ÇED VE ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 DİYARBAKIR ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ ÇED VE ÇEVRE İZİNLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Sedat KARAHANLI Çevre Mevzuatı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Uygulaması Kapsamında Toplantı 1

2 ÇEVRE KANUNU Bu Kanunun amacı, bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır. 2

3 KİRLETME YASAĞI Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler. 3

4 ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ tarih ve sayılı Resmi Gazete ÇED NEDİR? Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır. 4

5 Kapsamı Nedir? Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu ile Proje Tanıtım Dosyasının hangi tür projeler için isteneceği ve içereceği konuları, Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde uyulacak idari ve teknik usul ve esasları, Çevresel Etki Değerlendirmesi kapsamına giren projelerin inşaat, işletme ve işletme sonrası izlenmesi ve denetlenmesini, Çevresel Etki Değerlendirmesi sisteminin, çevre yönetiminde etkin ve yaygın biçimde uygulanabilmesi ve kurumsal yapısının güçlendirilmesi için gerekli eğitim çalışmalarını, kapsar. 5

6 ÇED Başvuru Dosyası, ÇED Raporu veya Proje Tanıtım Dosyası Hazırlama Yükümlülüğü Bu Yönetmeliğe tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. 6

7 Bu Yönetmelik hükümlerine göre karar tesis edilmeden önce, projenin gerçekleştirilmesinin mevzuat bakımından uygun olmadığının tespiti halinde, aşamasına bakılmaksızın süreç sonlandırılır. Bu kapsamda İlgili Belediyelerce yapılan ruhsat başvurularında bu tür projelere izin/ruhsat verme aşamasında ÇED Yönetmeliği uyarınca ÇED Olumlu, ÇED Gerekli Değildir veya Yönetmelik Kapsam Dışı kararlarının istenmesi gerekmektedir. 7

8 ÇED MÜRACAATINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ Gerçek veya tüzel kişiler, hazırladıkları projeler için daha planlama aşamasında iken Müdürlüğümüzden ÇED Görüşü almak zorundadırlar. Bunun için dilekçe ekinde; Müdürlüğümüz web sayfasında ( Çevre Linkleri) yer alan ÇED Müracaat Formu nun eksiksiz bir şekilde doldurulup imzalanması, Projeye ait iş akım şeması ve/veya proses özetinin sunulması gerekmektedir. 8

9 ÇED BAŞVURULARINDA İSTENEN EVRAKLAR Müdürlüğümüze hitaben yazılacak dilekçe içeriği ve/veya eklerinde; - Projenin Adı, İli ve Mevkii - Projenin Sektörü - Proje Sahibi ve Adresi - Projenin Koordinat Bilgileri - Proje Sahibinin Vergi Dairesi ve Vergi Numarası - Projenin Kapasitesi ve Proje Özeti - Projenin muafiyet kapsamını belgeleyecek varsa, resmi kurum belgeleri yer almalıdır. - Muafiyet talebinin gerekçesi açık yazılmalıdır 9

10 ÇED MÜRACAATININ DEĞERLENDİRİLMESİ Müdürlüğümüzce yapılan değerlendirme sonucu söz konusu proje; - Yönetmeliğin Ek-1 inde yer alıyorsa ÇED Başvuru dosyası hazırlanması istenir, - Yönetmeliğin Ek-2 inde yer alıyorsa Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması istenir, - Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde yer almıyorsa ÇED Kapsam Dışı olarak değerlendirilir. 10

11 BAŞVURULAR EK - 1 EK - 2 KAPSAMDIŞI BAKANLIK İL MÜDÜRLÜKLERİ İL MÜDÜRLÜKLERİ ÇED BAŞVURU DOSYASI HAZIRLANIR PROJE TANITIM DOSYASI HAZIRLANIR 11 KAPSAMDIŞI GÖRÜŞÜ ALINIR

12 Çevresel Etki Değerlendirmesine Tabi Projeler (Ek-1) Madde 7: Bu Yönetmeliğin; a) Ek-1 listesinde yer alan projelere, b) "ÇED Gereklidir" kararı verilen projelere, c) Kapsam dışı değerlendirilen projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, mevcut proje kapasitesi ve kapasite artışları toplamı ile birlikte projenin yeni kapasitesi ek-1 listesinde belirtilen eşik değer veya üzerinde olan projelere ÇED Raporu hazırlanması zorunludur. 12

