HABER BÜLTENİ. Haber Özetleri. Irak. 16 Ekim 2008

Transkript

1 HABER BÜLTENİ 16 Ekim 2008 Haber Özetleri Irak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile telefonda görüştü. Başbakanlık kaynaklarından alınan bilgiye göre, Irak Başbakanı Maliki, Başbakan Erdoğan'ı telefonla arayarak, terör saldırıları nedeniyle başsağlığı dileklerini ve üzüntülerini iletti. Terör örgütünün Irak topraklarını kullanmasından duydukları rahatsızlıkları tekrarlayan Maliki, birlikte her türlü tedbiri almaya hazır olduklarını, ortak mücadeleye devam etmek istediklerini söyledi. Başbakan Erdoğan ve Irak Başbakanı Maliki, yakın zamanda Üst Düzey Stratejik Kurulun bakanlar düzeyinde toplanması konusunda mutabık kaldı. (AA) Irak hükümeti, ABD ile müzakere ettiği güvenlik anlaşması taslağında, Irak'taki Amerikan askerlerinin istenmesi halinde 2011'de çekilmelerinin, üsleri ve görevleri dışında işledikleri suçlarla ilgili olarak da Irak'ın yargılama yetkisi altında olmalarının öngörüldüğünü açıkladı. Hükümet sözcüsü Ali Dabbağ, taslakta Irak'taki Amerikan askerlerinin üç yıl içinde çekilmelerinin öngörüldüğünü, bu tarihte hükümetin yeni bir anlaşmaya ihtiyaç olup olmadığına karar vereceğini ifade etti. Amerikan askerlerinin yargıdan muafiyeti konusunda da Dabbağ, kendi üslerindeki askerler için Amerikan yasalarının geçerli olacağını söyledi. Dabbağ, Amerikan askerlerinin üsleri dışında oldukları sırada işledikleri ağır suçlarla ilgili davalarda ise Irak yasalarına tabi olacaklarını kaydetti. Irak ile ABD arasında ortak güvenlik anlaşması, BM Güvenlik Konseyi kararına göre görev süresi bu yıl sonunda dolacak Amerikan askerlerinin Irak'taki varlığının devamı açısından gerekli yasal statüyü sağlayacak. Politikacıların görüşüne sunulan anlaşma taslağının, siyasi liderler ile hükümet ve meclis tarafından onaylanması gerekiyor. ABD yönetimi, Irak ile ortak güvenlik anlaşmasının henüz tamamlanmadığını, taslak üzerinde çalışılmaya devam edildiğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, anlaşma taslağı metni üzerinde daha çalışılması gerektiğini belirterek, anlaşmayla ilgili her şeyin tamamlanmadığını söyledi. McCormack, Iraklılar ile halen konuştuklarını ve sürecin devam ettiğini kaydetti. Beyaz Saray sözcüsü Dana Perino da halen mütalaaların sürdüğünü, ancak bir anlaşmaya yakın olduklarını söyledi. (CNNTÜRK) Irak taki Şiilerin en büyük dini mercii Ayetullah Ali Sistani nin, Amerikalılara yargı dokunulmazlığı tanınmamasının Irak ın ABD ile yapacağı anlaşmayı imzalamasının temel şartı olduğunu söylediği bildirildi. Irak ın eski Başbakanı İbrahim Caferi nin Siyasi Danışmanı Cevad Talib, Fars haber ajansına verdiği 1

2 özel demeçte Ayetullah Sistani nin Başbakan Nuri El-Maliki ile görüşmesinde ABD ile yapılacak anlaşma konusundaki sınırları belirlediğini açıkladı. Ayetullah Sistani nin, ABD ile Irak arasında yapılması düşünülen anlaşmayla ilgili olarak üç kırmızıçizgi tayin ettiğini belirten Cevad Talib, Ayetullah Sistani, ABD askerleri, özel güvenlik şirketleri ya da Amerika nın ekonomi alanında faaliyet gösteren şirketleri herhangi bir suç işlediklerinde Irak mahkemelerinde ve Irak yasalarına