Yrd. Doç. Dr. A. Burak İNNER

Transkript

1 Yrd. Doç. Dr. A. Burak İNNER Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yapay Zeka ve Benzetim Sistemleri Ar-Ge Lab.

2 Li u Ko ut Satırı Arayüzü(CLI), yüzlerce komutla çok zengin bir arabirimdir Her komut, birçok varyasyon, seçenek, argüman türü ile birlikte gelir Popüler e sık kulla ıla içi ler hakkı da ilgi sahi i iz a ak ü kü ola tü ko utları hatırla ak i ka sızdır. Dola ısı la farklı ko utlar e farklı kulla ı şekilleri ko uları la ilgili daha fazla ilgi edi e i ir olu a ihti a ı ız ar.

3 Komut İşlevi - Görevi $ man Kıla uz sa faları okur $ whatis Man sa fa aşlıkları ı a ahtar kelimelere göre arar Man sa faları ı a ahtar keli elerle arar Bilgi sa faları ı okur $ apropos $ info $ <command> -h $ <command> --help Ko utları kulla ı ı gösterir

4 $ man <command> (Bir komutun man sayfası ı okur) $ man ls

5

6 "Man" ko utu, dağıtı ı ızda sakla a kıla uz sa falarda okur. Bu sa faları ko u u dağıtı a ağlı olarak iraz farklılık gösterebilir. Maki e izdeki kıla uz sa faları ı ko u u u il ek içi 'manpath' ko utu kulla ı. $ manpath Bu ko ut, apıla dır a dos ası a ağlı olarak kıla uz sa faları ı ko u u u ta ı lar /etc/manpath.cfg Bazen de bu amaçla bir MANPATH orta değişke i e sahip oluruz. $ echo $MANPATH Tipik olarak ulu dukları ko u : /usr/share/man/

7 "Man" sa faları irde çok ölü hali de sı ıfla dırılır: (1) Komutlar için (2) Siste çağrıları içi (3) C Kütüphane Fo ksi oları (4) Özel dos a adları (5) Li u dos aları içi dos a for atları (6) O u lar e ekra koru u u gi i şe ler (7) Keli e işle paketleri & çeşitleri (8) Siste ö eti ko utları

8 Man sa fası da ha gi ölü de göster ek istediği ize karar ere iliriz $ man <n> <name> Örnek: $ man 1 passwd $ man 5 passwd $ man passwd (passwd komutu için manuel sayfa) (/etc/passwd dos ası içi manuel sayfa) (Varsa ıla Bölü 1; komut) man ko utuhakkı dadahafazla ilgiedi $ man man ekiçi,

9 'Whatis' erita a ı, man sa faları ı seçile içeren bir erita a ıdır. Başlık Bölü Nu arası İsi ala ı Bu erita a ı komutlarla birlikte kulla ılır. ölü leri i

10 $ whatis <keyword> (Başlıkta a ahtar keli esi ola man sayfaları ı bulur) "Whatis" komutu, man sa faları daki aşlık ala ı daki a ahtar kelimeyi arar Tü eşleş eler içi, aşağıdakileri içere ir satır görü tüle ir:, Başlık Bölü Nu arası Açıkla a(isi Ala ı da ) Ta ir keli e ol alı $ whatis hea (Hiç ir çıktı çık az) Birden çok anahtar kelime edinebiliriz $ whatis head tail

11 $ apropos <keyword> (Başlıkta a ahtar keli e bulu a man sayfaları ı bulur) man' ko utu ko ut adı ı ildiği i arsa ar. Ko ut adı ı il i orsa ız e al ız a ir a ahtar keli e iz arsa e olacak? Çözüm, 'apropos' ko utu u kulla aktır. apropos' ko utu ir a ahtar keli e alır e u a ahtar keli e içi whatis erita a ı daki ' aşlık' ve 'Ad' ala ları ı arar.. Ardı da, a ahtar keli e le eşleşe her ko ut içi tek ir satır Ad ala ı azdırır. $ apropos <keyword> Örnekler: $ apropos process (İşle le ilgili tü ko utları arar) (Bir keli e i ir kıs ı ile kulla ıla ilir) $ apropos proce Not: A ı çıktı a u kodda da ulaşıla ilir, $ man -k <keyword>

12

13 $ info <Command> (Komutu bilgi sayfaları ı gösterir) info sa faları man sa faları a e zer a ak GNU u gula aları içi GNU projesi tarafı da oluşturul uştur. $ info gzip $ info emacs Bu ko ut hakkı da daha fazla ilgi içi : $ info info GNU ko utları ı he olur. man sa faları he de info sa faları info sa faları ge ellikle daha e i e kulla ı ı iraz daha kola dır. Bazen man sa faları info sa faları a aş urur.

