ENGELLİLER KANUN TASARISI ve BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARI TASLAĞIDIR.

Transkript

1 ENGELLİLER KANUN TASARISI ve BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARI TASLAĞIDIR. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Genel Esaslar Amaç MADDE 1 Bu kanunun amacı, özürlülerin sağlık, eğitim, rehabilitasyon, istihdam, bakım ve sosyal güvenliğine ilişkin sorunlarının çözümü ile her bakımdan gelişmelerini ve önlerindeki engelleri kaldırmayı sağlayacak tedbirleri alarak topluma tam katılımlarını sağlamak ve bu hizmetlerin koordinasyonu için gerekli düzenlemeleri yapmaktır. Kapsam MADDE 2 Bu kanun özürlü bireyler, aileleri ile özürlülere yönelik olarak hizmet veren kamu kurum, kuruluş ve diğer ilgilileri kapsar. Tanımlar MADDE 3 Bu kanunun uygulanmasında; a) Özürlülük: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerin çeşitli derecelerde kaybedilmesi nedeniyle, toplumsal yaşama uyum sağlanması ve günlük gereksinimlerin karşılanmasında güçlüklerle karşılaşılması, korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık, destek hizmetleri ve yapılarda, açık alanlarda özel fiziki düzenlemelere ihtiyaç duyulması durumunu, b) Özürlü : Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık, destek hizmetleri ve yapılarda, açık alanlarda özel fiziki düzenlemelere ihtiyaç duyan kişiyi, c) Rehabilitasyon: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle oluşan özrü ortadan kaldırmak veya özürlülüğün etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmek, özürlüye yeniden fiziksel, mental, sosyal, mesleki ve ekonomik yararlılık alanlarında başarabileceği en üst düzeyde yetenekler kazandırarak; evinde, işinde ve sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi amacıyla verilen tıbbi, psiko sosyal, mesleki hizmetler bütününü, d) Tıbbi Rehabilitasyon: Sakatlık durumunu, fizyolojik, anatomik ve çevresel kısıtlamaların elverdiği ölçüde azaltmaya, mümkünse ortadan kaldırmaya yönelik tedavi uygulamalarını içeren ve özürlü kişinin fiziksel kapasitesini arttırarak günlük yaşamda mümkün olabilen en üst fonksiyonel bağımsızlık seviyesine ulaşmasını sağlamayı amaçlayan hizmetler bütününü, e) Mesleki Rehabilitasyon: Herhangi bir mesleği olmayan, mesleğinde yetersiz olan veya meslek değiştirmek isteyen sakatların işgücü piyasasınca ihtiyaç duyulan ve özür grubuna uygun meslekte yetiştirilerek, fiziki ve mesleki yönden en yüksek kapasiteye ulaştırılmalarını sağlamak ve yetiştirildikleri meslekte istihdamlarını veya kendi işlerini kurmalarını sağlamak amacıyla; özürlünün fiziksel, mental ve mesleki beceri ve yeteneklerinin değerlendirilmesi, mesleki rehberlik ve danışmanlık, mesleki eğitim, istihdam ve izleme hizmetler bütününü, f) Psiko sosyal Rehabilitasyon: Özürlü kişi aile, özürlü kişi arkadaş, özürlü kişi iş/okul ilişkileri açısından özürlüyü tüm çevresi ile değerlendiren ve sosyal yaşama uyum sağlamasına zemin hazırlayan çalışmaların tümünü, g) Özel Eğitim: Eğitimden yararlanamayan veya kısmen yararlanabilen çocuklar için bu alanda yetiştirilmiş özel eğitimciler tarafından, özel programlar, yöntemler geliştirilerek ve özel araç gereçler kullanılarak uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi, h) Özel Eğitime İhtiyacı Olan Birey: Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi, i) Kaynaştırma: Sakat bireylerin; yeteneklerinin sınırları ve eğitim gereksinimleri içinde mümkün olduğunca eğitim ortamlarında, akranlarıyla birlikte gerekli düzenlemeler yapılarak ve destek hizmetleri sağlanarak eğitim görmesinin sağlanmasını,