13 Yönetmeliğin Ek-1 inde Yer Alan Faaliyetler (Örnekler) 19- Hayvan yetiştirme tesisleri: a) baş ve üzeri büyükbaş yetiştirme tesisleri, b) baş ve üzeri küçükbaş yetiştirme tesisleri, d) Kanatlı yetiştirme tesisleri, [(Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk (civciv, damızlık, piliç, vb.) veya eşdeğer diğer kanatlılar) (1 adet hindi = 7 adet tavuk esas alınmalıdır)] 27- Madencilik projeleri: a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (Kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler, ç) ton/yıl ve üzeri kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan tesisler. 30- Çimento fabrikaları 13

14 ÇED SÜRECİ (Ek- I e Tabi Projelerde) 1- Halkın Katılımı Toplantısı 2- İnceleme Değerlendirme Komisyonu 3- ÇED Olumlu Kararı 4- İzleme Kontrol 14

15 HALKIN KATILIMI TOPLANTISI Kurulması planlanan bir tesis için yapılan toplantı örneği 15

16 İNCELEME VE DEĞERLENDİRME TOPLANTISI Herhangi bir proje kapsamında görüşlerine ihtiyaç duyulan Kurum ve Kuruluşların ortak bir değerlendirme yapmalarını sağlamak amacıyla Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan komisyondur. Projenin, bu amaçla kurulan komisyon tarafından onaylanması gerekmektedir. 16

17 ÇED OLUMLU KARARI İnceleme ve değerlendirme komisyonu tarafından kabul edilen proje için hazırlanan ÇED Raporu uygun bulunduktan sonra Bakanlığımız tarafından ÇED Olumlu Kararı verilir. 17

18 Seçme, Eleme Kriterlerine Tabi Projeler (Ek-2) Bu Yönetmeliğin; a) Ek-2 listesinde yer alan projeler, b) Kapsam dışı değerlendirilen projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, mevcut proje kapasitesi ve kapasite artışları toplamı ile birlikte projenin yeni kapasitesi ek-2 listesinde belirtilen projeler, seçme, eleme kriterlerine tabidir. Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması zorunludur. 18

19 Yönetmeliğin Ek-2 inde Yer Alan Faaliyetler (Örnek Tesisler) 18- Hazır beton tesisleri, çimento veya diğer bağlayıcı maddeler kullanılarak şekillendirilmiş malzeme üreten tesisler, ön gerilimli beton elemanı, gaz beton, betopan ve benzeri üretim yapan tesisler, (Üretim kapasitesi 100 m3/saat ve üzeri) 21- Klinker öğütme tesisleri, 22- Asfalt plent tesisleri 19

20 (Örnek Tesisler) 30- Hayvan yetiştirme tesisleri: a) 500 baş ve üzeri büyükbaş yetiştirme tesisleri, b) baş ve üzeri küçükbaş yetiştirme tesisleri, ç) Kanatlı yetiştirme tesisleri [(Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk (civciv, piliç, ve benzeri) veya eşdeğer diğer kanatlılar) (1 adet hindi = 7 adet tavuk)], 49- Madencilik projeleri: a) Madenlerin çıkarılması, (Ek-1 listesinde yer almayanlar) d) Kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan tesisler, (Ek-1 listesinde yer almayanlar) 20

21 Çevrimiçi ÇED Süreci Yönetim Sistemi ÇED sürecindeki iş ve işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirileceği sistemi ifade eder. 21

22 E-ÇED E- Çed sistemi Kasım 2013 itibariyle uygulanmaya başlanmıştır. ÇED süreci Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar ilgili modül üzerinden sisteme tanımlanmış, kendilerine verilen kullanıcı adı ve şifreleriyle e-imzalarını kullanarak ÇED başvurusu yapabilmektedirler. ÇED Süreci içerisinde evrak akışı elektronik ortamda gerçekleşeceği için evrak havaleleri ve postada yaşanan zaman kayıpları da ortadan kaldırılmıştır. 22

