın. Çocuklar resim defterlerini açıp çalışmaya başlamışlar. Görüntü gerçekten güzelmiş: Dere, derenin kıyısında otlar, çalılar, çiçekler, taşlar, çakıllar. Arkada bir tarla ve sıra ağaçlar. Köyün bazı evleri, köyün camisinin kubbesi, minaresi, daha arkada yine yeşillikler, daha da arkada tepeler, ağaçlar, en arkada dağlar ve gök. Öğretmen ve konuğu Lacivert Ozan, çocukların resimlerine bakıyor, onlarla resimleri üzerine konuşuyorlarmış. Öğrenciler yarım saat resim çalışması yapmışlar. Derken öğretmenleri, Çocuklar, resimleri tamamlamayı daha sonraya bırakıyoruz. Şimdi konuğum size yazdıklarından anlatacak demiş. Öğrenciler de resim defterlerini kapatıp kalemlerini küçük çantalarına koymuşlar, ozanın söyleyeceklerini dinlemek için onun çevresinde toplanmışlar. 9

10 Lacivert Ozan, Size isterseniz şiirli bir masal anlatayım demiş. Çocuklar hep birden, Anlat anlat, şiiri de çok severiz, masalları da demişler. Lacivert Ozan çantasından bir beyaz kâğıt çıkarmış. Kâğıdı katlayıp katlayıp sonra açmış. Ortaya bir küçük beyaz kâğıt kayık çıkmış. Masalımızın adı: Küçük Beyaz Kâğıt Kayık demiş ve dereye yaklaşıp elindeki küçük beyaz kâğıt kayığı suya bırakmış. Kayık suda kayarak uzaklaşmış. Lacivert Ozan: İşte çocuklar, böyle bir Küçük Beyaz Kâğıt Kayık varmış. Bir çocuk onu böyle bir dereye bırakmış. Kayık derede akıp gitmiş, bakalım başından neler geçmiş. 10

11 Karıncalar Ülkesi nde İncecik derenin artık bir konuğu varmış. Gerçi daha önce kimi küçük çiçek yaprakları, tahta parçaları, plastik şişeler ona konuk olur, suyuyla birlikte akarlarmış; fakat onlar çok geçmeden bir çalıya, bir ota takılıp kalır çürüyüp giderlermiş. Bu kez konuğu oldukça değişikmiş: Küçük Beyaz Kâğıt Kayık! Derecik çok sevinçliymiş; çünkü bu yeni konuğu hem ışıl ışıl parlıyormuş hem de çok güzel yüzüyormuş. Çalılara, otlara tutulmadan ustaca, çevikçe davranıp, sularıyla güzel güzel kayıp ilerliyormuş. Çam kokularıyla, kuş sesleriyle, çiçeklerle süslü küçük bir koyakta* derecik kıvrıla kıvrıla akıyormuş. Sularındaki Küçük Beyaz Kâğıt Kayık la dağların, koyakların arasından süzülüyormuş. Kimi devrilmiş ağaç gövdelerinden, köprülerin altından geçiyorlar; kimi küçük dağ çiçekleriyle bezeli otlarla selamlaşıyorlar. Her yer yemyeşil bir örtüyle kaplıymış. Bu örtünün içinde renk renk çiçekler, kelebeklerin eğri büğrü, acemi uçuşları, arıların vızıltıları, kuşların şarkıları gün ışığında daha bir güzel görünüyor; çiy tanecikleri, uğurböcekleri ışıl ışıl parlıyormuş. * Koyak: İki yanı dağ ya da tepe olan, ortasından genellikle bir akarsu akan yerler. Daha büyük ve uzun olanlarına vadi denir. 11