2 j) Ulaşılabilirlik: Farklı kişisel özellikleri bulunan insanların bağımsız olarak kendine sunulan tüm olanaklara, fiziksel ve sosyal olarak yaratılan etkinliklere ve donatılara bilgisel, iletişimsel, psikolojik, fiziksel ulaşabilmesini ve yararlanabilmesini k) Korumalı İşyeri: Özürlülükleri nedeniyle emek piyasasında ve rekabete dayalı işyerlerinde çalışma imkanları kısıtlı olan bireylerin çalışabilecekleri, çalışma ortamının özel olarak düzenlendiği, sakatlara mesleki rehabilitasyon ve istihdam oluşturmak amacıyla kurulan, devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen işyerlerini, l) Özürlü Kota Sistemi: Özürlü işgücünün, emek piyasasında çalışabilmesini sağlamak amacıyla işverenlerin belirli oranda veya sayıda özürlü çalıştırma mecburiyetine dayanan uygulamayı, m) Bakıma Muhtaçlık: Bedensel, zihinsel ve/veya ruhsal, duygusal bütünlüğü tam olmayan, günlük hayatın gereklerini yerine getiremeyen veya güçlükler ve değişik engellerle karşılaşan kişilerin muhtaçlık durumunu, n) Bakıma Muhtaç Kişi: Yaşlılık, bedensel, zihinsel ve ruhsal hastalık veya özürlülük sonucunda, sürekli veya geçici olarak günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde veya daha fazla derecede yerine getiremeyen, kendine bakamayacak durumda olan ve bu sebeple başkalarının yardımına ihtiyaç duyan kişiyi, o) Bakıma Muhtaç Özürlü: Bedensel, zihinsel, ruhsal ve duygusal özrü nedeniyle, sürekli veya geçici olarak günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde veya daha fazla derecede yerine getiremeyen, kendine bakamayacak durumda olan ve bu sebeple başkalarının yardımına ihtiyaç duyan kişiyi, p) Bakım Merkezi: Bakıma muhtaç kişi veya özürlülere bakım hizmetinin geçici veya sürekli sağlandığı merkezleri, q) Rehabilitasyon Merkezi: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle oluşan özrü ortadan kaldırmak veya özürlüğün etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmek, özürlüye yeniden fiziksel, mental, sosyal, mesleki ve ekonomik yararlılık alanlarında başarabileceği en üst düzeyde yetenekler kazandırarak; evinde, işinde ve sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesini sağlamak amacıyla hizmet veren merkezleri, r) Süreğen Hastalık: Tıbbi veya cerrahi yöntemlerle tam olarak iyileştirilemeyen, sürekli veya ataklar halinde belirti veren hastalıkları, s) Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri: Bedensel, zihinsel, ruhsal ve duygusal özürleri nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olan bireylerin, fonksiyon kayıplarını gidermek ve toplum içinde kendilerine yeterli olmalarını sağlayan beceriler kazandırmak ve/veya bu becerileri kazanamayanlara devamlı bakmak üzere kurulan kuruluşları, ifade eder. Genel esaslar MADDE 4 Bu kanun kapsamında bulunan hizmetlerin yerine getirilmesinde aşağıdaki esaslara uyulur: a) Özürlülerin aleyhlerine sonuç doğuracak ayrımcılığa karşı korunması esastır. b) Devlet özürlülüğün önlenmesine yönelik her alanda sosyal politikalar geliştirir. c) Bakıma muhtaç özürlülerin bakım güvencesi Devlet tarafından temin edilir. d) Devlet tarafından insan onur ve haysiyetinin dokunulmazlığı temelinde özürlülerin ve özürlülüğün her tür istismarına karşı sosyal politikalar geliştirilir. e) Özürlülükten doğan sosyal haklar, özürlülük sebebine bakılmaksızın eşitlik ilkesine göre düzenlenir. f) Özürlülere verilecek hizmetler, belirlenen ulusal politikalar ve uygulama esasları doğrultusunda yürütülür. Ulusal politikalar, özürlülerin toplumla bir arada yaşaması için ihtiyaç duyulan şartların sağlanması esasına dayanır. Bu çerçevede, özürlülere hizmet veren kurum ve kuruluşların programları ve hizmetleri ile ilgili bilgilerin, ulaşılabilir şekilde özürlülere, ailelerine, bu alanda çalışanlara ve toplumun tüm bireylerine yayılması esastır. g) Yaşama hakkının kutsallığı ve dokunulmazlığı temelinde özürlü doğma ihtimali gerekçesi ile kürtaja cevaz verilemez. Yeni doğacak ve doğmuş olanlarda tespiti mümkün olan özür ve hastalıklarla ilgili taramaların yapılması esastır. h) İnsanların hayatını korumak ve devam ettirmek ilkesine bağlı olarak hiçbir özürlü ve bakıma muhtaç bireye ötenazi uygulanamaz. i) Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kuruluşların, özürlülerle ilgili olarak verdiği hizmetler Özürlüler İdaresi Başkanlığının eşgüdümü ve koordinesinde yürütülür.

3 j) Özürlülere yönelik hizmetlerde, uygulamalarda ve mevzuatta kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlarca uluslar arası düzeyde kabul edilmiş tanım, kavram ve sınıflandırmalar kullanılır. k) Her özürlü bireyin, bağımsız olarak yaşayabilme, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanma, eğitim alma, meslek edinme, çalışma, sosyal güvenlik, sosyal ve kültürel yaşama katılma hakkı hiçbir şekilde kısıtlanamaz. l) Özürlülere yönelik olarak alınacak tüm kararlarda ve verilecek tüm hizmetlerde özürlülerin, ailelerinin ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı Özürlüler İdaresi Başkanlığınca gerçekleştirilir. m) Toplumun tüm bireylerinin özürlü birey ve özür konusunda bilgilendirilerek, özürlü bireylere yönelik tutum ve davranışların olumlu yönde değiştirilmesine yönelik eğitim programları Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından koordine edilir ve kitle iletişim araçlarıyla duyurulur. n) Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet planlama ve sunumu süreçlerinde özürlü bireylerin gereksinimleri göz önünde bulundurularak Özürlüler İdaresi Başkanlığınca bu hizmetler izlenir ve değerlendirilir. o) Özürlülerin sosyal, kültürel, eğitsel, sanatsal, sportif ve dini etkinliklere eşit katılımın önündeki engeller kaldırılır. Alınan tedbirler Özürlüler İdaresi Başkanlığınca takip edilir. p) Özürlülere yönelik hizmetlerin sunumunda aile bütünlüğünün korunması sağlanır. İKİNCİ BÖLÜM Özürlülere Yönelik Hizmetler ve İlgili Kurumlar, MADDE 5 Hizmetler ve kurumsal yetki dağılımı aşağıdaki şekildedir: a) Koruyucu Önleyici Hizmetler: Toplumun özürlülük konusunda bilgilendirilmesi, koruyucu hekimlik kapsamında özürlülük ve hastalıktan dolayı doğabilecek bakıma muhtaçlık risklerine karşı her türlü tedbirin alınması, annenin gebelik öncesi ve esnasında takibin yapılarak sağlıklı doğumların gerçekleştirilmesi, gebelik döneminde çeşitli testler, muayene ve tahliller ile tespit edilebilen hastalık ve özür durumlarının belirlenmesi ve önlenmesi hizmetleridir. Bu hizmetler, Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastaneleri tarafından diğer kurumlarla işbirliği yapılarak yürütülür. b) Erken Teşhis ve Müdahale Hizmetleri: Annenin gebelik döneminde ve doğum sonrasında anne çocuk sağlığı açısından çeşitli testler, muayene ve tahliller ile tespit edilebilen hastalık ve özür durumlarının belirlenmesi, tespit edilen hastalık ve özür durumunun ayrıntılı araştırmasının yapılarak teşhisin konulması, teşhis yönünde gerekli erken müdahalenin yapılması hizmetleridir. Bu hizmetler, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve üniversite hastaneleri tarafından diğer kurumlarla işbirliği yapılarak yürütülür. c) Tedavi Hizmetleri: Özürlülerin özründen dolayı ihtiyaç duyduğu tıbbi hizmetlerdir. Bu hizmetler, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve üniversite hastaneleri tarafından yürütülür. d) Tedavi Sonrası Rehabilitasyon Hizmetleri : 1. Tıbbi Rehabilitasyon Hizmetleri; özürlünün özründen dolayı ihtiyaç duyduğu tedavi hizmetlerinden yararlanmasını müteakiben tedavinin devamı niteliğindeki hizmetlerdir. Bu hizmetler Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve üniversite hastaneleri bünyesinde ve diğer kurumlarla işbirliği yapılarak yürütülür. 2. Psiko Sosyal Rehabilitasyon Hizmetleri; özürlünün sosyal hayata uyumunun ve katılımının sağlanması ve teşvik edilmesi; kültürel, sportif ve sanatsal etkinliklere katılımlarının desteklenmesi hizmetleridir. Bu hizmetler yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünce ve diğer kurumlarla işbirliği içinde yürütülür. 3. Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam Hizmetleri; özürlünün uygun bir işte verimli bir şekilde çalışabilmesi için mesleki rehberlik, mesleki eğitim, seçilen ise yerleştirme ve işyerinde uyum hizmetleridir. Bu hizmetler, korumalı işyeri, evde çalışma gibi alternatif çalışma modelleri de kullanılarak gerçekleştirilir. 4. Bu hizmetler yerel yönetimler, Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve diğer kurumların işbirliği ile yürütülür.

