AVCI BÖCEK Anthocoris nemoralis (F.) (HETEROPTERA: ANTHOCORIDAE) İN LABORATUVAR VE DOĞA KOŞULLARINDA GELİŞİMİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR

Transkript

1 HR.Ü.Z.F.Dergisi, 5, 9 (2): J.Agric.Fac.HR.U., 5, 9 (2): AVCI BÖCEK Anthocoris nemoralis (F.) (HETEROPTERA: ANTHOCORIDAE) İN LABORATUVAR VE DOĞA KOŞULLARINDA GELİŞİMİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Ertan YANIK Avni UĞUR Geliş Tarihi: 1/11/4 ÖZET Bu çalışma ile avcı böcek Anthocoris nemoralis (F.) in gelişme dönemleri laboratuvar ve doğa koşullarında araştırılmıştır. Çalışma 25±1 C sıcaklık, %75±5 orantılı nem ve 16 saat gün uzunluğundaki laboratuvarda farklı iki avda ve doğa koşullarında farklı iki zamanda (mayıs ve temmuz 2) başlanarak yürütülmüştür. Laboratuvarda A. nemoralis e av olarak Cacopsylla pyri (L.) ve Ephestia kuehniella Zell. yumurtaları, doğa koşullarında ise yumurtaları verilmiştir. A. nemoralis e laboratuvarda ve E. kuehniella yumurtaları av olarak verildiğinde yumurta gelişme süresi sırasıyla 3.92±.4 gün ve 4.15±.3 gün, nimf gelişme süresi sırasıyla 12.74±. gün ve 14.±.31 gün olarak gerçekleşmiş ve farklı avlarda gelişme süreleri arasında fark önemli bulunmuştur. Avcının doğa koşullarında farklı iki zamanda yumurta gelişme süresi sırasıyla 6.4±.4 gün ve 4.16±.4 gün, nimf gelişme süresi.46±.45 gün ve 14.31±.21 gün olmuş ve gelişme süreleri arasında fark önemli bulunmuştur. Laboratuvarda avcının yumurta ölüm oranı E. kuehniella ve de sırasıyla %4.87 ve %3.87, nimf ölüm oranı sırasıyla %55.55 ve %22.22 olmuştur. koşullarında mayıs ve temmuz aylarında A. nemoralis in yumurta ölüm oranı sırasıyla %22.17 ve %24.96, nimf ölüm oranı ise sırasıyla %7.14 ve %38.1 olarak gerçekleşmiştir. Anahtar kelimeler: Anthocoris nemoralis, Cacopsylla pyri, Ephestia kuehniella, gelişme INVESTIGATIONS on the DEVELOPMENT of PREDATOR Anthocoris nemoralis (F.) (HETEROPTERA:ANTHOCORIDAE) UNDER LABORATORY and NATURAL CONDITIONS ABSTRACT In this study, the developmental time of egg and nymph of predator Anthocoris nemoralis (F.) were investigated under laboratory and natural conditions. Experiments were carried out at 25±1 C with a %75±5 RH and 16L:8D photoperiod in on two different preys in the laboratory and natural conditions in two different times (May and July 2). Cacopsylla pyri (L.) and Ephestia kuehniella Zell. eggs were served as the preys of A. nemoralis under laboratory conditions, however, eggs were served as the preys of A. nemoralis under natural conditions. The eggs incubation period of A. nemoralis fed on and E. kuehniella eggs were 3.92±.4 days and 4.15±.3 days, respectively. The nymphal development of A. nemoralis fed on and E. kuehniella eggs were 12.74±. days and 14.