12 Uzakta, dağ yamaçlarında ak örtüleriyle koyunlar kuzular otluyor, hoplayıp zıplıyor oynuyorlarmış. Geyikler, ceylanlar yeşil dalların arasından sıyrılıp dereciğin kıyısına geliyor boyunlarını uzatıp su içiyor, sonra tekrar yeşilliklerde yitiyorlarmış. Derecik de Küçük Beyaz Kâğıt Kayık da bu gördüklerinden sevinç duyarak akıyorlarmış. Böyle gün boyunca yol almışlar. Akşam oluyormuş, güneşin ışıkları gitgide pembeleşiyor, derecik pembemsi bir renge bürünüyormuş. 12 Kayıcık böyle tatlı tatlı bir akışla ilerlerken derenin küçük bir koluna sapınca önüne garip bir köprü çıkmış. Bu, bir ağaç dalı ya da gövdesi değilmiş. Üzerinden karıncaların, küçük böceklerin geçtiği, boğum boğum, altta küçük ayakları olan bir köprüymüş!

13 Gerçekten bu köprücük kırk ayaklıydı. Suyun bir kıyısından ötekine uzanmış uzun bir kırkayak böceğinden başka bir şey değildi. Karıncalara, böceciklere köprülük yapıyordu. Üstelik kırkayak bu işi çok seviyordu. Çünkü her böcek köprüden geçerken ona yiyecek bir şeyler veriyor o da çok yorulmadan, yiyecek sıkıntısı çekmeden köprü olarak yaşıyordu. Canı gezmek istediğinde kardeşi onun yerine geçiyordu. Küçük Beyaz Kâğıt Kayık şaşkın şaşkın yaklaşırken, köprü üstünde karıncalar, böcecikler bağırış çağırış içindeymişler. İriyarı bir çekirge tam köprünün ortasında dikilmiş duruyor, kimseye yol vermiyormuş. Karıncalara, böceciklere şöyle sesleniyormuş: Ben Deli Çekirgeyim! Deli Çekirge! Kırkayağa ne veriyorsanız geçerken Bana da vereceksiniz. Yoksa geçemezsiniz! Karıncacıklar, böcecikler bu engeli nasıl aşarız? diye kara kara düşünüyorlarmış. 13

14 Küçük Beyaz Kâğıt Kayık köprüye yaklaşınca çekirgeye seslenmiş: Hey, Deli Çekirge, iri çekirge Çekil böceklerin köprüsünden Yoksa pişman olursun bu işe! Sen de kim oluyorsun? Acayip mahluk! Hele bir yaklaş yanıma Tuz biber ekerim canına! Haydi iyilikle çekil oradan Bırak karıncalar, böcecikler Gitsinler bildikleri yoldan. Onlar seni ilgilendirmez Haydi git işine, haydi! Beni kimse durduramaz Suya dökerim yoksa şimdi Bu küçük böcecikleri. 14

15 Böyle deyip Deli Çekirge saldırmış köprüde bekleyen karıncalara, böceciklere. Küçük Beyaz Kâğıt Kayık dayanamamış bu kötülüğe. Hızla kayıp su yüzünden yaklaşmış Deli Çekirge ye ve burnuyla bir vuruşta düşürmüş onu sulara. Ne olduğunu anlayamamış zavallı Deli Çekirge, kaçmış zıplaya zıplaya ta uzaktaki kırlara... Karıncalar, böcecikler sevinçle kutlayıp bu olayı, Küçük Beyaz Kâğıt Kayık a teşekkür etmişler. Onu yanaklarından öpmüşler. Bizi bu Deli Çekirge den kurtardığın için çok sağ ol, mutlu günler geçir ey yabancı! demişler. Onu ülkelerindeki en büyük, en güzel kente konuk etmek istemişler. 15

16 Küçük Beyaz Kâğıt Kayık: Çok isterim karıncalar Fakat ben bir kayığım Yalnız suda yüzerim Karada nasıl gezerim? Karıncalardan biri: Kolayı var dost yabancı Her şeyin bir oluru var Seni şöyle bir omuzlar Taşır getiririz başkente Ya da bir arabacık yapar Sonra da iplerle Çekeriz seni karada Sen yeter ki bizim güzel Başkentimize Konuk ol. 16