4 e) Eğitim Hizmetleri: Özürlünün eğitim ihtiyacının giderilmesi amacıyla özel eğitim programları çerçevesinde; kaynaştırma, özel alt sınıf, özel eğitim okulu hizmet modelleri ile sunulan hizmetlerdir. Bu hizmetler, Milli Eğitim Bakanlığınca ve diğer kurumlarla işbirliği yapılarak yürütülür. f) Bakım Hizmetleri: Özürlünün özbakımının dışında diğer sosyal ihtiyaçlarını kendisinin giderememesi ve başkasının sürekli olarak yardımına ihtiyaç duyması halinde özbakımını sağlamaya ve ev işlerini yürütmeye yönelik hizmetlerdir. Bu hizmetler, bakıcı aile fertleri, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, yerel yönetimler ve diğer kurumların işbirliği ile yürütülür. g) Sosyal Yardım Hizmetleri: Özürlünün asgari düzeyde dahi yaşam ihtiyaçlarını giderememesi halinde yardıma ve bakıma muhtaçlık derecesine göre maddi yönden desteklenmesi hizmetleridir. Bu hizmetler Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Genel Sekreterliği, yerel yönetimler ve Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Ancak, bu hizmetlerin belirtilen kurumların kaynaklarının tek çatı altında toplanarak oluşturulacak tek kurum tarafından yürütülmesi esastır. h) Ulaşılabilirlik Hizmetleri: Özürlünün toplumsal hayat alanlarındaki tesis, yapı, bilgi ve hizmete ulaşabilmesine yönelik hizmetlerdir. Bu hizmetler yerel yönetimlerce diğer kurumlarla işbirliği yapılarak yürütülür. Özürlüler İdaresi Başkanlığı, bütün bu hizmetlerin etkin bir şekilde yürütülmesi açısından kurumlar arasında işbirliğini sağlar. Ayrıca, sivil toplum kuruluşlarının bu hizmetlere aktif katılımını teşvik eder. Sosyal Bakım Uygulamaları: MADDE 6 Bakıma muhtaç özürlülere yönelik sosyal bakım hizmetleri, bakım merkezleri ve eve yönelik gezici hizmet programları aracılığı ile yürütülür. İleri derecede bakıma muhtaç insanların bakımını, bakıcı aile fertlerinin talebi üzerine, bakım merkezleri üstlenir. Bakıcı aile fertlerinin hastalığı veya yıllık izin kullanmak istemeleri halinde bakıma muhtaç özürlülerin bakımı geçici olarak bakım merkezleri tarafından gerçekleştirilir. Bakıcı aile fertlerinin sosyal güvenliği sağlanır. Bunların Sosyal güvenliği, yardıma ve bakıma muhtaçlık derecesine göre belirlenir. Evde bakım kalitesini artırmak maksadıyla bakıcı aile fertlerine bakım kursları düzenlenir, özürlü dostu araç gereç temin edilir ve gerekli görülen ev tadilatlarına destek sağlanır. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca bir yıl içinde hazırlanacak bir yönetmelikle sosyal bakım hizmetleri ile ilgili çalışma usul ve esasları belirlenir. İş ve Meslek Analizi MADDE 7 Özürlüler İdaresi Başkanlığının koordinasyonunda Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı ve üniversitelerle işbirliği ile özür türlerini dikkate alan iş ve meslek analizleri yapılır. Bu analizlerin ışığında özürlülerin durumlarına uygun mesleki rehabilitasyon programları geliştirilir ve bu programlar dahilinde ilgili mesleklerde eğitim almaları sağlanır. Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam MADDE 8 Özürlülerin mesleki eğitim, mesleki rehabilitasyon ve istihdamları ile ilgili uygulanabilir proje ve programlar geliştirilir. Özürlü kota sistemi, işverenlerin ve işletmelerin çalıştırdıkları işçi sayısına ve mali güçlerine göre esnek bir şekilde düzenlenir. Özürlü istihdamını artırabilmek amacıyla özürlü dostu alternatif ve esnek çalışma biçimleri teşvik edilir. Özürlülük durumları sebebiyle işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan özürlü bireylerin istihdamı, korumalı işyerleri aracılığıyla sağlanır. Mesleki rehabilitasyon ve korumalı işyerlerinin ne surette ve hangi esaslara göre yürütüleceği ve açılacağı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca bir yıl içinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