±.31 days, respectively. The preys significantly affected both egg and nymphal development times. The egg incubation period and nymphal development of A. nemoralis were 6.4±.4 days, 4.16±.4 days and.46±.45 days, 14.31±.21 days at two different times under natural conditions, respectively. Different times under natural contitions significantly affected both egg and nymphal development times. The mortality of A. nemoralis egg fed on E. kuehniella and were 4.87% and 3.87%, respectively. Nymphal mortality was faund to be and %, respectively. Under natural conditions, May and July, the mortality of eggs of A. nemoralis was and %, respectively, however, nymphal mortality was 7.14 and 38.1 %, respectively. Key words: Anthocoris nemoralis, Cacopsylla pyri, Ephestia kuehniella, development Bu çalışma Dr Ertan YANIK ın doktora tezinin bir bölümünü içermektedir ve Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu Başkanlığı tarafından desteklenmiştir. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Şanlıurfa, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Ankara. Sorumlu Yazar. eyanik@harran.edu.tr

2 GİRİŞ Armut ağaçlarında zararlı Cacopsylla pyri (L.) (Hom.:Psyllidae) nin doğal düşmanları içerisinde Anthocoris nemoralis (F.) ilk sırayı almaktadır (Fauvel ve Atger, 198; Hodgson ve Mustafa, 1984; Er ve Uğur, 1999; Gençer ve Kovancı, ). Ayrıca A. nemoralis in psyllidler dışında yaprakbiti, kırmızı örümcek, koşnil gibi zararlılarla da beslenmesi bu predatörün önemini daha da artırmaktadır (Önder, 1982). Solomon ve Morgan (1994), İngiltere de armut bahçelerinde yaygın bir zararlı olan Cacopsylla pyricola (Först.) nın bulaşık olduğu bahçelerde, doğal düşmanlarından A. nemoralis in koloni oluşturarak zararlıyı baskı altında tutan en önemli predatör tür olduğunu belirtmektedirler. Armut bahçelerinde yoğun ilaç kullanımı sonucunda psyllidlerin insektisitlere karşı dayanıklılık kazanması, ayrıca yoğun ilaçlama yapılan bahçelerde ve çevresinde zararlıyı baskı altında tutacak predatör ve parazitoitlerin önemli ölçüde azalması sonucunda, psyllid türleri armut ağaçlarının ana zararlısı durumuna gelebilmektedir (Winfield ve ark., 1984). Bu nedenle birçok ülkede entegre mücadele programı dahilinde zararlıya karşı biyolojik mücadele konusunda araştırmalar hız kazanmıştır. Ülkemizde ise bu konu ile ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma ile predatör A. nemoralis in iklim odası ve doğa koşullarında gelişme süresi ve ölüm oranının saptanması amaçlanmıştır. MATERYAL ve METOT Bu çalışma -2 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü nde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ana materyalini avcı böcek A. nemoralis ile avları ve Ephestia kuehniella Zeller (Lep.: Pyralidae) oluşturmuştur. Yetiştirme yöntemleri A. nemoralis in iklim odasında yetiştirilmesi, Samsoe-Petersen ve ark. (1989) esas alınarak yapılmıştır. A. nemoralis in nimf ve erginlerine besin olarak siyah karton şeritler üzerine saf su yardımıyla yapıştırılan E. kuehniella yumurtaları verilmiştir. A. nemoralis in yumurta bırakması için tüysüz ve sertleşmiş yapıdaki sakız sardunyasının (Pelargonium peltatum Strack, Geraniaceae) yaprakları kullanılmıştır. A. nemoralis bireyleri, içinde sakız sardunyası yaprağı ve E. kuehniella