23 E-ÇED Çevrimiçi ÇED Süreci Yönetimi Sisteminin devreye alınmasıyla ÇED Raporu ve Proje Tanıtım Dosyalarının kâğıda basılı doküman olarak hazırlanmasına gerek duyulmaması sayesinde, yıllık olarak yaklaşık adet A4 kâğıdından tasarruf edilmekte, böylece yaklaşık olarak 50 hektar ağaçlandırmadan elde edilen yutak alan kapasitesine eşdeğer ton CO2 eşdeğerinde emisyon salınımı engellenmektedir. Bu sayede elde edilecek 300 ton kâğıt tasarrufu ile yıllık olarak; adet ağaç kesilmesi engellenmiş, ton temiz su ve kwh enerji israf edilmemesi sağlanmış olmaktadır. 23

24 E-ÇED E Çed muafiyet başvurularında firmalara tarafımızca referans kodu ve erişim numarası verilir. Firmalar proje özetini, tesis koordinatlarını, oluşacak atık su ve katı atık miktarlarını, imza sirküleri ve taahhütnamelerini sisteme yükler 24

25 ÇED Yönetmeliğine Tabi Projelerin ÇDP Hükümlerine Göre Değerlendirilmesi Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 inde yer alan projeler için yer seçiminin 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı (ÇDP) hükümlerine göre uygun olup olmadığı konusunda Bakanlığımız ve/veya Müdürlüğümüz görüşünün alınması gerekmektedir. ÇDP Hükümlerine göre ilgili kurumların görüşleri doğrultusunda yer seçimi uygun bulunmayan projeler, aşamasına bakılmaksızın süreci sonlandırılır. 25

26 ÇED Yönetmeliğine Tabi Projeler için Dosya Hazırlanması Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 inde yer alan projeler için Proje Tanıtım Dosyası ve/veya ÇED Başvuru Dosyası, Bakanlığımızdan yeterlik almış firmalar tarafından hazırlanarak e-çed sistemi üzerinden başvuru yapılır ve söz konusu projeler için Çevrimiçi ÇED Süreci başlatılmış olur. 26

27 Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar: Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu, Proje Tanıtım Dosyası hazırlamak ve sunmak, ÇED Olumlu kararı alan projelerin inşaat dönemine ilişkin izleme ve kontrol çalışmalarına yardımcı olacak raporlamaları yapmak için gerekli şartları taşıyan kurum/kuruluşları ifade eder. Söz konusu firmalara Bakanlığımız ÇED Genel Müdürlüğü web sayfasından ( - ÇED Uygulamaları - Yeterlik Belgesine Sahip Kurum/Kuruluşlar) ulaşılabilmektedir. 27

28 Seçme, Eleme Kriterlerine Tabi Projelerin Değerlendirilmesi Çevresel Etki Değerlendirmesinin gerekli olup olmadığının araştırılması amacıyla Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar tarafından; ek-4 e göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası, proje sahibince Proje Tanıtım Dosyasında ve eklerinde yer alan bilgi ve belgelerin doğru olduğunu belirtir taahhüt yazısı ve imza sirküleri ile Bakanlık tarafından belirlenen başvuru bedelinin ödendiğine dair belge Bakanlığa sunulur. Eksiklikleri altı (6) ay içerisinde tamamlanmayan Proje Tanıtım Dosyasına ilişkin ÇED süreci sonlandırılır. 28

29 ÇED Gereklidir/Değildir Kararı Müdürlük inceleme ve değerlendirmelerini tamamlar. Proje hakkında "ÇED Gereklidir" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararını beş (5) iş günü içinde verir, kararı Valiliğe, proje sahibine ve Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlara bildirir. Valilik, bu kararı askıda ilan ve internet aracılığıyla halka duyurur. ÇED Gerekli Değildir kararı verilen proje için beş (5) yıl içinde mücbir sebep bulunmaksızın yatırıma başlanmaması durumunda ÇED Gerekli Değildir kararı geçersiz sayılır. "ÇED Gereklidir" kararı verilen projeler için bir (1) yıl içerisinde Bakanlığa başvuru yapılmaması durumunda karar geçersiz sayılır. 29