göre yargılanmalıdır vurgusunu yaptı dedi. Cevad Talib, Ayetullah Sistani nin ABD askerlerinin 2011 yılı sonuna kadar çekilmesini ikinci kırmızıçizgi olarak belirlediğini söyledi. Cevad Talib, Ayetullah Sistani nin anlaşma konusunda tayin ettiği üçüncü kırmızıçizginin ABD nin Irak ın iç işlerine karışmaması olduğunu ve ABD nin Irak ta bulunduğu süre içerisinde yalnızca güvenlik sorumluluğunu üstleneceğini garanti etmesi gerektiğini belirtti. ABD nin Irak taki birliklerinin yeni komutanı General Odierno nun İran ın anlaşmayı kabul etmemeleri için Iraklı milletvekillerine rüşvet verdiği yönündeki iddialarını da reddeden Cevad Talib, Iraklı milletvekillerinin bu konuda gereken cevabı verdiklerine işaret ederek, bu anlaşmanın parlamentodan geçmesinin son derece zayıf bir ihtimal olduğunu söyledi. Cevad Talib ayrıca Irak hükümetinin anlaşma konusunu ABD deki başkanlık seçimlerine kadar erteleme yönünde bir siyaset izlediğini ve bu şekilde Amerikalıların pazarlık gücünü azaltmaya ve kendi üstündeki ABD baskılarını hafifletmeye çalıştığını söyledi. ( Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin yetkilisi Neçirvan Barzani, Bağdat'ta Türkiye ile bölgesel yönetim heyetleri arasında yapılan görüşmelerin çok olumlu geçtiğini ve Türkiye ile ilişkileri geliştirmek istediklerini söyledi. Barzani, "PKK'nın bölge topraklarından Türkiye'ye yönelik her türlü eylemine karşı olduklarını yineledi ve "Türkiye bizim için çok önemli bir ülkedir", dedi. Neçirvan Barzani, Erbil'de İngiltere'nin Ortadoğu'dan sorumlu Devlet Bakanı Bill Rammel ile yaptığı basın toplantısında "Bizim topraklarımızın komşu ülkelere karşı kullanılmasını istemiyoruz", dedi. Mevcut sorunların sadece diyalog yoluyla çözüme kavuşabileceğini her zaman vurguladıklarını kaydeden Barzani, Türkiye ile ilişkilerin sadece askeri istihbarat çerçevesinde kalmayacağını çok daha kapsamlı ilişkiler kurmak istediklerini belirtti. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, Erbil'e davet edilmesine ilişkin iddialara da değinen Barzani, bu konuda herhangi bir resmi davet olmadığını belirterek, "Bununla ilgili medyada yer alan haberler gerçeği yansıtmıyor", diye konuştu. İngiliz Bakan Bill Rammel ise Türkiye'nin terör örgütüyle mücadelesinde gerçek ve meşru kaygıları olduğunu ve başka bir ülkenin toprakları üzerinden kendisine yapılan saldırıların kabul edilemeyeceğini vurguladı. (TRT) Irak ın kuzeyindeki bölgesel Parlamentonun Başkanı Adnan Müfti, Irak Başbakanı Nuri El-Maliki nin Irak taki hassas konularla ilgili çalışmalarını eleştirdi. Maliki nin çalışmalarının sadece kendileri tarafından değil, başka gruplar tarafından da eleştirildiğini dile getiren Müfti, bölgesel yönetimin merkezi hükümet ile sorunları çözmekten yana olduğunu ifade etti. Müfti, ülkedeki tüm sorunların Anayasa ve demokratik ilkelere göre çözülmesi gerektiğini söyledi. ( Bazı Iraklı kaynaklardan alınan bilgiye göre, çok yakında Kuveyt Başbakanı Nasır Muhammed El-Ahmet El-Sabah ve Katar Kralı El-Şeyh Hamed Bin 2