bulunan şeffaf plastik kavanozlara konulmuştur. A. nemoralis in yumurta bıraktığı sardunya yaprakları haftada iki kez kontrol edilerek nimf gelişimi için farklı kava- nozlara aktarılmış ve yerine taze yaprak verilmiştir. E. kuehniella yumurtalarının bulunduğu şeritler de haftada iki kez değiştirilmiştir. A. nemoralis, 25±1 C sıcaklık, %75±5 orantılı nem, 16:8 saat (aydınlık:karanlık) ışıklanma süresi ve lux ışık şiddeti koşullarındaki iklim odasında yetiştirilmiştir. Armut ağaçlarından japon şemsiyesi ve aspiratör yardımıyla toplanan erginleri tül kafeslerin içinde armut ağacı yapraklarına asılarak üzerlerine nin yumurta bırakması sağlanmıştır. Üzerinde C. pyri bulunan armut yaprakları denemelerde kullanılmıştır. E. kuehniella, içinde 2:1 oranında buğday unu ile buğday kepeği karışımı (Bulut ve Kılınçer, 1987) bulunan plastik küvetlerde (27x37x7 cm) 25±1 C sıcaklıkta, karanlık ortamda yetiştirilmiştir. Anthocoris nemoralis (F.) in gelişme süresinin saptanması Armut ağaçlarından toplanan A. nemoralis erginleri 2 döl E. kuehniella yla beslendikten sonra denemeler yapılmıştır. yumurtaları verilerek iklim odasında ve doğa koşullarında yapılan denemelerde ise A. nemoralis, iklim odasında yetiştirilen kültürden sağlanmış olup denemelerin yapıldığı ortamlarda 1 döl yla beslendikten sonra kullanılmıştır. Denemelerde A. nemoralis e günlük tüketebileceğinden fazla miktarda av verilmiştir. İklim odasındaki denemeler 5.5 cm çapında ve 5 cm yüksekliğinde plastik şeffaf kavanozlarda yapılmıştır. Bu kavanozların taban kısmına beyaz kurutma kağıdı yerleştirilmiş ve kapağı tül ile kapatılmıştır. Yine denemelerde kullanılan cam hücreler 3 cm çapında, 2 cm yüksekliğinde olup üst kısmı ince tül ile kapatılmıştır. Bu cam hücreler, üzerinde bulunan armut yaprağının üzerine konulmuş olup yaprağın altınada kare şeklindeki plastik parça yerleştirilmiş ve yapraktan düşmemeleri için paket lastiği ile birbirlerine tutturulmuşlardır. İklim odasında yapılan denemeler 25±1 C sıcaklık, %75±5 orantılı nem, 16:8 aydınlık:karanlık koşullarında yürütülmüştür. E. kuehniella yumurtalarının av olarak kullanıldığı denemeler fleuresan lambalar ile sağlanan lux ışık şiddetinde, yumurtaları av olarak kullanıldığı denemeler ise lux ışık şiddetinde yapılmıştır. koşullarında yapılan denemeler Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü bahçesinde yürütülmüştür. koşullarında denemeler 2 yılının mayıs 82

3 ( koşulları-i) ve temmuz ( koşuları II) aylarında başlanarak yapılmıştır. Sayımlarda stereoskobik mikroskop ve el lubundan yararlanılmıştır. koşullarındaki çalışmalarda iklim değerleri denemenin yapıldığı alana yerleştirilen hobo marka termohigrometreden sağlanmıştır. A. nemoralis in yumurta ve nimf dönemlerinin gelişme süreleri iklim odasında ve E. kuehniella nda, doğa koşullarında nda belirlenmiştir. İklim odasında nın av olarak kullanıldığı denemede, A. nemoralis in yumurta gelişme süresini belirlemek için iklim odasına saksı ile armut fidanı getirilmiştir. İklim