HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANALİZİ TOPLANTILARI

Transkript

1 HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANALİZİ TOPLANTILARI Ocak,

2 ED RNE KIRKLAREL - TEK RDA - ÇANAKKALE Ocak

3 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ED RNE HUKUK HAK MLER GRUP SEL M YE SIRA PUAN ÖNER LER Hakimlerin usulle ilgili olarak (Örnek: Taraf te kili, tebligat, harç ve yarg lama giderlerinin hesaplanmas gibi konularda) hakimlere yard mc atanmas (Adli uzmanl k kadrosu ihdas edilmesi) Kesinle en kararlarda ihtiyati tedbirlerin kald r lmas için cra Dairelerince 1. 9,64 Mahkemelerden yeniden bu hususta karar istenmemesi htiyati Haczin kesin hacze dönü mesinden sonra ve borçlunun muvafakati varsa Mahkemeye teminat n iadesi için gelinmemesi. cra dairelerince taleplerin de erlendirilmesi ( Hukuk ve Ticaret Mahkemesi yaz i leri yönetmeli i 44. maddede de i iklik. Hakimlerin müstemir yetkilerinin atamalarla birlikte yap lmas 2. 9,64 Yetkilerde ihtisasla ma sa lanmas (Hukuk Hakimli i, Ceza Hakimli i eklinde) Mesle in niteli i gere i bir k s m meslek guruplar nda oldu u gibi y pranma 3. 9,64 süresi ve tazminat verilmesi olmad takdirde fazla çal man n ücretlendirilmesi 4. 9,36 Tayin yap lacak yerlerin ve tayin yap lacak ki ilerin belirli dönemlerde aç klanmas ve bu ekilde mazeret bildirimlerinin zamanda yap labilmesinin sa lanmas, tayin istenilecek yerlerin listeden seçilerek kurula sunulmas n n sa lanmas 5. 9,36 Küçük Adliyelerin kapat larak büyük adliyelere ba lanmas, büyük Adliyelerdeki Hakim Savc say s n n artt r lmas 6. 9,27 Hakim ve Savc lar n görevlerinden kaynaklanan özel durumlar sebebiyle sa l k kurulu lar nda tedavilerinin öncelikle yap lmas n n sa lanmas Bilirki ilik müessesesinin kurumla t r lmas, her ilde nitelikli ve yeterli 7. 9,18 say da uzman (Sertifikal ) bilirki ilik kurumu olu turulmas Bilirki ilerin verdikleri rapordan sorumluluklar n getirir yapt r m getirilmesi 8. 9,18 Emekli olduktan sonra maa taki dü ü ün kald r lmas 9. 9,09 Vatanda lar n do rudan Hakimlerle muhatap olmas n önüne geçilmesi için çözüm üretilmesi Yurtd adresine yap lacak tebligatlar yönünden tercüme evrak dahil tebligat hangi ülkeye ili kinse hatas z yap lmas bak m ndan Bakanl k ta bir birimin görevlendirilmesi, 10. 9,00 tebligatlar n h zland r lmas ve yurtiçinde yap lacak tebligatlar n usulüne uygun yap lmas için görevlilerin e itilmesi ya da adli tebligatlar yapan ayr bir adli birim olu turulmas Kurumlar aras tebligatlar n memur vas tas ile yap lmas için Tebligat Yasas ndaki hükmün geni letilmesi Uyap yaz l m n n pratikle tirilmesi, zaman kayb na yol açan uygulamalar n kald r lmas. Son i lem niteli inde olmayan evraklar n onama 11. 9,00 zorunlulu unun kald r lmas, Uyap taki zaman a m süresinin uzat lmas Uyap sisteminde ba ka birimden dosya görülme i leminde dosyan n tutana n n ya da karar n n görülmesinin sa lanmas 12. 9,00 Feragat, Sulh, kabul ve temyiz d ndaki havalelerin yaz i leri müdürlü ünce yap lmas n n sa lanmas 63

4 13. 8, , , , , , ,64 Soru turmalar n terfileri engelleyecek ekilde uzat lmamas k sa sürede sonuçland r lmas Hakim ve Savc lar hakk nda verilen isimsiz ve imzas z dilekçeler somut veriler içerse de i leme konulmamas, ayn ekilde sahte isim ve imzal dilekçelerinde i leme konulmamas, Müfetti hal ka tlar n n kald r lmas ya da Müfetti hal ka tlar nda orta not içeren ka tlar n ilgili ki iye tebli i müfetti tavsiyeler listesinin tefti kuruluna sunulmadan önce ilgili Adli Birime tebli edilerek varsa itirazlar n al narak de erlendirildikten sonra kurula sunulmas Tefti teki de erlendirmelerin objektif kriterlere ba lanmas, Tefti için gelen müfetti lerin Hakim Savc odalar n kullanmamas ayr odalar olu turulmas Has ms z davalar n ve yarg lamay gerektirmeyen i lerin mahkemelerin görevinden ç kar lmas Örnek: Vasiyetnamelerin okunmas, veraset, tereke tespiti, vasi tayini, delil tespiti sermeye tespiti, irketin nevi de i tirmesi v.b. bu davalar n noter veya ba ka birime devri Maddi hata niteli indeki (tapu ve nüfus kay tlar ndaki) hatalar n giderilmesi hususunda ilgili idarelere yetki verilmesi TAKB S in Uyap üzerinden uygulamaya geçilmesi ve mahkemelerin ç kt alabilmelerinin sa lanmas Yarg tay da içtihatlar n birle tirildi i ayr bir birim olu turulmas, farkl içtihatlar ç kt zaman bu birimin içtihatlar n birli ini k sa sürede sa lamas, Yerel mahkemelerin ayn anda ayn karar vermelerinin sa lanmas Yarg tay karalar na Türkiye genelinde tüm avukatlar ve meslekta lar n kendilerindeki kararlar eklemeleri suretiyle kavramdan ve maddeden ula labilecek yaz l m sistemi olu turulmas, ayr ca hukuki konularda birbirleriyle ileti im kurmalar n n sa lanmas (Facebook gibi) HSYK n n ilke kararlar nda de i iklik yap lmas a amas nda hakim ve savc lar n görü lerinin al nmas yap lan de i ikliklerin gerekçelendirilmesi Yarg tay daki düzelterek onama uygulamas n n hakimin takdir yetkisine müdahale edilmeden geni letilmesi, Yarg tay n yerel mahkemelerin takdirine ba l hükümlerde bozma yetkisinin s n rland r lmas (Örnek: Manevi tazminatta de er) Yarg tay n esasa ili kin olmayan bozmalar yapmamas, bozma yerine dosyan n mahalline geri çevrilmesi yolunun kullan lmas (Örnek: Hakimin Zab t katibin imza noksan nda) Mahkemelerin birden fazla s fatla bakt klar davalarda salt s fat n gösterilmemesi sebebiyle bozma yap lmamas gerekirse düzeltilmesi Geçici görevlendirilmelerin çözüme kavu turulmas (Örnek: Dil kursuna, do um izni ya da askerlik nedeniyle görevinden ayr lan hakimin yerine bakan hakimlerin sorunlar n n çözülmesi) 20. 8,55 Hakim ve Savc maa lar n n HSYK taraf ndan belirlenmesi 21. 8, , ,36 Askeri Ceza Kanunundan kaynaklanan ceza davalar n n Adliye Mahkemeleri görevinden ç kar lmas ya da talimatlar n k tas komutanl na yaz larak ceza mahkemelerinin toplu olarak askerlerin ifade al nmas için gönderilmesinin önüne geçilmesi Davalar n nitelik ve niceli ine göre Uyap üzerinden dosya puan sisteminin getirilmesi. Mahkemenin puan doldu unda kurulun çözüm getirmesi Ceza Nöbeti tutan Hakim ve Savc lar ve personelin i in niteli i gere i servisle ula mlar n n sa lanmas Nöbetçi Hakimlerin dinlenme haklar n n yasal olarak düzenlenmesi ve nöbet ücreti verilmesi Belli say n n alt nda Hakimin görev yapt A r Ceza Merkezlerinde Hukuk Hakimlerinin de nöbet tutmalar n n sa lanmas 64