3 Ortadoğu Halife nin Irak ın başkenti Bağdat ı ziyaret edecekleri bildirildi. Kaynaklar, bu ziyaretin Irak hükümetine ve Irak halkına destek verme amacıyla gerçekleşeceğini açıkladı. ( Irak güvenlik güçlerinden yayınlanan bildiriye göre, Irak ordusunun Musul kentini kendi kontrolü altına alması ve Musul dan göç eden Hıristiyan ailelerin geri dönmeleri için yeni bir plan hazırladıkları bildirildi. Yayınlanan bildirinin devamında, Musul daki Hıristiyan ailelerin göç etmeleri konusunda iç ve dış baskıların olduğu; ancak Irak ordusunun bu gibi baskılara izin vermeyeceğini ve Musul un güvenliğini kendi kontrolü altına alması konusunda yeni planın hazır olduğu bildirildi. ( Irak Parlamentosu ve Birleşik Irak İttifakı üyesi Huneyn Kaddo yaptığı açıklamada, Musul da Şebek ve Hıristiyanlara karşı yapılan göç ettirme baskısının Musul barajını ve Musul kentini kontrol etme amacında olduğunu ve bu olayların arkasında bazı siyasi gruplar ve etnisiteler için çalışan Musul daki güvenlik ordusunun olduğunu söyledi. Kaddo, Şebek ve Hıristiyanlara yönelik uygulanan göç ettirme baskısının siyasi taraflar ile bölgesel taraflar arasındaki siyasi çatışmadan kaynaklandığını belirterek, Irak hükümetinin bu gibi olaylara acil olarak müdahale etmesi talebinde bulunduğu açıklandı. ( Irak'ın Musul kentinde Hıristiyanlara yönelik saldırıların artması üzerine çok sayıda Hıristiyan, kenti terk ediyor. Iraklı yetkililer, geçen haftadan bu yana bin 390 Hıristiyan ailenin kentten kaçtığını bildirdi. Musul u terk eden ailelerin bölgedeki Hıristiyan nüfusun ağırlıkta olduğu kasaba ve köylere kaçtığı kaydedildi. Musul'da son 15 günde, 12 Hıristiyan öldürüldü. Bu arada, Amerikan ordusu Irak'taki El Kaide'nin iki numaralı isminin Musul'da öldürüldüğünü açıkladı. Ordu, bir operasyonda öldürülen militanın Ebu Kasvara veya Ebu Sara olarak bilinen bir Faslı olduğunu belirtti. (TRT) Suriye ile Lübnan arasında, iki ülkenin bağımsızlığını kazanmasından bu yana ilk kez diplomatik ilişki kuruldu. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Salı günü ( ) Lübnan ile diplomatik ilişki kurulmasına ilişkin kararnameyi imzaladı. İki ülkenin dışişleri bakanları ise diplomatik ilişkileri resmileştiren ortak belgeyi imzaladı. Uzmanlar, Suriye'nin bu kararını Washington'a yakılan bir yeşil ışık olarak değerlendiriyor. İki ülke arasında, Fransa'dan bağımsızlıklarını kazandıkları 1940'lardan bu yana diplomatik ilişki bulunmuyordu. (TRT) İran'ın geniş kapsamlı yeni bir hava tatbikatı daha yapacağı bildirildi. Fars Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre, İran Hava Kuvvetleri bugün çok sayıda ve türdeki savaş uçaklarının katılımıyla yeni bir tatbikat yapacak. (AA) Kafkasya ve Orta Asya 3

4 Azerbaycan'da dün yapılan, gelecek 5 yıl görev yapacak cumhurbaşkanını belirleyecek seçimin resmi olmayan ilk sonuçlarına göre Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, oyların yüzde 89,70'ini kazandı. Merkez Seçim Komisyonu (MSK) Başkanı Mezahir Penahov, seçime katılan diğer adaylardan sırasıyla İkbal Ağazade'nin yüzde 2,78, Fazıl Mustafayev Gazanferoğlu'nun yüzde 2,40, Kudret Hasanguliyev'in yüzde 2,22, Gulamhüseyin Alibeyli'nin yüzde 2,18, Fuad Aliyev'in yüzde 0,75 ve Hafız Hacıyev'in de yüzde 0,63 oranında oy aldıklarını kaydetti. Ülke genelindeki