odası ve doğa koşullarında yumurta gelişme süresini belirlemek için E. kuehniella yla beslenen A. nemoralis dişilerinin plastik kavanoz içindeki sakız sardunyası yaprağına, yla beslenenlerin ise cam hücre içinde armut yapraklarına yumurta bırakması sağlanmıştır. Bir gün sonra avcının yaprak epidermisine gömülü bıraktığı yumurtalar sayılmış ve dişiler uzaklaştırılmıştır. Her gün aynı saatte yapılan kontroller ile çıkış yapan A. nemoralis nimfleri kaydedilerek yumurta gelişme süresi saptanmıştır. A. nemoralis in yumurta gelişme süresi, iklim odasında E. kuehniella da 176 adet yumurtadan, de 16 adet yumurtadan, tarihinden itibaren başlayan koşulları-i de 25 adet yumurtadan ve tarihinden itibaren başlayan koşulları-ii de ise 77 adet yumurtadan belirlenmiştir. İklim odası ve doğa koşullarında A. nemoralis in nimf gelişme süresini belirlemek için yumurtadan yeni çıkmış bir adet nimf plastik kavanoz veya cam hücre içine yerleştirilmiştir. Her gün aynı saatte yapılan kontrollerde gömlek değiştiren A. nemoralis in nimf dönemleri gelişme süresi kaydedilmiştir. A. nemoralis in nimf dönemleri gelişme süresi, iklim odasında E. kuehniella da adet, C. pyri de 19 adet, tarihinde başlayan koşulları-i ve tarihinde başlayan koşulları-ii de ise 13 er adet nimf üzerinden belirlenmiştir. Anthocoris nemoralis (F.) in ölüm oranının saptanması İklim odasında ve doğa koşullarında A. nemoralis in ölüm oranının saptanmasında, gelişme süresinin saptanması için yapılan denemelerde kullanılan yöntem ile elde edilen yumurta ve nimfler kullanılmıştır. Yapılan günlük kontroller ile açılmayan yumurtalar ve ölen nimfler kaydedilerek ölüm oranları belirlenmiştir. İklim odasında A. nemoralis in ölüm oranı, av olarak E. kuehniella verildiğinde 226 adet yumurta ve 45 adet nimf üzerinden, av olarak verildiğinde 141 adet yumurta ve 36 adet nimf üzerinden belirlenmiştir. koşulları-i de A. nemoralis in yumurta ölüm oranı 2 adet dişi bireyin tarihleri arasında ovipozisyon sürelerince bıraktıkları 39 adet yumurta üzerinden, nimf ölüm oranı ise tarihinde başlayan denemedeki 14 adet birey üzerinden belirlenmiştir. koşulları- II de A. nemoralis in yumurta ölüm oranının belirlenmesi için.7.2 tarihinde ergin olan bireyler kullanılmıştır. Bu amaçla A. nemoralis in ovipozisyon süresinin ilk günlerinden ( gün) itibaren 3 kez, yaklaşık birer hafta arayla olmak üzere bırakılan toplam 278 adet yumurta üzerinden, nimf ölüm oranı ise tarihinde başlayan denemedeki 21 adet birey üzerinden belirlenmiştir. ARAŞTIRMA SONUÇLARI ve TARTIŞMA Anthocoris nemoralis (F.) in iklim odasında farklı avlarda gelişme süresi A. nemoralis e iklim odasında ve E. kuehniella yumurtaları av olarak verildiğinde yumurta ve nimf gelişme süresi Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1. incelendiğinde A. nemoralis in ve E. kuehniella ile beslendiğinde yumurta gelişme süreleri arasında fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur (p<.5). A. nemoralis beş nimf dönemi geçirerek ergin olmaktadır. Yapılan