5 Yüksek Öğretim : MADDE 9 Özürlü dostu eğitim anlayışı ile özürlü üniversite öğrencilerinin daha iyi öğrenim görmelerini sağlayabilmek için, Yüksek Öğretim Kurumu bünyesinde araç gereç temini ve özel ders materyallerinin hazırlanması gibi konularda sürekli çalışma yapacak "Özürlüler Danışma Merkezi" kurulur. Özürlüler için yüksek öğretim kurumlarında kontenjan ayrılması konusunda gerekli çalışmalar yapılır. Özürlülerin eğitim ve sosyal hizmetler ihtiyacını karşılamak amacıyla yüksek öğretim kurumlarında özel eğitim ve sosyal hizmetler bölümlerinin sayısının artırılması yönünde çalışmalar yapılır ve eğitim fakültelerinin müfredat programlarına özel eğitim ve rehberlikle ilgili dersler konulur. Sosyal Bakım hizmetlerini nitelikli bir şekilde yürütebilmek için, Sosyal Hizmetler Yüksek Okullarında veya bölümlerinde "Sosyal Bakım" dersi konulur. Özürlülerin ve çok boyutlu sorunlarına akademik bir anlayışla çözüm üretebilecek konumda olan fakülte veya bölümlerde özürlülük ve/veya özürlülerle ilgili genel ve özel dersler konulur. Konuyla ilgili yönetmelik, Milli Eğitim Bakanlığı, Yüksek Öğretim Kurumu ve Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın ortak çalışması ile en geç bir yıl içinde hazırlanır. Özürlü Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu MADDE 10 Özürlülerle ilgili hakları izlemesi ve değerlendirmesi ile ilgili Özürlüler İdaresi Başkanlığının bünyesinde Özürlü Haklarını İzleme ve Değerlendirme Kurulu kurulmuştur. Kurul, Başkanını kendi üyeleri arasından seçer. Özürlü Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur. a) Başbakan tarafından en az biri üniversite öğretim üyelerinden olması kaydıyla özürlülerle ilgili konularda temayüz etmiş kişiler arasından seçilecek iki üye b) Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca görevlendirilecek bir üye c) İçişleri Bakanlığınca görevlendirilecek bir üye d) Sağlık Bakanlığınca görevlendirilecek bir üye e) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca görevlendirilecek bir üye f) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunca görevlendirilecek bir üye g) Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğünce görevlendirilecek bir üye h) Aile Araştırma Kurumu Başkanlığınca görevlendirilecek bir üye i) Özürlüler İdaresi Başkanı j) Diyanet İşleri Başkanlığınca görevlendirilecek bir üye k) İnsan Hakları Üst Kurulunca görevlendirilecek bir üye l) Radyo Televizyon Üst Kurulu üyelerinden görevlendirilecek bir üye m) Türkiye Sakatlar Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye Özürlü Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu, özürlü haklarına ilişkin ulusal politikalar oluşturulması ve uygulamalarda birlikteliğin sağlanması ve gelenek oluşturulmasına yönelik çalışmalar yürütür. Kurulun çalışma usul ve esasları bir yıl içerisinde çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

6 DEĞİŞTİRİLEN HÜKÜMLER MADDE sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 2 Fiziksel, görme, işitme, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmiş özürlülerden; Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik ile belirlenen yetkili sağlık kurumlarından alınacak sağlık kurulu raporu ile resmi veya özel eğitim merkezlerinden yararlanması uygun görülen ve her yıl yayınlanan bütçe uygulama talimatında belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda herhangi bir kurum ve kuruluş tarafından karşılanmayan eğitim ve rehabilitasyona ilişkin yardımlar Fondan karşılanır. Bu yardımın yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Başbakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir." MADDE tarih ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 22 Sigortalılar, kurumdan malullük veya yaşlılık aylığı almakta olanların geçindirmekle yükümlü oldukları zihinsel, bedensel, ruhsal ve duygusal özrü bulunan çocukları ile kurumdan hak sahibi olarak gelir veya aylık alan aynı durumdaki çocuklardan, sağlık tesislerinden alınacak sağlık kurulu raporu ile resmi veya özel eğitim merkezlerine gönderilenlerin, gelişim ve eğitimlerine ilişkin yardımlar, Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen esas ve miktarlarda Kurumca sağlanır." MADDE Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 60 ıncı maddesinin ( C) bendinin (b) alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Özürlüler İçin Verilen Sağlık Kurulu Raporu Yönetmeliği'ne uygun olarak sakatlık oranı en az %40 olanlardan yaşları ne olursa olsun, en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar" MADDE Sayılı Kanunun geçici 87 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE tarihli ve 5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 39 uncu maddesinin (j) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "j Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az %40 olanlardan en az 15 yıl fiili hizmeti bulunanların istekleri üzerine" MADDE tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 19 uncu maddesinin 2 nci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. "Ancak, özürlülerin yaşamı için zorunluluk göstermesi halinde proje tadili kat maliklerinin en geç 3 ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek salt çoğunlukla karara bağlanır, toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin salt çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir. Komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılabilir. İlgili merciler tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili çalışma usul ve esasları, proje ve inşaat giderlerinin karşılanma usul ve esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşan bir kurul tarafından kanunun yayımlandığı tarihten itibaren 6 ay içerisinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." MADDE tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin 4 üncü fıkrası (m) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentler eklenmiştir. "n) Özürlülere hizmet amaçlı kurulmuş dernek, vakıf ve bunların üst kuruluşlarının çalışmalarında kullanılmak üzere iktisap edecekleri motorlu kara taşıtlarıyla, bizzat özürlüler tarafından kullanılan ya da özürlünün taşınması amacıyla üçüncü dereceye kadar kan ve hısımlarından bir sürücü veya özürlü kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan özürlü adına trafik siciline kayıtlı özel tertibatlı olarak imal edilmiş, sonradan özel tertibat takılmış ve ilave özel tertibat takılmış motorlu kara taşıtları, o) Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç gereç, özel bilgisayar programları ile fonksiyon kazandırıcı ortez protez vb. yardımcı ve destekleyici cihazlar." MADDE 18