seçim bölgelerindeki pusulaların yaklaşık yüzde 70'inin merkeze ulaştığına, sonuçların da gelen verilere göre açıklandığına işaret eden Penahov, daha sonra gelecek verilerin de MSK'nın internet sitesine konulacağını söyledi. Seçimlere katılan Muasır Müsavat Partisi Başkanı Hafız Hacıyev, sandıkların kapanmasının hemen ardından düzenlediği basın toplantısında ''kendisinin seçimleri yitirdiğini, seçimlerin galibinin ise şimdiki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev olduğunu'' belirterek, Aliyev'i kutladığını bildirdi. (AA) Rusya ile Gürcistan arasında Ağustos ayındaki çatışmalardan sonra İsviçre'nin Cenevre kentinde yapılan ilk görüşmeler kısa sürdü. Rus yetkililerin toplantıyı terk ettiği bildirildi. Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, Brüksel'de yaptığı açıklamada, Rus tarafının toplantıyı terk ettiğini açıkladı. Saakaşvili, Rusya'nın bu tavrının diplomatik çözümle ilgilenmediğini gösterdiğini söyledi. Görüşmeler, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı aracılığıyla yürütülüyordu. Gürcistan, ayrılıkçı bölgeler Güney Osetya ve Abhazya'nın kendi toprakları olduğunu belirterek Rus askerlerinin bu bölgelerden çekilmesini istiyor. (TRT) Avrupa Birliği AB devlet ve hükümet başkanları, yeni küresel krizlerin engellenmesi için 2. Dünya Savaşı'ndan sonra toplanan Bretton Woods Konferansı'nda biçimlenen ABD merkezli küresel finans düzeninde köklü reform yapılması konusunda uzlaşma sağladılar. AB dönem başkanı Fransa'nın Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, ''Herkes, bu konuda yakın gelecekte dünya zirvesi düzenlenmesi ihtiyacını paylaşıyor'' dedi. Dünya finans zirvesinin bu yıl içinde toplanması gerektiğini vurgulayan Sarkozy, bunun için en uygun zamanın kasım ayı olduğunu söyledi. Sarkozy, alınan önlemlerin küresel mali krizin sonu anlamına gelmediğini kaydederek, AB, ABD ve diğer büyük ekonomilerin ''kapitalizmi tamir etmeleri gerektiğini'' anlattı. Sarkozy, yeni bir küresel ekonomik düzenden yana olduklarını ifade ederek, ''Yeni bir Bretton Woods Anlaşması'na doğru gidiyoruz. Sistemi tamire gidiyoruz'', diye konuştu. Sarkozy, AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile birlikte 18 Ekim'de görüşecekleri ABD Başkanı George W. Bush'a ''bu mesajı ileteceklerini'' de bildirdi. (AA) Batı Trakya'daki Türk azınlığa ait vakıf malları birer birer yok ediliyor. Son olarak Gümülcine'deki Celal Bayar Lisesi yurdu yemekhanesi belediye tarafından yıkıldı yılında yapılan şehir planı kapsamında özellikle azınlık vakıf mallarının bulunduğu bölgelerden geçen yollar, cami, türbe, tarihi çeşmeler gibi vakıf mallarını yok etmeye devam ediyor. Celal Bayar Lisesi yurdu yemekhanesi belediye tarafından yıkıldı. Uzun yıllardan beri gündemde 4