30 Proje Sahibinin Değişmesi Proje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi durumunda yeni sahibi, önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülüklerini başka bir işleme gerek kalmaksızın yüklenmiş sayılır ve bunu bir yazı ile bildirir. Proje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi durumunda; projenin yeni sahibi, devirle ilgili bilgi ve belgelerin tasdikli suretini, taahhütnamesini ve imza sirkülerini Valiliğe sunmakla yükümlü olup, projenin önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülüklerini, devir tarihinden itibaren, başka bir işleme gerek kalmaksızın üstlenmiş sayılır. 30

31 Yatırımın İzlenmesi ve Kontrol Edilmesi Bakanlık, "ÇED Olumlu" kararı veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilen projelerle ilgili olarak, Nihai ÇED Raporu ve/veya ÇED Gerekli Değildir kararına esas Proje Tanıtım Dosyasında taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izler ve kontrol eder. Proje sahibi, "ÇED Olumlu" kararını aldıktan sonra yatırımın başlangıç, inşaat dönemine ilişkin izleme raporlarını Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlara yaptırmakla, Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlar da bu raporları Komisyonca belirlenen periyotlarda, Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. Proje sahibi "ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararını aldıktan sonra projede yapılacak bu Yönetmeliğe tabi değişiklikleri Bakanlığa veya Valiliğe bildirmekle yükümlüdür. 31

32 İZLEME VE KONTROL ÇALIŞMALARI Denetim Ekibi Görev Oluru İzleme Kontrol Formları Yerinde İnceleme Denetim Tutanağı İdari Yaptırım 32

33 FAALİYETİ DURDURMA ÇED Kararı Alınmadan Faaliyete Başladığının Tespiti Faaliyet Durdurulur (Ek-I Bakanlık, Ek-II Mülki Amir) Proje Bedeli %2 si Olumlu ÇED Sürecini Başlat Olumsuz Faaliyetine İzin Faaliyet Alanı Eski Haline 33 ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü

34 KAPASİTE ARTIŞLARI Kapasite Artışının Tespiti Eşik Değer İncelemesi Ek-I veya Ek-II Kapsam Dışı Kapasite Artış Proje Bedeli / İhlal İhlal Artan Kapasiteyi Durdur ÇED Sürecini Başlat 34

35 İDARİ YAPTIRIM KARARI Karar Sonrası Taahhüt İhlalinin Tespiti Her bir ihlal için ,00 TL İdari Para Cezası Süre Verilmesi Süre Verilmemesi Süre sonunda ihlallerin devam etmesi Faaliyet Durdurulur Faaliyet Durdurulur 35

36 İZİN VE LİSANS UYGULAMALARI 36

37 ÇEVRE İZİN VE LİSANS YÖNETMELİĞİ (ÇİLY) 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU NA DAYANDIRILARAK ÇIKARILAN ÇEVRE İZİN VE LİSANS YÖNETMELİĞİ HAKKINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK TARİHLİ VE SAYILI RESMİ GAZETE DE YAYIMLANMIŞ VE TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR. 37

38 YÖNETMELİĞİN EK-1 VE EK-2 LİSTELERİNDE YER ALAN İŞLETMELER ÇEVRE İZNİ VE/VEYA ÇEVRE İZİN LİSANSI ALMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER. Çevre İzni: Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken; hava emisyonu, çevresel gürültü, atık su deşarjı ve derin deniz deşarjı konularından en az birini içeren izindir. Çevre İzin Lisansı: Ek-3C de yer alan lisans konuları ile ilgili iş ve işlemlere ilişkin teknik yeterliliktir. 38

39 İzin/Lisansa Tabi İşletme ve Faaliyetler Tesisler ve faaliyetler, Kirletici Vasıfları dikkate alınarak iki liste altında toplanmışlardır; Çevreye Kirletici Etkisi Yüksek Olan faaliyetler EK-1 Çevreye Kirletici Etkisi Olan faaliyetler EK-2 39