5 Duru ma salonlar n n her mahkeme için ba ms zla t r lmas.(her 24. 8,36 mahkemenin haftan n 5 günü duru ma yap lmas imkan n n sa lanmas ) Adliyelerin ba ms z binalara kavu turulmas (Edirne Adliyesi Valili e ba l oldu undan hafta sonlar s nma problemi) 25. 8,27 Devlet kurumlar n n davalar nda gereksiz temyizlerin önüne geçilmesi için temyizden feragat prosedürünün h zland r lmas 26. 8,27 Hukuk Mahkemelerinde talimat evrak n n fiziki olarak gönderilmeden, talimat masraf n n da elektronik ortamda havale edilmesinin UYAP sistemi üzerinden sa lanmas 27. 8,18 Adliyelerde güncel, uygulamaya yönelik kitaplarla donan ml kütüphaneler olu turulmas 28. 8,09 Her adliyeye puan verilerek (Bölge sisteminden farkl olarak) Hakim Savc lar n toplad klar puana göre atama yap lmas 29. 8,00 Yarg tay daki not sisteminin kald r lmas ya da objektif not kriterlerinin getirilmesi, Yarg tay dan i geçirme ve not zorunlulu unun mesle e yeni ba layanlar için 5 y l yeti me süresi öngörülüp kald r lmas, ba ka k staslarla terfi ettirilmesi Asliye Hukuk Mahkemelerinde Cumhuriyet Savc lar n n duru maya kat lma zorunlulu unun kald r lmas, kararlar n görüldüsünün yap lmas Tahkim, Arabulucu, Hakem müesseselerine i lerlik kazand r lmas, 30. 8,00 Sulh Hukuk Mahkemelerinde, pazarl kla sat talep edilen vesayet davalar nda verilen kararlarda Asliye Hukuk Mahkemesinin denetim makam yetkisinin kald r lmas, Kamula t rma Kanununun 12 ve 15. maddelerinin yeniden düzenlenmesi (Bilirki i say s n n azalt lmas, bilirki ilerin duru maya gelme zorunlulu unu kald r lmas emsal ibraz zorunlulu unun kald r larak yerine objektif y ll k fiyat listelerinin olu turulmas (Örnek: Noterlerin kasko de erleri gibi) 31. 8,00 Adalet akademisinin devaml hizmet içi e itim faaliyetlerini sürdürmesi 32. 8,00 Hakim ve Savc lar n can güvenli inin sa lanmas yönünden ciddi çözümler üretilmesi 33. 7,91 Uzmanl k gerektiren davalar n llerde toplanmas 34. 7, , , , , , , ,36 Reddiyat makbuzlar vb belgelerin hakimin ekran na dü ürülmemesi, ceza nöbetleri s ras ndada tutuklama müzekkeresinin ç kar lmas n n hakimin karar onaylanmas art na ba l olmaks z n ç kart labilmesi Adli tatil ile ilgili olarak önceki uygulamaya dönülmesi ya da Adli tatilde mahkemelerin her türlü davalara bakabilmesi Büyük Adliyelerde talimat i lerine bakmak üzere Talimat Hakimli i kurulmas (Talimatlar n k sa sürede dönmesinin sa lanmas için) Görevli hakimin geçici olarak görevinden ayr lmas durumunda yerine kararname beklenmeden görevlendirme yap labilmesi geçici yetkilendirmelerde komisyon görü ü alarak yetkilendirilme yap lmas Örn: çocu u olan bir hakimin yetkilendirilmesinde ya ad sorunlar n gözetilmesi Baz davalarda hükmedilen de er ile vekalet ücreti aras ndaki orans zl n çözüme kavu turulmas na yönelik AAÜT de düzenleme yap lmas (Örn: 50 liral k bir davada 550 lira vekalet ücretine hükmedilmesi) ya da hakime bu konuda orant sal takdir yetkisi verilmesi Lojmanlar n acil bak mlar nda bürokrasiden ar nm bir ekilde i leyi getirilmesi Mahkeme mühürlerinde Avrupa standartlar nda mühür sistemine geçilmesi silik, okunaks z, kolay taklit edilebilir mühürlerin kullan lmas n n b rak lmas Mali mevzuattaki belirli miktar n üzerindeki parasal i lemlerin bankalar arac l yla yap lmas düzenlemesinin HUMK.a yans mas ve

6 maddedeki ispat n kolayla t r lmas bak m ndan yeniden yasal düzenleme yap lmas 42. 7,27 Ticaret Mahkemelerinde i bölümü itiraz n n görev olarak de i tirilmesi 43. 7,27 Ke if harçlar n n ke if heyetinin yollu u d ndaki k sm n n kald r lmas, vatanda n ma duriyetinin bu ekilde önlenmesi Yerel mahkemelerde vesayet ve tereke hesap kontrollerinin 44. 7,18 mahkemelerinin görevinden ç kar l p ihdas edilecek adli hizmet uzman kadrosundaki personellere devredilmesi, mahkemelerin verilecek raporu denetlemesi 45. 7,09 stinaf Mahkemelerinin ivedilikle faaliyete geçirilmesi 46. 7,00 Haks z davalar n aç lmas n n önlenmesi yönünden ret harc n n maktu harc n üzerinde nispi harçla orant l bir düzeyde belirlenmesi Baz davalarda gerekçe yaz lmas n n karar ve ilam harc n n yat r lmas ko uluna ba lanmas (Örn: Anla mal Bo anma) 47. 7,00 Kemikle mi Kadastro Mahkemesi dosyalar için gerekirse Kadastro davalar na bakan Yarg tay dairelerinden geçici görevlendirme yap l p dosyalar n bitirilmesi ve Mahkemelerin kapat lmas 48. 6,73 Küçük ilçelerde görev yapan personelin belli aral klarla tayinlerin yap lmas Mesle e yeni al nan personeller için i e al nd yerde en az 5 y l çal ma zorunlulu unun getirilmesi Personel al mlar nda nitelik aranmas, yeterli personel al nmas 49. 6,64 Gaiplik davalar nda 6 ayl k birinci ilandan sonra ikinci ilan zorunlulu unun Medeni Kanundan kald r larak de i iklik sa lanmas 50. 6,27 Zorunlu müdafilikte UYAP üzerinde nöbetçi avukat n adliyeye zaman nda gelmesi yönünde gerekli düzenlemelerin yap lmas 51. 6,09 Sulh Hukuk Mahkemesi Asliye Hukuk Mahkemesi ayr m n n görev yapan hakimlerden daha fazla yararlan lmas aç s ndan ve yetkilendirme kolayl bak m ndan kald r lmas 52. 6,00 Komisyon üyelerine huzur hakk verilmesi, ya da bölge komisyonlar kurularak söz konusu komisyonda görev yapanlara ba ka ek i verilmemesi 53. 6,00 stinaf Mahkemeleri kuruldu u takdirde Tetkik hakimleri görevlendirilmesi ya da hakimlere yard mc Hukuk Fakültelerinden mezun Adli Hizmet Uzmanlar atanmas 54. 5,91 Mal rejimi yönünden davalar n uzamas na neden oldu undan, makul ölçüde yeni yasal düzenleme yap lmas 55. 5,36 Velayeti düzenleyen yasa maddesinde de i iklik yap larak velayetin anne ve baba taraf ndan birlikte kullan lmas yönünde düzenleme yap lmas 56. 3,82 Artan izinlerin zorunlu haller d nda aral k ay nda kullan lmamas n n sa lanmas 57. 3,27 Celse harc n n otomati e ba lanmas 66