7 tarihli ve 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c ) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "c) Özürlülere hizmet amaçlı kurulmuş dernek, vakıf ve bunların üst kuruluşlarının çalışmalarında kullanılmak üzere iktisap edilen veya iktisap edileceği belgelenen motorlu kara taşıtlarıyla, bizzat özürlüler tarafından kullanılan yada özürlünün taşınması amacıyla üçüncü dereceye kadar kan ve hısımlarından bir sürücü veya özürlü kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan trafik siciline özürlü adına kayıtlı olan özel tertibatlı olarak imal edilmiş, sonradan özel tertibat takılmış veya ilave özel tertibat takılmış motorlu kara taşıtları" MADDE tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasına "gazilerin" ibaresinden sonra gelmek üzere "özürlüler" ibaresi eklenmiştir. MADDE tarihli ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinin (A) fıkrasının (s) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "s) Belediyelerce işletilen veya belediyelerin işletim hakkını imtiyaz sözleşmeleriyle devrettiği her türlü toplu taşıma araçlarının ve duraklarının özürlülerin yararlanmasına ve ulaşabilirliği ile Türk Standartlarına uygunluğunu sağlamak, Özürlü Kimlik Kartına sahip özürlüler ile zorunlu refakatçilerinin ücretsiz ulaşımlarıyla, kendilerini geliştirmelerini ve toplumsal yaşamla bütünleşmeleri için gerekli tedbirleri almak, sosyal, kültürel, eğitsel, sanatsal ve sportif etkinliklerden indirimli veya ücretsiz yararlanması ile büyükşehir belediyelerince muhtaçlığını belgeleyen özürlülere su ve doğal gaz gibi hizmetlerin fatura bedellerine özür ve yardıma muhtaçlık derecesine göre en az %50 olmak üzere indirim yapmak, kiraya verilen büfe, otopark, tuvalet vb. işyerlerinin en az %10'unun öncelikli olarak özürlüler tarafından işletilmesi ve istihdamını sağlamak. Adı geçen işyerlerinin tahsisinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasıyla ilgili usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı temsilcilerinden oluşacak bir kurul tarafından kanunun yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir." MADDE sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanunun 6 ncı maddesinin (A) fıkrasının (s) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir. "Ek Madde 1 Büyükşehir belediyesi ile bağlı ilçe ve alt kademe belediyelerinde bilgilendirme ve bilinçlendirme, yönlendirme ve özürlülerle ilgili her konuda sürekli danışmanlık hizmetleri dahil hizmet vermek üzere özürlü hizmetleri birimi oluşturulur. Bu birimler faaliyetlerini özürlülere hizmet amacıyla kurulmuş dernek ve bunların üst kuruluşlarıyla işbirliği halinde sürdürürler. Özürlü hizmetleri birimlerinin kuruluş, görev, yetki, sorumluluk ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından kanunun yayımını izleyen bir yıl içinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." MADDE tarihli ve 1580 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin, 81 inci bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "81) Belediyelerce işletilen veya belediyelerin işletim hakkını imtiyaz sözleşmeleriyle devrettiği her türlü toplu taşıma araçlarının özürlülerin yararlanmasına ve ulaşabilirliği ile Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygunluğunu sağlamak, Özürlü Kimlik Kartına sahip özürlüler ile zorunlu refakatçilerinin ücretsiz ulaşımlarıyla, kendilerini geliştirmelerini ve toplumsal yaşamla bütünleşmeleri için gerekli tedbirleri almak, sosyal, kültürel, eğitsel, sanatsal ve sportif etkinliklerden indirimli veya ücretsiz yararlanması ile belediyelerce işletilen veya kiraya verilen büfe, tuvalet, otopark vb. işyerlerinin %10'unun öncelikli olarak özürlüler tarafından işletilmesi ve istihdamını sağlamak. Adı geçen işyerlerinin tahsisinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. MADDE sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 9

8 İl belediyeleriyle son nüfus sayımına göre nüfusu ve üzeri olan ilçe ve belde belediyelerinde bilgilendirme ve bilinçlendirme, yönlendirme ve özürlülerle ilgili her konuda sürekli danışmanlık hizmetleri dahil hizmet vermek üzere özürlü hizmetleri birimi oluşturulur. Bu birimler faaliyetlerini özürlülere hizmet amacıyla kurulmuş dernek, vakıf ve bunların üst kuruluşlarıyla işbirliği halinde sürdürürler. Özürlü hizmetleri birimlerinin kuruluş, görev, yetki, sorumluluk ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından kanunun yayımını izleyen bir yıl içinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." MADDE tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesinin (l) bendine aşağıdaki paragraf ve (l) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir. "Bilimsel gelişmelere paralel olarak, yeni doğanlarda çeşitli tarama yöntemleriyle tespiti mümkün olan özür ve hastalıklarla ilgili taramaların yapılması zorunludur." "m) Rehabilite edici hizmetlerde kullanılan ortopedik ve diğer yardımcı araç ve gereçleri üretmek amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulacak kuruluşların açılış iznini vermeye Sağlık Bakanlığı yetkilidir. Bu kurum ve kuruluşların açılış izninin verilmesine, üretim ve personel standardına, işleyiş ve denetimi ile daha önce açılmış olan kurum ve kuruluşların durumlarına ilişkin esaslar Sağlık Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca müştereken 1 yıl içinde çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir." MADDE tarihli ve 3308 sayılı Meslek Eğitimi Kanununun 10 ncu maddesinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Özürlülerin çıraklık eğitimine alınmalarında Bakanlıkça merkezde ve illerde; hekim, fizyoterapist, psikolog, çocuk gelişimi ve eğitimcisi, özel eğitimci, sosyal çalışmacı, dil ve konuşma terapisti, iş ve meslek danışmanı, iş uğraşı terapisti, rehber öğretmen, odyolog, eğitim odyoloğu meslek gruplarından en az üçünün biraraya geleceği bir kurul oluşturulur. Özürlülerin ilgi, istek, yetenek ve becerileri doğrultusunda ve sağlık kurulu raporunu da dikkate almak suretiyle hangi meslek dalında eğitim alacaklarına kurul karar verir." MADDE tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin 2 nci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve 4 üncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "65 yaşını doldurmadığı halde bakıma muhtaç olduklarını Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporu Yönetmeliğine uygun alınmış sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanlarla, durumlarına uygun bir işe yerleştirilemeyen ve yukarıdaki şartları taşıyan yardıma muhtaç özürlülere, 16 yaşından büyük olanlar için belirlenen asgari ücretin yarısı tutarında bakım aylığı bağlanır. Bu fıkra hükmünden yararlananlar ile eş ve çocuklarının, ayakta veya yatarak teşhis ve tedavileri Devlet hastanelerinde ücretsiz olarak sağlanır." MADDE sayılı Kanunun 8 inci maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE tarihli ve 4857 Sayılı İş Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 1 Özel eğitim merkez ve okullarında veya diğer okullarda eğitim öğretim gören ve bu kurumlara gidip gelebilmek, eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanabilmek için zorunlu bir ebeveyn refakatçi ihtiyacı bulunduğu eğitim öğretim kurumunca belgelendirilen her yaştaki özürlünün ebeveynleri iş gününün belirli saatlerinde işyerlerinde idari izinli sayılır. Konuyla ilgili usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın koordinatörlüğünde Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, en büyük işçi ve işveren sendikaları ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşturulacak kurul tarafından kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." MADDE tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 34