istatistiki analiz sonucunda farklı iki avda beslenen A. nemoralis in I. ve V. dönem nimflerinin gelişme süreleri arasındaki fark önemli (p<.5), II., III. ve IV. dönem A. nemoralis nimfleri gelişme süreleri arasında fark önemsiz bulunmuştur. A. nemoralis in belirtilen avlarda beslendiğinde toplam nimf gelişme süreleri arasındaki farkın istatistiki olarak önemli olduğu (p<.5) belirlenmiştir (Çizelge 1). Fauvel ve ark. (1984) 26±1 o C sıcaklık ve %7 orantılı nem koşullarında A. nemoralis e av olarak E. kuehniella verildiğinde nimf gelişme süresinin ortalama 14.8±.9 gün, verildiğinde 11.6±.8 gün, Ceratitis capitata (Wied.) (Dipt.:Tephritidae) verildiğinde ise 12.6 ve 14 gün sürdüğünü belirtmektedirler. Nguyen ve Merzoug (1994) o C sıcaklıkta av olarak nimfi verildiğinde A. nemoralis in yumurta gelişme süresinin 2-4 gün, nimf dönemleri gelişme süresinin ise sırasıyla 2-4, 3-5, 3-5, 3-4, 5-8 gün ve toplam nimf ge- 83

4 Çizelge 1. Anthocoris nemoralis (F.) in 25±1 C sıcaklık ve % 75±5 orantılı nemde farklı avlardaki gelişme süresi (Gün)* Av Yumurta dönemi Nimf dönemleri I II III IV V Toplam E. kuehniella 3.92±.4b (3-5)** 4.15±.3a (3-5) 2.21±.1b 2.95±.15a 2.±.a (2-2) 2.15±.11a (1-3) 2.5±.5a 2.1±.7a 2.16±.9a 2.25±.1a 4.32±.13b (3-5) 5.5±.9a (4-6) * Aynı sütun içerisinde farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki fark, t testine göre önemli bulunmuştur (p<.5) ** En az-en çok 12.74±.b (11-14) 14.±.31a (12-18) Çizelge 2. Anthocoris nemoralis (F.) in doğa koşullarında av olarak Cacopsylla pyri (L.) verildiğinde gelişme süresi (Gün) * Deneme ortamı Yumurta dönemi Nimf dönemleri I II III IV V Toplam koşulları I 6.4±.4a (6-7) ** 3.85±.22a (3-5) 2.77±.17a 3.38±.21a 3.23±.17a 7.23±.26a (5-9).46±.45a (18-24) koşulları II 4.16±.4b (4-5) 2.15±.1b 2.69±.13a 2.62±.14b 2.54±.14b 4.31±.13b (4-5) 14.31±.21b (13-16) * Aynı sütun içerisinde farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki fark, t testine göre önemli bulunmuştur (p<.5) ** En az-en çok lişme süresinin gün sürdüğünü bildirmektedirler. Brunner ve Burts (1975) 21±1 o C sıcaklıktaki laboratuvar koşullarında A. nemoralis nimflerine günde tüketebileceğinden fazlası cola bireyi (yumurta veya genç nimfleri) verildiğinde nimf dönemleri gelişme sürelerini, sırasıyla 2.9±.6, 2.5±.6, 2.7±.8, 3.4±.9 ve 5.8±.8 günde tamamlayıp, ortalama 17.3 günde ergin olduklarını belirlemişlerdir. A. nemoralis in gelişme dönemleri ile ilgili yaptığımız çalışmalar belirtilen literatür ile uyum göstermektedir. Çalışmamız ile literatür bildirişlerinde görülen farklılıkların ortam koşulları ve av çeşitliliğinden kaynaklanabileceği kanısına varılmıştır. Anthocoris nemoralis (F.) in doğa koşullarında gelişme süresi koşullarında farklı iki zamanda A. nemoralis e av olarak verildiğinde yumurta ve nimf gelişme süreleri Çizelge 2 de verilmiştir. Yapılan istatistiki analiz sonucu doğa koşullarında farklı iki zamanda A. nemoralis in yumurta gelişme süreleri arasında farkın önemli (p<.5) olduğu bulunmuştur (Çizelge 2). Şekil 1 incelendiğinde, A. nemoralis in yumurta gelişme süresince doğa koşullarında en düşük-en yüksek sıcaklık ve nem değerleri sırasıyla koşulları-i de Haziran 2 tarihleri arasında o C ve % , koşulları-ii de 28 Temmuz-2 Ağustos 2 tarihleri arasında o C ve % olmuştur. Birinci denemenin yapıldığı zamandaki sıcaklık değerleri ikinci denemenin yapıldığı zamana göre düşük, orantılı nem değerleri ise birbirine yakın gerçekleşmiştir. Hava sıcaklığının düşük olmasının, A. nemoralis yumurtalarının açılma süresinin uzamasına yol açtığı kanısına varılmıştır. koşullarında farklı zamanlarda yapılan denemelerde A. nemoralis in I., III., IV. ve V. nimf dönemleri gelişme süreleri ile toplam nimf gelişme süreleri arasında istatistiki olarak fark önemli (p<.5), II. nimf dönemleri gelişme süreleri arasında ise farkın önemsiz olduğu belirlenmiştir (Çizelge 2). koşullarında en düşük-en yüksek sıcaklık ve orantılı 84

5 nem değerleri sırasıyla 14 Mayıs-7 Haziran 2 tarihleri arasında yapılan birinci denemede o C, % olurken, 6 Temmuz-27 Temmuz 2 tarihleri arasında yapılan ikinci denemede o C, % olarak gerçekleşmiştir (Şekil 1). koşullarında I. nimf dönemi süresince birinci denemede, ikinci denemeye göre sıcaklık değerleri daha düşük, orantılı nem ise ikincisinde giderek artmıştır. Her iki denemede II. nimf dönemi süresince sıcaklıklar yaklaşık aynı iken ikincisinde orantılı nem yüksek olmuş, gelişme süreleri arasında fark görülmemiştir. Diğer nimf dönemlerinin gelişmeleri süresince sıcaklık birinci denemede ikincisine göre daha düşük, orantılı nem ise daha yüksek gerçekleşmiş ve dönemlerin gelişme süreleri arasında istatistiki olarak fark önemli bulunmuştur (p<.5) (Şekil 1 ve Çizelge 2). koşullarında sıcaklığın düşük olmasının A. nemoralis in nimf dönemleri gelişme süresinin uzamasına neden olduğu kanısına varılmıştır. Collyer (1967) İngiltere de A. nemorum u yıllarında doğa koşullarında yetiştirme kafeslerinde Aulacorthum circumflexum (Buckt.) (Hom.:Aphididae) da gelişme dönemlerinin sürelerini belirlemiştir. Araştırıcı 1957 yılında ağustos ayında yumurta gelişme süresinin 12 (8-17) gün; 1958 yılında mayısağustos ayları arasında sırasıyla 14.5 (12-18) gün, 13 (8-19) gün, 1 (7-16) gün, 1 (8-14) gün; 1959 yılında nisan ve mayıs aylarında sırasıyla 22 (17-25) gün, 14 (8-18) gün, temmuz ve ağustos aylarında sırasıyla 9 (7-11) gün, 7.5 (6-9) gün olduğunu belirtmektedir. Aynı araştırıcı avcının nimf gelişme süresinin 1957 yılında birinci dölde (37-45) gün, ikinci dölde 33 (29-38) gün, üçüncü dölde 51 gün; 1958 yılında birinci dölde 39.5 (35-44) gün, ikinci dölde 45 (36-55) gün, 1959 yılında birinci dölde 37 (33-42) gün, ikinci dölde (26-36) gün sürdüğünü bildirmektedir. Yazar 1957 ve 1959 yıllarında ikinci döllerin gelişme sürelerinin kısa olmasının yaz sıcaklıklarının daha yüksek olmasından kaynaklandığını ifade etmektedir. Anthocoris nemoralis (F.) in ölüm oranı Farklı iki ortamda ve faklı iki avda A. nemoralis in yumurta ve nimf dönemlerine ait ölüm