7 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ED RNE CEZA HAK MLER DÖRDÜNCÜ GRUP SIRA PUAN ÖNER LER 1. 9, , , , , , , ,53 Hakimlerde ihtisasla ma sorunu; Hukuk ve ceza hakimi ayr m. Yarg da ihtisasla ma sorunu vard r. Çözüm için hukuk hakimi, ceza hakimi ayr m gözetilerek tayin ve yetkilendirme yap lmal d r. Tayin olunacak hakimlerin bunu bilmemeleri sorunu; Tayin ve atamalarda, tayin ve atama isteyen hakim ve savc lar n durumu ile bulunduklar yerde görev süresini tamamlayan hakim ve savc lar n durumu kurulda de erlendirildikten sonra tayini ç kacak hakim ve savc lar n isim listesinin ve ne zaman haklar nda kararname ç kaca hususunun yay nlanmas, yay nlanan bu listeye öncelikle itiraz yolunun aç lmas, ikinci a ama olarak tayin tasla yay nland ktan sonra gerekçeli itiraz n yap labilme yollar n n mevzuatla düzenlenmesi. Döner sermaye sorunu; Biriken yarg harçlar n n adliyeler yada Adalet Bakanl nezdinde olu turulacak bir havuz ile belli bir miktar n n bütün hakim ve savc lara ve adalet personeline e it olarak da t lmas, Daha evvelki kazan mlar n çe itli düzenlemeler ile hakim ve savc lardan al nmas sorunu, Te kilat n görü ü al nmadan ke if ve yol giderleri ile ilgili yap lan düzenlemeler ile adalet personeline katk sa layan havuz sisteminin tekrar hayata geçirilmesi, bu tür daha evvel kazan m niteli inde bulunan uygulamalar n te kilat n görü ü al nmaks z n kald r lmamas. Hakim, savc larda y pranma meselesi; Hakim ve savc larda y pranma süreci yo un olarak ya and ndan bununla ilgili y pranma tazminat n n ödenmesi yada y prand sürelerin emeklili e say lmas ile ilgili düzenleme yap lmas, Hakim say s n n yetersizli i bir sorun olarak ortaya ç kmaktad r. Bu sorunun giderilmesinde mevcut hakim ve savc say s n n en k sa süre içerisinde artt r lmas ve atamas yap lacak yerin i durumu dikkate al nmak suretiyle hakim atamas yap lmas n n gözetilmesi sorunun çözümüne katk da bulunacakt r. Hakim ve savc aleyhine görevleri sebebiyle tazminat davas aç lmas sorunu; Görevleri nedeniyle hakim ve savc lar n görevi kötüye kullanma ile sonuçlanan bir mahkumiyet hükmü almas halinde ancak aleyhine tazminat davas aç labilmesi aksi halde görevi ile ilgili yapm oldu u i lemlere dair hakim ve savc hakk nda tazminat davas n n aç lamamas ve buna ili kin yarg lanma ile ilgili yasal düzenlemenin hayata geçirilmesi. Hakim say s n n daha etkin kullan lmamas sorunu, Çözüm yüzölçümü ve nüfus esas kriterleri göz an na al narak atamalar n yap lmas, adli yap lanma idari yap lanmay takip etmek zorunda de ildir. Alt bölgelerin kapat lmas gereklili ine dair sorun; Hakim ve savc yetersizli i de dikkate al nmak suretiyle i yüküne bak lmaks z n 4 ve 5. bölgelerdeki adliye te kilatlar n n kapat lmak 67

8 9. 9, , , , , , , , , , ,06 suretiyle bölge sistemine benzer bir sistemin getirilerek te kilat n buna göre olu turulmas. Nöbet sorunu; Nöbet tutan hakim ve savc lar nöbet tutmalar kar l nda (mesai saati d ) yasal nöbet tazminat n alabilmeli Emekli maa n n dü ük olmas sorunu; Emekli olduktan sonra, emekli maa lar n n dü ece i endi esi ile meslekten ayr lmayan ve verimli olmayan hakim ve savc lar n emekliye te vik etmek ve dolu kadrolar n bu suretle aç lmas n sa lamak için emekli sonras emeklilik maa lar n n dü ük olmas n n önüne geçilmesi ve bu hususta iyile tirmeler yap lmas. ddianamelerle dava aç lmas sorunu; Mahkemelere beraat karar verilece i tensip a amas nda belli olan iddianamelerle dava aç lmas, Cumhuriyet Savc l taraf ndan müfetti taraf ndan ele tiriye tabi tutulabilir endi esiyle sübut delilleri bulunmayan tahkikatlarda dava aç lmas n n son bulmas. Uzmanla ma sorunu; Hakim ve savc lar mesle e ba lad ktan itibaren belli bir alanda, örne in hukuk yada ceza alanlar nda ihtisasla mak suretiyle görevine devam etmesi ayr ca hakim ve savc lar n yüksek lisans, doktora gibi bilimsel alanda çal ma yapabilmesinin önünün aç lmas, yapm oldu u bilimsel kariyer ve çal malar n n tayin ve terfilerde dikkate al nmas. ddianamenin iadesi müessesesinin etkinli inin olmamas sorunu; Haz rl k tahkikat yeterli olarak yerine getirilmeden mahkemelere dava aç lmakta olup bu sorunun giderilmesinde Yarg tay uygulamalar ile i lemez hale gelen iddianamenin iadesi müessesesinin etkinle tirilmesi ile ilgili ayr nt l yasal düzenleme yap lmas. Ceza yarg lamas nda usul hükümlerinin uygulanmas ile ilgili sorunlar; Ceza yarg lamas nda usul hükümleri hakimi ba lamaktad r. Çözümü baz suçlarda hakim yoklukta karar verebilmeli ayr ca s rf para cezas n gerektiren suçlarla ilgili hakim san k ifadesini almay beklemeksizin karar verilmeli. CMK 195 in alan geni letilebilir. Yard mc personelin say sal yetersizli i sorunu; Adliyede hakim ve savc lar n birlikte çal t personel say s ndaki yetersizlik, bu sorun yeni personel al m ile giderilerek hakim ve savc lar n çal mas nda yard mc eleman aç giderilebilir. Uzla ma ile ilgili sorunlar; Uzla ma ile ilgili yasal düzenlemeler yeniden gözden geçirilerek daha i ler hale getirilmeli ayet böyle bir düzenleme yap lmayacak ise etkin olarak uygulanmayan uzla ma müessesi kald r lmal. Ceza ve hukuk hakimli i ayr m sorunu, Çözüm olarak Ceza ve hukuk ayr m yap lmal uzmanla ma ve atama buna göre olu mal, ayr ca sorgu hakimli i müessessi i yükü fazla olan yerlerde olu turulmas kar la labilecek sorunlar n giderilmesinde faydal olabilir. Hakim ve savc yetkilendirilmelerinde, daha evvelki alandan farkl alanlarda yap lan görevlendirmeler sorunu Çözüm olarak, yetkilerin belirlenmesinde kriterler olu turulmal hakim bunu bilmeli, uzmanla ma ve daha evvelki görev yerindeki yetkiler dikkate al nmal d r. yükü yo un olmas na ra men esasa ili kin olmayan konularda mahkemelere idari nitelikte görevleri de yerine getirmesi sorunu, Çözüm olarak, bu hususta yeti tirilmi e itimini görmü hukuk fakültesi 68