9 Özel eğitim merkez ve okullarına veya diğer okullarda eğitim öğretim gören ve bu kurumlara gidip gelebilmek, eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanabilmek için zorunlu bir ebeveyn refakatçi ihtiyacı bulunduğu eğitim öğretim kurumunca belgelendirilen her yaştaki özürlünün ebeveynleri iş günün belirli saatlerinde kurumlarınca idari izinli sayılır. Konuyla ilgili usul ve esaslar Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde Milli Eğitim Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, toplu görüşme çalışmalarına katılan memur konfederasyonları ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşturulacak kurul tarafından kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir." MADDE sayılı Devlet Memurları Kanununun 50 nci maddesinin 3 üncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Özürlüler için sınavlar özür grupları ve ulaşılabilirlikleri dikkate alınarak ayrı yapılır." MADDE tarihli ve 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin (u) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "u) Kadınlara, güçsüzlere, özürlülere ve küçüklere karşı şiddetin ve ayrımcılığın teşvik edilmemesi" MADDE tarihli ve 3960 Sayılı Kalıtsal Hastalıklarla Mücadele Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. " Devlet, kalıtsal kan hastalıklarından Thalessemia ve Orak Hücreli Anemi dahil olmak üzere, bütün kalıtsal kan hastalıklarıyla ve özürlülüğe yol açan diğer kalıtsal hastalıklarla koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında mücadele eder." MADDE tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 61 inci maddesinin birinci fıkrasına (n) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent ve ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. "o) Özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerine " "(o) bendinin ihlali halinde para cezası iki kat arttırılır." MADDE tarihli ve 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 4 üncü maddesine (m) bendi eklenmiştir. "m) Yurt içinden veya yurt dışından, malul ve sakatlara hibe edilen ve özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motorsiklet, binek otomobilleri ve minibüsler" MADDE tarihli ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 53 üncü maddesinin 1 inci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Kariyer mesleği olan özürlülerin mesleklerine uygun münhal kadrolara atanması, münhal kadrolarının bulunmaması halinde geçici görevle mesleklerinde çalıştırılmaları, bu durumda olanların öncelikle boşalacak münhal kadrolara atanmaları, mesleklerini icra veya infaza yardımcı her türlü araç ve gerecin kurumlarınca temin edilmesi esastır. Özürlülerin Devlet memurluğuna alınma şartları ile hangi işlerde çalıştırılacakları, mesleklerini icra ve infazda hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceği hususları Maliye, Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonunca müşterek olarak bu kanunun yayımı tarihinde 6 ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir." MADDE sayılı Devlet Memurları Kanunun 50 inci maddesine son fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Özürlüler için açılan sınavlarda azami yaş sınırı 45'tir. Yeterlilik sınavlarında alt sınır ve üzeri puan alan özürlüler ayrıca sözlü sınava tabi tutulamaz. Sınavı kazanan özürlü sayısının atanacak özürlü sayısından fazla olduğu hallerde atama yüksek puandan düşük puana doğru sırası ile yapılır. Özürlüler için yapılacak olan sınavlarda Türkiye Sakatlar Konfederasyonunca önceden bildirilecek temsilcinin gözlemci olarak bulundurulması zorunludur." MADDE sayılı Devlet Memurları Kanununun 41 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Bu kanun hükümlerine göre atanacak zihinsel özürlüler için asgari eğitim şartı aranmaz."

10 MADDE tarih ve 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 2 Rehabilitasyon ve eğitim merkez ve okullarında veya diğer okullarda eğitim öğretim gören ve bu kurumlara gidip gelebilmek, eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanabilmek için zorunlu bir ebeveyn refakatçi ihtiyacı bulunduğu eğitim öğretim kurumunca belgelendirilen her yaştaki özürlünün ebeveynleri iş gününün belirli saatlerinde kurumlarınca idari izinli sayılır. Konuyla ilgili usul ve esaslar Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, toplu görüşme çalışmalarına katılan Memur Konfederasyonları ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşturulacak kurul tarafından kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. MADDE tarihli ve 1512 Sayılı Noterlik Kanununun 73 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Madde 73 Noter, ilgilinin işitme, konuşma veya görme özürlü olduğunu anlarsa, mali sonuç doğurmayan iş ve işlemler için özürlünün isteğine bağlı olmak üzere; işlemler iki tanık huzurunda yapılır. İlgilinin işitme veya konuşma özürlü olması ve yazı ile anlaşma imkanının da bulunmaması halinde, iki tanık ve antlı tercüman bulundurulur." MADDE Sayılı Noterlik Kanununun 75 inci maddesinin 2 nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Bir noterlik işleminde imza atılmış veya imza yerine geçen el işareti yapılmış olmasına rağmen, ilgilinin istemi veya noterin uygun görmesiyle, işlemin niteliği, imzayı atan veya el işaretini yapan şahsın (adına işlem yapılan ve imza atabilen görme özürlüler hariç) durumu ve kimliği bakımından noter tarafından gerekli görülürse, yukarıdaki fıkradaki yöntem doğrultusunda tanık tercüman veya bilirkişinin parmağı da bastırılır. Mühür kullanılması halinde parmağının da bastırılması zorunludur". MADDE tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 34 üncü maddesinin 1 inci fıkrasına alenileşmiş güzel sanatlar eserlerinden ibaresinden sonra gelmek üzere "Ticari gaye gütmeksizin görme özürlüler için özel harflerle basılmış kabartma kitapları, ses kaseti ve CD'lerin nüshalar halinde çoğaltılması" ibaresi eklenmiştir. MADDE tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından özürlülere yönelik olarak hazırlanan veya hazırlatılan projeler ile Başkanlığın faaliyetlerinde kullanılmak üzere, bu maddede sayılan gelirlerin %1'i Özürlüler İdaresi Başkanlığı bütçesine özel ödenek kaydedilir. Bu ödenekten harcanmayan tutarlar, gelecek yıllar bütçesine devren ödenek kaydedilir." MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 2 Başkanlıkta özel önem ve öncelik taşıyan konularda Başkana yardımcı olmak üzere 20 Başkanlık Müşaviri görevlendirilebilir. Başkanlık Müşavirleri Başkanlık Makamına bağlıdır." MADDE tarihli ve 571 sayılı Özürlüler İdaresi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 1 Kamu kurum ve kuruluşları ile özürlülere hizmet veren özel kuruluşlar, özürlülere hizmet amacıyla kurulmuş vakıflar, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu, üye federasyonlar ve dernekler özürlülere ilişkin bilgileri bu kanunun yayımlandığı tarihten itibaren 3 ay içinde, bilgi değişikliklerini oluştuğu tarihinden itibaren 1 ay içinde Özürlüler İdaresi Başkanlığı'na bildirir." "Ek Madde sayılı Devlet Memurları Kanunun 59 uncu maddesini "Başbakan Müşavirliklerine" ibaresinden önce gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir. "Özürlüler İdaresi Başkanlığı'na ait başkan, başkan yardımcısı, daire başkanı, şube müdürü ve uzman" "Ek Madde 3 Ek madde 2 de sayılan görevlere atama yapılabilmesi için 4 yıllık yüksek okul mezunu olmak koşulu aranır. MADDE 45