40 Yetkili Merciiler BAKANLIK EK-1 İşletme ve Faaliyetler ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜKLERİ Ek-2 İşletme ve Faaliyetler 40

41 ÇEVRE İZİN VE LİSANSI KONULARI - Hava Emisyonu - Atık su Deşarjı - Çevresel Gürültü - Tehlikeli Madde Deşarjı - Derin Deniz Deşarjı - Atık Yönetimi 41

42 ÇEVRE İZNİ VE/VEYA ÇEVRE İZİN VE LİSANSINA TABİ İŞLETMELER, İL MÜDÜRLÜĞÜ UYGUNLUK YAZISI NDAN BAŞLAYARAK GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ VE DAHA SONRA ÇEVRE İZİN BELGESİ ALMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER. 42

43 İL MÜDÜRLÜĞÜ UYGUNLUK YAZISI İşletmelerin, tabi olduğu mevzuata göre (Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği vs.) fiziksel şartları sağladığına ilişkin İl Müdürlüğümüzce yapılan inceleme sonucu verilen belgedir. 43

44 Örneğin, hava emisyonu konulu uygunluk incelemesinde işletmenin faaliyet konusuna bağlı olarak SKHKKY nde belirlenen; - Açıkta depolanan malzemelerin tozuması engellenmeli (sulama vs.) ve taşıma bantlarının üstü kapalı olmalı - Üretim sonucu oluşan toz veya gazların kontrollü şekilde atmosfere verilmesini sağlayan bacaların dik çıkışlı ve mevzuata uygun uzunlukta olmalı - Sürekli ölçüm gerektiren bacalar, emisyon konsantrasyonunun sürekli ölçülüp kaydedildiği bir cihaz ile donatılmalı 44

45 45

46 Atık su deşarjı konu uygunluk incelemesi ise Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY) esas alınarak yapılır, örneğin; - İşletmede oluşan atık suların herhangi bir alıcı ortama (nehir, bahçe vs.) verilmesi planlanıyorsa; işletme tarafından arıtma tesisi kurulmalı ve atık sular arıtıldıktan ve SKKY nde belirlenen sınır değerler sağlandıktan sonra deşarj edilmeli - İşletmede oluşan atık suların ilgili belediyeye ait kanalizasyon şebekesine verilmesi planlanıyorsa; belediyeden kalite kontrol ve bağlantı İzni alınmalı 46

47 47

48 GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ (GFB) İşletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için çevre izni ve lisansı öncesi verilen belge olarak tanımlanır. GFB başvurusu, ÇİLY EK-3A ve EK-3B de belirtilen bilgi, belge ve raporlar ile birlikte e-çevre İzinleri portalından online olarak yapılır. 48

49 Geçici Faaliyet Belgesi 1 (bir) yıl süre ile geçerlidir, ancak GFB alındıktan 6 (altı) ay sonra Çevre İzni başvurusunun online olarak yapılması gerekmektedir. 49

50 GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ BAŞVURUSU EKLERİ - İL MÜDÜRLÜĞÜ UYGUNLUK YAZISI - ÇED BELGESİ - SİCİL GAZETESİ - KAPASİTE RAPORU - İŞ AKIM ŞEMASI 50

51 ÇEVRE İZNİ VE/VEYA ÇEVRE İZİN VE LİSANSI Çevre izni veya çevre izin ve lisans başvurusu, Ek-1 listesinde yer alan işletmeler için çevre danışmanlık firmaları ya da çevre yönetim birimi tarafından, Ek-2 listesinde yer alan işletmeler için çevre danışmanlık firmaları, çevre yönetim birimi veya tesiste istihdam edilen çevre görevlisi tarafından Ek-3C de belirtilen belgeler ile yapılır. 51

52 Çevre İzni ve Çevre İzin/Lisansı 5 yıl süre ile geçerlidir. İşletmeler belge geçerlilik süresinin sona ereceği tarihten en az 180 takvim günü önce başvuru yapmak ve 5 yıllık süre dolmadan yeniden çevre izni veya çevre izin ve lisans belgesi almak zorundadır. 52

53

54 54

55 Herkes sağlıklı, dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. TEŞEKKÜR EDERİZ 55