14 $ <Command> -h (Ko utu Kulla ı ı ı Gösterir) $ <Command> --help

15 Nor al ir e ara ası apa ilirsi iz. Popüler ağla tılar, Linux Bilgi Projesi: Linux Dokümantasyon Projesi: StackOverFlow Ve daha fazlası

16 Basit Araçlar

17 Komut Etkisi $ pushd Dizini girer (daha sonrası için saklar) $ popd Dizini çeker(son girileni getirir) $ dirs Girilen dizinler yığınını gösterir

18 $ pushd <directory path> $ popd $ dirs Li u dizi ığı ı tutar

19 (Boş Yığın)

20

21 Örnek: $ pushd /home/tom eşdeğerdir : $ cd /home/tom + dizini gir /home/tom $ popd eşdeğerdir : Yığı ı üst olu u al + cd <the selected path> $ dirs eşdeğerdir : Dizi ığı ı içeriği i listele e ığı a

22 Örnek: ~ Mevcut Dizin: Yığın üstü daima mevcut Dizini gösterir. ~ Dizi Yığı ı

23 $ pushd /etc /etc /etc Mevcut Dizin ~ Dizi Yığı ı

24 $ pushd /etc $ pushd /bin /bin Mevcut Dizin /bin /etc ~ Dizi Yığı ı

25 $ pushd /etc $ pushd /bin $ pushd /usr/share /usr/share /bin /usr/share Mevcut Dizin /etc ~ Dizi Yığı ı

26 $ pushd /etc $ pushd /bin $ pushd /usr/share $ popd /bin /bin Mevcut Dizin /etc ~ Dizi Yığı ı

27 $ pushd /etc $ pushd /bin $ pushd /usr/share $ popd $ popd /etc Mevcut Dizin /etc ~ Dizi Yığı ı

28 $ pushd /etc $ pushd /bin $ pushd /usr/share $ popd $ popd $ popd ~ Mevcut Dizin ~ Dizi Yığı ı

29

30 Komut İşlevi - Görevi $ echo Bir satır $ cat Meti dos aları ı görü tüler $ date Tarihi gösterir $ cal $ ncal Takvimi gösterir $ bc Temel hesap makinesi $ hostname Maki e adı ı gösterir $ uname Sistem bilgilerini gösterir $ uptime Siste $ reboot Maki e i e ide eti gösterir çalış a süresi i gösterir aşlatır (root olu alıdır)

31 $ echo < Görüntülenecek metin dizesi > $ echo $< Değişke Adı >

32 $ man echo

33 $cat < Görüntülemek için dosya veya dosyalar >

34 $ date (Geçerli tarihi ve saati göster) Bu ko ut, za a da gaları ko ak e a is i üzeri de za a da gası ulu a dizi leri e a dos aları arat ak istediği izde çok ararlıdır.

35 $ man date

36

37 Tarih biçiminizi ayarlayabilirsiniz. $ date +%D 04/30/14 $ date +%F $ date +%j 120 (Yılı gü ü ) $ date +%Y 2014 $ date +%m/%d/%y 04/30/2014 $ date +%m-%d-%y Ve diğer bir çok biçi i...

38 $ cal (Geçerli ayı Takvi i i göster)

39 $ ncal

40 $ cal 2011 ( yılı ı takvi i i gösterir)

41 $ man cal

42 bc ara ı, te el ir ate atik hesap aki esi i sağlar. Te el ate atik, değişke ata a, dizilerle uğraş a gi i özelliklere sahiptir. Bu araç, ate atiksel for ülleri ko ut satırı da çalıştır ak içi çok ararlı ola ilir. Bash ko ut dos aları ı oluştururke gele ekte daha da fa dalı ola aktır.

43 $ hostname $ sudo hostname <yeni hostname>

44 $ uname (Siste hakkı da birde fazla bilgi türü yazdırır)

45 $ man uname

46 $ uptime (Siste çalış a süresi i yazdırır) Sistem yüklenme ortala ası so 1, 5 e 15 dakika boyunca

47 $ reboot (Siste i ye ide başlatır) Bu ko ut, kulla ı ı ı root ol ası gerekir siste i e ide aşlat ası ı sağlar.

48 Ahmed ElArabawy, Linux for Embedded Systems for Arabs

49 Dersin Sonu Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yapay Zeka ve Benzetim Sistemleri Ar-Ge Lab.