11 571 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (h) bendine aşağıdaki paragraf eklenmiştir. "Başbakan veya Özürlüler İdaresi Başkanlığının bağlı olduğu Bakanlığın uygun görüşü ile özürlü kimlik kartı hazırlama ve/veya verme yetkisi ilgisi olan kamu kurum ve/veya kuruluşlara/idarelere devredilebilir. Özürlü Kimlik Kartı hazırlama ve verme usul ve esasları ilgili kurum ve/veya kuruluşlarla/idarelerle Özürlüler İdaresi Başkanlığınca birlikte bir yıl içerisinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin (b) bendine "erken teşhis" ibaresinden sonra gelmek üzere "süreğen hastalık" ibaresi eklenmiştir. MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir; "Madde 7 Başkanlığın ana hizmet birimleri şunlardır; a) Tıbbi Hizmetler Dairesi Başkanlığı, b) Eğitim Dairesi Başkanlığı, c) Sosyal Hayata Uyum, Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam Dairesi Başkanlığı d) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı." MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Sosyal Hayata Uyum, Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam Dairesi Başkanlığı MADDE 49 Sosyal Hayata Uyum, Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır; a) Özürlülerin sosyal hayata uyumları konusunda ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlamak, b) Özürlülerin sosyal hayata uyumları konusunda teklif ve projeler hazırlamak ve hazırlatmak, bunları incelemek, değerlendirmek ve uygulamak, c) Özürlülerin günlük hayatlarında karşılaştıkları fiziki ve mimari engellerin kaldırılması ve bu konudaki standartların belirlenmesi için teklifler hazırlamak ve hazırlatmak, d) Özürlülerin topluma uyumunu kolaylaştırmak için sosyal yardım kaynaklarının etkin ve verimli kullanımını düzenlemek üzere ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, e) Kamuya açık sosyal, kültürel ve sportif tesis ve alanlar ile kitle iletişim ve ulaşım araçlarında özürlülerin faydalanmasını sağlayıcı tedbirleri araştırmak, değerlendirmek ve teklifler hazırlamak, f) Özürlülerin mesleki rehabilitasyonu ve istihdamı ile ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliğini sağlamak, g) Özürlülerin mesleki rehabilitasyonu ve istihdamı ile ilgili konularda teklif ve projeler hazırlamak ve hazırlatmak, bunları incelemek, değerlendirmek ve uygulamak, h) Mesleki rehabilitasyonun yaygınlaştırılması için teklif ve projeler hazırlamak ve hazırlatmak, i) İstihdamı kısıtlayan engellerin kaldırılmasını, istihdam alanlarının genişletilmesini, esnek çalışma biçimlerini ve özürlülerin kendi işini kurmalarını teşvik edici teklifler hazırlamak ve tedbirler almak, j) Başkanlıkça verilen benzeri görevleri yapmak." MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Madde 11 Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı'nın görevleri şunlardır;

12 a) Başkanlığın uluslar arası ilişkilerini düzenlemek ve yürütmek, b) Özürlülere yönelik oluşturulan sosyal politikaları uluslar arası ve ülkeler ölçeğinde izlemek ve değerlendirmek, c) Uluslar arası düzeyde özürlülere yönelik faaliyet gösteren kurum ve kuruluşları belirlemek, bu kurum ve kuruluşlarla ilişki ve işbirliği kurmak, sürdürmek, geliştirmek, d) Özürlülere yönelik faaliyetlerde uluslar arası kurum ve kuruluşlardaki gelişmeleri takip etmek, özürlülerin sorunlarını ve çözüm yollarını ortak araştırmak, ortaya çıkan sorunlar hakkında ortak inceleme ve araştırmalar yapmak ve yaptırmak, bu konuda ortak proje ve teklifleri hazırlamak ve hazırlatmak, e) Özürlülerle ilgili uluslar arası gelişmeleri takip etmek, andlaşma ve sözleşmelerin ülkemizdeki uygulamalarını izlemek, değerlendirmek ve denetlemek, f) Başkanlığın koordinatörlüğündeki uluslar arası düzeyde özürlülere yönelik faaliyetler için teşkil edilen kurullara ve organizasyonlara sekreterya hizmetleri yapmak, g) Başkanlıkça verilen benzeri görevleri yapmak." MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Madde 14 Başkanlığın yardımcı hizmet birimleri şunlardır; a) Personel, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı, b) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, c) Savunma Uzmanlığı. MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Personel, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Madde 15 Personel, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır; a) Başkanlığın insan gücü planlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak, b) Başkanlık personelinin atama, özlük, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek, c) Başkanlık personeli ile ilgili eğitim planını hazırlamak, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamak, d) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım ve taşıma hizmetlerini yapmak, e) Başkanlık personelinin ve ailelerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak, f) Başkanlık için gerekli araç, gereç ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek, g) Genel evrak, arşiv ve haber merkezinin hizmet ve faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek, h) Araştırma, proje ve taahhüt işlerinin yapılmasını sağlamak, i) İhtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satın alma işlemlerini yürütmek, j) Başkanlığın mali işlerle ilgili hizmetlerini yürütmek, k) Başkanlıkça verilen benzeri görevleri yapmak." MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 16 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Madde 16 Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır;