oranları Çizelge 3 de verilmiştir. Çizelge 3 incelendiğinde nda A. nemoralis in yumurta ölüm oranı doğa koşullarında iklim odasındakine göre daha fazla olmuştur. Avcının nimf dönemleri arasında en fazla ölüm oranı diğer dönemlere göre I. dönemde görülmüştür. E. kuehniella da beslenen avcının gerek I. nimf dönemi gerekse nimf dönemleri toplam ölüm oranı yumurtalarında beslendiğinden fazla olduğu görülmektedir. Besinin kalitesinin ve I. dönem nimflerinin diğer dönemlere göre daha hassas olması bu dönemde ölüm oranının daha fazla olmasının nedeni olabileceği kanısına varılmıştır. Fauvel ve ark. (1984) laboratuvarda 26±1 o C sıcaklık ve %7 orantılı nem koşullarında A. nemoralis in nimflerini de yetiştirdiğinde % 7 (n=6) inin, E. kuehniella da % 9 (n=7) ının, C. capitata da % 63 (n=1) ve % (n=6) sinin ergin olduğunu bildirmektedir. Anderson (1962) A. nemoralis in nimflerini Cacopsylla mali (Schmidb.), A. circumflexum, Acyrthosiphon pisum (Harris) ve Aphis fabae Scop. Hom.:Aphididae) de yetiştirdiğinde (sırasıyla %7.1 (n=14), %12.1 (n=33), %3.5 (n=29) ve %72.4 (n=18) oranında ölüm gerçekleştiğini bildirmektedir. Araştırıcı A. fabae de ölüm oranının yüksek olmasından dolayı A. nemoralis için uygun av olmadığını belirtmektedir. Aynı araştırıcı avcının nimf dönemleri arasında en yüksek ölüm oranının I. dönemde %32.5 olduğunu vurgulamaktadır. Yazar ölümün aphidin Çizelge 3. Anthocoris nemoralis (F.) in iklim odası ve doğa koşullarında gelişme dönemlerinin ölüm oranı (%) Deneme Nimf dönemleri Av Yumurta ortamı I II III IV V Toplam E. kuehniella İklim odası İklim odası koşulları-i koşulları-ii

6 S ıcaklık (ºC) Mayıs S ıcaklık (º C) Haziran S ıc aklık (º C) Temmuz S ıcaklık (º C) Ağustos Şekil 1. Ankara (Merkez) İlinde 2 yılı Mayıs-Ağustos ayları sıcaklık ( o C) ve orantılı nem (%) değerleri bir savunma mekanizması olan yapışkanımsı maddeden dolayı olabileceğini, fakat çoğunlukla avın yetersiz besleyicilik özelliğinden kaynaklandığının açıkca görüldüğünü bildirmektedir. Campbell (1977), ±.5 o C sıcaklık koşullarında av olarak Phorodon humuli (Schrank) (Hom.:Aphididae) de A. nemoralis in nimf ölüm oranının % 25 (n=12), A. nemorum un % 14 (n=14) olduğunu bildirmektedir. Arbogast (1984), Dufouriellus ater (Dufour) (Het.: Anthocoridae) in nimf dönemlerinde en yüksek ölüm oranının birinci dönem nimflerinde görüldüğünü belirtmektedir. A. nemoralis in nimf ölüm oranı koşulları-ii de koşulları-i e göre daha yüksek gerçekleşmiştir (Çizelge 3). A. nemoralis in nimf ölüm oranına ait 14 Mayıs-7 Haziran 2 tarihleri arasında yapılan birinci deneme ile 6 Temmuz-27 Temmuz 2 tarihleri arasında yapılan ikinci denemede doğa koşullarında sıcaklık ve orantılı nem değerleri Şekil 1 de görülmektedir. Şekil 1 incelendiğinde koşulları-ii de sıcaklıklar koşulları-i e göre daha yüksek olmuş, gündüz sıcaklıkları zaman zaman o C ye ulaşmıştır. İkinci denemede A. nemoralis in nimf dönemleri ölüm oranının birinciye göre daha yüksek olması yüksek sıcaklıktan olabileceği kanısına varılmıştır. Sonuç olarak yapılan bu çalışma ile A. nemoralis in gelişme dönemlerine ait laboratuvar ve doğa koşullarında bilgiler elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar A. nemoralis in armut bahçelerinde yapılacak salım ça- 86