9 20. 8, , , , , , , , , , , , ,53 mezunlar ndan olu an nitelikli personelin mahkemeler nezdinde görevlendirilmesi yada mahkemeler yaz i leri müdürlerinin hukuk fakültesi mezunu olmas veya bu alanda yeti tirilmi ki ilerden olmas Bölge sorunu, Çözüm olarak bölgelerin yeniden de erlendirilme ve derecelendirmeye tabi tutulmas, ikayete ba l suçlar n i yükünü artt rmas sorunu; ikayete ba l suçlar kapsam n n geni letilmesi yarg n n i leyi ine h z kazand racakt r. Bir k s m suçlar n suç olarak düzenlenen özel hukuk kaynakl, örne in mal beyan nda bulunmama kar l ks z çek ke ide etme, taahhüdü ihlal suçlar n n i yükünü artt rmas sorunu; Bu nitelikteki suçlar suç olmaktan ç kar labilir. Temyiz edilen dosyalar n Yarg tay da bekleme süreleri sorunu; Hükme ba lanan dava dosyalar n n Yarg tay da bekleme sürelerinin yasal mevzuat ile düzenleme alt na al nmas. Lojman sorunu, Hakim ve savc lar n görev yapm olduklar yerlerde sivil vatanda lar ile ev sahibi kirac ili kisine girmeden meslek onuruna ba da r lojmanlar yap lmak suretiyle bar nmalar n n sa lanmas, ayr ca mevcut lojmanlar n belli zaman aral klar nda ve beklenmeyen hallerde zaman aral na bak lmaks z n bak m ve onar m n n yap lmas. Hakim ve savc lar n esas görevi d nda bulunan konulara bakmas sorunu, Çözüm; hakim ve savc lar n uzla t rma ve benzeri konularda i in esas na etkin olmayan bir k s m usulü i lemleri yerine getirmesinde yarg lama faaliyeti aksad nda bu hususlar n olu turulacak yada mevcut kurumlar taraf ndan yap lmas, hakim ve savc n n bu i lere ayr ca bakmamas. Hükmen tutuklular n artla tahliye sorunu; Hüküm ile birlikte tutuklulu unun devam na karar verilen san klar n alm olduklar ceza süresi dikkate al narak pozisyonun gerekti inde hükümlü gibi de erlendirilmek suretiyle süresinin dolmas halinde artla tahliye edilebilmesinin yasal yolunun aç lmas Rutin tefti sorunu; Yarg sal faaliyetler ile ilgili yasa yollar n n düzenlenmesi kar s nda tefti in rutin olarak yerine getirmesinin son bulmas, bir soru turma lüzumu d nda müfetti denetiminin yap lmamas. Yetki de i ikli i ve tayin nedeniyle terfi edilebilecek çal ma süresinin bölünmesi ve bu suretle hakimin i yüzdesinin dü ük kalmas sorunu; Çözüm; bununla ilgili çal an süresinin aya bölünmek suretiyle aya dü en i say s na göre terfi kriteri belirlenmesi. Adli T p Kurumuna gönderilen bir k s m dosyalar n randevu tarihlerinin ileri tarihler olmas nedeniyle yarg laman n uzamas sorunu; Çözüm Adli T p Kurumunun daha modernize edilmek ve te kilat alt yap s n güçlendirmek suretiyle nitelikli personel say s n n artt r lmas. Adliyelerde profesyonel yöneticilik sorunu; Yarg sal ve kurumsal faaliyetler ve temsil d nda idari nitelik ta yan konularla ilgili adli hizmet uzmanlar n n görev tan m yap lmak suretiyle görevlendirilmesi, De i ik i lerin terfide dikkate al nmamas sorunu. Hakimlerin daha verimli çal mas aç s ndan i cetvelinde bulunmayan de i ik i lerin terfide dikkate al naca bir sistemin getirilmesi. Yüksek yarg üyeli ine seçimlerde objektif k staslar n getirilmesi sorunu; Çözüm olarak bu hususta belli nitelikleri ta yan ki iler aras nda s navla 69

10 33. 8, , , , , , , , ,12 seçim. Tefti lerde hal kâ d düzenlemesi sorunu, Tefti lerde müfetti çe düzenlenecek hal ka d uygulamas n n kald r lmas gerekmektedir çünkü bu de erlendirmeler somut olmay p soyut niteliktedir. Yarg tay bozmas sonucu san k ifadelerinin al nmas n n beklenilmesinde yarg laman n uzamas sorunu, Çözüm; daha evvel ifadesi ek savunmas al nm san klar n ifade ve ek savunma al nmas gerekli olmad nda, ça r kâ d ile yetinilmesi ayr ca bozmaya kar beyanlar n n sorulmas n n beklenilmemesi, R zaya dayal gayri resmi evliliklerde ya küçük çocuklara kar cinsel istismar eylemlerinde ceza yapt r m n n a rl ve sosyal yap n n zarar görmesi nedeniyle olu an sorunlar Çözümü olarak eski 765 TCK daki 434. maddesi benzeri bir yasal düzenlemenin çok acil ve önemle getirilmesi gerekmektedir. Adalet Akademisinin yetersizli i sorunu, Çözüm olarak, mevcut kadro nitelikli kadro ile zenginle tirilmesi, Hakim ve savc lar n yetki de i ikliklerinde alan de i mesi halinde meslek içi e itim olarak oryantasyonun sa lanmas, Adalet akademilerinde e itim kadrosunda görevlendirilen, örne in Yarg tay üyesi, daire tetkik hakimlerinin bilgisi ile birlikte sunumda da yeterli olmas, Adalet Akademisinin e itim kadrosu ile ilgili taleplerinin ilgili kurumlar taraf ndan yerine getirilmesi ile ilgili yasal düzenlemeler yap lmas. Akademilerde uzmanl k e itimi alan hakimlerin e itimini ald klar alanlar için kurul taraf ndan yetkilendirilmesi, buna ili kin uzmanl k e itimi müracaat ko ullar, ba vuruda bulunacak hakimlerin nitelikleri ile ilgili yasal düzenleme yap lmas. Tatbikat n içinden gelen ayn zamanda ilgili alan itibariyle akademik kariyere sahip hakim ve savc lar n akademi bünyesinde daimi e itim kadrosunda görevlendirilebilmeleri. Güvenlik sorunu; Çözüm; hakim ve savc lar n yapm olduklar görev dikkate al narak sadece silahla zarar vermenin mümkün olmay p ba ka surette de zarar vermenin mümkün olmas kar s nda, herkesin rahatl kla odalar na girme imkan n n bertaraf edilmesi suretiyle güvenliklerinin sa lanmas hususunda idari önlem içerikli düzenlemeler yap lmas. Terfi sistemi sorunu; Yarg tay a giden dosya say s ndaki zorunlulu un ve belli say daki dosyas n n notlanm olmas zorunlulu unun kald r lmas. Mesai d nöbetlerde bu nöbetin zaman belirlemesi sorunu; Nöbetçi olarak kalan hakimler aç s ndan nöbetin son bulaca saatin yasal olarak belirlenmesi gerekmektedir. Herhangi bir saatte gece hakimin nöbet sebebiyle ça r lmas meslek ile ba da mamaktad r. Adli personelin mali haklar ile ilgili sorunlar; Adliyede personelin çal mas ile orant l ücret alamamas nedeniyle verimlili inin zaman içerisinde dü mesi yarg sal faaliyete de yans maktad r. Çözüm; yard mc yarg personelinin özlük haklar n n düzeltilmesi ve gelirlerinin artt r lmas. Yarg tay da bir k s m esasa etkin olmayan hususlarda bozmalar ile ya anan sorunlar; Yarg tay taraf ndan usulü ve ikmali i in esas na etkili olmayacak hususlardaki bozmalar n yap lmamas için buna dair mevzuatta düzenleme yap lmas. 70

11 42. 8, , , , , , , ,59 stinaf mahkemeleri kurulmas n n mevcut hakim, savc kadrosu kar s nda yarg faaliyetini yava latma tehlikesi ve sorunu; Çözüm; istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesinin hakim ve savc say s acilen yeterli hale getirildikten sonra ve te kilatta buraya yap lacak görevlendirmeler sebebiyle nitelikle hakim ve savc aç n n olu mayaca bir ekilde yerine getirilmesi ayr ca Yarg tay Hukuk ve Ceza Daireleri nin say s n n artt r lmas ve Yarg tay kanununda inceleme ve denetim ile ilgili düzenleyici yasal çal malar yap lmas bu sorunun çözümüne katk sa layacakt r. Mahkemeler nezdinde çal an personelin hakiminin tasarrufu olunmaks z n görev yerinin de i tirilmesine ili kin sorun; Hakim ve savc lar n birlikte çal t personelin hakim ve savc onay olmaks z n komisyonlarca nakil ve atamalar ve mahkeme de i imi söz konusu olabilmektedir. Bu sorunun giderilmesinde bu personelin kontrolünün çal t mahkeme hakimine b rak lmas sorunu çözecektir. Adliye personelinin verimli çal t r lmas sorunu; Adliye personelinin daha verimli olabilmesi için objektif performans kriterleri getirilmelidir. Çözüm; ayda bir durumu de erlendirilerek puanlama yap labilir. Performans artt r lmas nda personelin ödüllendirilmesi yöntemi getirilmesi bir çözüm olarak ele al nmal d r. Zorunlu müdafilik kavram n n kapsam n n daralt lmas sorunu; Bu müessesenin kullan m n n san n iste ine ba l tutulmas gereklidir. Uygulamada san k müdafileri savunmaya etkin olarak katk da bulunmamaktad r. 18 ya ndan küçük ma durlara vekil atamas ndaki kanuni zorunluluk sorunu. Çözüm; velisinin suça kat lmad durumlarda müdafii tayininin ma durun velisinin istemine ba l tutulmas. HAGB uygulamas ile ilgili sorun; HAGB yeniden düzenlenmeli u andaki uygulama yarg laman n yava lamas na sebebiyet vermektedir. Çözüm hakimin HAGB uygulamas na ili kin k s tlay c kay tlar n kald r lmas. Ayr ca HAGB uygulamas nda maddi ve manevi zarar n giderilmesi taraflar aras ndaki mutabakat metnine ba lanmak suretiyle hakim taraf ndan uygulanmal ayet mutabakat yok ise hakim taraf ndan uygulanmamal. Mahkemeler ve savc l klar n ayr bütçesinin olmas meselesi; Çözüm olarak, komisyonlar nezdinde mahkemelerin tamam nda kullan lmak üzere bütçe olu turulmas ayr ca Cumhuriyet Ba savc l nezdinde savc l k için ayr bütçe olu turulmas. Bu hususta yak nmalara son verebilecektir. Tek A r Ceza Mahkemesinde Ba kan n olmamas durumunda heyete ba kanl k yapma sorunu; Tek A r Ceza Mahkemesi olan yerlerde ba kan n görevini herhangi bir sebeple yapamad durumlarda heyet d ndan gelen üye k demli olmas halinde bilmedi i dosyalar için çal mak ve bu suretle kaybetti i zaman sebebi ile kendi i lerinden geri kalmas söz konusu olabilmektedir. Bunun çözümü ise as l heyetin k demlisinin ba kanl k etmesidir. Hukuk fakültesi ö rencilerinin tatbiki e itim sorunu; Hukuk fakültesi ö rencilerinin son senelerinde üniversiteler taraf ndan belirlenen gruplara göre 15 er gün adliyelerde A r Ceza Mahkemeleri ve Asliye Hukuk Mahkemelerinde prati e yönelik staj görmesi ayr ca gördükleri staj ile ilgili de erlendirme formlar n n bu mahkeme ba kan ve 71