5 olan konu defalarca bir önceki belediye yönetimleri tarafından azınlık ile çoğunluk arasındaki hassasiyet dikkate alınarak uygulamaya konulmamıştı. Yunanistan, İstanbul'da Rum azınlığa ait Ruhban Okulu ve buna benzer okulların açılmasını Türkiye'den talep ederken, Batı Trakya Türk azınlığının vakıf malları ve halen hizmet veren okul yurtlarını yıkması iki ülke arasındaki ikili anlaşmalar ve Lozan Anlaşması na uymuyor. (TRT) Diğer Haberler Afganistan'ın güneyinde, Pakistan sınırındaki Helmand vilayetinde düzenlenen hava operasyonunda yaklaşık 70 Taliban militanının öldürüldüğü bildirildi. (AA) Dünya Basını Küresel mali kriz, Brüksel'deki Avrupa Birliği Zirvesi'nin de gündemindeydi. Independent yazarı Andrew Grice, zirveyle ilgili analizinde, İngiltere Başbakanı Gordon Brown'a yaklaşımın nasıl değiştiğini aktarmış. Yazının başlığı, "Brown takdir edilmenin tadını çıkarırken, Sarkozy köpürüyor". Andrew Grice, İngiltere Başbakanı'nın Avrupa'da bir kahraman olarak görüldüğünü söylüyor. Grice'a göre bunun nedeni, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kopyaladığı banka kurtarma planını, Brown'un yaratması. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkzoy'ninse, medyanın AB gündemindeki önerileri İngiltere'nin planının kopyası olarak nitelendirilmesi nedeniyle "çok öfkeli" olduğunu belirtiyor yazar... Öyle ki bir Fransız yetkilisi dün şu sözleri söylemiş: "Brown'un tek başına bu kadar övünmesini çok şaşırtıcı buluyoruz. Gerçek şu ki bu plan her zaman gündemdeydi." Independent başyazısındaysa ekonomik kriz karşısında çabuk ve birlikte hareket ettiğini belirttiği Avrupa Birliği'ni övmüş. "Ancak" diyor gazete ve ekliyor: "İngiltere'nin Avrupa'nın kalbinde olduğunu söylemek hala abartı olur". Nobel ödüllü ünlü iktisatçı Joseph Stiglitz'in Guardian'daki yazısının başlığı, "Paulson yeniden deniyor". Stiglitz, Amerikan Hazine Bakanı Henry Paulson'ın açıkladığı banka kurtarma planını eleştiriyor. Amerikalı iktisatçı, ülkesinde yenilendikten sonra açıklanan planın İngiltere'dekinin aksine, önceliği vergi mükelleflerinden çok bankalara verdiğini vurguluyor. Joseph Stiglitz ayrıca İngiltere'de bankaların yönetim kurulu başkanlarının istifa ettiğini, Amerika'da böyle bir şey görülmediğini söylüyor. Independent gazetesinde 2008 Frankfurt Kitap Fuarı'nda Türkiye'nin konuk ülke olması vesilesiyle, Türkiye'den bazı yazarlarla yapılmış mülakatlar var. Bu yazarların başında Nobel ödüllü Orhan Pamuk geliyor. Haberin başlığı, "Halk düşmanından ulusal kahramana". Independent, Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi yüzünden yargılanan Orhan Pamuk'a geçmişte Türkiye'de eziyet edildiğini, yazarın şimdiyse Türkiye için küresel çapta bir büyükelçiye dönüştüğünü belirtiyor. Orhan Pamuk ise son kitabı Masumiyet Müzesi'nin yayınlanması sonrası yapılan yorumlardan memnun. "Benim için kötü zamanların artık son bulduğunu düşünüyorum. İlk kez medya beni hoş karşıladı" demiş yazar... Independent, Türkiye'de yargılanan tanınmış yazarlardan Perihan Mağden ve Elif Şafak'ı da, "Muhalif Türkler" olarak nitelendirmiş. Gazeteye konuşan Perihan Mağden "AKP'nin gizli bir gündemi olduğuna inanmıyorum. AKP yanlısı değilim, asla onlara oy vermeyeceğim. 5

6 Ancak demokratik olduğu sürece, AKP'yi destekleyeceğim" demiş. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün bir süre önce İstanbul'da birlikte öğle yemeği yediği yazarlar arasındaki Elif Şafak ise bu diyalogun sembolik olduğunu belirtiyor, Türkiye'ye atfen "Bu ülkede semboller önemlidir" diye de ekliyor... 6