7 lışmalarında bazı bilgileri sağlayıcı niteliktedir. KAYNAKLAR Anderson, N.H Growth and fecundity of Anthocoris spp. reared on various prey (Heteroptera:Anthocoridae). Ent. Exp. Appl., 5, -52. Arbogast, R.T Demograhy of the predaceous bug Dufouriellus ater (Hemiptera: Anthocoridae). Environ. Entomol., 13, Brunner, J.F. ve Burts E.C Searching behavior and growth rates of Anthocoris nemoralis (Heteroptera : Anthocoridae), a predator of the pear Psylla, Psylla pyricola. Ann. Entomol. Soc. Am., 68(2), Bulut, H. ve Kılınçer, N Yumurta paraziti Trichogramma spp. (Hym.: Trichogrammatidae) nin un güvesi (Ephestia kuehniella Zell.) (Lep.: Pyralidae) yumurtalarında üretimi ve konukçu-parazit ilişkileri. Türkiye I. Entomoloji Kongresi, İzmir, Campbell, C.A.M A laboratory evaluation of Anthocoris nemorum and A. nemoralis (Hem.: Anthocoridae) as predators of Phorodon humuli (Hom.: Aphididae). Entomophaga, 22(3), Collyer, E On the ecology of Anthocoris nemorum (L.) (Hemiptera-Heteroptera). Proc.R. Ent. Soc. Lond., (A), 42(7-9); Er, H. ve Uğur, A Ankara ilinde Cacopsylla pyri (L.) (Homoptera: Psyllidae) nin doğal düşmanları ve populasyon değişimleri üzerinde araştırmalar. Türkiye IV. Biyolojik Mücadele Kongresi, Adana, Fauvel, G. ve Atger, P Evolotion of pear psylla (Psylla pyri L. ) and benefical insects in pear orchards of southeastern France. SROP/WPRS Bull., 3(6), 13. Fauvel, G., Thiry, M. ve Cotton, D Contrubuttion a la mise au point d un elevage permanent d Anthocoris nemoralis (F.). SROP/WPRS Bull., 7(5), Gençer, N.S. ve Kovancı, B.. Bursa ilinde armutlarda zararlı Cacopsylla pyri (L.) (Homoptera:Psyllidae) nin biyolojisi. Türkiye IV. Entomoloji Kongresi, Aydın, Hodgson, C.J. ve Mustafa, T.M Aspect of chemical and biological control of Psylla pyricola Förster in England. SROP/WPRS Bull., 7(5), Nguyen, T.X. ve Merzoug, J Recherches sur l emploi rateonnel du predateur Anthocoris nemoralis (Heteroptera- Anthocoridae). SROP/WPRS Bull., 17(2), Önder, F Türkiye Anthocoridae (Heteroptera) faunası üzerinde taksonomik ve faunistik araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No 459, 159 s., İzmir. Samsoe-Petersen, L., Bigler, F., Bogenschutz, H., Brun, J., Hassan, S.A., Helyer, N.L., Kuhner, C., Mansour, F., Naton, E., Oomen, P.A., Overmeer, W.P.J., Polgar, L., Rieckmann, W. ve Staubli, A Laboratory rearing techniques for 16 beneficial arthropod species and their prey/hosts. Journal of Plant Diseases and Protection, 96(3), Solomon, M.G. ve Morgan, D Timing pesticide applications in integrated pear psyllid management; the role of modelling. SROP/WPRS Bull., 17(2), 57-. Winfield, A.L., Hancock, M., Jackson, A.W. ve Hommon, R.P Pear sucker (Psylla pyricola) in Southeast England. SROP/WPRS Bull., 7(5),