12 50. 7, , , , , , , , , , ,12 hakimleri taraf ndan doldurulmak suretiyle okul bitirmede de erlendirmeye al nmas. Mahkemelerin ödenek sorunu; Mahkemelerin bir k s m ödeneklerinde savc l a ba l olmaktan ç kar lmas. Çözüm; mahkemelere ayr ödenek tahsis edilmesi. Hakim, savc adaylar n n staj yerlerinde çal t r lmamas bu ah slar n etkin olarak görev almamas sorun olarak taraf m zdan görülmektedir. Çözüm olarak, hakim, savc stajyerlerinin hakim yard mc s vb konumlarda görevlendirilmesi sorunun çözümüne katk sa layacakt r. Haks z tutuklama, haks z tedbir nedeniyle aç lacak maddi, manevi tazminat davalar n n A r Ceza Mahkemelerinde i yükünü artt rmas sorunu; Çözüm, hukuki nitelik ta yan bu tür davalar n ceza mahkemesi olan a r cezada de il hukuk mahkemelerinde görülmesi. Birden fazla A r Ceza Mahkemelerinde ba kan n olmamas durumunda ba kanl n yap lmas sorunu; A r Ceza Mahkemesi k demlisinin ba kanl k yapmas bu mahkemelerde yarg laman n daha seri yap lmas na sebebiyet verecektir. Aksi durumda dosyalar yeterince bilmeyen k demli hakimin ba kanl k yapmas sebebi ile taraflar ma dur olabilecektir. A r Ceza Mahkemelerinde san k ifade alma prosedürünün yarg lamay uzatmas sorunu; Çözüm; Alt s n r n n ne oldu una bak lmaks z n san klar n talimat yoluyla ifadesinin al nabilmesi Adli tatil uygulamas n n kald r lmas, Çözüm, adli tatil uygulamas yarg lama faaliyeti yap lamad için kurum ile ba da mamaktad r. Bu sebeple adli tatil ile ilgili yap lan tüm yasal düzenlemelerin yap lmas yarg lama faaliyetine h z verecektir. Cumhuriyet Savc lar n n say sal olarak yetersizli i ve silah e itli i nazariyesi ile ilgili sorunlar; Cumhuriyet savc lar, savc say s yetersizli i ve silah e itli i prensibi dikkate al narak A r Ceza Mahkemeleri d nda, Asliye Ceza Mahkemelerinde duru malara kat lmamalar. Adli tatilin eski haline getirilmesi sorunu, u andaki uygulamada hem adli tatil öncesinde izin kullan lmas ve adli tatilde de yarg lama faaliyetinin yap lamamas sebebiyle yarg sal faaliyette aksamalar meydana gelmektedir. Eski hale getirildi inde yeniden bir düzen bulabilece i kanaatindeyiz. Kütüphane sorunu; Yeni yap lan adliyelerde de i in mevzuat kar s nda yenilenen yay nlar al nmak suretiyle hakim ve savc lar n mevzuat ve içtihatlara ba vuru ihtiyac n kar layacak modern kütüphanelerin bulunmas. Hakimli in askerli i sebebiyle görev yerinden ayr ld nda olu an sorunlar; Askerlik nedeniyle hakimlerin görev yerinden ayr lmas mevcut yetkisiyle bakt i lerin kalan hakimler taraf ndan görülmesi i lerin aksamas na ve gere i gibi dosyalar n gözden geçirilmemesine sebebiyet vermektedir. Bu sorun için hakimlik mesle ine ba lamadan evvel askerlik görevinin ifas ile çözülmesidir. Yada hakimler askerlik hizmetinden muaf tutulmal d r. Sulh Ceza ve Asliye Mahkemeleri ayr lmas n n do ru olup olmad sorunu; Çözüm olarak birle me ile mahkemelerin yükü azalmayacak Sulh Ceza Mahkemelerinin esas d nda bakt i lerle ilgili yeni düzenlemeler 72

13 61. 5, , , , , ,71 getirilmek suretiyle i yükünde azalma olmas mümkün görülmektedir. Ayr ca tek Asliye Ceza olunca itirazlar n tamam na A r Ceza Mahkemeleri bakacak, bu da A r Ceza Mahkemelerin i yükünü daha da artt racakt r. E birle tirmesi sorunu; E birle tirmelerinde kararname beklenilmeksizin yeni evlenen hakim ve savc lar n uygun bir yerde birle tirilmesi hususunda kararname ç kmas n n kurul taraf ndan prensip karar ile hüküm alt na al nmas. Cumhuriyet Savc s n n kürsüde kal p kalmamas sorunu; Asliye Ceza ve A r Ceza Mahkemelerinde kürsüda konumunda olan ancak kamu ad na davaya kat lan Cumhuriyet savc s n n hakimlerin bulundu u kürsüden inmek suretiyle duru ma salonunda müdafii ve vekiller gibi olu turulacak ayr bir bölümde bulundurulmalar n n sa lanmas. Hukuk hakimlerinin nöbet tutmamas sorunu; Nöbet ile ilgili sorunlar n giderilebilmesi ve nöbetin daha uzun zaman aral klar ile hakimlere gelmesi için ayn meslek grubundan olan hakimlerin tamam n n nöbet listesine al nmas yani hukuk hakimlerinin de nöbet tutmas gerekmektedir. Bayan hakimlerde do um ile gelen terfi sorunu; Bayan hakimlerin do um için geçirmi olduklar sürenin terfi süresinden say lmamas yani bu sürenin dondurulmas dolay s yla niteliksiz terfilerin bu suretle önlenmesi. Seçim hakimli inin terfide de erlendirilmesi sorunu; Yarg lama yan nda hakimlerin ek olarak yapm olduklar seçim hakimliklerinin çal malar nda de erlendirilmesi, performans n n artmas na sebebiyet verecektir. Sulh ve Asliye Ceza Mahkeme ayr m sorunu; Her iki mahkemenin tek mahkeme çat s alt nda birle tirilmesinin en büyük faydas Sulh Ceza ve Asliye Ceza Mahkemeleri aras ndaki görev uyu mazl n n yarg lamay uzatmas ve ceza hakimleri aras nda i da l m adaletsizli ine yol açmas nedeniyle olu an sorunlara da bir son verecektir.. 73

14 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ED RNE CUMHUR YET SAVCILARI GRUP TRAKYA I I I SIRA PUAN ÖNER LER 1. 9, ,89 Savc n n mahkemeye zorunlulu u; 1: Cumhuriyet Savc s taraft r bu nedenle yazd iddianamesi ile görü ünü belirtir. Avrupa Birli i uyum yasalar çerçevesinde Cumhuriyet Savc s n n kürsüden inmek zorunda b rak lmas da sayg nl n zedeleyecektir. Asliye Ceza gücündeki çocuk mahkemesinde Cumhuriyet Savc s n n bulunmamas bir sorun do urmamaktad r. Savc azl nda duru ma s ras nda çok fazla etkinli i olmayan ve talepleri mahkeme taraf ndan kabul edilmedi inde yasal etkin itiraz yolu bulunmayan savc n n duru mada bulunmas n n da gere i yoktur. Mütalaalar yaz l olarak verilebilir. Cumhuriyet Savc s n n soru turma yetkisinin artt r lmas ve etkinle tirilmesi açaca kamu davalar nda elini güçlendirecektir. Cumhuriyet Savc lar nöbet hizmetlerinde nöbet istirahat n n getirilmesi ayr ca nöbet kar l tazminat n düzenlenmesi 3. 8,89 Hakim, savc ve personel say s n n artt r lmas 4. 8,78 Adliye personelinin çal ma artlar ve özlük haklar n nda gerekli iyile tirmeler yap lmas ve yapt klar i lemler nedeni ile do rudan soru turma usulü yerine ön incelemenin cumhuriyet savc s nca yap l p e er uygun görülürse soru turma karar verildikten sonra gerekli kovu turman n ve soru turman n yap lmas Adliye personelinin nöbet tazminat ve nöbet günlerinden sonra nöbet istirahat getirilmesi, ke if paralar n n hiç ke fe gitmeyen personelinde yararlanmas aç s ndan münavebeli olarak tüm katiplerin ke if alan birimlerde çal mas n n sa lanmas Cumhuriyet Ba savc l ve di er atamalarda objektif kriterler gözetilerek mesleki aç dan ve di er yönlerden meslekta lar aras nda temayüz etmi ve k demce ileri olanlar n tercih edilmesi yükselme ölçütü olarak ki isel tercihten kaç n lmas 5. 8,72 Cumhuriyet Ba savc s n n mesle e yeni atanm ve henüz birinci s n fa ayr lmam Cumhuriyet Savc lar hakk nda ba ar ve performans bildiriminde bulunmas bu görü lerini maddi delillere dayand rmas, cumhuriyet Ba savc l lar n n kurum içi i bölümünde di er savc lar n görü lerini almas ve mümkün oldu unca de erlendirmesi 6. 8,72 Hakim ve savc lara y pranma hakk n n tan nmas 7. 8,61 Adalet bakanl na ba l sicillerin Cumhuriyet Savc lar taraf ndan verilen adli kolluk te kilat n n ivedilikle kurulmas Cumhuriyet Savc lar n n yarg sal faaliyeti konusunda Cumhuriyet 8. 8,44 Ba savc s n n denetim yetkisinin asgariye indirilmesi, örne in iddianame ya da Takipsizlik kararlar görüldüleri yap l rken ancak usulü eksiklik yada hata sonucu yaz lmam bir k s m eksiklikler mevcudiyeti halinde bunun mümkün olmas aksi halde kendi görü üne uymayan bu tür belgelerin iade edilmemesi 9. 8,33 Hakim ve Savc maa lar nda vergi diliminin yeniden düzenlenerek maa ta meydana gelen azalman n önlenmesi 10. 8,28 Hakim savc lar n kütüphane ar iv gibi i lemlerde sorumlulu unun 74

15 olmamas görevlerinin sadece yarg lama ile s n rl olmas 11. 8,17 Nüfusu az ve il merkezine yak n ula m kolay ve i yo unlu aç s ndan belli bir s n r n alt nda olan ilçelerdeki adliye te kilat n n HSYK taraf ndan de erlendirilmek sureti ile kald r larak il merkezinde toplanmas n n ekonomik ve hakim savc say s n n artt r lmas aç s ndan uygun olaca bu ilçelerdeki adli kolluk te kilat n n güçlendirilmesi için ilgili kurumlarla gerekli irtibat n sa lanmas n uygun olaca dü ünülmektedir ,17 Mutad tefti in kald r lmas ikayet halinde tefti in getirilmesi, hal ka d uygulamas na son verilmesi Uzla ma Kurumunun levselli ini sa layacak tedbirler ihdas edilmesi, örne in adli kolluk ve savc l k d nda bir uzla t rma kurulu olu turularak uzla mak isteyen ki ilerin bu kurula yönlendirilmesi sonuç al nd ktan sonra evrak n savc l a bu ekilde gönderilmesi bu kurulda dosyan n 13. 8,06 kalarak yarg lama ya da infaz a amas nda dahi uzla ma sa lanabilmelidir. Mevcut sistem içinde Denetimli Serbestlik Bürosunun bu konuda yetkilendirilerek eleman takviyesi ile uzla ma sorunun çözülebilece i, uzla ma konusunun Hakim ve Savc lar n u ra aca bir konu olmaktan ç kar lmas 14. 8,06 Ön büro sistemi yayg nla t r lmal ilk müracaat eden ah slar n i lemlerinin burada yap lmas, 15. 8,06 Tefti te yap lan denetimlerde hakim ve savc lar n haklar ndaki de erlendirme ile ilgili an nda savunma imkan n verilmesinin sa lanmas 1.Ceza Mahkemelerinin birle tirilmesi ,94 1 görü... ayr m kald r lmal d r.. çünkü mahkemeler i levsiz kald..yasa de i ikli i ile asli bir tak m suçlar n sulh cezaya verilmi olmas uygun de ildir, yer, usul ve personel tasarrufu aç s ndan ayr m kald r lmal d r verimlilik ve mesleki memnuniyetin sa lanmas da bu yolla mümkün olacakt r..yetki belirlenmesinin basitle tirilmesi de ayr m n kald r lmas için gerekçe olacakt r.görev uyu mazl klar yarg lamay uzatmakta oldu undan ayr m n kalkmas da bu hususu önleyecektir. De i ik i ler için yeni bir sorgu mahkemesi gibi ayr statüde bir mahkeme kurulabilir ,94 Mahkemelerin tamamen do rudan bütün kurumlara yaz malar savc l arac k lmadan yapmas 18. 7,89 Noter icra denetimi gibi idari görevlerin cumhuriyet savc lar ndan al nmas 19. 7,78 Terfinin objektif kriterlere ba lanmas Yarg tay dan i geçme say s n n ve not verme sisteminin kald r lmas 20. 7,67 Savc l klar aras ndaki yetkisizlik kararlar n n olu turulacak merci taraf ndan nihai karara ba lanmas 21. 7,67 Hakim savc lar hakk ndaki ikayetlerin soru turma a amas na geçmemi olsa bile her y l sonunda ilgilisine yaz l olarak bildirilmesi 22. 7,50 Yarg harçlar n n belirli bir miktar n n adliyeye b rak larak hakim, savc ve personele da t lmas 23. 7,39 Protokolde yarg n n yerinin yeniden belirlenmesi ya hiç olmamas ya da hak etti i ekilde üçlü protokolde olmas 24. 7,33 Atamalar n objektif kriterlere ba lanarak HSYK taraf ndan ilke kararlar alt na al nmas örne in puan sistemi gibi 25. 7,33 stinaf mahkemelerinin kurulmas temel sorunlar çözülmeden yap lmamas 26. 7, say l kanun kald r larak do rudan soru turma yetkisi getirilmelidir ,28 Hakim ve Savc lar n yarg sal faaliyetleri icra etmesi idari i lerle ilgili olarak görev yapacak müdürlük kadrolar n n kurulmas (adliye hizmet uzman ) 28. 7,28 Mesleki niteliklerini sonradan kaybetmi yada mesle e uyumu disiplin 75

16 29. 7, ,28 cezas n gerektirmeyecek boyutlarda olan uyumsuz ki ilerin kürsü hakimli i cumhuriyet savc l görevlerinden uzakla t r larak ayr bir birimde görev verilmesi ve Yarg tay yetkilerinden uzakla t r lmas. Cumhuriyet Ba savc s ve savc lar aras ndaki hiyerar inin kald r lmas ve aradaki irtibat n Komisyon ba kan ve hakim ili kisi gibi düzenlenmesi Küçük cezaevlerinin kapat larak büyük cezaevlerinin kurulmas ve aç k ceza evine ayr lma s n r n n ceza miktar olarak artt r larak daha fazla süre ile mahkumlar n i gücünden faydalan lmas 31. 7,22 Emekli hakim savc lar n maa lar n n artt r lmas 32. 7, , , , ,00 Cumhuriyet savc s n n etkin soru turma yapabilmesi için soru turma ile ilgili i lemleri bizzat mahkeme karar olmaks z n cumhuriyet savc s nca konut arama ve tutuklama d nda yap labilmesi sa lanmas Adalet Meslek Yüksek Okulu ve benzeri okullar bitiren ki iler aras ndan öncelikle adalet Akademisinde iyi bir e itim verilmek sureti ile seçilecek adli hizmet uzmanlar n n adliyelerde çal t r lmas n n faydal olaca dü ünülmektedir. Cumhuriyet Savc lar n n yarg sal görevleri yasalar kar s ndaki mevcut konumlar n n ve sayg nl klar n n korunmas için memurla t r lmalar yönündeki çabalara bir son verilmesi özellikle CMK da verdikleri tüm kararlar n hakim onay na sunulmas zorunlulu unun kald r larak kendi sorumlulu u alt nda inisiyatif kullanma yetkisi verilmeli, bir k s m suçlar n ayd nlat lmas nda savc ya üpheliler ile ve avukatlar ile pazarl k yetkisi tan nmas, Cumhuriyet savc lar için mahkeme kalemleri gibi her bir savc için yaz i leri müdürü ve yeteri say da memurdan olu an sekretarya verilmesi Kararname tasla daha önceden belli olsun ve tayinlerde e durumu dikkate al ns n 37. 7,00 Hakim ve Savc atamalar nda becayi imkan getirilmeli 38. 6,94 Havaalanlar nda VIP den yararland r lmas 39. 6,89 Savc lar n i bölümüne itiraz n HSYK ya yap labilmesi 40. 6, , , , , , ,61 Hakim ve Savc lar n e durumlar ndaki atanmalar n e durumuna göre mazeretleri dikkate al narak yap lmas Asliye Hukuk Mahkemelerindeki nüfus davalar ndan cumhuriyet savc lar ç kar lmal d r Hakim savc lar n de erlendirilmesinin objektif kriterlere ve evrensel ölçütlere göre yap lmas mevcut uygulamadaki hal ka d n n kald r lmas de erlendirmelerin ki isel veriler üzerinden de il mesleki bilgiler üzerinden yap lmas Ba savc ve Komisyon ba kanlar n n seçim ile belirlenmesi seçime kat lacak adaylar nda asgari nitelikler ta mas Yurt d e itimlerine göndermede sadece bakanl k merkez te kilat na de il ta rada görevli hakim ve savc lara da imkan sa lanmas ve bu alanda e itlik sa lanmas stinaf mahkemeleri yararl görülmekle beraber bugünkü Hakim Savc kadrosu ve mevcut yap lanma ve usul yasas hükümleri çerçevesinde faaliyete geçirilmesinin imdilik uygun olmayaca gerekli tedbirlerin en k sa sürede al narak kurulmas gerekti i Mevcut yarg sal te kilat yap s içinde duru maya kat lmas zorunlu olan Cumhuriyet Savc s n n kürsüde oturmas n n daha uygun olaca ancak esas itibari ile savc lar n duru maya kat lmas n n belli bir tak m davalar ile s n rland r lmas avukatlar n yarg lama konusunda daha etkin kat l mlar n n sa lanmas için gerekli tedbirlerin al nmas. Avukatlar n savunmalar n mahkemeye sayg gere i ayakta yapmalar n uygun 76

17 olaca, sair hallerde oturabilece i, san k avukat n n san k yan nda oturabilmesinin hukuki yard m aç s ndan uygun olaca hüküm f kras okunurken herkesin hükmü ayakta dinlemesi uygulamas n n sürdürülmesi, 47. 6,56 UYAP üzerinden cumhuriyet savc s n n di er savc lar n dosyalar n görme yetkisine sahip olmas 48. 6,56 Cezaevi d korumas n n daha sonra adliye binalar n n güvenlik i lemleri ile nihayetinde adli kollukta çal acak personelin yeti tirilerek alt yap n n olu turulmas 49. 6,50 UYAP kanunu ç kmal ve ekranlar sadele tirilmeli 50. 6,44 Mülhakata Cumhuriyet savc lar n n fezleke düzenlemesinin kald r larak a r ceza mahkemesine do rudan dava açma yetkisinin verilmesi 51. 6,39 Cezaevi 1 ve 2. müdürlerinin hukuk fakültesi mezunlar aras ndan seçilerek özlük haklar n n iyile tirilmesi yetkilerinin artt r lmas te vik edilmesi terciden de cezaevlerinin Cumhuriyet Savc lar ndan al nmas 52. 6,33 Savc l k ve mahkemelerin birbirinden ayr lmamas ancak her iki kurumun idari i leri ile mali i lerini görecek yar özerk bir müdürlük ihdas ile mahkemelerin ödenek sorunlar n n savc l ba l olmaktan ç kar lmas mahkemeler için ayr ödenek gönderilmesi alt yap ve sarf araçlar n n bu bütçeden kar lanmas, savc l n arac k l nmamas 53. 6,33 Her il adliyesinde adliye karakolunun olmas bu karakolun müracaat savc s n n gözetimi ve denetimi alt nda i lemleri yapmas 54. 6,28 Her olayda da klasik otopsi yap lma uygulamas n n olmamas cumhuriyet savc s na bu konuda geni takdir yetkisi verilmeli 55. 6,22 ddianame do rultusunda karar verilmesi bir performans kriteri olmal 56. 6,22 Kamuya hizmet veren resmi birimlerde ve hastanelerde muayene ve tedavi için öncelik tan nmas 57. 6,22 Bilirki ilik müessesinin slah edilerek etkin ve h zl çal acak ekilde yap land r lmas 58. 6,17 Co rafi teminat n minimum ve maksimum sürelerinin tespit edilmesi 59. 6,06 dari konularda görevi olmayan Cumhuriyet Savc s n n dari yapt r m uygulamas örne in trafik polisi taraf ndan getirilen tutana a göre idari yapt r m yap lmas savc lar n görevleri aras ndan ç kar lmas 60. 6,06 Adli tatil ara vermesinin kald r lmas 61. 6,06 Hakim ve Savc giri s navlar nda sadece yaz l ve k sa bir mülakat ile de il çok geni kapsaml de erlendirme yap lmas 62. 6,00 Her adliyeye hizmet arac tahsis edilmesi 63. 5, , , , , ,67 Cumhuriyet savc s taraf ndan yap lan soru turmalarda di er illerdeki delillerin do rudan o illerdeki kollu a savc l k arac k l nmaks z n yaz ma yap larak temin edilmesi Hakim ve Savc lara askerlik hizmetlerinde muafl k veya kolayl k sa lanmas, aksi halde askerli ini yapmayan hakim ve savc n n göreve ba lamamas, Her dilekçenin soru turma defterine kay t edilmeden ön incelemeye tabi tutularak kabul veya reddine karar verilinceye kadar soru turma de erlendirme defterine kay t edilmemesi Nitelikli suçlar haricinde daimi arama dosyalar n n savc l klarda elde tutulmayarak i lemden kald r l p gerekti inde i lemde yap labilecek ekilde kollukta muhafaza edilebilmesi Savc atamalar n n mümkün oldu u kadar özellikle büyük ehirlerde cezaevi infaz ve benzeri uzmanl k olu turacak ekilde yap lmas bölümünün s k s k de i tirilmesinin önlenmesi ve belirli sürelere ba lanmas 77

18 69. 5,61 Güvenlik aç s ndan riskli olarak belirlenecek görev yapan hakim ve savc lara belirlenecek miktarda tazminat verilmesi 70. 5,50 Hakim Savc lar n y ll k bakaca i miktar objektif olarak belirlenmesi bu miktar d ndaki dosyalara bakmamalar e er zorunluluk halinde bak l yorsa sonuçland r lan her dosya için ayr bir ücret verilmesi 71. 5,50 UYAP tan dosya da t m nda puanlaman n gelen dosyaya göre de il ç kan dosyaya göre hesaplanmas n n sa lanmas 72. 5,44 Yemin usulü getirilerek kutsal metinler üzerine yemin sisteminin getirilmesi 73. 5,39 Askerlik görevinin yap lmas na ili kin Askeri Ceza yasas ndan do an ve sivil ah slar ilgilendiren suçlar ve kabahatlerin savc lardan al nmas örne in yoklama kaça ve bakaya 74. 5,39 Ba savc lar n akademide s nav ile seçilmesi 75. 5,28 çocuk suçlar nda kamera ile görüntülenmesinin istisnai ve nitelikli suçlar yönünden uygulanmas 76. 5,22 Yabanc ah slar n yarg lamas nda ah slar n s n r d edilmesi nedeni ile dosyalar mahkemelerde kalmaktad r bu nedenle yabanc larla ilgili suçlarda çözümler bulunmas 77. 5,22 Cumhuriyet savc s n n kat ld duru malarda tutanaklara hakim ile birlikte imzalamas 78. 5,22 Hakim savc lar için adliyelerde dinlenme odalar n n ve savc lara her bir savc için sekretarya verilmesi 79. 5,22 Adli rapor veren kurumlar n Adalet Bakanl na ba l olmas n n yan s ra yerel savc l klara da etkin bir denetim ve gözetim yetkisinin verilmesi 80. 5,17 ahsi davan n yeniden ihdas edilmesi gerekmektedir 81. 5,17 Mevcut sistem aç s ndan i levsizli i aç kça ortaya ç kan uzla ma müessesenin kald r lmas gerekti i, 82. 5,11 Otopsilere cumhuriyet savc n n kat lmamas 83. 5,11 Türkiye Cumhuriyet Ba savc l n n kurularak Yarg tay Ba savc l n n kald r lmas birden çok ili ilgilendiren soru turmalar n bu Ba savc l kça yap lmas ayr ca yetkisizlik kararlar nda nihai çözüm merci olarak görev yapmas 84. 5,06 Müddetnamelerde yap lan hatalarda soru turma aç lmas yerine ki iye belirlenecek bir tazminat n ödenmesi 85. 5,00 Uluslar aras istinabede tercüme i lemlerinin Ankara da tercümanlara yapt r lmas yerine Uluslar aras Genel Müdürlü ünde çal an tetkik hakimlerden faydalan lmas 86. 5,00 Ba savc l klar n yerel düzeyde de ayr ca acil ihtiyaçlar n n giderilmesi için belli bütçelerinin olmas mahkemelerin bütçelerinin ayr lmas, 87. 5,00 Yetkisizlik kararlar na kar evmesirak n gönderildi i savc l k taraf ndan itiraz edilebilme düzenlemesinin getirilmesi 88. 4,89 Adalet Akademisinde e itim alan adaylar n hakim yard mc s olarak imza yetkisi ile çal t r lmas, 89. 4,89 nfaz savc l n n kald r larak müstakil olarak kurulacak infaz hakimli ine bu konudaki i lemlerin devredilmesi 90. 4,78 Otopsi yap lmas için temin edilecek yerlerin bu görevi rahatl kla icra edecek ekilde gerekli donan ma sahip olmas 91. 4,78 lçe savc lar taraf ndan otopsi yap lmas için ceset gönderildi inde ilçe savc s n n gelerek otopsiyi bizzat kendisinin yapmas veyahutta adli t p uzman ile patalo un olay n oldu u ilçeye gitmesi 92. 4,72 Suçüstü hallerine ili kin özel yarg lama usulü düzenlenerek özel yasal düzenleme veya CMK ya ek yap lmas 93. 4,67 Hukuk Fakültesi okuyan ö rencilerin pratik ve uygulama çal malar 78

19 içinde bulunmalar için gerekli çal malar yap lmal d r ,67 Adalet Akademisindeki e itim merkezi müdürlü ünün kald r larak Hakim ve Savc lar n do rudan akademi mezunu olmas sa lanmas müdürlü e ba l olmadan e itimlerini yapmas 95. 4,56 Mahkemelerin ola an giderlerinin hakim taraf ndan düzenlenecek belgeye istinaden ihale mevzuat uygulanmadan ödeme yap lmas 96. 4,50 Sulh ve asliye ceza ayr m kalmal ama ayr bir yarg lama usulü ihdas edilerek sulh cezan n yarg lama usulü basitle tirilmelidir. K sa ve etkin yeni bir yarg lama usulü getirilmeli. Kararlar kesin olmal d r ,22 ikayete tabi suçlarda harç al ns n veya ikayete tabi suç kavram tamamen kald r ls n al nan harç hakl ç kan tarafa ileride iade edilebilsin 98. 4,22 Hakim ve savc lar taraf ndan çal acaklar sözle meli personelin bizzat seçilebilmesi personele maa ikramiyesi y lda dört defaya kadar takdir edebilmeli ddianamenin kabulünden sonra hakim taraf ndan bütün deliller 99. 4,11 incelendikten ve topland ktan sonra duru ma günü belirlenerek yarg laman n yap lamas ,06 Cumhuriyet savc lar na ceza pazarl n n getirilmesi ,72 Savc asliye ceza mahkemesi duru malar na kat lmal d r. Etkin denetim imkan n n b rak lmamas aç s ndan bu zorunludur. 79

20 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ED RNE DAR YARGI HAK MLER GRUP DAR YARGI SIRA PUAN ÖNER LER 1. 9,87 Adli Yarg Adalet Komisyonuna idari yarg ile ilgili konularda idari yarg temsilcilerinin kat lmas n n sa lanmas 2. 9,73 Dan tay kararlar na ula m n daha etkin hale getirilmesinin sa lanmas 3. 9,67 Dan tay dairelerinin artt r lmas 4. 9,47 UYAP sistemine Dan tay n da dahil edilmesi 5. 9,40 Fiili hizmet zamm n n hakim savc s n f içinde uygulanmas 6. 9,33 Lojman yeterli olmayan yerlerde hakim savc ya kira yard m ödene i verilmesi 7. 9,20 YUK ta at f yap lan HUMUK maddelerinin idari yarg lama usulüne uygun olarak idari yarg lama usulü kanunu içerisinde düzenlenmesi 8. 9, say l kanunlar n tüm idari yarg hakimlerinin görü leri al narak yeniden düzenlenmesi 9. 9,13 Askerlik sorununun çözümlenmesi(1 ayl k temel e itim sonras çal t yerdeki kamu hizmetine devam etmesi) 10. 9,13 Geçici görev yollu u miktarlar n n artt r lmas 11. 9,07 Bölge dare Mahkemesi nin görev ve yetkilerinin konu ve parasal s n r itibariyle geni letilerek yeniden düzenleme yap lmal ,07 UYAP ta özlük haklar ve taleplerine ili kin konular n gizlili inin sa lanmas 13. 9,07 UYAP sisteminin sadele tirilerek daha kullan labilir bir hale getirilmesi Hakim ve savc terfi sisteminin de i tirilmesi: a) Not fi i uygulamas n n kald r lmas 14. 8,93 b) Müfetti de erlendirmeleri objektif kriterlere ba lanmal c) tiraz ve temyizdeki i geçirme say s uygulamas n n kald r lmas d) Defter uygulamas n n kald r lmas 15. 8,93 UYAP sisteminden taraflara karar n sonucunu gönderilmesinin karar n onay sonras i lemi bittikten sonra yap lmas 16. 8,87 Hakim ve savc mesle indeki herkese ye il pasaport verilebilmesi 17. 8,80 Hakim ve savc e lerinin atamalar nda ya anan zorluklar n yap lacak mevzuat de i iklikleriyle giderilmesi 18. 8,80 UYAP ta kar la lan sorunlar n çözümünde taleplerin yeterli derecede ve h zl cevapland r lmas 19. 8,73 Bölge dare Mahkemesi nin kararlar na kar srar müessesinin getirilmesi( çtihat ayr l klar n n giderilmesi) ,73 dari Usul Yasas n n yasala t r larak yürürlü e konulmas 21. 8,67 UYAP sisteminden taraflara karar n sonucunu gönderilmesinin karar n onay sonras i lemi bittikten sonra yap lmas 22. 8,67 Hakim ve savc mesle indeki herkesin VIP salonlar ndan yararland r lmas 23. 8,60 Yarg personelinin de özlük haklar n n iyile tirilmesi 24. 8, say l kanun uyar nca Bölge dare Mahkemeleri ne verilen yetkinin kald r lmas 25. 8,53 Baro pulunun mahkemece aranmamas 26. 8,53 Protokol uygulamas nda hakim ve savc lar n görevlerine binaen daha üst 81