13 a) Başkanlık birimlerinin bilgi işlem ve otomasyon ihtiyacını karşılamak ve yürütmek, b) Bilgi işlem teknolojilerdeki gelişmeleri takip etmek, yenilikleri izlemek, değerlendirmek ve yeniliklerin temini için önerilerde bulunmak, c) Özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanma amacıyla kullanılmak üzere özürlüler kimlik kartı hazırlamak d) Başkanlık birimlerinin iş akışlarını izleyerek etkin ve verimli iş, bilgi akışı ve iletişim düzenini sağlamak, bunlara yönelik gelişmeleri izlemek ve geliştirmek için önerilerde bulunmak, e) Veri tabanı ve bankasının oluşturulmasını sağlamak, bu konuda projeler hazırlamak ve hazırlatmak, bunları incelemek, değerlendirmek ve uygulamak, f) Verilerin derlenmesini, işlenmesini, değerlendirilmesini ve sonuçlandırılmasını sağlamak, bu konuda ilgili ulusal ve uluslar arası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, g) Ulusal ve uluslar arası kurum ve kuruluşlardan özürlülere yönelik istatistiki bilgilerin bilgi işlem ortamında toplanmasını sağlamak ve değerlendirmek, h) Başkanın direktif ve emirlerini ilgililere duyurmak ve işlemlerini takip etmek, Başkanlığın iç ve dış protokol hizmetlerini yürütmek, i) Başkanlığı ilgilendiren toplantı, brifing ve görüşmeleri düzenlemek, bunlara ait önemli not ve tutanakları tutmak ve yayımlamak, j) Başkanlıkça verilen benzeri görevleri yapmak." MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 31 nci maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin ( c) bendi yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 48 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Yaşlılık veya malullük aylığı almakta olan kadınlar için a bendinde, yaşlılık veya malullük aylığı alan erkeklerin eşleri için b bendinde yer alan prim süreleri aranmaz." MADDE sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 79 Kurumdan sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta olanlar ile geçindirmekle yükümlü oldukları kişiler ve aylık alan aynı durumdakiler, hayatını başkasının yardım ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün oldukları sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlerden resmî veya özel bakım merkezlerine gönderilenlerin veya evlerinde bakımı yapılanların, bakımlarına ilişkin ücretler ve masraflar, Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen esas ve miktarlarda kurumca sağlanır. Bakım hizmetlerinin usul ve esasları Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşan kurul tarafından kanunun yayımını takip eden 6 ay içinde hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir." MADDE sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 23 Sigortalılar ve kurumdan sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta olanların yada hak kazandığı toptan ödemeyi almaktan vazgeçenlerin geçindirmekle yükümlü oldukları kişiler ile kurumdan hak sahibi olarak gelir ve aylık alan aynı durumdakiler, hayatını başkasının yardım ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün oldukları, sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlerden resmî veya özel bakım merkezlerine gönderilenlerin veya evlerinde bakımı yapılanların bakımlarına ilişkin ücretler ve masraflar, Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen esas ve miktarlarda kurumca sağlanır. Bakım hizmetlerinin usul ve esasları Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı, Sosyal hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşturulacak kurul tarafından kanunun yayımını izleyen bir yıl içinde hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

14 MADDE sayılı Devlet Memurları Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 35 Kurumlarından aylık almakta olanlar ile geçindirmekle yükümlü oldukları kişilerden hayatını başkasının yardım ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün oldukları sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlerden resmi veya özel bakım merkezlerine gönderilenlerin veya evlerinde bakımı yapılanların bakımlarına ilişkin ücretler, Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen esas ve miktarlarda kurumca sağlanır. Bakım hizmetlerinin yapılmasına ilişkin yönetmelik Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir." MADDE Sayılı SSK Kanunun 32. maddesine tarih ve 4447 sayılı Kanunun 3. maddesiyle eklenen ek alt bent yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlükten kaldırılan alt ben ( /3 md.) Protez, araç ve gereç bedellerinin %20'sini sigortalı öder. Ancak, ilgiliden alınacak katkı miktarı ödeme tarihindeki tarihli ve 1475 Sayılı İş Kanununun 33. maddesine göre sanayi kesiminde çalışan on altı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin bir buçuk katından fazla olamaz.) MADDE tarih ve 399 sayılı KHK'ye geçici maddelerden önce gelmek üzere Ek 1 madde olarak aşağıdaki madde eklenmiştir. "Ek Madde 1 Kurumlarından aylık almakta olanların geçindirmekle yükümlü oldukları kişilerden hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün oldukları sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlerden resmi veya özel rehabilitasyon ve bakım merkezlerine gönderilenlerin veya evlerinde bakımı yapılanların bakımlarına ilişkin masraf ve ücretler, Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen esas ve miktarlarda kurumca ödenir. Bakım hizmetlerinin usul ve esasları Başbakanlık Özürlüler idaresi Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşturulacak kurul tarafından kanunun yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir." MADDE tarih ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 35. maddesine (c) fıkrasından sonra gelmek üzere (d) fıkrası eklenmiştir. "(d) Sigortalının başlangıcından asgari %40 oranında özürlü olduğunu belgeleyenler 15 yıldan beri sigortalı olmak 3600 gün prim ödemek şartıyla aylık bağlanır." MADDE tarih ve 5434 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunun 1425 Sayılı Kanunla değişik 3 üncü maddesi teselsül sağlanarak ek madde 29'a dönüştürülen maddesinde fiili hizmet müddetleri ibaresinden sonra gelen 10 yıl ibaresi madde metninden çıkarılmış, yerine (5 yıl ibaresi eklenmiştir). MADDE Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 204. maddesinin sonuna aşağıdaki bent eklenmiştir. "Birinci derecede özürlü çocuk için bu miktar 5 kat, ikinci derece özürlü çocuk için ise 3 kat olarak uygulanır". MADDE Sayılı Kanunun 1 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Herhangi bir sağlık kuruluşunun güvencesi altında bulunmayan özürlülere verilecek Sağlık Kurulu Raporu için muayene, tetkik ve rapor ücreti alınmaz". MADDE sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "Ek Madde 48: "Sigortalılar ve kurumdan sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı alanların yada hak kazandığı toptan ödemeyi almaktan vazgeçenlerin geçindirmekle yükümlü oldukları kişiler ile kurumdan hak sahibi olarak gelir ve aylık alan yada hak kazandığı toptan ödemeyi almaktan vazgeçenlerle aynı durumdakiler, hayatını başkasının yardım ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün oldukları sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlerden resmi veya özel bakım merkezlerine gönderilenlerin veya evlerinde bakımı yapılanların bakımlarına ilişkin ücretler ve masraflar Bütçe Uygulama Talimatında belirtilen usul, esas ve miktarlarda kurumca sağlanır. Bakım hizmetlerinin usul ve esasları Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı temsilcilerinden oluşacak bir kurul tarafından kanunun yayımını izleyen bir yıl içinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir."